1

CHƯƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ KHỞI NGHIỆP
 2

TỔNG QUAN VỀ KHỞI NGHIỆP

 Giúp học viên:
 hiểu được những đặc tính cần có ở một chủ doanh
nghiệp thành đạt và các nguyên nhân chung dẫn đến
sự thất bại trong giai đoạn đầu kinh doanh;
 đánh giá khả năng phù hợp để bắt đầu tham gia kinh
doanh nhỏ;
 ước tính khoản tiền cần có để khởi sự kinh doanh
 chọn lựa ý tưởng kinh doanh thực tiễn.
 3

CÁC VẤN ĐỀ TRAO ĐỔI

 Kinh doanh là gì? Và tại sao lại khởi sự kinh
doanh?
 Nhà doanh nghiệp – Bạn là ai?
 Những lý do kinh doanh có thể bị thất bại
khi làm chủ
 Những đặc tính cơ bản của chủ doanh
nghiệp thành đạt
 4

KINH DOANH LÀ GÌ ?

BÁN – MUA – BÁN

HÀNG – TIỀN - HÀNG

 5

CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM

Nhóm 1: nêu ra ít nhất 5 lý do tại sao

người ta muốn khởi sự kinh doanh
Nhóm 2: Những nguyên nhân thường
gặp dẫn đến tình trạng kinh doanh
thua lỗ (thất bại) tại địa phương
 6

NHỮNG LỢI ĐIỂM KHI KHỞI SỰ KD

• Không phải tuân thủ mệnh lệnh
• Làm việc với nhịp độ của chính bạn.
• Được công nhận,
• Có uy tín
• Thu được lợi nhuận.
• Có khả năng tự kiểm soát cuộc sống của
mình hơn; và
• Được tận hưởng cảm giác sáng tạo, đóng
góp cho cộng đồng và đất nước
 7

Bill Gates
"Thành công là một giáo viên
tồi. Nó ru ngủ những người
thông minh với suy nghĩ rằng
họ không thể thất bại“.
(The Road Ahead)
 8

NHỮNG THÁCH THỨC KHI LÀM CHỦ

 Làm việc suốt ngày đêm
 Không có ngày nghỉ và thời gian dưỡng bệnh khi ốm.
 Chịu rủi ro với khoản tiết kiệm của mình.
 Không được hưởng những khoản tiền thường xuyên như
lương, phụ cấp, công tác…
 Lo lắng về tiền lương cho công nhân và các khoản nợ.
 Phải làm những việc mà bạn không thích như: rữa dọn,
buôn bán, mua bán; và
 Không có thời gian dành cho bạn bè.
 9

Tình huống:
Trại gà của anh Minh
 Anh Minh muốn lập một trại gà, mẹ anh cho anh
lấy nhà ra thế chấp để xin vay vốn Ngân hàng. Anh
Minh vay được tiền và lập tức đi mua công cụ và
thiết bị phục vụ kinh doanh: thuê một gian hàng
lớn gần thị trấn, mua tủ làm lạnh hiện đại, một xe
tải nhỏ đời mới (có biểu tượng công ty trên cửa)
và một máy vi tính. Anh nói với mẹ điều quan
trọng phải tạo được ấn tượng tốt về chất lượng
để thu hút khách hàng.
 10

 Anh Minh trở nên bận rộn. Nhu cầu về gà rất ổn định.
Anh làm việc suốt ngày và khách hàng giới thiệu về
anh với bạn bè của họ. Không may là anh thiếu tiền
mặt để sinh hoạt.
 Cuối năm anh Minh thiếu nợ Ngân hàng đến mức họ
không cho vay nữa. Doanh nghiệp anh Minh bị vỡ nợ
và Ngân hàng bắt đầu bán tài sản của anh để thu hồi
vốn vay. Tài sản đầu tiên bị bán là xe tải và máy vi
tính. Vẫn còn một khỏan nợ lớn nữa và mẹ anh Minh
có nguy cơ bị mất nhà.
 Câu hỏi:

1) Tại sao công việc anh Minh thất bại?

2) Lẽ ra anh Minh phải làm như thế nào?
 11

Tình huống: Việc làm của một người chủ doanh nghiệp
không thành đạt
 Ông Hải muốn trở thành nhà doanh nghiệp. Sau khi nghỉ hưu
ở một cơ quan nhà nước ông được hưởng lương hưu. Ông bỏ
tiền mở một quán bia hơi nhỏ. Nhưng ông lại không chăm lo
đến việc kinh doanh. Ông hay uống ở ngay quán của mình.
Nhà vệ sinh không được sạch sẽ và trong quán không có đồ
nhắm. Ông Hải đối xử với nhân viên không được tốt và luôn
trả lương chậm. Ông cũng không trả tiền cho những người
cung cấp đúng hạn.
 Câu hỏi:
1) Ông Hải đã phạm những sai phạm nào?
2) Những bài học nào được rút ra qua công việc kinh doanh
của ông Hải?
 12

NHỮNG LÝ DO KINH DOANH

CÓ THỂ BỊ THẤT BẠI
 Các vướng mắc trong công tác quản lý.

 Gian lận, trộm cắp.

 Thiếu kỹ năng và chuyên môn.

 Kinh nghiệm không đều.

 Các vấn đề về tiếp thị

 Quản lý tiền mặt và các khoản tín dụng kém

 13

NHỮNG LÝ DO KINH DOANH

CÓ THỂ BỊ THẤT BẠI (tiếp)
Chi phí tốn kém.

Quá nhiều vốn đọng dưới dạng tài

sản
Quản lý hàng lưu kho kém.

Địa điểm kinh doanh.

Tai họa
 14

Không bao giờ là thất bại,

tất cả chỉ là thử thách!
Chu Ju Chung
- Cố Chủ tịch tập đòan Huyn Dai (Hàn Quốc)
 15

NHỮNG ĐẶC TÍNH CỦA NGƯỜI CHỦ

DOANH NGHIỆP
 Sự thành công trong bất
cứ việc kinh doanh nào
đều phụ thuộc rất lớn
vào tính cách cá nhân,
kỹ năng và khả năng tài
chính của người chủ
doanh nghiệp!
 16

Tình huống:
Cửa hàng đồ khô của Thuỷ
 Chị Thuỷ luôn muốn mở cửa hàng đồ khô của riêng mình.
Chị thích được làm chủ chính mình và được nói chuyện với
tất cả những người đến cửa hàng của chị. Mặc dù, trong
xóm đã cómột cửa hàng đồ khô.
 Chị thuỷ quyết trở thành bà chủ, dành căn phòng mặt ngoài
để buôn bán. Chồng chị đã đóng cho chị giá kệ quầy hàng.
Chị vay vốn XĐGN và số tiền tiết kiệm được để mua hàng
bán và dự trữ.
 Việc kinh doanh của chị thuỷ không được trôi chảy. Sau một
tháng, chị đã không có tiền để mua thêm hàng dự trữ
 Xin cho biết nguyên nhân và góp ý khắc phục.
 17

Những đặc tính cần có của người

chủ doanh nghiệp là gì?
 18

Kiến thức
Ngành nghề Quyết tâm
KD Động
Kỹ năng cơ
QTDN

Trung thực
Trình độ
(KT, nghề)

Sức
Hoàn cảnh khoẻ
Gia đình
Tính Chịu
Quyết định Rủi ro
 19

Doanh nhân:
Bạn là ai?
 20 04/13/2024

Điều gì giúp doanh nghiệp

vừa và nhỏ thành công?
 Tiếp tục công việc cũ, chỉ dành một nữa thời gian cho
việc kinh doanh mới cho đến khi ổn định
 Thuê, mượn thiết bị hoặc mua thiết bị cũ
 Thuê công nhân làm nửa thời gian
 Không né tránh những khó khăn về tài chính
 Lập một bản kế hoạch mở rộng kinh doanh khi lợi
nhuận tăng
 Suy nghĩ sáng suốt và bắt đầu từ quy mô nhỏ
 21

CAÙC BÖÔÙC CHOÏN LÖÏA

YÙ TÖÔÛNG KINH DOANH?

BÖÔÙC 3:
Phaùt trieån
YÙ töôûng KD

BÖÔÙC 2:
Thöû nghieäm
YÙ töôûng KD

BÖÔÙC 1:
Hình thaønh
YÙ töôûng KD
BÖÔÙC 1: 22

HÌNH THAØNH
YÙ TÖÔÛNG KD
23
 24

A. YÙ TÖÔÛNG KD LAØ
GÌ?

YÙ töôûng KD laø yù nghó hình

thaønh töø moïi khía caïnh cuûa
cuoäc soáng nhaèm giaûi quyeát
caùc khoù khaên (nhu caàu) cuoäc
soáng vôùi muïc ñích sinh lôïi (tìm
kieám lôïi nhuaän).
 25

Dịch vụ vệ sinh cho vật nuôi

• Mathew Osbome, một người đàn ông lịch lãm đến từ Colombus,
Hoa Kỳ. Một ngày đẹp trời Mathew ghé tới nhà bạn chơi. Thật
không may cho Mathew, khi vừa bước vào sân, đôi giày của anh
đã lãnh trọn đống “của quý'' mà con chó nhà anh bạn mới thải ra.
• Nhưng chính tình huống đó gợi ý cho anh thành lập một công ty
chuyên cung cấp dịch vụ dọn vệ sinh cho vật nuôi trong nhà. Vụ
kinh doanh này thành công ngay lập tức, và chỉ vài năm sau, ông
ta đã bán dịch vụ kinh doanh này với giá ¼ triệu đô la. Thậm chí
sau đó, ông ta vẫn tiếp tục kiếm tiền từ ý tưởng này bằng cách viết
một cuốn sách về việc làm thế nào để bắt đầu công việc dọn dẹp
phế thải của vật nuôi và bán cuốn sách này trên Internet .
 26

Công viên Vĩnh Hằng

 27

Một số ý tưởng kinh doanh điển hình.

 28

Một số ý tưởng kinh doanh điển hình.

 29

Một số ý tưởng kinh doanh điển hình.

 30

B. THẾ NÀO LÀ MỘT Ý TƯỞNG

KINH DOANH TỐT?

Một Ý tưởng Kinh doanh tốt

phải có được 2 yếu tố:
 Phải có cơ hội kinh doanh
 Bạn phải có các kỹ năng và các nguồn
lực để tận dụng cơ hội
Một việc kinh doanh thành công thường được
bắt đầu từ một ý tưởng kinh doanh tốt
 31

Một số ý tưởng
 Henry Ford, Công ty ôtô Ford, 1891
 Konosuke Matsushita, Tập đoàn Điện
Matsushita, 1923
 Vưu Khải Thành, BITIS, 1985
 Mã Kim So, Sửa xe gắn máy, 1990
 Nguyễn Hoàng Việt, Siêu thị máy tính
Nguyễn Hoàng, Bệnh viện máy tính I-Care,
2003.
 Tranh cát Ý Lan, 2005.
 32

CÔ HOÄI KINH DOANH

 CƠ HỘI KD HÌNH THÀNH TỪ ĐÂU?
 Những khó khăn bạn gặp phải
 Các vấn đề người khác gặp phải
 Những gì còn thiếu trong cộng đồng của bạn.
 Những thế mạnh, nguồn lực sẵn có phù hợp với nhu cầu cộng
đồng
 33

Ý tưởng Kinh doanh tốt

 Phải dựa trên:
 Sản phẩm hoặc dịch vụ mà khách hàng cần
 Sản phẩm hoặc dịch vụ mà khách hàng sẽ trả tiền
mua và sinh lời.
 Sản phẩm hoặc dịch vụ ít gây hại đến môi trường
và cộng đồng.
 Kiến thức và kỹ năng mà bạn có hoặc có thể học
được.
 Những nguồn lực và tiền bạc mà bạn có thể đầu
tư.
 34

Các kỹ năng, nguồn lực cần có để

tận dụng cơ hội kinh doanh
 Kỹ năng:
 Kỹ năng quản lý (tài chính, nhân sự, marketing, sản xuất/
nội tại hiệu quả)
 Sự hiểu biết lĩnh vực và ngành nghề sản xuất, kinh doanh

 Nguồn lực:
 Vốn (Tài chính)
 Con người (Lao động)
 Tài sản, thiết bị, nhà xưởng, công nghệ.
 Địa điểm…
 35

Làm sao để
tưởng
ý biết ý tưởng
C họ n ?
ây n ào t ố t ?
nà o đ
 36

Bước 2: Thử nghiệm

Ý tưởng Kinh doanh
 Dùng phương pháp phân tích SWOT (Strength,
Weakness, Opportunity, Threat) để đánh giá ảnh
hưởng
 Các yếu tố bên trong:
 Điểm mạnh
 Điểm yếu Thử nghiệm
 Các
Ý tưởng
yếu tố bên ngoài:

Kinh doanh
Cơ hội
 Thách thức
 THỬ NGHIỆM Ý TƯỞNG KINH DOANH

ĐIỂM
ĐIỂM Những
Nhữngđiều
điềumà
màcơ
cơsở
sởkinh
kinhdoanh
doanhlàm
làmtốt
tốt(để
(đểduy
duytrì,
trì,phát
phát
Bên trong

MẠNH
MẠNH huy)
huy)

ĐIỂM
ĐIỂM Những
Nhữngđiều
điềumà
màcơ
cơsở
sởkinh
kinhdoanh
doanhlàm
làmchưa
chưatốt
tốt
YẾU
YẾU (để
(đểloại
loạibỏ
bỏhay
haykhắc
khắcphục)
phục)

CƠ
CƠ Những
Nhữngyếuyếutố
tốcủa
củamôi
môitrường
trườngxung
xungquanh
quanhtác
tácđộng
độngtốt
tốttới
tới
Bên ngoài

HỘI
HỘI việc
việckinh
kinhdoanh
doanh(để
(đểtận
tậndụng)
dụng)

THÁCH
THÁCH Những
Nhữngyếuyếutố
tốcủa
củamôi
môitrường
trườngxung
xungquanh
quanhtác
tácđộng
độngxấu
xấu
THỨC
THỨC tới
tớiviệc
việckinh
kinhdoanh
doanh(để
(đểngăn
ngănngừa,
ngừa,vượt
vượtqua)
qua)
 38

PHÂN TÍCH CHỦ QUAN VÀ KHÁCH QUAN

(SWOT) thử nghiệm Ý tưởng Kinh doanh
Điểm mạnh Điểm yếu
(Duy trì, Phát huy) (Khắc phục, Loại trừ)

Cơ hội Thách thức

(Tận dụng, Phát huy) (Ngăn ngừa, Vượt qua)

Gợi ý phương pháp phân tích SWOT
Điểm mạnh:
- Địa điểm kinh doanh thuận lợi.
- Khả năng về vốn mạnh.
- Đội ngũ nhân viên có kỹ năng giao
tiếp hoặc tay nghề cao.
- Có kinh nghiệm quản lý.
- Có kiến thức chuyên môn, tay nghề.
Cơ hội:
- Nhu cầu ngày càng tăng.
- Môi trường văn hóa, xã hội nơi bạn
KD tốt.
- Chưa có đối thủ cạnh tranh.
- Được nhà nước hỗ trợ.
- Dân số ngày càng đông….
39
Điểm yếu:
- Sản phẩm không đa dạng.
- Địa điểm kinh doanh không thuận
lợi.
- Chi phí thuê mặt bằng cao.
- Chưa có kinh nghiệm quản lý.
- Thiếu vốn.
- Tay nghề không cao.
Thách thức:
- Có nhiều đối thủ cạnh tranh.
- Giá cả đầu vào không ổn định.
- Môi trường văn hóa, xã hội nơi bạn
KD không được tốt.
 40

BÀI TẬP THẢO LUẬN

Cơ sở sửa chữa mua bán trao đổi phụ tùng xe gắn máy Phát
Đạt sẽ thành lập vào tháng 1 năm 2007, chuyên mua bán trao
đổi phụ tùng và sửa chữa xe gắn máy, đặc biệt là có nhận sửa
chữa xe tay ga tại nhà, cửa hàng đặt tại Quốc lộ 13, Thị xã
Thủ Dầu Một. Chủ cơ sở là ông Nguyễn Phát Đạt, ông
Nguyễn Phát Đạt tốt nghiệp khoá học nghề sửa xe gắn máy
tại Trung Tâm Dạy Nghề Sửa Xe Gắn Máy Bình Dương vào
tháng 6 năm 2005. Do khó khăn trong tài chính và mặt bằng,
ông phải đi làm công cho một cơ sở sửa chữa xe gắn máy khá
nổi tiếng tại Thủ Dầu Một. Ở đây ông đã có điều kiện trau dồi
thêm kỹ năng nghề và giao tiếp tốt với khách hàng.
 41

 Thịtrường xe gắn máy ngày càng phát triển, tăng nhảy vọt
bất ngờ, nếu như năm năm trước đây số lượng xe gắn máy
trong 10 nhà thì chỉ có từ 2 -3 nhà có xe đến nay đã lên đến
7-8 nhà có xe gắn máy. Thị xã ngày càng phát triển, dân cư
đông đúc, tuy đã có 6 tiệm sửa chữa xe gắn máy trên điạ
bàn, nhưng các cơ sở này chưa đáp ứng được nhu cầu ngày
càng cao của khách hàng. Nắm bắt được thông tin thị trường
cộng với sự động viên giúp đỡ của gia đình và bạn bè, ông
Đạt nhận thấy mình có thể đáp ứng được nhu cầu của khách
hàng ông quyết định mở cơ sở hành nghề.
 42

Bài tập Tình huống

Theo bạn ông Đạt thành lập cửa

hàng sửa chữa, mua bán phụ tùng
xe máy được không?

Tại sao?
Chia
Chia nhoùm
nhoùm thaûo
thaûo luaän
luaän 43

Thaûo luaän nhoùm

1 2,3,4
 Keát
Keát quaû
quaû SWOT
SWOT 44

ÑIEÅM MAÏNH ÑIEÅM YEÁU

1. Coù quyeát taâm kinh doanh 1. Thieáu kieán thöùc
2. Coù tay ngheà quaûn trò kinh doanh
3. Coù kinh ngieäm quaûn lyù 2. Coù kinh nghieäm
4. Ñöôïc gia ñình uûng hoä quaûn lyù nhöng chöa
5. Coù ñòa ñieåm kinh doanh nhieàu
toát
6. Coù moái quan heä toát 3. Thieáu kinh nghieäm
thöông tröôøng
4. Vôï giao tieáp coøn keùm
CÔ HOÄI THAÙCH THÖÙC
1. Nhu caàu khaùch haøng taêng 1. Nhieàu ñoái thuû caïnh
2. Ñöôøng saù coøn haïn cheá, tranh
mau xuoáng caáp 2. Giaù caû nguyeân phuï lieäu
3. Phöông tieän ñi laïi chuû yeáu sinh hoaït taêng
laø xe maùy (Cô sôû môùi môû coù theå aûnh
höôûng ñeán giaù thaønh )
 BÖÔÙC 3:
45
PHAÙT TRIEÅN YÙ TÖÔÛNG
KINH DOANH BAÈNG CAÙCH
NAØO?
 HAÕY MANG YÙ TÖÔÛNG46CUÛA BAÏN
ÑEÁN THAM VAÁN VAØ THU THAÄP
THOÂNG TIN ÔÛ

1. Baïn beø, ngöôøi thaân trong gIa ñình

2. Caùc ngöôøi nhieàu kinh nghieäm
3. Caùc trung taâm phaùt trieån hoã trôï DN
4. Caùc chuyeân gia trong tröôøng hoïc
5. Caùc Coâng ty, toå chöùc tö vaán doanh nghieäp
6. Caùc phoøng kinh teá Quaän Huyeän
7. Caùc thaønh vieân coäng ñoàng DN ñòa phöông
(các Hiệp hội ngành nghề…)
 47

Thay lời kết

Ý tưởng là tài sản vô giá.

Có ý tưởng là có tiền.