KASLAR

HAKKINDA

GENEL

BİLGİLER

Prof. Dr. Evren KÖSE

evren.kose@inonu.edu.tr
 Üç tip kas dokusu vardır:
1- İskelet kası
2- Kalp kası
3- Düz kas

Kas Dokusu Tipleri İskelet Kası Düz Kas Kalp Kası

Lokalizasyon İskelet çevresi Damarlar, içi boş Kalp duvarı
organlar vb. (miyokardiyum)
İnervasyon Volunter İnvolunter İnvolunter
Çizgilenme Var Yok Var
Kontraksiyon hızı Çok hızlı Çok yavaş Orta
Kontraksiyon Çok az Çok fazla Orta
süresi
 Kas Dokusunun
Fonksiyonel
Özellikleri
 Kasların yaklaşık % 70-75’ini Su
yapar.

 Düzenli-devamlı kas çalışmaları aşırı

yapılacak olursa kas hipertrofisi
gelişir, tersi olarak hareketsizlik veya
uyarılamama atrofiye neden olur.
Kasın 1 mm2’lik kesitinde, yaklaşık 200 çizgili kas lifi ile
600-700 civarında kapiller damar bulunur.
 Zarlar
Epimisyum (epimysium)
Perimisyum (perimysium)
Endomisyum (endomysium)

Bu zarlar fascia profunda’nın

devamıdır
Sonuçta tendonu meydana
getirirler
Bir hareketin olabilmesi için,
birbirine zıt üç gücün aşılması gerekir.

•Yerçekimi ve
diğer dış etkiler

•Başka kas
gruplarının
aktiviteleri

•Diğer dokuların
pasif direnci
Kas Tipleri
  Vücut dokularının % 40’ını
oluşturur.

 Liflerinin uzunlukları 1 mm. ile

5 cm. arasında, kalınlıkları 10
ile 150 mikron arasında
değişir.

 Hücrelerde periferik yerleşimli

çok sayıda çekirdek yer alır.

 Çizgili denmesinin sebebi,

miyofibrillerinde mikroskobik
 Vücudumuzun enine çizgilerin (bandlar)
 en uzun kası: M.sartorius (61 cm), görülmesidir.
 en kısa kası: M.stapedius (2-3 mm)
 İstemli olarak çalışırlar.
 Damar duvarları ile içi boş organların duvarlarında bulunur.

 Hücreler mekik şekilli ve tek olan çekirdekleri merkezi yerleşimlidir.

 Boyları 20-200 mikron arasında değişir. Gebelikte uterus’ta bulunan

düz kas hücrelerinin boyları 500 mikrona kadar çıkar.

 İstemsiz olarak, otonom sinir sistemi tarafından çalıştırılırlar.

 Yavaş, ritmik ve dalgalar şeklinde peristaltik hareket yaparlar.

 Uzun süre yorulmadan çalışırlar.

 Özellikleri diğer kas tipi özelliklerinin karışımı şeklindedir.

 Miyofibrilleri enine çizgilidir.

 Merkezi yerleşimli tek çekirdekleri bulunur.

 Farklı olarak üç boyutlu bir ağ yapacak tarzda birbirlerine

bağlanırlar.

 Kendine özgü innervasyonu (uyarılma) vardır.

Kasları saran bağ dokuya epimysium,

kas lifi demetlerini saran bağ dokuya

perimysium ve

her bir kas lifini ayrı ayrı saran bağ

dokuya da endomysium denilir.

Kirişler (tendonlar) etrafında da

epitendineum (peritenonium externum) ve
peritendineum (peritenonium internum)
bulunur.
Liflerinin dış membranına sarkolemma ve bunun içindeki
sitoplazmaya da sarkoplazma denilir
Anatomik ve Fizyolojik Kesitler

•Bir kasın en geniş yerinden

geçen kesitte görülebilen
liflerin miktarı ve yüzeyleri
anatomik kesiti oluşturur.

•Birkasın lif kesitlerinin

toplamı ise fizyolojik kesiti
yapar.

•Lifleri paralel seyreden bir

kasın her iki kesiti de
aynıdır.
ORIGO
Kasların daha az hareketli olan başlama
yerlerine denir. Genellikle proksimalde
yer alır.

INSERTIO
Kasların daha hareketli olan sonlanma
yerleridir. Genellikle distalde yer alır.

Aponeurosis
Kirişlerin bağlı oldukları kasın şekline
uyar tarzda, yassı bir levha şeklini
almalarıdır.

VENTER
TENDON (Kiriş): Kasların fonksiyonel devamı olan ve kaslarda oluşan
gücü tutunma noktalarına ileten bağ dokusu yapıya denir.
 BURSA
Kirişlerin ilettiği gücün,
altında bulunan dokulara
zararlı etki yapmasını
engelleyen keselerdir.

VAGINA
TENDINIS
(Vagina synovialis):
Tendonlar içi sinovyal zarla kaplı, dış
kısmı ise daha dayanıklı bağ
dokusundan oluşan kılıflarla sarılıdır.
Bu kılıflara vagina synovialis adı verilir.

Vincula tendineum: Bu
kılıfları, üzerinden geçtikleri hareketsiz
ve sağlam dokuya tutturan bağlardır.

SYNOVIA
 İzotonik ve İzometrik  Kontraksiyon esnasında kas
Kontraksiyonlar kısalabilirse gerilimi
değişmez. Buna izotonik
kontraksiyon denilir.

 Kas kısalamaz ise gerilimi

artar. Buna da izometrik
kontraksiyon denilir.

 Peş peşe birçok kez uyarılan

kaslar yorulur. Bunun nedeni
laktik asit birikimidir.

 Kontraksiyonlar için gerekli

enerji ATP, fosfokreatin ve
izotonik
glikojenden sağlanır.
izometrik
 Rigor mortis (Ölü sertliği)
 KAS TİPLERİ

• MEKİK (M. FUSİFORMİS)

• İKİ KARINLI (M. BİVENTER)

• İKİ BAŞLI (M. BICEPS)

• ÜÇGEN (M. TRİANGULARİS)

• DÖRTGEN (M. QUADRATUS)

• İKİ KANATLI (M. BIPENNATUS)

• DAİRESEL (M. SPHINCTER)

• M. RECTUS
 1. ŞEKİLLERİNE GÖRE

MEKİK İKİ KARINLI İKİ BAŞLI YASSI

(M. FUSİFORMİS) (M. BİVENTER) (M. BİCEPS) (M. PLANUS)
 Lifleri kasın uzun eksenine
veya çekim çizgisine
PARALEL olanlar
Şerit şekilli
(m. sartorius)

Kas lifleri kasın uzun

eksenine veya çekim
çizgisine OBLİK olanlar
(m. pennatus)

m. unipennatus
(m. flexor pollicis longus)
m. bipennatus Dörtgen şekilli
(m. rectus femoris) (m. rhomboideus major)
m. multipennatus
(m. deltoideus)
DAİRESEL (M. ORBİCULARİS) ŞERİT (M. SARTORİUS)
3. YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE

• YÜZEYEL GRUP (MM.

SUPERFICIALES)

• DERİN GRUP (MM. PROFUNDI)

• ÖN GRUP (MM. ANTERIORES)

• ARKA GRUP (MM.

POSTERIORES)

• ÜST GRUP (MM.

SUPRAHYOIDEI)

• ALT GRUP (MM.

INFRAHYOIDEI)
4. FONKSİYONLARINA GÖRE

• FLEKSOR
GRUP

• EKSTANSOR
GRUP

• ABDUKTOR
GRUP

• ADDUKTOR
GRUP

• ROTATOR
GRUP
5. ETKİ ŞEKİLLERİNE GÖRE

AGONIST
(Prime mover)

ANTAGONIST

FIKSATÖR

SİNERJİST
Transvers eksende Fleksiyon-Ekstansiyon
Sagittal eksende Abduksiyon-Adduksiyon
Vertikal eksende Rotasyon