Birinci Basamakta

Çocuk Sağlığı ve
Bebek İzlemleri
Hazırlayan: Kadir Dikmen - 18270070
Bebek ve Çocuk İzlemleri
 Çocuk izlemi; bebek, çocuk ve ergenlere yönelik düzenli sağlık kontrollerini içeren,
uzun süreli bir izlemdir.
 Prenatal dönemden başlar, adolesan dönemin sonuna kadar devam eder.
 Amaç; bebek ve çocuk ölümlerini, hastalık ve sakatlıkları azaltmak ve önlemektir.
 Çocukluk çağında sağlığın geliştirilmesi ve desteklenmesiyle toplum sağlığının da
olumlu anlamda etkileneceği tahmin edilebilir.
 Özellikle aşı kontrolleri sağlam çocuk izlemi için önemli bir fırsat olarak
değerlendirilmelidir.
Bebek İzlemleri
 1.izlem: Doğumda
 2.izlem: yaşamın ilk 48 saati içinde
 3.izlem: 15. gün
 4.izlem: 41. gün
 5.izlem: 2. ay
 6.izlem: 3. ay
 7.izlem: 4. ay
 8.izlem: 6. ay
 9.izlem: 9. ay
Çocuk İzlemleri
 10. İzlem: 12. ay izlemi
 11. İzlem: 18. ay izlemi
 12. İzlem: 24. ay izlemi
 13. İzlem: 30. ay izlemi
 14. İzlem: 36. ay izlemi
 15. İzlem: 48 ay izlemi
 16. İzlem: 60. ay izlemi
 17. İzlem: 72. ay izlemi
İzlemlerde Şartlar
 Çocuğa en az 15 dakika ayrılmalı.
 Muayene ortamı ısıtılmış, temiz, çocuğun
dikkatini çekecek oyuncaklarla süslenmiş
olmalı.
 Muayenede kullanılacak eşyalar hazır
bulundurulmalı. (tansiyon, kilo, boy
persantili, otoskop vb.)
Öykü
 İlk başvuruda prenatal, natal ve soygeçmişle ilgili öykü alınır ve her ziyarette
güncellenir.
 Her ziyarette çocukla ilgili, uyku, dışkılama, beslenme, aşı yan etkisi gibi konularda
güncel bir şikayetin olup olmadığı sorgulanmalı.
 Sorularla ailenin aklına gelmeyen problemler ortaya çıkarılmalı.
 İnce ve kaba motor gelişim ve dil gelişimiyle ilgili ayrıntılı sorular sorularak
çocuğun gelişiminin hangi aşamada olduğu ve yaşına uygun olup olmadığı
değerlendirilir.
Fizik Muayene
 Sağlam çocuğun fizik muayenesi
eksiksiz olmalı, şikayeti olmasa bile
her ziyarette tam bir fizik muayene
yapılmalıdır.
 Her kontrolde boy, ağırlık ve iki yaşına
kadar baş çevresi ölçülerek büyüme
izlenmeli.
Fizik Muayene
 Büyüme ve gelişme sonuçları persantil eğrilerinde işaretlenerek kaydedilmeli.
Sonuçlar aile ile paylaşılmalı.
 3 yaşından itibaren senede bir kez çocuğa uygun bir manşon kullanarak kan
basıncı ölçülmeli.
 Fizik muayene ile çocukluk çağında görülen bir çok hastalığın (konjenital
anomaliler, büyüme gelişme geriliği, gelişimsel kalça displazisi, kalp anomalileri,
inmemiş testis, umbilikal ya da inguinal herni gibi) taranabileceği unutulmamalı!!!!
Taramalar
 İşitme testi (doğumdan sonra hastaneden çıkmadan)
 Topuk kanı taraması (5-7 gün arası)
 Gelişimsel kalça displazisi (2. ayda kalça USG)
 Görme keskinliği muayanesi (3-4 yaşta snellen tablosu ile)
 Demir eksikliği anemisi (pretermde 2. ay, termde 4. ayda proflaktik demir damlası
verilir. 6-7. ayda rutin Hb-Htc ölçümü)
 Ailede koroner kalp hastalığı öyküsü olan 2 yaşından büyük çocuklarda açlık lipid
düzeylerine bakılmalıdır.
Topuk Kanı Taraması
 Çıkan kan damlası daire oluşturacak
şekilde Guthrie kağıdına emdirilir.

 Taraması yapılan hastalıklar:

 Fenilketonüri
 Biyotinidaz Eksikliği
 Konjenital Hipotiroidi
 Kistik Fibrozis
 KAH
Yenidoğan
 Bulgularınızı bebeğin kayıtlarına işleyin.
 Aileye aşı kartını düzenleyip verin.
 Aileye doğum raporunu hazırlayıp verin.
 Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin.
Yenidoğanda Aile
Danışmanlığı
 Emzirme
 Gaz çıkarma tekniği, kundaklamanın oluşturabileceği zararlar
 Emzik ve biberon kullanmama, el yıkama
 Bebek ile sağlıklı iletişim
 Göbek bakımı
 Önemli hastalık bulguları (ateş, iyi emmeme, kusma, ishal, sarılık, uykuya meyil, vs)
 Bebek hijyeni
 Bebek banyosu
 Kazalardan korunma (İlk aylarda bebeğin yatağının çok yumuşak olmaması, yüzüstü
yatırılmaması, bebeğin küçük çocuklarla yalnız bırakılmaması konusunda ebeveynleri uyarın)
 Aile planlaması hakkında aileler bilgilendirilmeli.
İlk 48 Saat
 Güncel bir şikayet olup olmadığı öğrenilir.
 Çocuk soyularak ayrıntılı FM yapılır.
 Anneye ücretsiz D vitamini verilerek günde 3 damla kullanması önerilir.
 1. ayın sonunda yapılacak hepatit B aşılaması için randevu verilir.
1. Ayın Sonu
 Öykü, FM, danışmanlık ve bilgilendirme yapılır.
 Hepatit B aşısı yapılır. Aşı kartına işlenir.
 Şüpheli bir durum ya da anomali tespit edilirse ilgili branş uzmanına sevk edilir.
 Gelişimsel kalça displazisi şüphesi varsa USG’ye yönlendirilir.
2. 4. ve 6. Ay
 Aşıları yapılır.
 Daha önceki ziyaretlerde olduğu gibi öykü,
ayrıntılı FM ile değerlendirme yapılır.
 4. ayda çocuğa demir eksikliği anemisini
önlemek için 1-2 mg/kg/gün’den proflaktik
demir başlanır.
 Demir damlası ücretsiz olarak verilir.
 1 yaşına kadar 2 kez değerlendirmek üzere
randevu verilir.
 6. aydan itibaren ek gıdaya nasıl geçmesi
gerektiği anlatılır.
1 Yaş
 Öykü, fizik muayene ile değerlendirme
yapılır.
 Büyüme ve gelişmesi değerlendirilip,
ölçümler kaydedilir.
 Artık aile ile beraber sofraya katılabileceği
anlatılır.
 Aşısı yapılır. (KKK)
 6 ayda bir kontrole çağrılır.
2 Yaş
 Yaşına uygun büyüme ve gelişme içerisinde
olup olmadığı değerlendirilir.
 Tuvalet eğitiminin başlaması gerektiği
vurgulanır.
 Ailede koroner kalp hastalığı varsa açlık
lipidlerine bakılır.
3-6 Yaş
 Ayrıntılı öykü, varsa güncel şikayet, fizik
muayene ile büyüme ve gelişme
değerlendirilir.
 3. yaşta TA ölçülür.
 Bu dönemde görme keskinliği
değerlendirilir.
Kaynakça
 https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Bebek_Cocuk_Ergen_Izlem_P
rotokolleri_2018.pdf
TEŞEKKÜRLER