МАКЕДОНИЈА ВО

ПРВАТА СВЕТСКА
ВОЈНА
• Прва светска војна, исто така позната и како Големата војна и Војна на нациите[2] — глобална војна со
потекло од Европа која траела од 28 јули 1914 до 11 ноември 1918 година. Повеќе од 70 милиони воени
лица, вклучувајќи ги и 60 милиони Европејци, биле мобилизирани во една од најголемите војни во
историјата[3][4]. Повеќе од девет милиони борци и седум милиони цивили загинале како резултат на војната
(вклучувајќи ги и жртвите на голем број геноциди). Оваа војна била една од најсмртоносните конфликти во
историјата[5], и го отворила патот
Marrying за големи
Father политички промени, вклучително и револуциите во многу од
Christmas
вклучените земји. Нерешените соперништва што сѐ уште постоеле на крајот од конфликтот придонеле за
почетокот на Втората светска војна само дваесет и една година подоцна[6].
• Војната ги вовлекла сите светски економски големи сили,[7], собрани во две спротивставени сојузи:
Сојузници (врз основа на тројната Антанта помеѓу Руска Империја, Трета Француска Република и
Обединето Кралство на Велика Британија и Ирска) наспроти Централните сили на Германско Царство и
Австроунгарија. Иако Италија била членка на Тројната алијанса заедно со Германија и Австроунгарија, таа не
им се придружила на Централните сили, бидејќи Австроунгарија презела офанзивата против условите на
сојузот[8]. Овие сојузи биле реорганизирани и проширени како што повеќе земји влегле во војната: Италија,
Јапонија и САД се приклучиле кон сојузниците, додека Отоманското Царство и Царство Бугарија се
приклучиле кон Централните сили.
• Како причина за војната бил атентатот на надвојводата Франц Фердинанд од Австрија, наследник на престолот на
Австроунгарија, од југословенскиот националист Гаврило Принцип во Сараево на 28 јуни 1914 година. Ова предизвикало
дипломатска криза кога Австроунгарија дала ултиматум за Кралство Србија[9][10], по кое заплетканите меѓународни сојузи
формирани во текот на претходните децении биле повторно активирани. За неколку недели големите сили веќе биле вклучени
во војната, а конфликтот наскоро се проширил низ целиот свет.[11]
• Русија била првата која на 24 и 25 јули започнала делумна мобилизација на своите армии, а кога на 28 јули Австроунгарија
објавила војна против Србија, Русија објавила општа мобилизација на 30 јули[12]. Германија упатила ултиматум на Русија за
демобилизација, и кога тоа било одбиено, таа и објавила војна на Русија на 1 август. Русија го повикала својот сојузник од
тројната Антанта, Франција, да отвори втор фронт на запад по отворањето на Источниот фронт. Во текот на четириесет години
претходно во 1870 година, Француско-пруската војна довела до крај на Второто Француско Царство и Франција ги отстапила
провинциите Елзас-Лотарингија на Германија. Поради тој пораз и решеноста да се повлече од Елзас-Лотарингија, Франција ја
прифатила молбата на Русија за помош, па Франција започнала со целосна мобилизација на 1 август и на 3 август Германија
објавила војна против Франција. Границата меѓу Франција и Германија била силно зацврстена на двете страни, па така, според
Шлифеновиот план, Германија потоа ја нападнала неутралната Белгија и Луксембург пред да се пресели кон Франција од
север, предизвукувајќи го Обединетото Кралство да објави војна против Германија на 4 август поради прекршувањето на
белгиската неутралност[13][14]. Германскиот марш во Париз завршил во Битката кај Марна, место кое станало познато како
Западен фронт каде се водека т.н. битка на исцрпување, со лансирана линија која се променила малку до 1917 година. На
Источниот фронт, руската војска водела успешен поход против Австроунгарците, но Германците ја прекинале инвазијата на
Источна Прусија во битките на Таненберг и Мазурските езера. Во ноември 1914 година, Отоманското Царство се приклучило на
Централните сили, отворајќи фронтови на Кавказ, Месопотамија и Синај. Во 1915 година, Италија им се приклучи на
Сојузниците и Бугарија се приклучи на Централните сили; Романија им се придружи на сојузниците во 1916 година, како и во
САД во 1917 година.
• Руската влада се распаднала во март 1917 година, а револуцијата
во ноември проследена со натамошен воен пораз ги довело
Русите да се усогласат со Централните сили преку
Договорот од Брест-Литовск, кој им дал на Германија значајна
победа. По неверојатната германска офанзива долж Западниот
фронт во пролетта 1918 година, сојузниците се обединиле и
спровеле серија успешни акции. На 4 ноември 1918 година,
Австроунгарија се согласила со примирје, а Германија, која имала
проблеми со револуционерите, се согласила на примирје на
11 ноември 1918 година, завршувајќи ја војната со победа за
сојузниците.