KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ

CÂU 1: Dòng điện là gì? Chiều dòng điện được quy ước như thế
nào?
Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các thiết bị
tới cực âm của nguồn điện.

1
 KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ
CÂU 2: Vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin và dùng mũi tên kí hiệu
chiều dòng điện chạy trong mạch này khi công tắc đóng.
K
Công tắc Bóng đèn dây tóc

+ +

Pin

Gương lõm
2
 Phải căn cứ vào đâu để
biết được có dòng điện
chạy trong mạch?

3
 BÀI 22: TÁC DỤNG
NHIỆT VÀ TÁC DỤNG
PHÁT SÁNG CỦA DÒNG
ĐIỆN
 i.
TÁC DỤNG NHIỆT
 TRÒ CHƠI “AI NHANH HƠN”
Liệt kê những dụng cụ, thiết bị
thường dùng được đốt nóng khi
có dòng điện chạy qua. Trong
thời gian 2 phút, nhóm nào viết
được đúng và nhiều hơn sẽ giành
chiến thắng.
Các nhóm viết câu trả lời của
mình trên padlet.
https://padlet.com/tangocdiephnue/7AD1
Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt
nóng khi có dòng điện chạy qua.

Bếp điện
Đèn dây tóc Ấm điện.

Máy sấy tóc.

Mỏ hàn điện.

Máy nước nóng Bàn là điện.

Nồi cơm điện.
 Lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 và tìm hiểu các nội dung
sau:
k +

a)
b) Khi
Khi
DâyBộđèn
tócđèn sáng,
sáng,
bóng
phận bóng
bóng
đèn
nào của đènđèn có nóng
nóng
bị đốt nónglên
lên. không?
mạnh Bằng
và phát cách
sáng khinào xác
có dòng
nhận
điện điều
Kiểmchạy đó? cách sử dụng nhiệt kế.
qua?
tra bằng
c) Khi đèn sáng bình thường bộ phận dây tóc của bóng đèn có nhiệt độ
khoảng 2500 0C.
Tại sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng vonfram?

 Khi đèn sáng bình thường bộ phận

Chất Nhiệt độ nóng chảy (0C)
dây tóc của bóng đèn có nhiệt độ
khoảng 2500 0C mà nhiệt độ nóng
chảy của vonfram là 3370 0C nên để Vonfram 3370
dây tóc bóng đèn không bị nóng chảy
người ta thường làm bằng vonfram. Thép 1300

Đồng 1080

Chì 327
Quan sát TN được bố trí ở hình 22.2 và dự đoán:
a, Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng khoá K?
b, Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện gây ra tác dụng gì với dây sắt AB

 a. Khi đóng công tắc các

Dây sắt
mảnh giấy bị cháy, đứt ra A
Mảnh giấy nhỏ
B
và rơi xuống.
Cầu chì
 b. Ta thấy dòng điện đã
gây ra tác dụng nhiệt với
dây sắt AB nên nó nóng lên
làm cháy các mảnh giấy. Hình 22.2
 “
 Kết luận: Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn
nóng lên
bị…………
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc
nóng tới………….....cao
nhiệt độ phát sáng
và…………...
 Nếu trong mạch điện có dây dẫn bằng đồng có nối xen một sợi dây chì (gọi
là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây
dẫn có thể nóng trên 3270C. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây
chì và với mạch điện?
Dây đồng Nhiệt độ nóng chảy
Chất
B (0C)

Vonfram 3370
Cầu
chì
Thép 1300

Đồng 1080

Chì 327

 Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt.
Mạch điện bị hở (bị ngắt mạch), tránh hư hại và tổn thất có thể xảy ra.
Sự cố do chập điện
 II.
TÁC DỤNG PHÁT
SÁNG
Một trong những tác dụng quan trọng của dòng điện là tác dụng phát
sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động dựa trên tác dụng này.
1. Bóng đèn bút thử điện

15
 Đèn sáng sát
Hãy quan do bóng
hai đầu
đèndây đèn nhận
và nêu nóng xét
phát
vềsáng haydây
hai đầu do bên
vùngtrong
chấtnó?
khí ở
giữa hai đầu dây này phát sáng?

 Hai
Đènđầu
củadây
búttrong bóngsáng
thử điện đèn do
củachất
bút thử
khí điện tách
ở giữa hairờiđầu
nhau.
dây bên trong đèn
phát sáng.
khí
 Kết luận: Dòng điện
chạy qua chất khí trong Hai đầu bọc Hai đầu
bóng đèn của bút thử điện kim loại dây đèn
làm chấtphát
khí sáng
này
…………...

Hình 22.3
2. Đèn Điôt phát quang (đèn LED)
Quan sát hình 22.4. Nhận xét cấu tạo của
đèn điốt phát quang?

Bản kim loại to

Hai đầu dây

Bản kim loại nhỏ
Hình 22.4
Nối bản cực nhỏ của
đèn với cực dương
của nguồn điện.

Đèn sáng
Nối bản cực to của
đèn với cực dương
của nguồn điện.

Đèn không sáng

 Khi đèn sáng, dòng điện đã đi vào bản cực nào của đèn?
 Đèn điốt phát quang sáng khi :
- Bản kim loại nhỏ nối với cực dương (+)
- Bản kim loại to nối với cực âm (-) (dòng điện đi vào bản kim loại
nhỏ)
 Kết luận:
một chiều
Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo ……………... nhất định
và khi đó đèn sáng.
 Sử dụng đèn điôt phát quang có lợi gì?
 Sử dụng đèn điôt phát quang giảm tác dụng nhiệt của dòng điện, nâng
cao hiệu suất sử dụng điện.
 III.
VẬN DỤNG
C8: Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây
khi chúng hoạt động bình thường:

A. Bóng đèn bút thử điện.

B. Đèn điôt phát quang.
C. Quạt điện.
D. Đồng hồ dùng pin.
E. Không có trường hợp nào.
C9: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5.
Xác định xem A hay B là cực (+) A B K
của pin và chiều dòng điện chạy PIN

trong mạch.

Đèn sáng
 điền từ còn thiếu vào chỗ trống (...)
GHI NHỚ
1. Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn
nóng
…………lên phát
Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó sáng
…………..
2. Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt
chưa nóng
phát quang mặc dù các đèn này …………........ tới nhiệt độ cao.
Bài 1 : Nối mỗi câu ở cột bên trái với câu ở cột bên phải sao cho đúng:

1. Bóng đèn pin sáng. a. Dòng điện đi qua chất khí.

2. Bóng đèn bút thử điện sáng. b. Dòng điện đi qua một chiều
3. Đèn điốt phát quang c. Dòng điện đi qua kim loại.
Bài 2 : Xét các dụng cụ sau đây Khi các dụng cụ này hoạt động thì tác
- Quạt điện. dụng nhiệt của dòng điện là có ích đối
- Nồi cơm điện. với dụng cụ nào? Không có ích đối với
dụng cụ nào?
- Máy thu hình (Ti vi).
- Máy thu thanh (Rađiô).
- Ấm điện.
Trả
- Tác dụng nhiệt của dòng điện lời:là có ích trong hoạt động của nồi cơm điện,
ấm điện.
- Tác dụng nhiệt của dòng điện là không có ích trong hoạt động của quạt
điện, máy thu hình, máy thu thanh.