PONOLOHIYANG

FILIPINO
BIGYAN MO AKO NG…
KAMAY
ULO
TAENGA
UTAK
DILA
MATA
Ponolohiyang
Filipino
BAHAGI NG
(Fil 503)
PANANALITA
FRALLYN L. CANDIDO
MAED- Fil
 A B
Pangnilalaman Pangkayarian
 A B
Pangnilalaman Pangkayarian
 I. Nominal
A. PANGNILALAMAN II. Pandiwa
III. Panuring
A. PANGNILALAMAN

1. Pangngalan
1. NOMINAL
2. Panghalip
A. PANGNILALAMAN  mga salita o bahagi
1. NOMINAL ng pangungusap na
nagpapakilala ng tao,
bagay, lunan, gawa o
1. PANGNGALAN pangyayari.
 Pinaka-simuno ng
mga salita at
pananalita sa
alinmang wika.
A. PANGNILALAMAN  Mapagbubukod-
1. NOMINAL bukod nang ayon sa:
o Kalikasan
o Kaurian
1. PANGNGALAN o Kasarian
o Katuturan
o Kaanyuan
o kailanan
A. PANGNILALAMAN -Ang kalikasan ay
1. NOMINAL nauukol sa pinagmulan
at ng pagkakaiba-iba ng
1. PANGNGALAN pinagbuhatan ng mga
o Kalikasan
o
salitang pangngalan.
Kaurian
o Kasarian Ang pangngalan ay
o Katuturan maaaring:
o Kaanyuan 1. Likas
o kailanan
2. Likha
3. Ligaw
A. PANGNILALAMAN 1. Likas
1. NOMINAL - karamihan sa mga
pangngalang taal na sa
1. PANGNGALAN sarili nito at kadalasang
o Kalikasan
o
hango o gagad sa
Kaurian
o Kasarian kalikasan na
o Katuturan pinangaganlan gaya ng:
o Kaanyuan apoy kidlat
o kailanan
dagat
Agos aliw-iw
A. PANGNILALAMAN 2. Likha
1. NOMINAL - mga salitang
pantawag na nabuo,
1. PANGNGALAN katha o bagong likha at
o Kalikasan
o
maaaring bagong
Kaurian
o Kasarian kahulugan sa lumang
o Katuturan salita.
o Kaanyuan Banyuhay
o kailanan
Balagtasan
Balarila
A. PANGNILALAMAN 3. Ligaw
1. NOMINAL - mga salitang
karaniwa’y hiram at
1. PANGNGALAN hango sa mga dayuhang
o Kalikasan
o
wika; ipinapalit sa
Kaurian
o Kasarian katutubong nakalimutan
o Katuturan na.
o Kaanyuan Bintana Putbol
o kailanan
Butones Ermat/Erpat
 - Ang kaurian ng
A. PANGNILALAMAN
pangngalan ay ukol sa
1. NOMINAL kung tao, bagay o
pangyayari ang
1. PANGNGALAN nginangalanan.
o Kalikasan
o Kaurian 1. Pangngalang Pantangi
o Kasarian 2. Pangngalang Pambalana
o Katuturan
o Kaanyuan
o kailanan
A. PANGNILALAMAN a. Pantangi
1. NOMINAL - itinatawag sa
tiyak na ngalan ng tao,
1. PANGNGALAN bagay, hayop, lunan,
o Kalikasan
o
pangyayari atbp.
Kaurian
o Kasarian Karaniwang
o Katuturan nagsisimula sa
o Kaanyuan malaking titik.
o kailanan
Rizal Pilipinas
Baguio
A. PANGNILALAMAN b. Pambalana
1. NOMINAL - tumutukoy sa
karaniwan o
1. PANGNGALAN pangkalahatang ngalan
o Kalikasan
o
ng tao, pook, hayop,
Kaurian
o Kasarian bagay atbp.
o Katuturan
o Kaanyuan lapis bansa
o kailanan
tao
hayop pook
A. PANGNILALAMAN - Ang kasarian ay
1. NOMINAL nagpapakilala sa lalaki
o babae, o kaya’y
1. PANGNGALAN pagpapakilala ng
o Kalikasan
o
kasarian ng hayop na
Kaurian
o Kasarian sinasamahan ng
o Katuturan salitang lalaki o
o Kaanyuan babae.
o kailanan
Kabayong lalaki, ate,
kuya, lolo, ginoo,
 -Ang katuturán ay ukol
A. PANGNILALAMAN
sa sakláw na kahulugán
1. NOMINAL ng mga pangalan.
1. PANGNGALAN -Ang mga itó’y
o Kalikasan tinatawag na
o Kaurian 1. Tahas
o Kasarian 2. Basal
o Katuturan
o Kaanyuan 3. Lansak
o kailanan 4. Di- lansak
5. Patalinghagà.
 1. Tahas
A. PANGNILALAMAN
- Tumutukoy sa mga
1. NOMINAL ngalan na
1. PANGNGALAN nahahawakan,
o Kalikasan nahihipo, naririnig,
o Kaurian naaamoy,
o Kasarian nalalasahan.
o Katuturan
o Kaanyuan
o kailanan - Aso Bata
Bulaklak
 2. Basal
A. PANGNILALAMAN
- Tumutukoy sa ngalan
1. NOMINAL ng mga bagay na
1. PANGNGALAN naiisip, nadarama,
o Kalikasan natutuhan,
o Kaurian napapangarap o
o Kasarian nauunawaan. Hindi
o Katuturan
o Kaanyuan nahahawakan.
o kailanan - Galit Tuwa
A. PANGNILALAMAN 3. Lansak
- Tumutukoy sa
1. NOMINAL pangkat ng iisang uri
1. PANGNGALAN ng tao o bagay.
o Kalikasan
o Kaurian - Buwig
o Kasarian
o Katuturan Kumpol
o Kaanyuan Hukbo Lahi
o kailanan
A. PANGNILALAMAN 4. Di- Lansak
- tumutukoy
1. NOMINAL lamang sa mga bagay
1. PANGNGALAN na isinasaalang-alang
o Kalikasan nang isa-isa.
o Kaurian
o Kasarian
o Katuturan Saging
o Kaanyuan Bulaklak
o kailanan Sundalo
A. PANGNILALAMAN 5. Patalinhaga
- hindî túwirang
1. NOMINAL tumutukoy sa bagay na
1. PANGNGALAN kináuukulan ng salitáng
o Kalikasan pangngalan, kundî sa
o Kaurian
o Kasarian
isáng bagay na katulad,
o Katuturan kawangis o
o Kaanyuan kahalimbawà lamang.
o kailanan
-Bulaklak
Langit
A. PANGNILALAMAN -Ang kaanyuán ay hinggíl
sa hugis, o sa paglalapì sa
1. NOMINAL mga salitáng
1. PANGNGALAN nginángalanan. Ayon sa
o Kalikasan anyô o kabuuán, ang mga
o Kaurian salitáng pangngala’y
o Kasarian maaaring:
o Katuturan 1. payák 2. Maylapì
o Kaanyuan 3. Inuulit 4.
o kailanan Tambalan.
A. PANGNILALAMAN 1. Karaniwang ang
pangngalang payák ay
1. NOMINAL natatawag ding salitáng-ugát
at maaari itóng magtagláy,
1. PANGNGALAN kung minsan, ng panlapì, o
o Kalikasan magíng inuulit kayâ o
o Kaurian tambalang salitâ, kapág ang-
o Kasarian kabuuá’y may nag-íisá na
o Katuturan lamang diwà at tungkulin sa
o Kaanyuan pangungusap.
o kailanan
-Bathala
Kaluluwa
A. PANGNILALAMAN 2. Maylapì, kung ang
pangngala’y binubuô ng
1. NOMINAL salitáng-ugát at ng panlapì sa
1. PANGNGALAN unahán, sa loób, sa hulihán, o sa
o magkábilâ.
Kalikasan
o -Halimbawà: pakiusap,
Kaurian
paglakad, pahayag,
o Kasarian pangakalimbawà:
o Katuturan
o Kaanyuan pakiusap paglakad
o kailanan pahayag inumin
A. PANGNILALAMAN 3. Inuulit, kung ang
pangngala’y isáng salitáng
1. NOMINAL inuulit, na maaaring ugát
1. PANGNGALAN lamang o payák, at
o Kalikasan maaaring maylapì.
o Kaurian Halimbawà:
o Kasarian
o Katuturan bagay-bagay, balí-balità,
o Kaanyuan kuru-kurò, haka-hakà
o kailanan
A. PANGNILALAMAN 4. Tambalan, kung ang
pangngala’y binubuô ng
1. NOMINAL dalawáng salitáng
1. PANGNGALAN magkaibá, na pinag-
o Kalikasan uugnáy at nagiging isá o
o Kaurian parang isá na lamang.
o Kasarian
o Katuturan Bantay-salakay
o Kaanyuan Bahay-ampunan
o kailanan Bahay-kubo
 -Ang kailanán namán ay náuukol
A. PANGNILALAMAN sa bilang, kung íisá, kung
marami, o kung lansakan ang
1. NOMINAL sinasakláw ng pangngalan.
-Naipakikilala ang pangngalan sa
1. PANGNGALAN tulong ng mga pantukoy, ng mga
o Kalikasan pamilang at ng mga pang-uring
o Kaurian kasama sa pangungusap.
o Kasarian Halimbawa:
o ISAHAN
Katuturan
MARAMIHAN
o Kaanyuan Si Felipe Sina
o kailanan Felipe
Ang ahas Ang
mga ahas
 -Mga panlaping ginagamit sa
A. PANGNILALAMAN pagbubuo ng mga pangngalang
maylapi.
1. NOMINAL • -an at –han (aklatan,
1. PANGNGALAN basurahan, tulugan, anihan,
pintuan, bayanihan)
o Panlaping
• -in at –hin ( inumin,
Makangalan babasahin, inihaw)
• Ka- (kakambal, kalaro)
• ka-…-an at ka-…-han
(kabikulan, katagalugan,
kabisayahan, kabahayan,
katalinuhan)
 • Mag- (mag-ama, maglolo,
A. PANGNILALAMAN mag-ina, magjowa, mag-aaral,
magbabakya)
1. NOMINAL • Mag-…-ka (magkasama,
magkadugo, magkaklase)
1. PANGNGALAN • Mang- (manggagamot,
o Panlaping mangangaso, mangingisda)
Makangalan • Pag- (paglakad, pag-alis, pag-
uwi…)
• Pang/pan/pam- (pang-araw-
araw, pambansa, pansaligang-
batas…)
• Pala- (Palabigkasan,
palabunutan…)
 • Sang/Sam/San- (sandal,sampu,
A. PANGNILALAMAN sangkalangitan…)

1. NOMINAL
1. PANGNGALAN
o Panlaping
Makangalan
 Pamagat-bilang Tambilang
Wala (sero) 0
isa 1
dalawa 2
Tatlo 3
Apat 4
Lima 5
anim 6
Pito 7
Walo 8
Siyam 9
Sampuo (isang puo) 10
Sandaan (isang daan) 100
Sanlibo (isang libo) 1,000
Sanlaksa (isang laksa) 10,000
Sangyuta (isang yuta) 100,000
Sang-angaw (isang angaw) 1,000,000
 • Sang/Sam/San- (sandal,sampu,
A. PANGNILALAMAN sangkalangitan…)
• Tag- (tag-araw, taglamig,
1. NOMINAL taggutom…)
• Taga- (taga-ilog, tagabundok,
1. PANGNGALAN taga-Biliran…)
o Panlaping • Tala- (talaarawan, talatinigan,
Makangalan talatugtugan…)
A. PANGNILALAMAN

1. Pangngalan
1. NOMINAL
2. Panghalip
A. PANGNILALAMAN

1. Pangngalan
1. NOMINAL
2. Panghalip
  Ang mga salitâ at
A. PANGNILALAMAN
katagáng ginagamit sa
1. NOMINAL pangungusap na
panghalili sa mga
1. PANGNGALAN
pangngalang nábanggít
2. PANGHALIP na’y dî na dapat ulitin, o
náuunawaan na’t dî
kailangang sabihin pa ulî,
ay siyáng tinatawag na
mga panghalíp.
A. PANGNILALAMAN - Ang panghalíp na
makataong pauná ay iyáng
1. NOMINAL mga anyóng sa túwirang
1. PANGNGALAN parirala at pangungusap ay
laging náuuna sa pangalan
2. PANGHALIP ng gáwaing ginaganáp o ng
bagay na inaarì, nilalayon o
kináuukulanbahay ang
kaniláng hinahanap.
A. PANGNILALAMAN Halimbawa:
-ikáw ay umalís
1. NOMINAL
1. PANGNGALAN -ang iyóng sulat ay aking
binasa ganitó
2. PANGHALIP
-ang inyóng gawín

-nasa aming bahay ang

kaniláng hinahanap
A. PANGNILALAMAN At pahulí, iyáng mga
katagáng laging náhuhulí sa
1. NOMINAL pangalan ng gáwain, o ng
1. PANGNGALAN bagay na kináuukulan.
Hal:
2. PANGHALIP -umalís ka
-ang sulat mo ay binása ko
-ganitó ang gawín ninyó
-nasa bahay namin ang
hinahanap niláng tao
A. PANGNILALAMAN  Nahahatì sa mga
kaukuláng sumusunód:
1. NOMINAL (1)panao,
1. PANGNGALAN (2)pamatlíg,
2. PANGHALIP (3)pananóng,
(4)pamanggít,
(5)panakláw.
A. PANGNILALAMAN -Tinatawag na panao ang
mga panghalíp (salitâ o
1. NOMINAL katagâ) na iniháhalili sa
1. PANGNGALAN ngalan ng tao o mga taong
gumaganáp ng pagka-
2. PANGHALIP
simunò sa isáng
o Panao pangungusap, o ng pagka-
o Pamatlig kináuukulan ng bagay na
o Pananong
o Pamanggit
pinag-úusapan.
o Panaklaw
A. PANGNILALAMAN -Ang mga panghalíp na
panao, kung tungkól sa urì,
1. NOMINAL ay may tatlóng kaukulán:
1. PANGNGALAN palagyô, paarî, at paukól;
kung tungkól sa pagkálagáy,
2. PANGHALIP maaaring pauná at maaaring
o Panao pahulí, at kung tungkól sa
o Pamatlig bilang ng mga panauhan,
o Pananong
o maaaring isáhan at
Pamanggit
o Panaklaw máramihan.
A. PANGNILALAMAN 1. Kaukulang Palagyo
- Kung ang panghalip ay
1. NOMINAL ginagamit bilang simuno
1. PANGNGALAN (subject) ng
pangungusap.
2. PANGHALIP
o Panao - Siya ay tutungo sa
o Pamatlig kapitolyo.
o Pananong - Hindî silá marunong ng
o Pamanggit
o Panaklaw wikang Pilipino.
- Tayo ay magtipid.
A. PANGNILALAMAN 2. Kaukulang Paari
- Ito ay nagsasaad ng
1. NOMINAL pang-aangkin ng isang
1. PANGNGALAN bagay sa loob ng
pangungusap.
2. PANGHALIP
o Panao - Ang aklát na iyán ay
o Pamatlig akin.
o Pananong - Nanggaling kamí sa
o Pamanggit
o Panaklaw
kaniyáng bahay.
A. PANGNILALAMAN PALAGYO
Isahan Maramihan

1. NOMINAL 1 —akó
2 —ikáw, ka
-táyo, kami
-Kayó
3 —siyá -Silá
1. PANGNGALAN
2. PANGHALIP PAARI
Isahan Maramihan
o Panao 1 —akin, ko
2 —iyó, mo
-atin, natin, amin,
namin
o Pamatlig 3 —kaniyá, niyá -inyó, ninyó
-kanilá, nilá
o Pananong
o Pamanggit
o Panaklaw
A. PANGNILALAMAN 3. Kaukulang Palayon
- Ginagami na layon ng
1. NOMINAL pang-ukol (preposition) o
1. PANGNGALAN pandiwa (verb).
- Ang anyô nito ay
2. PANGHALIP panghalíp na panaong
o Panao paarî rin, nguni’t
o Pamatlig pinangúnaháng lagì ng
o Pananong sa, gaya sa mga
o Pamanggit
o Panaklaw
halimbawang
sumúsunód:
A. PANGNILALAMAN
- Ang batas na ito ay
1. NOMINAL makasasama para sa
1. PANGNGALAN kanila.
2. PANGHALIP - Ibigáy mo itó sa kanyá.
o Panao
o Pamatlig - Ang pinag-usapan ay
o Pananong ukol sa ating gagawing
o Pamanggit
o Panaklaw
programa.
  Tinatawag na pamatlíg ang
A. PANGNILALAMAN mga panghalíp na ginagamit
1. NOMINAL sa pagtuturò ng isáng tao,
bagay, lunán o pangyayari na
1. PANGNGALAN dî na ibig pang banggitín sa
2. PANGHALIP tunay na pangalan, upáng
magíng maigsî o di-maulit
o Panao ang pagsasalitâ.
o Pamatlig
o Pananong
o Pamanggit
o Panaklaw
A. PANGNILALAMAN URI NG PANGHALIP NA
PAMATLIG
1. NOMINAL
PATURÓL — itó, iyán, iyón,
1. PANGNGALAN yaón
2. PANGHALIP PAARÎ — nito, niyán, niyón
o PAUKÓL — dito, diyán, doón
Panao
o PATULÁD — ganitó, ganirí,
Pamatlig
o ganiyán, gayón, ganoón
Pananong
o PAHIMATÓN— eto, heto,
Pamanggit
o ayán, hayán, ayún, hayún
Panaklaw
A. PANGNILALAMAN Tinatawag na pananóng ang
mga panghalíp na karaniwang
1. NOMINAL kumákatawán sa ngalan ng tao
o ng mga bagay, at ang himig o
1. PANGNGALAN paraán ay patanóng; gaya ng
2. PANGHALIP mga salitáng sino, kanino, anó,
o alín, ilán, kailán, saán, gaano,
Panao
o magkano sa mga pangungusap.
Pamatlig
o Pananong
o Pamanggit
o Panaklaw
A. PANGNILALAMAN
Pang-isa Pangmarami

1. NOMINAL Sino
kanino
sinu-sino
kaní-kanino
Nino ninu-nino
1. PANGNGALAN anó
alín
anu-anó
alin-alín
kailán kaí-kailán
2. PANGHALIP ilán
saán
ilan-ilán
saan-saán
gaano gaá-gaano
o Panao magkano magká-magkano
o Pamatlig
o Pananong
o Pamanggit
o Panaklaw
A. PANGNILALAMAN Ang panghalip pamanggit o
relative pronoun ay kataga o
1. NOMINAL parirala na tagapag-ugnay ng
dalawang kaisipan o pananalita.
1. PANGNGALAN Halimbawa nito ay ang daw,
2. PANGHALIP raw, umami, diumano, sa
o Panao ganang akin/iyo.
o Pamatlig
o Pananong
o Pamanggit
o Panaklaw
A. PANGNILALAMAN Ang panghalip na panaklaw ay
sumasaklaw sa dami, kaisahan
1. NOMINAL o kalahatan. Maaaring walang
lapi o nilapian tulad ng
1. PANGNGALAN sínumán, kanínumán, nínumán,
2. PANGHALIP alinmán,
o Panao ilanmán, kailanmán, saanmán,
o Pamatlig gaánumán, magkánumán, atbp.
o Pananong
o Pamanggit
o Panaklaw
 I. Nominal
A. PANGNILALAMAN II. Pandiwa
III. Panuring
 I. Nominal
A. PANGNILALAMAN II. Pandiwa
III. Panuring
A. PANGNILALAMAN 1. Panagano ng
Pandiwa
2. Aspekto ng
Pandiwa
1I. PANDIWA 3. Mga Pandiwang
Di- Karaniwan
4. Kagapan ng
Pandiwa
5. Pokus ng
Pandiwa
A. PANGNILALAMAN  Mga salitang
pinakakaluluwa ng
isang pangungusap na
nagbibigay-diwa sa
isang parirala o isang
1I. PANDIWA lipon ng mga salita
upang magkadiwa,
mabuhay, kumilos,
gumanap, o
pangyarihan ang ano
mang bagay.
A. PANGNILALAMAN  Isang kakanyahan ng
pandiwa na nagtataglay
1I. PANDIWA ng iba’t ibang anyo.
1. Panagano  Ito’y maaaring
2. Kaukulan pawatas, pautos,
paturol, pasakali.
3. Aspekto
4. Di- karaniwan
5. Pokus
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN 1. Pawatas
-Binubuo ng salitang-ugat
1I. PANDIWA at makadiwang panlapi.
1. Panagano -Pandiwang hindi pa
2. Kaukulan nababanghay sa iba’t
ibang aspekto.
3. Aspekto
4. Di- karaniwan -maglaba, maligo,
5. Pokus manghingi, maglaro
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN 2. Pautos
- Walang kaibahan sa
1I. PANDIWA anyo ng pawatas. Ito’y
1. Panagano ginagamit sa pag-uutos
2. Kaukulan o pakiusap.
3. Aspekto - Sumugod tayo!
4. Di- karaniwan - Pakiabot ang aking bag.
5. Pokus
6. Kaganapan
 3. Paturol
A. PANGNILALAMAN - Hindi lamang ito nagsasaad
ng kilos kundi maging ang
1I. PANDIWA panahaon kung kalian
naganap o magaganap ang
1. Panagano isang kilos.
- Iba sa lahat sapagka’t nag-
2. Kaukulan
iiba ang anyo ng pandiwa sa
3. Aspekto iba’t ibang aspekto
4. Di- karaniwan (perpektibo, imperpektibo,
kontemplatibo).
5. Pokus - Lumuhod
6. Kaganapan - Lumuluhod
- Luluhod
A. PANGNILALAMAN 4. Pasakali
-walang kaibahan sa
1I. PANDIWA paturol nguni’t
1. Panagano ginagamitan lagi ng mga
2. Kaukulan pang-abay gaya ng
marahil, baka, kung, atbp.
3. Aspekto
-Kung nabuhay siya ay
4. Di- karaniwan masaya sana ako ngayon.
5. Pokus -Baka matuloy kami kung
6. Kaganapan may sasakyan.
A. PANGNILALAMAN
1I. PANDIWA
1. Payak
1. Panagano 2. Katawanin
2. Kaukulan 3. Palipat
3. Aspekto
4. Di- karaniwan
5. Pokus
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN
1I. PANDIWA
1. Payak- ipinalalagay na
1. Panagano ito (salitang pandiwa) ang
2. Kaukulan simuno.
3. Aspekto Hal: Lubos na mahirap
4. Di- karaniwan ang nangungurakot sa
5. Pokus kaban ng bayan.
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN 2. Katawanin- ito ay
1I. PANDIWA pandiwang buo o ganap
ang diwang ipinapahayag.
1. Panagano Hindi ito nangangailangan
2. Kaukulan ng layon o tagatanggap ng
3. Aspekto kilos.
4. Di- karaniwan Hal:
5. Pokus -Umuulan
-Tumatakbo
6. Kaganapan
-Naglalakad
 3. Palipat- pandiwang hindi
A. PANGNILALAMAN ganap o buo kaya
nangangailangan ng
1I. PANDIWA tagagaganap ng kilos. Ang
layon o tagaganap ay
1. Panagano pinangungunahan ng mga
2. Kaukulan katagang ng, si, mga, ka, kina
3. Aspekto atbp.
Hal: -Nagsampay ng damit si
4. Di- karaniwan Maria.
5. Pokus -Ang mga taga-Naval ay
6. Kaganapan nakilahok sa programang
Candyland: Tam-is nga Pasko sa
Naval.
A. PANGNILALAMAN  Katangian ng pandiwa
na nagsasaad kung
1I. PANDIWA
naganap na o hindi pa
1. Panagano nagaganap ang kilos
2. Kaukulan at kung nasimulan na
3. Aspekto o kung natapos nang
4. Di- karaniwan ganapin o
5. Pokus ipagpapatuloy pa
6. Kaganapan lamang.
  Aspektong
A. PANGNILALAMAN
pangnakaraan/naganap
1I. PANDIWA (perpektibo)
 Aspektong perpektibong
1. Panagano katatapos
2. Kaukulan  Aspektong
3. Aspekto Pangkasalukuyan
4. Di- karaniwan (Imperpektibo)
5. Pokus  Aspektong
6. Kaganapan Panghinaharap/gaganapi
n (Kontemplatibo)
A. PANGNILALAMAN
1I. PANDIWA
Pawatas Kontemp Imper- Katata- Perpekti
1. Panagano latibo pektibo pos bo

• Gamitin
2. Kaukulan • Punasan
3. Aspekto • Walisan

4. Di- karaniwan
5. Pokus
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN  Tawag sa mga
pandiwang
1I. PANDIWA nagkakaroon ng mga
pagbabagong
1. Panagano morpoponemikong
2. Kaukulan pagkakaltas ng
3. Aspekto ponema, mga ponema,
4. Di- karaniwan pagpapalit o metatesis.
5. Pokus -pagtamnan (pagtaniman)
6. Kaganapan -sidlan (silidan)
A. PANGNILALAMAN  Pokus tagaganap
- Ang pandiwa ay nasa
1I. PANDIWA pokus tagaganap kapag
ang paksa ang
1. Panagano pangunahing tagaganap
2. Kaukulan ng kilos na isinasaad ng
3. Aspekto pandiwa.
4. Di- karaniwan - Sumasagot sa tanong
5. Pokus na “sino”
6. Kaganapan Hal: Umakyat si Jasper sa
puno ng manga.
A. PANGNILALAMAN  Pokus sa Layon
-Kapag ang tuwirang
1I. PANDIWA layon ang siyang paksa o
binibigyang diin sa
1. Panagano pangungusap.
2. Kaukulan - “ang ano”
3. Aspekto Hal: Ginawa niya ang
4. Di- karaniwan programa para sa
5. Pokus ikauunlad ng ating
6. Kaganapan turismo.
A. PANGNILALAMAN  Pokus sa Tagatanggap/
Benepaktibong pokus
1I. PANDIWA - Ang paksa ang
tumatanggap sa kilos ng
1. Panagano pandiwa ng pangungusap.
2. Kaukulan Sumasagot sa tanong na
3. Aspekto “para kanino”.
4. Di- karaniwan
5. Pokus
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN  Pokus sa Direksyon
- Ang paksa ang
1I. PANDIWA nagsasaad ng direksyon
ng kilos ng pandiwa.
1. Panagano - “Tungo saan o kanino”
2. Kaukulan (may travel)
3. Aspekto Hal: Bumisita si Maria sa
4. Di- karaniwan bahay ng kanyang
5. Pokus kaibigan.
6. Kaganapan Pumunta kagabi si Jose sa
munisipyo.
A. PANGNILALAMAN  Pokus sa Ganapan o
Lokatib
1I. PANDIWA - Kung ang paksa o
simuno ay ang lugar o
1. Panagano ganapan ng kilos.
2. Kaukulan - “Saan” (walang travel)
3. Aspekto Hal: Nanood sila ng sine
4. Di- karaniwan sa Robinson Ormoc.
5. Pokus Ginanap kagabi ang
6. Kaganapan programang Candyland sa
munisipyo.
A. PANGNILALAMAN  Pokus sa Sanhi/
Kosatibong pokus
1I. PANDIWA - Paksa ang
nagpapahayag ng sanhi
1. Panagano ng kilos ng pandiwa.
2. Kaukulan - “Bakit”
3. Aspekto Hal: Ikinagulat ng lahat
4. Di- karaniwan ang biglang pagpanaw ng
5. Pokus ama.
6. Kaganapan Ikinasama ng loob ni Kath
ang pagtataksil ng nobyo.
A. PANGNILALAMAN  Pokus sa Gamit/
Instrumental pokus
1I. PANDIWA - Paksa ang kasangkapan
o bagay na ginamit
1. Panagano upang maisagawa ng
2. Kaukulan kilos.
3. Aspekto - “sa pamamagitan ng
4. Di- karaniwan ano”
5. Pokus Hal: Ipinampunas niya sa
6. Kaganapan pawis ang panyo.
  Ang kaganapan ng
A. PANGNILALAMAN
pandiwa ay bahagi ng
1I. PANDIWA panaguri (predicate) na
nagpapahaag ng ganap
1. Panagano na kahulugan sa
2. Kaukulan pandiwa. Kung ang
3. Aspekto pokus ng pandiwa ay
4. Di- karaniwan relasyon nito sa paksa,
5. Pokus ang kaganapan ng
6. Kaganapan pandiwa ay ang relasyon
naman ng panaguri sa
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang Tagaganap
- Bahagi ng panag-uri na
1I. PANDIWA gumaganap sa kilos na
isinasaad ng pandiwa.
1. Panagano - Gamit ang mga
2. Kaukulan pananda na ni at ng.
3. Aspekto - Ikinalungkot ng mga
4. Di- karaniwan Filipino ang hiwalayan
5. Pokus ng kathniel.
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang Layon
-bahagi ng panaguri na
1I. PANDIWA nagsaad ng bagay na
tinutukoy o ipinahahayag
1. Panagano ng pandiwa.
2. Kaukulan -Ginagamitan ng
3. Aspekto panandang ng.
4. Di- karaniwan - “ng ano”
5. Pokus - Naghanda ng patimpalak
6. Kaganapan ang mga guro.
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang
Tagatanggap
1I. PANDIWA -bahagi ng panaguri na
nagpapahayag kung sino
1. Panagano ang makikinabang sa kilos
2. Kaukulan na isinasaad ng pandiwa.
3. Aspekto - “Para kanino”
4. Di- karaniwan -Nagbigay ng donasyon
5. Pokus ang pamilya Santos para
6. Kaganapan sa mga sinalanta ng bagyo.
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang Ganapan
-bahagi ng panaguri na
1I. PANDIWA nagsasaad ng lugar o pook
na pinaggaganapan ng
1. Panagano kilos.
2. Kaukulan “saan”
3. Aspekto -Nanood ng palatuntunan
4. Di- karaniwan sa silid-aklatan ang mag-
5. Pokus aaral.
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang
Kagamitan
1I. PANDIWA -bahagi ng panaguri na
nagsasaad kung anong
1. Panagano bagay o kagamitan ang
2. Kaukulan ginamit upang maisagawa
3. Aspekto ang kilos.
4. Di- karaniwan -Nakakuha siya ng manga
5. Pokus sa pamamagitan ng
6. Kaganapan sungkit.
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang
Direksyunal
1I. PANDIWA -Bahagi ng panaguri na
nagsasaad ng direksyong
1. Panagano ng kilos.
2. Kaukulan -Namasyal sila sa Luneta
3. Aspekto buong maghapon.
4. Di- karaniwan -Pumunta siya sa silid-
5. Pokus aklatan.
6. Kaganapan
A. PANGNILALAMAN  Kaganapang Sanhi
-bahagi ng panaguri na
1I. PANDIWA nagsasaad ng dahilan ng
pagkakaganap ng kilos.
1. Panagano -Nagwagi siya sa eleksyon
2. Kaukulan dahil sa kabutihan ng
3. Aspekto kanyang puso.
4. Di- karaniwan -Nagtagumpay siya sa
5. Pokus buhay dahil sa kanyang
6. Kaganapan kasipagan.
A. PANGNILALAMAN  Mga panlaping
ginagamit sa pagbubuo
1I. PANDIWA ng mga pandiwang
maylapi.
• Panlaping  Mahalaga sa
Makadiwa pagbabanghay ng
pandiwa.
A. PANGNILALAMAN • um-/-um- (umalis,
lumindol, tumango,
1I. PANDIWA sumakay)
• Mag- (mag-aral,
• Panlaping magtanim, magbasa)
Makadiwa • Mag-…-an/-han
(magsulatan,
magmahalan,
maglabahan)
A. PANGNILALAMAN • Magka- • Ipa-
• Magma- • Isa-
1I. PANDIWA • Magpa- • Ka-…-an/-
• Maka- han
• Panlaping • Makapag- • Pag-…-
Makadiwa • Makapang an/-han
/ • Papag…-
Makapam, in/-hin
Makapan/ • Paki…-
• Maki an/-han
• -an/-han
 I. Nominal
A. PANGNILALAMAN II. Pandiwa
III. Panuring
 I. Nominal
A. PANGNILALAMAN II. Pandiwa
III. Mga
Panuring
A. PANGNILALAMAN

1. Pang- uri
1I. Mga Panuring
2. Pang- abay
A. PANGNILALAMAN  Ito ay tumutukoy sa
mga salita na
1. MGA PANURING nagbibigay turing sa
1. PANG-URI pangngalan ng tao,
bagay, hayop, lugar,
pangyayari, kilos at
oras.
 Karaniwang
naglalarawan
 Ang kaanyuan ng pang-
uri ay tumtutukoy sa
A. PANGNILALAMAN  Ito ay tumutukoy sa
mga salita na
1. MGA PANURING nagbibigay turing sa
1. PANG-URI pangngalan ng tao,
bagay, hayop, lugar,
pangyayari, kilos at
oras.
 Karaniwang
naglalarawan
 Ang kaanyuan ng pang-
uri ay tumtutukoy sa
A. PANGNILALAMAN
 Nagsasaad ng hugis,
1. MGA PANURING kulay, anyo, at
katangian.
1. PANG-URI
o Palarawan
o Pamilang Hal: maganda, matiisin,
o Hambingan ng Pang- mabuti
uri
A. PANGNILALAMAN
 Mga pang-uring
1. MGA PANURING ginagamit sa pagbilang.
 Patakaran, panunuran,
1. PANG-URI
o Palarawan
pamahagi, palansak,
o Pamilang patakda, pahalaga, di-
o Hambingan ng Pang- tiyak
uri
A. PANGNILALAMAN 1. Patakaran- likas na
1. MGA PANURING bilang na
pinagbabatayan ng
1. PANG-URI pagbibilang.
o Palarawan
o Pamilang Hal: isa, dalawa, tatlo,
o Hambingan ng Pang-
apat, sampu, atbp.
uri
 Pamagat-bilang Tambilang
Wala (sero) 0
isa 1
dalawa 2
Tatlo 3
Apat 4
Lima 5
anim 6
Pito 7
Walo 8
Siyam 9
Sampuo (isang puo) 10
Sandaan (isang daan) 100
Sanlibo (isang libo) 1,000
Sanlaksa (isang laksa) 10,000
Sangyuta (isang yuta) 100,000
Sang-angaw (isang angaw) 1,000,000
A. PANGNILALAMAN 2. Panunuran
1. MGA PANURING -Nagsasaad ng ayos ng
pagkakasunod-sunod ng
1. PANG-URI mga bagay o bilang.
o Palarawan
o Pamilang Hal: Ikasampu, pang-
o Hambingan ng Pang-
anim, ika-9
uri
A. PANGNILALAMAN 3. Pamahagi
- Ginagamit sa
1. MGA PANURING
pagbubuklod o
1. PANG-URI pagbabahagi ng ilang
o Palarawan hati ng kabuuan.
o Pamilang
o Hambingan ng Pang-
Hal: Sangkatlo, kalahati,
uri
sangkaapat
A. PANGNILALAMAN 4. Palansak
- Nangangahulugang
1. MGA PANURING
minsanan o maramihan
1. PANG-URI ang bilang.
o Palarawan
o Pamilang Hal: libu-libo, milya-milya
o Hambingan ng Pang-
uri
A. PANGNILALAMAN 5. Di-tiyak
1. MGA PANURING - Hindi tiyak kung ilan ang
bilang.
1. PANG-URI - iilan, kakaunti, marami
o Palarawan
o Pamilang
o Hambingan ng Pang-
uri
A. PANGNILALAMAN 6. Patakda
- Nagsasaad ng tiyak na
1. MGA PANURING
bilang, hindi
1. PANG-URI mababawasan o
o Palarawan madaragdagan man.
o Pamilang Hal: aapat, pipito,
o Hambingan ng Pang-
dadalawa
uri
A. PANGNILALAMAN 7. Pahalaga
- Nagsasaad ng halaga.
1. MGA PANURING
1. PANG-URI Hal; tatlong daang piso,
o Palarawan isang libong piso, limang
o Pamilang milyong piso.
o Hambingan ng Pang-
uri
A. PANGNILALAMAN -Ginagamit sa
1. MGA PANURING paghahambing ng uri o
katangian.
1. PANG-URI - Lantay
o Palarawan - Paghambing na
o Pamilang magkatulad at di-
o Antas o kaantasan ng
magkatulad
Pang-uri - Pasukdol
A. PANGNILALAMAN  Lantay- walang
1. MGA PANURING paghahambing.
- Mahiwaga ang pag-
1. PANG-URI ibig.
o Palarawan - Masakit ang umasa.
o Pamilang - Maganda si Maria.
o Hambingan ng Pang-
uri
  Paghahambing na
A. PANGNILALAMAN
Magkatulad- ang
1. MGA PANURING paghahambing ay
1. PANG-URI pareho o magkapatas
o Palarawan ng uri o katangian.
o Pamilang - Ginagamitan ng
o Hambingan ng Pang- panlaping
uri ka-,sing-,kasing-,magsi
ng-,magkasing, tulad
ng, gaya, kaparehas,
kapwa, atbp.
  Paghahambing na Di-
A. PANGNILALAMAN
magkatulad-
1. MGA PANURING paghahambing na
1. PANG-URI nagpapakita ng diwa ng
o Palarawan pagkakait, pagtatanggi
o Pamilang o pagsalungat.
o Antas o kaantasan - Nauuri sa dalawa:
pasahol at palamang.
  Pasahol- may higit na
A. PANGNILALAMAN
katangian ang
1. MGA PANURING pinaghahambingan sa
1. PANG-URI bagay, tao, pook,o
o Palarawan pangyayaring
o Pamilang inihahambing.
o Hambingan ng Pang- -lalo, di-gasino, di-gaano,
uri atbp.
  Palamang- may higit na
A. PANGNILALAMAN
katangian ang
1. MGA PANURING inihahambing sa
1. PANG-URI pinaghahambingan.
o Palarawan - Mas lalo, labis, di-
o Pamilang hamak, atbp.
o Hambingan ng Pang-
uri
A. PANGNILALAMAN 3. Pasukdol- pinakamataas
na antas ng
1. MGA PANURING
paghahambing.
1. PANG-URI -napaka, pinaka, ubod,
o Palarawan sakdal, labis, walang
o Pamilang kapantay, atbp.
o Hambingan ng Pang-
uri
A. PANGNILALAMAN  Mga panlaping
1. MGA PANURING ginagamit sa pagbubuo
ng mga pang-uringMga
1. PANG-URI panlaping ginagamit sa
o Panlaping pagbubuo ng mga
Makauri pandiwang maylapi.
A. PANGNILALAMAN • Ma- (mapera, matao,
1. MGA PANURING mabato)
• Maka- (makabayan,
1. PANG-URI makaluma, makatindig-
o Panlaping balahibo)
Makauri • Mala- (malasibuyas,
malabuhangin,
malakarne)
• Mapag- (mapagbiro,
mapagmahal)
 • Mapang-/Mapan-/Mapam-
A. PANGNILALAMAN (mapang-away, mapanira,
1. MGA PANURING mapamihag)
• Pala- (paladasal, palangiti,
1. PANG-URI palabiro)
• Pang-/Pan-/Pam- (pang-
o Panlaping alis, panlilok, pambato)
Makauri • -an/ -han (duguan,
kagandahan)
• -in-/-in/-hin (bigatin,
sipunin, payatin,
sinampalok)
• Ma-…-in/-hin
A. PANGNILALAMAN

1I. Mga Panuring 1. Pang- uri

2. Pang- abay
A. PANGNILALAMAN  Bahagi ng pangungusap
1. MGA PANURING na tagapagturing ng
mga katangian ng
2. PANG-ABAY pagganap o pagkaganap
na sinasabi ng pandiwa.
 Tungkulin ng bahaging
ito ng pangungusap na
umabay-abay sa
pandiwa.
A. PANGNILALAMAN  Kung sa tulong ng pang-
uri ay napakikilala ang
1. MGA PANURING iba’t ibang katangian ng
2. PANG-ABAY tao, bagay, o pangyayaring
nginangalanan, sa tulong
naman ng mga pang-abay
ay naipakikilala kung
kalian, saan, gaano o
paano ginaganap o
nagaganap ang bagayy o
pangyayaring isinasaad ng
pandiwa.
A. PANGNILALAMAN TANDAAN
• Kung nagtuturing ng kung
1. MGA PANURING kalian, ang pang-abay ay
1. PANG-ABAY tinatawag na pamanahon.
o • …kung saan, tinatawag na
Pamanahon
o panlunan.
Panlunan
o • … kung gaano, ito’y
Panggaano
o panggaano o kaganuhan.
Pamaraan
• … kung paano, ito’y
pamaraan.
A. PANGNILALAMAN • kahapon, kagabi, ngayon,
bukas, kanina, mamaya,
1. MGA PANURING hapon, araw, gabi, araw-
1. PANG-ABAY gabi, maghapon,
magdamag, minsa,
o Pamanahon
o makalawa, saglit, sandal,
Panlunan
o bago, muna, dati, parati,
Panggaano
o Pamaraan lagi, tuwi, bihira,
samantala, kailanman,
pagdaka, kagat, agad,
madalas, malimit,
madalang,
A. PANGNILALAMAN • dito, diyan, doon, malapit,
malayo, sa may/ nasa
1. MGA PANURING may, sa loob, sa labas, sa
1. PANG-ABAY harap, sa tapat, buhat,
mula, sapul, hanggang…
o Pamanahon
• sa (lugar), kay, kina
o Panlunan
o Panggaano
o Pamaraan
A. PANGNILALAMAN • marami, kaunti, munti,
unti, sapat, sukat,
1. MGA PANURING kainaman, kaigihan,
1. PANG-ABAY katamtaman…
• (bilang/ sukat/ timbang)
o Pamanahon
o Panlunan
o Panggaano
o Pamaraan
A. PANGNILALAMAN • May panandang nang o
na/-ng.
1. MGA PANURING • kusa, sadya, pilit,
1. PANG-ABAY bahagya, dahan-dahan,
malakas, mabilis,
o Pamanahon
o paurong-sulong, marahan,
Panlunan
o maliksi, pagalit,
Panggaano
o Pamaraan mahina…
A. PANGNILALAMAN • Ginagamit sa pagtutulad,
paghahambing
1. MGA PANURING • gaya, tulad, gayon din,
1. PANG-ABAY kaysa, labis, higit, mas, di-
o Panulad hamak, di-gaano, di-
o Pang-agam gasino…
o Panunuran
o Pananggi
o Pamitagan
o Panang-ayon
o Panuring
A. PANGNILALAMAN • Pang-abay na nagsasaad ng
pag-aalinlangan at di-
1. MGA PANURING katiyakan.
1. PANG-ABAY • tila, wari, yata, marahil,
o Panulad baka, mamaya pa’y, pag-
o Pananong nagkataon, malapit-lapit…
o Pang-agam
o Panunuran
o Pananggi
o Pamitagan
o Panang-ayon
o Panuring
A. PANGNILALAMAN • Tumutukoy sa mga pang-
abay na ginagamit sa
1. MGA PANURING pagsusunod-sunod sa
1. PANG-ABAY hanay o kalagayan.
o Panulad
• muna, bago, saka, una,
o Pang-agam huli, tapos, wakas…
o Panunuran
o Pananggi
o Pamitagan
o Panang-ayon
o Panuring
A. PANGNILALAMAN • Pang-abay na nagdiriwa ng
pagsalungat at pagbabawal.
1. MGA PANURING • hindi, huwag, wala, ayaw,
1. PANG-ABAY aywan…
o Panulad
o Pang-agam
o Panunuran
o Pananggi
o Pamitagan
o Panang-ayon
o Panuring
A. PANGNILALAMAN • Mga salitang pang-abay na
nagpapakita ng paggalang
1. MGA PANURING • po, opo, ho, oho, pasintabi,
1. PANG-ABAY mawalang-galang…
o Panulad
o Pang-agam
o Panunuran
o Pananggi
o Pamitagan
o Panang-ayon
o Panuring
A. PANGNILALAMAN • Pang-abay na nagdiriwa ng
pagsang-ayon.
1. MGA PANURING • Oo, sigurado, tunay, talaga,
1. PANG-ABAY sadya, syempre, …
o Panulad
o Pang-agam
o Panunuran
o Pananggi
o Pamitagan
o Panang-ayon
o Panuring
A. PANGNILALAMAN • Mga pang-abay na
nagpapahayag ng
1. MGA PANURING pagtuturing at pagkilala ng
1. PANG-ABAY utang na loob, o ng
o Panuring kasiyahang loob sa isang
o Kondisyunal biyayang natamo.
o Kusatibo • salamat, mabuti naman,
o Benepaktibo mabuti na lamang…
o Pangkaukulan
A. PANGNILALAMAN • Mga pang-abay na
nagsasaad ng kondisyon
1. MGA PANURING para maganap ang kilos na
1. PANG-ABAY isinasaad ng pandiwa.
o Panuring
• Kung, kapag, pag, pagka…
o Kondisyunal
o Kusatibo
o Benepaktibo
o Pangkaukulan
A. PANGNILALAMAN • Nagsasaad ng dahilan sa
pagganap ng kilos ng
1. MGA PANURING pandiwa.
1. PANG-ABAY • Dahil sa, sanhi ng/sa,
o Panuring bungang sa…
o Kondisyunal
o Kusatibo
o Benepaktibo
o Pangkaukulan
A. PANGNILALAMAN • Nagsasaad ng benepisyo
para sa isang tao dahil sa
1. MGA PANURING pagganap sa kilos ng
1. PANG-ABAY pandiwa o ng layuning
o Panuring kilos ng pandiwa.
o Kondisyunal • para sa…
o Kusatibo
o Benepaktibo
o Pangkaukulan
A. PANGNILALAMAN • Nagsasaad ng pag-uukol
• tungkol, hinggil, ukol…
1. MGA PANURING
1. PANG-ABAY
o Panuring
o Kondisyunal
o Kusatibo
o Benepaktibo
o Pangkaukulan
 A B
Pangnilalaman Pangkayarian
 A B
Pangnilalaman Pangkayarian