ANALISIS WACANA BAHASA MELAYU

JIB 2014

ALIRAN TEMATIK
 PENGENALAN
• Klausa atau ayat mempunyai fungsi mesej.
• Aliran Tematik (Thematic progression) – cara-cara mesej atau
maklumat dilanjutkan dlm ayat / klausa.
• Dikenali sbg aliran maklumat
• Teori yg meneliti aliran tematik ialah functional sentence
perspective (FSP) / perspektif fungsi ayat yg diperkenalkan
oleh ahli linguistic Prague (Czech), iaitu Mathesius & Firbas
sekitar 1950-an.
• Bahasa bukan sahaja distruktur oleh keperluan sintaksis,
malah oleh keperluan komunikasi.
• Utk mencapai tujuan tersebut : ayat dalam teks mesti
‘bermaklumat’ & ‘relevan’.
 PENGENALAN
• Bermaklumat : pengemukaan maklumat baru (new)
kpd penerima wacana / teks
• Relevan : pertalian maklumat baru itu dgn maklumat
yg sedia diketahui oleh penerima wacana atau
maklumat lama (given) sama ada melalui koteks
terdahulu atau konteks situasi.
• Pendekatan perspektif fungsi ayat ialah ayat atau
klausa terbina daripada unsur Tema (Theme) dan
Rema (Rheme) (Halliday 1994)
 TEMA & REMA
• Mengikut Mathesius (Halliday 1994)
• Tema : bahagian ayat yg sudah diketahui atau sekurang-
kurangnya jelas dalam situasi yg telah dimaklumkan
lebih awal oleh pewacana – maklumat lama
• Tema : unsur yg berfungsi sbg titik tolak mesej
• Rema : bhgn ayat yg mengandungi ‘maklumat baru’
sebenar yg ingin disampaikan
mengayakan pengetahuan pendengar / pembaca
• Struktur ayat atau klausa ialah Tema mendahului Rema
spt konfigurasi
• Klausa / ayat : Tema + Rema
(Lama + Baru)
(Given + New)
 J1: Cth Rema dan Rema dalam ayat
Tema (T) Rema (R)
1.Raja Abdullah dari Arab Saudi
melawat Malaysia selama dua hari
2.Beijing
continues to defy US and European
3. Westerners efforts to stop IP theft
think China can only create (leading)
technology by stealing
4. Tema
ialah bahagian ayat yang sudah diketahui
5. Setiap hari Rabu
beliau menghadiri mesyuarat pengurusan
Maklumat Lama
Maklumat Baru
 Unsur Binaan Tema
• Boleh terdiri drpd unsur kata, gugusan kata, atau
klausa : boleh terdiri drpd salah satu kategori namaan
(nominal), adverba atau frasa sendi (preposisi) atau
kerjaan.
J2: Unsur Binaan Tema Mudah
Binaan Tema Binaan Rema
1.kita Mesti luwes dalam menghadapi
Kata: Namaan kenyataan genre-genre Melayu ini

2. Sebuah teks dalam sastera Melayu menjelma dalam bentuk-bentuk

Gugusan kata: Namaan lisan/persembahan dan tulisan

3. Jikalau kita sorot kita akan menemui Winstedt dan A

History of Classical Malay
Klausa: Adverba Literaturenya (1940) ke belakang
• J2: jenis Tema mudah : terdiri drpd satu unsur sahaja
(namaan, adverba atau FSN.
• Hakikatnya : dlm berwacana, pengguna bhs akan
menghasilkan Tema majmuk juga
• Tema majmuk : terbina drpd 2 atau lebih unsur
Tema : sama ada namaa, adverba, atau FS
• J3: cth binaan Tema majmuk : Bilangan unsur binaan
Tema ditandakan dgn /.
J3: Unsur binaan tema majmuk
Tema
1.From house / to house I wend my way.
(FS majmuk)

2. Suatu sistem yang begitu mandiri, tidak mungkin dapat menyerlahkan

/ mampu-diri / dan tidak merujuk makna penuh sesuatu sastera yang
kepada konteks masyarakat dan diciptakan masyarakat
zamannya
(namaan majmuk)

•Tema A1: 2 unsur FS

•Tema A2: dibina drpd 3 unsur
kelompok namaan
 JENIS TEMA
• Firbas:
1. Tema biasa (normal Theme)
• Struktur ayat : Pelaku Proses Sasaran (S-V-O)
• Lazimnya, Tema biasa dibina drps kategori Namaan
(aras kata atau gugusan kata)
• J4: Tema biasa
• A1 & A2: Kata namaam
• A3-A5: gugusan Namaan
J4: Contoh Tema Biasa
Pelaku (S) Proses (V) Sasaran (O)
1. saya ingin melihat dua dari enam sifat yang
diberikan kepada perbezaan
di antara karya dan teks
2. kita mesti luwes dalam menghadapi
kenyataan genre-genre
Melayu ini
3. dalang-dalang Malaysia amat peka kepada khalayaknya
4. kata-kata Melayu yang ialah pustaka, yang pada
dipakai untuk jenis-jenis awalnya bermaksud buku
sastera ilmu sihir
5. the duke has given my aunt the teapot
Tema Rema
2. Tema Bertanda (tema luar biasa)
•Apabila strukturnya bukan lagi Plk-P-S (S-V-O) –
tanda-tanda tertentu digunakan
•Tandanya ialah apabila:
•‘proses’ atau
•main verb (V), jadi Tema
•‘sasaran’ atau objek (O)
•‘adverba’, atau ‘FS
Jika Proses & Sasaran jadi Tema, peranan konteks
ayat penting dalam hal pengluarbiasaan Tema ini.
J5: Contoh Tema Bertanda
Tema
1.sing [konteks: John, you’ll sing at the concert,
Proses (V) won’t you?]
I can’t very well
2. beer [konteks: Why not offer him beer if he
Sasaran (O) gets drunk on gin.] he’ll drink for hours
on end

3. Oleh itu
persembahannya dijalin ke dalam teks-
FS teks karya

4. Three times she’s rung me this morning

5. Sering pula kita mencari contoh dan misal untuk teori
Adverba universal ini dalam budaya kita, dengan
tuntutan alamiah atau desakan