Ne prgjithsi pr Ne prgjithsi pr

arbitrazhin arbitrazhin
Prezantimi
@a sht arbitrazhi? @a sht arbitrazhi?
O rbitrazhi sht metoda m e zakonshme
dhe bashkkohore e zgjidhjes s
mosmarrveshjeve t cilat lindin gjat
zhvillimit t operacioneve n tregtin
vendore por edhe ndrkombtare.
O sht nj mjet privat i zgjidhjes s
konflikteve bazuar n marrveshjen e
paraprake t palve pr t'ia referuar
kontestin eventual pr nj gjykate private.
O Kjo form dhe metod pr t zhvilluar nj
shtje gjyqsore zakonisht sht e
preferuar pr nj seri arsyesh.
O Procedura para gjykats s arbitrazhit ka
tendenc t jet shum m e shpejt se
sa shtje e njjt kontestimore ti
adresohet nj gjykate kombtare pr tu
realizuar respektivisht gjykuar.
O Nj gjykat e arbitrazhit e kontraktuar -
caktuar pr t dgjuar dhe zgjedhur nj
mosmarrveshje sipas praktikave me
siguri t madhe do t kushtoj vmendje
t plot t e t vazhdueshme shtjes
kontestimore.
O jykata e rregullta zakonisht kan koh t
limituar, listat t gjata e t ndryshme t
rasteve t cilat krkojn nj prqendrim
dhe vmendje me t thlluar pr gjykuar
nj rast gj e cila sht situat e vshtir.
O Edhe pse gjykatat arbitrazhit duhet t
plotsojn krkesat e drejtsis natyrore
dhe t vendosin n pajtim me ligjin ato
duhet dhe mund t t miratoj
procedurat e fleksibl dhe t shpejt.
O Edhe pse arbitrazhit mund t jet m i
shtrenjt se procesit gjyqsor i zhvilluar n
nj gjykat t rregullt, tregtarve u konvenon
dhe parimisht pajtohen q t qndrojn n
kt procedur pikrisht pr t fituar n koh
dhe thjeshtsi procedurale.
O Prve ksaj, shpenzimet e arbitrazhit
zakonisht duhet t jen t prballueshme nga
palt dhe sipas rregullit nuk tatimohen nga t
tatimpaguesit.
O Tregtart shpesh preferojn intimitetin e
procesit t arbitrazhit pr publicitet q merr
pjes gjat procedurs gjyqsore.
AR8YET P8E NE CJYKATEN E AR|TRAZh|T AR8YET P8E NE CJYKATEN E AR|TRAZh|T
O rika e pals se caktuar t bj gjyq me dik n
vendin t huaj.
O Sistemet jo te besueshme nacionale gjyqsor
pr zgjedhjen e kontesteve eventuale ne
tregtin vendore ;
O Palt kan baze te justifikueshme te dyshojn
se nuk do te jene te barabart t trajtohen nga
gjykatat e huaja.
O jendja e dobt sundimit t ligjit n shum
vende ;
O Rritja e friks nga trajtimi i padrejt sht,
posarisht kur shtetet jan palt n konteste
apo kur interesat kombtare jan t prfshir.
O Edhe ku gjykatat jan t paanshm, palve
t huaja t mbetet n pozit t
pafavorshme nga t paturit pr t vazhduar
n mjedise t panjohura juridike duke
prdorur lokal avokatt.
O N kto rrethana arbitrazhi sht nj
alternativ logjike.
O Sigurisht, e arbitrazhit nuk sht pa t
meta e saj.
O Nga natyra e tij, sht n dispozicion
vetm pr zgjidhur mosmarrveshjet
ndrmjet palve t nj marrveshje t
arbitrazhit.
O rbitrazhi sht nj proces q zakonisht
ndodh n mesin e tregtarve.
O Konsumatort rrall kan marrveshje
arbitrazhi me shitsit.
O Edhe pse sht e mundur pr palt qe pr
nj mosmarrveshje - kontest t'iu
referohen nj t gjykate te arbitrazhit ajo
do te jete e pa mundur se palt
paraprakisht nuk kane pajtuar kt.
O Me fjal t tjera, nj mosmarrveshjeve
ose shqetsimin pr futjen ne funksion te
arbitrazhit pr te ardhmen duhet ti
paraprije nj marrveshje pr te
ardhmen;
O Megjithat, edhe ne nj marrdhnje
tregtare ku kontrata prmban nj
marrveshje t arbitrazhit , jo t gjitha
palt n kontest pajtohen qe gjykata e
arbitrazhit te fusnkonoje duke krijuar
pengesa pr nj zgjidhje prfundimtare.
O jykatat t arbitrazhit gjithashtu nuk kan
kompetenca detyruese dhe kshtu,
shpesh kan nevoj pr ndrhyrjen dhe
mbshtetjen t gjykatave.
O Pavarsisht nga kufizimet e saj, praktika
po tregon se zgjedhja e kontesteve
nprmjet te arbitrazhit sht rritur deri
n at pik q sht br e nj tipar
integrale e tregtis globale.
O Rndsia e saj pr t rregulluar kontestet
ne tregtin ndrkombtare kane qen te
njohura nga sistemet kombtare ligjore
dhe nga ana e komunitetit t vendeve t
cilat kan krijuar nj kornizs ligjore
globale pr t lehtsuar procesin e
arbitrazhit.
aza ||gjore aza ||gjore
O Procesi i arbitrazhit sht n thelb nj
mekanizm privat n baz t kontrats, si
t gjitha kontratat e tjera,
O ajo ka nevoj pr nj infrastruktur
institucionale pr t qen efektive.
O N fakt, pr shkak t karakterit t saj, ajo
ka nevoj pr infrastruktur m shum se
kontrata e zakonshme.
O Ka dy lloje t infrastrukturs institucionale t
cilat mbshtesin arbitrazhin tregtar
ndrkombtar.
O Nj lloj prbhet prej ligjeve t cilat
mundsojn gjykatat pr t zbatuar
marrveshjet e arbitrazhit dhe mime t
arbitrazhit dhe pr t ndihmuar dhe t
mbikqyr procesin e arbitrazhit.
O Lloji i dyt i infrastruktur prbhet prej
shrbimeve t ofruara nga organizata t tilla si
Ndrkombtare Dhoma e Tregtis (ICC),
O Shoqats merikane arbitrazhit (),
O jykata e arbitrazhit ndrkombtar Londr
(LCI) dhe:
O Qendra Ndrkombtare pr Zgjidhjen e
Kontesteve lidhur me Investime (ICSID).
O Konventa "Modeli I Ligji UNCITRL i jep m
shum t hollsishme asaj q prbn "arbitrazh
ndrkombtar .
O N baz t nenit 1 (3), nj arbitrazh
ndrkombtare sht n qoft se, n kohn e
prfundimit t marrveshjes, palet kan vendet
e tyre t biznesit n shtetet e ndryshme.
O Kur palt kan vendet e tyre t t biznesit n
t njjtn gjendje, arbitrazhit do t jet ende
ndrkombtare nse caktuar vendin e
arbitrazhit, n vendin ku nj pjes t
konsiderueshme t obligimeve tregtare duhet
t jet kryer ose vendin me t cilat lndn e
mosmarrveshjes sht m e ngusht e lidhur
sht jasht shtetit t till.