Alelopatija

Tina Moja Ana gomba Maksimovi

 Austrijski je botaniar Molisch 1937. godine uveo termin alelopatija. Rice je 1984. godine definirao alelopatiju kao direktan ili indirektan pozitivni ili negativni utjecaj jedne biljke na drugu putem kemijskih izluevina (alelokemikalija).

Npr. duljina korjenka, klice i ukupna klijavost kukuruza (epanovi i sur., 2007):

Stimulirajue djelovanje

Kunjak (Datura stramonium L.)

Alelopatija

Inhibirajue djelovanje

Mranjak (Abutilon theophrasti Med.)

Alelokemikalije su uglavnom sekundarni metaboliti (alkaloidi, fenoli, flavonoidi, terpeni i glukozinolati).

Alelokemikalije su prisutne u liu, cvjetovima, plodovima, stabljikama, korjenju i rizomu te sjemenu i polenu, a biljka iz moe ispustiti u okolinu volatizacijom, ispiranjem, eksudatima iz korjena i razlaganjem biljnih rezidua. Alelopatski uinak je esto rezultat zajednikog djelovanja vie isputenih alelokemikalija.

Stimulirajui alelopatski utjecaj na rast bilja Potvrena su pozitivna djelovanja agrostemina (kolina) iz vrste Agrostemma githago L. na travni pokriva, te je temeljem ovih istraivanja komercijaliziran pripravak Agrostemin za tretiranje sjemena odnosno tretiranje usjeva penice i drugih kultura.

poveanje mase korjena i nadzemnog dijela biljke

intenzivnija fotosinteza Agrostemin metabolizam fosforapoveanje koliine ATP-a pri fosforilaciji poveanje biomase (prinosa)

poveanje sadraja ukupnog klorofila u listovima

Alelopatija kao mjera borbe protiv korova

Alelopatska interakcija pri kojoj jedna biljna vrsta izluuje tvari koje inhibiraju rast i razvoj drugih biljaka, a sama ostaje nepromjenjena (ne trpi inhibiciju) moe nai praktinu primjenu u poljoprivrednoj praksi kao mjera borbe protiv korova

 Neki divlji tipovi kultiviranog bilja posjeduju visok alelopatski potencijal te se oplemenjivanjem ili genetskom manipulacijom nastoje proizvesti sorte koje bi potisnule korove iz usjeva te bi na taj nain potreba za herbicidima bila smanjena.

Znanstvena istraivanja usmjerena su na prouavanje alelopatskih utjecaja biljnih ostataka razliitih kultura (npr. jeam, penica, ra) na korove, ali takoer i na kulture koje slijede u plodoredu.