11 Aralık

Eğitimin Tarihi Temelleri

Tarih bilinci ve sosyokültürel değişim sürecini kavrama:

Ulusal tarih bilgisi edinme:

İnsanlık tarihi bilgisi edinme

Tarihsel düşünme yeteneği kazanma

Eğitimin Tarihsel Temelleri

Antik çağda

Orta çağda

Yeni Çağda

Türklerde Eğitim

Antik çağda Eğitim:

Batı imparatorluğunun çöküşü ve Antik Roma tarihinin sonu olması dönemin önemli siyasi
olayıdır. En önemli görev ailenin ve örgün eğitim uygulamaları geniş kitleler yerine seçkin
bireylere yönelik.

Sümer uygarlığında eğitim: Çini yazısı ve ilk defa okul faaliyetleri, ilk ders kitapları ve
okuma- yazmanın öğretilmesi. Aristokrat gibi insanların erkek çocukları eğitim alıyor.
Ziguratlarda eğitim veriliyor.

Mısır Uygarlığında Eğitim: Hiyeroglif yazısı, ilk bilinen takvim, basit güneş saati ve yılın
365 gün oluşunu gösteren takvim. Matematiği onların icat ettiği ve ameliyatların onların
yaptığı ilk söylenir.

Çin Uygarlığı: Devlet yöneticisi yetiştirmek, feodal toprak ağalarının çıkması ile eğitim
halka inmeye başlamıştır. Konfüçyüs felsefesi bu dönemde temelleri atılıyor. (halka eşit
sunulması ve gelişim için önemli bir rolü olduğunu savunur)

Hint Uygarlığında Eğitim: Bireyin fiziksel, duygusal, psikolojik yönleriyle iyileştirilmesi

olarak görür. Kendini geliştirmek önemli görülmüştür.

İki farklı dönemi vardır: Vedik Dönem ve Budist Dönem

Vedik Dönem: Yeterli bir eğitimden geçmeyen öğrencilerin başarılı bir bilgin, yönetici ya da
mesleğe giremeyeceğini düşünüyorlar. Kadınlar da eğitim almış

Budist Dönem: Eğitimin amacı dinin yayılmasıdır.

Antik Yunan: Beden ve ruhun ahenkli şekilde geliştirilmesi önemlidir. Erdemli iyi
vatandaş yetiştirmek eğitimin amacı. Pedagoglar eğiticilerle gidip gelirler. Demokrasinin
gelişmesiyle birlikte Sofist denilen gezici öğretmenler gramer, retorik, diyalektik, astronomi
eğitimleri vermiştir. Eflatun, Aristo gibi düşünürler yetişmiştir.

Sparta Devleti: Devlet denetiminde ve bu masraflar devlet tarafından karşılanıyordu.

Çocuklar 7 yaşından sonra ailelerinden alınıp 30 yaşına kadar askeri bir eğitime tabi
tutuluyır. Kızların da erkekler gibi eğitim alıyor.

Roma Uygarlığında Eğitim: Eğitimin amacı: Gelenekleri aktarmak ve iyi birer vatandaş
yetiştirmek. Roma’da 3 tür okul bulunmaktadır.

Ludus Litteraius Okulları: İlkokula Karşılık, okuma-yazma

Grmamer Okulları: Orta Öğretime karşılık

Retor Okulları: Latin dillerinde güzel söz söyleme vs

Okulların tümü özel ve aileler tarafından karşılanır.

Siyasi ve kültürel olayların yanı sıra aile eğitimi çok önemli antik çağda

Orta Çağda Eğitim: Karanlık çağ olarak adlandırılır. Din etkisi çok büyük.

Skolastik Düşünce: yeni bir bilgi ortaya koymak değil, inancı ve vahiyle gelenleri akıl
yoluyla oluşturmak. Manastırlarda okutulur. Dini yaymak ve güzel ahlak amacı.

Orta Çağ Avrupa'sında bilim ve felsefenin gelişmesinde Osmanlının İstanbulu kuşatması.

Müslümanlar Hristiyanlık aleminde iz bırakmıştır.

Modern ünilerin temelleri atılmış Ünilerin kurulması ile başlayan dönemde Aydınlanma
Döneminin Temelleri atılmıştır. İlk olarak Bologna Ünisi açılmıştır.

Doğuda bilim ve felsefi açısından en parlak dönemidir. Müslümanların Antik Yunan bilimi
ile çalışmıştır. Camiler, medreseler, tekke ve zaviyeler

İlk üni: Emeviler Fas’ta Karaiyyin Medresesi

İbni Sina, Biruni, Harezmi, Farabi gibi büyük isimler çıkmıştır.

Yeni Çağda Eğitim: Rönesans ve Reform hareketleri

Bir başkaldırı hareketidir. Felsefe, sanat, mimari gibi birçok olgu oluşmuştur. Din yerine
akıl seçilmiştir. Rönesansın altında hümanizm vardır bu da bireycilik ve laiklik gibi
düşünceler ortaya çıkmıştır.

Erasmus: Eğitimde bireysel farklıkların göz önüne alınması, elitlere hitap etmiş

Reform: kilisenin otoritesi sarsıldı, yeniden kiliyse güç kazandırmak için martin Luther King,
Kilisenin yozlaşması önlenmeye çalışılmıştır. Erkek ve kız çocukların aynı anda eğitimi,
devletin okuma yazmayı herkese öğretmesi vs savunulmuş.

Aydınlanma Dönemi başlamış

Rousseau, Diderot, Jhon Locke, bazı önemli düşünürleridir.

Yakın ÇAĞDA Eğitim: Fransız İhtilali ile balşayıp günümüze kadar devam eden
hareketlerdir. İnsan hakları ön plana çıkmıştır. Eğitimde demokratiklik vurgulanmıştır, eğitim
dini içerikten uzaklaşarak laikleşmeye gidilmiştir.

Sanayi Devrimi ile eğitimde pratik ve faydacı görüş hâkim olmuştur. Batı ülkelerinde
zorunlu eğitime geçiliyor. Çocuğun ihtiyaçları ve eğitimin psikolojik temelleri atılmıştır.
Öğrenci merkezli eğitim başlamıştır.

Dewey ve Declory önemli isimlerindendir. Bizim eğitim sistemimizin şekillenmesinde rol

oynamıştır.

İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Eğitim

Hun, Göktürk ve Uygur Devleti

HUNLARDA EĞİTİM:

Yaşam şartlarına göre şekillenmiştir. Göçebe yaşam tarzı var. Töre: kuşaklara hangi değelerin
aktarılması gerektiği söylenmiştir.

Eğitimin amacı: kahraman bir insan yetiştimek. Savaşçı bir kimlikleri vardır.Usta çırak
ilşkisi ve mesleki eğitim verilmiştir.
GÖKTÜRKLERDE EĞİTİM:38 harfli alfabe bulunmuş. Türk dilinin en eski yazılı
kaynağı Orhun Abideleri. Sözlü töre bilgisi artık yazılı şekilde aktarılıyor. Kül tigin, Bilge
Kağan, Tonyukuk gibi hükümdaralar var.

Uygurlarda Eğitim: İlk yerleşik hayata geçen devlet. Tarım- ticareti faaliyetlerle
uğraşmışlar. Yine kendi alfabeleri var. Sanatta, okur yazarlık oranları gelişmiştir.

KARAHANLILAR: İlk müslüman Türk devletidir. islam inancını benimseyen

toplumalarda eğitim dinin ilkelerine göre gelişmiştir. İlk örgün eğitim kurumu: medreseler.
Alp tipi insan yetiştirmek eğitimin amacı. İbni Sina, Farabi, Kaşgarlı Mahmut burda olmuş.
Medreseler açılıyor.

Yusuf Has Hacip: Kutadgu Bilig

Devlet adamlarına öğretmek amacıyla yazılan siyasetname

Kaşgarlı Mahmut: Divanı Lügat i Türk: Türk dilini araplara öğretmen ve güçlenmesini
sağlamak

Selçuklularda Eğitim:

Eğitim işini devlet işi olarak görmüşlerdir. Küttaplar ilk eğitim kurumu okuma-yazma ordan
mezun olunca medreselere giriyorlar.

Dini dersler yanında edebşşyat, felsefe ve tıp gibi dersleri var.

Atabeglik sistemi: Tecrübeli ve Güvenilir devlet adamları bu unvana alarak şehzadelerle

birlikte vilayetlere gönderilmektedir. Bu ünvanı ilk kullanan Nizamül Mülk

Ahilik Teşkilatı: Yaygın eğitim kurumu Çırak- kalfa şeklinde eğitilien öğrenciler.

Osmanlı Devletinde Eğitim:

Vakıflarca kurulup ilköğretim düzeyinde eğitim veren sıbyan mekteplerinin amacı genel
olarak çocuklara temel düzeyde okuma-yazma

 Enderun mektebi; saray, ordu ve hükümet işlerinde çalışacak yönetici ve devlet adamı
yetiştirmek. (Topçu Okulu), Mühendishane-i Bahr-i Humayun (Askeri Deniz Okulu),
Tıphane-i Amire (Askeri Doktor Okulu) ve Mekteb-i Harbiye (Harp Okulu) gibi kimi
okullar açılmıştır. II. Mahmut’un bir fermanı ile ilköğretim zorunlu duruma
getirilmiştir.
  Türkiye Cumhuriyeti Döneminde eğitimin temelleri Kurtuluş Savaşı yıllarında
düzenlenen bilimsel etkinliklerle atılmaya başlanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarından
günümüze dek milli, bilimsel, çağdaş ve laik eğitim anlayışı doğrultusunda çalışmalar
yapılmış, Tevhid-i Tedrisat (Öğretimin Birleştirilmesi) yasası ile “ümmet birliği”
anlayışını temel alan eğitim kurumları kaldırılmış, eğitime laik bir nitelik
kazandırılmıştır.

Eğitimin Politik Temelleri 18 ARALIK

Tevhid i Tedrisat kanunu kuruldu 1924

Eğitim, demokratik toplumlarda bireysel ve toplumsal gelişmenin temeli kabul edilir; birey
ve toplumun ekonomik, sosyal, kültürel ve teknolojik olarak gelişmesinde önemli işlevler
yüklenir. Eğitimi kasıtlı kültürleme süreci olarak tanımlarken aslında politik anlayışa ve onun
istediği davranış değişimine işaret edilir.

Eğitimin politik işlevleri şöyle özetlenebilir:

 Var olan siyasal düzeni koruyacak, milli değerlere ve millet bilincine sahip bireyler
yetiştirmek,
 Ülke yönetiminde görevler üstelenecek liderler yetiştirmek,
 Toplumsal gelişme ve ilerlemeyi sağlayacak bireyler yetiştirmek,
 Demokratik yaşamın geliştirilmesine katkı getirecek bireyler yetiştirmek.
 Okulların ve öğrenme-öğretim süreçlerinin işleyişi, içinde yaşanılan toplumun politik
anlayışını yansıtır, toplumda demokrasinin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir
 Özellikle demokratik toplumlarda toplumsal ve bireysel gereksinimler çeşitlilik
gösterir. Bu çeşitliliğe rağmen, bireysel açıdan, eğitim gereksinimleri şöyle
özetlenebilir:
 Temel öğrenme becerilerini geliştirme,
 Eğitim aracılığı ile özgür bir toplumun temellerini oluşturma,
 Davranışların etik standartlarını geliştirme,
 Üretim için ya da yükseköğretim için bireylerin becerilerini geliştirme,
 Bireyin sağlıklı olması için gereken alışkanlıkları kazandırma,
 Estetik değerleri geliştirme,
 Bireyin eğitim hakkını kullanmasını sağlama,
 Bireyin yeteneklerini geliştirme.
  Milli Eğitim Bakanlığı, ülkenin gerek örgün gerek yaygın eğitim politikasının
belirlenmesinden ve bu politikaların uygulanmasından resmî olarak sorumlu
kurumdur.
Milli Eğitim Şûraları nda alınan kararlar, Milli Eğitim Bakanlığına yönelik eğitim
politikalarının oluşturulması ile ilgili önerileri içermektedir

Kalkınma planları, bir ülkede var olan sektörlerle ilgili kalkınmaya yönelik planlanmış
öngörülerden oluşmaktadır.

Eğitim Politikası İle İlgili Alanlar Ve Eğitime Düşen Görevler

Felsefe, bireyler ve toplumlar açısından değerleri yansıtır. Değerler sisteminin
biçimlenmesinde felsefenin önemli bir rolü vardır. Eğitim politikaları da toplumun değerle
Huri ve kültürü üzerinde oluşturulur

Psikoloji,Sosyoloji, Ekonomi, üretim ve verimi arttırmak

 Hukuk: Devletin devamlılığı için gerekli nitelikleri taşıyan “vatandaşlar” yetiştirmek,

 Bireyi her açıdan geliştirmek, yaratıcı ve verimli bireyler yaratmak,
 Bireyi ekonomik açıdan kendine yeterli duruma getirmek.
Eğitim politikaları; eğitim ve öğretim programlarını oluşturan amaç, içerik, öğretme-öğrenme
süreçleri ve değerlendirme ögeleri aracılığı ile uygulamaya aktarılmaktadır

Bilimsel Araştırma Yöntemleri:

Geçerliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü olan bilim kuramlar üretmeye ve var olan
kuramları sınamaya yarayan süreçtir.

Bilimin beş temel ölçütü vardır.

 Gözlenebilirlik: Gözlenemeyen hiçbir olgu bilimin konusu olamaz. Bilimin ele aldığı
tüm olaylar “gözlenebilir” olmalıdır.
 Ölçülebilirlik: Doğada var olan şeylerin miktarı vardır dolayısıyla niceliği söz
konusudur. Bu nedenle bilimin ele aldığı olaylar aynı zamanda ölçülebilir olmalıdır.
 İletilebilirlik: Gözlenebilen ve ölçülebilen olgu ve olaylar diğer bilim adamlarına
aktarılabilmeli, böylece orta genel geçerliliği olan bilgilere ulaşılabilmelidir.
 Tekrarlanabilirlik: Bir araştırma sonucu elde edilen bilgilerin aynı yöntem ve
araçlarla aynı koşullar altında diğer araştırmacılar tarafından tekrarlanarak
doğruluğunun ve yanlışlığının test edilmesidir.
  Sağdanabilirlik: Tekrarlanan araştırmalar sonucunda elde edilen bilgi doğruluğu
kanıtlanmış, kesinliği olan bilgi niteliği kazanmasıdır.
Ayrıca bilimin olgusallık, mantıksallık, objektiflik, eleştiricilik, genelleyicilik, seçicilik,
birikimlilik ve evrensellik olmak üzere özellikleri bulunmaktadır

Bilimsel araştırma problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla, planlı ve sistemli

olarak, verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor
edilmesi sürecidir

1. Güçlüğün sezilmesi
2. Güçlüğün problem içinde tanımlanması
3. Problemin çözümüne yönelik hipotezlerin (denencelerin) önerilmesi
4. Hipotezlerin gözlenebilir doğurgularının saptanması
5. Hipotezlerin sınanması
6. Raporlaştırma
Araştırma Yöntemleri: Nicel Araştırma: sayısal, tarafsız

Nitel Araştırma: doğal, duyarlılık,algıların ortaya konulması, taraflı

Eğitim Felsefesinin tanımı

1- Ontoloji(Varlık Bilgisi): Var olanla, var olacakları inceleyen felsefenin disiplin

alanlarından biridir.

2- Epistemoloji(Bilgi Sorunu): Bilme, özne ile nesne arasında bir bağ kurma olarak
tanımlanabilir.

3- Aksiyoloji(Değerler Sorunu): Etik ve estetik konularını içerir.

-Etik

-Estetik

AKIMLARI

İdealizm

Realizm

Pragmatizm
Natüralizm

Existentialism

Eğiitm Felsefeleri: Daimicilik

Esasicilik

İlerlemecilik

Yeniden Kurmacılık

Varoluşculuk

Politeknik Eğitim

Postmodernizm ve Yapılandırmacılık

4- Mantık Tarihsel olarak bakıldığında felsefe teriminin ilk kez Pytagoras’ın kullandığı
belirtilmekle birlikte felsefe (Philosophia) terimi kesin anlamını Platon ve Aristoteles
felsefesinde kazanmıştır.

7. Felsefe insanın niteliğini, dünyanın yapı ve işleyişini anlama çabasıdır.

8. Felsefe gerçeği bulma ve öğretme yolunda bir bitmeyen derinleşmedir.
9. Felsefe insanı iyiye, doğruya ve güzele yönelten bir düşünce biçimidir.
Felsefe tanımı konusunda belirli bir uzlaşma olmamasına karşın, genel özellikleri ve işlevleri
şöyle özetlenebilir:

 Felsefe yaşama ve evrene karşı bir tavır alıştır.

 Felsefe, akılcı incelemeye ve yaratıcı düşünceye dayalı bir yöntemdir.
 Felsefe evren ve bütün hakkında belirli bir görüş elde etmeye çalışan bir çabadır.
 Felsefe hem sorun hem de sorunların çözümü hakkında kuramlardır.
 Felsefe dilin mantıksal analizi, kavramların ve sözcüklerin tanımlanması ve
anlamlarının aydınlatılmasıdır.
 Felsefe bilimlere yol göstericilik yapan onlara amaç, yöntem ve teknik önerilmesidir.
Eğitimin Ekonomik Temelleri

diğer alternatif mal ve hizmetlerin terk edilmesi ekonomi biliminde alternatif maliyet (fırsat
maliyeti) kavramıyla açıklanır.
Beşeri sermaye , bireylerin iş yapabilme ve zihinsel yeteneklerinin geliştirilmesi,
verimliliğin artırılması ve gelecekte ekonomik güç elde etme potansiyellerinin geliştirilmesi
amacıyla eğitim, yetiştirme gibi etkinliklerle kazandırılan alışkanlıklar, bilgi kazanma ve
gelecekte daha iyi iş olanakları için yer değiştirebilme etmenlerinin oluşturduğu sermaye
olarak tanımlanabilir.

Eğitimin Hukiki Temelleri

Hukuk kurallarının düzenledikleri, sosyal ilişkiler dikkate alınarak genelden özele ve

konu bakımından da hukukun ana kavramına göre tasnifine hukuk sistemi denir.
Kısaca özel hukuk kuralları içinde genel hukuka ait kurallar yer alabileceği gibi kamu
hukukuna ait bir yasal düzenleme içerisinde özel hukuk kurallarına da yer verilir ki
buna da karma hukuk adı verilir. Kamu kurum ve kuruluşlarından anlaşılan, il özel
idareleri, belediyeler, köyler, üniversite, TRT, karayolları vb. gibi kuruluşlardır.

) Hukuk kuralları emredici ve yaptırım gücüne sahiptir.

b) Hukuk kuralları genel, soyut ve nesneldir.

c) Hukuk kuralları, dışa vurulmuş etkinlik ve ilişkileri konu edinir.

d) Hukukun işlevleri ise;

Toplumsal dirlik ve düzeni sağlama,

Toplumsal adaleti gerçekleştirme,

Toplum ihtiyaçlarını karşılama,

Sosyo-ekonomik ve siyasal düzeni meşrulaştırma,

Eğitim Bilimine Giriş:

Eğitim, bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik yönde davranış
değişikliği meydana getirme sürecidir. Kültür: Toplumun maddi manevi ürettiği herşey
kültürdür. Alt kültür: Üst kültür içindeki din, dil, töre ve etnik köken bakımındankendineözgü
özelliklere sahip toplulukların kültürüdür.

Formal eğiitm: kasıtlı ve planlı bir süreçtir. İstendik davranış kazandırılmak istenir.Resmi
okul, üniversite, programlı

Örgün eğitim: okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim

YAYGIN Eğitim: Mesleğe yönelik eğitim, halk eğitim kursları.

İnformal eğitim: plansız, programsız, sistemsiz sosyalleşme ve kültürlenme eğitimi.