Historisch onderzoek leerjaar 3

2021-2022
Periode 1
Onderzoekscyclus
Leervaardigheden bij geschiedenis en
staatsinrichting?
 1. verschillende typen historische vragen herkennen en zo zelfstandig mogelijk formuleren
 2. bij gegeven of zelf geformuleerde historische vragen informatie verwerven
 3. verworven of aangereikte informatie verwerken

(www.examenblad.nl) Syllabus 2021 geschiedenis vmbo

1. verschillende typen historische vragen herkennen en zo
zelfstandig mogelijk formuleren

 Onderscheid maken in beschrijvende, verklarende en waarderende vragen

2. Bij gegeven of zelf geformuleerde
historische vragen informatie verwerven
 Bepalen welke (soort) historische informatie nodig is
 Geschikte informatiebronnen inventariseren
 Bronnen en bronfragmenten selecteren, lettend op bruikbaarheid, betrouwbaarheid en
representativiteit
 Gebruikmaken van verschillende typen historisch bronnenmateriaal, mondeling,
schriftelijk, audiovisueel
3. Verworven of aangereikte informatie
verwerken
 Gegevens ordenen en zo nodig bewerken
 Gegevens beoordelen op bruikbaarheid, betrouwbaarheid en representativiteit
 Gegevens analyseren en een eigen standpunt weergeven en toelichten
Planning

 Week 1:
 Onderscheid maken in beschrijvende, verklarende en waarderende vragen
 Opstellen/kiezen van een historische vraag

 Week 2:
 Bepalen welke (soort) historische informatie nodig is
 Geschikte informatiebronnen inventariseren
 Bronnen en bronfragmenten selecteren, lettend op bruikbaarheid, betrouwbaarheid en
representativiteit
 Gebruikmaken van verschillende typen historisch bronnenmateriaal, mondeling, schriftelijk,
audiovisueel
Planning

 Week 3:
 Gegevens ordenen en zo nodig bewerken
 Gegevens analyseren en een eigen standpunt weergeven en toelichten
Week 1
 1) Onderscheid maken in beschrijvende, verklarende en waarderende vragen

 Ga naar: https://www.geschiedenisvandaag.nu/hoe-formuleer-ik-een-onderzoeksvraag/

 Lees de tekst over het formuleren van een onderzoeksvraag. Beantwoord vervolgens de
vragen op de volgende slide
1) Onderscheid maken in beschrijvende, verklarende en
waarderende vragen

 Gebruik de website!
 Welke type onderzoeksvragen zijn er te stellen?

 Welke type onderzoeksvragen is het meest geschikt voor geschiedenis? En welke het
minst?

 Formuleer over het onderwerp “Nederlands nationalisme” een beschrijvende, verklarende

en een waarderende vraag

 Welke vraag die je hebt bedacht spreekt je het meest aan? Leg ook uit waarom.
2) Opstellen/kiezen van een historische vraag

 Om onderzoek te kunnen doen heb je een vraag nodig. Om een onderzoeksvraag te

kunnen bedenken kun je de volgende vragen aan jezelf stellen:
 Wat vind ik zelf het meest interessant?
 Waar heeft de maatschappij behoefte aan?
 Waarover kan ik de meeste informatie vinden?
 Welk onderwerp is het meest actueel?

 Wat wordt jouw historische onderzoeksvraag?

2) Opstellen/kiezen van een historische vraag

 Een goede onderzoeksvraag/hoofdvraag voldoet aan de volgende eisen:

 Niet te globaal: hoe algemener de vraag, des te meer informatie je moet zoeken en hoe
meer onderzoek tijd je nodig hebt.
 Duidelijk afgebakend: het onderwerp, de periode of het onderzoeksgebied zijn duidelijk
aangegeven (Wat? Wanneer? Waar?).
 Eenduidig: hij is maar op één manier uit te leggen.
 Haalbaar: hij moet te onderzoeken zijn met jouw beschikbare tijd en middelen. (in 2
weken dus)
2) Opstellen/kiezen van een historische vraag

 Welke vragen moet je beantwoorden om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden? (Deelvragen)

 Vb 1.
 Hoofdvraag: In hoeverre valt te verwachten dat de spanning tussen Amerika en Iran tot een
wereldoorlog zal leiden?

 Deelvragen:
 Wat is een wereldoorlog?
 Wie zijn de bondgenoten van Amerika en Iran?
 Welke militaire acties hebben Iran en Amerika in de laatste 30 jaar tegen elkaar uitgevoerd?
 Hebben Iran en Amerika elkaar de oorlog verklaard?
2) Opstellen/kiezen van een historische vraag

 Vb 2.
 Hoofdvraag: “Heeft de houding van de niet-Joodse bevolking en de regering van
Denemarken de intensiteit en de omvang van de Jodenvervolging dusdanig beïnvloed,
dat deze afwijkt van die in andere bezette landen in West-Europa ?”
 Deelvragen: “Wat was de houding van de Deense samenleving ten opzichte van joden
voor de Tweede wereldoorlog?”
 “Welke acties hebben de Deense samenleving en regering ondernomen om de
Jodenvervolging tegen te gaan tijdens de Tweede wereldoorlog?”
 “Hoe werd Denemarken bestuurd tijdens de bezetting van Denemarken door
Duitsland”
 “In hoeverre kunnen de acties gezien worden als risicovol/heldhaftig?”
Week 2
 Hoofd en deelvragen checken
 Bronnen verzamelen
 Bronnen checken op betrouwbaarheid
2) Hoofd en deelvragen

 Voor je verder gaat heb je je hoofd en deelvragen laten checken bij de docent!
3) Bij gegeven of zelf geformuleerde
historische vragen informatie verwerven
 Vinden van bronnen
 Je hebt nu een hoofdvraag en deelvragen

 Maar hoe vindt je nu bronnen die je helpen bij het beantwoorden van de hoofd- en
deelvragen?

 Ga naar: https://www.geschiedenisvandaag.nu/soorten-bronnen/
 Hier kun je lezen wat voor type bronnen er zijn.
3) Bij gegeven of zelf geformuleerde
historische vragen informatie verwerven
 Een goede bron is betrouwbaar. Ga naar:
https://www.geschiedenisvandaag.nu/betrouwbaarheid/

 Gebruik dit stappenplan als je een bron hebt gevonden om te checken of deze bron
betrouwbaar is.
3) Bij gegeven of zelf geformuleerde
historische vragen informatie verwerven
 Zoek voor jezelf bronnen waarmee je de vragen kunt beantwoorden.

 Heb je een bron gevonden die je helpt? Check of de bron betrouwbaar is aan de hand van
het stappenplan op de vorige slide
Week 3
 Antwoord geven op hoofd- en deelvragen
 Bron vermelden
 Conclusie schrijven
 Verslag volledig afmaken
Antwoord geven op hoofd- en deelvragen

 Samen doorlopen van antwoord op een deelvraag over de Deense jodenvervolging

Antwoord geven op hoofd- en deelvragen

 Beantwoord deelvraag voor deelvraag.

 Het antwoord op een deelvraag is verhalend geschreven.

 Wanneer je historische feiten gebruikt om antwoord te geven op deelvragen vermeld je de

bron op het einde van deze feiten.
Conclusie

 De conclusie is simpelweg het antwoord geven op de hoofdvraag. De conclusie schrijven

doe je door in het kort de antwoorden op de deelvragen samen te vatten en vervolgens
antwoord te geven op de hoofdvraag.
Volledigheid verslag

 Een goed verslag bestaat uit een Voorblad, inhoudsopgave, inleiding, hoofdstukken (daarin
worden de vragen beantwoord), conclusie en bronvermelding