SINTAKSI

S
 • “PALAUGNAYAN”
• Ito ay ang sangay ng balarila
na tumatalakay sa
masistemang pagkakaayus-
SINTAKSIS ayos ng mga salita sa
pagbuo ng mga parirala at
pangungusap.
• May kinalaman sa sistema
ng mga tuntunin at mga
kategorya na batayan sa
pagbuo ng pangungusap.
PAMANTAYAN
G GAMIT
Standard Usage
 ANILALAMAN
. B.
KAANYUAN
PANGKALAHATA NG MGA
NG GAMIT SALITA AT
KATAGA
 Pangkalahatang Gamit

01
Ang malaganap na mga salitang banyaga
ay umaalinsunod sa pamantayan ng
wastong gamit sa Filipino. Ang mga
katutubong panumbas na di pa gaanong
nakikilala ay dapat gamitin nang buong
pag-iingat.
 HALIMBAWA:
Restricted: Ang PAMANTASAN
ay malaki kaysa
DALUBHASAAN.

Preferred: Ang UNIBERSIDAD

ay malaki kaysa KOLEHIYO.
 HALIMBAWA:
Restricted: Ang TANLAP na nasa
sala ay nasira.

Preferred: Ang TELEBISYON na

nasa sala ay nasira.
 HALIMBAWA:
Restricted: Gagawin ng mga mag-
aaral ang lahat para sila’y
makapasa sa SIPNAYAN.

Preferred: Gagawin ng mga mag-

aaral ang lahat para sila’y
makapasa sa MATEMATIKA.
 02
Ang bagong kalilikhang
panumbas sa mga salitang
Ingles ay tinatanggap sa
pamantayang gamit kapag
malaganap nang umiiral sa
pananalita ng bayan.
 HALIMBAWA:
Salitang Ingles: SECRETARY
Salin sa Filipino: KALIHIM

Salitang Ingles: President

Salin sa Filipino: Pangulo

Salitang Ingles: Treasurer

Salin sa Filipino: Taga-ingat Yaman
Bilang tuntunin, minamarapat sa gamit
03
ng Filipino ang mga salitang malaganap
na umiiral kaysa mga salitang bihirang
ginagamit sa pananalitang pang-araw-
araw.
 HALIMBAWA:
MASAMYO ang bulaklak na ito.
MABANGO ang bulaklak na ito.

Bakit tila TUMATANGIS yata

ang mga bata sa kanilang silid?
Bakit tila UMIIYAK yata ang mga
bata sa kanilang silid?
 04
Ang mga salitang malaganap
ay higit na marapat kaysa mga
salitang panlalawigan sa mga
anyong pagsulat.
 HALIMBAWA:
Restricted: Mataas ang halaga ng
KALIBLIB ngayon.

Preferred: Mataas ang halaga ng

KOPRA ngayon.
 HALIMBAWA:
Restricted: URA-URADANG
umalis ang pamilya Marquez
kaninang umaga.

Preferred: DALI-DALING umalis

ang pamilya Marquez kaninang
umaga.
 HALIMBAWA:
Restricted: Ang kanyang TUGANG
ay pumunta sa Canada noong
nakaraang linggo.

Preferred: Ang kanyang KAPATID

ay pumunta sa Canada noong
nakaraang linggo.
 05
Ang pabalbal na anyo ng
mga salitang Ingles ay hindi
umaalinsunod sa
pamantayang gamit ng
Filipino.
 HALIMBAWA:
Improper: Inismol ng ama ang
binata.

Improved: Hinamak ng ama ang

binata.
 HALIMBAWA:
Improper: Pinagalitan siya ng
kanyang SISTERET dahil nahuli
ito sa paaralan.

Improved: Pinagalitan siya ng

kanyang KAPATID NA BABAE
dahil nahuli ito sa paaralan.
 HALIMBAWA:
Improper: OKS ka lang? Tanong
ni Annie kay Marga.

Improved: Kumusta ka na?

Tanong ni Annie kay Marga.
 Ang mga pabalbal, pampook, at
06
pansariling pananalita sa Filipino ay
hindi umaalinsunod sa pamantayan ng
maanyong pagsulat.
 HALIMBAWA:
Balbal: Wala akong ITIK.

Pormal: Wala akong PERA.

Balbal: Wala sina ERMAT at

ERPAT.

Pormal: Wala sina MAMA at

PAPA
 HALIMBAWA:
Balbal: Ang DAKIL naman ng
iyong aso.

Pormal: Ang LAKI naman n iyong

aso.
 HALIMBAWA:
Balbal: Palagi kang napapraning
kapag nakakakita ka ng bulaklak.

Pormal: Palagi kang

NABABALIW kapag nakakakita
ka ng bulaklak.
 07
Ang pagdaglat na anyo ng
ilang salita o ang pagkaltas
ng mga titik sa pabalbal na
gamit ay hindi
umaalinsunod sa maanyong
pagsulat.
 HALIMBAWA:
Kolokyal: Hamo’t ako ang bahala.

Pormal: Hayaan mo at ako ang

bahala.
 HALIMBAWA:
Kolokyal: MUSTA kaya ang
bakasyon ng mga bata?

Pormal: KUMUSTA kaya ang

bakasyon ng mga bata?
 HALIMBAWA:
Kolokyal: Anong GAWA ni Aaron
sa Manila?

Pormal: Anong GINAGAWA ni

Aaron sa Manila
 08
Ang katuturan ng mga
salitang halos
magkatulad ng anyo ay
‘di dapat ipagkamali sa
isa’t isa.
 HALIMBAWA:
Mali: Si Mang Tomas ang mayari
ng tindahan.

Pormal: Si Mang Tomas ang may-

ari ng tindahan.
 Ang pantukoy na ANG ay 09
kailangan sa unahan ng panaklaw
na panghalip na simuno ng
pangungusap.
 HALIMBAWA:
Informal: Karamihan sa mga
panauhin ay umuwi na.

Right: Ang karamihan sa mga

panauhin ay umuwi na.
 10
Ang pandiwang kasunod ng pangatnig na
KUNG ay nakakaagpang sa panauhan ng
panghinaharap sa punong sugnay, ngunit
ang pangatnig na KAPAG ay kaugaliang
sinusundan ng pangnagdaang karaniwan
ng pandiwa.
 HALIMBAWA:
Aalis tayo KUNG hindi uulan.

Aalis tayo KAPAG hindi umulan.

 11
Ang simuno ng pangungusap
na pinangungunahan ng IBIG,
GUSTO, NAIS, o AYAW ay
kaugaliang ipinahahayag sa
kaukulang paari.
 HALIMBAWA:
Unidiomatic: Gusto si Luis na
maglaro.

Preferred: Gusto ni Luis na

maglaro.

Right: Gustong maglaro ni Luis.

 12
Kapag ginagamit na
malapandiwa ang MAY,
MAYROON, MARAMI, o
wala ay maaring magkaroon o
di-magkaroon ng simuno.
 HALIMBAWA:
WITH SUBJECT:

1. May pera si Ben.

2. Mayroon bang libro ang bata?
 HALIMBAWA:
WITHOUT SUBJECT:

1. May pera sa mesa.

2. Mayroon bang mga tao sa
plasa?
 13
Sa maanyong pagsulat, ang
palagyo o paaring pantukoy
ay di-dapat kaltasin sa
unahan ng ikalawa sa
dalawang pangngalang
nangangailangan niyon.
 HALIMBAWA:
Informal: Si Carlos at Mario ay
magkaibigan.

Preferred: Si Carlos at si Mario ay

magkaibigan.

Right: Sina Carlos at Mario ay

magkaibigan.
 14
Ang simunong kasunod ng
pasukdol na pang-uri sa
anyong NAPAKA-, PAGKA-,
KAY, o ANONG ay nasa
anyong paari sa tuwid na
kaayusan ng pangungusap.
 HALIMBAWA:
Unidiomatic: Kayganda ang
tanawin sa Baguio.

Improved: Kayganda ng tanawin

sa Baguio.
 15
Ang gitling ay ginagamit sa
pagitan ng unlaping IKA- at
ng tambilang; hindi
kailangan ang gitling kapag
ang tambilang ay nasusulat sa
titik.
 HALIMBAWA:
Right: ika-8 ng umaga, ika-12 ng
Marso, ika-9 na palapag, ika-54 na
anibersaryo.

Right: ikawalo ng umaga,

ikalabindalawa ng Marso,
ikasiyam na palapag,
ikalimampu’t apat na anibersaryo.
Salamat sa
Pakikinig!