CHƯƠNG 2

HÀNG HÓA, THỊ TRƯỜNG

VÀ VAI TRÒ CỦA CÁC CHỦ
THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG
CHƯƠNG 2. HÀNG HÓA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA
CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG

MỤC ĐÍCH

• Chương này nhằm cung cấp một cách có hệ thống lý

luận giá trị - lao động của C.Mác, từ đó giúp người học
nhận thức căn bản về cơ sở lý luận của các mối quan hệ
kinh tế trong nền kinh tế thị trường.
• Trên cơ sở đó, góp phần vận dụng để hình thành tư duy
và kỹ năng thực hiện hành vi kinh tế phù hợp với yêu

cầu khách quan.

CHƯƠNG 2. HÀNG HÓA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA
CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG

YÊU CẦU

• Nắm được những vấn đề lý luận cơ bản về sản xuất hàng hóa, điều
kiện ra đời sản xuất hàng hóa.
• Hiểu được khái niệm hàng hóa, 2 thuộc tính của hàng hóa và tính
chất 2 mặt của lao động sản xuất hàng hóa
• Hiểu được lịch sử ra đời và bản chất của tiền, các chức năng của
tiền
• Hiểu được các khái niệm về thị trường, nền kinh tế thị trường, cơ
chế thị trường và một số quy luật trong nền kinh tế thị trường
CHƯƠNG 2. HÀNG HÓA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA
CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG
NỘI DUNG CỦA CHƯƠNG

2.1
LÝ LUẬN CỦA C.MÁC VỀ SẢN XUẤT HÀNG HÓA VÀ
HÀNG HÓA

2.2
THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA CÁC CHỦ THỂ THAM
GIA THỊ TRƯỜNG
Chương 2/2.1

2.1. LÝ LUẬN CỦA C.MÁC VỀ SẢN XUẤT HÀNG

HÓA VÀ HÀNG HÓA

2.1.1. Sản xuất hàng hóa

2.1.2. Hàng hóa

2.1.3. Tiền

2.1.4. Dịch vụ và một số hàng

hóa đặc biệt
Chương 2/2.1/2.1.1.

2.1.1. Sản xuất hàng hóa

Khái niệm sản xuất hàng hóa

Sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức kinh tế mà ở đó,
những người sản xuất ra sản phẩm không nhằm
phục vụ mục đích nhu cầu tiêu dùng của chính mình
mà để trao đổi, mua bán.
Chương 2/2.1/2.1.1.

Điều kiện ra đời của sản xuất hàng hóa

Theo C.Mác, sản xuất hàng hóa chỉ ra đời và tồn tại khi có đủ hai

điều kiện
 Phân công lao động xã hội.
 Sự tách biệt về mặt kinh tế giữa các chủ thể sản xuất.

12/28/2023 7
Chương 2/2.1/2.1.2.

2.1.2. Hàng hóa

Khái niệm hàng hóa

• Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có thể
thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người
thông qua trao đổi, mua bán.
• Hàng hóa là phạm trù lịch sử, sản phẩm của lao
động chỉ mang hình thái hàng hóa khi được
trao đổi, mua bán trên thị trường
Chương 2/2.1/2.1.2.

Hai Thuộc tính của hàng hóa


• Giá trị sử dụng của hàng hóa là công dụng
của vật phẩm, có thể thỏa mãn một nhu
Giá trị sử cầu nào đó của con người
• Nhu cầu của con người có thể là nhu cầu
dụng vật chất hoặc tinh thần; có thể là nhu cầu
tiêu dùng cá nhân, có thể là nhu cầu tiêu
dùng cho sản xuất

• Giá trị của hàng hóa là lao động

của người sản xuất hàng hóa kết
Giá trị tinh trong hàng hóa ấy
• Giá trị là một QHSX
12/28/2023 9
Chương 2/2.1/2.1.2.

Lượng giá trị của hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến
lượng giá trị của hàng hóa.

 Lượng giá trị của một đơn vị hàng hóa là lượng thời gian hao phí lao
động xã hội cần thiết để sản xuất ra đơn vị hàng hóa đó.
 Lượng giá trị của hàng hóa bao hàm hao phí lao động quá khứ và hao
phí lao động sống.
 Hai nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa là năng suất lao động
và tính chất phức tạp hay giản đơn của lao động.
 Ngoài ra C.Mác còn xem xét thêm về mối quan hệ giữa tăng cường độ
lao động với lượng giá trị của một đơn vị hàng hóa.

12/28/2023 10
Chương 2/2.1/2.1.2.

Tính chất hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa

 Lao động cụ thể là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của
những nghề nghiệp chuyên môn nhất định. Mỗi lao động cụ thể có
mục đích lao động riêng, đối tượng lao động riêng, công cụ lao
động riêng, phương pháp lao động riêng và kết quả riêng. Lao
động cụ thể tạo ra giá trị sử dụng của hàng hoá.
 Lao động trừu tượng là lao động xã hội của người sản xuất hàng
hoá không kể đến hình thức cụ thể của nó. Đó là sự hao phí sức
lao động của người sản xuất hàng hoá nói chung về cơ bắp, thần
kinh, trí óc.

12/28/2023 11
Chương 2/2.1/2.1.3.

2.1.3. Tiền

Nguồn gốc và bản chất của tiền

 Tiền là kết quả của quá trình phát triển của sản xuất và trao
đổi hàng hóa, là sản phẩm của sự phát triển các hình thái
giá trị từ thấp đến cao.
 Tiền là một loại hàng hóa đặc biệt được tách ra trong thế
giới hàng hóa để làm vật ngang giá chung cho tất cả các
hàng hóa, tiền đo lường và biểu thị giá trị của hàng hóa và
biểu thị môí quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa
Chương 2/2.1/2.1.3.

Các chức năng của tiền

. Thước đo Phương tiện

giá trị lưu thông

Phương Phương tiện

tiện cất trữ thanh toán

Tiền tệ
12/28/2023 13
Chương 2/2.1/2.1.4.

2.1.4. Dịch vụ và một số hàng hóa đặc biệt

Dịch vụ
Theo quan điểm của Kinh tế chính trị Mác – Lênin, dịch vụ là
một loại hàng hóa, nhưng đó là hàng hóa vô hình.

- Dịch vụ là hàng hóa không thể cất trữ.

- Việc sản xuất và tiêu dùng dịch vụ được diễn ra đồng thời.
Một số hàng hóa đặc biệt

Quyền sử dụng đất đai

Thương hiệu

Chứng khoán, chứng quyền và một số giấy tờ có giá.