NÓI VỚI CON

Y Ph­¬ng

Nguyễn Phương - Hưng Yên

Gv: NguyÔn V¨n Ph­¬ng –

Tiết:122

NÓI VỚI CON

Y Ph­¬ng

Nguyễn Phương - Hưng Yên

I. TÌM HIỂU CHUNG
1) Tác giả
*Tên thật: Hứa Vĩnh Sước, sinh ngày 24.12.1948,
Quª: Lăng Hiếu - Trùng Khánh - Cao Bằng.
* Y Phương nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân
đội đến 1981 chuyển về công tác tại Sở Văn hóa
Thông tin Cao Bằng. Hiện nay ông giữ chức trách
Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Cao Bằng.
* Tác phẩm đã xuất bản:
- Người Hoa núi (kịch bản sân khấu, 1982);
-Tiếng hát tháng giêng (thơ, 1986);
- Lửa hồng một góc (thơ, in chung, 1987);
-Lời chúc (thơ, 1991);
-Đàn then (thơ, 1996).

Nguyễn Phương - Hưng Yên

2) Đọc và tìm hiểu chú thích
* Đọc
* Chú thích
Người đồng mình: người vùng mình, người miền mình.
Đây có thể hiểu cụ thể là những người cùng sinh sống trên
một miền đất, cùng quê hương cùng một dân tộc.

Cái lờ

Nguyễn Phương - Hưng Yên

3) Tìm hiểu chung về văn bản
- ThÓ th¬: Tù do
- Ph­¬ng thøc: BiÓu c¶m
- Bè côc
P1: Tõ ®Çu -> “®Ñp nhÊt trªn ®êi”
ND: Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån
P2: TiÕp theo -> phong tôc.
ND: Søc sèng bÒn bØ cña quª h­¬ng.
P3: Cßn l¹i.
ND: Lêi dÆn dß cña ng­êi cha

-> Bè côc l« gic, chÆt chÏ

Nguyễn Phương - Hưng Yên

II. PHÂN TÍCH
1). Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån

Ch©n ph¶i b­íc tíi cha

Ch©n tr¸i b­íc tíi mÑ NT: §iÖp tõ, ®iÖp l¹i cÊu tróc c©u,
Mét b­íc ch¹m tiÕng nãi h×nh ¶nh méc m¹c, c¸ch diÔn ®¹t chÊt
Hai b­íc tíi tiÕng c­êi ph¸c

- H×nh ¶nh cô thÓ, c¸ch diÔn ®¹t d­êng nh­v« lý song l¹i t¹o
ra sù ®éc ®¸o, ®Æc s¾c trong t­duy vµ c¸ch diÔn ®¹t ng­êi
miÒn nói
=> T¹o kh«ng khÝ gia ®×nh ®Çm Êm, quÊn
quýt.

Nguyễn Phương - Hưng Yên

 Cha mÑ m·i nhí vÒ ngµy c­íi
Ngµy ®Çu tiªn ®Ñp nhÊt trªn ®êi

- Cha mÑ m·i th­¬ng yªu nhau -> Cuéc sèng gia ®×nh thËt h¹nh phóc.

=> T¹o mét kh«ng gian gia ®×nh ®Çm Êm víi ®øa trÎ lÉm
chÉm tËp ®i, tËp nãi, đang lín lªn tõng ngµy trong t×nh yªu th­
¬ng, trong sù n©ng ®ãn vµ mong chê cña cha mÑ.

Nguyễn Phương - Hưng Yên

 “Ng­êi ®ång m×nh yªu l¾m con ¬i”
-> C¸ch nãi méc m¹c mang tÝnh ®Þa ph­¬ng cña ng­êi d©n téc .
=>T×nh c¶m quª h­¬ng hiÖn lªn s©u s¾c qua c¸ch gäi yªu
th­¬ng, ph¶i lµ ng­êi cã t×nh yªu s©u ®Ëm víi quª h­¬ng
míi cÊt lªn tiÕng gäi thiÕt tha nh­thÕ.
§an lê cµi nan hoa Nt: Èn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸c,
V¸ch nhµ ken c©u h¸t c¸c ®éng tõ: cµi, ken
=> Cuéc sèng lao ®éng cÇn cï, t­¬i vui, trong kh«ng gian Êm nång,
víi nh÷ng ®iÖu h¸t then h¸t l­în, ngoµi ra cßn thÓ hiÖn sù g¾n bã,
quÊn quýt trong lao ®éng, lµm ¨n cña ®ång bµo quª h­¬ng.
-> Con dÇn kh«n lín, tr­ëng thµnh trong cuéc sèng lao ®éng, trong
nghÜa t×nh s©u nÆng cña quª h­¬ng.

Nguyễn Phương - Hưng Yên

 Rõng cho hoa
Con ®­êng cho nh÷ng tÊm lßng

-> Rõng nói quª h­¬ng thËt th¬ méng vµ nghÜa t×nh. VÎ ®Ñp cña
thiªn nhiªn kh«ng chØ lµ ë mµu s¾c, c¸i ta nh×n thÊy mµ cßn lµ
c¶ “tÊm lßng”: ®ã lµ sù che chë, nu«i d­ìng con ng­êi c¶ vÒ t©m
hån, lèi sèng.

* Con sinh ra lín lªn trong lµ nhê t×nh yªu th­¬ng ®ïm bäc cña cha
mÑ, gia ®×nh, sù trë che cña quª h­¬ng, cña thiªn nhiªn nói rõng

Nguyễn Phương - Hưng Yên

2. Søc sèng bÒn bØ cña quª h­¬ng.
“Ng­êi ®ång m×nh th­¬ng l¾m con ¬i”
NT: §iÖp cÊu tróc
-> NhÊn m¹nh vµo c¸ch gäi yªu th­¬ng. NÕu tr­íc lµ yªu th× giê
®©y lµ th­¬ng. Mét t×nh c¶m s©u ®Ëm dµnh cho ng­êi ®ång
m×nh
“ Cao ®o nçi buån. - LÊy cao, xa, lÊy kho¶ng c¸ch kh«ng
Xa nu«i chÝ lín” gian ®Ó ®o t©m hån cña con ng­êi.
- §©y lµ c¸ch nãi ®Æc tr­ng mang ®Ëm chÊt cña ng­êi d©n téc
-> Con ng­êi hiÖn ra s¸nh víi nói rõng, hiªn ngang lín lao

Nguyễn Phương - Hưng Yên

“Sèng trªn ®¸ kh«ng chª ®¸ gËp ghÒnh. NT: ®iÖp tõ, tõ gîi t¶
Sèng trong thung kh«ng chª thung nghÌo ®ãi”

-> Sù g¾n bã víi quª h­¬ng céng ®ång, dï quª h­¬ng cßn thiÕu thèn
khã kh¨n nh­ng con ng­êi vÉn g¾n bã chÆt chÏ víi quª h­¬ng kh«ng
quay l­ng ph¶n béi quª h­¬ng

Nguyễn Phương - Hưng Yên

 Sèng nh­s«ng nh­suèi.
Lªn th¸c xuèng ghÒnh. - NT: So s¸nh, Sö dông thµnh ng÷
Kh«ng lo cùc nhäc
=> Søc sèng thËt m¹nh mÏ m·nh liÖt, kh«ng g× ng¨n c¶n
næi, ®ã lµ ý trÝ tù c­êng rÊt cao cña ng­êi ®ång m×nh
- Mong muèn cña ng­êi cha : con ph¶i cã nghÜa t×nh chung
thuû víi quª h­¬ng, biÕt chÊp nhËn vµ v­ît qua gian nan thö
th¸ch b»ng ý chÝ vµ b»ng niÒm tin cña m×nh

Nguyễn Phương - Hưng Yên

“Ng­êi ®ång m×nh th« s¬ da thÞt -NT: Èn dô, ®èi lËp, méc m¹c
Ch¼ng mÊy ai nhá bÐ ®©u con” giÇu h×nh ¶nh
=> Ng­êi ®ång m×nh dÉu bªn ngoµi cã thÓ cßn th« s¬, hoang d·
nh­ng l¹i chøa ®ùng mét t©m hån lín lao, giÇu ý chÝ
“Ng­êi ®ång m×nh biÕt tù ®ôc ®¸ kª cao quª h­¬ng
Cßn quª h­¬ng th× lµm phong tôc”
NT: Èn dô, Giäng ®iÖu, giÇu h×nh ¶nh
-> Giäng ®iÖu khi m¹nh mÏ khi nhÑ nhµng, c¸ch nãi méc m¹c
cã søc kh¸i qu¸t. ChÝnh con ng­êi ®· dùng x©y quª h­¬ng, t«n
thªm vÎ ®Ñp cho quª h­¬ng vµ quª h­¬ng còng lµ ®iÓm tùa tinh
thÇn cho con ng­êi
* Ng­êi cha mong muèn con biÕt tù hµo vÒ truyÒn thèng quª
h­¬ng, h·y sèng xøng ®¸ng víi truyÒn thèng quª h­¬ng

Nguyễn Phương - Hưng Yên

 3) Lêi dÆn dß cña ng­êi cha
“Con ¬i dÉu th« s¬ da thÞt
Lªn ®­êng.
Kh«ng bao giê nhá bÐ ®­îc nghe con”
- Giäng ®iÖu tha thiÕt ©n t×nh thÓ hiÖn mong ­íc cña ng­êi
cha víi ng­êi con
- Lêi d¨n chÊt ph¸c, ch©n thµnh, ra ®i h·y xøng ®¸ng víi truyÒn
thèng quª h­¬ng

Nguyễn Phương - Hưng Yên

* Bµi th¬
- Nªu lªn t×nh c¶m yªu th­¬ng, tr×u mÕn, thiÕt tha vµ niÒm tin t­
ëng cña ng­êi cha qua lêi nãi víi con
- §iÒu lín lao nhÊt mµ ng­êi cha muèn truyÒn cho con chÝnh lµ
t×nh c¶m gia ®×nh lßng tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ,
vÒ truyÒn thèng cao ®Ñp cña quª h­¬ng vµ niÒm tù tin khi b­íc
vµo ®êi.

Nguyễn Phương - Hưng Yên

III. Tæng kÕt
1)NghÖ thuËt
- Giäng ®iÖu th¬ tha thiÕt ©n t×nh, s©u l¾ng. C¸ch diÔn ®¹t
b»ng h×nh ¶nh ®éc ®¸o mang ®Ëm chÊt d©n téc.
- NhiÒu biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh­Èn dô so s¸nh.
2) Néi dung
- ThÓ hiÖn t×nh c¶m gia ®×nh ®Çm Êm, ca ngîi truyÒn
thèng cña quª h­¬ng, ®ång thêi thÊy søc sèng vµ vÎ ®Ñp t©m
hån cña ng­êi d©n téc miÒn nói

Nguyễn Phương - Hưng Yên

 * H­íng dÉn vÒ nhµ
- §äc thuéc bµi th¬ bµi th¬
- Lµm bµi tËp (SGK 74)
- ChuÈn bÞ : NghÜa t­êng minh vµ
hµm ý

Nguyễn Phương - Hưng Yên