Brandveiligheid Bernhoven Conditie

Brandveiligheid geeft nog steeds zorgen. De

bijlage gaat dieper in op dit onderwerp.
De bouw van ziekenhuis Bernhoven in Uden
was bijzonder. Meer hierover in de bijlage.
Ouderen met een goede conditie herstellen
sneller van een operatie.
09 Uitneembare bijlage 23
Jaargang 7 nummer 11 29 mei 2013
ki j k op: scoremedi . nl
Zadel kr uk Jumper
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
zitten met zorg
Werken als algemeen
verpleegkundige?
www.tmi-interim.nl
Ruim 2150 schoolkinderen doen woensdag
29 mei een poging om het wereldrecord
reanimatietraining met een Automatische
Externe Debrillator (AED) te verbeteren.
Met hulp van AED-trainingsapparaten en
oefenpoppen laten ze zien wat ze hier-
over de afgelopen maanden leerden van
de reanimatie-trainers van het Canisius-
Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen.
De trainers werken namens de stichting
AED4all, die ook na 29 mei actief blijft. Lukt
de recordpoging, dan levert dat een vermel-
ding op in het beroemde Guinness-book of
Records. TV-presentator Jochem van Gelder
praat op de grasmat van het voetbalstadion
van N.E.C. de programma-onderdelen aan
elkaar en Jeske (bekend van The Voice Kids)
komt zingen. Assistent-trainer van N.E.C. Ron
de Groot, die de waarde van een AED-reani-
matie aan den lijve ondervond, geeft het start-
schot.
Volgens CWZ-reanimatiecordinator Anne-
Marie Willems begrijpen de scholieren (tien
tot twaalf jaar) goed wat een hartstilstand is
en hoe ze de AED moeten gebruiken. Ze zien
ook dat het vooral stoer is om dat te kunnen
en niet eng. In Nederland hangen naar schat-
ting 40.000 tot 50.000 AEDs. Er zijn echter
maar weinig mensen die ermee weten om te
gaan. Inzet van een AED laat de overlevings-
kans na een hartinfarct stijgen van achttien
procent (als er alleen een ambulance komt)
naar 48 procent. Op 29 mei krijgen de initia-
tiefnemers - naast Willems ook kinderarts
Ren Verlaak, Anita Scholten en Patricia van
Hooff - steun van onder meer hoofdsponsors
Philips, Laerdal en N.E.C., ROC Nijmegen
(tachtig studenten), de Nederlandse Reanima-
tieraad (tachtig vrijwilligers) en de stichting
Wij staan voor de Wijk.
Schoolkinderen doen op de grasmat van voetbalstadion N.E.C. een poging om het wereldrecord reanimeren te verbeteren.
Ze zien dat het
vooral stoer is om
te kunnen reanimeren
Recordpoging reanimeren
Ernstig zieke patinten met obesitas
hebben een betere kans op overleving
tijdens een intensive care opname dan
patinten met een normaal gewicht. Dit
blijkt uit onderzoek van prof. Pickkers van
het UMC St Radboud (Nijmegen), in samen-
werking met de stichting NICE (Nationale
Intensive Care Evaluatie). De resultaten zijn
gepubliceerd in Critical Care Medicine.

De onderzoekers concluderen dat patinten

met ernstig overgewicht (een BMI van 35 tot
40) het laagste risico hebben om te over lijden
tijdens de intensive care opname. Dit risico
ligt veertien procent lager dan bij intensive
care patinten met een normaal gewicht (BMI
van 20 tot 25). BMI staat voor Body Mass
Index. Voor het onderzoek verzamelde Peter
Pickkers, hoogleraar Experimentele Intensive
Care van het UMC St Radboud- samen met
onderzoekers van NICE-, data van 154.308
patinten die de afgelopen tien jaar op inten-
sive care afdelingen van 62 ziekenhuizen in
Nederland opgenomen zijn geweest. Het is
nog onbekend waarom mensen met obesitas
een betere overlevingskans hebben, maar er
zijn wel ideen over. Patinten met obesitas
hebben meer vet- en energie reserves, en vet-
weefsel kan een positieve invloed hebben op
het afweersysteem tijdens een periode van
ernstige ziekte.
Overgewicht komt
van pas op IC

Nu ook Incompany beschikbaar, max. 40 personen/dag

Stralingshygiene niveau 5 A/M diploma
Informatie T: 0900-9000000
M: info@medusin.nl
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800 www.medix.nl t. 013-5111111
Onderzoek- en
behandelbanken
Ziekenhuis De Sionsberg in Dokkuem
schrapt bijna een derde van het totale
personeelsbestand. Dat betekent dat er
negentig formatieplaatsen verdwijnen.
Het ziekenhuis in Dokkum verkeert al
tijden in nancieel zwaar weer.
Hoewel het aantal patinten aantrekt, ziet
De Sionsberg zich genoodzaakt ingrijpende
stappen te nemen. Vorige week heeft de Raad
van Bestuur richting de medewerkers uit de
doeken gedaan hoe De Sionsberg in de toe-
komst kan blijven voortbestaan. Kern van het
verhaal: het ziekenhuis blijft behouden voor
de regio, maar gaat in sterk afgeslankte vorm
verder. Het behoud van alle ziekenhuisfunc-
ties en het 24 uur per dag openhouden van het
zieken huis, gaat gepaard met een inkrimping
van het personeel. De afslanking heeft betrek-
king op alle afdelingen binnen het zieken-
huis. De Sionsberg wil voor het eind van het
jaar in de aangepaste vorm verder kunnen. In
de eerste week van september wordt bekend
van wie er concreet afscheid moet worden
ge nomen. Voor diegenen die vertrekken
wordt er een sociaal plan opgesteld. Peter
Littooy, voorzitter van de Raad van Bestuur
van Nij Smellinghe en Zorggroep Pasana:
Het gaat nancieel al een tijd niet goed met
De Sions berg, ook al zetten de mede werkers
zich met hart en ziel in. Ook voor dit jaar
ziet het er niet gunstig uit en is er sprake
van een miljoenenverlies. Hoewel we goede
zorg leveren, nog steeds veel specialisaties in
Dokkum hebben en er steeds meer patinten
terugkeren, is het echt vijf voor twaalf. Van-
daar dat we komen met een compacter zieken-
huis dat 24 uur per dag zeven dagen per week
openblijft. We willen graag onze rol in de
regio blijven vervullen. Hiervoor hebben we
meerdere scenarios onder zocht. Dit 24/7-
scenario was het meest gunstige, zowel vanuit
nancieel als vanuit zorginhoudelijk oog-
punt. Bovendien leidt het scenario waar we
nu voor kiezen tot minder verlies aan werk-
gelegenheid dan de beide andere scenarios.
Littooy schetst hierbij dat het niet alleen om
kostenombuigingen gaat. We zullen er ook
alles aan doen om patinten weer naar het
ziekenhuis te krijgen. Dat doen we onder
andere door het aangaan van een hechtere
relatie met de huisartsen en leveren van goede
service. Die uitdaging is aangenomen door
de medische staf. Zo moet het de standaard
worden dat wij doorverwezen patinten altijd
binnen drie dagen zien.
We zullen er alles aan
doen om patinten weer
naar het ziekenhuis
te krijgen
Porsche
Ajax
Veiling
Alle vrouwen die 42 weken zwanger zijn,
zouden standaard een inleiding (kunst-
matige opwekking bevalling) moeten
krijgen. Langer wachten op een bevalling
brengt namelijk grotere risicos voor
moeder en kind met zich mee. Dat conclu-
deert klinisch verloskundige Corine
Verhoeven van Mxima Medisch Centrum
in Veldhoven na medisch- wetenschappe-
lijk onderzoek. Zij promoveerde vorige
week aan de Universiteit van Amsterdam.
In Nederland zijn vijf tot tien procent van
de zwangere vrouwen over tijd: de zwanger-
schap duurt langer dan 42 weken. Om pro-
blemen vr te zijn, worden zij verwezen
naar de gynaecoloog en moeten daarom in
het ziekenhuis bevallen. Op basis van contro-
lemetingen in het ziekenhuis bij moeder en
kind brengt men de bevalling daar kunstmatig
op gang (inleiding) f wacht men een natuur-
lijke bevalling af. Verhoeven raadt naar aan-
leiding van haar promotieonderzoek aan om
bij 42 weken zwangerschap altijd in te leiden
en niet langer te wachten tot de bevalling zelf
inzet. Uit haar onderzoek blijkt dat inleiden
niet leidt tot meer spoedkeizer sneden en dat
afwachten vanaf 42 weken grotere risicos met
zich meebrengt voor moeder en kind, dan
het kunstmatig opwekken van de bevalling.
Daarnaast onderzocht Verhoeven bij een
normale bevalling (bevalling tussen 37 en
42 weken zwangerschap) de betrouwbaar-
heid van twee bestaande modellen of de
kans op een keizersnede na inleiding voor-
speld kan worden. Beide modellen blijken
niet te voldoen: ze hebben een geringe voor-
spellende waarde en schatten de kans op
een keizersnede bovendien te hoog in. Ook
andere testen en ingrepen (interventies) die
Verhoeven onderzocht voorspellen de kans
op een keizersnede na een inleiding niet
goed.
Artsen Bagdad
Corine Verhoeven, klinisch verloskundige Mxima
Medisch Centrum.
Julie ziet wens in vervulling gaan
Wendy van Dijk en Ome Willem, beiden ambassadeurs Make-A-Wish Nederland, verrasten donderdag 16 mei Julie
met haar wensvervulling tijdens de opening van Make-A-Wish Day in Woerden. De liefste wens van Julie: reporter
zijn. Make-A-Wish Nederland vervulde die dag twaalf wensen van ernstig zieke kinderen. Make-A-Wsh Nederland
organiseert deze dag om te laten zien hoe belangrijk het is om kinderen met een levensbedreigende ziekte weer kind
te laten zijn en geen patint (foto Heleen Klop).
Hoewel het aantal patinten aantrekt, ziet De Sionsberg zich genoodzaakt ingrijpende stappen te nemen.
Altijd inleiden bij 42 weken
De Stichting Geluk en Vrijheid maakt zich
op voor de elfde editie van de Vet Cool
Man Porsche tourrit die op zaterdag 22 juni
wordt gereden. Ruim 150 gezinnen met een
chronisch ziek kind worden getrakteerd op
een mooie dag. Samen met honderden
Porsche eigenaren zet de stichting zich
belangeloos in om deze kinderen en hun
ouders een zorgeloze dag te bezorgen. Zieken-
huizen in Utrecht, Amsterdam, Rotterdam,
Zwolle en Nijmegen hebben kinderen ge-
selecteerd voor de speciale tocht. Meer infor-
matie: www.gelukenvrijheid.nl.
Een derde personeel
De Sionsberg weg
De verpleegafdeling Eekhoorn van het
Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ) in
Utrecht organiseert een online veiling met
onder meer gesigneerde collectoritems van
bekende Nederlanders, een meet en greet
met onder andere Jan Smit, een diner bij een
sterrenrestaurant, een maatpak van Umberto
Tan en nog veel meer. De opbrengst van
de veiling komt ten goede aan de nieuwe
kinder-intensive-care. Alle veiling-items zijn
gratis ter beschikking gesteld aan de afdeling.
Meer informatie over de veiling is te lezen op
www.125jaarwkz.nl/doe-mee.
Gapende wonden, grote bacterile infecties
en slecht helende littekens na verbrandingen
door gevechten, bommen en zelfverbran-
dingen. Het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) in
Beverwijk ziet een toename van het aantal
buitenlandse artsen dat de hulp inroept van
het brandwondencentrum voor expertise.
Vorige week ontving het RKZ een delegatie
van het Brandwondencentrum uit de Iraakse
hoofdstad Bagdad. Dat wij als Beverwijks
brandwonden centrum steeds vaker worden
benaderd voor het delen van kennis op inter-
nationaal niveau beschouwen wij als gewel-
dige erkenning voor ons werk, aldus Paul
van Zuijlen, plastisch chirurg in het RKZ.
De bedoeling was dat de artsen uit Bagdad
tijdens hun verblijf van drie dagen in Bever-
wijk inzicht kregen in de manier waarop de
artsen in het RKZ brandwonden behandelen
door intensieve samenwerking tussen diverse
specialismen. Er komt veel meer bij kijken
dan alleen de operatie. En met de nieuwste
technieken. Het is voor ons weer uitermate
stimulerend om te zien hoe meerdere tech-
nieken die ontwikkeld zijn vanuit ons brand-
wondencentrum internationaal steeds meer
worden overgenomen. Om artsen internatio-
naal bij te staan met operaties hebben artsen
uit Beverwijk teleburns ontwikkeld, een
methode waarbij artsen met een telefoon
operaties op afstand begeleiden.
De tweede editie van het voetbaltoernooi
Geef Down de Toekomst vindt zaterdag
29 juni plaats op de trainingsvelden van de
Amsterdamse club. Dit toernooi wordt ge-
houden met medewerking van Ajax en enkele
bekende Nederlanders. Tientallen kinderen
met Downsyndroom gaan samen met hun
vriendjes zonder Down voetballen. Vorig jaar
werkten onder andere mee: Humberto Tan,
Richard Witschge, Bryan Roy, Arthur Numan,
Bert Konterman en Heini Otto. Dit jaar
hebben de meeste van hen toegezegd weer mee
te doen. Doelstelling: genieten en laten zien
dat kinderen met Downsyndroom gewoon
bijzondere kwaliteiten hebben. Het toernooi
wordt georganiseerd door de charitatieve MF
Foundation en stichting De Upside van Down.
Stelling van de maand
Dure medicijnen moeten zo
worden verpakt dat ze nogmaals
kunnen worden uitgegeven als
ze ongebruikt zijn ingeleverd.
2 Actueel
Nummer 11
29 mei 2013
82 % Mee eens
18 % Mee oneens
0 % Geen mening
De kwaliteit van zorg in de chirurgische
oncologie varieert sterk tussen zieken-
huizen en is voor een deel gebaseerd op
de hoeveelheid behandelingen die deze
zieken huizen uitvoeren. Vooral voor minder
vaak voorkomende ingrepen met een hoog
risico zorgt concentratie in ziekenhuizen
voor aantoonbaar betere resultaten. Dat is
een van de voornaamste conclusies uit een
onderzoek onder elf ziekenhuizen in Zuid-
Holland, waarop chirurg Michel Wouters
afgelopen donderdag in Leiden promo-
veerde. Zijn onderzoek leidde inmiddels
tot nieuwe kwaliteitsnormen in de gehele
kankerzorg.

Michel Wouters, chirurg in het Antoni van

Leeuwenhoek (Amsterdam) en onderzoeker
in het Leids Universitair Medisch Centrum,
deed vier jaar lang onderzoek naar de kwaliteit
van slokdarmkankeroperaties in de regio van
het Integraal Kankercentrum West. Hieronder
vallen elf ziekenhuizen in de regio Leiden,
Den Haag, Delft en Gouda. Uit dit onderzoek
volgde dat er aanzienlijke verschillen in zorg-
zwaarte zijn tussen ziekenhuizen die slok-
darmkankerpatinten behandelen. Omdat
voor dit onderzoek gebruik werd gemaakt van
klinische gegevens, verkregen uit de statussen
van patinten die tussen 1990 en 1999 in deze
ziekenhuizen behandeld werden, was het
mogelijk om de verschillen in zorgzwaarte te
corrigeren.
Bovendien konden naast postoperatieve
sterfte ook andere zorguitkomsten worden
onderzocht, zoals complicaties, heroperaties,
opnameduur en langetermijnoverleving van
patinten. Wouters vond aanzienlijke verschil-
len in zorguitkomsten tussen de elf zieken-
huizen in de regio. Betere zorg uitkomsten
werden gevonden in ziekenhuizen met een
hoger volume (meer operaties). Dat gold
vooral voor relatief zeldzame ingrepen met
een hoog risico. Op basis van deze uitkom-
sten werd besloten om de suggestie dat het
ver wijzen van slokdarmkankerpatinten naar
een hoogvolumeziekenhuis zou kunnen
leiden tot betere zorguitkomsten, in de
praktijk uit te proberen. Omdat er in de regio
geen ziekenhuizen waren die meer dan zeven
slokdarmoperaties per jaar verrichtten, werd
een zogenaamde clinical audit voorgesteld,
waarin alle zorguitkomsten werden bijgehou-
den. Wanneer er verschillen in zorguitkom-
sten zouden worden geconstateerd, zouden
patinten voortaan verwezen worden naar
de ziekenhuizen met de betere uitkomsten.
Binnen vijf jaar leidde dit tot het centrali seren
van slokdarmoperaties in vier en later drie
van de elf ziekenhuizen in de regio. In deze
periode verbeterden de zorguitkomsten aan-
zienlijk. De postoperatieve sterfte werd zelfs
verlaagd van twaalf naar vier procent, maar
ook de langetermijnoverleving van patinten
verbeterde signicant.
Concentratie van ingrepen met een hoog risico zorgt voor aantoonbaar betere resultaten.
De postoperatieve
sterfte werd zelfs
verlaagd van twaalf
naar vier procent
Aangrijpingspunt
hersentumor
Fraude schaadt
relatie met arts
O cile opening
Gliomen vormen zon zestig procent van
alle kwaadaardige hersentumoren en zijn
nog altijd zeer moeilijk te behandelen.
Dankzij een nieuwe combinatie van tech-
nieken kwamen enkele belangrijke genen
aan het licht, waarvan men eerder niet wist
dat ze betrokken waren bij kanker, maar
waar wel een gepast medicijn voor is.
Een groep onderzoekers onder leiding van
Maarten van Lohuizen van het Antoni van
Leeuwenhoek (Amsterdam) publiceert deze
bevindingen deze week in Cancer Cell. Het
glioom is de meest voorkomende (kwaad-
aardige) hersentumor. Tegen gliomen is nog
altijd geen goede behandeling gevonden. En
voor de wel beschikbare medicijnen worden
de tumorcellen vaak snel ongevoelig. Dit komt
onder meer doordat stamcellen zich snel door
de hersenen verplaatsen. Het is dus belangrijk
om nieuwe aangrijpingspunten te vinden voor
mogelijk nieuwe behandelingen. Een dergelijk
aangrijpingspunt lijkt het gen Atf3. Als dit gen
afwezig is, zo vonden Van Lohuizen en zijn
groep, lijken de hersentumoren actiever en
sneller te groeien.
De Orde van Medisch Specialisten (OMS)
maakt zich grote zorgen over het eect van
fraudegevallen met declareren. Signalen
over fraude zijn schadelijk voor het ver-
trouwen in de gezondheidszorg en in de
medisch specialist, aldus de OMS. Fraude
is niet acceptabel, de OMS neemt afstand
van frauduleus handelen.
OMS-voorzitter Frank de Grave: Elke onjuiste
declaratie is er n te veel. Dokters die
frauderen handelen in strijd met de begin-
selen van de medische professionaliteit. Het
declaratiesysteem is echter volgens De Grave
complex, niet altijd logisch en vaak voor
meerdere uitleg vatbaar. Frank de Grave: Niet
elke onjuiste declaratie is fraude.
Aanpak
Afgelopen donderdag debatteerde de Tweede
Kamer over zorgfraude. Minister Schippers
(VWS) gaf toe niet optimistisch te zijn
over de omvang van de fraude in de zorg.
Deze omvang is voor haar nu nog onduide-
lijk. Schippers stelde dat in de aanpak tegen
fraude de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
de fraudeurs in de zorg met naam en toenaam
moet gaan noemen. Ook gaat ze bekijken of
de sancties op fraudeurs wel streng genoeg
zijn. Staatssecretaris Martin van Rijn liet
weten 22 extra fraudeopspeurders in te zetten.
Het eerste ziekenhuis in Nederland dat
uitsluitend borstkanker behandelt, het
Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven,
is vorige week donderdag o cieel
geopend.
Door op n aandoening te richten, wordt
betere zorg verleend, is het uitgangspunt.
De inrichting en de zorg processen van het
zieken huis zijn onder meer gebaseerd op veel
interviews met borstkankerpatinten en hun
partners. Een patintvriendelijke en gastvrije
omgeving en extreem korte wachttijden zijn
resultaten daarvan. Het ziekenhuis verwacht
2000 nieuwe borst kankerpatinten per jaar te
zien.
Het nieuwe Meander Medisch Centrum
aan de Maatweg 3 in Amersfoort gaat
23 december open. Het nieuwe ziekenhuis
is vanaf dat moment volledig ingericht
en klaar om alle patinten en bezoekers
te ontvangen. De Amersfoortse locaties
Lichtenberg en Elisabeth sluiten dan
denitief hun deuren. Het ziekenhuis
in Baarn blijft gewoon open, evenals de
poli klinieken in Nijkerk en Barneveld en
prikpunten in de regio.
Half september is de bouw afgerond en krijgt
Meander de sleutel overhandigd van de aan-
nemer. De maanden oktober en november
staan in het teken van inrichten van het
zieken huis en het installeren van medische
apparatuur en ICT. Op 14 december verhui-
zen de patinten van de afdeling Dialyse van
locatie Lichtenberg als eerste naar het nieuwe
ziekenhuis, een paar dagen later gevolgd door
de patinten van SymforaMeander, Centrum
voor psychiatrie. Ook een deel van de afde-
ling Radiologie verhuist in de week voor kerst
naar het nieuwe ziekenhuis. Op 23 december
verhuizen de dan opgenomen patinten van
de locaties Elisabeth en Lichtenberg naar het
nieuwe ziekenhuis. De verhuizing wordt uit-
gevoerd door een gespecialiseerd verhuis-
bedrijf. Voor het verhuizen van patinten
worden speciaal ingerichte verhuiswagens
ingezet. Via een scherm kan de patint precies
volgen wat de chauffeur ziet. Een verpleeg-
kundige of een arts reist mee als begeleider.
Tijdens de verhuizing wordt de continuteit
van medische zorg gewaarborgd en gegaran-
deerd. Er is zorg beschikbaar op de locaties
Lichtenberg en Elisabeth tot aan het moment
dat het nieuwe ziekenhuis open gaat op
23 december. Vanaf die dag zijn alle nood-
zakelijke ziekenhuisfuncties beschikbaar
in het nieuwe ziekenhuis. Ook bevallingen
en (spoed)keizersnedes vinden vanaf dat
moment plaats in het nieuwe ziekenhuis.
Informatie over het nieuwe ziekenhuis en de
verhuizing is te vinden op www.meanderc.nl/
verhuizing.
Nieuw Meander Medisch Centrum eind december open
Groot verschil in kankerzorg
3 Actueel
Nummer 11
29 mei 2013
De centrale Laan in het nieuwe Meander Medisch Centrum dat op 23 december 2013 open gaat (foto Frank
Noordanus).
4 Advertentie
Nummer 11
23 mei 2013
BOUWSTEENTJES
Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje
minder aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder
kracht, vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en
ook wat vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren. Dat dit ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijst het
Bouwsteentje. De Bouwsteentjes hebben de vorm en smaak van een gebakje en zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken.
EIWITRIJK
De Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Iedere portie bevat een klein volume maar liefst 8 gram eiwitten.
Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag nodig. Iemand
die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig; wel 1,5 gram eiwit per kilo
lichaamsgewicht per dag.
IN DIEPVRIES EN KOELKAST
Bouwsteentjes zijn diepgevroren, nu ook verpakt per 4 stuks in dezelfde smaak.
Eenmaal ontdooid, kunnen ze nog 5 dagen in de koelkast bewaard worden.
BOUWSTEENTJES
Door de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes een uitkomst
bij (dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel. Maar
Bouwsteentjes zijn meer dan een voedingssupplement. Het is vooral echte traktatie, een
gebakje. Heerlijk bij de kofe of thee, of als nagerecht.
KLEIN EN SMAAKVOL
Ieder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling.
Nieuw is de smaak bosvruchten en wordt gelijk als lekkerste ervaren. Daarnaast zijn er
Bouwsteentjes chocolade, banaan en aardbei. Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje;
vergelijkbaar met een Petit Four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die
gedurende de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen grote porties en voedsel dat
snel verzadigt.
WAAROM ZIJN EIWITTEN ZO BELANGRIJK?
Eiwitten zijn essentieel voor groei en ontwikkeling; ze helpen het lichaam op te
bouwen en te behouden
Eiwitten leveren energie en bouwstoffen voor behoud van spieren, de aanmaak van
nieuw weefsel en nieuwe bloedvaten
Eiwitten zijn belangrijk voor herstel, bijvoorbeeld voor wondgenezing.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen van leukocyten en lymfocyten, stoffen die
belangrijk zijn voor de afweer.
Eiwitten dragen bij tot de vorming van gezonde botten.
Eiwitten zijn nodig voor het transporteren van stoffen in het bloed.
Eiwit zijn bouwstoffen van hormonen.
Iemand die ziek/ondervoed is, heeft veel meer eiwitten nodig dan iemand die
gezond is.
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Of neem contact op met de heer Stan Mertens, direct bereikbaar 06 24 88 65 26
verkrijgbaar bij
Foodservice groothandel Deli XL, onder-
nemersvereniging ZLTO en Wageningen
UR werken samen om de logistiek en
kwaliteitsborging van streekproducten
te optimaliseren. Onder meer om de
groeimarkt van streekproducten beter te
bedienen.
Het gezamenlijke projectteam start twee
onderzoeken op die nog dit jaar tot concrete
resultaten moeten leiden. Het eerste onder-
zoek richt zich op de ontwikkeling van een
nieuw logistiek model. Er is een groeiende
behoefte aan streekproducten. Als lokale pro-
ducenten van streekproducten hun afzet en
klantenkring vergroten wordt de logistiek voor
de deze bedrijven complexer. ZLTO en Food
& Biobased Research gaan daarom samen
uitzoeken welke verbeterslagen ze kunnen
maken. Gelijktijdig wordt door Deli XL
en ZLTO samen met het onderzoekinstituut
RIKILT Wageningen UR gezocht naar een
oplossing om de voedselveiligheid van
streekproducten beter te borgen.
Tijdens een feestelijke bijeenkomst op
22 mei in de Colour Kitchen in Utrecht
heeft Van Hoeckel de prijswinnaars van
de wensboom bekend gemaakt. De wens-
boom stond op de Vakbeurs Zorgtotaal (van
13 tot 15 maart) in Utrecht. In deze boom
werden 250 unieke wensen gehangen, in
de hoop dat ze in vervulling zouden gaan.
Van alle inspirerende en innoverende wensen
gaat Van Hoeckel de volgende vijf wensen
vervullen. Bartimeus, een blinden- en slecht-
zienden instituut in Ermelo wenst een ijsbuffet
van bijzondere ijssoorten zoals wortelijs
en bietenijs, om de clinten een unieke en
verrassende smaakbeleving te geven. Cordaan,
een zorg instelling in Amsterdam krijgt na
de stress van de verhuizing naar hun nieuwe
woonplek een welkomstdiner voor clinten,
mede werkers en mantelzorgers voor het
Banne Centrum. Quarijn, in het speciek
woonzorgcentrum Beatrix in Doorn, ontvangt
een uitnodigend en mooi servies voor de grote
zaal. Hiermee dragen zij bij aan een lang-
durige, plezierige en gezellige beleving van de
maaltijden. Brabantzorg, een zorg-, woon- en
welzijnsorganisatie in Noord-Brabant wenst
voor de locatie de Watersteeg aangeklede tafels
voor het restaurant en een speelhoek voor
de kleinkinderen, zodat er een inspi rerende
omgeving ontstaat voor zowel bewoners als
bezoekers. Zorggroep Apeldoorn, een grote
zorgorgani satie in Apeldoorn, laat clinten
van het verpleeghuis Casa Bonita opnieuw
kennis maken met vergeten groenten en de
tijd van vroeger herleven. De dag bracht inspi-
ratie voor alle gasten. In de vorm van mini-
workshops is men samen aan de slag gegaan
rondom de volgende themas: Hoe kan ik met
de juiste tafelaankleding meer sfeer aan tafel
creren, wat komt er kijken bij de organisatie
van een goede verwenzorgactiviteit, hoe
presenteer ik verrassend mijn gerechten en
welke mogelijkheden zijn er om een verras-
sende samenwerking tot stand te brengen.
Van Hoeckel gaat de komende weken met de
prijswinnaars aan de slag om samen deze
wensen te vervullen. Meer informatie:
www.vanhoeckel.nl.
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede gaat op
een nieuwe manier voedingssondes plaat-
sen in de dunne darm. Zonder dat een roes-
je en endoscopie (inwendig onderzoek)
nodig zijn. Een heel patintvriendelijke
manier. Vier andere Nederlandse zieken-
huizen werken al op deze nieuwe manier.
Elk jaar krijgen in Ziekenhuis Gelderse Vallei
ongeveer 200 patinten een sonde in hun
dunne darm. Als hun maag (tijdelijk) niet goed
werkt moet de voeding via een dun slangetje
via de neus direct naar de dunne darm wor-
den vervoerd. Voorheen plaatste de maag-,
darm- en leverarts (MDL-arts) de sonde. Met
het nieuwe systeem kan de verpleegkundig
specialist of MDL-verpleegkundige dit doen.
Bij de behandeling van kanker kan het
antikankergeneesmiddel bij de ene patint
een gunstig eect hebben en bij een
andere patint onvoldoende werkzaam
zijn of juist tot meer bijwerkingen leiden.
Het toe nemende gebruik van kruiden-
supplementen door kankerpatinten zou
een oorzaak kunnen zijn voor dit medische
probleem. Dit blijkt uit onderzoek van
Andrew Goey die op 15 mei aan de Univer-
siteit van Utrecht is gepromoveerd.
Bepaalde kruidensupplementen kunnen de
omzetting van antikankergeneesmiddelen
in het lichaam remmen of stimuleren. Tot
op heden is echter nog weinig onderzoek
gedaan naar interacties tussen kruiden-
supplementen en antikankergeneesmiddelen.
In zijn proefschrift beschrijft Andrew Goey
de klinische effecten van een aantal veel-
gebruikte kruidensupplementen (St. Jans-
kruid, Echinacea purpurea, mariadistel en
druivenpitextract) op de farmacokinetiek van
chemotherapie. St. Janskruid bleek de plasma-
concentraties van het antikankergeneesmiddel
docetaxel signicant te verlagen. Om moge-
lijke onderbehandeling van kankerpatinten te
voorkomen, wordt gelijktijdig gebruik van St.
Janskruid en docetaxel afgeraden. Echinacea
purpurea (rode zonnehoed) en druivenpit-
extract hadden geen signicante effecten.
In het darmstelsel van mensen leeft een
dominante en nuttige bacterie, de Akker-
mansiamuciniphila. Dit micro-organisme
huist in de slijmlaag van de darmen die een
verdedigende rol speelt tegen indringers.
Opvallender is echter dat de bacterie een
helende werking heeft op de ont regelde
stofwisseling bij obesitas. Dat schrijven
prof. Patrice Cani uit Brussel en prof.
Willem de Vos van Wageningen University
met collegas in het wetenschappelijke
tijdschrift Proceedings of the National
Academy of Sciences (PNAS) van 13 mei.
Zij zien perspectief voor een behandeling
met Akkermansia-bacterin tegen obesitas
en de medische gevolgen daarvan.
Obesitas en diabetes type 2 zijn onder meer te
herkennen aan ontstekingen, veranderingen
in de samenstelling van de darmbacterin
en aan de ontwrichting van de natuurlijke
barrire in de darmen. Tien jaar geleden
ontdekten onderzoekers van het Laborato-
rium voor Microbiologie van Wageningen
Univer sity, onderdeel van Wageningen UR, de
bacterie Akkermansiamuciniphila (genoemd
naar de Wageningse microbieel ecoloog dr.
Antoon Akkermans, 1941-2006) die in staat is
te groeien in de slijmlaag in de darmen.
De bacterie bleek in groten getale voor te
komen in lichtgewicht mensen en knaag-
dieren en juist minder bij mensen en dieren
met ont stekingen of overgewicht. Het
onder zoeksteam constateert dat de bacterie
minder frequent voorkomt in muizen met
genduceerde obesitas en met diabetes type
2 (ouderdomsdiabetes). Bovendien blijkt
dat het toedienen van moeilijk verteer-
bare vezels zoals oligofructose, bekend om
hun darmbiota- bevorderende vermogen,
resulteert in een herstel van de populatie
Akkermansia in de muizen. De aanwezig-
heid van de bacterie versterkt de darmbarrire
en ook is er een omgekeerde correlatie met
aankomen (vetopslag), ontstekings reacties
in vetweefsel en insulineresistentie. Om een
oorzakelijk verband vast te stellen tussen die
gunstige ontwikkelingen en het vr komen
van de Akkermansia-bacterie voerden de
onderzoekers de Akkermansia-bacterie aan
muizen met verschillende diten. Op een
normaal dieet werd geen effect gevonden
maar in muizen die door een hoog-vet dieet
dik werden, bleken de Akkermansia-bacterin
te resulteren in een reductie van de vet-
ontwikkeling en de daarmee gepaard gaande
metabole afwijkingen, zonder effect op de
voedsel inname. Na toediening van de Akker-
mansia-bacterin werd een toename gevon-
den van het gehalte aan endocanna binoden,
die zorgen voor een juist peil van het glucose-
gehalte in het bloed. Bovendien werd de darm-
barrirefunctie versterkt. Alleen intacte leven-
de bacterin blijken daartoe in staat. Hoewel
studies met mensen nog niet zijn uitgevoerd,
scheppen volgens de onderzoekers de resul-
taten perspectieven om met een behandeling
met Akkermansia-bacterin ontstekingen te
reduceren en mogelijk obesitas te voorkomen.
Onderzoek naar
streekproducten
Van Hoeckel brengt wensen in vervulling
Nieuwe manier
sonde plaatsen
Kruiden en
kankermedicijnen
De bacterie bleek in
groten getale voor te
komen in lichtgewicht
mensen en juist
minder bij mensen
met ontstekingen of
overgewicht
Bacterie tegen obesitas
5 Voeding
Nummer 11
29 mei 2013
De prijswinnaars van de wensboom.
Opvallend is dat de bacterie een helende werking heeft op de ontregelde stofwisseling bij obesitas.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
*
6 Advertentie
Nummer 11
23 mei 2013
www.readspeaker.com
Geef uw website een stem
Zodat uw gebruikers kunnen
naar wat u te zeggen hebt!
luisteren
ReadSpeaker voegt spraak toe aan uw
online content, op PC en mobiel
ReadSpeaker
Dolderseweg 2A
3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | nederland@readspeaker.com
Bussman is gespecialiseerd in het realiseren van tijdelijke
en semipermanente accommodatie.
Met name in de hoogwaardige marktsegmenten, zoals de
gezondheidszorg zijn wij heel actief.
Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan:
- huisartsenpraktijken (Solo, HOED of AHOED);
- praktijkruimten voor fysiotherapie
- apotheken;
- consultatiebureaus;
- (poli-)klinieken;
- dialysecentra;
- woonvoorzieningen zoals verpleeg-
en verzorgingsinstellingen.
De tijd dat tijdelijke en semipermanente bouw synoniem
stond voor noodgebouwen ligt inmiddels ver achter ons.
Op basis van unitbouw wordt tegenwoordig zeer hoog-
waardige huisvesting gecreerd met als belangrijk
voordeel een zeer grote flexibiliteit. Door de toepassing
van voorzetgevels krijgt het gebouw het door u gewenste
design en een permanente uitstraling.
Wilt u snel aan de slag met een uitbreiding of nieuwe
vestigingslocatie, en wilt u niet wachten tot de tijdverslin-
dende bouwplannen voor nieuwbouw zijn afgerond? Dan
heeft Bussman voor u de oplossing. Met unitbouw kan
binnen enkele weken tijd uw ruimteprobleem opgelost
worden.
Bussman Verhuur BV
IJzerwerf 1
6641 TK Beuningen
T 024-6790100
F 024-6790101
E info@bussman.nl
www.bussman.nl
Thuis in tijdelijke accommodatie
MARKELOSEWEG 113
Historie, uitstraling en privacy te midden van het Hollands Schwarzwald zijn de kernwoorden voor deze in 1938 volgens een ontwerp van architect Loggers gebouwde rietgedekte villa.
Prachtige details verwijzen naar de Engelse Cottagestijl zoals de vorm van het rieten dak, twee halfronde vensters en het vele houtwerk in het interieur. Beneden een extra kamer met sanitaire
voorzieningen. Boven 3 slaapkamers, alle met balkon. Openslaande deuren geven toegang tot een overdekt terras. 9 kamers / woonopp 218 m2 / perceelopp 3955 m2.
Een uitgebreide brochure is via onze site te downloaden of op ons kantoor voor u beschikbaar. Bel of mail ons gerust. Wij zijn u graag en goed van dienst.

Indeling: Royale hal /entree, toilet, trapopgang naar de verdieping boven het woonhuis, woonkamer met openhaard en overdekt terras, eetkamer, doorloop naar de studeerkamer met sanitaire
voorzieningen zoals een douche, toilet en wastafel. Verder keuken, kelder, gang naar bijkeuken, garage en trapopgang naar het berggedeelte boven de garage / studeerkamer.
1e verdieping: Woongedeelte. Fraaie trapopgang, overloop, drie ruime slaapkamers alle met balkon en twee ingebouwde kasten, badkamer met alle voorzieningen.
Berggedeelte: Vaste trap naar separate ruimten voor meerdere (berg / hobby) doeleinden geschikt.
2e verdieping: Vlizotrap naar bergzolder.

Een schitterende plek om te wonen in de directe nabijheid van Rijssen en Markelo en perfect gesitueerd ten opzichte van de verbindingswegen A1 / A35.
RIJSSEN
VRAAGPRIJS: 550.000 K.K.
KAMPHUIS
M A K E L A A R S
MAKELAARS VAN NU
Oostmarsumsestraat 83
7600 BA Almelo
(0546) 86 91 11
www.kamphuismakelaars.nl
Anesthesiologen van de afdelingen Pijn-
geneeskunde van het St. Antonius Zieken-
huis in Nieuwegein en het Erasmus MC in
Rotterdam hebben de veiligheid en eec-
tiviteit aangetoond van een nieuwe metho-
de voor behandeling van zenuwpijn, ook
wel neuropathische pijn genoemd.
De nieuwe methode is een vorm van zoge-
heten neurostimulatie. Bij de tot op heden
toegepaste therapie wordt met een pacemaker,
die de patint zelf kan bedienen, het ruggen-
merg gestimuleerd. Tijdens de behande ling
worden ragjne stimulatiedraden gemplan-
teerd in de ruimte rondom het ruggen-
merg. De draden staan in verbinding met de
pacemaker die elektrische prikkels door de
draden voert. Deze elektrische prikkels zorgen
voor het dempen van de pijn. Bij de nieuwe
methode wordt niet het ruggenmerg, maar de
zenuwwortel gestimuleerd. Het voordeel van
deze zenuwwortelstimulatie is dat de voor-
heen moeilijk bereikbare plaatsen (voeten,
romp) nu goed te behandelen zijn.
Het sms-systeem dat patinten eraan
herinnert dat zij nuchter bij een operatie
moeten verschijnen, is een groot succes.
Dat blijkt na een evaluatie in het West-
friesgasthuis in Hoorn, waar de methode is
ontwikkeld en inmiddels een jaar optimaal
draait. Het aantal patinten dat niet nuchter
op de operatiekamer binnenkomt, is sinds
het begin van de pilot in 2011 gedaald van
acht naar minder dan n per week.
Er hoeven veel minder operaties te worden
uitgesteld. Patintveiligheid is een belangrijk
speerpunt van het ziekenhuis. Het niet uit
hoeven stellen van operaties scheelt veel
emotioneel leed bij patinten. Bijkomend
voordeel is het effectiever omgaan met
mensen en middelen en een geschatte be-
sparing van ongeveer 200.000 euro per jaar.
Harry Zonneveldt is physician assistant
binnen het specialisme Anesthesiologie van
het Westfriesgasthuis. Tijdens een kwaliteits-
project ge durende zijn opleiding verdiepte hij
zich in het probleem van patinten die niet
nuchter op de OK verschijnen. Mensen die
voor een operatie worden ingepland, hebben
voorafgaand een afspraak op de preoperatieve
polikliniek. Daar krijgen ze advies op maat
omtrent eet-, drink- en rookgedrag rondom
de operatie. Maar als het zover is, zijn ze dat
soms weer vergeten. Dan moet hun operatie
op het moment dat ze bij wijze van spreken
op de drempel van de operatiekamer staan,
uit het oogpunt van de patintveiligheid als-
nog worden uitgesteld. Dat is heel emotio-
neel voor de patint en betekent een grote
uit daging voor de OK-planning. Ook heeft
het nancieel gevolgen: denk aan leegstand
van de operatiekamer, het ombouwen van
de operatiekamer voor de volgende ingreep
en kosten die gemaakt worden omdat de uit-
gestelde operatie op een later moment moet
worden uitgevoerd.
Automatisch bericht
Zonneveldt bedacht daarom een methode
om patinten de dag voor de operatie per
sms te benaderen. Op de prepoli worden
nu de mobiele nummers van alle patinten
ge noteerd. Vanuit een computerprogramma
ontvangen zij vervolgens automatisch een
bericht dat hen eraan herinnert dat de opera-
tie voor de deur staat. Degenen die s ochtends
geopereerd worden, lezen dat ze na twaalf
uur s nachts niet meer mogen eten en drin-
ken; wie voor s middags gepland staat, mag
s ochtends nog een licht ontbijt gebruiken.
Ten slotte verwijzen we naar de folder die ze
hebben meegekregen, zodat ze alles zelf nog
eens na kunnen lezen. Zo gaat er een preven-
tieve en informatieve werking vanuit.
In een Els-Borstgesprek delen zorg -
ver leners en kankerpatinten hun erva-
ringen rondom communicatie. Dat zorgt
voor wederzijds begrip en zo voor beter
contact tussen zorgverlener en patint. De
kankerpatintenorganisaties vragen om
patinten met darmkanker te attenderen
op de gesprekken.
Sinds eind 2012 zijn de Els-Borstgesprekken
van de kankerpatintenorganisaties een voor-
waarde van zorgverzekeraar Menzis voor
het predicaat TopZorg bij darmkanker en
prostaatkanker. Dit jaar vinden in meer dan
veertig ziekenhuizen gesprekken plaats. De
kanker patintenorganisaties vragen hulp bij
het werven van deelnemers, door patinten
met darmkanker en naasten te attenderen
op de Els-Borstgesprekken. Het is niet van
belang in welke ziekenhuis de patint is be-
handeld. Verwijs naar www.nfk.nl > over de
NFK > vacatures. Men kan patinten ook een
informatiekaart meegeven. Bestel ze gratis via
secretariaat@nfk.nl.
Een medicijndoos die ervoor zorgt dat een
patint automatisch een smsje krijgt als
hij zijn pil vergeet. Het verbetert de thera-
pietrouw van diabetespatinten niet alleen
op korte, maar ook op lange termijn. Dat
blijkt uit onderzoek bij het Nivel (Nether-
lands institute for health services research)
waarop Marcia Vervloet woensdag 22 mei
promoveert aan Tilburg University.
Voor veel patinten is het lastig op tijd hun
pillen in te nemen. Hierdoor is de behande-
ling minder effectief dan mogelijk, en dit
maakt de behandeling bovendien duurder
dan nodig. Gebrekkige therapietrouw kan
verschillende oorzaken hebben. Patinten
ver geten hun medicatie nogal eens, maar er
zijn er ook die hun pillen bewust overslaan.
Marcia Vervloet onderzocht een oplossing
op maat voor diabetespatinten die vergeten
hun medicatie te nemen. Met zogenoemde
Real Time Medication Monitoring (RTMM)
worden patinten herinnerd aan hun medica-
tie, stelt Marcia Vervloet.
Zo klein mogelijke littekens en weinig pijn.
Dat wil iedere patint als hij een operatie
moet ondergaan. De standaard behande-
ling in het Laurentius Ziekenhuis in Roer-
mond om een galblaas te verwijderen is
een laparoscopische galblaasverwijdering.
Bij deze operatie maakt de chirurg gebruik
van een videocamera en speciale instru-
menten die door kleine sneetjes in de huid
worden ingebracht. Sinds kort opereren de
chirurgen in Laurentius de patinten die
hiervoor in aanmerking komen met een
nieuwe techniek: de mini-laparoscopische
galblaasverwijdering.
Hierbij worden nog kleinere sneetjes gemaakt,
de kleinste is slechts drie mm, heeft de patint
nog minder pijn en is het cosmetisch resul-
taat nog mooier. Een innovatieve manier die
Laurentius als enige in Limburg en een van
de weinigen in Nederland al uitvoert. Jeroen
Leijtens, chirurg: Het Laurentius Ziekenhuis
is voorloper op het gebied van kijkoperaties.
We blijven de nieuwste ontwikkelingen volgen
om operatietechnieken verder te verbeteren
en voor de patinten waar het kan minder in-
grijpend te maken. De nieuwe mini-techniek
is hier een goed voorbeeld van.
Voor een laparoscopische galblaasverwijde-
ring maken we vier kleine snedes in de buik.
De totale lengte hiervan is dertig mm. Met
de nieuwe mini-laparoscopische operatie is
de totale lengte slechts 21 mm. De wondjes
zijn daardoor nog kleiner, wat minder pijn
en sneller herstel voor de patint betekent.
De operatie is bovendien niet moeilijker om
uit te voeren en even veilig als de reguliere
laparoscopische operatie. De nieuwe operatie-
techniek is voor veel patinten geschikt,
behalve als iemand echt te zwaar is of een
dikke buikwand heeft.
De galblaas is een klein peervormig orgaan
dat aan de onderkant van de lever ligt. Het
is door gangetjes verbonden met de lever en
met het bovenste gedeelte van de dunne darm.
De galblaas heeft een functie bij de vertering
van vetten. Soms bevat het stenen of raakt
ont stoken, waardoor het functio neren wordt
belemmerd. Dan kan het verwijderen van de
galblaas noodzakelijk zijn. In het Lauren-
tius Ziekenhuis werden het afgelopen jaar
ongeveer 275 galblaasverwijderingen uit-
gevoerd. Jeroen Leijtens: De nieuwe mini-
laparoscopische techniek gebruiken we nu
nog alleen voor een galblaasverwijdering.
We bekijken nog of deze techniek in de toe-
komst ook voor andere operaties geschikt is
en gebruikt kan worden.
Chirurg Jeroen Leijtens verricht een mini-laparoscopische galblaasverwijdering.
Nieuwe methode
bij zenuwpijn
Herinneringsbericht OK-patint succesvol
Praten over
darmkanker
Medicijndoos
stuurt smsje
We bekijken of deze
techniek in de toekomst
ook voor andere
operaties geschikt is
Opereren in mini-vorm
7 Patintenzorg
Nummer 11
29 mei 2013
Het sms-systeem voor OK-patinten blijkt te werken.
8 Advertentie
Nummer 11
23 mei 2013
Een bijzondere samenstelling van zuivere visolie en teunisbloemolie
met EPA, DHA en GLA in hun natuurlijke staat in de ratio 9:3:1
Een slimme formule met omega-3 & -6 vetzuren
eye q
Niet voor niets
eerste keus
voor kinderen,
tieners en
hun ouders!
Eye Q is een combinatie van omega-3 (EPA en DHA) en -6
vetzuren (GLA). Het lichaam kan de hoogonverzadigde ome-
ga-3 en -6 vetzuren in kleine hoeveelheden zelf maken, maar
is verder afhankelijk van voeding. Een goede aanvulling op
de voeding kan dan bestaan uit visolie en teunisbloemolie.
De visolie die voor Eye Q gebruikt wordt, is afkomstig van
de schonere Zuidelijk Stille Oceaan. De gebruikte vissoorten
zijn duurzaam gevangen ansjovis en sardines, die zich voe-
den met plantaardig plankton.
Eye Q bevat zuivere visolie in de natuurlijke verhouding van
3 delen EPA en 1 deel DHA. Dit is de hoogst haalbare verhou-
ding in de natuur.
Teunisbloemolie is een rijke bron van Gamma Linoleenzuur
(GLA), een gunstig omega-6 vetzuur.
Eye Q visolie voor kinderen in de oorspronkelijke staat zoals
de natuur het bedoeld heeft (en daardoor minder hoogge-
concentreerd).
Verkijgbaar in verpakkingen met
60 en 210 kleine 500 mg caps. resp. 11,95 en 36,95
200 ml vloeistof met citrussmaak 19,50
180 kauwcapsules met aarbeismaak 36,95
Onder andere verkrijgbaar bij gezondheidswinkels zoals
De Tuinen, Vitaminstore en Gezond & Wel,
via apothekers en bij drogisten zoals DIO en DA.
NIEUW !!! Magnevite magnesium glycerofosfaat - organisch gebonden magnesium
Magnesium is een essentieel element voor het menselijk lichaam. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor vrouwen is 250-300 mg per dag, voor mannen 300-350
mg per dag. Magnesium is betrokken bij een groot aantal fysiologische en metabole functies. Magnesium is belangrijk voor het behoud van een normaal zenuwstel-
sel en hart en van normale bloedvaten, spieren en botten. Tevens draagt magnesium bij tot een normale psychologische functie en tot vermindering van vermoeid-
heid en moeheid.
Magnesium glycerofosfaat is een veilige vorm van magnesium, waarmee de voorziening van het magnesium voor het lichaam ecint verbeterd kan worden.
Magnesium glycerofosfaat zorgt voor een drievoudige suppletie met magnesium, glycerofosfaat en fosfor en voor een betere verdraagbaarheid dan andere
magnesiumzouten.
Magnevite magnesium glycerofosfaat 100 mg in verpakkingen van 60 tabl. voor 10,95 en 150 tabl. voor 24,95. Verkrijgbaar via gezondheidswinkels.
Springeld Nutraceuticals BV, T 0186-626173, E info@springeldnutra.com
Brandveiligheid in de zorg 9
Nummer 11
23 mei 2013
B R A N D V E I L I G H E I D
IN DE ZORG
www.kuijpers.nl
Kuijpers: 100% zorg Voorelkaar

Kuijpers is een professionele technisch dienstverlener met 800 medewerkers. Kuijpers verzorgt alle technische installaties in gebouwen
en industrie- evenals het onderhoud daarvan zodat zij jarenlang voldoen aan de gestelde eisen. De onderneming proleert zich
middels klantgerichtheid, milieuvriendelijke en energiezuinige oplossingen, innovatie en beveiligings- en communicatieconcepten
alsmede door de aandacht voor de belangen en ontwikkeling van haar medewerkers.
Kuijpers heeft vestigingen in Arnhem, Den Haag, Helmond, s-Hertogenbosch, Roosendaal, Tilburg en Utrecht.
Brandveiligheid in de zorg 10
Nummer 11
23 mei 2013
Uw brandveiligheid
proactief benaderen?
Unica Brandbeveiliging De Wel 15 3871 MT Hoevelaken T (033) 247 80 80
www.unica.nl/watermist
Kies dan voor watermist,
d brandblusbeveiliging van de toekomst!
Een veilig gevoel voor u, uw werknemers, clinten, patinten en bezoekers
Minimale (in)directe schade bij brand
Waarborgt de continuteit van uw instelling bij brand
Maximale ontwerpvrijheid met minimale bouwkundige voorzieningen
Nagenoeg geen beheerlast van bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen

Voor vragen en advies belt u met Henk Jan Kooijmans: 06-23956005
kDNE tctaaIccncepten in brandveiIigheid
rand. U moeL er neL aan denken. Maar als heL gebeurL, dan wlL u op heL ergsLe voorbered
zjn. De bouw van gebouwen wordL sLeeds complexer en rumLen moeLen langer brandvrj
en rookvrj gehouden kunnen worden. Onze uLgebrede reeks aan auLomaLsche) deuren,
maar ook lLen en rolLrappen zorgen ervoor daL bewoners, personeel, paLenLen, bezoekers
en goederen zch probleemloos, ecenL en beLrouwbaar bnnen een gebouw kunnen
verplaaLsLen. vooral bj brand s heL van grooL belang om heL gebouw Ljdg en velg Le kun-
nen verlaLen, va vluchLwegen en meL de jusLe comparLmenLerng.
kDNE PecpIe FIcw
KONE denkL meL u mee over hoe mensen en goederen zch zo ecenL mogeljk n uw
gebouw kunnen verplaaLsen, ook bj brand. Deur- en lLsysLemen zjn hern een essenLeel
onderdeel voor de Loegankeljkhed n zorgnsLellngen en vormen heL harL van uw gebouw.
KONE s wereldleder op heL gebed van People Flow, n onze ogen heL soepel, velg,
comorLabel en zonder wachLLjden verplaaLsen van personen en goederen n en rond
gebouwen. n zorgnsLellngen vraagL heL evacueren van paLenLen en mnder valde
bewoners jusL exLra aandachL.
Met kDNE Deursystemen kan iedereen dccr een deurI
n 2O11 nam KONE DeursysLemen Lwee bedrjven over, Le weLen Mondoor Zweedeuren
uL ZalLbommel en Markus HermeLsche Deuren uL Krmpen aan den Issel. Door deze
overname kan KONE een compleeL en meesL uLgebrede producLporLolo voor de gezond-
hedszorg aanbeden. van hoodenLree LoL aan de goederenonLvangsL en van kanLoor-
rumLen LoL aan de operaLekamers. Herdoor kan voor elke adelng en rumLe de besL
passende oplossng gerealseerd worden. hlle brandwerende deuren zjn door TNO-EecLs
geLesL en gekeurd.
De deur cp een kier, cptimaIe verpIaatsing, dccrstrccm en veiIigheid binnen uw gebcuw.
n samenwerkng meL veLroLech brandwerende beglazng) organseerL KONE DeursysLemen
" nhouse semnars" over de brandvelghed n de zorg.
Dnderwerpen die uitgebreid aan bcd kcmen:
- WeL- en regelgevng en velghed meL beLrekkng LoL brandwerendhed, waarom
brandvelghed, comparLmenLerng, vluchLwegen,
CE-markerng, herkennng en conLrole van brandwerend glas.
- Neuwe onLwkkelngen en nnovaLes op heL gebed van brandwerende)
auLomaLsche deuren.
- Hoe reageerL brandwerende beglazng en welke LemperaLuren zjn waar Le nemen
aan de neL-brandzjde, dL doormddel van een brandproe.
voor meer normaLe kunL u LerechL bj
Ncole van rederoode, ncole.van.brederoode@kone.com.
Automatische deuren Hermetische deuren Zweefdeuren
www.kone.com wwwkone co
TO
TAALCO
NCEPTEN
IN O
ND
ERH
O
UD
MERKONAFHANKELIJK ONDERHOUD AAN AL UW
PEOPLE FLOW INSTALLATIES. EEN BETROUWBARE
SERVICEVERLENING 24 UUR PER DAG.
|ames waIIsIraaI 14 289 PA 6ouda
Iel. -31()182 51 7 77
|ax. -31()182 51 6 23
inIo_meIacon.nl www.meIacon.nl
VeIacon is de meesI innovaIieve IabrikanI van brandwerende
en inbraakverIragende schuiIdeuren, rolhekken, schaarhekken,
rolluiken van sIaal meI dichIe, geerIoreerde oI IransaranIe
lamellen, sIalen tonweringen en schaararmschermen.
Veer weIen over onte maaIwerkroducIen!
Neem conIacI meI ons o!
0e veiligsIe keute
als heI om
brandbeveiliging gaaI
In Nederland is circa 300.000 m
2
aan vloer-
oppervlakte in ziekenhuizen en zorginstel-
lingen voorzien van een gecerticeerd water-
mistsysteem. Bij de totstandkoming hiervan
zijn adviseurs, architecten, brandweer, UPD
schrijvers en inspectie-instellingen nauw
betrokken geweest.
Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen
de conventionele sprinklertechniek en watermist?
Unica levert beide soorten installaties en geeft
antwoord op deze vraag.
Overeenkomsten
De overeenkomsten tussen sprinkler- en water-
mistinstallaties zijn: Er is een grotere brand-
compartimentering mogelijk, waardoor minder
brandscheidingen nodig zijn en ruimte vrijer
indeelbaar is. Beide installaties geven een sterke
beperking van de brandgrootte en de oppervlakte.
Beide zijn essentieel voor de continuteit van de
bedrijfsvoering. Het gaat bij beide installaties om
actieve brandveiligheid versus passieve.
Additionele voordelen watermist
Er is minder schade in geval van blussing: Een
brand wordt sneller geblust, waardoor de brand-
schade nog beperkter is. En er wordt slechts een
fractie aan water gebruikt, waardoor bijkomende
waterschade minimaal is. Doordat watermist
zich meer als een gas gedraagt, is de invloed van
obstructies kleiner. De gaswassing eigenschap van
watermist geeft minder rook en minder toxische
stoffen in de lucht. De ruimtetemperatuur blijft
lager en warmtestraling wordt geblokkeerd. Een
watermistinstallatie heeft aanmerkelijk kleinere
buisdiameters, waardoor ze beter in te bouwen is
in bestaande en nieuwe gebouwen. Voor vragen
en advies over brandbeveiligings oplossingen
kunnen belangstellenden mailen naar Henk
Jan Kooijmans van Unica Brandbeveiliging:
hkooijmans@unica.nl.
Metacon proleert zich al jaren in de markt
van brandvertragende deuren als leverancier
met een visie gericht op de toekomst. Zo werd
er in 2010 een strategische zet gedaan door het,
destijds in Belgi gevestigde, MIR Europe over
te nemen. Gevolg hiervan voor het assortiment
van Metacon, was de toevoeging van de brand-
vertragende rol-/hefdeur, type METACON
RGS. In 2011 volgde weer een uitbreiding van
het assortiment, ditmaal met de brandvertra-
gende schuifdeur, type METACON SGS. Met
zijn uitzonderlijke prestaties, namelijk een
brandvertraging van EI1 90 en EI2 120 minu-
ten, kon Metacon opnieuw een hoogwaardig
product toevoegen aan het scala aan brand-
deuren.
Conform de laatste wijzigingen in het Bouw-
besluit dienen openingen, die breder zijn dan
6.000 mm, te voldoen aan de EI-normering.
Metacon is momenteel marktleider op het gebied
van rolluiken en schuifdeuren die tweezijdig EI1
en EI2 zijn getest voor een periode van minimaal
60 minuten. De brandwerende rol-/hefdeuren zijn
zelfs getest en gecerticeerd tot EI1 120 minuten.
Met betrekking tot de brandvertragende rol- en
hefdeuren (type METACON RGS) is het moge-
lijk om deze te leveren tot een maximale breedte
van 20.000 mm, een maximale hoogte van 20.000
mm, waarbij een maximale opening van 100 m
2

in acht gehouden dient te worden. Deze rol- en
hefdeuren zijn binnen dit bereik tot wel EI1 120
minuten brandvertragend gecerticeerd.
Tweezijdig getest
De brandvertragende schuifdeuren (type META-
CON SGS) zijn eveneens succesvol twee zijdig
getest en hebben een maximale brandvertraging
van EI1 90 minuten en EI2 120 minuten. De maat-
voering waarbinnen de schuifdeuren van Metacon
gecerticeerd zijn, betreffen een maximale
breedte van 6.900 mm, een maximale hoogte van
6.750 mm, waarbij de opening maximaal 30,8 m
2

mag beslaan. Uniek aan deze brandvertragende
schuifdeuren is de mogelijkheid om ze uit te
voeren met een vluchtdeur en/of een glaspaneel,
waarbij dit in combinatie met de schuifdeur nog
altijd ge certiceerd is. Om een vluchtroute zo
optimaal en veilig als mogelijk te kunnen benut-
ten, wordt de vluchtdeur uitgevoerd zonder onder-
dorpel. Alle brandvertragende rol-, hef- en schuif-
deuren van Metacon zijn volledig uit te voeren
in RVS en/of een foodsafe coating. Dit maakt de
deuren uitermate geschikt voor toepassingen in
ruimtes die dienen te voldoen aan HACCP richt-
lijnen, als te vinden in onder andere de zorg en de
voedingsmiddelenindustrie. Voor meer informatie:
info@metacon.nl of www.metacon.nl.
Bij gebruik van een watermistinstallatie is er minder schade in geval van blussing.
Blussen met watermist
Metacon: schakel tussen Bouwbesluit en Branddeuren
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Blussen met watermist:
d brandveiligheidsoplossing
in ziekenhuizen
randveiIige en enderheudsvrije kabeIdeerveer deer muren en vIeeren
1) hoe vaak worden brandveilige doorvoeringen oen gebroken
voor IussenIijdse (daIa)kabelmuIaIies`
2) worden de doorvoeringen bij kabelmuIaIies direcI aIgedichI
om alIijd een brandveilige omgeving Ie behouden`
eerdeIen fPath:
ALIl|0 brandveilig, meI oI tonder kabels.
Levensduur gelijkwaardig aan de levensduur van een
gebouwinsIallaIie (1/ 15 jaar).
ConIinue IexibiliIeiI, ideaal voor wijtigingen daIakabels.
6ecerIiIceerd conIorm norm LN13663, voor towel beIon als meIalsIud.
0ok Ie combineren meI huidige manier van aIdichIen
(LlPaIh voor daIakabels en 23V kabels meI huidige manier van aIdichIen).
Legrand Nederland 8.V. wil u graag adviseren oI LlPaIh een getonde invesIering is
voor de komende jaren en heeII ook veel exerIise o heI gebied van IuncIiebe
houd in kabeldraagsysIemen. Vail naar salessuorI_legrandnederland.nl
legrand NederIand: weten wat werkt in de gezendheidszerg!
|
8randveIg, hexbeI en duurzaam
LZ-PuLh : Nleuwe module
(o meet kabelcapac|te|t, lyq|o|scl
eo stofvt|j Joot |oqeboowJe botstel)
Zorgpartners Midden-Holland is actief
om de veiligheid van clinten, medewer-
kers, vrijwilligers en gasten en hun leef-
omgeving zo optimaal mogelijk te garan-
deren. In samenwerking met Brandweer
Hollands Midden zijn de collegas van Zorg-
partners thuiszorg eind 2012 genstrueerd
over de (brand)gevaren in de thuissitua tie.
De komende maanden krijgt dit een
vervolg.
Medewerkers van Zorgpartners thuiszorg staan
tijdens deze kennisbijeenkomsten stil bij brand-
preventie. Ze krijgen handvaten om brand-
gevaarlijke situaties te signaleren. En er is
aandacht voor het schoonhouden van apparatuur
die gevaar op kunnen leveren. Verder gaat men
in hoe brand zich kan ont wikkelen, de functie
van rookmelders en waar van toepassing het
gebruik van vluchtroutes.
Risicos
In april 2013 zijn er vijf bijeenkomsten ver-
spreid over de regio Midden-Holland. Hans
Bos, cordinator Veilig heid & Milieu van Zorg-
partners Midden- Holland, is enthousiast over
dit initiatief. Vanuit de thuiszorg zijn wij actief
bij veel huishoudens. Het is belangrijk dat wij
ons steentje bijdragen aan het voor komen van
risicos waar mogelijk. De samenwerking met
Brandweer Hollands Midden helpt ons als
organisatie om ons preventieve beleid vorm te
geven.
Thuiszorg let op
brandveiligheid
Metacon proleert zich al jaren in de markt van brandvertragende deuren als leverancier met een visie gericht op
de toekomst.
Brandveiligheid in de zorg 11
Nummer 11
29 mei 2013
*
*
Het gevaar voor brand bij
duurzame gevels
Een onderbelicht risico
In opdracht van Rockwool Benelux heeft ingenieursbureau Has-
koning DHV een position paper opgesteld waarin een aantal
recente grote branden van hoge gebouwen wordt toegelicht. In
veel gevallen blijkt de omvang van de brand en de aangerichte
schade verband te houden met de toepassing van lichte mate-
rialen in de gevelconstructies.

Wanneer vuur zich kan verspreiden via de gevels van een
gebouw, kan dat leiden tot een brand die niet meer te controleren
is. Dat levert gevaar op voor bewoners, brandweer en omgeving.
Met name bij hoge gebouwen zal de brandweer alleen defensief
kunnen optreden, doordat de vuurhaard buiten bereik is. In de
praktijk betekent dit dat de omgeving wordt vrijgehouden en
veiliggesteld tot het compartiment en in een aantal gevallen de
hele gevel uiteindelijk is uitgebrand.
Een duurzaam gebouw moet ook brandveilig zijn
Vuur dat zich via de gevelconstructie van een gebouw makkelijk
kan verspreiden, leidt vaak tot omvangrijkere schade in termen
van branduitbreiding, rookontwikkeling en aantasting van het
gebouw en de omgeving dan verwacht zou mogen worden op
basis van de voor de brandveiligheid van gevels geldende wet- en
regelgeving. Bovendien wordt in de regelgeving geen rekening
gehouden met mogelijke gevolgschade en continuteit.
Dit risico kan belangrijk worden verminderd wanneer architec-
ten bij het ontwerp van het gebouw en het voorschrijven van toe
te passen bouwmaterialen rekening houden met alle routes
waardoor vuur zich mogelijk kan verspreiden.
In de afbeelding hieronder zijn met rode pijlen de routes aange-
geven waardoor vuur zich door verschillende gevelconstructies
mogelijk kan verspreiden.
Doordacht ontwerp en constructie kunnen het risico op het
verspreiden van vuur via een gevel waarin brandbare materialen
zijn toegepast weliswaar verminderen, maar daarvoor zal dan de
brandwerende scheiding tussen de verdiepingen tot buiten de
gevel moeten worden doorgetrokken om verspreiding van het vuur
via verbindingen en brandbare lagen tegen te gaan. Het is echter
niet duidelijk hoe een dergelijke brandscheiding in een geven-
tileerde gevel zou kunnen worden ontworpen en gerealiseerd.
Testen om uw gevel nog duurzamer te maken
Om het risico op branduitbreiding via gevelconstructies te elimi-
neren, kunnen aanvullende, speciek hiervoor ontwikkelde tests
worden gebruikt om het verloop van een brand te bepalen. Deze
tests tonen aan in hoeverre materialen bijdragen aan het
voorkomen van branduitbreiding via de gevelconstructie.
Dergelijke internationale tests zijn beschikbaar, maar deze zijn
op dit moment nog niet verplicht. Diverse in de position paper
voorgestelde testen zouden kunnen bijdragen aan het
voorkomen van oncontroleerbare branden die niet door de
brandweer kunnen worden bestreden. Speciaal bij hoogbouw is
dit een belangrijk issue. Gebouweigenaren zou het helpen
brandschade en impact op het milieu te beperken.
Conclusie: door alleen eisen te stellen aan de brandreactie van het
buitenoppervlak en de brandwerendheid van de constructie kan
branduitbreiding via de geventileerde spouw niet worden uitgeslo-
ten. Aandacht voor details en het beschermen van brandbare bouw-
materialen is noodzakelijk. Er zijn testen beschikbaar waarmee de
brandveiligheid van een geventileerde gevel kan worden aan-
getoond.
Deze Engelstalige position paper kunt u opvragen bij Rockwool
BV door een email te versturen ter attentie van Louis Cleef
(louis.cleef@rockwool.com)
Op het gebied van bouwmaterialen is er feitelijk niets geregeld in het Bouwbesluit. Dat is met
opzet niet gedaan, omdat dat al snel innovatiebelemmerend kan werken. Het is dus mogelijk om
brandbaar materiaal toe te passen in een scheidingsconstructuctie en desondanks te voldoen aan
de bouwregelgeving, mits de brandbare laag goed is ingepakt in het constructie-element. Toch
kent een brandveilig gebouw met bijvoorbeeld onbrandbare isolatie andere risicos dan een
brandveilig gebouw met brandbare isolatie. Bij de bouw van ziekenhuis Bernhoven is onbrand-
baar isolatie materiaal van Rockwool toegepast. (foto Brigitte Habraken)
advertorial
Het risico op branduitbreiding via een geventileerde gevel of dakconstructie wordt sterk beperkt
of zelfs uitgesloten indien uitsluitend onbrandbare materialen worden toegepast. (foto Rockwool)
Brandveiligheid in de zorg 12
Nummer 11
23 mei 2013
1
Nummer 11
29 mei 2013
Vertrouwen en samenwerken, dat zijn de
kernwoorden van deze bouwperiode
Fotos door: Brigitte Habraken
Vertrouwen en samenwerken, dat zijn wat
mij betreft de kernwoorden van deze bouw-
periode, trapt Frank Brekelmans meteen af.
Opdrachtgever en aannemer zaten kort bij
elkaar. Er waren korte lijnen, waardoor we
snel besluiten konden nemen. Iets soortgelijks
komen we denk ik niet nog een keer tegen.
Hoe is dit allemaal begonnen? Waarom
is besloten een nieuw ziekenhuis op
n locatie te bouwen en de bestaande
twee ziekenhuizen te verlaten?
Marion van Zoom: Het begon in 2000 met
de fusie van het Sint Anna Ziekenhuis in Oss
en het Sint Joseph Ziekenhuis in Veghel. Uit-
gangspunt was toen dat beide locaties elkaar
zouden versterken. Maar al snel drong de
wet- en regelgeving ons uit te kijken naar een
ziekenhuis op n locatie. Er worden bepaalde
eisen gesteld aan bijvoorbeeld de Spoedeisen-
de Hulp. Het was niet mogelijk daar op twee
locaties aan te voldoen. Beide panden waren
(bijna) afgeschreven en bij beide gebouwen
was het niet mogelijk om uit te breiden. Er is
toen een verzoek ingediend bij het ministerie
om toestemming voor nieuwbouw op een
andere locatie te krijgen. Dat ging allemaal
best vlot, totdat de politiek na de moord op
Pim Fortuyn in 2003 stil kwam te liggen. In
augustus 2005 hebben we uiteindelijk onze
goedkeuring gekregen.
Jullie mochten een nieuw ziekenhuis
gaan neerzetten. Wat was de volgende
stap?
Marion van Zoom: Daarna kwam de vraag:
waar ga je het ziekenhuis neerzetten? Dat lag
heel complex. Het is namelijk de provincie
die instemming moet geven voor een locatie.
Uiteindelijk werden vijf locaties aangeboden.
Twee in Uden en drie in Oss. Elke locatie kreeg
een eigen rapportage, waarin was gekeken
naar themas als adherentie, bereikbaarheid
en de ontwikkelingsmogelijkheden in het ge-
bied. Daar is in januari 2006 Uden-Noord uit
gekomen. De aanwezigheid van de A50 heeft
hierbij een belangrijke rol gespeeld, vanuit
Oss en Veghel zit je hier zo.
En toen kon de concrete invulling
beginnen.
Marion van Zoom: We hebben vastgesteld
wat onze wensen voor de toekomst voor
het bouwen zouden betekenen. Op grond
daarvan maakten we een basisprogramma
van eisen. Daarin kwam onder meer de
afmeting van het gebouw aan de orde. Hoeveel
vierkante meters konden we bouwen op
basis van ons budget? Overheidsgeld
kregen we niet. We hebben gekeken naar onze
omzet. Op basis daarvan kwamen we uit op
55.000 vierkante meter. Vervolgens zijn we in
dertien gebruikersgroepen van verschillende
afdelingen en disciplines hierover gaan praten.
Dit heeft tot 2008 geduurd. Het was een
enorm boeiende periode!
Frank Brekelmans: Dat is redelijk snel,
landelijk gezien. Vaak zit er tussen plan en
uitvoering ervan wel tien jaar.
Marion van Zoom: Het was een kwestie van
goede voorbereiding en daar de koers op
uitzetten. Voor mezelf betekende dat: goed
luisteren en mensen serieus nemen. Dan kun
je de juiste vertaalslag maken naar de bouw.
En als het erop aankomt zeggen: we gaan het
gewoon zo niet doen. Dat zijn we niet zo
gewend in de gezondheidszorg. Maar daar-
door hebben we wel een snelheid van werken
bereikt.
Ren Wilbrink: Het hield de zaak bestuur-
baar. Het is een systematiek die Marion
gedurende het hele project heeft volgehouden.
Dat was noodzakelijk.
Marion van Zoom: We richtten ons op een
stip aan de horizon en daar weken we niet
van af. We hadden geen tijd voor zijpaden.
Die gerichtheid gaf ons snelheid.
Wanneer kwam de aannemer in
aanraking met Bernhoven?
Marion van Zoom: Ik heb geen bouwachter-
grond. Ik verwonderde me over heel veel. Het
was mijn overtuiging dat bouwen sneller en
anders moest kunnen. Dat begon al met de
aanbesteding. Ik bedacht: wij gaan iets ge-
ven. Je krijgt immers wat je geeft. Wij nodigen
iedereen uit en we gaan vertellen wat wij doen.
Iedereen die genteresseerd was, was welkom.
Ren Wilbrink: De uiteindelijke selectiedag
was een boeiende dag! De verschillen in de
bouwwereld zijn heel groot. Wij kozen vrijwel
unaniem voor de combinatie Hurks bouw en
Kuijpers Installaties.
Frank Brekelmans: Bernhoven had besloten
dat er n consortium moest zijn van
een bouw- en een installatiebedrijf. Het
consortium werd betrokken bij het denitief
ontwerp en werd verzocht mee te denken op
bestekniveau. Dan kun je als bedrijf je expertise
inbrengen. Gooi je het bestek op de markt,
Partnership en professionaliteit ke
nieuwbouwproject ziekenhuis Bernh
2
Nummer 11
29 mei 2013
In Uden, vlakbij de A50, is de afgelopen jaren gebouwd aan een compleet nieuwe
locatie voor Bernhoven. De bouw was een succesvolle onderneming. Er staat een
ruim opgezet, fris en licht ziekenhuis. De totale kosten zijn binnen het budget ge-
bleven. Een prestatie. Maar misschien nog uitzonderlijker: de partijen die betrok-
ken waren bij de bouw, zijn lovend over de samenwerking met de opdrachtgever.
Er heerste een sfeer van vertrouwen en van er met elkaar voor gaan. Een ronde-
tafelgesprek over deze uitzonderlijke bouw met Marion van Zoom (projectma-
nager nieuwbouw Bernhoven), Frank Brekelmans (projectleider bij Hurks bouw,
het bedrijf dat samen met Kuijpers Installaties, Bouwcombinatie Bernhoven vof
vormde), Ren Wilbrink (teamleider inkoop Bernhoven), Peter Vink (betrokken
als senior acceptant namens HDI-Gerling Verzekeringen N.V.) en Jan van der Staay
(directeur Medire, directeur VvAA Risicomanagement voor de gezondheidszorg
B.V.). Een verslag van een open gesprek waarin de wederzijdse waardering de
sfeer bepaalt.
V.l.n.r. Jan van der Staay, Peter Vink, Frank Brekelmans, Ren Wilbrink en Marion van Zoom
Vertrouwen en samen-
werken, dat zijn wat mij
betreft de kernwoorden
van deze bouwperiode
Fotos door: Brigitte Habraken
enmerken
hoven
3
Nummer 11
29 mei 2013
dan weet je dat je veel discussie krijgt met
de aannemer over onvolkomenheden in het
bestek. Aan het eind van de rit ben je zon vijf
procent extra kwijt. Bernhoven noemde een
bedrag van 88 miljoen euro. Het was bijzon-
der dat ze al het bedrag noemden, dat maak je
niet vaak mee. Het was een scherpe, maar geen
onmogelijke prijs. We kregen wel een unieke
vraag: of we alleen de architect erbij wilden
halen voor de afwerking.
Marion Zoom:
We wilden liever niet
teveel adviseurs inscha-
kelen. De aannemer is
iemand die zijn werk
goed doet. Die heeft
de deskundigheid. Alles wat we zelf kunnen
doen, doen we ook zelf.
Frank Brekelmans: Dat betekende ook
bouwen zonder toezichthouders. Bernhoven
had vertrouwen in de aannemer. Dat ver-
trouwen wil je niet beschamen. Dat maakte
de werkhouding anders. Ook al is er iets niet
helemaal goed, als de opzichter er niets van
zegt, vinden de werklui het ook wel goed. Zo
werkte het in Uden niet. De werklui waren zelf
verantwoordelijk. Daardoor staat hier een
gebouw van betere kwaliteit, dan wanneer was
gebouwd met toezichthouders.
Marion van Zoom: Uniek en ook jn.
Jan van der Staay: Iedereen was er daad-
werkelijk bij betrokken.
Peter Vink: Het was lean-bouwen. Jullie
noemen het zo niet, maar jullie deden het
wel.
En de kosten van de bouw zijn binnen
het vastgestelde budget gebleven.
Frank Brekelmans: Er kwamen door de
gekozen opzet geen verrassingen meer uit het
bestek. Wat ook belangrijk is: In de bouw-
fase is al rekening gehouden met de medisch-
technische inrichting. De kosten zouden op
een andere plek in de bouwfase hoger zijn.
Op welk moment kwamen jullie als
verzekeringsadviseurs in beeld en hoe
ervaarden jullie de samenwerking?
Jan van der Staay: Als MediFire en VvAA
hierop naadloos aansluitend, beheren we al
het gehele assurantiepakket van Bernhoven.
Toen vaststond dat de nieuwbouw kwam,
zijn we gaan inventariseren wat de moge-
lijkheden waren en kwamen we al snel uit bij
Peter Vink van HDI-Gerling. Medire resp.
VvAA hebben inmiddels de nodige expertise in
het verzekeren van nieuw- en verbouwprojecten
binnen de ziekenhuiswereld. We hadden een
efcint gesprek met Marion en wat ons direct
opviel was dat het allemaal heel adequaat werd
aangepakt en heel snel ging.
Marion van Zoom: Ik had de overtuiging
dat ik een verzekering niet nodig zou
hebben. Er gebeurt niets. Het is allemaal
goed geregeld. Maar zij wisten mij te
overtuigen er op een
andere manier naar te
kijken. Hun betrok-
kenheid en interesse
vond ik zo belangrijk!
Peter Vink: De CAR-verzekering (Construc-
tion All Risks verzekering) dekt in
basis alle materile schade door toedoen
van fout ontwerp, materiaal en schade door
een foute uitvoering, tot op het moment van
opleveren. Er is veel overleg geweest over de
verzekeringscontracten en met name ook over
het te voeren preventiebeleid wat deels al in
overleg met partijen was afgestemd.
Jan van der Staay: We kwamen ongeveer
een keer per kwartaal op locatie voor een
bespreking. Dat waren belangrijke contact-
momenten. Het was goed om de stand van
zaken visueel te hebben en daarbij regelmatig
de vinger aan de pols te houden.
Peter Vink: Op zich is het mooi als
verzekeraar om bij een grotere schade,
zoals die zich in de afbouwperiode heeft
voorgedaan, thuis te kunnen geven.
Overigens is er op het hele project geen enkele
diefstal- of vandalismeschade geweest en dat
is knap .
Marion van Zoom: We hanteerden een zeer,
zeer strak regime. Als iemand geen helm
bij zich had, kwam hij niet op het bouw-
terrein. Dat is wel eens spannend geweest,
zowel ten opzichte van leveranciers als
gebruikers. En verder: durf elkaar ergens op aan
te spreken. Dat regime was terug te zien op de
bouwplaats. Er heerste orde en netheid.
Frank Brekelmans: s Nachts was er
beveiliging met honden erbij. Er was
altijd iemand fysiek aanwezig. Het is
allemaal goed gegaan en binnen een redelijk
beveiligingspakket.
Stel, jullie krijgen de kans om nog een
keer een nieuw ziekenhuis te bouwen.
Wat zouden jullie dan anders doen?
Jan van der Staay: Wij zouden verzekerings-
technisch- exact hetzelfde format kiezen.
Dezelfde adviezen geven en even zo regel-
matig om de tafel gaan zitten.
Peter Vink: Bij mij leeft het voortschrijdend
inzicht dat met name grote waterschades
voor ziekenhuizen funest kunnen zijn. Dat
heeft best vaak te maken met de kwaliteit van
installeren. Het heeft niet in Bernhoven ge-
speeld, maar we zouden zeker meer op het ge-
vaar van dat soort schades willen sturen bij het
verzekeren van toekomstige ziekenhuizen.
Frank Brekelmans: Ik zou het installatie-
gedeelte anders organiseren, om genoeg tijd
te hebben voor het inregelen en testen. Dat
is een leermoment geweest. Ik zou in andere
ziekenhuizen eerder willen beginnen.
Ren Wilbrink: Het meedenken over de
medisch-technische inventaris in de bouw, dat
zou ik anders en eerder organiseren..
Marion van Zoom: Ik heb dit werk acht jaar
gedaan. Met de wetenschap van nu zou ik als
projectmanager eerder deel hebben willen
uitmaken van het managementteam binnen
Bernhoven. Ik kwam er later in en had al zon
kennisvoorsprong. Dat was soms lastig. Maar
verder: ik zou het precies hetzelfde doen!
De aanwezigheid van de
A50 heeft hierbij een
belangrijke rol gespeeld,
vanuit Oss en Veghel zit
je hier zo
Alles wat we zelf kunnen
doen, doen we ook zelf
Bekijk hier een impressie film
van ziekenhuis Bernhoven
4
Nummer 11
29 mei 2013
Samen eigentijds de allerbeste zorg bieden. Dt is waar ziekenhuis
Bernhoven voor staat. Dat doen we met 150 medisch specialisten en
circa 2.500 medewerkers. In 2016 is ziekenhuis Bernhoven het meest
mensgerichte ziekenhuis van Nederland, waar zowel patienten als
medewerkers centraal staan. Waar we, samen met onze zorgpartners
allesomvattende zorg bieden aan onze patienten.
Waar we de allerbeste basiszorg bieden, met een focus op ouderen-
zorg, totale vaatzorg, het bekken-bodemcentrum en het Regionaal
Pijn Centrum Bernhoven. Onze deskundigheid, onze gastvrijheid en de
unieke ligging van onze hoofdlocatie, met natuurgebied De Maashorst
als decor, vormen de pijlers onder deze ambitie. Net als ons streven
om zorg voor iedereen in Noordoost-Brabant dichtbij te houden.
Naast onze hoofdlocatie in Uden is daarom in Oss per mei 2013 een
poliklinisch diagnostisch centrum ingericht voor met name onze
chronische en oudere pati nten. De locatie Veghel volgt later.
Voor een impressie van Bernhoven,
kijk op www.bernhoven.nl
Nistelrodeseweg 10,
5406 PT Uden
Telefoon 0413 - 40404
Hurks bouw in s-Hertogenbosch heeft als kernactiviteit het bouwen
van middelgrote tot grote utilitaire projecten. Daarnaast beschikken we
over een zelfstandige, goed geoutilleerde afdeling met multifunctionele
teams voor kleinschalige opdrachten. Hurks bouw is gecerticeerd op
basis van ISO 9001:2008, VCA** en ISO 14001 voor milieumanagement.
We brengen graag onze kennis en kunde in bij de uitwerking van het ontwerp,
waarmee we garant staan voor de beheersaspecten geld, tijd en kwaliteit. Een
substantieel deel van onze omzet wordt via het aanbestedingstraject verworven,
mede hierdoor houden we onze organisatie scherp en marktconform. Met 137
medewerkers realiseert Hurks bouw in s-Hertogenbosch een jaaromzet van
ongeveer 75 miljoen euro in het westen, midden en zuiden van het land. Op dit
moment ligt de nadruk op de sectoren zorg en onderwijs.
Hurks groep
Hurks bouw in s-Hertogenbosch is onderdeel van Hurks groep uit Eindhoven. Hurks
groep is de verbindende kracht tussen alle Hurks-werkmaatschappijen die actief
zijn op het gebied van vastgoedontwikkeling, projectrealisatie, engineering, onder-
houd en het leveren van bouwcomponenten. Met een productieomzet van 357
miljoen euro en 794 medewerkers mag Hurks zich rekenen tot de vijftien grootste
bouwondernemingen van Nederland. Verder staan we met een solvabiliteit van
45 procent borg voor een stevige nancile zekerheid.
www.hurks.nl
bouwt, ontwikkelt en onderhoudt
MediFire
MediFire verzekert met name ziekenhuizen en andere instellingen in de Nederlandse gezond-
heidszorg voor het brandrisico, ook wel de uitgebreide gevarenverzekering genoemd. Brand,
waterschade, diefstal; het kan ons allemaal overkomen. De gevolgen kunnen rampzalig zijn
voor de continuteit van een ziekenhuis.Met de uitgebreide gevarenverzekering van MediFire
is een ziekenhuis uitstekend verzekerd tegen mogelijke calamiteiten.MediFire heeft een groot
marktaandeel op het gebied van risicomanagement bij ziekenhuizen, revalidatiecentra, GGZ-
instellingen en overige zorginstellingen. Daardoor is veel kennis opgebouwd. Onderstaande
enkele kernpunten:
De verzekeringsvoorwaarden zijn speciek afgestemd op de ziekenhuizen en andere
deelnemende zorginstellingen. Bij de totstandkoming is intensief samengewerkt met een
aantal ziekenhuizen;
Naast de standaarddekkingen is er uiteraard de mogelijkheid om maatwerk te leveren;
Regelmatig vindt een inspectie van de verzekerde locaties plaats. Deze inspectie
is nodig voor de acceptatie van het risico door de herverzekeraars en denitieve
bepaling van het verzekerd bedrag voor de gebouwen/inventaris (taxatie).
Dit wordt dan gecombineerdmet een volledig Risk Management Onderzoek;
In het geval van een bedrijfsschade zijn de totale bedrijfsopbrengsten adequaat verzekerd;
VvAA
Voor diverse verzekeringen is VvAA schadeverzekeringen N.V.risicodrager. Daarnaast heeft VvAA
als tussenpersoon (intermediair) voor het ziekenhuis en/of de zorginstelling de mogelijkheid
verzekeringen van andere verzekeringsmaatschappijen aan te bieden, zodat altijd de beste
propositie en het beste advies gegeven wordt.
VvAA is een ledenorganisatie en dienstverlener die opereert in het hart van de gezondheids-
zorg, in dienst van meer dan 110.000 professionals: medici, paramedici, studenten en
zorginstellingen.
VvAA biedt verzekeringen nancile diensten, integraal risicomanagement, juridisch advies,
praktijkadvies, belastingadvies, praktijknanciering, vestigingsbegeleiding, opleidingen,
reizen en Arts en Auto, het maandelijkse magazine. VvAA is gevestigd in Utrecht en heeft
regiokantoren door het hele land.
MediFire
Postbus 8139, 3503 RC UTRECHT
030 247 4050
medire@vvaa.nl
www.medire.nl
VvAA
Postbus 8153, 3503 RD UTRECHT
030 247 4423
zorginstellingen@vvaa.nl
www.vvaa.nl
HDI-Gerling Verzekeringen N.V. is de leidende schadeverzekerings-
maatschappij voor de industrile sector in zowel Nederland als Belgi.
Wij bieden maatwerkverzekeringen aan voor ondernemingen en doen
dat in hechte samenwerking met gespecialiseerde professionele
assurantiemakelaars en tussenpersonen.
Wij kunnen bogen op de kennis en inzet van een groot aantal
specialisten op het gebied van bedrijfsmatige en industrile risicos.
U kan en mag van ons mr verwachten dan een concurrerende
premie alleen. Immers het credo Maatwerk verzekerd, is voor
HDI-Gerling de allesomvattende omschrijving van een losoe,
waarin risicobeheer een centrale plaats inneemt.
HDI-Gerling: specialist in bedrijfsmatig verzekeren.
Maatwerk verzekerd!
Om tot echte verbetering te komen is er niet
alleen aandacht nodig voor proces en inhoud,
maar ook voor borging en leren. Dat stellen
Raphal Gallis en dr. ir. IJ. van Straalen van
TNO in Brandveiligheid 2.0 roadmap voor
resultaat.
Bij voorkeur wordt (het niveau van) brand-
veiligheid geborgd in een systeem. (...) Echte
borging betekent continue aandacht en scherp
zijn op veranderende omstandigheden. ()
Dit betekent ook dat er meer aandacht nodig
is voor brandveiligheid in de opleidingen. Niet
alleen specialistische, maar juist die opleiden
tot facilitair manager, architect, etc. Door op
alle plekken het risicodenken en de integrale
benadering tussen de oren te krijgen ontstaat een
nieuwe realiteit.
Er is verandering nodig, menen beide auteurs.
Alleen al vanwege het feit dat de overheid steeds
meer verantwoordelijkheid neerlegt bij private
partijen. Er is het besef dat de overheid niet
(meer) alles kan doen. Guusje ter Horst gaf dit
al enkele jaren geleden aan. Zij deed een beroep
op bedrijven om zelf verantwoordelijkheid te
nemen. Het aantal brandweermensen neemt
het komend decennium af van ongeveer 25000
naar circa 15000. Dit zal gevolgen hebben voor
aanrij tijden en bezetting van voertuigen, waar-
mee er ook andere eisen worden gesteld aan de
te nemen brandveiligheidsmaatregelen. () Ook
heeft de brandweer besloten om de binnen inzet
te beperken. Als zeker is dat personen in veilig-
heid zijn, dan laat men het pand gecontroleerd
uitbranden en beperkt men de schade bij de aan-
palende be bouwing. De huidige regelgeving is
gebaseerd op het in veiligheid brengen van per-
sonen. Na een brand gaat zon zestig procent van
het MKB binnen n jaar failliet en 75 procent
binnen drie jaar. Brand in bijzondere functies
zoals ziekenhuizen en cultuurdragers zoals musea
leidt tot maatschappelijke schade. Om dit aan te
pakken is een andere visie nodig. De gebouwde
omgeving wordt steeds ingewikkelder. Er komen
andere materialen, de vorm van een gebouw is
vaak allang geen kubus meer. Dergelijke verande-
ringen vereisen een andere aanpak. Een kantoor
behoeft andere eisen dan unieke cultuurgoederen.
Dit betekent differentiatie in regelgeving en uit-
voering om tot optimale oplossingen te komen.
De gebouwde omgeving is een stuk brandveiliger
geworden door de keuze van materialen en zwaar-
dere eisen aan brandscheidingen. Echter, door een
combinatie van een brandbaarder interieur en
milieumaatregelen (dubbel glas) is de beschik-
bare tijd om te ontruimen van een gemiddelde
huis kamer de afgelopen decennia van ongeveer
vijftien naar drie minuten gegaan. (.) In de
zorg zien we een verschuiving van behandelingen
van intra- naar extramuraal. Dit leidt ertoe dat er
steeds meer zuurstof wordt toegediend in thuis-
situaties en dat niet zelfredzamen in woningen
zitten die daar niet op zijn ingericht. De wetgeving
ten aanzien van het onderscheid wonen en zorg is
daarbij ook ingewikkeld, met zorgzwaarte klassen
die gekoppeld zijn aan bouwkundige voorzienin-
gen. De huidige zuilgerichte benadering (bouw,
installatietechniek en organisatie) leidt tot inef-
cintie en zal vervangen moeten worden door een
integrale benadering. (.)
Bijzondere aandacht verdient de brandveilig-
heid in de zorg. Eind 2011 verscheen het rapport
[SR11] van de gemeenschappelijke inspecties
(SZW, IGZ, VROM en VWA) over de staat van
brand veiligheid in de gezondheidszorg (zieken-
huizen plus verpleeg- en verzorging). Het beeld
dat daaruit naar voren kwam stemt niet tot
tevredenheid en leidde tot 46 Kamervragen. De
Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) kwam
in het voorjaar van 2012 met zijn rapport [OV12]
over de brand in zorginstelling de Rivierduinen.
Ook werd aandacht besteed aan de brand in de
Geinsche Hof. De titel ver onderstelde veilig-
heid zegt genoeg. Geconcludeerd werd dat
welis waar werd voldaan aan wettelijke eisen
maar dat het niveau van brandveiligheid te laag
lag. Een duidelijker pleidooi voor verandering
kan bijna niet. Tot zover een beknopt overzicht
van de huidige situatie. Laat ik afsluiten met een
metafoor die ook gehanteerd wordt in het boek
roadmap voor resultaat. Het huidige brand-
veiligheidslandschap laat zich vergelijken met
een beukenbos. Het is solide met een diepe onder-
grond, maar het zijn wel allemaal beuken. Een
beukenbos kenmerkt zich onder meer doordat
er weinig anders groeit. Je kunt een enkele beuk
kappen, maar dat verandert het landschap niet.
Om een daadwerkelijke verandering (paradigma
shift) teweeg te brengen is iets anders nodig.
Brandveiligheid 2.0 richt zich op het laten staan
van het bos (de bestaande kennis blijft bestaan)
maar bouwt aan de rand van het bos een boerde-
rij en plant daar nieuwe zaden. Lees het hele
artikel op www.veiligheidskunde.nl/stream/con-
gres2013s2l-zorgveiligheid-brandveiligheid-2.0-
roadmap-voor-resultaat-door-raphael-gallis
Borgen en leren
Een sprinkler pakt de brand bij de bron aan.
Er is verandering nodig
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
In de zorg zien we
een verschuiving van
behandelingen van
intra- naar extramuraal
Wat is er mis met de brandveiligheid in
Nederland? Op eerste gezicht niet veel. Er
zijn relatief weinig slachtoffers door branden
(zestig tot zeventig per jaar, tegen zevenhon-
derd in het verkeer). Echter, als we wat dieper
kijken dan is er nog een wereld te winnen.
Dat schrijven Raphal Gallis en dr. ir. IJ. van
Straalen van TNO in Brandveiligheid 2.0
roadmap voor resultaat. Op deze pagina zijn
drie stukken uit deze roadmap.
Het aantal brandweermannen neemt fors af. Dat heeft gevolgen voor de aanrijtijden en de bezetting van de voertuigen.
Mondoor zweefdeuren - de revolutie zonder
rail met wieltjes - maken het meest veelzijdige
pakket aan gecerticeerde brandwerende
deurconcepten van KONE Deursystemen
compleet.
Onlangs zijn door TNO-Efectis voor de deur-
typen die in de wand en voor de wand bewegen
een nieuwe samenvatting van de rapporten uit-
gegeven. Daarnaast is de brandwerende her-
metische deur Markus M5-T30 aangepast. Het
hermetische deurconcept is uniek door de vele
toepassingsmogelijkheden. In combinatie met
de bestaande hermetische deuren kunnen alle
uitvoeringen die in de praktijk gewenst en/of
noodzakelijk zijn, gerealiseerd worden. KONE
Deursystemen heeft haar documentatie van alle
brandwerende deurconcepten nu op USB-card
beschikbaar. In deze digitale productmap kan
men tevens bekijken welke deurtypen in de
gezondheidszorg worden toegepast en welke
eisen worden gesteld aan toegankelijkheid tot de
verschillende ruimten. Wil men in bezit komen
van de digitale productmap - of met complete pro-
ductassortiment - en voor nadere informatie, kijk
dan op de website konedeursystemen.nl.
KONE vernieuwt brandwerende toepassingen
De Mondoor zweefdeuren maken het pakket aan gecerticeerde brandwerende deurconcepten van KONE
Deursystemen compleet.
Directies en besturen van zorginstellingen
zijn zich de laatste jaren steeds bewuster
geworden van brandveiligheidsrisicos voor
de patint, de bezoeker, de medewerker, het
gebouw n de continuteit van zorg, stelt de
Nederlandse Organisatie voor Brandveilig-
heid (NOVB) tevreden vast.
De vraag die zich vervolgens aandient is op
welke wijze de brandveiligheid van de instel-
ling te optimaliseren is cq de brandveilig-
heidsrisicos te minimaliseren. Het zijn vragen
van een praktisch en technisch, maar ook van
een moreel-ethisch karakter, omdat de zoek-
tocht ook betekent dat wordt vastgesteld welke
risicos aanvaardbaar worden geacht. Waar het
gaat om de optimalisatie van brandveiligheid
is de NOVB een vurig pleitbezorgster van de
integrale benadering. In dat model is optimale
brandveiligheid het resultaat van een mix van
bouwkundige, installatietechnische en organisa-
torische maatregelen. Als bij bouw of verbouw
de brandveiligheid in de eerste ontwerpfase
vanuit deze drie-eenheid wordt bekeken, is een
aantal alternatieve en betaalbare oplossingen
voorhanden. De integrale benadering biedt ook
ruimte voor onderhandeling over maatregelen
die de brandveiligheid vergroten en tegelijker-
tijd de kosten binnen de perken houden. Actieve
blussystemen, zoals sprinkler en watermist vol-
doen aan die twee criteria. Zij pakken de brand
snel en trefzeker bij de bron aan, zodat die
zich niet uitbreidt en al onder controle is voor-
dat de brandweer arriveert. Zo vergroten deze
systemen de veiligheid van patint, medewer-
ker, bezoeker, het gebouw en komt de continu-
teit van zorg niet in gevaar terwijl exploitatie-
kosten gelijk blijven. Immers, bij aanwezigheid
van een actief blussysteem kunnen de eisen voor
passieve brandveiligheid en de BHV omlaag en
dat spaart euros uit.
Door Rob Hartgerink (NOVB)
Blussystemen
voor de zorg
Brandveiligheid in de zorg 13
Nummer 11
29 mei 2013
*
Brandveiligheid in de zorg 14
Nummer 11
23 mei 2013
EEN DRAAIDEUR KAN GELD
OPLEVEREN
Draaideuren van Koninklijke Boon
Edam dragen al meer dan 100
jaar bij aan energiebesparing en
verlaging van de energierekening bij
zorginstellingen en andere gebouwen,
omdat ze energieverlies beperken en
tocht voorkomen. Een draaideur zorgt
voor een constante fysieke scheiding
tussen binnen en buiten. Hierdoor
wordt vervuilde lucht, tocht en kou of
extreme warmte buitengehouden en
blijft het klimaat binnen de instelling
beheersbaar en schoner. Vooral bij
zorginstellingen met een hoge vide,
waar warme lucht stijgt en er een
onderdruk, dus zuigende werking, bij
de entree ontstaat, zal het effect van
een draaideur direct merkbaar zijn.
Doordat het binnenklimaat beheersbaar
is en tocht geen kans krijgt, kunnen
zorginstellingen een aanzienlijke
besparing op de energienota
realiseren. Maar denk ook eens aan
het ziekteverzuim dat zichtbaar lager
uitvalt omdat uw medewerkers geen last
meer hebben van kou.
HOE GAAT U OM MET
BRANDVEILIGHEID?
Uit het oogpunt van veiligheid zullen
zorginstellingen er alles aan willen
doen, om ervoor te zorgen dat patinten
en medewerkers de tijd hebben om
veilig buiten te komen. De kunst van
het vergroten van de vluchttijd en het
beperken van de schade is de brand niet
over te laten slaan van compartiment
naar compartiment. De gecerticeerde
60 minuten brandwerende schuifdeuren
van Boon Edam bieden hiervoor een
uitermate betrouwbare en veilige
oplossing. De dubbelvleugelige
brandwerende schuifdeur met zijlichten
van Boon Edam is getest, positief
beoordeeld en gecerticeerd voor 60
minuten brandwerendheid door het
Centrum voor brandveiligheid van
TNO-Efectis volgens de norm NEN 6069.
Hiermee voldoen deze schuifdeuren
ruimschoots aan de eisen ten aanzien
van brandwerendheid zoals beschreven
in het hedendaagse bouwbesluit.
PROFESSIONEEL ADVIES
Bent u van plan de entreeproducten van
uw gebouw onder de loep te nemen, te
optimaliseren of uw veiligheidsniveau
in geval van brand te verhogen?
Koninklijke Boon Edam International
heeft hierin al meer dan honderd jaar
ervaring n aantoonbaar mr dan
tevreden klanten! Onze adviseur komt
graag bij u langs om vrijblijvend met
u van gedachten te wisselen over de
mogelijkheden.
MEER INFORMATIE:
Boon Edam Nederland
Telefoon: 0299-380808
E-mail: info@boonedam.nl
www.boonedam.nl
www.zorgentrees.nl.
ENERGIEBESPARING, BEVEILIGING EN BRANDVEILIGHEID KUNNEN VAAK BETER
Neem de entreeproducten van
uw zorginstelling eens onder
de loep
Deuren staan altijd open voor uw bezoekers en personeel en dat moet natuurlijk ook. Maar
als de deur ltterlijk openstaat, waait het geld de deur uit. Met name grote toegangsopenin-
gen, zoals enkele schuifdeuren als hoofdentree, kosten zorginstellingen jaarlijks een fortuin.
Besparingen zijn eenvoudig gevonden in de vorm van een tochtvrije draaideur.
Entree en beveiliging
Ondanks allerlei veiligheidsmaatregelen
komt het helaas nog veel te vaak voor
dat er ongewenst bezoek rondloopt in
een zorginstelling.
Een belangrijk aandachtspunt hierbij
zijn de personeelsin- en uitgangen. Te
allen tijde moet worden voorkomen
dat ongewenst bezoek met een
medewerker mee naar binnen loopt. Om
dit te voorkomen zijn er verschillende
mogelijkheden. En van de belangrijkste
aandachtspunten is de gewenste graad
van beveiliging. Of u kunt volstaan
met standaardtoegangscontrole of een
hoge graad van beveiliging is volledig
afhankelijk van de situatie. In alle
gevallen verhoogt toegangscontrole het
gevoel van veiligheid van medewerkers
en patinten of bewoners. Tevens wordt
voorkomen dat goederen en persoonlijke
bezittingen verdwijnen. Wij zijn ons
bewust van het belang van een veilige
werk- en zorgomgeving. Beveiliging en
een welkome entree lijken niet hand
in hand te gaan, maar wij bewijzen het
tegendeel met een uitgebreide range van
beveiligingsproducten.
De Dag van de Bouw, zaterdag 1 juni, staat
in het teken van het Nieuwe Bouwen. De
bouw is een broedplaats van innovatie en
nieuwe concepten, wil de organisatie hiermee
zeggen. Op deze dag zijn 230 bouwprojecten
in Nederland opengesteld voor het publiek.
Belangstellenden kunnen daar tussen 10.00
en 16.00 uur een kijkje gaan nemen. Onder
de projecten zijn verschillende bouwprojec-
ten van zorgcentra en een enkel ziekenhuis te
vinden.
Het Nieuwe Bouwen kenmerkt zich volgens
de organisatie door beter, sneller en goed-
koper bouwen door ketensamenwerking en
door virtuele concepten. Er zijn vaak meerdere
partijen bij een bouwproject betrokken, zoals
architecten, aannemers, constructeurs, installa-
teurs, adviseurs en opdrachtgevers. Zij leveren
allemaal een bijdrage aan het te realiseren pro-
ject. Inbreng van deze verschillende partijen kan
leiden tot misverstanden en onnodige kosten.
Door Building Information Modelling (BIM)
kunnen deze partijen samen virtueel ontwerpen
en digitaal informatie delen. BIM digitaliseert
het bouwproces en maakt samenwerking in 3D
mogelijk. Alle partijen zien meteen wat de ge-
volgen van hun inbreng zijn tijdens het bouw-
proces. Door deze methode bouwen zij samen
beter en verloopt het ontwerpproces vlotter en
worden er minder fouten gemaakt. Op de Dag
van de Bouw laten leden van Bouwend Neder-
land zien hoe het Nieuwe Bouwen bij hen wordt
toegepast.
Projecten
Een kleine greep uit de te bezoeken projecten.
Het nieuwbouwproject van zorgcentrum Trans-
vaal in Den Haag (De La Reyweg) is open gesteld
voor publiek. Het buurtcentrum De Loods is in-
middels gesloopt om plaats te maken voor de
nieuwbouw (ca. 10.000 m) waarin zowel het
bestaande zorgcentrum WZH als kinderdag-
verblijf DAK worden gehuisvest. Na de realisa-
tie van de nieuwbouw en de verhuizing zal het
oude zorgcentrum worden gesloopt. Het nieuwe
zorgcentrum zal 66 verpleging- en verzorgings-
plaatsen herbergen en veertig garantwoningen.
Ook worden woningen gerealiseerd waar zorg
aan huis zal worden geleverd. De oplevering
zal eind volgend jaar zijn. In Heteren, aan de
Hyacynentraat 23 wordt bij zorgcentrum Lief-
kenshoek de laatste nieuwbouwfase gereali-
seerd. Het project kenmerkt zich door de in
het oog springende ronde dakkappen bekleed
met helder rode dakpannen. Naar verwachting
medio 2013 zullen de bewoners naar het
nieuwe complex verhuizen. Ziekenhuis ZGT
in Hengelo realiseert een regionaal en landelijk
laborato rium Microbiologie en Pathologie in het
gezondheidspark in Hengelo. Dit pand aan de
Boerhaavelaan 59 wordt 8.000 m
2
groot. Kijk
voor een compleet overzicht van de projecten op
www.dagvandebouw.nl.
Aanleiding vormt de laatste rapportage van
de gezamenlijke Rijksinspecties, waarin staat
dat dertig procent van de gebouwen van zorg-
organisaties technische brandveiligheid
tekortkomingen hebben. Alle extra inspanningen
van de laatste jaren op het gebied van brand-
veiligheid hebben kennelijk te weinig op geleverd.
Dat is, vindt Kuyvenhoven, te kort door de bocht.
Wel denkt hij dat het niet echt werkt wanneer van
buitenaf allerlei regel geving aan de organisaties
wordt opgelegd. We moeten van binnenuit de
organisa tie mobiliseren. Bewustwording op gang
brengen. Niet dat regels onbelangrijk zijn, maar
beter nog is het om daarnaast ook met elkaar in
gesprek te gaan. De dialoog tussen brandweer en
zorgorganisatie op gang brengen, daar gaat het
om. Paul van Aken, senior beleidsmedewerker
bij ActiZ, be nadrukt dat de clinten van zorg-
instellingen geen tijdelijke gasten zijn, maar in
het gebouw wonen. Het is hun thuis. Dat geeft
andere vragen. Neem bijvoorbeeld de bewoonster
die graag haar kat wil meenemen in het verzor-
gingshuis. Het huisdier heeft een katten luik nodig,
maar kan dat in het kader van de brand veiligheid?
Hierin kan de brandweer meedenken en samen
met de zorgorganisatie naar een veilige oplossing
zoeken. Geen nood bij brand is ontwikkeld in de
veiligheidsregio Gelderland-Midden.
Het project helpt bewoners en zorg professionals
aan de hand van de praktijk bij het verbeteren van
het veiligheidsbewustzijn. We geven inzicht in
risicos in plaats dat we als brandweer in uniform
binnenwandelen en technische tekortkomingen
constateren en dreigen met een boete als de pro-
blemen niet worden opgelost. Paul van Aken
geeft aan dat Actiz er het belang van inziet en
haar leden stimuleert om aan dit project deel te
nemen. Zorgorganisaties die meedoen, krijgen
in plaats van de gebruikelijke veiligheidsinspec-
tie, te maken met een veiligheidsexpeditie. Dat
betekent dat er een rondgang wordt gemaakt
door het verpleeghuis of verzorgingshuis waar-
bij wordt uit gegaan van de beperking van de
clint. Door de ogen van de bewoner wordt naar
de veiligheid ge keken en naar de manier waarop
de zelfredzaamheid van de clint kan worden
verhoogd. Nuttig voor bewoners en zorgprofes-
sionals. Maar ook voor de brandweerlieden. Zij
zien hierdoor meer zorgorganisaties van binnen
en ervaren wat de specieke moeilijkheden zijn.
Van de expeditie wordt een rapportage in schrift
en beeld gemaakt. Het is mogelijk om samen
met de brandweer op zoek te gaan naar haal-
bare oplossingen voor de knelpunten die men
tijdens de expeditie tegenkwam. De rapportage
kan worden omgezet in een digitaal trainings-
programma voor bhvers. Er is inmiddels een
stijgende lijn te zien in het aantal zorgorganisa-
ties dat een veiligheidsexpeditie heeft uitgevoerd
en met het project aan de slag gaat. Eind dit jaar
zijn er circa honderd instellingen die de veilig-
heidsexpeditie deden, eind 2014 moeten dat er
tweehonderd zijn. Kijk voor meer infor matie op
www.geennoodbijbrand.nl.
Door Marja den Otter
Brandpreventie algemeen onderschat aspect
Dag van de Bouw Mensen maken veiligheid
Ronald van Brakel, directeur EFPC.
We moeten bewustwording
op gang brengen
Mensen maken veiligheid, is mijn motto.
Jan Kuyvenhoven, projectleider Brandweer
Nederland ziet het als zijn missie om zorg-
professionals ervan bewust te maken om op
een andere manier naar brandveiligheid te
kijken. Niet vanuit de zorg die moet worden
geleverd, maar vanuit de woonwensen en
mogelijkheden van de vaak minder mobiele
clinten in verpleeg- en verzorgings huizen.
Brandweer Neder land startte onlangs samen
met de branche organisaties voor de zorg,
ActiZ en VGN, een nieuwe aanpak om het
veiligheids bewustzijn en de zelfredzaamheid in
zorgorganisaties te verhogen. Het project heet
Geen nood bij brand.
De brandveiligheid wordt bekeken vanuit de mogelijkheden van vaak minder mobiele patinten.
Ongeveer 230 bouwprojecten zijn open voor publiek.
Het project helpt bewoners en zorg professionals aan de hand van de praktijk bij het verbeteren van het veiligheids-
bewustzijn.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
In het algemeen is brandpreventie een onder-
schat aspect, wellicht ook omdat er behoorlijke
investeringen mee zijn gemoeid die normaal
gesproken niet worden gebruikt. Maar bij
een calamiteit zijn die gedane investeringen
goud waard, zodat de gevolgen veelal beperkt
blijven tot materile schade.
Het Bouwbesluit houdt rekening met diverse
zaken voor zowel nieuwbouw als in bestaande
bouw. Hierbij valt te denken aan het veilig en
tijdig het gebouw kunnen verlaten, het bestrij-
den van een beginnende brand, installaties en
bouwkun dige voorzieningen ter verhoging van
de brandveiligheid en bereikbaarheid voor hulp-
verleners. Van alle bovengenoemde items is in
het Bouw besluit een nadere omschrijving op-
genomen, echter hiervoor zal wel een hoge mate
van deskundigheid aanwezig moeten zijn om
tot een juiste en kostentechnisch aanvaardbare
invulling te komen. Deze deskundigheid is bij
EFPC aanwezig voor alle bovengenoemde items
op het gebied van regelgeving, blussystemen en
meldsystemen voor iedere denkbare situatie en
meer. Denk bijvoorbeeld ook aan organisato-
rische maatregelen, wat helaas vaak wordt onder-
schat. Immers hoe vaak is de bemensing van een
nachtdienst in een verzorgingshuis (te) summier?
Voor alle vragen en deskundig advies op het
gebied van brandveiligheid kan men terecht bij
EFPC (030) 225 2400.
Brandveiligheid in de zorg 15
Nummer 11
29 mei 2013
*
"lnvesIeren /n ve///ghe/d /s /nvesIeren /n maaIrege/en d/e, op heI momenI daI
heI er werke//jk Ioe doeI, onbeIaa/baar z/jn."
Onafhanke||jke adv|ser|ng |n onder meer |ntegra|e brandve|||ghe|d en exp|os|eve|||ghe|d
www.efpc.n| www.hse-adv|es.n|
HSE-advies
&
European Fire Protection Consultants
(EFPC)
D specialisten voor u op het gebied van:
+ Brandveiligheid in zorginstellingen
+ Regelgeving in relatie tot brandveiligheid
+ Brandpreventievoorzieningen
+ Inbraakbeveiliging/Toegangscontrole;
+ Arboveiligheid, bijv. gerelateerd aan verminderd zelfredzame personen
+ Elektrische veiligheid in medische ruimten
European Fire Protection Consultants N.V.
Internationale beveiligingadviseurs

Leyenseweg 113G
Postbus 261, 3720 AG Bilthoven
Telefoon: 030 225 24 00 | Fax: 030 225 24 49
info@efpc.nl | www.efpc.nl
Gelre ziekenhuis, Royal Haskoning
Nieuwbouw Erasmus MC,
illustratie EGM Architecten
Brandveiligheid in de zorg 16
Nummer 11
23 mei 2013
Onderzoekers van het AMC (Amsterdam)
en de cole Polytechnique Fdrale de
Lausanne (Zwitserland) hebben genen
gedenticeerd die bepalend zijn of een
organisme een hoge ouderdom bereikt. Het
onderzoeksteam deed de vondst in muizen
en wormen en publiceerde zijn bevin-
dingen in het wetenschappelijke tijdschrift
Nature.
Tijdens hun speurtocht naar verouderings-
genen vonden de onderzoekers in muizen
dat de genen die verantwoordelijk zijn voor
de aanmaak van zogenoemde mitochon-
driale eiwitten of MRPs, bepalend zijn voor
de uiteindelijke levensduur. Uit het onderzoek
blijkt dat een halvering van de activiteit van
de MRP-genen het leven van de muizen met
de helft verlengt. Dit is aangetoond in een
natuurlijke muizenpopulatie en niet, zoals
in veel andere studies, na een kunstmatige
uitschakeling van de genen. Dit is de eerste
keer dat we aantonen dat een kleine variatie
in activiteit van genen, en dus geen mutaties,
kan verklaren waarom een organisme ouder
wordt dan een ander, zegt AMC-medisch
bioloog Riekelt Houtkooper, de eerste auteur
van het artikel in Nature. Behalve muizen ge-
bruikten de onderzoekers wormen om het
verband tussen MRP-genen en veroudering
op te helderen. Wormen waarbij het bewuste
gen werd genactiveerd, leven gemiddeld 31 in
plaats van negentien dagen. De langer leven-
de wormen zijn bovendien gezonder, blijven
langer actief en tter, ook op hoge leeftijd. De
volgende stap in het onderzoek is om bij een
individueel organisme te bepalen hoe actief
het gen is en of dit de ouderdom voorspelt.
Slechtziendheid bij ouderen wordt ver-
oorzaakt door een erfelijk defect in het
afweersysteem, stellen onderzoekers van
de afdeling Oogheelkunde van het UMC St
Radboud (Nijmegen) in Nature Genetics.
Dragers van het defect hebben een 22 keer
hoger risico op leeftijdsgebonden macula-
degeneratie, de belangrijkste oorzaak
van slechtziendheid bij ouderen. Door het
defect wordt het afweersysteem onvol-
doende afgeremd, waardoor beschadigin-
gen in het netvlies ontstaan.
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie is een
ouderdomsziekte van het centrale deel van het
netvlies, de macula. Door het afsterven van de
lichtgevoelige cellen in de macula vermindert
het centrale zicht. Leeftijds gebonden macula-
degeneratie maakt lezen, gezichten herken-
nen en autorijden moeilijk tot onmogelijk.
De aandoening begint over het algemeen na
het vijftigste jaar, en met het ouder worden
neemt het risico fors toe. Ongeveer 35 pro-
cent van de mensen boven de 75 lijdt aan
leeftijds gebonden maculadegeneratie. Vijf
jaar geleden zetten dr. Anneke den Hollander
(geneticus) en prof. dr. Carel Hoyng (oogarts)
een databank op voor het verzamelen van
patintgegevens. De databank is inmiddels
uitgegroeid tot een van de grootste data banken
voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie ter
wereld. De bank vormt een belangrijke basis
van het onderzoek van de afdeling Oogheel-
kunde.
Oogarts in opleiding John van de Ven, eerste
auteur van het artikel in Nature Genetics,
toonde aan dat sommige patinten met leef-
tijdsgebonden maculadegeneratie een erfelijk
defect hebben in het CFI-gen. Deze patinten
hebben een 22 keer grotere kans op de aan-
doening dan de mensen zonder dit defect.
Het CFI-gen speelt een belangrijke rol in
het complementsysteem, een onderdeel van
het afweersysteem. Het is de taak van het
comple mentsysteem om ziekteverwekkers
te doden, lichaamsvreemde stoffen op te
ruimen en afweercellen aan te trekken. Maar
het comple mentsysteem kan ook lichaams-
eigen cellen beschadigen. Om zich daartegen
te beschermen gebruikt het lichaam het CFI,
dat het complement systeem kan afremmen.
Mensen met een foutje in het CFI-gen kunnen
het complement systeem echter onvoldoen-
de remmen, waardoor ze veel makkelijker
macula degeneratie ontwikkelen. De onder-
zoekers toonden aan dat het complement-
systeem inderdaad overactief is in het bloed
van deze patinten. Het is nog onduidelijk
waarom een overactief complementsysteem
juist tot problemen in het oog leidt en niet
op andere plaatsen in het lichaam. Mogelijk is
de macula extra gevoelig voor schade door de
blootstelling aan licht en een hoog zuurstof-
gehalte. Vetten in de macula kunnen door deze
blootstelling reageren met zuurstof (oxidatie)
en beschadigd raken. Op hun beurt activeren
deze geoxideerde vetten het afweer- en com-
plementsysteem, waardoor de maculadegene-
ratie in gang wordt gezet en uiteindelijk het
centrale gezichtsvermogen afneemt.
Leeftijds gebonden macula degeneratie maakt lezen, gezichten herkennen en autorijden moeilijk tot onmogelijk.
Genen voor een hoge ouderdom
Het is nog onduidelijk
waarom een overactief
complementsysteem
juist tot problemen in
het oog leidt
Slechtziendheid bij ouderen
17 Zorg voor Ouderen
Nummer 11
29 mei 2013

Volledig verzorgde verhuizingen voor senioren
In- en uitpakken van al uw bezittingen die u wilt verhuizen
Demontage en montage van grote meubels
Ophangen van lampen, klokken, schilderijen en decoratie
Aansluiten en instellen van apparatuur zoals televisie en wasmachine
Stoffeer- schilder- en behangwerk

Correcte woning ontruimingen na verhuizen of overlijden
Een nette oplevering aan de verhuurder of makelaar
Bruikbare spullen hergebruikt via stichtingen
Wij onderscheiden ons door de grote hoeveelheid werkzaamheden die wij uit
handen (kunnen) nemen. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing, omdat
uw woning na ons werk geheel ingericht en woonklaar kan zijn, als u dat van
ons verwacht. Wij werken naar uw wensen en verwachtingen, dus u bepaalt
wat we wel en niet voor u doen.
Bel voor een brochure of afspraak 010 888 22 15
www.seniorenhulp.com|info@seniorenhulp.com
Protocol
Onlangs gebeurde er met een patinte
iets waardoor ik werd teruggezogen naar
vroegere tijden waarin dingen konden ge-
beuren waarvan we inmiddels weten dat het
niet goed is dat ze nog kunnen gebeuren. Het
voorval vond ik zo erg dat ik ging twijfelen
aan mijzelf. Ik zou het vast verkeerd zien,
degenen die verantwoordelijk waren, zouden
vast een nobele bedoeling hebben gehad, ik
wist iets niet wat zij wel wisten. Ik ging me
daarom eens verplaatsen in die arts van dat
regionale ziekenhuis, dan zou ik het beter
begrijpen. Ja, Staalman hier. Goeiemor-
gen, met de meldkamer, er is een reanimatie
gaande, oude dame collabeert op straat, poli-
tie na een paar minuten ter plaatse en ambu
neemt het nu over en gaat vervoeren. Ze is
al die tijd niet meer aanspreekbaar geweest.
Staalman neemt een slok kofe, doet nog
snel een plasje en spoedt zich naar de eerste
hulp. Hij weet dat van de mensen boven de
zeventig jaar slechts acht procent een reani-
matie overleeft, de helft mt hersenschade.
Terwijl de oude vrouw op een bed wordt ge-
legd schiet de familie op hem af. Dokter, ze
is 86, heeft Parkinson, erg vergeetachtig, een
pacemaker, verstopte kransslagaders en hier
in het ziekenhuis staat in het dossier dat er
niet meer gereanimeerd en behandeld hoeft
te worden. U kunt dat vast zien in het elektro-
nisch... Staalman riep onder tussen van alles
naar verpleegkundigen, het ging razendsnel.
De familie mocht even wachten. Na een uur
stak een familielid het hoofd om de kamer,
kijken hoe het ging. Daar lag moeder aan de
slangen in een bed met ijs. Met ijs dokter
Staalman?! Ja, dat is protocol, dat is om
hersenschade te voorkomen. Na een halve
dag boze en verdrietige familie ontdooide
Staalman en vervolgens de oude vrouw. Zij
kon daarna rustig sterven.
Nu snap ik het, Staal-
man had een protocol.
Voor dat type artsen is
er maar n remedie:
een protocol schrijven
hoe je met protocol-
len moet omgaan.

Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
Column
Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland
Zorggroep, waartoe Rijnland Ziekenhuis
met locaties in Alphen aan den Rijn en
Leiderdorp behoort, doen onderzoek naar
samenwerking.
Deze verkenning betreft zowel de mate als de
mogelijke vorm van samenwerking, bijvoor-
beeld een bestuurlijke fusie. Deze beoogde
samenwerking heeft als doel dat patinten in
de regio gebruik kunnen blijven maken van
een breed aanbod van ziekenhuiszorg. Door
een samenwerking moeten de ziekenhuizen
ook een aantrekkelijke werkplek blijven voor
medisch specialisten en medewerkers. Hoewel
de beoogde samenwerking niet is gericht op
bezuinigingen, worden er ook voordelen
gezien op het gebied van kosten en inves-
teringen. Bij een structurele samenwerking
moet per locatie een zorgproel worden
bepaald. Daarbij zullen in ieder geval de drie
ziekenhuislocaties centra voor poliklinische
behandelingen en voor basis-ziekenhuiszorg
blijven. Het streven is om in het najaar van
2013 de verkenning af te ronden.
De cardiologen van het Scheper Ziekenhuis
in Emmen behandelden vorige week de
5000ste patint met een vernauwing in de
kransslagader.
Sinds 2009 kunnen patinten uit de regio met
n of meer ver nauwingen in de slagaders
voor hoogwaardige dotterzorg terecht in het
Emmer Ziekenhuis. Het Scheper Zieken huis
is het enige ziekenhuis in Drenthe dat deze
behandeling biedt. Het Scheper Ziekenhuis
introduceerde dotterzorg vanwege het hoge
percentage mensen in de regio met over-
gewicht, hoge bloeddruk, suikerziekte en
hart- en vaatziekten. Tot 2009 was men aan-
gewezen op dottercentra in Groningen en
Zwolle. Kostbare tijd ging zo verloren en dat
leidde tot extra schade aan het hart, aldus
Gillian Jesserun, interventie cardioloog. Als
een bloedvat is vernauwd, kan het hart te
weinig bloed krijgen. Bij een dotter-
behandeling wordt die vernauwing op-
geheven. De cardioloog brengt via een slag-
ader in de lies een dunne draad langs de
vernauwing in het bloedvat.
Het Elkerliek ziekenhuis in Helmond
opende donderdag 16 mei een volledig
vernieuwde wasserij. Het Helmondse
ziekenhuis is een van de twee ziekenhuizen
in Nederland die nog zelf wassen.
Na ruim vijftig jaar trouwe dienst werd deze
wasserij eind 2012 compleet vernieuwd. Nu
beschikt het Elkerliek over een state-of-the-art
wasfabriek. Als eigenwijs ziekenhuis wil het
Elkerliek ziekenhuis zoveel mogelijk diensten
in eigen beheer houden. Niet alleen omdat
het kostenbesparend is, ook omdat het zorgt
voor meer exibiliteit en er sneller actie kan
worden ondernomen. Door kortere lijnen
kan vlotter worden ingespeeld op wensen
van medewerkers en patinten. Naast bij-
voorbeeld een eigen schoonmaak- en onder-
houdsdienst, heeft de zorginstelling ook een
eigen wasserij. Eind 2012 werd deze wasserij
vol ledig ge renoveerd. De renovatiewerkzaam-
heden duurden ongeveer zes weken. Een van
de opvallendste veranderingen is de overstap
van losse, centrifugerende wasmachines naar
een wasstraat met tien compartimenten waar-
in een continu wasproces plaatsvindt. Aan de
ene kant van de straat wordt via een hang-
baansysteem (met plaats voor vijftig zakken
in vier banen) vuil wasgoed geladen. Aan de
andere kant komt het er schoon weer uit. Alles
gaat volledig automatisch.
Henny Koppens, sectorhoofd facilitair
bedrijf: Met onze moderne machines zijn
we helemaal up-to-date en klaar voor de toe-
komst. De besparing is fors. Omdat we het
werk niet uitbesteden, hebben we een BTW-
voordeel. Er zijn geen transportkosten en we
hoeven geen winstmarge te betalen. Tegelijker-
tijd werken de nieuwe wasmachines, drogers,
vouwmachine en mangel energiezuiniger. In
de bijlage Hygine, die op 12 juni bij de Zorg-
en Ziekenhuiskrant verschijnt, wordt uitge-
breid aandacht besteed aan de gerenoveerde
wasserij van het Elkerliek ziekenhuis.
MC Groep zet CCN
in op Cardiologie
Diabetes tijdens
de ramadan
Onderzoek naar
samenwerking
Scheper dottert
5000ste patint
Het ziekenhuis wil
zoveel mogelijk diensten
in eigen beheer houden
Elkerliek opent
moderne wasserij
Kees Wolse, lid Raad van Bestuur, opende de nieuwe wasserij van het Elkerliek ziekenhuis door de wasstraat in
werking te zetten (foto Hein van Bakel).
Europees onderzoek darmoperaties
Ruim dertig ziekenhuizen in Nederland
werken mee aan een Europees onder-
zoek naar de toepassing van een oplos-
bare inwendige exibele beschermhuls
bij darmoperaties. De vakgroep Chirurgie
van het Streekziekenhuis Koningin Beatrix
(SKB) uit Winterswijk is een van de deel-
nemers aan het onderzoek. Hierbij wordt
gekeken of het plaatsen van deze huls
de kans op lekkage van de darmnaad kan
verminderen.
Helaas is een van de risicos van een darm-
operatie het mogelijk optreden van lekkage
van de darmnaad. De gevolgen hiervan
kunnen levensgevaarlijk zijn. De biologisch
afbreekbare huls, de zogeheten C-seal, wordt
tijdens de operatie waarbij de uiteinden van
de endeldarm aan elkaar worden gehecht,
aan de binnenzijde van de darm over de
darmnaad geplaatst. Uit een eerder voor-
lopig onderzoek is gebleken dat de C-seal
een veilige methode is en mogelijk het aantal
naadlekkages vermindert. De huls breekt
na enkele weken vanzelf af en hoeft niet te
worden verwijderd. Patinten hebben geen of
weinig last van de C-seal. Om zekerheid over
de werkzaamheid van de C-seal te verkrijgen,
is vorig jaar een Europees onderzoek gestart.
In dit onderzoek worden de effecten van de
C-seal vergeleken met die van de standaard-
behandeling (zonder C-seal). Om het onder-
zoek representatief te laten zijn, moeten in
totaal 616 patinten meedoen. Kort voordat
de darmnaad wordt gemaakt, wordt tijdens
de operatie door loting bepaald of de patint
de C-seal krijgt of niet. Is dat laatste het geval,
dan komt de patint in de controlegroep. Als
uit het onderzoek zou blijken dat het gebruik
van C-seal een meerwaarde heeft, dan is waar-
schijnlijk dat deze methode in de toekomst
standaard toegepast zal gaan worden.
MC Groep (Lelystad) heeft voor de cardio-
logische zorg het landelijke Cardiologie
Centra Nederland (CCN) aangetrokken. Per
1 juni is het team cardiologen versterkt met
drie cardiologen van CCN.
Cardiologie Centra Nederland staat voor het
bieden van integrale zorg en is de spil tussen
ziekenhuis, huisarts en -in geval van hoog-
complexe zorg of hartoperaties- het acade-
misch ziekenhuis. De cardiologen gaan voor
chronische hartaandoeningen nauwer samen-
werken met huisartsen in de regio. Doel is dat
patinten altijd in een zo vertrouwd mogelijke
omgeving de zorg en begeleiding krijgen die
zij nodig hebben. De twee cardiologen van
MC Groep die zich eerder ziek meldden,
hebben afscheid van het ziekenhuis genomen.
De drie overige cardiologen blijven werkzaam
bij MC Groep onder de vlag van Cardiologie
Centra Nederland. Het team is aangevuld met
twee cardiologen.
Nederland telt zon 90.000 moslims met
diabetes. Velen maken de keuze om mee te
doen aan de ramadan en te vasten. Helaas
gebeurt dat lang niet altijd in overleg met
de behandelaar. Het risico is dan groot dat
de diabetes ontregeld raakt.
De Nederlandse Diabetes Federatie en de
Jan van Ooijenstichting pleiten er daarom
voor om in de spreekkamer het gesprek aan
te gaan over die lastige combinatie van dia-
betes en ramadan. NDF en JVO presenteerden
vorige week de toolbox Diabetes en ramadan.
Doel van de actie is om het gesprek over dit
onderwerp te bevorderen en behandelaars te
ondersteunen met praktische adviezen. De
adviezen zijn gebaseerd op best practices die
door de jaren heen zijn verzameld door de
Jan van Ooijenstichting. De toolbox omvat
ook een medicatiekaart met schemas voor de
aan passing van het medicijngebruik rondom
ramadan.
18 Kliniek
Nummer 11
29 mei 2013
Vioolconcert in Albert Schweitzer
Ziekenhuismedewerkers, patinten en bezoekers van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht werden vrijdag
10 mei getrakteerd op een concert met viool en cello. Negen- tot veertienjarige musici van het Scala Ensemble uit
Zutphen verzorgden het concert. Ze speelden werken van onder andere Vivaldi, Hopkins, Bohm, Casals en Spata. De
kinderen zorgden voor een moment van ontspanning en verrassing bij iedereen die tijdens het bezoekuur de centrale
hal van het ziekenhuis passeerde, of er even voor ging zitten (foto Frederike Roozen-Slieker).
Het operatieteam van SKB dat de 250ste deelnemer aan
het onderzoek heeft geopereerd. In het midden chirurg
Slootmans.
Het Elkerliek ziekenhuis in Helmond is
gestart met een polikliniek Geriatrie in
gezondheidscentrum Palissade in Gemert.
Deze polikliniek is speciek bedoeld voor
onderzoek en behandeling van de oudere
patint. Op 1 augustus van dit jaar start ook
de polikliniek Neurologie met een maande-
lijks spreekuur op locatie Gemert.
Mensen bereiken steeds hogere leeftijden.
Hierdoor groeit de behoefte aan goede
ouderen zorg. Het Elkerliek ziekenhuis wil
met het openen van de polikliniek Geriatrie
deze zorg dichterbij de patint brengen.
Ouderdom leidt vaak tot meerdere klachten,
op zowel lichamelijk als geestelijk en sociaal
gebied. Juist doordat tegelijkertijd verschil-
lende problemen optreden, is het moeilijk
een duidelijke diagnose te stellen. Op de poli-
kliniek van het Elkerliek ziekenhuis wordt
daarom uitgebreid onderzoek gedaan naar de
specieke problematiek bij oudere patinten.
Dit gebeurt door of onder supervisie van een
klinisch geriater, een specialist op het gebied
van ouderdomsziekten en -problemen. Het
Elkerliek ziekenhuis zit al bijna vier jaar op
locatie Gemert. In totaal kunnen inwoners
van Gemert en omgeving vanaf augustus voor
tien specialismen terecht in gezondheids-
centrum Palissade.
De polikliniek van het Elkerliek ziekenhuis op locatie Gemert (foto Hein van Bakel).
Elkerliek ziekenhuis start polikliniek Geriatrie
Oudere patinten met een goede lichame-
lijke conditie herstellen sneller en beter
na een zware buik- of longoperatie. Als de
conditie te wensen overlaat is het raad-
zaam om deze vr de operatie te ver-
beteren. Dat is mogelijk door een trainings-
programma van twee tot vier weken te
volgen. Kort geleden promoveerde fysio-
therapeut en bewegingswetenschapper
Jaap Dronkers op zijn bevindingen.
Dronkers onderzocht de lichamelijke conditie
van oudere patinten die een zware operatie
moeten ondergaan. Hij toont aan dat er een
duidelijke samenhang is tussen de conditie en
de mate van herstel na de operatie. De resul-
taten van het onderzoek kunnen kort worden
samengevat met de slogan Better in, better
out: hoe beter een oudere patint het zieken-
huis in gaat, hoe beter hij of zij er uit komt. In
de Nederlandse ziekenhuizen worden steeds
meer oudere patinten geopereerd. Dronkers
beveelt aan om bij deze patinten standaard
een lichamelijke-conditietest op te nemen in
de preoperatieve voorbereiding.
Behandelaars kunnen de zorg voor de opera-
tiepatint afstemmen op de uitslag van die
conditietest, onder meer door te zorgen voor
een optimale conditie op het moment dat
de patint het ziekenhuis in komt. Dronkers
toont in zijn proefschrift aan dat oudere
patinten in de twee tot vier weken vr de
operatie zonder blessures of andere nadelige
bijwerkingen een stevig trainingsprogramma
kunnen volgen en zo in korte tijd hun
lichame lijke conditie verbeteren.
Complicaties
Een dergelijk preoperatief beleid vermindert
het risico op complicaties, een onnodig lang
ziekenhuisverblijf en langdurig of blijvend
functie verlies. Dat geeft bovendien een be-
sparing op de zorgkosten. Jaap Dronkers is
werkzaam als fysiotherapeut in Ziekenhuis
Gelderse Vallei in Ede. Zijn promotie valt
onder het onderzoeksprogramma Body@
Work, een samenwerkingsverband tussen
VUmc, VU en TNO.
Er is een er een
duidelijke samenhang
tussen de conditie en
de mate van herstel
na de operatie
Conditie operatiepatinten
Hoe beter een oudere patint het ziekenhuis in komt, hoe beter hij eruit komt.
19 Zorg voor Ouderen
Nummer 11
29 mei 2013
Boekrecentie
Had ik het
maar geweten
Had ik het maar geweten, het eerste boek
uit de reeks Moderne Dementiezorg van
Kosmos Uitgevers is kortgeleden geheel
vernieuwd. Dit eerste boek is een prak-
tische handleiding voor partners, familie-
leden, mantelzorgers en professionele
zorgverleners van mensen met dementie.
Biedt het eerste boek in de reeks vooral veel
tips, het tweede boek (Op)nieuw geleerd,
oud gedaan gaat over het lerende vermogen
van mensen met dementie. Het derde boek
verschijnt in september en besteedt vooral
aandacht aan de psychologische en emotio-
nele kanten van de omgang met dementie.
Het zijn, zo schrijft Ruud Dirkse, auteur van
Had ik het maar geweten, vooral de nor-
male basisbehoeften die ook bij iemand
met dementie goed geregeld moeten zijn.
Daarover gaat dit boek. Komt iemand met
dementie onvoldoende buiten, dan kan er
daarnaast ook depressiviteit optreden. Slaapt
iemand slecht, dan ontregelt dit veel. Goed
eten en drinken zijn cruciaal; het is onze
brandstof. Kauwen is belangrijk en daarmee
ook goede mondzorg. Aantoonbaar blijkt
dat bewegen deze ziekte kan remmen. De
auteur geeft in dit boek vele tips en sugges-
ties om dementerenden en hun verzorgende
familieleden uit te dagen vooral goed te
letten op die basisbehoeften. In de nieuwe
versie zijn er zelfs nog meer tips (98) dan
in de eerdere versies. Nieuw is onder meer
de tip waarin wordt uitgelegd waarom
mensen met dementie niet steeds moeten
worden ge corrigeerd. Het boek is vooral
handig. Niet alleen voor familieleden die
te maken krijgen met dementie, maar ook
voor mensen die in hun werk omgaan met
dementerenden. Het is goed om weer eens
op een rij te hebben staan, wat een mens met
dementie nodig heeft. Het boek biedt naast
de vele tips ook veel bruikbare informatie.
Het zet bijvoorbeeld de vele organisaties op
dit gebied op een rij, noemt handige web-
sites, vakbladen en boeken. Daarnaast staan
er pakkende interviews in met bijvoorbeeld
cabaretire Adelheid Roosen en voor malig
Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet.
Aan dit boek zijn twee websites gekoppeld:
www.hadikhetmaargweten.nl en:
www.moderne-dementiezorg.nl.
Had ik het maar geweten, door Ruud Dirkse,
Kosmos Uitgevers, 114 paginas, 22,95 euro.
ISBN 9789021546483.
20 Advertentie
Nummer 11
23 mei 2013
VAKANTlE
l5...
...HET ONMOGELljKE
MOGELljK MAKEN
VAKANTlE l5...
...als verpleegkunolge/verzorgenoe van je beroep je bobby maken
...jongeren met een beperklng een zorgeloze vakantletljo bezorgen
...elnoelljk ecbt tljo voor elkaar
...een kljkje ln een anoere werelo
...een onvergetelljke ervarlng
... WWW.WlELEWAAL.NL/
VRljWlLLlGER5
Congres Medicatieveiligheid
Kennis is cruciaal om medicatie-incidenten te verminderen
1 oktober 2013 | 9.30 - 17.00 uur | ReeHorst, Ede
Als verpleegkundige signaleer je vaak als eerste bijwerkingen en interacties.
Hoe up-to-date is jouw kennis ten aanzien van medicatiegebruik?
Leer in n dag hoe je het aantal medicatie-incidenten omlaag kunt krijgen met:
Communicalie
Overdrachl
Signalering
Pekenvaardigheid
www.reedbusinessevents.nl/medicatieveiligheid
www.verian.nl
Of volg ons op
Word jij ons nieuwe gezicht
in de wijk?
We hebben regelmatig mogelijkheden voor
Verzorgenden en Verpleegkundigen
Belangstelling? Kijk dan voor onze actuele vacatures
op onze site www.verian.nl of bel 088-126 32 32
Het verbeteren van medicatiegebruik is
n van de meest besproken onderwerpen
in de zorg. Logisch, want fouten bij berei-
den, uitzetten en toedienen van medicatie
kunnen ernstige gevolgen hebben. Ieder-
een wil voorkomen dat bij mensen schade-
lijke bijwerkingen optreden.
Zorgprofessionals kennen allemaal de ernst
van bloedingen en elektrolytstoornissen.
Communicatie, overdracht, signalering en
rekenvaardigheid moeten allemaal nog beter.
En dat kan ook. Om de medicatieveiligheid te
verbeteren, is wel iedereen nodig. Apothekers,
thuiszorgmedewerkers, artsen, verzorgenden
en verpleegkundigen. Een verpleegkundige
signaleert vaak als eerste bijwerkingen en
interacties. Om deze reden organiseert Nursing
dit jaar voor het eerst het Medicatiecongres, op
dinsdag 1 oktober, want kennis is cruciaal om
medicatie-incidenten te verminderen.
Up-to-date
Om medicatie goed te kunnen verstrekken is
kennis van die medicatie essentieel. Veel ver-
pleegkundigen en verzorgenden worstelen
hiermee, want er zijn zoveel verschillende
medicijnen dat ze door de bomen het bos niet
meer zien. De werkdruk is daarnaast dermate
hoog dat er vaak niet de tijd is om zich uit-
gebreid te verdiepen in de medicatie zelf en
in de wijze van verstrekking van de medica-
tie. Tijdens het congres Medicatieveiligheid
kunnen verpleegkundigen en verzorgenden
hun kennis ten aanzien van medicatieveilig-
heid up-to-date brengen.
High Risk Medicatie
Uit de Centrale Medicatiefouten Registratie
blijkt dat van alle medicatiefouten de meeste
fouten gemaakt worden bij het verstrekken
van parenterale geneesmiddelen. Parenterale
geneesmiddelen zijn alle geneesmiddelen
die genjecteerd worden. Zowel bij het klaar-
maken van parenteralia als bij het toedienen
van parenteralia worden fouten gemaakt. De
gevolgen kunnen ernstig zijn. Als mensen
door bijvoorbeeld een slechte hygine
besmet raken met een bacterie, kunnen ze
over lijden. Om deze reden zal er tijdens het
congres speciale aandacht zijn voor High
Risk Medicatie. Ook zal er tijdens het congres
worden ingegaan op therapietrouw, reken-
vaardigheid, medicatie bij ouderen en het
verzorgen van een goede overdracht. Kijk
voor meer informatie en aanmelden op
www.reedbusinessevents.nl/medicatieveiligheid.
Caroline Kalkman in het Kennemer
Gasthuis (Haarlem) is benoemd tot KG-
verpleegkundige van 2013. Zij kreeg deze
titel namens Paula Baars, initiatiefneemster,
en haar collegas van de research afdeling
en het secretariaat cardiologie. Zij omschrij-
ven haar als een kundig verpleegkundige
maar vooral als een zorgvuldig en patint-
gericht mens. Caroline Kalkman is voor
deze titel voor gedragen door de collegas
van het ziekenhuis. Caroline Kalkman is de
vijfde verpleegkundige van het jaar in het
Kennemer Gasthuis.
Drs. Nannie Wiegman, directeur van het
Florence Nightingale Instituut (FNI), kreeg
kortgeleden een Koninklijke onderscheiding.
Nannie Wiegman (1950), verpleegkundige
en historica, werd door burgemeester Van
Schelven uit Culemborg benoemd tot Ridder
in de Orde van Oranje-Nassau. Bij hoge uit-
zondering kreeg zij dit fraaie eerbetoon niet
op 30 april uitgereikt, maar op de dag dat
Nederland de Dag van de Verpleging vierde.
Wiegman zet zich al jaren met hart en ziel
in om bij verpleegkundigen en verzorgenden
historisch besef en beroepstrots te stimu-
leren.
De voorzitter van de Raad van Bestuur van
Isala (Zwolle), Marjanne Sint, legt per
1 februari 2014 haar functie bij Isala neer.
Mede met het oog op het vertrek van
Marjanne Sint heeft de Raad van Toezicht
besloten de huidige directeur Finance en
Control van Isala, Roel Venema, per 1 juni
2013 te benoemen als derde lid van de Raad
van Bestuur. Roel Venema gaat in ieder geval
de portefeuille Financin behartigen. Robbin
Thieme Groen blijft lid van de Raad van
Bestuur en verantwoordelijk voor onder meer
de portefeuille patintenzorg en kwaliteit.
Prof. dr. Emiel F.M. Wouters, hoofd van
de afdeling Longziekten van het Maastricht
Universitair Medisch Centrum+ (Maastricht
UMC+) en voorzitter Raad van bestuur
CIRO+, heeft op 20 mei de Pioneer Award
van de American Thoracic Society (ATS, de
Amerikaanse Longvereniging) ontvangen.
Dat gebeurde tijdens het jaarlijkse congres
van de ATS Pulmonary Rehabilitation
Assembly van 19 tot 25 mei in Philadelphia.
Elk jaar wordt de Award uitgereikt aan een
Europese onderzoeker die zich jarenlang
heeft ingezet om longrevalidatie op de kaart
te plaatsen door vernieuwend wetenschap-
pelijk onderzoek uit te voeren. Een citaat uit
het jury rapport over prof. dr. Wouters: Deze
award is een blijk van waardering voor zijn
toewijding aan longrevalidatie, een wereld-
wijde erkenning van zijn expertise op dit
gebied en zijn zeer substantile bijdragen
aan de wetenschap van longrevalidatie.
De voltallige maatschap dermatologie van
het Catharina Ziekenhuis in Eind hoven
is op 17 mei denitief vertrokken uit het
ziekenhuis. Het laatste kans gesprek
tussen de Raad van Bestuur en de maat-
schap, dat de dinsdag ervoor plaatsvond,
bood volgens het ziekenhuisbestuur niet
voldoende basis om de samenwerking te
herstellen.
Het conict tussen ziekenhuis en maatschap
kent een lange historie. Het escaleerde vorig
jaar toen bleek dat de maatschap (volgens
het ziekenhuis, zonder dat het bestuur dit
wist) een praktijk voor niet-verzekerde zorg
(cosmetische dermatologie) was begonnen.
De Raad van Bestuur besloot toen om de toe-
latingsovereenkomst van de voltallige maat-
schap op te zeggen. De dermatologen hebben
steeds gezegd dat zij mondelinge toestem-
ming van de Raad van Bestuur (met name van
voorzitter Piet Batenburg) hebben gekregen
voor het opstarten van de praktijk. In een pers-
verklaring stellen de vier dermatologen dat
de door het ziekenhuis aangevoerde ontslag-
gronden door het Scheidsgerecht ongegrond
zijn verklaard.
Het Scheidsgerecht concludeert dat de
derma tologen niet verzekerde zorg uitsluitend
hebben aangeboden in het belang van hun
patinten en niet voor persoonlijk gewin. Zij
hebben te goeder trouw gehandeld volgens
de Zorgverzekeringswet. Het verwijzen van
patinten naar de ZBC MohsA in Venray is
gebeurd op basis van de professionele stan-
daard, die bepaalt dat patinten tijdig en
adequaat voor hun huidkanker geholpen
moeten worden. Het opzeggen van de toe-
latingsovereenkomst is op basis van deze
gronden ontoereikend verklaard, zo zeggen
de dermatologen in hun persverklaring. Het
Scheidsgerecht wijst op de nodeloze escalatie
tijdens het proces. Het ontbinden van de
toelatingsovereenkomst is denitief gewor-
den na een eenzijdig besluit van de Raad van
bestuur van het Catharina Ziekenhuis, voeren
de dermatologen aan. Het ziekenhuis heeft
tijdens het conict verzoeken om inhoudelijk
overleg en mediation afgewezen. De afdeling
Dermatologie van het Catharina Ziekenhuis
was het grootste perifere dermatologische
opleidingscentrum van Nederland en (inter)
nationaal geroemd. De maatschap was voor-
loper in de behandeling van huidkanker. De
dermatologen zullen buiten het Catharina
Ziekenhuis - op een nog nader bekend te
maken nieuwe werklocatie - hun praktijk
een vervolg geven. Dermatologen van het
Maastricht UMC+ hebben de taken van de
maatschap in het Catharina Ziekenhuis over-
genomen.
De afdeling Dermatologie van het Catharina Ziekenhuis was het grootste perifere dermatologische opleidingscentrum van Nederland en (inter)nationaal geroemd.
Met kennis medicatie-incidenten verminderen
Het conict tussen
ziekenhuis en
maatschap kent een
lange historie
Volledige maatschap weg
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
www.tmi-interim.nl
Werken in Zwitserland?
Bent u net zo
veelzijdig als Vrian?
Interesse? Kijk op
www.verian.nl
Voor meerdere regios zoeken wij
Verzorgenden en
Verpleegkundigen
Mensen in de Zorg
21 Werken & Scholing in de Zorg
Nummer 11
29 mei 2013
Om de medicatieveiligheid te verbeteren, is iedereen
nodig.
*
22 Agenda
Nummer 11
29 mei 2013
Donderdag 20 juni / vrijdag 21 juni
Het Nachtcongres
Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden
die (soms of regelmatig) in de nachtdienst
werken.
Over o.a. Arbeidsomstandigheden, De juiste
voeding om t te blijven, Agressief en pro-
bleemgedrag, Psychische problemen, Onrust
bij alzheimer, Nachtelijke symptomen bij palliatieve patinten, Specieke klach-
ten van patinten met kanker, Dromen en nachtmerries.
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
3 2013
Agenda
Donderdag 6 juni 2013
Congres Krachtige zorg voor Kwetsbare ouderen
Voor alle verpleegkundigen
Over o.a. risicogroepen, richtlijnen, ondervoeding, wondverzorging,
incontinentiebeleid, Guided Care, delier en multidisciplinaire samenwerking
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Krachtige zorg voor Kwetsbare ouderen
Donderdag 6 juni 2013, ReeHorst, Ede www.congressenmetzorg.nl
Voor alle verpleegkundigen
4 juni
Conges ICT en verpleging; the next step
Wat betekenen de ICT-ontwikkelingen voor jou als
verpleegkundige?
Met o.a. E-health in de praktijk en ICT als ondersteuning van het verpleegkundig
proces
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/ict
Speciale korting voor leden van de V&VN
8 juni
20e Nationale Dag Kraamzorg
20 jaar vakkennis in kraamzorg
Met o.a. Kenniscentrum Kraamzorg, opgroeien in Nederland anno 2013 en
babymassage
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.nationaledagkraamzorg.nl
Leden van de NBVK betalen 25 ipv 75 (excl. BTW)
4 september
Congres Darmproblematiek
De veel voorkomende behandelingen en de risicos
en complicaties die daarbij kunnen ontstaan
Voor alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/darmproblematiek
Herhaling van uitverkocht voorjaarsprogramma, wees er dus op tijd bij!
6 september
Congres Ziek van Longproblematiek
Leer over veel voorkomende en minder bekende
longziekten
Voor alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/longproblematiek
Vroegboekkorting tot 4 augustus
11 september
Conges Palliatieve zorgverlening
Over het bereiken van de best mogelijke kwaliteit
van leven voor ongeneeslijk zieken
Voor alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/palliatievezorg
Herhaling van uitverkocht voorjaarsprogramma, wees er dus op tijd bij!
26 september
Kleinschalig zorgen voor ouderen
Met een warm hart voor de bewoner
O.a. over omgevingszorg, afstemmen zorgvraag en beleving van de bewoners
centraal
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/kleinschaligzorgen
Programma voor managers n verzorgende!
1 oktober
Congres Medicatieveiligheid
Kennis is cruciaal om medicatie-incidenten te
verminderen
Met o.a. high risk medicatie en aandacht voor goede overdracht
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/medicatieveiligheid
Vroegboekkorting tot 1 september
10 oktober
Oncologie in de thuiszorg
Hoe om te gaan met oncologische patinten als dit
niet jouw specialisme is
O.a. over de kwetsbare oudere, pijnmedicatie en de invloed van voeding
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/oncologie
Vroegboekkorting tot 10 september
18 oktober
Ht verpleeghuiscongres
Hoe je ondanks de hogere werkdruk de beste zorg
kan blijven geven
Over o.a. succesvoller samenwerken met mantelzorgers en het toepassen van
E-health
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/verpleeghuis
Vroegboekkorting tot 13 september
14 november
Ht Dementiecongres
O.a. over dementiezorg in de praktijk, pijn en zorg
vanuit het oogpunt van de dementerende
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/dementiecongres
De eerste 200 deelnemers betalen 199 i.p.v. 249 (excl. BTW)
Donderdag 19 september
Het Medicatiecongres 2013
Voor alle verpleegkundigen en overige gen-
teresseerden werkzaam in de zorgsector
Over o.a. Resistentie tegen antibiotica,
nanotechnologie, richtlijn overdracht van
medicatiegegevens, medicatieproblemen
achter de voordeur, medicamenteuze pijn-
behandeling, bijwerkingen van medicijnen,
polyfarmacie bij ouderen,
veilige toepassing van geneesmiddelen bij kinderen.
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Thermen Holiday heeft een nieuwe aan-
winst; de Palmolive Ayuritual Sauna.
In samenwerking met Palmolive heeft
Thermen Holiday haar Panorama sauna
getransformeerd tot een nieuwe sauna
met een oosters tintje.
De Palmolive Ayurituel Sauna heeft een
mysterieuze ambiance door de sfeerverlich-
ting en een spectaculaire mozaekwand. Door
de sauna wordt de Palmolive Ayurituel geur
verspreid zodat bezoekers volledig tot rust
komen. Dit maakt de Palmolive Ayurituel
Sauna een weldaad voor lichaam en geest,
aldus Thermen Holiday. De inspiratie van de
Palmolive Ayuritel Sauna komt voort uit de
hindoestische gezondheidsleer Ayurveda. Het
woord Ayurveda is een samenstelling van het
woord yus dat leven of levensprincipe be-
tekent en het woord veda dat wetenschap of
kennis betekent. Ayurveda kan dus vertaald
worden als kennis of wetenschap van het leven.
In de Ayurveda wordt zowel naar het lichaam
als de geest gekeken, waarbij zij samenwerken
en elkaar benvloeden. In Ayurveda is het van
belang om onevenwichtigheid te herstellen of
te voorkomen door de energien in lichaam
en geest in balans te brengen en te houden.
Zowel Palmolive als Thermen Holiday hebben
producten of diensten die in het teken staan
van Ayurveda. Zo verkoopt Palmolive een spe-
ciale Ayurituel douchegel en biedt Thermen
Holiday Ayurvedic massages aan.
Massage
De Ayurvedic massage is een gehele lichaam-
smassage waarbij een ruime hoeveelheid
warme olie wordt gebruikt die een smerende
en medicinale werking heeft. De masseurs
stemmen de Ayurvedische massage op de
energiebalans van de bezoeker af. Door de
massage worden de drukpunten geactiveerd.
Dit heeft een reinigend, ontspannend en
balancerend effect. Het zelfgenezend ver-
mogen van lichaam en geest wordt gestimu-
leerd. Kijk voor meer informatie en om te
reserveren op www.thermenholiday.nl.
Mxima Medisch Centrum opende vorige
week op locatie Eindhoven de expositie
Dierbare verhalen, ter ere van de her-
opening van het stiltecentrum in de ge-
renoveerde hal van het ziekenhuis.
Dierbare verhalen is een tentoonstel-
ling van verhalen en voorwerpen. Mensen
die iets of iemand hebben verloren, delen
een herinnering die voor bezoekers te
bekijken is.
De wens om te herinneren groeit in Neder-
land. Steeds vaker willen mensen dat samen
doen. Emmy Bergman, bezoekster van de
expositie: Het is een geweldig initiatief. We
staan over het algemeen te weinig bij stil bij
verlies. Deze tentoonstelling laat zien dat
herinneringen belangrijk zijn en dat we hier
best vaker bij stil mogen staan. Het pro-
ject Dierbare Verhalen is een initiatief van
Luciana Macaluso en Piet Duizer. Dierbare
verhalen wil mensen helpen om het verlies
van bijvoorbeeld een dierbare met anderen te
delen en zo samen te spiegelen.
Kracht
Patinten en medewerkers werden gevraagd
om voorwerpen en verhalen aan te leveren
om de tentoonstelling te vullen. Het resul-
taat is een expositie van zon vijftien unieke
verhalen. Gerdien Schuring-Visch: Ik vond
het een hele eer om hieraan mee te doen.
Deze expositie heeft mij veel kracht gegeven
en ik weet zeker dat ik er sterker van ben ge-
worden. De dier bare herinnering aan mijn
overleden man is een deel van mijn leven en
ik vind het belangrijk om dat op deze wijze
uit te stralen.Dierbare Verhalen is een
publieksparticipatieproject. Mensen vullen
zelf met hun voorwerpen en herinnerings-
verhalen het project. De herinnering speelt
de hoofdrol, het voorwerp is een aandenken.
Het rondreizende project presenteert zich daar
waar verdriet in een context kan worden ge-
plaatst en makkelijker wordt besproken, zoals
ziekenhuizen, begraafplaatsen en crematoria.
Meer informatie over dit project is te vinden
op www.dierbareverhalen.nl. De expositie
is nog tot half augustus te bezichtigen in
Mxima Medisch Centrum, locatie Eind-
hoven.
Nieuwe sauna Thermen Holiday
Expositie Dierbare verhalen Mxima Medisch Centrum
Prijswinnaars
Juliana Toren
Verder leven na moord op kind
De belangstelling voor familiepretpark
Koningin Juliana Toren blijkt groot. Veel
lezers reageerden op de lezersactie. De Zorg-
en Ziekenhuiskrant kan de volgende personen
blij maken met twee toegangskaarten: Jim
Zitter (Duiven), Marion van der Valk (Har-
melen), Annemieke Noyons (Valkenburg),
Nelleke Kool (Lelystad) en Janneke Schinkel
(Urk).
Zes jaar na de moord op Nadine Beem-
sterboer staan haar ouders centraal in een
theaterproductie van Frederik de Groot.
Voor en Nadien is gebaseerd op het boek
Mam, ik bel je zo terug van Wanda Beem-
sterboer.
Met het stuk, dat op 31 mei en 1 en 2 juni
wordt gespeeld in schouwburg het Park in
Hoorn, hoopt De Groot mensen de ogen te
openen. Frederik de Groot schreef het script
op basis van Mam, ik bel je zo terug. Het
boek gaat over Nadine, die op twintigjarige
leeftijd werd vermoord door haar ex-vriend.
Het stuk gaat over ouders van wie hun kind
is vermoord en hoe zij hiermee omgaan. Vol-
gens de acteur/regisseur is het geen zwaar
stuk ondanks het thema. De boodschap die
in het toneelstuk wordt meegegeven, wordt in
een luchtig jasje verpakt. De voorstelling is te
zien op 31 mei (20.30 uur) 1 juni (20.30 uur)
en 2 juni (matinee). Kaarten kosten 24,50
euro en zijn te bestellen via www.hetpark.nl.
Meer informatie over de voorstelling en
de achtergrond daarvan is te vinden op
www.voorennadien.nl.
Colofon
Doe mee en win
Ook de rust in de nieuwe Palmolive
Ayurituel Sauna ontdekken? Doe dan mee
met de prijsvraag en maak kans op twee
waardevouchers voor gratis sauna entree
bij Thermen Holiday. Uit welk land komt
de gezondheidsleer Ayurveda oorspronke-
lijk vandaan? Stuur het antwoord naar
info@zorgenziekenhuiskrant.nl onder ver-
melding van naam en adres. Doe dit voor
6 juni.
23 Service
Nummer 11
29 mei 2013
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja den Otter
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Laura Fuykschot
Asteer Knneke
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen en zorginstellingen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2013:
Tweewekelijks. Klik op:
www.zorgenziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
of bel (0182) 322 456
Dierbare verhalen is een tentoonstelling van verhalen en voorwerpen (foto John Peters).
Ook digitaal
op de hoogte blijven?
Meld u nu aan
voor de nieuwsbrief via
www.zorgenziekenhuiskrant.nl
24
Nummer 11
23 mei 2013
Bouwsteentje, 8 gram hoogwaardig eiwit per portie
Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of
gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje minder
aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel
spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder kracht,
vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke
voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en ook wat
vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren. Dat dit
ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijst het Bouwsteentje.
De Bouwsteentjes hebben de vorm en smaak van een gebakje en
zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken.
Eiwitrijk
De Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Iedere portie bevat een klein volume maar
liefst 8 gram eiwitten. Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag
nodig. Iemand die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig; wel 1,5 gram eiwit per kilo
lichaamsgewicht per dag.
In de diepvries of koelkast
Bouwsteentjes zijn diepgevroren, nu ook verpakt per 4 stuks in dezelfde smaak. Eenmaal ontdooid,
kunnen ze nog 5 dagen in de koelkast bewaard worden.
Bouwsteentjes
Door de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes een uitkomst bij
(dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel. Maar Bouwsteentjes
zijn meer dan een voedingssupplement. Het is vooral echte traktatie, een gebakje. Heerlijk bij de
kofe of thee, of als nagerecht.
Klein en smaakvol
Ieder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling. Nieuw is de
smaak bosvruchten en wordt gelijk als lekkerste ervaren. Daarnaast zijn er Bouwsteentjes chocolade,
banaan en aardbei. Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje; vergelijkbaar met een Petit
Four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets
willen eten, maar opzien tegen grote porties en voedsel dat snel verzadigt.
Waarom zijn eiwitten zo belangrijk?
E|w|eu .|ju esseu|ee| .oo| |oe| eu ouw|||e||u,
ze helpen het lichaam op te bouwen en te behouden
E|w|eu |e.e|eu eue||e eu bouwsoeu .oo| be|oud
van spieren, de aanmaak van nieuw weefsel en nieuwe
bloedvaten
E|w|eu .|ju be|au||j| .oo| |e|se|, b|j.oo|bee|d .oo|
wondgenezing.
E|w|eu .|ju be|au||j|e bouwseueu .au |eu|oc,eu eu
|,roc,eu, soeu d|e be|au||j| .|ju .oo| de awee|.
E|w|eu d|aeu b|j o de .o|r|u .au e.oude boeu.
E|w|eu .|ju uod| .oo| |e |auspo|e|eu .au soeu
in het bloed.
E|w| .|ju bouwsoeu .au |o|roueu.
leraud d|e .|e|/oude|.oed |s, |ee .ee| ree| e|w|eu
nodig dan iemand die gezond is.
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Of neem direct contact op met de heer Stan Mertens, direct bereikbaar 06 24 88 65 26
Lekkere en opbouwende tussendoortjes
bij ziekte en ondervoeding
verkrijgbaar bij