ხეთების კულტურა

სტუდენტი:თიკა სოლაშვილი
ხელმძღვანელი:კახაბერ დემეტრაშვილი
კურსი:ახლო აღმოსავლეთის ისტორია
ხეთების სამეფო, ეს არის ერთ-ერთი ძველაღმოსავლური
სახელმწიფო მცირე აზიაში, მისმა კულტურამ
მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა მსოფლიო
ცივილიზაციის ჩამოყალიბებაში. ხეთური კულტურა
ასრულებდა შუამავლის როლს აღმოსავლურსა და
ბერძნულ კულტურებს შორის.
• მეორე ათასწლეულის მცირე აზიის შესწავლა მოხდა მას შემდეგ რაც
აღმოაჩინეს ,,კაპადოკიური ფირფიტების’’ და ხეთური ლურსმნული
დამწერლობა. ხეთური კულტურა მოიცავს არა მარტო ხეთი ტომების
მიერ, არამედ ხეთების იმპერიაში შემავალი მოსახლეობის
ნამოღვაწარსაც. სწორედ, ეს განაპირობებს მის მრავალფეროვნებას.
ხეთური კულტურისა და ცივილიზაციის ჩამოყალიბებაში დიდი
წვლილი შეიტანეს სამხრეთიდან სა სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან
შემოჭრილმა ტომებმა
 რიტუალები და დღესასწაულები
• . აღმოჩენილ ფირფიტებში მოხსენიებულია 165 დღესასწაული,
რომლებსაც ხეთები რეგულარულად აღნიშნავდნენ. მათ
წარმოდგენით, თუ რომელიმე მათგანი არ შესრულდებოდა ღვთაება
გაბრაზდებოდა და რისხვა დაატეხდა თავს.
• განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭებოდა სამეფო დღესასწაულებს
ესენია:
• ანთახშუმ, იგი იწყებოდა დედაქალაქ ხათუსაში და სრულდებოდა
ქ.ანქუვაში.
• ნუნთარიასხას დღესასწაული იმართებოდა შემოდგომაზე სამხედრო
ლაშქრობების დამთავრებისას.
 ხელოვნება
• ფართოდ იყო გავრცელებული ლითონისა ბრინჯაოსა და
ვერცხლისაგან დამზადებული ქანდაკებები. ხეთელმა ოსტატებმა
შექმნეს, როგორც რელიეფი, ასევე მოცულობითი ქანდაკებები.
• ხეთურ ხელოვნებას მიეწერება ქანდაკებების არქიტექტურაში ჩართვა .
 ხეთური პანთეონი
ხეთებს
უწოდებდნენ ,,1000
ღვთაების ქვეყანას’’,ეს
გამოწვეული იყო იმით,
რომ ხეთურ პანთეონში
შედიოდნენ ყველა იმ
რაიონის ღვთაებები,
რომლებიც
შეუერთდებოდნენ
ხეთების სამეფოს. ყოველ
ხეთურ ქალაქსა და
დასახლებას საკუთარი
იაზილიქაიას კლდის რელიეფი, რომელზეც
გამოსახულია ქვესკნელის სამეფოს 12 ღმერთი კულტი ჰყავდა.
ხეთების სამეფოს განადგურება
• 1200 წელს, ეგვიპტესთან ქადეშის ბრძოლის შედეგად დასუსტებული
დასუსტებული ხეთების სამეფო, გაანადგურეს ეგეოსის ზღვის
სამხრეთიდან შემოჭრილმა ,,ზღვის ხალხებმა’’

ქადეშის ბრძოლა
გამოყენებული ლიტერატურა;
• https://intermedia.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83
%A2%E1%83%98%E1%83%90/123936-%E1%83%AE%E1%83%94%E1
%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/89/
• https://sacredsites.com/images/middle_east/turkey/Bogazkale-Hittite
-ruins-of-Yazilikaya-5-1600.jpg
• http://www.ambioni.ge/xatusa-xetebis-samefos-dedaqalaqi?fbclid=Iw
AR3LeGIVHE_mYw7AoS2EMJOuV-mfeNCBVhIllNmBTOb6dtbDsjqctDw
woiQ
 გემშვიდობებით!

მადლობა ყურადღებისთვის!