headqua

LAYUNIN rters

Ang mag-aaral ay…

Naipakikita ang kaalaman sa katuturan, gamit, uri,
istilo at anyo ng ulo ng balita.
Naipakikita ang kasanayan sa positibong
paggamit ng ICT sa pagsulat ngiba’t ibang uri
ngulo ng balitasa pangmukhang pahina ng isang
pahayagan.
Naipakikita ang kaalaman sa pagsulat ng isang
mahusay na Ulo ng Balita.
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
MOTIBASYO headqua
rters
N “BUILD ME UP, HEADS!”
Mga Panuto:
1.Ang mga mag-aaral ay papangkatin sa dalawa sa pamamagitan nang
pagbilang.
2.Ang bawat pangkat ay bibigyan ng mga salitang nakasulat sa bond
paper na kailangan nilang idugtong sa bawat isa upang makabuo ng
tatlong ulo ng balita.
3.Bibigyan lamang ng tatlong minuto ang bawat pangkat.
4.Ang lahat ng mga miyembro ng bawat pangkat ay hahanay sa harapan
at ibabalita ang kanilang nabuo.
5.Tandaan na kailangang hawakan ang mikropono ng pinakahuling
miyembro at bibigkas ng: Ako si (pangalan), nagbabalita para sa balitang
Kutsero.
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 = Pagsulat ng
ULO NG BALITA
Clarence Belmonte ~ Alex Estolonio ~ Maricon Estinor
 ALAMIN headqua
NATIN! rters
1. ENLIADEH – HEADLINE
2. EMRTESRA – STREAMER
3. RAPDOHED – DROPHEAD
4. GINGNAH NEDITONIN – HANGING INDENTION
5. SLHUF INEL – FLUSH LINE
6. REVINDET ARMIDYP – INVERTED PYRAMID
7. NOWD LETSY – DOWN STYLE
8. ATF ADESH – FAT HEADS
9. ONEWOD HESDA – WOODEN HEADS
10. BALEL DASHE – LABEL HEADS
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 KATUTURAN NG ULO NG BALITA headqua
rters

Ang ulo ng balita ay ang

pamagat ng isang balita na
nagtataglay ng lalong
malaking titik kaysa teksto o
katawan nito.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 GAMIT NG ULO NG BALITA headqua
rters

1. Upang lagumin ang balita

(To summarize the story).

2. Upang pagandahin ang pahina

(To make the page attractive).

3. Upang bigyang antas ang bawat balita

(To grade the news).

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG BALITA headqua
rters

Baner (banner headline)

-ulo ng pinakamahalagang
balita na nagtataglay ng
pinakamalaking titik at
pinakaitim na tipo.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Bandereta (streamer) –
isang baner na
tumatawid sa buong
pahina.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Baynder (binder) –
isang ulo ng balita na
tumatawid sa buong
pahina na nasa itaas
ng panloob na
pahina.
BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG BALITA headqua
rters

Kubyerta (deck, bank,

readout or drophead) –
pangalawang ulo na
bahagi pa rin ng baner na
nagtataglay ng lalong
maliit na titik at naiibang
tipo sa unang ulo.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Payong (umbrella or skyline) –

tanging pangalan sa bandereta na
nasa itaas ng pangalan ng
pahayagan (name plate) na
pumapayong sa lahat.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Sabhed (subhead) – isang

maikling pamagat na ginagamit
upang mabigyan ang mahabang
istorya ng break o puting
ispasyo (white space) upang
hindi pagsawaan ang
pagbabasa.
BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Taglayn (tagline), tiser (teaser), o kiker

(kicker) – binubuo ng isang maikling
linya na inilalagay sa itaas ng pinakaulo sa
bandang kaliwa nito o sa sentro. Ito’y
nagtataglay ng maliit na tipo at
sinalungguhitan. Ginagamit itong pang-
akit sa bumabasa. Maaaring ito’y isang
salita o parirala lamang. Kung ang taglayn
ay mas malaki kaysa ulo ng balita ito’y
tinatawag na hamer (hammer).
BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Nakakahong ulo (boxed head)

– ulo ng balita na kinulong sa
mga guhit para maipakita ang
kahalagahan.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA URI NG ULO NG headqua
BALITA rters

Talon-ulo (jump
head) – ulo ng jump
story na nasa ibang
pahina.

BREAKING NEWS
KATUTURAN NG BALITA, MGA GAMIT AT URI NITO, TINATAKDANG
ISIWALAT SA KLASE NGAYONG SABADO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ISTILO rters

1. Malalaking Titik (All caps)

Halimbawa: TORCH NANGUNA SA PALIGSAHAN

2.Malaki-Maliit na Titik (Cap and Lower Case or Clc)

Halimbawa: Torch Nanguna sa Paligsahan

3. Pababang Istilo (Down Style)

Halimbawa: Torch nanguna sa paligsahan

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ANYO rters

1. Pantay-Kaliwa (flush left) - Binubuo

ng dalawa o higlt pang linya na pantay
ang pagkahanay sa kaliwang baybayin.
Ang kabaligtaran nito ay ang “pantay
kanan” (flush right).

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ANYO rters

2.Draplayn (dropline or step form) -

binubuo ng dalawa o higit pang linya na
ang unang linya ay pantay kaliwa at ang
bawat kasunod na linya ay inuurong
pakanan.

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ANYO rters

3.Bitin-Pantay (hanging indention) -

binubuo ng maraming linya -ang unang
linya ay pantay kaliwa, at ang dalawa o
tatlong magkakapantay na linya ay
inurong pakanan.

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ANYO rters

4.Baligtad na piramide o tagilo (inverted

pyramid) binubuo ng dalawa o higit pang
linya na paikli nang paikli ang haba, na
ang huli at pinakamaikling linya ay
nakasentro.

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ANYO rters

5.Kroslayn o Barlayn (crossline or

barline) binubuo ng isang linya lamang
na maaaring sumakop ng dalawa o
tatlong kolum.

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 URI NG ULO NG BALITA AYON SA headqua
ANYO rters

6. Plaslayn (flushline or full line) -

dalawa o higit pang magkasinghabang
linya na umaabot sa kaliwa at kanang
mardyin.

BREAKING NEWS
URI NG ULO NG BALITA AYON SA ISTILO AT ANYO TAMPOK SA KUWENTO
NI ALEX
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG headqua
rters
ULO NG BALITA
1. Iwasan ang magdikit-dikit na titik o salita (Avoid fat heads).
ArawngMakakaisangBansa,ipinagdiwang
2. Iwasan ang madadalang na titik (Avoid thin heads).
OperationLinissinimulan
3. Iwasan ang ulong walang pandiwa (Avoid wooden heads).
Limang guro sa seminar
4. Iwasan ang ulong pang-etiketa (Avoid label heads).
Linggo ng Wika
5. Huwag maglagay sa ulo ng anumang wala sa balita.
6. Iwasan ang pag-uulit ng salita o ideya sa ulong may higit ng isang
kubyerta.
Mali: Aklasan sa UST, nalutas Nagsipag-aklas, bumalik
Tama: Aklasan sa UST, nalutas guro, kawani nagsibalik

BREAKING NEWS
MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG ULO NG BALITA
KINAGILIWAN NG PUBLIKO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG headqua
rters
ULO NG BALITA
7. Huwag gagamit ng pangalan maliban kung ang tao’y tanyag o kilalang-
kilala.
Mali: Jaime Diaz, nahalal na pangulo ng samahan
Tama: Mag-aaral ng Mapa, nahalal na pangulo ng samahan
8. Maging tiyak, iwasan ang masaklaw na pagpapahayag.
Mali: Mag-aaral, nagwagi sa paligsahan
Tama: Mag-aaral ng Mapa, nagwagi sa pagsulat ng balita
9. Iwasan ang opinyon sa balita (no editorializing). Ibigay ang tunay na
pangyayari lamang.
Mali: Paaralang Lakandula, lumaro nang kahanga-hanga
Tama: Paaralang Lakandula, nanalo ng tatlo sa apat na laban
10. Lagyan ng pandiwa ang bawat ulo, lantad man o tago.
Mali: Limang guro sa seminar
Tama: Limang guro, dadalo sa seminar
BREAKING NEWS
MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG ULO NG BALITA
KINAGILIWAN NG PUBLIKO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG headqua
rters
ULO NG BALITA
11. Iwasan ang paggamit ng negatibong pandiwa.
Mali: Paligsahan sa talumpatian, hindi matutuloy
Tama: Paligsahan sa talumpatian, pinagpaliban
12. Gumamit ng mabisa at makakatawag-pansing pandiwa.
Mahina: Tinalo ng Torres ang Osmeña, 50-36
Malakas: Pinataob ng Torres ang Osmeña, 50-36
13. Gamitin ang maikli at kilalang salita.
Masalita: Bayang Pilipinas, sasali sa pandaigdig na palaro
Maikli: RP, sasali sa olimpiyada
14. Iwasan ang paghihiwalay ng pang-ukol at ng layon nito lalo na sa unang
linya (Avoid hanging prepositions)
Mali: Pagligsahan sa pamamahayag, gaganapin sa Tagaytay
Tama: Paligsahan sa pamamahayag, gaganapin sa Tagaytay

BREAKING NEWS
MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG ULO NG BALITA
KINAGILIWAN NG PUBLIKO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG headqua
rters
ULO NG BALITA
15. Gamitin lamang ang kilala at laging ginaganmit na daglat.
Mali: CA, panauhing pandangal sa pagtatapos
Tama: Pangulong Aquino, panauhing pandangal sa pagtatapos
16. Hanggat maaari, iwasan ang paggamit ng pantukoy at ng pandiwang
pantulong na hango sa verb to be.
Mali: Si Joey Lina ay ang napiling punong patnugot ng ‘Horizons’
Tama: Joey Lina, napiling punong patnugot ng ‘New Horizons’
17. Isulat ang numero (figure) o isulat ang salita nito (spelled out) ayon sa
pangangailangang batay sa ispasyong pinaglalaanan. Gamitin ang M at B para
sa milyon at bilyon.
18. Iwasan ang nagbabanggaang ulo (bumping heads or tombstone heads).
Ito’y mga ulo ng dalawang magkahiwalay ng balitang magkatapat sa isang
linya at nagtataglay ng magkatulad at magkasing-laking tipo.

BREAKING NEWS
MGA TUNTUNING TRADISYONAL SA PAGSULAT NG ULO NG BALITA
KINAGILIWAN NG PUBLIKO
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS
 MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS SA PAGSULAT NG headqua
rters
ULO NG BALITA
1. Huwag gumamit ng tuldok upang wakasan ang ulo ng balita.
2. Gamitin ang kuwit sa halip na ang pangatnig na “at”.
HAL. San Juan, Cruz napiling tagapagsalita
3. Gumamit ng tuldok-kuwit sa pag-uugnay ng dalawang kaisipan.
HAL. Halalan sa YMCA itinuloy;
Rey Malonzo, napiling pangulo
4. Huwag gamitan ng gatlang (dash) sa malalaking tipo. Maaaring gamitin ito
sa maliit sa kubyerta lamang
5. Iwasan ang paggamit ng dobleng panipi (double quotation). Gamitin ang
bugtong na panipi (single quotation)
Sa ulo ng balita:
Mahalin ang sariling Wika’
- Pineda

BREAKING NEWS
MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS SA PAGSULAT NG ULO NG BALITA
NAKALIMUTAN NA NGA BA
KATUTURAN NG BALITA ~ GAMIT NG MGA ULO NG BALITA ~ MGA URI NG BALITA ~ ESTILO ~ ANYO ~ MGA TUNTUNTING TRADISYONAL~ MGA TUNTUNIN SA PAGGAMIT NG BANTAS