Professional Documents
Culture Documents
katılımı
5) Türklerde Eğitim
ANTİK ÇAĞ’DA TEMEL
UYGARLIKLAR
• MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI
• SÜMERLER ( MÖ 3000)
• PERS – HİTİT- FENİKE
UYGARLIKLARI
• İSRAİL UYGARLIĞI
• MISIR UYGARLIĞI ( MÖ 3400 – 525 )
• ÇİN VE HİNDİSTAN UYGARLIĞI
• YUNAN UYGARLIĞI
• ROMA UYGARLIĞI
SÜMERLER ( MÖ 3000)
SÜMERLER ( MÖ 3000)
• Tarihte bilinen ilk yerleşik toplumdur. Yazıyı,
yılın 365 gün olduğunu, mevsimleri bulan, kent
devletlerini kuran, tekerleği, geometri ve
matematiği, hukuku, mitoloji ve edebiyatı,
sözlüğü bulup yapan ve kullanan bir halktır.
• İlk okuma ve ders kitaplarını hazırladılar.
• Uygarlık ve tarih Sümer’le başlar dense yeridir
• Öğretmenin geçiminden öğrenciler sorumluydu.
Her öğrenci öğretmene belli bir miktar para
verirdi.
PERS – HİTİT- FENİKE UYGARLIKLARI
PERSLERDE ( ESKİ İRAN ) EĞİTİM
• PERSLER;
• Bugünkü İran medeniyetinin temelini oluşturur.
• İlk posta teşkilatını kurdular.
• Eski İran'da (M.Ö 900-360) eğitim laiklik ve ulusal birlik
üzerine kurulmuştur.
• Baba çocuğunu istediği gibi yetiştirebilirdi.
• Okul kralın sarayının yanındadır ve adı "Genel Eğitim
Evi"dir.
• Çocuklar adil, iradeli, savaşçı, ölçülü ve büyüklerine
saygılı olmalı, açlığa, soğuğa, acıya dayanmalı, ok, kılıç
kullanmalı, iyi ata binmeyiydi. Öğrenciler Genel Eğitim
Evi'nde bunları kazanırlardı.
• İran eğitim sisteminde beden eğitimi dersi çok
önemliydi.
HİTİTLER
• MÖ. 2000 yılında Anadolu’ya Kafkasya
üzerinden göç ederek 1500 yıl boyunca
hakimiyetlerini sürdüler.
• İlk yerleşim yerleri Çorum Hattuşaş'dır
• Anadolu'nun yerli sanatıyla birleştiler. Boyutları
büyümüş anıtsal eserler ortaya çıkarttılar.
• Mabetler, saraylar, sosyal yapılar, kaya
kabartmaları yaptılar.
• Hititçe, bugüne kadar bilinen en eski Hint-
Avrupa dilidir
• Farklı yazılar kullandılar.. Resmî diplomatik
yazışmaları ve saray arşivleri Âsur (Akad)
çivi yazısıyla yazılırken kayalardaki
kabartmalar ve yazıtlar için
Hiyeroglif yazı kullandılar.
• Tarihte ilk yazılı antlaşma olan Kadeş
Antlaşması ( MÖ 1296 ) Hititler ve
Mısırlılar arasında imzalandı
• Hititlerin etkileyici başkenti Hattuşa ile
diğer kentleri Alacahöyük ve Şapinuva,
Çorum ili sınırlarımız içinde kalıyor.
ALACAHÖYÜK
FENİKELİLER
FENİKELİLER
• İlk çağda denizcilik alanında en ileri olan kavim
Fenikeliler’dir. Akdeniz’de büyük koloniler
kurdular. Bu kolonilerin en önemlileri Kartaca,
Sidon ve Tir’dir.
SERVET SOMUNCUOĞLU
TAŞTAKİ TÜRKLER
TAŞTAKİ TÜRKLER
HUNLAR ( M.Ö 1000 - M.S 50)
HUNLAR ( M.Ö 1000 - M.S 50)
• Hunlar, sürü besleyen atlı kabilelerden meydana gelmiş
göçebe bir toplumdur.
• Savaşçılık ( Çin seddi onlardan dolayı yapılmıştır) ,
yöneticilik, bazı el sanatları (mesleki eğitim) ile dini
inanışlar ve çocuk yetiştirmeye ilişkin değerler
( Çocuğa ad koymak bile kahramanlık sonucunda
gerçekleşirdi) eğitimin biçimini oluşturur.
• Hunlar’ın eğitimini yaşayış biçimleri şekillendirmiştir.
• Din, bir eğitim aracıydı, onlarda halk dini ve devlet dini
diye iki din vardı.
GÖKTÜRKLER (M.S 552- 745)
GÖKTÜRKLER (M.S 552- 745)
• Göktürklerde eğitim, Hunlar’ınkine
benzemektedir.
• Eğitim töre içinde töre kanalıyla verilmektedir.
• 38 harfli gelişmiş bir alfabeye sahip olmaları bazı
yazılı eserler bırakmalarını sağlamıştır. ( Bu
eserlerin en önemlisi; Orhun Anıtlarıdır M.S. 732)
• Göktürklerde, sözlü töre bilgisi, yazı ile
genişletilmiş ,bilgiler artmış ve yaygınlaşmıştır.
• Göktürklerde de alp insan tipine büyük önem
verilmiştir.
ORHUN ANITLARI
ORHUN ANITLARI
• Orhun Anıtları, 732’de dikilen Kültegin, 735’te
dikilen Bilge Kaan ve yine o yıllarda dikilen
Tonyukuk anıtlarından oluşur.
• Bu anıtlarda 6000 kadar kelime vardır.Türkçenin
bilinen ilk yazılı belgeleridir.
• Orhun Anıtları, ilk olarak 1893’te Danımarkalı
bilgin Thomas tarafından okunmuştur.
• Anıtlarda, Türk
hükümdarlarına
bazı öğütlere yer
verilir. Ayrıca,
Türklerin geçmişte
yaşadığı felaketlere
dikkat çekilip ders
alınması öğütlenir.
UYGURLAR ( M. S 745- 840)
UYGURLAR ( M. S 745- 840)
1. Uygurlar kentli toplumdur. Maniheizm dinini
benimsemişlerdir.
2. Önceki devletlerden farklı olarak diğer toplumlara
da açılmışlardır.
3. Kütüphaneler dolusu sayısız eser vermişlerdir.
4. Ünü dışarıya taşan bürokrat yetiştirmişlerdir ve
başka ülkelere göndermişlerdir.
5. Örgün eğitim kurumları yaygınlaşmış, bilgiye
büyük önem verilmiştir.
6. Kitapları çoğaltarak bilim dünyasına önemli
hizmetler yapmışlardır.
İSLAMİYETİN KABÜLÜNDEN
SONRAKİ EĞİTİMİN TEMEL
ÖZELLİKLERİ
İSLAMİYETİN KABÜLÜNDEN SONRAKİ
EĞİTİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
• Türk toplumlarında ilk kez medrese denen eğitim
kurumları ortaya çıkmıştır.
• İslam düşünür ve eğitimcilerinden etkilenilmiş aynı
zamanda bu alanda eserler verilmiştir.
• Türk toplumlarının ahlak anlayışı islamiyetle birlikte
değişmiş, bu da eğitimlerine yansımıştır.
• İslamiyetin kabulü gazi ve veli insan tipini ortaya
çıkarmış buda çok sayıda eserlerin meydana gelmesini
sağlamıştır.
• İslama göre bilim yücedir. Bu durum Türkler’ede
yansımış ve bilime önem verilmiştir.
• Arapça ve Farsça aydınlar üzerinde etkili olmuştur.
KARAHANLILAR ( 840- 1212)
KARAHANLILAR ( 840- 1212)