PROJKET

HISTORI

KLASA : 6 A

KINA E LASHTE

PUNOI : MIKAELA , LIVJA , JOELI ,

MALVINA
Vlerat turistke qe kane monumente e trashgimise kulturore
dhe natyrore te kines

Që nga bashkimi me Konventën Ndërkombëtare në

lidhje me Mbrojtjen e Trashëgimisë Botërore Kulturore
dhe Natyrore në 1985, Kina ka deri tani 50 vende të
trashëgimisë botërore; Nga këto 35 janë objekte të
trashëgimisë kulturore, 11 janë vende të trashëgimisë
natyrore, dhe 4 janë vende kulturore dhe natyrore (të
përziera), duke u renditur e dyta në botë. Që nga viti
2004, Kina ka bërë renovimet e para në shkallë të gjerë
në shtatë vende të trashëgimisë kulturore botërore, të
gjitha të cilat ishin planifikuar për përfundim para vitit
2008.
Lista e trashgimise kulturore dhe
natyrore te kines
 Pallate perandorake të dinastive Ming dhe Qing, duke
përfshirë Qytetin e Ndaluar dhe Pallatin Mukden

 Mauzole të Perandorit të Parë Qin *

 Shpella Mogao

 Mali huangshan

 Mali tai

 Mali Wuyi
Longmen gruttoes
Zone piktoreske dhe historike huanglong
Tempulli dhe varrezt e konfuci dhe shtepia e
familjes kong ne qufu
Parku kombetar luashan
Qyteti i lashte i pingyao
Pallati veror
Tempulli i qiellit
Gdhendje ne shkembin dazu
Fshataret e lashte ne jug te anhui Xidi dhe hongcun
Yungang grottoes
KINA E LASHTE
 Parahistoria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
 Prova arkeologjike sugjerojnë që njerëzit e parë në
Kinë datojnë që nga 2,24 milionë deri në 250.000
vjet më parë. Në një shpellë në Zhoukudian (afër
Pekinit të sotëm) janë gjetur fosile të vjetra nga
300.000 deri në 550.000 vjet.
 Në përgjithësi, vendbanimet më të vjetra
konsiderohet se kanë qenë në Kinë, Egjipt dhe
Mesopotami. Në Kinë banorët jetonin pranë luginave
të lumenjve Hoang-ho dhe Jance-Kjang.
Periudha e Weit ,Jinit dhe dinastive
jugore dhe veriore
 Periudha e Weit, Jinit dhe dinastive jugore dhe veriore, Dinastia Weit dhe Dinastia Jin[Redakto | Redakto
nëpërmjet kodit]
 Periudha e Weit dhe Jinit përfshin periudhën nga viti 220 deri në vitin 589. Në fund të shekullit të 2-të, sundimi i
dinastisë Han Lindor erdhi duke u rënë dhe qysh nga ajo kohë historia kineze hyri në një periudhë relativisht të
gjatë të ndarjes. Në fillim, perandoria Han Lindor u nda në tri perandori antagoniste që qëndronin si një
trekëmbësh (189-265). Gjendjes së ndarjes i dha fund dinastia Jin Perëndimor, që u krijua më vonë, mirëpo
Perandoria e bashkuar Jin Perëndimor u ruajt vetëm për një kohë të shkurtër (265-316) dhe shkoi prapë drejt
ndarjes. Familja e perandorit Jin Perëndimor krijoi një regjim në jug të lumit Jance, që u quajt Jin Lindor (317-
420), kurse në pjesën veriore të Kinës, që ra në luftëra midis kombësive të ndryshme, u krijuan shumë regjime, që
u quajtën “16 mbretëri”.
 Në atë periudhë, ekonomia në jug mori një zhvillim relativisht të madh. Kombësitë në perëndim dhe në veri u
shpërngulën dhe u vendosën gradualisht në krahinat e brendshme, gjë që shpejtoi shkëmbimet dhe asimilimin
reciprok. Në fushën kulturore, preferohej filozofia “xuan-xue”, që ishte afërsisht si metafizika; dy fetë, budizmi
dhe taoizmi u përhapën dhe u zhvilluan në mes të luftës midis tyre, por sundimtarët mbronin në përgjithësi
budizmin. Në fushën letraro-artistike, u lanë vepra të pavdekshme, si veprat poetike dhe prozatike të 7 personave
fisnikë të viteve Jan-an, të poetëve Tao Yuan Ming e të tjerë, veprat kaligrafike të kaligrafëve Wang Xi Zhi e të
tjerë, pikturat e piktorëve Gu Kai Zhi e të tjerë, si dhe veprat artistike në Guvat Dunhuang e të tjera.
 Në fushën tekniko-shkencore, matematikani kinez i shekullit të 5-të Zu Çong Zhi llogariti i pari vlerën e saktë të
raportit ndërmjet gjatësive të perimetrit dhe diametrit të rrethit deri në numrin e 7-të pas pikës së numrit dhjetor ;
Libri “Çimin Yaoshu” i shkencëtarit kinez Jia Si Xie u bë një vepër kolosale në historinë e agroteknikës në botë.
DINASTITE NE HISTORIN E KINES
 Dinastitë në historinë e Kinës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
 Dinastia Xia, dinastia e parë në historinë kineze[Redakto | Redakto
nëpërmjet kodit]
 Artikull kryesor : Dinastia Xia
 Dinastia Shang, dinastia më e hershme e shënuar me shkrim në historinë
kineze[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
 Artikull kryesor : Dinastia Shang
 Dinastia Zhou - Perëndimor, Periudha e Pranverës dhe Vjeshtës, Periudha
e Shteteve ndërluftuese[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
 Artikull kryesor : Dinastia Zhou
 Dinastia Çin, e para dinasti feudale në Kinë[Redakto | Redakto nëpërmjet
kodit]
 Artikull kryesor : Dinastia Çin
 Dinastia Han[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
 Artikull kryesor : Dinastia Han
Regjimi i kines
 Kina qe qytetërimi i parë botëror që krijoi shtet
modern. Me modern nënkuptoj një shtet që qe i
paanshëm në trajtimin e qytetarëve të vet. Shumë prej
shteteve të hershme të cilët Max Weber i etiketoi
“patrimoniale” – dmth, shtet që u formua nga oborri i
sundimtarit dhe që varej nga marrëdhëniet personale
mes sundimtarit dhe miqve e familjarëve të tij.
Ndërkaq, shteti i paanshëm është i centralizuar,
burokratik, operon sipas rregullave dhe nuk qeveriset
sipas tekave të sundimtarit.
QYTETERIMI I KINES SE LASHTE
 Kina e lashtë, e njohur si Kina Han, thuhet se ka ardhur si të gjitha
qytetërimet, ngakontinenti i madh Paqësor Mu. Kinezët e lashtë janë
të njohur për karrot e tyreqiellore, si dhe prodhimin nefrit që ata
ndanin me Mayat. Vërtet, historitë e lashtakineze dhe të Mayave
duken të lidhura ngushtë. Antropologët kanë folur me prova përnjë
ndikim Taoist në Amerikën Qendrore, duke treguar simbole dhe
motive të dinastisëShang (yin-yang është më i famshëm, por ka shumë
më tepër) dhe më pas, duke ilidhur me artin dhe skulpturën Mayane.
Nefriti ishte i një rëndësie të veçantë përkinezët Shang. Deri tani,
burimi i nefritit kinez nuk ka qenë gjetur. Pjesa më e madhe etij mund
të ketë ardhur nga Amerika Qendrore Antropologet supozojnë se
udhëtimet ekinezëve në Meksikë, midis 500-300 para Krishtit, mund
të kenë patur lidhje metregtinë Taoiste të kërpudhave magjike ose
ilaçeve për jetëgjatësi.Thuhet se kinezët elashtë janë burimi i çdo
shpikje nga letra higjienike, detektorët e tërmetit,kartëmonedhat,
topat, teknologjia e raketave, metodat e printimit dhe mijëra
sendevetë tjera, të teknologjisë së lartë.
QYTETERIMI I KINES E LASHTE
 Në 1959, arkeologët në Kinë zbuluan togëza rripashprej alumini të prodhuar mijëra
vjet më parë. Alumini në përgjithësi është i përpunuarnga boksiti me energji
elektrike!Kina antike ishte një nga qendrat më të vjetra të civilizimit njerëzor.Kina
ishte nje ngapopujt e Lindjes se Lashte.Shtrihej ne luginat e lumenjve Huang Ho dhe
JanceKjang.Aty kultivohej shume orizi por rritej edhe krimbi i mendafshte.Ne krye te
Kines uvu Dinastia Cin.Ajo per te mbrojtur vendin nga sulmet e armiqve urdhroi te
krijohejMuri Kinez.Ne ndertimin e ketij muri morren pjese 2 milion njerez.Nje vend
ne Kinequhet ndryshe Qyteti i Ndaluar sepse aty mund te hyne vetem personat e
vecante dhe jo njerezit e varfer.E kane te ndaluar.Qyteterimi i vjeter Kinez, nje nder
me te hershmit ne bote, lulezoi ne pellgun pjellor telumit te Verdhe, ne fushat e Kines
se Veriut. Per shekuj me rradhe, sistemi politik iKines ishte i bazuar ne monarki
trasheguese, te njohura si dinasti, duke filluar ngagjysme mitologjia e Xias, ne pellgun
e lumit te Verdhe (2000 Para Krishtit). Qe nga 221Para Lindjes se Krishtit, ku
Dinastia Qin pushtoi disa shtete per te formuar PerandorineKineze, shteti pati shtrirje
dhe kufizime disa here. Revulucioni i 1911, i Xinghait e rrezoidinastine e
meperparshme dhe nen udheheqjen e Yat- sen themeluan RepublikenKineze. Ne 1945,
gjate Luftes se Dyte Boterore, Kina i mori Taiwanin Japonise. Ne 1946 -1949, gjate
Luftes Civile ne Kine, partia Komuniste mundi nacionalistet e Guomindangne Kine
dhe nen udheheqjen e Mao Zedong themeluan Republiken Popullore te Kines,me 1
Tetor te 1949 ne Beijing.

 QYTETERIMI
KINEZ

KINA ISHTE SHTEPIA E NJE PREJ KATER QYTETERIMEVE

QU U ZHVILLUA NE KINEN E LASHTE KULTURA QE U
ZHVILLUA NE KINEN E LASHTE U BE KOMBI I KINES QE
EKSITON SOT
FALEMINDERI