21.

КИСЕЛИНИ И БАЗИ СПОРЕД ТЕОРИЈА НА

ЕЛЕКТРОЛИТНА ДИСОЦИЈАЦИЈА, ИНДИКАТОРИ

Модул 2 Дисперзни системи

 КИСЕЛИНИ СПОРЕД ТЕОРИЈАТА НА ЕЛЕКТРОЛИТНАТА
ДИСОЦИЈАЦИЈА
Киселини се соединенија кои при електролитна
дисоцијација образуваат водородни јони како
единствен вид катиони и киселински остатоци како
аниони
Пр:
HCl ⇆ H+ + Cl-

HNO3 ⇆ H+ + NO3-
Според бројот на водородни катиони што се добиваат при електролитна
дисоцијација на киселини рзликуваме:
Еднобазни киселини дисоцираат во еден степен
Пр: HNO3 ⇆ H+ + NO3-
Двобазните киселини дисоцираат во два степени.
I-степен H2SO4 ⇆ H+ + HSO4-
II-степен HSO 4- ⇆ H+ + SO42-
Или збирно:
H2SO4 + HSO4- ⇆ H+ + HSO4- + H+ + SO42-

H2SO4 ⇆ 2H+ + SO42-

Повеќебазни киселини дисоцираат во повеќе степени
I-степен H3PO4 ⇆ H+ + H2PO4-
II-степен H2PO4- ⇆ H+ + HPO42-
III-степен HPO42- ⇆ H+ + PO43-

Или збирно:
H3PO4 +H2PO4- +HPO42- ⇆ H+ + H2PO4- + H+ + HPO42- + H+ + PO43-

H3PO4 ⇆ 3H+ + PO43-

БАЗИ СПОРЕД ТЕОРИЈАТА НА ЕЛЕКТРОЛИТНАТА ДИСОЦИЈАЦИЈА

Според теоријата на електролитна дисоцијација

Бази се соединенија – електролити, кои при дисоцијација во воден
раствор образуваат хидроксилни јони како единствен вид анјони и
метални јони како катјони

Пр. KOH ⇆ K+ + OH-

Ca(OH)2 ⇆ Ca2+ + 2OH-
Како и кај киселините, во зависност од бројот на хидроксидни јони кои
настануваат при процесот на дисоцијација разликуваме:
Еднокисели бази како на пример: КОН, NaOH, NH4OH кои при
дисоцијација даваат една хидроксилна група
KOH ⇆ K+ + OH-
Двокисели бази како на пример: Ca(OH)2 , Мg(OH)2 ,Ba(OH)2 кои при
дисоцијација даваат две хидроксилни групи

I – степен Ca(OH)2 ⇆ CaOH+ + OH-

II – степен CaOH+ ⇆ Ca2+ + OH-
Или збирно:
Ca(OH)2 + CaOH+ ⇆ CaOH+ + OH- + Ca2+ + OH-
Ca(OH)2 ⇆ Ca2++ 2OH-
Според Арениус (Arrhenius):
Киселини се супстанци кои при електролитна дисоцијација во воден
раствор даваат водородни јони (Н+ , односно H3O+ јони) како
единствен вид на катјони - (генерираат протони)
Бази се супстанци кои при електролитна дисоцијација во воден
раствор даваат хидроксидни јони (ОН- јони) како единствен вид
анјони - (генерираат хидроксидни јони)
Дефиницијата на Арениус го потенцира постоењето на
Н+ и ОН- јоните
HCl(aq) → H+(aq) + Cl-(aq)

NaOH(aq) → Na+(aq) + OH-(aq)

Арениусовата теорија важи само во водени раствори а не и во
други агрегатни состојби
 Неколку примери на запишување на
равенки на електролитна дисоцијација

[+1 + (–1) = 0]
HCl(aq) ⟶ H+(aq) + Cl– (aq)
[2∙(+1) + (–2) = 0]
H2SO4(aq) ⟶ 2H+(aq) + SO42– (aq)
[+1 + (–1) = 0]
NaOH(aq) ⟶ Na+(aq) + OH– (aq)
[+2 + 2∙(–1) = 0]
Ca(OH)2(aq) ⟶ Ca2+(aq) + 2OH– (aq)
NaCl(aq) ⟶ Na+(aq) + Cl– (aq) [+1 + (–1) = 0]

(NH4)2CO3(aq) ⟶ 2NH4+(aq) + CO32– (aq) [2∙(+1) + (–2) = 0]

Fe(NO3)3(aq) ⟶ Fe3+(aq) + 3NO3– (aq) [+3 + 3∙(–1) = 0]

[2∙(+3) + 3∙(–2) = 0]
Al2(SO4)3(aq) ⟶ 2Al (aq) + 3SO4 (aq)
3+ 2–
 ИНДИКАТОРИ

Индикаторите се супстанци кои ја

менуваат бојата во некоја средина во
зависност од вредноста на рН
 Силна Слаба
Слаба база Силна база
киселина киселина
Неутрална средина
ИНДИКАТОРИ

Индикаторите се
супстанци кои ја
менуваат бојата во
некоја средина во
зависност од вредноста
на рН
МЕТИЛ ВИОЛЕТОВО pH
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Methyl violet
МЕТИЛ ОРАНЖ pH
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Methylorange
ФЕНОЛ ФТАЛЕИН
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
НЕКОИ ПОВАЖНИ
ИНДИКАТОРИ
Метил виолетово
Тимол плаво
Метил жолто
Бромфенол плаво
Метил оранж
Метил црвено
Лакмус
Бромтимол плаво
Фенол црвено
Фенолфталеин
Тимолфталеин
Ализарин жолто
https://www.flexiquiz.com/SC/N/ElektorlitnaDisocijacija-2023