Professional Documents
Culture Documents
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
เทคนิคการยกของ
หลักการจัดท่ า ((POSITIONING)
LIFTING TECHNIQUE)
อ. ดร. มนทกาน ไชยกุมาร
วัตถุประสงค์ เชิงพฤติกรรม
เมื่อนิสิตศึกษาจนจบเอกสารคำสอนนี้แล้วนิสิตสามารถ
1. ทราบถึงอันตรายจากการยกของหนัก
2. ทราบเทคนิคที่ถูกต้องในการยกของด้วยมือ
3. สามารถยกของด้วยเทคนิคต่างๆได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมในแต่ละสถานการณ์
ทับเท้า
หลักทั่วไปในการยกของ โดยที่สิ่งของอยู่ที่พนื้
การยกของขึ้นอย่างถูกวิธีและปลอดภัยทำได้ 6 ขั้นตอนดังนี้
1. วางเท้าให้ถูกตำแหน่ง
2. ตั้งหลังตรง
3. แขนชิดลำตัว
4. จับสิ่ งของที่จะยกให้ถูกต้อง
5. ตรึ งคาง
6. การถ่ายน้ำหนักของร่ างกายที่เท้าทั้งสองข้างเท่าๆ กัน
เทคนิคการยกของ
1. Basic lift (Diagonal lift)
เป็ นวิธีการยกของที่ใช้บ่อยสำหรับยกสิ่ งของขนาดเล็ก เทคนิคการยกของเบื้องต้นนี้ควรมีที่ที่มีขนาด
กว้างเพียงพอสำหรับก้าวขากว้างๆ
วิธีการ
1) ยืนใกล้สิ่งของ
2) วางเท้าให้มีระยะห่างกว้างพอสมควร โดยเท้าข้างหนึ่งวางข้างหน้าข้างสิ่ งของ
3) หลังตรง งอเข่าและสะโพกลง
4) เคลื่อนสิ่ งของให้มาอยูใ่ กล้ตวั
5) ถ้ากล่องที่ยกมีที่จบั ให้ก ำที่จบั อย่างมัน่ คง (ข้ามไปข้อ 9)
6) วางมือข้างข้างที่อยูข่ า้ งเดียวกับขาที่กา้ วไปข้างหน้า ให้จบั สิ่ งของห่างจากตัว
7) วางมืออีกข้างหนึ่งโดยจับสิ่ งของใกล้ตวั โดยมือทั้งสองข้างควรอยูท่ ี่มุมสิ่ งของตรงข้ามกัน
8) กำสิ่ งของให้มนั่ คงโดยใช้มือทั้งสองข้าง
เทคนิคการยกของหนัก (Lifting technique)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Power lift
ใช้สำหรับยกของที่ใหญ่จนไม่สามารถยืนในท่าก้าวขาได้ เทคนิคการยกของแบบ Power lift คล้ายกับ
Basic lift แต่สิ่งของที่อยูด่ า้ นหน้าจะทำให้ CG ของผูย้ กเลื่อนไปอยูท่ างด้านหน้า และผูย้ กต้องยกก้นไปด้าน
หลังเพื่อปรับให้สมดุล
วิธีการ
1) ยืนให้เท้าทั้งสองข้างห่างกันกว้างๆ
2) พยายามให้หลังตรง ยกก้นขึ้น ย่อเข่า ย่อสะโพกลงมาที่สิ่งของ
3) เคลื่อนสิ่ งของให้เข้ามาใกล้ตวั
4) กำสิ่ งของให้แน่น
5) เตรี ยมยกของ มองไปข้างหน้า
6) ยกของขึ้น ถือสิ่ งของให้ใกล้ตวั เหยียดขาขึ้น หลังตรง ยกก้นขึ้นไปทางด้านหลัง หายใจออก
ขณะยกสิ่ งของ
3. Tripod lift
ใช้ Tripod lift สำหรับยกสิ่ งของที่มีการกระจายน้ำหนักไม่เท่ากัน วิธีน้ ีเหมาะกับคนที่มีก ำลังแขนน้อย
แต่ไม่เหมาะกับคนที่เข่าไม่แข็งแรง
3742210 หลักการพื ้นฐานทางกายภาพบำบัด
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
วิธีการ
1) วางเท้าข้างหนึ่งติดกับสิ่ งของ หลังตรง และค่อยๆย่อตัวลงมาถึงเข่า (ขณะย่อตัวลง ให้วางมือข้าง
หนึ่งที่ตน้ ขาเพื่อพยุง)
2) เคลื่อนสิ่ งของให้ใกล้เข่าที่วางบนพื้น
3) กำสิ่ งของให้มนั่ คง
4) เลื่อนสิ่ งของจากเข่าที่วางบนพื้นไปจนถึงกลางต้นขา ศีรษะและหลังตรง ยกก้นขึ้น และยก
สิ่ งของวางลงบนขาอีกข้างหนึ่ง
5) ปลายแขนทั้งสองข้างอยูใ่ ต้สิ่งของ (โดยหงายมือขึ้น) และกอดสิ่ งของไว้ที่บริ เวณท้องและอก
6) เตรี ยมยกของ มองไปข้างหน้า
7) ยกของขึ้น โดยถือสิ่ งของใกล้ตวั ยกข้างทั้งสองข้าง หลังตรง ยกก้นขึ้น และหายใจออกขณะยก
ของ
วิธีการ
1) ยืนโดยสิ่ งของวางอยูด่ า้ นข้างตัว
2) วางเท้าทั้งสองข้างให้กว้างประมาณความกว้างของไหล่ โดยเท้าข้างหนึ่งเยื้องไปทางด้านหน้า
อีกข้างหนึ่งเล็กน้อย
3) มือข้างหนึ่งวางบนที่ที่มนั่ คง เช่นโต๊ะ หรื อบนหน้าขา
4) หลังตรง ยกก้นไปทางด้านหลัง และค่อยๆย่อตัวลงมาจับที่จบั
5) เตรี ยมยก โดยกำที่จบั และมองไปข้างหน้า
6) เพื่อให้มนั่ คงขณะยก กดมือลงบนที่จบั ที่มนั่ คง (หรื อบนหน้าขา)
7) ยกของขึ้น เหยียดขาทั้งสองข้าง หลังตรง ยกก้น และหายใจออกขณะยกของ
วิธีการ
1) วางมือใกล้ขอบของสิ่ งของ
2) หลังตรง ยกขาข้างหนึ่งขึ้นในท่าขาเหยียดไปข้างหลังในขณะที่โน้มตัวไปทางด้านหน้า เพื่อยก
ของ น้ำหนักของขาจะช่วงทำให้มีสมดุลกับน้ำหนักของลำตัวท่อนบนที่โน้มไปข้างหน้า
3) กำสิ่ งของให้แน่น
4) เตรี ยมยกของ มองไปข้างหน้า ขายังคงยกอยูข่ ณะที่เริ่ มยกของ
5) เพื่อให้สามารถยกของได้ ต้องกดมือที่วางที่ขอบของสิ่ งของขณะที่ลดขาที่ยกอยูล่ งมา พยายาม
ให้หลังตรงและหายใจออกขณะยกของ
วิธีการ
1) ยืนใกล้สิ่งของมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ โดยเข่างอเล็กน้อย
2) ห้ามก้มหลัง ให้ยกก้นไปด้านหลัง
3) ถ้าสิ่ งกีดขวางวางอยูอ่ ย่างมัน่ คง ให้โน้มขาทั้งสองข้างต้านกับสิ่ งกีดขวางเพื่อพยุงให้มนั่ คง ยก
เข่า และสะโพกลงไปที่สิ่งของ
4) กำสิ่ งของให้แน่นด้วยมือทั้งสองข้าง
5) เตรี ยมยกของ มองไปด้านหน้า
6) ยกของขึ้น ถือสิ่ งของให้ใกล้ตวั ยกของโดยเหยียดขาทั้งสองข้าง หลังตรง ยกก้นไปด้านหลัง
และหายใจออกขณะยกของ
7. Overhead lift
ใช้วธิ ี การยกนี้ เพื่อวางสิ่ งของที่อยูเ่ หนือศีรษะ การยกท่านี้อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้ อได้
ขณะยกอาจลำบากในการคงความสมดุลขณะยกของขึ้น ถ้าเป็ นไปได้ควรหลีกเลี่ยงวิธีน้ี
3742210 หลักการพื ้นฐานทางกายภาพบำบัด
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
วิธีการ
1) ถือสิ่ งของให้ใกล้ตวั มากที่สุด
2) วางเท้าให้กว้างในระดับความกว้างของไหล่ เท้าข้างหนึ่งอยูห่ น้าอีกข้างเล็กน้อย
3) ยกของขึ้นวางบนชั้นที่สูงโดยใช้กล้ามเนื้ อแขนและไหล่ ถือของให้ใกล้ตวั และหายใจออกขณะยก
4) ค่อยๆ ถ่ายน้ำหนักตัวจากขาที่อยูด่ า้ นหลัง ไปยังขาที่อยูด่ า้ นหน้า ขณะเอื้อมไปที่ช้ นั และหลังตรง
5) เมื่อสิ่ งของวางถึงของของชั้น ให้ผลักสิ่ งของเข้าไปบนชั้น
8. Pivot Technique
เมื่อต้องยกของและต้องหมุนตัวเพื่อถือของออกไป การบิดลำตัวอาจเป็ นสาเหตุให้เกิดการบาดเจ็บที่หลัง
ได้ ดังนั้นจึงควรใช้เทคนิคนี้ ในการยกของเพื่อหลีกเลี่ยงการบิดลำตัวขณะยก
เทคนิคการยกของหนัก (Lifting technique)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
วิธีการ
1) ใช้เทคนิคการยกของที่กล่าวมาข้างต้น
2) ถือสิ่ งของใกล้ล ำตัวที่ระดับเอว
3) หมุนเท้าข้างหนึ่ง 90 องศา ไปยังด้านที่ตอ้ งการจะหมุนตัวไป
4) ลากเท้าอีกข้างหนึ่งตาม และห้ามบิดลำตัว
การยกวัสดุสิ่งของด้ วยคนสองคน
เป็ นลักษณะการช่วยยกวัสดุสิ่งของหนึ่งชิ้นด้วยคนสองคน โดยยกที่ดา้ นหัวและด้านท้ายของวัสดุ
สิ่ งของ ซึ่ งใช้ท่าทางการยกรู ปแบบเดียวกับการยกคนเดียว ในการยกเคลื่อนย้าย ควรยกขึ้นพร้อมกัน อาจใช้
วิธีให้สญั าณ เช่น นับหนึ่ง สอง สาม แล้วยก เป็ นต้น ผูย้ กทั้งสองคนควรใช้ความเร็ วในการยกเท่ากัน ในกรณี
ที่น้ำหนักด้านหัวและด้านท้ายของวัสดุสิ่งของไม่เท่ากัน และต้องยกหลายครั้ง ผูย้ กทั้งสองควรสลับด้านกัน
โดยมีข้นั ตอนการยกอย่างเดียวกันกับการยกสิ่ งของคนเดียว ดังที่ได้กล่าวถึงก่อนหน้า
แนวทางการจัดการลดความเสี่ยงของการเกิดอันตรายเนื่องจากการยกของ
ในการลดความเสี่ ยงของการเกิดอันตรายเนื่องจากการยกมีอยู่ 3 ขั้นตอนเรี ยงลำดับ ก่อน-หลังดังนี้
คือ
1.การออกแบบการทำงานที่ดี (Job Design)
เป็ นการลดความเสี่ ยงที่ดีที่สุดคือ การที่ไม่ตอ้ งใช้แรงคนในการยกย้ายสิ่ งของเลย และใช้
เครื่ องจักร/ทุ่นแรงมาใช้ในการยกของ เช่น สลิง หรื ออีกวิธีหนึ่งคือการปรับปรุ งระดับความสู งของพื้นที่
ทำงานให้มีความสูงพอเหมาะกับขนาดรู ปร่ างของผูป้ ฏิบตั ิงาน นอกจากนั้นยังมีวิธีอื่นอีกที่จะช่วยลดความ
หนักของการขนย้ายให้นอ้ ยลง ได้แก่
• พยายามลดน้ำหนักของวัตถุที่ตอ้ งการย้าย
• พยายามกำหนดคนงานมากกว่า 1 คนช่วยกันยกสำหรับการยกย้ายของที่มีน ้ำหนักมาก
• เปลี่ยนกิจกรรมของการยกย้ายให้เหมาะสม เช่นการลากดึงแทนการหิ้ว หรื อการผลักแทนการดึง
• ลดระยะราบทางในแนวที่ตอ้ งเคลื่อนย้ายสิ่ งของ
• ในการจัดเรี ยงซ้อนวัสดุ (stacking) ไม่ควรวางซ้อนกันให้สูงกว่าความสู งไหล่ของผูท้ ำการซ้อนของ
นั้นเพื่อทำให้สมามารถยกของชิ้นบนสุ ดได้
• พยายามลดความถี่ในการยกให้นอ้ ยลง (หรื อให้ท ำงานในจังหวะที่ชา้ ลง)
• พยายามจัดเวลาพักให้พอเพียง
• จัดให้มีการหมุนเวียนกันทำงาน (Job rotation) ของพนักงานยกจากงานที่ยกที่หนักมากๆ ไปยังงาน
เบากว่า เมื่อทำงานไปได้สกั ระยะเวลาหนึ่ง
• ออกแบบบรรจุภณั ฑ์ที่มีหูหิ้วหรื อมือจับ เพื่อให้การยกของอยูช่ ิดแนบกับลำตัวผูย้ กมากที่สุด
2. การคัดเลือกคนทีเ่ หมาะสมมาทำงาน(worker selection)
เทคนิคการยกของหนัก (Lifting technique)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
เอกสารอ้ างอิง
1. USACHPPM. Lifting Technique. A USACHPPM Information Bulletin Promoting Better Health
through Public Awareness. from www.yorku.ca/dohs/documents/armylift.pdf Accessed on 21-
05-2008.
2. สาขาการยศาสตร์แรงงาน. การยกเคลื่อนย้ายของอย่างถูกวิธี. สถาบันความปลอดภัยในการทำงาน
3. NIOSH. Back Injury Control Measures for Manual Lifting and Seat Design. NIOSHTIC-2 No.
20032971.
4. NIOSH. Applications Manual for the Revised NIOSH Lifting Equation. NIOSH Publication No.
94-110
5. Bogduk N (1997). Clinical Anatomy of the Lumbar Spine and Sacrum (Jd Edition).New York,
NY: Churchill Livingstone 252 pp.
6. สำนักงานกองทุนเงินทดแทน.สถิติการประสบอันตรายเนื่องจากการทำงานปี 2550. from
http://www.oshthai.org/CmsLite/download/pdf/3cause_stat50.pdf Accessed on 21-05-2008.