Chương 5 LÝ THUYẾT

MẠCH ĐIỆN
MẠCH 3 PHA
 Hệ nhiều pha

 Mạch 3 pha đối xứng

 Mạch 3 pha bất đối xứng

 Công suất tải 3 pha

 Đo công suất tải 3 pha

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 1

Mục tiêu
Chương 5 sẽ giới thiệu:
• Khái niệm và phân loại mạch 3 pha
• Cách phân tích mạch 3 pha đối xứng
• Tính công suất của nguồn và tải trong mạch 3 pha

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 2

Hệ nhiều pha
Giới thiệu
Trong thực tế, để truyền điện năng từ nguồn đến tải, ta cần dùng 2 dây,
dây đi và dây về.

Vấn đề: Vậy với một số lượng lớn tải và nguồn, số lượng dây sẽ tăng lên
rất nhiều!!

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 3

Hệ nhiều pha
Giới thiệu
Vấn đề: Vậy với một số lượng lớn tải và Giải pháp: Thay đổi pha của nguồn
nguồn, số lượng dây sẽ tăng lên rất để có duy nhất 1 dây về và tổng các
nhiều!! dòng điện gây ra bởi các nguồn
trên dây về chung bằng 0.
…

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 4

Mạch điện 3 pha
Định nghĩa:
- Mạch điện xoay chiều 3 pha gồm nguồn điện 3 pha, đường dây truyền
tải và phụ tải 3 pha. Góc lệch pha giữa các nguồn điện là 2π/3
- Các kết nối nguồn tải có 2 dạng chính:
1. Dạng hình sao (Y – star)
2. Dạng hình tam giác (Δ – mesh)

eA=Epmsin(ωt + φ)
eB=Epmsin(ωt + φ - )
eC=Epmsin(ωt + φ + )

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 5

Mạch điện 3 pha
Mạch điện 3 pha dạng hình sao

IdA
UAB, UCA, UBC: Áp dây (Ud)
IpA
UAO1, UBO1, UCO1: Áp pha (Up)
IdA, IdB, IdC: Dòng điện dây (Id)
IpA, IpB, IpC: Dòng điện pha (Ip)
IdB IpC IpC

IdC Đặc điểm của dạng hình sao:

Id = I p
UAB = UAO1 – UBO1
UCA = UCO1 – UAO1
UBC = UBO1 – UCO1

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 6

Mạch điện 3 pha
Mạch điện 3 pha dạng hình tam giác

IdA
UAB, UCA, UBC: Áp dây (Ud)
IpAB UZAB, UZCA, UZBC: Áp pha (Up)
IdA, IdB, IdC: Dòng điện dây
(Id)
IdB
IpCA IpAB, IpBC, IpCA: Dòng điện pha (Ip)
IpBC

IdC Đặc điểm của dạng hình sao:

Ud = Up
IdA = IpAB – UpCA
IdB = IpBC – UpAB
IdC = IpCA – IpBC
03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 7
Mạch điện 3 pha
Phân loại mạch điện 3 pha theo cách nối
1. Nguồn Y – Tải Δ
2. Nguồn Y – Tải Y
3. Nguồn Δ – Tải Y
4. Nguồn Δ – Tải Δ

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 8

Mạch điện 3 pha
Phân loại mạch điện 3 pha theo điều kiện đối xứng
1. Mạch 3 pha đối xứng: là mạch ba pha có giá trị của nguồn có độ lớn
bằng nhau và lệch pha nhau một góc .

Đối xứng thứ tự thuận Đối xứng thứ tự nghịch

EA = E B = E C EA = E B = E C
φA – φ B = φ B – φ C = φ C – φ A = φA – φ B = φ B – φ C = φ C – φ A =

2. Mạch 3 pha không đối xứng: là mạch ba pha không thỏa mãn điều
kiện đối xứng.
03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 9
Mạch điện 3 pha đối xứng
Phương pháp giải tích: sử dụng các phương pháp Kirchhoff, mắt lưới,
thế nút, dòng nhánh, xếp chồng, Thevenin, Norton bằng cách xem nguồn
ba pha như ba nguồn độc lập ĖA, ĖB, ĖC.
Phương pháp một dây
S= TT Thuận
TT Nghịch
= 1120

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 10

Mạch điện 3 pha đối xứng
Phương pháp một dây

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 11

Mạch điện 3 pha đối xứng
Phương pháp một dây

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 12

Mạch điện 3 pha đối xứng
Phương pháp một dây

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 13

Mạch điện 3 pha đối xứng
Ví dụ

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 14

Mạch 3 pha không đối xứng
Điều kiện:
 Nguồn không đối xứng và tải không bằng nhau
 Nguồn không đối xứng và tải bằng nhau
 Nguồn đối xứng và tải không bằng nhau
Phương pháp dịch chuyển trung tính
Sử dụng các phương pháp như Kirchhoff, thế nút, dòng mắt lưới … để tính điện áp
tại nút O1. Từ đó tính toán các giá trị còn lại (I A, IB, IC, IN, UP UD)

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 15

 Công suất tải 3 pha
Công suất tác dụng:
PA, PB, PC gọi là công suất tác dụng của pha A, B, C lên tải ZA, ZB, ZC

PA=UANIAcosA PB=UBNIBcosB PC=UCNICcosC (P=UPIPcos)

P3pha = PA + PB + PC
Công suất phản kháng:
QA, QB, QC gọi là công suất phản kháng của 3 pha

QA=UANIAsinA QB=UBNIBsinB QC=UCNICsinC (Q=UPIPsin)

Q3pha = QA + QB + QC
Công suất biểu kiến:
SA, SB, SC gọi là công suất biểu kiến của 3 pha
SA=UANIA SB=UBNIB SC=UCNIC (S=UPIP)

S3pha = SA + SB + SC
03/20/2024 Chú ý: UAN, UBN, UCN,TRỊNH
IA, ILÊB,HUY
IC là giá trị hiệu dụng 16
Question?

03/20/2024 TRỊNH LÊ HUY 17