ARALIN 2

INTELEKTUWALIS
MO
AT WIKA
(Renato Constantino)
 MGA LAYUNIN
Maipaliwanag ang mahigpit na ugnayan ng
1
pagpapalakas ng wikang pambansa,
pagpapatibay ng kolektibong identidad, at
pambansang kaunlaran batay sa
pananaliksik;
Makapag-ambag sa pagtataguyod ng wikang
2
Filipino bilang daluyan ng makabuluhan at mataas
na antas ng diskurso na akma at nakaugat sa
3
lipunang Pilipino ng iba’t ibang larangan, at;

3 Makapagsalin ng mga artikulo, pananaliksik,

atbp. na makapag-aambag sa patuloy na
intelektwalisasyon ng wikang Filipino.
 INTELEKTUWALI
SMO
• Nagpapahiwatig ng gamit, pagsulong at
pagganap ng katalinuhan, kasanayan ng pagiging
intelektuwal, at buhay ng pag-iisip

• Pagsulong, pagpapayabong, at paggamit ng

kaisipan
Sa Larangan ng Pilosopiya…

• Ang Intelektuwalismo ay paminsan-minsang

kasing kahulugan ng “rasyonalismo” na ang
kaalaman ng karamihan ay hango mula sa
katuwiran at pagdadahilan.
 WIKA
• Isang bahagi ng pakikipagtalastasan na
ginagamit araw-araw

• Kalipunan ng mga simbolo, tunog at

mga kaugnay na batas upang
maipahayag ang nais sabihin ng
kaisipan
RENATO
CONSTANTINO
• Ipinanganak noong March 10, 1919 sa
Maynila

• Namatay sa edad na 80 noong

September 15, 1999

• Isang historyador na Pilipino na kilala

bilang bahagi ng hilig ng tradisyon ng
historyograpiya ng Pilipinas
RENATO
CONSTANTINO
• Nagtrabaho para sa Philippine Mission
sa United Nations

• Dating propesor ng Agham Pampulitika

at Kasaysayan sa Far Eastern
University

• Dating Pangulo ng Lopez Museum,

Pangulo ng Nationalism Foundation
RENATO
CONSTANTINO
• Nagturo sa New York University
Graduate School noong 1947 at naging
Foreign Ministry Adviser

• Naging Direktor ng Lopez Museum at

pinag-aralan ang kasaysayan ng
Pilipinas

• Kasama sa kanyang libro ang

“Kasaysayan ng Pilipinas” 1975 at
1978 na volume
 KOLONYALISMO

Ang kolonyalismo ay isang sistema ng pagsasakop o pag-aangkin ng isang bansa

o teritoryo ng ibang bansa.

Karaniwang nangyayari ito kapag ang isang mas malakas at mas

makapangyarihang bansa ay nag-aangkin o sumasakop sa isang mas mahina o mas
kakaunting lakas na bansa.

Ang layunin ng kolonyalismo ay karaniwang ang pagkuha ng yaman, mga likas na

yaman, at pampulitikong kontrol sa teritoryo o bansa na kanilang inaangkin.
 DIREKTANG
KOLONYALISMO (DIRECT
COLONIALISM)
• Mayroong kawalan ng matatag na sibilisasyon ng bansa noong panahon ng
pananakop.
• Naging ganap ang pananakop sa lahat ng larangan ng ating buhay, sa
relihiyon, edukasyon, istraktura ng lipunan, ekonomiya, wika at kultura.
• Isang halimbawa ng direktang kolonyalismo ay ang pananakop ng Espanya sa
Pilipinas sa loob ng 333 na taon.
 DI-DIREKTANG
KOLONYALISMO (INDIRECT
COLONIALISM)
• Matatag ang sibilisasyon ng bansa noong panahon ng pananakop kaya’t
nanatili ang mga institusyon at wika.
• Hindi inaangkin nang tuwiran ng bansang nangangamkam ang teritoryo. Sa
halip, ito ay nangyayari sa pamamagitan ng pang-ekonomiyang kontrol,
politikal na impluwensya, o kultural na impluwensya.
• Ang bansang India, Indonesia, Vietnam at iba pang karatig na Asyanong bansa
ay mga nakaranas din ng Di-direktang kolonyalismo.
 INTELEKTWAL NA
TRADISYON
Ang intelektwal na tradisyon ay isang konsepto sa larangan ng agham-panlipunan
at humanidades. Ito ay tumutukoy sa mga ideya, pananaw, at kaisipang namamana
at ipinapasa mula sa henerasyon hanggang henerasyon. Ang intelektwal na
tradisyon ay isang mahalagang bahagi ng kultura ng isang lipunan at naglalarawan
ng mga pagsusuri, interpretasyon, at pag-unlad ng kaalaman sa loob ng isang
partikular na disiplina o larangan.
 INTELEKTWAL NA
TRADISYON
Ang bansa natin ay walang taglay na intelektwal na tradisyon. Mataas ang literacy
rate ng bansa ngunit walang kakayahan ang mga mamamayan na lumikha ng
kahulugan at layunin ng ating bansa.

-Constantino, R. (1972) "The Continuing Past"

 MGA DAHILAN NG
KAWALAN NG
INTELEKTWAL NA
Ang mga
TRADISYON
kontribusyon ng ating Ang pagpapalaganap ng miseducation ng
1 kababayan sa mundo ng kaisipan ay 3 mga tinatawag na “mental technicians”
hindi nabibigyang pansin at na bunga ng pagkabiktima sa kolonyal
importansya sa ating kasalukuyang na kamalayan
akademya
Ang pagtangkilik sa mababaw na kaisipan
2 na mula sa mga salita ng may-akda at ang
mga pelikula o palabas sa telebisyon na
simpleng mga pormula ang ginagamit sa
paglutas ng mga personal na problema
 MGA DAHILAN NG
KAWALAN NG
INTELEKTWAL NA
TRADISYON
Ang pangangalaga sa status quo na
4 nagpapalaganap ng anti-intellectualism
na naglalayong pigilan ang pag-usbong
ng progresibong pag-iisip na kayang
magpabago at “magluwal ng bagong
kamalayan”

5 Ang pagtanggap at pagkaalipin sa

wikang banyaga
KALAGAYAN NG
WIKANG FILIPINO SA
LARANGAN NG
EDUKASYON
• Binibigyan ng malaking importansya ang
wikang Ingles bilang wikang panturo
• Impluwensya ng kaisipang kolonyal
• Kakulangan ng kaalaman sa kaibahan ng
malalim at mababaw na kaisipan
• Pagsusuri o paggawa ng mga pelikula
• “mental technicians”
• “miseducation”
SINO ANG MGA
INTELEKTWAL NA
PILIPINO?
• May kakayahang magsuri, magtaya at makaunawa
sa lipunan, bilang isang kabuuang ugnay-ugnay
• Nakapagbibigay ng interpretasyon o kahulugan sa
tiyak na pananaw
• Mapanlikha at mapagpuna, nakapagbigay ng
bagong haka-haka at obserbasyon ng walang takot
at limitasyon
• Hindi “mental technicians” o “miseducators” ng
lipunan
• Radikal silang nagluluwal sa bagong kamalayan at
kaayusan mula sa luma
 URI NG EDUKASYON SA
PILIPINAS NA KAILANGANG
BAGUHIN

1 Negosyong patubuan 4 Pagkuha ng kasanayan at hindi ng

kaalaman

2 Pumabor sa status quo ng lipunan 5 Makadayuhan

Gamitin sa pagtamo ng personal na Elitistang kultura ng pag-aaral at

3 ambisyon sa buhay 6 mekanikal na paraan ng pagkatuto
 Ang pagyapos natin sa wikang Ingles ay
nagpapabagal sa kaunlaran ng bansa. Sa
realidad, kung ang wikang Ingles ang tulay sa
pag-unlad bakit tila ito pa ang nagiging hadlang
sa kamalayan at pag-iisip ng bawat Pilipino?
Tunay na dapat natin paunlarin ang sariling wika
natin na siyang magiging tulay tungo sa pagiging
intelektwal na Pilipino. Hindi natin makakamit
ang pagbabago sa lipunan kung patuloy nating
pahahalagahan ang wikang dayuhan. Kung gusto
natin ng tunay na pagbabago, simulan natin sa
pagtangkilik ng sarili nating wika, ang Filipino.
 Subalit sa panahon ngayon, masasabi na
nabibigyan na ng importansya ang ating
wikang Filipino dahil sa tulong ng Surian
ng Wikang Pambansa (SWP) na ngayo’y
kilala na bilang Komisyon sa Wikang
Filipino (KWF).

KONSTITUSYON NG
1987 ARTIKULO XIV,
SEK.
"Ang 6.
wikang pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang ito, ito
ay dapat payabungin at pagyamanin pa
salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at
iba pang mga wika.”
Manuel Luis Quezon
MARAMING
SALAMAT!