Öğr. Gör.

Fzt Ferhat ÇELİK

HAREKET SİSTEMİ
Kemik
Kas
Eklem
Vücuttaki
kemikler ,
kaslar,
tendonlar
ligamentler
hareket sistemini oluştururlar.
 Kas çeşitleri
Miyofibrillerin-kas liflerinin- çizgilenmesine göre
adlandırma yapılır.

 Çizgili kaslar
 Düz kaslar
 Kalp kası
 Kas lifi
Nukleus

Nukleus

Nukleus

İnter kalate diskler

Düz kas İskelet kası Kalp kası

Çizgili ve tek
İğ şekilli ve tek Çizgili ve çok
çekirdeklidir
çekirdeklidir. çekirdeklidir.
Kalpte yer alır
İç organlarda yer alır İskeleti örter
İstemsiz ve ritmik
İstemsiz kasılır İstemli kasılır.
kasılır
Kas Yapısı
Kaslar eklemleri hareket
ettirir.
Tüm etkinlikler kaslar
tarafından yapılır.
217 çift kas var.
İnsan vücudunun %40-50’sı
kastır.
İskelet kası iki ucu ile de
çevre dokulara
yapışır.
Kas Yapısı
Origo: Kas kasıldığı zaman kasılmayan, sabit kalan
kısmı
İnsersiyo: Kas kasıldığı zaman hareket eden tutunma
yeri
Kas ekseni:Kasın ekleme sağladığı hareket, kas
ekseninin eklem eksenine çaprazlama yönüne bağlıdır.
Transvers ekseni önden çaprazlar ise fleksiyon –
arkadan çaprazlar ise ekstansiyon
Sagittal ekseni üstten çaprazlar ise abd, alttan
çaprazlar ise add.
Vertikal ekseni içten öne veya dıştan arkaya çaprazlar
ise iç rotasyon
Sinerjist kaslar: Birlikte çalışıp işlev gören kaslar.
Önkol ekst.- el parmak fleks.
Antagonist kaslar: Birbirine ters yönde çalışan kaslara
denir. Diz fleksör-diz ekstansör
Kas Yapısı
İskelet kası: Sarkolemma ile çevrili çok sayıda kas
hücresinden oluşur.
İskelet kası hücresi kas lifi ve ya kas fiberi olarak
adlandırılır.
Kas lifi 10-100 mikron çapda ve 1-30 cm uzunluğunda
Miyofibrilleri oluşturan kontraktil proteinlerin
dizilişinden kaynaklanır (Sarkomer)
Sarkomer: kasın kasılabilir en küçük üniti.
Bir miyofibrilde 4000-5000 sarkomer var
Bir kas lifinde ise 5-10 bin miyofibril var.
Kas Kuvveti
Bir kas veya kas grubunun uygulayabileceği maksimal
kuvvet veya tork
Tork: Kasın eklemde oluşturduğu dönme hareketidir.
Kuvvet uygulanan nokta ile dönme ekseni arasındaki
uzaklığın kuvvetle çarpımına eşittir.
Kasılma tipleri
İzometrik kasılma: Kas boyu değişmez, gerilim artar
İzotonik kasılma: hareket arkı boyunca kas gerilimi sabit.
 Konsantrik: tonus sabit, boyda kısalma var
 Eksantrik: tonus sabit boyda uzama olur.

İzokinetik kasılma: Sabit açısal hızda değişken yüke karşı

ortaya çıkan kasılmadır.
İnsan vücudunda 206 kemik var.
Kemikler birbirlerine
ligamentlerle bağlanırlar ve
eklemler oluşur.
Eklemlerde kemikleri
destekleyen ve birbirlerine
sürtünmelerine karşı koruyan
kıkırdak bulunur.
Kemik yapısı ve çeşitleri
Özelleşmiş destek
dokusudur.
Sert yapıdadır.
Gerilmeye karşı da
dinamik yapıdadır.
Kemik yapının görevleri
Kaslar tutunarak hareketi sağlanmasında fiziksel ve
mekanik görevi var.
Önemli organları korur
Kalsiyum, fosfat gibi elementlerin depo yeri
Kan hücresi yapılır.
 Şekillerine göre kemik çeşitleri

Yassı kemikler
Uzun kemikler
Kısa kemikler
Düzensiz kemikler
 Makroskobik yapısına göre
Kompakt kemik Spongioz kemik
Mikroskobik yapısına göre

• Primer-
olgunlaşmamış
trabeküler kemik

• Sekonder-olgun
kompakt kemik
(lameller kemik)
 Kemik Dokusunun Yapısal
Elemanları
Hücreler
Osteoprojenitör hücre
Osteoblast
Osteosit
Osteoklast
Hücrelerarası kalıp (Matriks)
Organik Matriks
Mineral tuzları
 İnorganik Komponent
 Kuru ağırlığının % 65’ini oluşturur.
 Kalsiyum fosfat (%85)
 Kalsiyum karbonat (%10),
 Kalsiyum florid, magnezyum florid,
hidroksit ve sulfat bileşikleri ile
sodyum ve potasyum oluşturur.
 Kalsiyum ve fosfor hidroksiapatit
kristallerini oluştururlar.
 Organik Komponent

 Kuru ağırlığının % 35’ini oluşturur.

 Kollajen tip I %90-95’i
 Sülfatlı glikozaminoglikanlar
 Proteoglikanlar ve agregatları
 Glikoproteinler
Kemik Hücreleri

Osteoblast

Osteosit

Osteoklast
 Kemik Metabolizmasında Hücrelerin
Görevi

• Osteoblastlar: Kemik yapımını

sağlar=Osteoblastik
aktivite=Osteogenezis

• Osteoklastlar :Kemik yıkımını

sağlar= Osteoklastik aktivite=
Osteolizis
Kemiklerde Yaygın Kullanılan Terimler

Tüberositas: Kemik üzerindeki geniş pürtüklü

saha

Tüberkül: Küçük çıkıntı, tümsekcik

Spina-spinöz: İnce uzun dikenimsi çıkıntı

Kondil: Uzun kemigin iki ucundaki geniş yuvarlak çıkıntılar

Epikondil: Kondillerin hemen üzerinde bulunan

daha küçük kemik yapılar.
Fossa: Çukur,çöküntülü yüzey
Faset: Küçük ve düz eklem yüzeyi
Fasies artikularis: Düzgün eklem yüzeyi
Kaput: Baş
Krista: Keskin kenar
Trokanter: Çıkıntı
Fissura: Yarık
Foramen : Delik
Sulkus: Oluk
Sinüs: Hava ile dolu bosluk
Kemikleri birbirlerine
bağlayan yapılara
EKLEM adı verilir.

A.Ç
EKLEMİN YAPISI

A.Ç
Eklem yapısı
Kemikleri birbirine bağlayan işlevsel bağlantılardır
Hareket sisteminin pasif öğeleridir.
Yapı- harekete göre –3—
Eksen sayılarına göre—3—
Şekillerine göre—6—
sınıflandırmalar yapılır.
Eklemler;
Eklemler yük dağılımına yardımcı olurlar
Düşük sürtünme ile yük taşırlar, hareket ederler.
Esneklik sağlarlar.
Hareketin amacına uygun yapılmasına yardımcı
olurlar
Eklem stabilizasyonu
Kemik yüzey uyumu
Kaslar
Bağlar
Eklem kapsülü
yapı ve fonksiyonları ile sağlanır
Yapı-harekete göre
Fibröz- oynamaz eklemler
Sutura
Sindesmosis
gomfosis
Kıkırdaksı-yarıoynar eklemler
Sinkondrosis
simfizis
Sinovyal- oynar eklemler
Eksen sayılarına göre
Tek eksenli-tek düzlemde hareket, dirsek
İki eksenli-el bilek
Üç eksenli-omuz
Eklemde yapılan hareket çeşitleri
Kayma hareketleri
Açısal hareketler-fleks, ekst, abd, add.
Sirkumdiksiyon
Rotasyon – sup, pron.
Moment döndürme etkisi, tork
Bir kuvvetin bir cismi döndürme etkisidir.
Bir merkez etrafında olur
Kuvvet çiftti, bir cisme uygulanan eşit büyüklükte zıt
kuvvetler
Kuvvet kolu büyük ise daha az kuvvetle döndürme
sağlanır
M= F.L
Kaldıraç
Kuvvet.kuvvet kolu= yük .yük kolu
 EKLEMLER ÇEŞİTLİDİR
Vücudumuzda 3 çeşit eklem vardır.
OYNAMAZ EKLEMLER (SİNARTROZ)
Sindesmozom:
Kemik yüzeylerin birbirlerine ligaman veya bağlarla
bitiştiği fibröz eklemlerdir. (Kafatasının suturaları gibi)
Sinositoz:
Kemik dokuların birbirlerine kemik doku ile bağlandığı
eklemlerdir. (Sakrum gibi)
Sindesmozom

Sinositoz
YARI OYNAR EKLEMLER
Kartilajinöz eklemlerdir.
Kemikler birbirine kıkırdak aracılığı ile tutunur.
Kısıtlı harekete izin verir.
Omurlar arasındaki intervertebral eklemler
OYNAR EKLEM

Sinoviyal eklemlerdir.
Eklem yüzeyleri hiyalin kıkırdak ile örtülüdür.
Arada sinoviyal kapsülün salgıladığı, sinoviyal
eklem sıvısı vardır.
Eklem yapıları, ekelm kapsülü ile çevrilidir.
Geniş hareketlere izin verir.
Diz, omuz, dirsek, kalça eklemi gibi.
 Oynar Eklem Kesidi:

Kemik

Eklem
kıkırdağı
Synovial Zar

Eklem
Synovia kapsülü
EKLEM TİPLERİ Top ve yuvası eklem

Vida eklem

Eğer eklem

Menteşe e Elipsoid eklem

Düz eklem