หน่วยที่ 5 งานและพลังงาน

เครื่องกลอย่างง่าย

ท. ใช้เพื่อการศึกษาเท่านั้นโดยอ้างอิงผู้จัดทำ ห้ามนำส่วนหนึ่งส่วนใดของไฟล์นำเสนอนี้ไปใช้เพื่อการพาณิชย์โดยเด็ดขาด
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
 สถานการณ์ใดเกิดงานทาง
วิทยาศาสตร์

1. คนยืนถือถังน้ำอยู่ 2. คนนั่งอ่านหนังสือ
กับที่ มีงานเนื่องจากการอ่าน
มีงานเนื่องจากแรงที่ หนังสือ
 สถานการณ์ใดเกิดงานทาง
วิทยาศาสตร์

3. คนเข็นรถเข็นเดินซื้อ 4. คนเดินหิ้วกระเป๋ า
ของในห้าง มีงานเนื่องจากแรงที่หิ้ว
 รู้อะไรบ้างก่อน
เรียน
เขียนสิ่งที่รู้เกี่ยวกับเครื่องกลอย่างง่าย
การใช้พื้นเอียงในการนำวัตถุขึ้นรถ
 กิจกรรมที่ เครื่องกลอย่างง่ายทำงานอย่างไร
5.2
จุดประสงค์
สังเกตและอธิบายหลักการทำงานของเครื่องกลอย่
ตอนที่ 1 พื้นเอียง
 คำถามท้ายกิจกรรม
1. แรงที่อ่านได้จากเครื่องชั่งสปริงเมื่อดึงรถทดลองให้
เคลื่อนที่ในแนวดิ่งและเคลื่อนที่บนพื้นเอียงแต่ละ
ครั้งต่างกันหรือไม่ อย่างไร
2. ระยะทางที่ออกแรงในการดึงรถทดลองแต่ละครั้ง
สัมพันธ์กับขนาดของแรงหรือไม่ อย่างไร
3. งานเนื่องจากแรงในการดึงเครื่องชั่งสปริงแต่ละ
ครั้งต่างกันหรือไม่ อย่างไร
4. ถ้าต้องการออกแรงดึงให้น้อยลงในการดึงรถ
ตอนที่ 2 คาน
 คำถามท้ายกิจกรรม
1. แรงที่อ่านได้จากเครื่องชั่งสปริงเมื่อดึงถุงทรายให้
เคลื่อนที่ในแนวดิ่งและดึงด้วยคานแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่อย่างไร
2. ระยะทางที่เครื่องชั่งสปริงเคลื่อนที่ในแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
3. งานเนื่องจากแรงที่ดึงเครื่องชั่งสปริงแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
4. ถ้าต้องการออกแรงดึงเครื่องชั่งสปริงให้น้อยลงใน
ตอนที่ 3 รอก
 คำถามท้ายกิจกรรม
1. แรงที่อ่านได้จากเครื่องชั่งสปริงเมื่อดึงถุงทรายให้
เคลื่อนที่ในแนวดิ่งและดึงด้วยรอกแต่ละแบบต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
2. ระยะทางที่เครื่องชั่งสปริงเคลื่อนที่ในแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
3. งานเนื่องจากแรงที่ดึงเครื่องชั่งสปริงแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
ตอนที่ 4 ล้อและเพลา
 คำถามท้ายกิจกรรม
1. แรงที่อ่านได้จากเครื่องชั่งสปริงเมื่อดึงให้ถุงทราย
เคลื่อนที่ในแนวดิ่งและดึงด้วยล้อและเพลาแต่ละ
ขนาดต่างกันหรือไม่ อย่างไร
2. ระยะทางที่เครื่องชั่งสปริงเคลื่อนที่ในแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
3. งานเนื่องจากแรงที่ดึงเครื่องชั่งสปริงแต่ละครั้งต่าง
กันหรือไม่ อย่างไร
4. ถ้าต้องการออกแรงดึงเครื่องชั่งสปริงให้น้อยลงใน
งานที่ให้กับเครื่องกล = งานที่ได้
จากเครื่องกล
W1 = W2
งานที่ให้กับเครื่องกล = งานที่ได้
จากเครื่องกล
(W = Fs) W1 = W2
งานที่ให้กับเครื่องกล = งานที่ได้
จากเครื่องกล
F1s1 = F2s2 = คงที่
งานที่ให้กับเครื่องกล = งานที่ได้
จากเครื่องกล
s
F1 1 = F2s2 = คงที่
 พื้นเอียง (inclined
plane)

เมื่อดึงวัตถุขึ้นในแนวดิ่ง เมื่อดึงวัตถุบนพื้นเอียง
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
 คาน
(lever)
 กรรไกร ชะแลง

รถเข็นดิน ที่เปิ ดขวด

 ออกแรง
ออกแรง น้อย
มาก
คานที่มีน้ำหนักน้อยมากมีแรงกระทำและ
จุดหมุนดังภาพ
คานทั้งสองผ่อนแรงหรือไม่ อย่างไร
 รอก
(pulley)

เมื่อดึงวัตถุขึ้นในแนวดิ่ง เมื่อดึงวัตถุบนพื้นเอียง
รถเครน เสาธง เครื่องออก
กำลังกาย
ล้อและเพลา (wheel
and axle)
ลูกบิดประตู
 เส้นรอบวงล้อ

ส่วนประกอบของล้อและ
เพลาในจักรยาน
 สกรู
(screw)
ปากกาจับชิ้น เครื่องทำน้ำแข็ง
งาน ไส
 ลิ่ม
(wedge)
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
 จากภาพ นักเรียนคิดว่าอุปกรณ์นี้ใช้หลักการของ
เครื่องกลชนิดใด
และถ้าต้องการให้เครื่องกลชิ้นนี้ผ่อนแรงมากขึ้นจะ
ต้องทำอย่างไร
 จากภาพ นักเรียนคิดว่าอุปกรณ์นี้ใช้หลักการของ
เครื่องกลชนิดใด
และถ้าต้องการให้เครื่องกลชิ้นนี้ผ่อนแรงมากขึ้นจะ
ต้องทำอย่างไร
 จากภาพ นักเรียนคิดว่าอุปกรณ์นี้ใช้หลักการของ
เครื่องกลชนิดใด
และถ้าต้องการให้เครื่องกลชิ้นนี้ผ่อนแรงมากขึ้นจะ
ต้องทำอย่างไร
พื้นเอียง ล้อและเพลา

เครื่องกล
คาน สกรู
อย่างง่าย
รอก ลิ่ม
 กิจกรรม สร้างเครื่องทุ่นแรงของคุณยายได้
ท้ายบท อย่างไร
จุดประสงค์ ออกแบบและสร้างเครื่องทุ่นแรงเพื่อยก
ของหนักโดยใช้
ความรู้เรื่องงาน กำลัง และเครื่องกล
อย่างง่าย
สถานการ
ณ์
ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ใน
อนาคตอันใกล้นี้ เราทุกคนจำเป็ นต้องเตรียมรับมือกับ
สถานการณ์ดังกล่าว ทั้งนี้เราต้องคำนึงถึงคุณภาพชีวิตของผู้
สูงอายุในด้านต่าง ๆ เช่น สุขภาพอนามัย ค่าใช้จ่ายในการ
ยังชีพที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมโดยสัดส่วนผู้สูงอายุที่อยู่ตามลำพัง
มีแนวโน้มสูงขึ้น (มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย,
2560)
นักเรียนตระหนักถึงปั ญหาของผู้สูงอายุที่ไม่สามารถยก
ของหนัก ๆ ด้วยตนเอง จึงใช้ความรู้เกี่ยวกับงาน กำลัง และ
เครื่องกลอย่างง่ายเพื่อออกแบบและสร้างเครื่องทุ่นแรงใน
 คำถามท้ายกิจกรรม
1. นักเรียนนำความรู้เกี่ยวกับงาน กำลัง และเครื่องกล
อย่างง่ายมาใช้ในการสร้างเครื่องทุ่นแรงของคุณ
ยายอย่างไรบ้าง
2. ถ้าต้องการให้เครื่องทุ่นแรงของคุณยายผ่อนแรงได้
มากขึ้น สามารถปรับปรุงชิ้นงานได้อย่างไรบ้าง