‫تالیف توسط‪:‬‬

‫عبدال!کریم بهجت‌پور‬ ‫کتاب تفسیر موضوعی قرآن‬

‫محمدعلی رضایی اصفهانی‬
‫ناشر‪ :‬دفتر نشر معارف‬
‫ابراهیم کالنتری‬
‫علی نصیری‬
 ‫فصل ‪4‬‬
‫قرآن و علم‬
‫قرآن کریم بیش از ‪ 700‬بار ماده « علم » را به شکل های گوناگون به کار برده است ‪.‬‬
‫قرآن کریم در آیات بسیاری به کیهان شناس!ی ‪ ،‬زمین شناسی ‪ ،‬زیس!ت شناسی ‪ ،‬روان شناسی و‬
‫مراحل آفرینش انسان اشاره داشته ‪ ،‬توجه انسان را بدین امور جلب کرده است ‪.‬‬
 ‫قرآن و علم‬
‫توج!ه قرآ!ن ب!ه عل!م س!بب ش!د جامعه اس!المی در مدت نس!بتاً کوتاهی جهش‬
‫علمی کند ‪.‬‬
‫بدی!ن بیان ک!ه از جامع!ه جاهل!ی – ک!ه کمت!ر از بیس!ت نف!ر باس!وار دا!شت –‬
‫جامعه ای متمدن ساخت ‪.‬‬
‫علوم را ب!ه چهار گروه علوم تجرب!ی ( علوم طبیع!ی و انس!انی ) عقلی ‪،‬‬
‫نقلی و شهودی تقسیم می کند ‪.‬‬
 ‫اشار!ات قر!آن به منابع و ر!وش های علمی‬

‫ه!ر چند هدف قرآ!ن بیان جزئیات تمام علوم بیشتری نیس!ت ‪ ،‬م!ی توان در آ!ن اشارات!ی ب!ه علوم مختل!ف را یافت ‪.‬‬
‫ب!ه عبارت دیگ!ر ‪ ،‬قرآ!ن ب!ه روش تعلق!ی ‪ ،‬تجرب!ی ‪ ،‬نقل!ی و شهودی توج!ه ‪ ،‬و نمون!ه های!ی از آنه!ا را در ضمن‬
‫آیات قرآن یادآوری نموده است ‪.‬‬
‫کاربردهای علم در قرآن‬
‫واژه «علم» در قرآن کریم به چند معنا به کار رفته است ‪:‬‬

‫‪.1‬علم به معنای خاص ‪ ،‬یعنی « الهیات »‬

‫قرآ!ن کری!م هدف آفرین!ش جهان را آگاه!ی انس!ان ب!ه « علم و قدرت‬
‫الهی » معرفی می کند‪.‬‬

‫‪.2‬علم به معنای عام‬

‫در (آی!ه ‪ 65‬س!وره که!ف) م!ی خوانی!م آی!ا کس!انی ک!ه م!ی دانن!د و کسانی‬
‫که نمی دانند یکسانند ؟‬
‫به نظر می رسد مقصود از «علم»در این آیه مطلق علم و دانش باشد‬
‫که شامل همه اقسام علم مفید می شود ‪.‬‬
 ‫اشارات علمی قرآن‬

‫الف) اشارات علمی اعجازآمیز قرآن‬

‫ب) اشارات علمی شگفت آور قرآن‬
‫ب) اشارات علمی اندیشه ساز قرآن‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫الف) اشارات علمی اعجاز‪ -‬آمیز قرآن‬

‫معنای اعجاز علمی قرآن‬

‫در قرآن آیاتی هس!ت که در آنها نوعی رازگوئی علم!ی است‬
‫؛ یعن!ی مطلب!ی علم!ی را بیان م!ی کن!د ک!ه پی!ش از نزول آیه ‪،‬‬
‫کس!ی از آ!ن آگاه!ی نداشت!ه و بعده!ا دانشمندان علوم تجرب!ی آن‬
‫را کشف کرده اند ‪.‬‬
‫‪.1‬نیروی جاذبه‬
‫‪.2‬حرکت های خورشید‬
‫‪.3‬زوجیت‬
‫‪.4‬لقاح(زایا کردن و ابرها توسط بادها)‬
‫‪.5‬چینش مراحل آفرینش انسان‬
‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫ن‪--‬یرویج‪-‬اذبه‪1.-‬‬

‫در قرآن کریم (آیه ‪ 13‬سوره رعد) آمده است ‪:‬‬

‫خدا همان کس!ی اس!ت ک!ه آس!مان ه!ا را بدون س!تونهائی که‬
‫آنها را ببینید برافراشت ‪.‬‬
‫از آنج!ا ک!ه واژ!ه « عم!د » جم!ع و ب!ه معنای « س!تون ها»‬
‫اس!ت ‪،‬ممک!ن اس!ت نیروی جاذب!ه یک!ی از مص!ادیق آیه‬
‫باش!د ؛ یعن!ی احتم!ل دارد نیروه!ا ی!ا س!تون های متعددی بین‬
‫کرات آس!مانی وجود داشت!ه باش!د ک!ه هنوز کشف نشده‬
‫است‪.‬‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫ح‪-‬رک‪-‬تهایخ‪-‬ورشید‪2.‬‬

‫‪.1‬حرک!ت انتقال!ی مس!تقیم خورشید درون کهکشان راه شیری ؛‬

‫یعن!ی حرک!ت طول!ی خورشی!د ب!ه س!مت معی!ن ی!ا ستاره ای‬
‫دوردست‪.‬‬
‫‪.2‬حرکت وضعی خورشید که به دور خود می چرخد ‪.‬‬
‫‪.3‬ادامه حیات خورشی!د تا زمان معین ؛ یعنی عمر خورشید در‬
‫اث!ر انفجارات هس!ته ای و س!وخت مواد درون!ی آ!ن ت!ا چند‬
‫میلیارد سال دیگر به پایان می رسد ‪.‬‬
‫‪.4‬حرکات درونی خورشید‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫زوجیت‪3.‬‬

‫در قرآن کریم ( آیه ‪ 3‬سوره رعد )آمده است ‪:‬‬

‫و از هر گونه میوه ای در آن ‪ ،‬جفت جفت قرار داد ‪.‬‬
‫در آیات متعددی از قرآ!ن ب!ه زوجی!ت میوه ها ‪ ،‬گیاهان و‬
‫انس!ان ه!ا ‪ ،‬در پاره ای آیات ب!ه زوجی!ت چیزهای!ی ک!ه انسان‬
‫از آنه!ا اطالع!ی ندارد و در برخ!ی آیات نی!ز ب!ه زوجیت‬
‫همه موجودات اشاره شده است ‪.‬‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫ل‪--‬قاح (زا‪-‬یا ک‪--‬ردنگ‪---‬یاهانو ا‪-‬برها ت‪--‬وسط ب‪--‬ادها)‪4.‬‬

‫قرآن کریم (آیه ‪ 22‬سوره حجر)‬

‫و باده!ا را باردار کننده فرس!تادیم و از آس!مان ‪ ،‬آبی نازل‬
‫کردیم ‪.‬‬
‫یکی از دانشمندان ‪ ،‬این آیه را معجزه جاودانی می داند که بیش‬
‫از هزار س!ال پی!ش موضوع!ی را بیان کرده ک!ه نتیجه تحقیقات‬
‫جدی!د اس!ت ؛ چرا ک!ه منظور از ای!ن آی!ه همان تأثیر باد در اتحاد‬
‫الکتریس!یته مثب!ت و الکتریس!یته منف!ی در دو قطعه ابر و آمیزش‬
‫و لقاح آنهاست ‪.‬‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫چ‪-‬ینشمرا‪-‬حل آ‪-‬فرینشا‪-‬نسان‪5.‬‬

‫از مجموع آیات قرآن می توان دریافت‬

‫که مراحل زندگی انسان پانزده مرحله است ‪.‬‬
‫‪.1‬خاک! (یعنی تراب و طین )‬
‫‪.2‬مرحله آب ( یعنی ماء دافق و ماء مهین)‬
‫‪.3‬مرحله منی (نطفه من منی)‬
‫‪.4‬مرحله نطفه مخل!وط (نطفه امشاج)‬
‫‪.5‬مرحله علقه‬
‫‪.6‬مرحله مضغه‬
‫‪.7‬مرحله تنظیم و تصویر و شکل گیری‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫چ‪-‬ینشمرا‪-‬حل آ‪-‬فرینشا‪-‬نسان‪5.‬‬

‫‪.8‬مرحله شکل گیری استخوان ها‬

‫‪.9‬مرحله پوشاندن گوشت بر استخوان ها‬
‫‪.10‬مرحله آفرینش جنس جنین‬
‫‪.11‬مرحله آفرینش روح یا دمیدن جان‬
‫در انسان و پیدایش گوش و چشم‬
‫‪.12‬مرحله تولد طفل‬
‫‪.13‬مرحله بلوغ‬
‫‪.14‬مرحله کهنسالی‬
‫‪.15‬مرحله مرگ‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫ب) اشارات علمی شگفت آور قرآن‬

‫‪.1‬آغاز جهان و چگونگی پیدایش آن‬

‫‪.2‬حرکت زمین‬
‫‪.3‬پیدایش حیات از آب‬
‫‪.4‬ممنوعیت شرابخواری و اعالم زیان ها‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬
 ‫ج) اشارات علمی اندیشه سازقرآن‬

‫برخ!ی آیات ب!ه آس!مان ‪ ،‬زمی!ن انس!ان ‪ ،‬حیوانات و طبیعت اشاره‬

‫دارد و انس!ان را ب!ه تفک!ر در آنه!ا خوانده ‪ ،‬گاه ای!ن پدیده ه!ا را نیز‬
‫نشانه خدا و معاد می شمرد ‪.‬‬

‫‪wwww.razclick.ir‬‬
‫آموزش های تجاری مخصوص بازار کار‬