Hoofdstuk 18: Eigen vermogen

Nominale waarde van aandeel =

Officiële waarde van een aandeel, die op het aandeel vermeld
is.

Emissiekoers van een aandeel =

Bedrag waarvoor het aandeel als het door het bedrijf verkocht
wordt geplaatst wordt.
Maatschappelijk aandelenkapitaal

Maatschappelijk aandelenkapitaal =
Maximale bedrag dat een bedrijf volgens de statuten aan
aandelen mag uitgeven

Maatschappelijk aandelenkapitaal =
Aantal gecreëerde aandelen x nominale waarde per aandeel
Aandelen in portefeuille en geplaatst aandelenkapitaal

Aandelen in portefeuille =
Waarde van de wel door het bedrijf gecreëerde maar nog niet
verkochte aandelen =
aantal niet-verkochte aandelen x nominale waarde per aandeel

Geplaatst aandelenkapitaal =
Waarde van de gecreëerde en verkochte aandelen =
Aantal verkochte aandelen x nominale waarde per aandeel
Emissiekoers en beurswaarde aandeel

Emissiekoers =
Bedrag waarvoor het aandeel als het door het bedrijf verkocht
wordt (dus bij plaatsing door het bedrijf) op de markt wordt
gebracht

Beurswaarde aandeel =
Bedrag waarvoor het aandeel op de effectenbeurs verhandeld
wordt
Op welke manier kan aandeelhouder geld verdienen?

Een aandeelhouder kan geld verdienen door:

- Dividend = deel van de winst dat aan aandeelhouders wordt
uitgekeerd
- Koerswinst = door stijging beurswaarde; voor hoger bedrag
aandeel weer verkopen dan dat je het gekocht hebt

Let op: Dividenduitkering kan 0 zijn en je kunt ook koersverlies

hebben.
18.2 Preferent aandelenkapitaal

Preferente aandelen =
Aandelen waarmee je een bepaalde voorrang hebt ten opzichte
van gewone aandeelhouders.

Voorrang kan betrekking hebben op:

- Winstuitkering
- Zeggenschap
- Uitkering bij liquidatie
18.3 Emissie van aandelen
Voorbeeld: In de statuten van een NV staat vermeld dat er een
maatschappelijk aandelenvermogen is van € 10.000.000, verdeeld over
100.000 aandelen met een nominale waarde van € 100 per stuk.

Debet Credit
Maatschappelijk
aandelenvermogen € 10 mln.
Aandelen in Portefeuille € 10 mln.
Geplaatst
Aandelenvermogen €0
Totaal €0 Totaal €0
Let op:
• De waarden bij het maatschappelijk aandelenvermogen,
aandelen in portefeuille en geplaatst aandelenvermogen
staan op de balans ALTIJD TEGEN DE NOMINALE
WAARDE!!!

• Door de creatie van aandelen verandert het geplaatst

aandelenvermogen niet. Er is immers nog niets
verkocht.
De aandelenemissie
De emissie van aandelen = de uitgifte (verkoop) van aandelen =
plaatsing van aandelen

Aandelenemissie a pari = het plaatsen van aandelen tegen de

nominale waarde

Aandelenemissie boven pari = het plaatsen van aandelen

boven de nominale waarde

Aandelenemissie beneden pari = het plaatsen van aandelen

beneden de nominale waarde (=> in meeste gevallen verboden)
Wat verandert er bij een aandelenemissie?
Bank => Het geld komt meestal op de bankrekening van
de NV binnen.

Aandelen in portefeuille => het aantal niet verkochte

aandelen neemt af.

Geplaatst aandelenvermogen => het geplaatst

aandelenvermogen zal toenemen.

Agioreserve => het bedrag dat je krijgt boven de nominale

waarde, wordt geboekt op de rekening agioreserve.
Voorbeeld aandelenemissie a pari
De NV (zie dia 7) besluit 10.000 aandelen a pari te
plaatsen. Het geld wordt per bank ontvangen.

Hoe ziet de balans van deze NV er uit na de plaatsing van

deze aandelen?
Bank => neemt toe met 10.000 x € 100 = € 1 mln.
Aandelen in portefeuille => neemt af met 10.000 x € 100 =
€ 1 mln.
Geplaatst aandelenvermogen => neemt toe met 10.000 x €
100 = € 1 mln.
Balans na emissie aandelen a pari
Debet Credit
Bank € 1 mln. Maatschappelijk
aandelenvermogen € 10 mln.
Aandelen in Portefeuille € 9 mln.
Geplaatst
Aandelenvermogen € 1 mln.

Totaal € 1 mln Totaal € 1 mln.

Voorbeeld aandelenemissie boven pari
De NV besluit na de emissie a pari 60.000 aandelen te
plaatsen tegen een koers van € 140 per aandeel. Het geld
wordt weer per bank ontvangen.

Hoe ziet de balans er uit na de plaatsing van deze aandelen?

Bank => neemt toe met 60.000 x € 140 = € 8,4 mln.
Aandelen in portefeuille => neemt af met 60.000 x € 100 = € 6
mln.
Geplaatst aandelenvermogen => neemt toe met 60.000 x €
100 = € 6 mln.
Agioreserve => neemt toe met 60.000 x € 40 = € 2,4 mln.
Balans na emissie aandelen boven pari
Debet Credit
Bank € 9,4 mln. Maatschappelijk
aandelenvermogen € 10 mln.
Aandelen in Portefeuille € 3 mln.
Geplaatst
Aandelenvermogen € 7 mln.
Agioreserve € 2,4 mln.

Totaal € 9,4 mln Totaal € 9,4 mln.

Let op:
• Het maatschappelijk aandelenvermogen wijzigt alleen als in de
statuten het bedrag veranderd wordt.
• Veranderingen van aandelen in portefeuille en geplaatst
aandelenvermogen altijd tegen de nominale waarde, ook als er
boven pari geplaatst wordt.
• Alleen bij de plaatsing van aandelen verandert er iets op de balans
van de NV. Veranderingen in de beurskoers hebben geen direct
gevolg voor de NV.
18.4 Reserves
Het eigen vermogen van een NV bestaat uit het geplaatst
aandelenvermogen + reserves.
De reserves kun je weer onderverdelen in verschillende
soorten reserves:
- Winstreserve => reserve die ontstaan doordat een deel
van de winst niet wordt uitgekeerd aan belastingdienst,
aandeelhouders of personeel.
- Agioreserve => reserve die ontstaat doordat aandelen of
obligaties voor meer dan de nominale waarde worden
geplaatst.
- Wettelijke reserve => reserve die volgens de wet niet
uitgekeerd mag worden.
De winstreserve (= algemene reserve)
Redenen om een deel van de winst te reserveren:
- Financieren van uitbreiding van de NV
- Aflossing van vreemd vermogen
- Vergroten van weerstandsvermogen, waardoor je
tegenvallers kunt opvangen
- Dividendstabilisatie, waardoor je ieder jaar een gelijk
dividend kunt uitkeren, in plaats van het ene jaar veel en
het volgende jaar weinig of niets
De agioreserve
De agioreserve kun je op dezelfde manier besteden als de
winstreserve:
- Investeren
- Beleggen
- Aflossen van vreemd vermogen

Hier geldt net als bij de winstreserve: Als je de liquide

middelen gebruikt, dan nemen wel de liquide middelen af,
maar de reserve blijft gewoon staan. De reserve is op dat
moment de vorm waarmee je bezittingen hebt gefinancierd.
De wettelijke reserves
Wettelijke reserves mogen volgens de wet niet aan de
aandeelhouders worden uitgekeerd.

Voorbeelden hiervan zijn:

- Reserve geactiveerde kosten
- Herwaarderingsreserve
Reserve geactiveerde kosten
De reserve geactiveerde kosten ontstaat als je bepaalde
kosten niet in één keer ten laste van het resultaat wil
brengen, maar wil spreiden over meerdere perioden,
waardoor niet de ene periode het resultaat opeens heel
laag is en het resultaat de volgende periode weer veel
hoger is.
Voorbeelden geactiveerde kosten:
- Research & Development kosten
- Emissiekosten (bij uitgifte nieuwe aandelen)
Herwaarderingsreserve
Een herwaarderingsreserve ontstaat als een NV in de
boekhouding laat zien dat een productiemiddel meer waard
is geworden.
Bijvoorbeeld: De bedrijfsauto is € 5.000 meer waard
geworden. Pas als je de bedrijfsauto daadwerkelijk zou
verkopen, dan heb je extra geld binnengehaald. Zolang dat
niet het geval is, heb je dus eigenlijk niets meer dan je
eerst had, dus dan mag je dat ook niet als winst uitkeren.
18.5 Intrinsieke waarde

Intrinsieke waarde kan op 2 manieren berekend worden:

- Intrinsieke waarde = Bezittingen – vreemd vermogen
- Intrinsieke waarde = Eigen vermogen

Intrinsieke waarde per aandeel =

Eigen vermogen / aantal geplaatste aandelen

Eigen vermogen (bij NV en BV) =

Geplaatst aandelenkapitaal + Reserves + Winst na belasting
18.6 Dividend
De winst van de NV wordt vaak op de volgende wijze verdeeld:
- Tantièmes => deel van de winst voor personeel
- Vennootschapsbelasting => deel van de winst voor
belastingdienst (overheid)
- Bruto-dividend => deel van de winst voor de aandeelhouders
- Reserves => deel van de winst die binnen het bedrijf wordt
gereserveerd
Dividendpercentage:

Het dividendpercentage kan op twee manieren worden berekend:

Dividendpercentage =
Bruto-dividend per aandeel x 100%
Nominale waarde van een aandeel
of:
Dividendpercentage =
Totale bruto-dividend x 100%
Nominaal geplaatst aandelenvermogen
Dividendpercentage:
Let op:
Een dividendpercentage is dus NIET een percentage van de winst!

Over het bruto-dividend moet meestal 15% dividendbelasting worden

betaald.

Bruto-dividend
Dividendbelasting -/-
Netto-dividend
Cash- en stockdividend

Het bruto-dividend kan cash (in geld) worden uitbetaald, maar ook
stock (in aandelen). De belastingdienst wil geen aandelen ontvangen,
dus je zal altijd een deel van het bruto-dividend cash moeten uitkeren.

Bruto-dividend: - dividendbelasting
- stockdividend
- cash-dividend
Stappenplan verdeling bruto-dividend:
1. Bepaal hoeveel bruto-dividend er is.
2. Bereken de dividendbelasting (= 15% bruto-dividend).
3. Bepaal hoeveel stockdividend wordt uitgekeerd.
4. Bereken hoeveel cashdividend wordt uitgekeerd.

De dividendbelasting wordt volledig in mindering gebracht op het

cashdividend!
Voorbeeld verdeling dividend
Een NV heeft een geplaatst aandelenvermogen van 10 miljoen euro,
verdeeld over 100.000 aandelen van 100 euro nominaal per stuk.
De NV keert over 2019 8% stockdividend en 6% cashdividend uit. De
dividendbelasting bedraagt 15%.
Verdeling:
1. Bruto-dividend = (8% + 6% =) 14% van 10 miljoen = 1.400.000
2. Dividendbelasting = 15% van 1.400.000 = 210.000
3. Stockdividend = 8% van 10 miljoen = 800.000
4. Cashdividend = 6% van 10 miljoen = 600.000 – 210.000 = 390.000
of:
Cashdividend = 1.400.000 – 210.000 – 800.000 = 390.000