Delier Voeding Congressen

De delierpolokliniek van Ziekenhuis

Bernhoven draait een jaar en heeft
succes.
Deze bijlage geeft veel informatie over ont-
wikkelingen in de zorg op het gebied van
voeding.
Een bijlage met het complete overzicht van
de congressen van Reed Business.
Nursing congressen special
Omdat beter worden je vak is
07 Bijlage Uitneembare bijlage
Jaargang 8 nummer 14 16 juli 2014
Werken in Engeland?
www.tmi-interim.nl
Na de vakantieperiode mag vijftien procent
van de bloeddonors tijdelijk geen bloed
geven. Bijna de helft van deze donors is in
een vakantiegebied geweest waar zij een
infectie kunnen oplopen die via bloed-
transfusie overdraagbaar is. Dit blijkt uit
een inventarisatie van de online Donortest
van Stichting Sanquin Bloedvoorziening.
De online Donortest van Sanquin peilt aan de
hand van een aantal vragen of de donor bloed
mag geven. Redenen voor tijdelijk uitstel van
bloeddonatie zijn bijvoorbeeld tatoeages,
operaties, tandartsbezoek en medicijn gebruik.
Maar ook vakantie kan een reden zijn voor
tijdelijk uitstel. Niet alleen in tropische landen,
maar ook dichter bij huis (bijvoorbeeld in
Itali en Griekenland) kunnen Nederlandse
toeristen infecties oplopen, zoals het westnijl
virus.
Dit kan toeristen overkomen zonder dat zij
daar zelf iets van merken. Maar patinten die
van deze donors bloed ontvangen, kunnen
er wel ziek van worden. Robert Heckert van
Sanquin Bloedvoorziening: De kans dat je
daadwerkelijk een infectie oploopt tijdens
je vakantie is zeer klein, maar dit beleid is
nodig om de veiligheid van het donorbloed te
blijven garanderen. Daarom vragen we bloed-
donors via bijvoorbeeld de oproepkaart om de
online Donortest in te vullen voordat ze gaan
doneren. Het vijftien procent uitstel leidt niet
tot een tekort aan bloed voor de ziekenhuizen.
Sanquin roept extra donors op tijdens en na
de vakantieperiode.
Bloeddonors kunnen tijdens hun vakantie ongemerkt een infectie oplopen (foto Remco de Vries).
Vijftien procent uitstel
leidt niet tot een
tekort aan bloed voor
ziekenhuizen
Bloeddonors op vakantie
Dr. Cornelis Visser, orthopeed in Rijnland
Ziekenhuis in Leiderdorp, plaatste dinsdag
15 juli als eerste in Nederland een totale
schouderprothese op maat.
Voor de patint wordt een unieke mal geprint,
waardoor de schouderprothese optimaal kan
worden geplaatst. Dit kan de levensduur van
de prothese aanmerkelijk verlengen, verwacht
Visser. Bij een totale schouderprothese worden
zowel de schouderkop als de schouderkom
ver vangen door een prothese. Voor een goed
resultaat moet de positie van de prothese
geheel aansluiten op de anatomie van de
patint. Dit is nu mogelijk met de Signature-
techniek. Deze techniek wordt landelijk al
met succes gebruikt bij plaatsing van knie-
protheses.
Schouderprothese
op maat geprint
Na WK alert op
tropische ziekte
Het WK voetbal in Brazili is door meer dan
drie miljoen mensen bezocht, onder wie
veel Nederlanders. Nu moeten reizigers
naar tropische gebieden altijd al goed
opletten voor tropische ziektes, maar met
zoveel bezoekers is de kans groot dat er
meerdere voetbalfans thuiskomen met
bijvoorbeeld dengue.
Of met een van de meer zeldzamere tropische
virusinfecties, zoals die veroorzaakt door het
mayarovirus waar Claire Slegers en Quirijn
de Mast van het Radboudumc in Nijmegen
onlangs over publiceerden in het Journal of
Clinical Virology. Hun boodschap is dat niet
alleen de voetbalfans, maar vooral ook de
artsen in Nederland de komende tijd alert
moeten zijn op de symptomen van tropische
infecties.
BOUWS1N1]S
DL 1RAK1A1IL VOOR UW KIND
8I| ONDLRVOLDING
Zl PAGlNA
zo & zv
www.medix.nl t. 013-5111111
Onderzoek- en
behandelbanken
Kijk voor meer
informatie of vraag een
GRATIS
proefplaatsing aan op
ziekenhuisstoelen.nl
Zadelkruk
Balance
Onafhankelijke,
deskundige en
geaccrediteerde
bij- en nascholing
Patinten in het ziekenhuis en hun famiIie-
Ieden kIagen regeImatig cver cnduideIijk-
heden in het beIeid, wanneer verschiI-
Iende medisch speciaIisten betrckken
wcrden bij de behandeIing. Dm aan deze
kIacht een eind te maken cntwikkeIden
vier zieken huizen een nieuwe functie: de
ziekenhuisarts. Met ingang van 1 juIi is
de Zieken huisgeneeskunde een c cieeI
erkend prc!eI. In september 2015 rcnden
de eerste zieken huisartsen de cpIeiding af.
De ziekenhuisarts is een arts die na zijn studie
geneeskunde nog een aanvullende opleiding
heeft genoten van drie jaar. Hij is breed op-
geleid en zal naar verwachting meestal werk-
zaam zijn op een verpleegafdeling van een
snijdend specialisme. Op zon afdeling is de
medisch specialist verantwoordelijk voor de
specialistische behandeling, of de operatie. De
ziekenhuisarts is dan verantwoordelijk voor
de algemene medische zorg. Daar is behoefte
aan, constateerden de vier ziekenhuizen.
Patinten en hun familieleden willen graag
n arts aan het bed die een integraal zorgplan
opstelt en bewaakt en met wie ze het medisch
beleid kunnen bespreken. In die behoefte
voorziet de nieuwe ziekenhuisarts. De zieken-
huisarts overziet het hele zorgproces. Niet-
specialistische medische ingrepen verricht hij
zelf. Bij behoefte aan gespecialiseerde kennis,
consulteert hij andere specialisten.
Hij cordineert de medische zorg. Hij zorgt
er bovendien voor dat ook de huisarts of
de verpleeghuisarts goed op de hoogte is,
bij ontslag uit het ziekenhuis. De opleiding
tot ziekenhuisarts is een initiatief van vier
ziekenhuizen: het UMC Groningen, het VU
Medisch Centrum, het Catharina Zieken-
huis en het Jeroen Bosch Ziekenhuis. De
opleiding wordt mede bekostigd door
het ministerie van VWS. Meer informatie
www.ziekenhuisgeneeskunde.nl.
De ziekenhuisarts
overziet het hele
zorgproces
Doorlooptijd
StomaSele
4 Mijl
Botbreuken
Duizend kraanvogels voor geluk
Een decoratie van duizend papieren kraanvogels hangt in gang C van Ziekenhuis Amstelland in Amsterdam. De
decoratie is een gift van de heer Tamai, general manager en managing director van BTMU Holland. Tamai legde uit
dat de duizend kraanvogels in Japan staan voor geluk, veiligheid en gezondheid. Deze decoratie is gemaakt tijdens
het Japan Festival en wordt overhandigd aan een persoon, plaats of gemeenschap die het nodig heeft. Dit jaar maakte
men de keuze voor de gemeenschap en in het bijzonder de patinten van Ziekenhuis Amstelland voor dat beetje extra
steun bij hun herstel. Op de foto v.l.n.r. de heren Machida, Tamai en Jacques Moors, voorzitter raad van bestuur
Ziekenhuis Amstelland.
De ziekenhuisarts cordineert de medische zorg.
5amenwerkende cnderzcekers van vijf
NederIandse universiteiten hebben cnder
Ieiding van prcf dr. Cisca Wijmenga van het
UMCC een genetisch prc!eI van NederIand
gemaakt. "Dit prc!eI heIpt bij het Ieggen
van verbanden tussen genetische variatie
en ziektes. De stambccm van NederIand
geeft cck infcrmatie cver grcte migraties
in de geschiedenis", Iicht Wijmenga tce.
De cnderzcekers pubIiceerden hiercverin
Nature Cenetics.
De onderzoekers hebben de DNA-volgorde
van 250 familietrios bestaand uit twee ouders
en een kind, verspreid over heel Neder land,
in kaart gebracht. Het is voor het eerst dat
zo nauwkeurig de genen van zoveel gezonde
Nederlanders geanalyseerd zijn. Dankzij
het Genoom van Nederland kunnen we
onderzoek naar bepalende genen die een
rol spelen bij ontstaan van chronische- of
ouderdomsziekten enorm versnellen, geeft
project leider prof. dr. Cisca Wijmenga van
het UMC Groningen aan. Veel sneller dan
voorheen kunnen we nu in onderzoek ons
spe ciek richten op ziekte-veroorzakende
genen. Zij verwacht dat de betekenis voor
met name het vakgebied van de klinische
genetica het grootst is. Het Genoom van
Nederland biedt een catalogus waarmee is
vast te stellen welke variatie in DNA nog wel
ge tolereerd wordt en welke juist aanleiding
kan geven tot een ziekte. Die voorspelling
wordt nog beter, als we dit kunnen
combineren met data die voortkomen uit
gen expressie. Een opvallend resultaat uit
het Genoom van Nederland is dat iedere
deel nemer gemiddeld wel twintig mutaties
blijkt te hebben waarvan onder zoekers dach-
ten dat ze zeldzame ziekten veroorzaakten.
De variatie in ons DNA is groter dan we
dachten, het betekent dat soms het verband
tussen DNA-verschillen en bijvoorbeeld het
ontstaan van ziekten ingewikkelder is dan
we dachten, stelt onderzoeker prof. Paul de
Bakker van het UMC Utrecht. Het grootscha-
lige onderzoek is opgezet vanuit BBMRI-NL,
het samenwerkingsverband van Nederland-
se biobanken. Aan het onder zoek werkten
wetenschappers mee van het UMC Gronin-
gen, UMC Utrecht, Leiden UMC, VU Amster-
dam, AMC Amsterdam, UMC St. Radboud
Nijmegen, het Centrum Wiskunde & Infor-
matica in Amsterdam en het Erasmus MC in
Rotterdam. Daarnaast werkten verschillende
buitenlandse groepen mee.
Het Genoom van Nederland in kaart
Op de spoedeisende hulp (SEH) van het Jeroen
Bosch Ziekenhuis in s-Hertogenbosch liepen
de afgelopen twee weken enkele studenten
rond als observator. Zij moesten meten hoe
lang processen en behandelingen duren op
de SEH. Nu kan het voorkomen dat de door-
looptijd (tijd tussen aankomst en vertrek op
de SEH) oploopt tot zes uur. Het streven is
om die tijd te verlagen naar maximaal drie
uur. Om inzicht te krijgen in alles wat gedaan
wordt rondom de patint op de SEH werden
er in juni en juli metingen gedaan. In novem-
ber zijn de resultaten bekend en worden deze
openbaar gemaakt.
Ziekenhuisarts
officieel erkend
De Brandwonden Stichting is dit jaar het
goede doel van hardloopevenement de 4 Mijl
en wil daarmee het Brandwondencentrum in
het Martini Ziekenhuis in Groningen helpen
een verbandwisselkamer voor kinderen te
realiseren. Ook Brandweer Groningen, een
belangrijke partner van het Brandwonden-
centrum helpt om deze droom van het brand-
wondenteam in Groningen te verwezenlijken.
Het zou mooi zijn als er na de nish van de
4 Mijl op 12 oktober, gestart kan worden
met de bouw. Daarom is vorige week
onder het motto van au naar beter de site
www.wauw050.nl de lucht in gegaan.
De StomaSele actie die de Nederlandse
Stoma vereniging onlangs startte blijkt een
enorm succes. Wij willen met onze actie laten
zien dat wij allemaal anders, mooi, bijzonder
en sterk zijn, ieder op zijn eigen manier met
zijn eigen littekens, verhaal en stomazak,

aldus de stomavereniging op de site. Aan-
leiding voor deze actie is de foto die de Britse
Bethany Townsend op Facebook plaatste: een
foto van zichzelf in bikini mt stomazakje.
Miljoenen mensen reageerden positief op
deze sele. Reden voor StomaJONG om een
StomaSele actie te starten. De reacties op de
fotocollage zijn volgens de stomavereniging
verpletterend. Zie www.stomavereniging.nl.
2 Actueel
Nummer 14
16 juli 2014
Stelling van de maand
Discussieer mee via facebcck.ccmlziekenhuiskrant
Het mcet in aIIe zieken-
huizen wcrden verbcden
cm fctc's en !Impjes te
maken in wachtruimten.
Kans maken op een
Naturest hoofdkussen?
www.zorgenziekenhuiskrant.nl
MaiI 'nieuwsbrief' naar:
InIo@zorgenzIekenhuIskranI.nl
Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
De Osteoporose Vereniging introduceerde
onlangs een campagne om het aantal bot-
breuken tegen te gaan als gevolg van
bot ontkalking ofwel osteoporose. Op
botinbalans.nl kan men terecht voor antwoor-
den op veel gestelde vragen. Daarnaast wordt
een poster campagne gehouden op de eerste
hulp en gipskamers om vijftigplussers bewust
te maken op (mogelijk) het eerste signaal van
botontkalking: een breuk. De Osteoporose
Vereniging verwacht een toename van 108.000
botbreuken als gevolg van osteoporose. In
totaal lopen 600.000 vrouwen met osteo-
porose een hoog risico op een breuk, van hen
worden er slechts 240.000 behandeld.
Het is voor het eerst dat zo nauwkeurig de genen van
zoveel gezonde Nederlanders geanalyseerd zijn.
60 % Mee eens
40 % Mee oneens
Het is zcmer en dus gaan veeI mensen cp
vakantie. Maar vccr mensen die zcrg ncdig
hebben, is dat niet zc vanzeIfsprekend.
Want wie heIpt dan bij dcuchen en aan-
kIeden, wie geeft de ccgdruppeIs en hce
mcet het aIs iemand extra zuurstcf ncdig
heeft7 Wccnzcrgcentrum De Paasbergen
in Ddccrn, cnderdeeI van Leveste Care,
heeft hier iets cp bedacht: de service 'Zcrg
cp vakantie'. Dat betekent dat tceristen in
Ddccrn en kIijndijk de zcrg kunnen krijgen
die ze thuis gewend zijn.
Het maakt niet uit hoe oud of jong de vakan-
tiegangers zijn of waar ze vandaan komen.
Wij leveren zorg in heel Odoorn en toeris-
ten zien wij als tijdelijke bewoners, vertelt
Gerrie Hamberg, manager van De Paasbergen.
Zorg is onderdeel van ons leven, we willen
het gewoon maken. Daarom bieden wij deze
service. Wij vinden dat mensen die zorg nodig
hebben, gewoon op vakantie moeten kunnen
gaan. Toeristen die gebruik willen maken
van de service Zorg op vakantie, kunnen
dat aangeven bij het hotel, de camping of
bij de Paasbergen. De Paasbergen regelt dan
een intakegesprek. Dat kan telefonisch zijn
of op het moment dat de mensen in Odoorn
arriveren. Dan maken we samen afspraken,
legt Gerrie uit. Welke zorg is nodig? Hoe
vaak, wanneer en hoe laat? Vervolgens regelen
we dat. Ook de partner of mantelzorger be-
trekken we erbij. Wat wil hij of zij graag? We
kunnen overal bij helpen: bij het aantrekken
van steunkousen, bij douchen en aan kleden,
bij het geven van injecties. Maar ook bij
bijvoorbeeld zuurstofbediening of een perma-
nente blaasspoeling. En als de caravan aan-
gepast moet worden, doen we dat ook. Onze
kracht is dat we de zorg snel kunnen regelen;
we zetten het direct in gang.
Zorg op vakantie is ook voor mantelzorgers
een mooi initiatief. Zij hoeven hierdoor tij-
dens de vakantie even niet of minder te zor-
gen. Deze ondersteuning voor mantelzorgers
wil De Paasbergen graag uitbreiden. We zijn
hier nu met de gemeente over in gesprek,
vertelt Gerrie Hamberg. We denken bijvoor-
beeld aan een dagopvang voor toeristen die
zorg nodig hebben. En aan de mogelijkheid
om ze hier s nachts te laten slapen. Zo kan
ook de mantelzorger een of enkele dagen of
nachten uitrusten. Want dat vindt De Paas-
bergen het belangrijkst: dat de mensen die
zorg nodig hebben en hun mantelzorgers
even ontzorgd worden. Gerrie Hamberg: We
willen dat de mensen weer even mens kunnen
zijn, ondanks de kwaal of de zorgtaken. Dat
ze gewoon op vakantie kunnen, net als ieder
ander. Meer informatie is te vinden op www.
levestecare.nl.
5axenburgh Crcep
Ook andere zorgcentra zetten zich in voor
vakantiegangers. De zorgcentra van de Saxen-
burgh Groep (Hardenberg) bijvoorbeeld,
stellen hun centra in het Overijsselse Vechtdal
en in Drenthe open tijdens de vakantie-
periode. Hier kunnen kwetsbare mensen die
afhanke lijk zijn van mantelzorg of die al in
een zorgcentrum elders wonen tijdelijk wor-
den opgevangen en vakantie vieren. Wie een
CIZ-indicatie heeft krijgt de zorg vergoed
vanuit de AWBZ. Mensen zonder indicatie
betalen een nancile bijdrage.
De Paasbergen biedt zorg aan toeristen die in de omgeving verblijven.
We willen dat mensen
weer even mens kunnen
zijn, ondanks kwaal of
zorgtaken
Discussie sele
in ziekenhuis
Arbeidsbelasting
vergt aandacht
Dver het maken van fctc's cf seI!es in
ziekenhuizen Icpen de meningen ncgaI
uiteen. EnkeIe ziekenhuizen in Neder-
Iand en eIgi hebben een 'seI!e'- verbcd
ingesteId, zcaIs Amphia Ziekenhuis in
reda. Het AIbert 5chweitzer ziekenhuis
in Dcrdrecht vindt het juist prima dat er
seI!es wcrden gemaakt, zc Iaat het zieken-
huis weten cp zijn Facebcckpagina.
We vinden seles leuk. Zolang ieders privacy
en het veilig en ongestoord werken van
zorgprofessionals maar gewaarborgd zijn.
Samen komen we er wel uit. De sele is niet
meer weg te denken: zelfs Obama maakt ze.

RTL-nieuwslezer Antoin Peeters nam een sele
in ons ziekenhuis. De meeste seles vanuit
ons ziekenhuis laten positieve beelden over de
zorg zien. Wij snappen dat als je in het zieken-
huis bent en er iets aan de hand is, je dat wilt
delen met naasten. Een sele is daarvoor een
prima middel. We vragen slechts twee dingen:
hinder het onderzoek of de behandeling niet.
En neem niemand in beeld die dat niet wil, of
die niet kan aangeven of hij dat wil.
De Inspectie 5ZW ccnstateert dat de
aandacht vccr psychcscciaIe arbeids-
beIasting (psa] in de zcrg ncdig bIijft.
WeIiswaar ziet de Inspectie dat de aanpak
van de werkdruk is verbeterd, maar het
percentage insteIIingen met cnvcIdcende
maatregeIen tegen agressie is heIaas tce-
gencmen. In de sectcr zcrg en weIzijn
verccrzaakt psa vijftig prccent van het
arbeidsgereIateerde verzuim.
Onder psa wordt verstaan werkdruk, onregel-
matige werktijden, agressie, pesten en (seksue-
le) intimidatie die leiden tot stress in het werk.
Werkgevers zijn verplicht om werknemers
hiervoor te beschermen. Werd in 2012 bij veer-
tig procent van de instellingen overtredingen
geconstateerd op het terrein van agressie, nu
is dit gestegen tot zestig procent. De Inspectie
ziet hiervoor verschillende oorzaken. Zo vindt
er een verschuiving plaats van de intramurale
zorg naar extramurale zorg, en neemt de zorg-
zwaarte voor de werknemer toe.
Het AIbert 5chweitzer ziekenhuis (A5z] in
Dcrdrecht krijgt binnenkcrt een c ciIe
waarschuwing van de Arbeidsinspectie,
cmdat medewerkers cnvcIdcende meIding
maken van agressie dccr patinten en
bezcekers.

Afgelopen jaar werden door ons ruim zeven-
tig gevallen gemeld, meestal verbale agressie,
aldus bestuursvoorzitter Pier Eringa. Maar in
gesprekken met onze medewerkers tijdens een
controlebezoek, ontdekte de Arbeidsinspec-
tie dat veel gevallen van agressie niet worden
gemeld. Ik ben daar niet trots op. Het pro-
bleem gaat onder de oppervlakte spelen. We
gaan iets normaal vinden wat niet normaal
is. Eringa zei dit begin juli tijdens een bijeen-
komst van de Ambassadeurs Veilige Publieke
Taak, gehouden in het ASz. Dit is een regio-
nale denktank die burgemeester Brok van
Dordrecht op verzoek van minister Plasterk
heeft gevormd, om te praten over bestrijding
van onheus gedrag tegen publieke functio-
narissen. Plasterk heeft dit overigens in alle
regios gedaan. Ook al valt het in onze regio
gelukkig mee, zei Brok. Wij wonen in een
heel fatsoenlijk deel van de Randstad. De
Ambassadeurs zijn bestuurders van onder
meer politie, gemeenten, ambulancedienst,
ziekenhuizen en sociale dienst. Eringa: Als
wij laconiek omgaan met agressie, missen we
een basis voor verbetermaatregelen. Ik snap
het wel: een confron tatie tussen patint en
zorgverlener kan op een rustige afdeling als
incident worden gemeld en behandeld, terwijl
zorgverleners op een hectische afdeling zoals
de spoedeisende hulp weer snel verder moeten.
Maar dat is niet goed, we moeten inderdaad
meer melden. Politiemensen moeten soms
opereren te midden van oproer en hectiek, zei
Eringa (zelf voormalig korpschef van politie).
In een handhavend beroep, kun je soms een
stootje verwachten. Maar geweld en hufterig-
heid tegen dienst verleners van gemeenten,
ambulancepersoneel of zieken huispersoneel,
dat wil ik niet tolereren. Ik wil ook niet dat we
het gaan accepteren als iets wat er nu eenmaal
bij hoort.
Tcegangsverbcd
Het ASz legt nu enkele malen per jaar een toe-
gangsverbod op aan mensen die het te bont
hebben gemaakt. Enkele van de Ambassa-
deurs, onder wie Eringa, pleitten ervoor om
in de regio Zuid-Holland Zuid gezamenlijke
gedragsregels voor het publiek te formuleren.
Dan scheppen we duidelijkheid voor burgers,
klanten of patinten, over wie zij tegenover
zich hebben en wat ze wel en niet kunnen
maken. Als je geen grenzen stelt, kun je ze ook
niet handhaven.
Hufterigheid tegen zorgpersoneel niet tolereren
Op vakantie met zorg
3 Actueel
Nummer 14
16 juli 2014
Tips voor nieuwe
pagina Thuiszorg
De Zcrg- en Ziekenhuiskrant gaat vanaf
september nadrukkeIijker aandacht
besteden aan de thuiszcrg. Per 10 sep-
tember wcrdt daarcm de nieuwe pagina
Thuiszcrg cpgencmen in de krant.
Nieuwsberichten van thuiszcrgcrganisa-
ties zijn weIkcm.
Nu ouderen steeds langer (met hulp) thuis
blijven wonen en patinten minder lang in
het ziekenhuis worden verzorgd, komt de
thuiszorg steeds meer in het vizier. De Zorg-
en Ziekenhuiskrant gaat mee in die ontwik-
keling en gaat meer aandacht besteden aan
de thuiszorg. Thuiszorgorganisaties worden
uitgenodigd hun nieuwsberichten te sturen
naar redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl. Te
denken valt aan een nieuwe werkwijze, een
ander werkgebied, een jubilerende collega
enzovoort. Op deze manier blijven thuis-
zorgmedewerkers op de hoogte van ontwik-
kelingen binnen andere organisaties dan die
waar zijzelf werken.
Pier Eringa
4 Advertentie
Nummer 14
16 juli 2014
EPA 9 DHA 3
GLA 1
Eye Q is een bijzonder voedingssupplement met een speciale
combinatie van omega 3 (EPA en DHA) en 6-vetzuren (GLA). Het
lichaam kan deze belangrijke stofen in kleine hoeveelheden zelf
maken, maar is verder afhankelijk van voeding.
Juist voor kinderen zijn deze vetzuren van belang. Een goede
aanvulling op de voeding kan dan bestaan uit de combinatie van
visolie en teunisbloemolie.
Eye Q bevat een kwalitatief hoogwaardige, zuivere visolie die bij-
zonder is vanwege de verhouding van de belangrijke omega 3-
en 6-vetzuren EPA:DHA:GLA in de speciale ratio van 9:3:1.
PRODUCTINFORMATIE:
Verkrijgbaar in verpakking met 60 en 210 capsules.
Eye Q Chew: 180 kauwcapsules met aardbeiensmaak.
Eye Q liquid: vloeibaar met citrussmaak 250 ml.
O.a. verkrijgbaar bij drogisten en gezondheidswinkels zoals
De Tuinen, Vitaminstore, Gezond & Wel, Dio en DA.
Meer informatie over omega 3- en 6-vetzuren voor kinderen?
Bel 0186-626173 of mail naar: info@springfeldnutra.com.
Springfeld Nutraceuticals
T 0186 626173 E info@springfeldnutra.com
Health through nature, science and innovation
omega 3 en 6
Zuivere EPA-rijke visolie & teunisbloemolie (GLA)
in de bijzondere verhouding EPA:DHA:GLA 9:3:1
GEZIEN IN HET
NIEUWS!
Combinatie
omega 3/6
vetzuren
!
EPA 9 DHA 3
GLA 1
eye q
S
l
i
m

h
o
o
r
!
Zwangere vrcuwen krijgen de mcgeIijkheid
cm echcbeeIden en -videc's en cck de hart-
sIag van hun cngebcren kind te deIen met
vrienden en famiIie via hun smartphcne.
Met de nieuw geIanceerde app Myaby2
kunnen zij deze beeIden, verkregen via
hun ziekenhuis, deIen via scciaI media en
e-maiI.
De nieuwe app is recent in een pilot getoetst
in het Flevoziekenhuis in Almere. Ongeveer
honderd zwangere vrouwen hebben deel-
genomen aan de pilot onder leiding van
dr. Bart van Aken, gynaecoloog en directeur
innovatie, opleidingen en wetenschap van
het ziekenhuis: Het Flevoziekenhuis is een
innovatief ziekenhuis dat continu zoekt naar
mogelijkheden om patinten meer regie te
geven over het eigen zorgproces. Deze app
sluit hier naadloos op aan. Deze ontwikke-
ling stelt het Flevoziekenhuis in staat om
aan vullende service te bieden aan zwangere
vrouwen. Zij ontvangen doorgaans graag de
echobeelden en willen deze vrijwel onmiddel-
lijk delen met de mensen om hen heen. Deze
app geeft vrouwen de mogelijkheid dit veel
sneller, interactiever en op een leukere manier
te realiseren dan tot nu toe het geval was.
Dagbcek
Vrouwen kunnen aan alle informatie een
persoonlijk dagboek van hun zwangerschap
toevoegen met fotos, tekst en andere infor-
matie. De app is verkrijgbaar voor de verschil-
lende platformen (waaronder Android, Apple
en Windows 8).
HAN5A biedt een uitgebreid en inncva-
tief asscrtiment vccr ziekenhuizen, zcrg-
centra en generatie-cverkcepeIende wccn-
vcrmen. Nieuw in het asscrtiment zijn de
uitgebreide reeks HAN5AMEDIPD en de
HAN5ACAE thermcstaten. De inncvatieve
handdcuche HAN5AMEDI1ET FLEX werd
cnderscheiden met de 'iF prcduct design
award 2014'.
De speciale mengkranen van HANSA zijn
doelgericht ontwikkeld voor ziekenhuizen,
zorgcentra en revalidatie-instellingen waar
bijzondere eisen gesteld worden op grond
van strenge richtlijnen voor hygine. Voor
zowel verzorgend personeel en artsen als voor
patinten bieden de producten van HANSA
hoogstaande veiligheid en kwaliteit; van de
gebruikte materialen voor optimale drink-
waterhygine tot en met optimaal bedienings-
comfort. Het uitgebreide HANSA-programma
voor de zorgsector omvat mengkranen,
douches en thermostaten en biedt voor de
meest uiteenlopende toepassingen in de zorg
een passende oplossing. De HANSAMEDIJET
FLEX handdouche heeft sinds de introductie
haar meerwaarde in de praktijk bewezen. De
innovatieve handdouche is voorzien van het
RAL-keurmerk barrirevrij. De 360 draai-
bare beugelgreep maakt een exibel gebruik
mogelijk: zichzelf of iemand anders douchen
is met deze douche heel eenvoudig en veilig.
Eveneens een bijzondere ontwikkeling in
het HANSA-assortiment voor de zorgsector
is de mengkranenserie HANSAMEDIPRO.
Deze serie voldoet aan alle belangrijke eisen
van de vijftigplus-generatie en kreeg het
RAL-keurmerk barrirevrij. HANSAMEDIPRO
heeft geen hoeken of randen en is daardoor
goed te bedienen en eenvoudig te reinigen.
De nieuwe HANSACARE opbouwthermostaat
met ergonomische grepen is speciaal ontwik-
keld voor toepassingen in de zorg. De HANS-
ACARE thermostaat is bijvoorbeeld voorzien
van een nog betere beveiliging tegen verbran-
den. Een groot voordeel van het nieuwe pro-
duct is vooral de eenvoudige werkwijze bij
een thermische desinfectie. De voor zieken-
huizen en zorg instellingen verplichte thermi-
sche desinfectie kan bij de HANSACARE met
behulp van een ontgrendelsleutel eenvoudig
en snel worden uitgevoerd, zonder de greep te
demonteren. www.hansa.com.
Dp de Iccatie 5t. EIisabeth van het EIisa-
beth-Twee5teden Ziekenhuis in TiIburg is
de nieuwe pcIikIiniek en dagbehandeIing
kinder- en jeugdpsychiatrie c cieeI in
gebruik gencmen. 1cngeren kunnen hier
terecht vccr de behandeIing van gedrags-
en psychische prcbIemen.
De afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie
(KJP) biedt zorg aan kinderen van drie tot
achttien jaar en hun ouders en verzorgers.
Vooral patinten met lichamelijke klachten in
combi natie met psychiatrische aan doeningen
kunnen hier rekenen op deskundige hulp.
Bijvoorbeeld kinderen met een eetstoornis
die door hun ondergewicht lichamelijke
problemen hebben. Maar ook kinderen met
onbegrepen lichamelijke klachten, zoals
uitvalsverschijnselen, chronische vermoeid-
heid of niet goed te verklaren pijnklachten.
Een andere belangrijke groep zijn patinten
met een chronische lichamelijke aandoening
(zoals diabetes) die daarnaast, of juist daar-
door, psychiatrische aandoeningen hebben,
zoals angsten, traumas of depressies.
Het Elisabeth-TweeSteden is het enige niet-
academische ziekenhuis in Nederland dat
onderdak biedt aan een afdeling kinder- en
jeugdpsychiatrie. Kindertherapeut Maartje
Bekink: Dit is dus een belangrijke uitbrei-
ding van de zorg aan jongeren in de provincie
Brabant. Ze verwacht dat ouders gemakke-
lijk hun weg zullen vinden naar de afdeling
KJP. De drempel is laag doordat verwijzers
gemakkelijk met de kinderpsychiater kunnen
overleggen en ook huisartsen kinderen recht-
streeks naar ons kunnen doorverwijzen.
Kinder- en jeugdpsychiater Marianne Gordijn
is in haar nopjes met de nieuwe, ruime loca-
tie in het Tilburgse ziekenhuis: We maken bij
onze hulpverlening gebruik van verschillende
therapiekamers, waaronder een sportzaal, een
creatieve ruimte en een spelkamer. Binnen ons
veelzijdige, multidisciplinaire behandelteam
heeft iedereen zijn eigen specialisaties, waar-
door we met onze kennis en faciliteiten een
goede aanvulling bieden op alle hulp die er
al is.
De HANSAMEDIJET FLEX handdouche.
De HANSACARE thermostaat.
HANSA-programma voor zorgsector
Dit is een belangrijke
uitbreiding van de
zorg aan jongeren in de
provincie Brabant
Zorg voor Brabantse jongeren
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+
+))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
5 6-%/7(%$(,)3.
89::$3 ;<
;= 091/ >?;<
*
Jeeves, gastvrijheid en angstreductie
Jeeves is marktleider in diensten rondom vervoer, begeleiding, aankomst en vertrek
bij ziekenhuizen en klinieken. Diensten die door ziekenhuizen aan patinten en
bezoekers worden aangeboden. Tevens leveren we als Senior Service professionele
mantelzorg die senioren ondersteunt na hun vertrek uit het ziekenhuis. Minder stress is
een betere behandeling.
F 010 - 43 33 941
E info@jeeves.nl
W www.jeeves.nl
Steupelstraat 40,
3065 JE Rotterdam
T 010 - 43 33 921
Nieuwe Held 2012 Genomineerde: Jeeves is onderscheiden voor echt maatschappelijk ondernemen:
Parkeerservice
Gastheer
Thuisbrengservice
Professionele
mantelzorg
Golfcarservice
Het multidisciplinaire team van de afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie (foto Ellen den Ouden/fotograe Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis).
App toont echo
baby op mobiel
6 Advertentie
Nummer 14
16 juli 2014
HANSAMEDIJET FLEX
De HANSAMEDIJET FLEX heeft een comfortabele grootte van 100 mm en zorgt
met 40 individuele straalnoppen van 1,5 mm voor een aangename zachte straal. De
ergonomisch gevormde greep van kunststof heeft een Soft Touch oppervlak en is 360
draaibaar. Door zijn eigen gewicht wijst de doucheslang altijd naar beneden en verge -
makkelijkt het gebruik van de HANSAMEDIJET FLEX . De straalbodem is afneembaar
en gemakkelijkte reinigen in bijvoorbeeld de vaatwasmachine. Dit EASY CLEAN-concept
verhoogt de hygine bij het dagelijks gebruik. De HANSAMEDIJET FLEX is gebaseerd
op de laminar-technologie, waarbij geen lucht aan het water wordt toegevoegd en
zo storende ruis en wervelingen voorkomen worden. Voor alle handdouches gebruikt
HANSA uitsluitend hoogwaardige W 270 - KTW-gekeurde kunststoffen die de
voedingsbodem voor bacterin minimaliseren.
GRATIS HANSAMEDIJET FLEX HANDDOUCHE ONTVANGEN?
NEEM CONTACT OP MET HANSA NEDERLAND TE NIJKERK
mail: info@hansa-nederland.nl of telefoon: 033 - 2463463
3
6
0

Specialist in Hexibele huisvesting

voor de gezondheidszorg

g
w
w
w
.
b
u
s
s
m
a
n
.
n
l
Een verzoek om euthanasie is n van de
meest indringende en belastende vragen
die een zorgprofessional kan krijgen. Bij
iedereen roept het andere gevoelens en
misschien zelfs herinneringen op. Wat doet
het met zorgverleners als een patint aan-
geeft het leven te willen beindigen? Hoe
gaan ze het gesprek aan met hun patint?
De aanleiding van het euthanasieverzoek
maakt uiteraard veel uit; een verzoek wegens
uitgezaaide kanker verschilt op alle fronten
van een verzoek wegens chronisch psychia-
trische stoornissen, dementie of een voltooid
leven. Voor patinten is het van groot belang
dat zij de juiste informatie krijgen over de
mogelijkheden rond het zelfgekozen levens-
einde zodat er geen verkeerde verwachtingen
ontstaan. Behalve de feitelijke mogelijk heden,
is het ook van belang dat de patint weet wat
hij van de zorgprofessional kan verwachten.
Welke hulp kan en wil men bieden?
Dementie en psychiatrie
Op de studiedag Een weloverwogen besluit
op dinsdag 16 september worden verschil-
lende themas rond euthanasie besproken,
waar onder psychiatrische problematiek en
euthanasie bij dementie. Deelnemers krijgen
volop de gelegenheid om hun vragen te stellen
aan de (ervarings)deskundige sprekers. De bij-
eenkomst is geaccrediteerd voor verschillende
beroepsgroepen. Meer informatie is te vinden
op www.medilex.nl/euthanasie.
Ziekenhuis Bernhoven startte bij de
opening van het nieuwe gebouw in Uden
op 1 april 2013 een delierpolikliniek.
Aan vankelijk werden alleen de patinten
uitgenodigd die een delier hadden door-
gemaakt tijdens de ziekenhuisopname.
Maar al vrij snel startte men ook met het
pre operatief screenen van oudere patin-
ten voor geplande operaties in samenwer-
king met de preoperatieve polikliniek van
de anesthesiologen. Het doel van de poli-
kliniek is uitleggen wat een delier betekent
en de nazorg na een doorgemaakt delier
verbeteren. Na een jaar blijken opkomst
en tevredenheid van de patinten op de
delierpolikliniek hoog te noemen.
Sinds januari 2014 werkt de poli samen met
de oncologische chirurgen vanwege de kwali-
teitswet, die voorschrijft dat alle zeventigplus-
sers moeten worden beoordeeld op verhoog-
de kwetsbaarheid bij darmkankeroperaties.
Verder zijn er vaste plekken gereserveerd op
de delierpolikliniek voor patinten die met
spoed moeten worden gezien op verzoek van
de huisartsen of specialisten-ouderengenees-
kunde. De doelstelling van de delierpoli-
kliniek is enerzijds het informeren van de
patint over wat het delier inhoudt en hoe
groot de risicofactoren zijn bij de individuele
patint. Dit laatste vooral ter preventie van het
delier in een eventuele toekomstige ziekte-
geschiedenis of rondom de te plannen opera-
tie van de patint. Bij het inschatten van het
verhoogd delier risico postoperatief wordt
meestal besloten om medicatie als profylaxe
in te zetten. Daarnaast geeft men de patint
en de naasten voorlichting over het delier en
het belang van rooming in, zeker bij patinten
met cognitieve problemen. Anderzijds is het
doel nadrukkelijk ook de nazorg na een door-
gemaakt delier te verbeteren en patint en
familie van informatie te voorzien. Dit leidt
met enige regelmaat tot verder onderzoek met
betrekking tot het cognitief functioneren van
de patint of tot het saneren dan wel bijstel-
len van de medicatie bij polyfarmacie (vaak
de oorzaak van andere functionele problemen
zoals in de mobiliteit en algehele achteruit-
gang). Bij patinten die met spoed door de
huisartsen worden verwezen, is het van belang
om de symptomen van het delier zo snel als
mogelijk te benvloeden en oorzaken op te
sporen en te behandelen, zodat de patint in
de eigen omgeving kan herstellen en daarmee
een opname in het ziekenhuis kan worden
voorkomen.
De rust behouden in de thuissituatie is niet
alleen afhankelijk van medicamenteuze
onder steuning, maar vooral ook van voorlich-
ting en ondersteuning van de mantelzorgers
met betrekking tot het delier. De opkomst
en tevredenheid van de patinten op de de
delierpolikliniek zijn hoog te noemen. Op-
vallend is dat maar weinig patinten bekend
zijn met het delier. Sommigen koppelen
het delirium aan alcoholgebruik, anderen
hebben wel ooit gehoord van ijlen maar
weten lang niet altijd daarvan de symptomen
te benoemen. Met het concept van het delier
als dromen met de ogen open wordt vaak
een begrijpelijk beeld van het delier geschetst.
Lastiger is het bij patinten die geen enkele
herinnering aan het delier hebben overgehou-
den, vaak ook juist de mensen die geen her-
inneringen aan hun dromen hebben en zich
dus geen beeld kunnen vormen. Naast het
tijdig en goed onderkennen en behandelen
van het delier, is het tegengaan van verward-
heid in het algemeen een groot probleem bij
het delier. De delirante patint is het beste af
in de vertrouwde omgeving, maar voor de be-
handeling van de onderliggende somatische
problemen is een opname in de onbekende
omgeving van het ziekenhuis noodzakelijk.
Het algemene ziekenhuis richt zich bij uit-
stek op concrete somatische problematiek
en men is niet gequipeerd om te gaan met
het onvoorspelbare verwarde gedrag van de
patint. Een verbetering van de zorg voor de
delirante patint vraagt niet alleen om bewust-
wording en kennis van het delier, maar vraagt
ook om nader wetenschappelijk onderzoek
die ervaringen en vooronderstellingen onder-
steunen. Hieraan zal deze delierpolikliniek
een goede bijdrage kunnen leveren.
Door Ton Vromans, geriatrisch verpleegkundige en
dr. Jorien Willems, internist ouderengeneeskunde
Een goed afscheid
van het leven
Opvallend is dat
maar weinig patinten
bekend zijn
met het delier
Nazorg en info bij delier
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+ +))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
7 6)3. 2))3 78+$3$(
98::$3 ;<
;= 081/ >?;<
*

Volledig verzorgde verhuizingen voor senioren
In- en uitpakken van al uw bezittingen die u wilt verhuizen
Demontage en montage van grote meubels
Ophangen van lampen, klokken, schilderijen en decoratie
Aansluiten en instellen van apparatuur zoals televisie en wasmachine
Stoffeer- schilder- en behangwerk

Correcte woning ontruimingen na verhuizen of overlijden
Een nette oplevering aan de verhuurder of makelaar
Bruikbare spullen hergebruikt via stichtingen
Wij onderscheiden ons door de grote hoeveelheid werkzaamheden die wij uit
handen (kunnen) nemen. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing, omdat
uw woning na ons werk geheel ingericht en woonklaar kan zijn, als u dat van
ons verwacht. Wij werken naar uw wensen en verwachtingen, dus u bepaalt
wat we wel en niet voor u doen.
Bel voor een brochure of afspraak 010 888 22 15
www.seniorenhulp.com|info@seniorenhulp.com
Geschiedenis van de gezondheidszorg
De doctors lady
Lang geleden was het een probleem als een
vrouw bij de dokter kwam en de klachten
maakten een lichamelijk onderzoek nood-
zakelijk. Tegenwoordig heeft men daar in het
algemeen geen moeite meer mee. Vooral in
het oude China besteedde de dokter vroeger
veel tijd aan het pols voelen. Dit was een tijd-
rovende bezigheid, want afwisselend voelde
hij de linker en de rechter pols en vergeleek
die ook met zijn eigen pols. Om het lichame-
lijk onderzoek te voorkomen was hij in het
bezit van een ivoren model van een ontklede
vrouw, waarop zij de plaats van haar klach-
ten kon aangeven. Deze doctors lady, op
zich zelf een sieraad, toont een op haar rug
liggende, naakte vrouw met een hand onder
haar hoofd en geschoeide voeten. Vroeger
kon een vrouw van stand immers niet lopen
en werd dan gedragen. Het beeldje is bijzon-
der fraai ge sneden. Meestal had zij een losse
armband om en een diadeem in het haar. Het
is aan nemelijk dat de hedendaagse Chinese
arts geen probleem meer ondervindt bij het
onderzoek van een vrouwelijke patint want
deze beeldjes zijn nu in China te koop.
Door Bob K.P. Grifoen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
Om lichamelijk onderzoek te voorkomen was de arts in het bezit van een ivoren model van een ontklede vrouw, waarop
vrouwen de plaats van hun klachten konden aangeven.
Geriatrisch verpleegkundige Ton Vromans helpt een patint. Op de voorgrond internist ouderengeneeskunde
dr. Jorien Willems.
Wat doet het met zorgverleners als een patint aangeeft
het leven te willen beindigen?
Het Diakonessenhuis bouwt een speciale
huiskamer voor patinten, naasten en
mede werkers in het ziekenhuis in Utrecht.
Iedereen die daar behoefte aan heeft, kan
in deze omgeving tot zichzelf komen op
zijn eigen manier, alleen of samen met
anderen.Het ziekenhuis herbouwt de voor-
malige huiskamer van de diakonessen die
het ziekenhuis in 1844 oprichtten en in het
ziekenhuis woonden.
Vroeger al waren patinten welkom in de
huiskamer van de diakonessen en voelden zij
zich even geen patint. JCI Utrecht helpt het
ziekenhuis deze huiskamer in ere te herstel-
len. Het netwerk van ondernemende mensen
tot veertig jaar organiseert lokale projecten om
positieve veranderingen in de samen leving te
bewerkstelligen. De bouw van de huis kamer
start in 2015 en iedereen kan meebouwen.
Er is extra geld nodig voor de bouw en de
inrichting. Ga voor meer informatie naar
ww.diakonessenhuis.nl/huiskamer.
De afdeling gynaecologie/verloskunde
nam vorige week twee nieuwe verlos-
kamers in gebruik. De huidige zes verlos-
kamers boden onvoldoende capaciteit voor
het stijgend aantal poliklinische beval-
lingen in het Martini Ziekenhuis in Gronin-
gen.
Vorig jaar moesten ongeveer 150 vrouwen
met de wens om te bevallen in het Martini
Ziekenhuis op het moment van de bevalling
uit wijken naar een van de omliggende zieken-
huizen. Het gaat hier om zwangeren die
bewust kiezen voor bevallen in het Martini
Ziekenhuis, zegt gynaecoloog Aren van
Loon. Het is dan teleurstellend dat we deze
vrouwen moeten doorverwijzen vanwege
ruimte gebrek. Van Loon: We zien dat steeds
meer zwangeren onder begeleiding van de
eigen verloskundige willen bevallen in ons
ziekenhuis. Om deze stijging op te vangen,
hebben de we de extra verloskamers nodig. Met
de huidige capaciteit hoeven we nu niemand
meer teleur te stellen. De twee nieuwe verlos-
kamers zijn net zo ruim en comfortabel als de
bestaande verloskamers.
In 2013 werd 109 keer een euthanasie-
aanvraag gedaan in het Albert Schweitzer
ziekenhuis in Dordrecht. Voor het eerst
werd de honderd overschreden. Gemiddeld
zon tweemaal per week schakelde dus een
ernstig zieke patint de euthanasieconsu-
lent in, met de vraag: Help mij de regie te
behouden rondom mijn levenseinde.
Dat is bijna altijd de werkelijke hulpvraag
achter een euthanasieverzoek. In slechts
vijftien van de 109 situaties afgelopen jaar,
werd daadwerkelijk euthanasie gegeven. Het
aantal aanvragen stijgt al jaren gestaag (in
2012 lag het op 83, in 2011 op 75, in 2010
op 48). Het aantal keren dat het daadwerke-
lijk tot euthanasie komt, stijgt veel minder
snel. Afgelopen jaar daalde het zelfs iets, met
n ten opzichte van 2012. Dit bewijst dat
de meeste aan vragers niet per se hun leven
willen be indigen, zeggen de euthanasie-
consulenten Martie Ottens, Ard Volkers en
Bert van den Ende. Wat ze wel willen, is
praten, nadenken en tijdig keuzes maken over
eventuele euthanasie. Er valt vaak een last van
de patint af, wanneer hij of zij merkt dat
praten over sterven gewoon mag in het zieken-
huis. Daarbij komen meestal ook andere
mogelijkheden ter sprake om waardig of pijn-
loos te sterven, passend bij de manier waarop
men heeft geleefd. Geen ander zieken huis in
Nederland heeft (het praten over) euthana-
sie zo structureel opgenomen in zijn dienst-
verlening. We zijn daar trots op, maar vinden
het tegelijk jammer dat onze werkwijze nog
zo uitzonderlijk is. Het hoort ons inziens bij
goede zorg om patinten voor te lichten over
de mogelijkheden die de wet biedt. En om, als
het zo ver komt, de euthanasie uit te voeren of
te faciliteren.
Daarnaast hebben de euthanasieconsulenten
zich ten doel gesteld het grote publiek te
informeren. Wie goed genformeerd is, kan
goede keuzes maken voor zichzelf. Nog te veel
mensen denken dat euthanasie een recht is
en dat een arts eraan moet meewerken. Beide
veronderstellingen zijn onjuist. Wij drukken
mensen daarom op het hart om tijdig hun
wensen te bespreken met de arts. Wacht daar-
mee niet tot het lijden ondraaglijk is, want
dan kan het te laat zijn om zaken te regelen
zoals je ze gewild had.
Vlietland opent
low-care unit
Zorgbrug SKB
helpt ouderen
Diakonessenhuis
bouwt huiskamer
Verloskamers
erbij in Martini
Dit bewijst dat de
meeste aanvragers niet
per se hun leven willen
beindigen
Meer dan honderd
euthanasievragen
De euthanasieconsulenten van het Albert Schweitzer ziekenhuis, van links naar rechts Bert van den Ende, Ard Volkers
en Martie Ottens (foto Frederike Roozen-Slieker).
Groepsconsult voor MS-patinten
MS Centrum Midden Brabant start op de
polikliniek neurologie (locatie Twee-
Steden Tilburg) van het gefuseerde
Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis met
een gezamenlijk medisch consult (GMC)
voor patinten met Multiple Sclerose. Dit
groepsconsult vindt twee keer per jaar
plaats.

In het GMC hebben zes tot acht patinten,

en eventueel hun partner/mantelzorger,
tegelijkertijd een afspraak met neuroloog
Edo Arnoldus, revalidatiearts Fred de Laat en
verpleegkundig specialist Lisette Trommelen.
Dr. Arnoldus bespreekt met alle patinten
het ziekteverloop en beantwoordt samen
met de revalidatiearts en verpleegkundig
specialist de eventuele vragen. Het GMC
biedt ruimte om dieper in te gaan op bijvoor-
beeld het gebruik van bepaalde medicatie, de
psychosociale factoren en leefstijlaspecten.
De verpleegkundig specialist is de gespreks-
leider. Ze houdt de tijd in de gaten, zorgt dat
iedere patint voldoende wordt besproken en
ondersteunt de groepsdynamiek. De overige
patinten kunnen hiervan leren en zo nodig
zelf tips geven of vragen stellen. De patin-
ten leveren dus een belangrijke bijdrage als
ervaringsdeskundigen. Daarnaast blijkt uit
verschillende onderzoeken dat patinten
eerder informatie accepteren van lotgenoten
dan van zorgverleners. Een groepsconsult
duurt ongeveer anderhalf uur. Deelname aan
een GMC is vrijwillig en wordt gezien als een
vervanging van een individueel consult, maar
is geen vervanging voor alle reguliere consul-
ten. Uit onderzoeken naar groeps consulten
blijkt dat de patintentevredenheid, zelfred-
zaamheid van de patint en werktevreden-
heid van de zorgprofessional toenemen.
De low-care unit, onderdeel van het
Moeder Kind Centrum van het Vlietland
Ziekenhuis in Schiedam, is donderdag 3 juli
feestelijk geopend door burgemeester
Lamers van Schiedam.
De low-care unit biedt plaats aan pas bevallen
moeders, met kindjes die nog niet sterk
genoeg zijn om naar huis te gaan, zodat de
moeders dicht bij hun kindje kunnen ver-
blijven zolang dat nodig is. In een huiselijke
omgeving krijgt de baby de medische zorg
die nodig is en komt de kraamhulp naar
het ziekenhuis om moeder te verzorgen. De
low-care unit telt drie ruimtes: twee kamers
met twee bedden en een eenpersoonskamer.
Elke kamer beschikt over een kangoeroestoel
en kangoeroevesten. Een kangoeroestoel is
een relaxfauteuil waarin ouders zich kunnen
nestelen met hun kind. De vesten zorgen
ervoor dat huid-op-huid contact mogelijk is.
Hier worden kindjes rustig van en wordt het
hartritme rustiger.
Om functieverlies te beperken, zelfstan-
digheid te behouden en heropname van
kwetsbare ouderen te voorkomen, starten
Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in
Winterswijk en de thuiszorginstellingen
Careaz, Sensire en Stichting Zorgcombina-
tie Marga Klomp (SZMK) een gezamen-
lijke pilot Transmurale Zorgbrug. Een pilot
gericht op verbetering van de zorg, die ook
kostenbesparend is.
Transmurale Zorgbrug (TZB) is de benaming
voor het verbeteren van de zorg aan kwetsbare
ouderen. Patinten ouder dan zeventig jaar
die acuut worden opgenomen, hebben meer
kans op complicaties zoals het ontstaan van
ge heugenverlies/verwardheid, ondervoeding
of een verminderde mobiliteit door verplich-
te bedrust. Functieverlies kan dan het gevolg
zijn. Intensieve samenwerking tussen het
geriatrisch team, de afdelingsverpleegkundige
van het ziekenhuis en wijkverpleegkundigen
van de deelnemende thuiszorginstellingen
moet ertoe bijdragen dat de overgang van
ziekenhuis naar huis beter verloopt. De pilot
loopt van 1 juli tot 1 oktober.
Honderd jaar Ziekenhuis Bethesda
Ziekenhuis Bethesda in Hoogeveen bestaat honderd jaar. Dat wordt gevierd met een mini-expositie in het ziekenhuis
en de tentoonstelling van gevelgrote fotos van de mensen die Bethesda maken tot wat het is: medewerkers en specialis-
ten een dagelijks zorg geven aan de inwoners van Hoogeveen en omgeving. In 1914 opende het ziekenhuis met ruimte
voor veertig patinten. In de afgelopen eeuw is het ziekenhuis gegroeid naar ruim tweehonderd bedden en duizend
medewerkers. Was Ziekenhuis Bethesda oorspronkelijk een sanatorium waar patinten, veelal met infectieziekten,
langdurig verbleven, tegenwoordig ligt de nadruk op snelle diagnostiek, kortdurende behandeling en nazorg op maat.
Op de foto openen burgemeester Karel Loohuis en bestuursvoorzitter Eric Janson de expositie.
8 Kliniek
Nummer 14
16 juli 2014
De zorgverleners Fred de Laat, Lisette Trommelen en
Edo Arnoldus (vlnr) na aoop van het eerste groeps-
consult (fotograe Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis).
De Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG)
heeft onlangs samen met het Universitair
Medisch Centrum Groningen (UMCG) een
overeenkomst getekend om de OZG als zelf-
standige BV bij het UMCG onder te brengen.
Verder zijn met zorgverzekeraars Menzis,
Achmea en VGZ afspraken gemaakt over
de zorginkoop bij UMCG en OZG, om het
nieuwe ziekenhuis te realiseren.
De medisch specialisten dragen hun steentje
bij door over te gaan van vrije vestiging naar
dienstverband. Met de provincie zijn gesprek-
ken gevoerd over de medenanciering. Er is
overeenstemming over de uitgangspunten
hiervoor. Die worden de komende tijd uitge-
werkt tot denitieve afspraken. De volgende
stap is het vragen van goedkeuring aan de
toezichthouders Nederlandse Zorgautoriteit
(NZa) en Autoriteit Consument & Markt
(ACM). Het nieuwe regionale ziekenhuis bij
Scheemda is nodig om de ziekenhuiszorg
voor inwoners van Noord- en Oost-Gronin-
gen beschikbaar, toegankelijk en betaalbaar te
houden. Omdat de OZG niet zelfstandig kan
voldoen aan strengere kwaliteitseisen, moeite
heeft om voldoende medisch specialisten naar
de regio te trekken en een nieuw ziekenhuis
niet alleen kan nancieren, is deze samen-
werking tot stand gekomen. In december
2013 heeft de gemeente Oldambt een positief
besluit genomen over de bouwaanvraag van
de OZG voor het nieuwe ziekenhuis in
Scheemda. Het gaat om een regionaal zieken-
huis voor niet-complexe medische specialis-
tische basiszorg en niet-complexe spoedzorg.
Het nieuwe ziekenhuis komt in de plaats van
de locaties in Winschoten en Delfzijl. Het
krijgt een 24/7 spoedeisende hulp en OK- en
IC-faciliteiten, met daarnaast de polikliniek,
diagnostische faciliteiten en 200 bedden
voor klinische zorg. Het UMCG krijgt met
de samen werking de mogelijkheid zich juist
meer te richten op de kernactiviteit complexe
zorg. Voor de basiszorg werkt het UMCG
nauw samen met de ziekenhuizen in de regio.
Gezondheidscentra
In januari 2013 spraken de partijen de intentie
uit om vanuit de eigen rol en maatschappe lijke
verantwoordelijkheid bij te dragen aan een
oplossing voor het behoud van continu teit
en kwaliteit van medisch specialistische basis-
zorg voor de inwoners van Noord en Oost-
Groningen. Centraal daarbij staat de visie
Zorg dichtbij waar dat kan en verder weg
waar dat moet. Dit betekent dat de realisatie
van het ziekenhuis goed moet aansluiten
bij nieuw te ontwikkelen zorgaanbod in de
regio. Bereik bare, toegankelijke en hoog-
waardige ziekenhuiszorg in combinatie met
een goed systeem van 1,5e lijnszorg is van
groot belang in een gebied dat kampt met
bevolkingskrimp. In de regio wordt door
verschillende partijen gewerkt aan het op-
zetten van gezondheidscentra verspreid over
de regio, waar controle, eenvoudige diagnos-
tiek en specialisten-spreekuren gecombineerd
kunnen worden met huisartsenzorg.
Ambitieus. Goed nieuws voor patinten.
Dat zegt algemeen directeur Wilna Wind
van patintenfederatie NPCF over de
digitale gezondheidsplannen van minister
Schippers en staatsecretaris Van Rijn. De
bewindslieden willen een beter gebruik
van digitale zorg in de komende jaren.
Zo moet tachtig procent van de chronisch
zieken binnen vijf jaar direct toegang hebben
tot medische gegevens. Het gaat om het
geneesmiddelenoverzicht en testuitslagen.
Volgens de patintenfederatie NPCF passen
de plannen van de bewindslieden goed bij
invoering van een persoonlijk gezondheids-
dossier (PGD) voor iedereen.
Digitale zorg
voor iedereen
De ondertekening door (van links naar rechts) Jos Aartsen (UMCG), Albert Koeleman (OZG), Roger van Boxtel
(Menzis), Ronald Knigge (Achmea), Erwin Keizer (VGZ) en David de Vries (VVO).
OZG Scheemda stap dichterbij
Nagenoeg iedereen kan tegenwoordig
brandwonden overleven. Dit als gevolg van
betere wondbehandeling, infectiebestrij-
ding en een goed functionerende inten-
sive care. Vroeger stond bij ons de vraag
centraal of een patint het ging overleven.
Tegenwoordig draait het veel meer om de
kwaliteit van leven na de behandeling van
brandwonden, aldus prof. dr. Paul van
Zuijlen, hoogleraar Brandwondengenees-
kunde en plastisch chirurg in het Brand-
wondencentrum van het Rode Kruis Zieken-
huis (RKZ) in Beverwijk. Dit jaar viert het
RKZ Brandwondencentrum zijn veertigjarig
bestaan.
Van Zuijlen: Hoewel er grote ontwikkelingen
hebben plaatsgevonden met betrekking tot de
behandeling van littekens, zie je dat kwaliteit
van leven meer is dan alleen goede wond- en
littekenbehandeling. De kracht van de brand-
wondenzorg zit in de intensieve samenwer-
king van meerdere medische disciplines zoals
chirurgie, intensive care, plastische chirurgie
en paramedische disciplines. Brandwonden-
zorg is teamwork. In alle fasen vanaf opname
tot en met revalidatie krijgen brandwonden-
patinten gespecialiseerde zorg aangeboden,
ook bij het terugkeren in de maatschappij. Dat
laatste is buitengewoon belangrijk omdat dit
niet altijd even makkelijk is.
De grondlegger van de brandwondenzorg in
Nederland was Rudy Hermans. Hij stond aan
de wieg van de in 1974 opgerichte brandwon-
denafdeling in het RKZ, die door de overheid
erkend werd als een speciale entiteit binnen
het Beverwijkse ziekenhuis. Drie chirurgen
en twee anesthesiologen voor algemene zorg
vormden in de begindagen het specialistisch
team. Jos Vloemans, medisch manager van het
RKZ Brandwondencentrum: Patinten met
ernstig uitgebreide brandwonden hadden in
die beginjaren weinig kans op overleven. De
zorg was er vooral op gericht om deze mensen
met zo min mogelijk pijn te laten sterven, de
zogenaamde palliatieve zorg. Infectie was
veertig jaar geleden de belangrijkste doods-
oorzaak. Vloemans: Regel geving met be-
trekking tot hygine stond in die tijd nog in
de kinderschoenen. Ook hadden we onvol-
doende huid voor grote brandwonden en
nauwelijks effectieve medicatie. Vanaf eind
jaren tachtig nam de ontwikkeling binnen de
brandwondenzorg een grote vlucht en volg-
den een aantal klinische verbeteringen. Dank-
zij de met name nancile ondersteuning
voor onderzoek van de Brandwonden-Stich-
ting, die drie jaar eerder werd opgericht, kon
een belangrijke bijdrage worden geleverd aan
de ontwikkeling van de brandwondenzorg. Zo
was er betere antibiotica voorhanden, werd de
brandwondenafdeling een gesloten afdeling
en kwamen er gesoleerde units voor patin-
ten met levensbedreigende brandwonden.
Ook kwam er betere regelgeving met betrek-
king tot hygine en werd een methode ont-
wikkeld om met medicijnen infecties te voor-
komen. In 1976 werd daarnaast de Huidbank
door de Brandenwonden-Stichting opgericht
en kwam donorhuid beschikbaar voor de be-
handeling van brandwonden. Een aantal be-
handelingstechnieken zorgden er in de jaren
negentig voor dat het Brandwonden centrum
in Beverwijk internationale erkenning kreeg
en tot op heden wordt gezien als een be-
langrijk kenniscentrum. Van Zuijlen: Zo
ontwikkelde emeritus hoogleraar dr. Robert
Kreis op basis van een al bestaande techniek
uit de VS een manier om met kleine stukken
huid grote delen van de wond te bedekken.
Hij wordt wereldwijd geroemd om zijn huid-
vergrotingstechniek. Daarnaast werd in ons
brandwondencentrum tien jaar geleden al de
littekenschaal ontwikkeld, een methode voor
artsen om littekens eenduidig te beoordelen.
Bevindingen van patinten spelen hierin een
belangrijke rol. Inmiddels heeft ook deze lit-
tekenschaal wereldwijd navolging gekregen.
Als je dat in ogenschouw neemt, dan kunnen
we met trots terugkijken op de afgelopen
veertig jaar.
Infectie was veertig jaar
geleden de belangrijkste
doodsoorzaak
Brandwonden nu te overleven
9 Kliniek
Nummer 14
16 juli 2014
Een brandwondenpatint wordt behandeld aan zijn verwondingen (fotograe: Matthanja Bieze Photography).
Column
Goed contact
De oude man bezoekt zijn demente echtge-
note in het verpleegtehuis. Dag schat, hoe
is het met je? O, ben je er weer? Goed
hoor. Wat leuk je weer te zien. Ik heb wat
lekkers meegenomen, zal ik kofe zetten?
O, natuurlijk, lekker hoor. Zal ik de kinde-
ren roepen, die willen vast ook wel wat drin-
ken? Nee hoor, dat hoeft niet, die komen
zo, zegt de man. Hij heeft geleerd dat mee-
bewegen er voor zorgt dat zij zich begrepen
voelt, het verkleint de kans op kleine ruzietjes
en onrust bij haar. Terwijl hij kofe zet pra-
ten ze verder. Hij is erg blij dat zij hem nog
herkent en hun contact nog goed is. Je krijgt
nog de groeten van Mia, je weet wel, van de
bakker. Ja, natuurlijk, ik weet wel wie Mia
is. Doe haar de groeten terug. Doe ik, ze
komt vast nog wel eens bij je langs. Fijn,
want na jou is zij mij het meest dierbaar.
Dan komt onverwacht een verpleegkundige
binnen. Meestal is de oude man alleen met
zijn vrouw, hij ziet haar zelden nog met an-
deren. Dag mevrouw, ik kwam even langs,
hoe is het met u? O, ben je er weer? Goed
hoor. Wat leuk je weer te zien. Ik zie dat
u met uw man lekker kofe gaat drinken?
Ja, lekker hoor. Zal ik de kinderen roepen,
die willen vast ook wel wat drinken? Nee
hoor, dat hoeft niet, ik zal ze zo wel roepen,
beweegt de verpleegkundige met de vrouw
mee. Ik kom strakjes wel langs, u bent nu
even met uw man. Gaan we straks wat wan-
delen, ook met mevrouw Gerritsen, u weet
wel uw buurvrouw. Ja, natuurlijk, ik weet
wel wie mevrouw Gerritsen is. Doe haar de
groeten terug. Doe ik,
zegt de verpleegkundig.
Fijn, want weet je, en
de demente vrouw buigt
zich naar haar toe, na
jou is zij mij het meest
dierbaar.
Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
10 Advertentie
Nummer 14
16 juli 2014
De Care4 Group, uw specialist voor de
inzet van exibel personeel binnen de zorgsector
De Care4 Group ondersteunt instellingen bij hun behoefte aan (tijdelijk)
extra personeel. Care4 Group bestaat uit Care4Flex, Care4Care, Care4Nurses
en Care4Pay, die gespecialiseerd zijn in respectievelijk uitzenden en
werving & selectie, detacheren, bemiddelen van ZZPer en payrolling. Binnen
de Care4 Group vindt u dus altijd die ervaren zorgkracht waar u op dat moment
behoefte aan heeft. Van thuiszorgmedewerker tot anesthesist en van verzorgende
IG tot leidinggevende. Wanneer u contact met ons opneemt, adviseren wij u over
die vorm van bemiddeling die voor u op dat moment het beste is.
De Care4 Group is 24 uur per dag, 7 dagen in de week bereikbaar.
Genteresseerd? Voor een vrijblijvende afspraak reageer via onze website:
www.Care4Care.nl of bel naar 010-4778140.
MuIti FT
Twin-foiI
-nmalige toepassing
-verpakt per stuk ( incl. inlegvel)
-gebruikte en ongebruikte zijde
Voor meer informatie :
Antennestraat 60
AImere 036 - 5472150
info@vanvIietmedicaI.nI
www.vanvIietmedicaI.nI
MuIti toepasbaar transportmeubeI
-incl. 6x lade
-los kunststof bovenblad
-incl. 4 haken binnenzijde frame
-gebruiksvriendelijke handgreep
-afmeting meubel : 6100x6100x9800 mm
VAKANTlE l5...
...VAN jE BEROEP jE HOBBY MAKEN
...ElNDELljK ECHT TljD VOOR ELKAAR
...EEN LACH OP ZljN GEZlCHT TOVEREN
VAKANTlE l5...
...jongeren met een beperklng een zorgeloze rels bezorgen
...je verpleegkunolge kennls op een anoere manler lnzetten
...genleten van oe klelne olngen
...er ooor een goeoe begelelolng noolt alleen voor staan
...samenwerken met een team van jonge, entbouslaste vrljwllllgers
...onbetaalbaar
...WWW.WlELEWAAL.NL/
VRljWlLLlGER5
Verpleeg met passie en plezier
tijdens een Zonnebloemvakantie!
Ben jij verpleegkundige of ziekenverzorgende en wil je langdurig zieken
en gehandicapten de vakantie van hun leven bezorgen? En doe je dat
graag met tijd en ruimte voor persoonlijke aandacht? Sluit je dan aan bij
ons supergemotiveerde team vakantievrijwilligers!
Bel (076) 564 63 65 of
kijk op www.zonnebloem.nl
Zelfde werk... ...andere zorg
1cep van de Ceer, geesteIijk verzcrger in
het MCL in Leeuwarden, heeft de cnder-
zceksaward cntvangen van de VCVZ,
Vereniging van CeesteIijk Verzcrgers in
ZcrginsteIIingen. Het is de eerste keer dat
de VCVZ deze cnderzceksaward heeft uit-
gereikt. Van de Ceer kreeg de prijs vccr zijn
cnderzcek 'Verbetering van de spiritueIe
zcrg in de paIIiatieve zcrg dccr schcIing
van zcrgverIeners'. Het cnderzcek van Van
de Ceer richt zich cp verbetering van de
spirituaI care aIs cnderdeeI van de paIIia-
tieve zcrg.
In 2010 is er een landelijke richtlijn spirituele
zorg uitgebracht door de vereniging van inte-
grale kankercentra (VIKC). Deze richtlijn ziet
palliatieve zorg als multidisciplinaire zorg.
Iedereen, ook de arts en verpleegkundige heeft
de taak om daar op eigen niveau aandacht
voor te hebben, maar hoe herkent men de
spirituele laag in de communicatie? Volgens
de richtlijn van het VIKC heeft de geeste-
lijk verzorger ook de taak om andere zorg -
ver leners daarin te scholen.
Eect schcIing
Van de Geer onderzoekt de uitwerking van
onderwijs aan de teams van artsen en ver-
pleegkundigen op het signaleren van spirituele
aspecten in de gespreksvoering. Ook onder-
zoekt hij of scholing de zorgverleners helpt om
adequater op dit soort signalen te reageren.
De scholing wordt in verschillende top-
klinische ziekenhuizen gegeven en het effect
wordt bepaald door voor- en nametingen
bij patinten en zorgverleners. Van de Geer
hoopt in 2016 of 2017 te promoveren op zijn
onderzoek. Het onderzoek wordt begeleid
door Hetty Zock (Radboudumc Groningen,
Carlo Leget (Universiteit voor Humanistiek),
Kris Vissers (Rijksuniversiteit) en Jelle Prins
(MCL Academie). Van de Geer krijgt de prijs
van de beroepsvereniging, omdat de VGVZ
onderzoek op het gebied van geestelijke ver-
zorging wil stimuleren. Zijn onderzoek is een
voorbeeld van nieuwe manieren van onder-
zoek in dit vak en is van hoog niveau.
"VcIumencrmen zijn niet Ieidend, cck niet
in de acute zcrg. Hcgere kwaIiteit van zcrg,
dat is waar het cm draait. Daarbij kcmen
veeI meer factcren cm de hcek kijken."
Tijdens het cnIangs gehcuden sympcsium
'24l7 acute zcrg, en nu' in het EIisabeth-
Twee5teden Ziekenhuis in TiIburg kwamen
de zcrg en de verzekeraars nader tct
eIkaar. "Wij wiIIen faciIiteren bij regicnaIe
ccncentratie en spreiding, en vccraI niet
in de weg Icpen."

Concentratie en spreiding van zorg is een heet

hangijzer. Zorgverzekeraars nemen daarbij het
voortouw door steeds vaker volume normen
te stellen bij gecompliceerde operaties. Op
dit moment denken ziekenhuizen en zorg-
verzekeraars samen na over de verdeling van
de acute zorg. Welke mogelijke gevolgen heeft
dit voor het Brabantse SEH-landschap? Reden
voor het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in
Tilburg om een symposium te houden over
24/7 acute zorg in Brabant. Professionals
en bestuurders in de zorg lieten hun licht
schijnen op de regionale ontwikkelingen in
de spoedzorg. Joep de Groot, lid raad van
bestuur van CbusineZ, deed een beroep op
de ziekenhuizen om zelf de volumenormen
te bepalen. CbusineZ is de innovatie- en
participatie maatschappij van zorgverzekeraar
CZ. De Groot: In de discussie moeten we
elkaar uitdagen en scherp houden. Daarbij
draait het om de uitkomst van zorg en moeten
we de hele keten onder de loep nemen. Een
voorbeeld: dit ziekenhuis zegt gentegreerde
traumazorg te bieden. Maar hoe kan het dan
dat de huis artsenpost op zes kilometer van de
locatie St. Elisabeth ligt? En de ziekenhuis-
kosten? Die zijn dertig procent gestegen in
een tijdsbestek van vijf jaar, naar 24 miljard
euro. Het moment is nu aangebroken om met
elkaar na te denken over toekomstbestendige
zorg. Wij willen daarbij faciliteren bij regio-
nale concentratie en spreiding, en vooral niet
in de weg lopen.
Bart Berden, voorzitter raad van bestuur van
het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, hield
een pleidooi om meer te focussen op de
structuur in de zorg. Matige studies tonen
een statistisch verband aan tussen volume
en kwaliteit. Deze studies helpen ons echter
niet verder omdat ze geen inzicht geven in
het waarom van die relatie. Louter volume is
absoluut geen goede maatstaf voor kwaliteit.
Hogere kwaliteit van zorg, dat is waar het om
draait. Daarbij komen veel meer factoren om
de hoek kijken zoals processen in de zorg en
de wijze van organiseren. Denk daarbij aan
een ervaren, goed op elkaar ingespeeld opera-
tieteam, adequate scholing, vaste checklisten,
maar ook aan het consequent wassen van
handen en niet te vaak openen van deuren op
de operatiekamers. Daar zouden verzekeraars
meer oog voor moeten hebben. De huidige
discussie biedt absoluut kansen om er samen
uit te komen. Volgens Betty van de Walle,
voorzitter raad van bestuur van het Elkerliek
Ziekenhuis, is het een maatschappelijke ver-
antwoordelijkheid van een ziekenhuis om
naar de kosten te kijken. Maar kosten mogen
niet het leidmotief zijn. Tachtig tot negentig
procent van de patinten in een ziekenhuis
komt binnen via de spoedeisende hulp, die
van groot bedrijfseconomisch belang is voor
een ziekenhuis. De spoedeisende hulp is de
sinusknoop van de organisatie. Een algemeen
ziekenhuis zonder een afdeling spoedeisende
hulp is geen lang leven beschoren.
Een deelneemster aan het symposium bladert belangstellend door de brochure over de spoedzorg in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (foto Maria van der Heyden, Elisabeth-
TweeSteden Ziekenhuis)
Onderzoeksprijs voor geestelijk verzorger Joep van de Geer
Louter volume is
absoluut geen goede
maatstaf voor kwaliteit
Volumenormen niet leidend
www.tmi-interim.nl
Ben jij klaar
voor een nieuwe
carrire-injectie?
Mensen in de Zorg
11 Werken & Scholing in de Zorg
Nummer 14
16 juli 2014
Felicitaties voor prijswinnaar Joep van der Geer (rechts).
MC Groep (Lelystad) heeft Marja 5Ieeuwen-
hcek benoemd tot directeur externe betrek-
kingen. Zij zal op 1 oktober met haar nieuwe
functie beginnen en maakt dan deel uit
van het directieteam van MC Groep. Marja
Sleeuwenhoek is nu nog werkzaam als
regio manager medisch specialistische zorg
Noord- Holland bij Achmea.
Gynaecoloog CarI HamiItcn heeft vrijdag
20 juni tijdens zijn afscheidssymposium een
hoge onderscheiding uit handen van burge-
meester mevrouw Jeannette Zwijnenburg van
Haaren ontvangen. Hij is benoemd tot Of-
cier in de Orde van Oranje Nassau. Hij kreeg
de onderscheiding vanwege zijn buiten-
gewone verdiensten lokaal en natio naal voor
de gynaecologie en in het bijzonder voor de
voortplantingsgenees-
kunde. Hij introdu-
ceerde diverse nieuwe
behandel methodes en
kan op zijn vakgebied
worden gezien als een
pionier. Zo introdu-
ceerde hij de echosco-
pische follikelmetingin
het vruchtbaarheids-
onderzoek.
EIIa kaIsbeek (1955) is benoemd tot
nieuwe voorzitter van de Landelijke Huis-
artsenvereniging (LHV). Kalsbeek is sinds
2007 voorzitter van de raad van bestuur
van Altra, een instelling voor jeugdzorg en
spe ciaal onderwijs in Amsterdam. Daarvoor
was zij ruim vijftien jaar lid van de PvdA-
fractie in de Tweede Kamer en bekleedde zij
de functie van staatssecretaris van Justitie in
het tweede kabinet Kok.
Bestuurder Peter Littccij verlaat de zorg-
groep bestaande uit Ziekenhuis Nij Smel-
linghe en Zorggroep Pasana. De bestuurder
gaat vanaf 1 oktober aan de slag als lid van
de raad van bestuur van het Martini Zieken-
huis in Groningen. Littooij begon halver-
wege 2012 als bestuurder bij Ziekenhuis Nij
Smellinghe. Onder zijn leiding werd de fusie
in gang gezet met Zorggroep Pasana en wer-
den de gesprekken gestart met de Kwadrant-
groep en de Antonius Zorggroep.
Frans 1aspers wordt per 1 januari 2015 de
nieuwe voorzitter van de raad van toezicht
van het Slingeland Ziekenhuis in Doetin-
chem. Hij zal per 1 september al als lid
toetreden tot de raad van toezicht. Jaspers
heeft een uitgebreide staat van dienst in de
gezondheidszorg. Na zijn artsenstudie heeft
hij vele jaren bestuurlijke functies in de ge-
zondheidszorg vervuld. Van 1992 tot 2012
was hij lid van de raad van bestuur van het
Universitair Medisch Centrum Groningen.
Van 1984 tot 1992 heeft Jaspers de functie
vervuld van directeur patintenzorg van de
Stichting Doetinchemse Ziekenhuizen.
12 Advertentie
Nummer 14
16 juli 2014
REGIOBEURS
voor mensen met
een leesbeperking
BEURSKALENDER 2014
13 februari Uden Openbare Bibliotheek Mondriaanplein 16, 5401 HX 0413 - 263101
27 februari Opheusden de Reigerhof Dokter G van Empelstraat 15, 4043 LZ 0344 - 639940
6 maart Zwolle de Bibliotheek Diezerstraat 80, 8011 RJ 038 - 4217278
13 maart Goes de Bibliotheek Oostwal 34, 4461 JT 0113 - 562626
20 maart Heiloo Bibliotheek Westerweg 250, 1852 AR 072 - 5330670
27 maart Doetinchem Bibliotheek IJsselkade 13, 7001 AN 0314 - 375435
10 t/m 12 april Houten (ZieZo) Expo Houten Meidoornkade 24, 3992 AE 030 - 2616688
22 april Krimpen a/d IJssel Ontmoetingscentrum De Tuyter, Nachtegaalstraat 8, 2922 VL 0180 - 519931
15 mei Alphen a/d Rijn Bibliotheek Aarplein 5, 2406 BZ 0172 - 476771
28 augustus Oostvoorne Cultureel Centrum Burg. Letteweg 30, 3233 AG 0181 - 353455
11 september Oss Biblioheek Maasland Raadhuislaan 10, 5341 GM 0412 - 646950
18 september Lelystad Bibliotheek De Promesse 4, 8232 VX 088 - 0080750
25 september Pijnacker Bibliotheek Julianalaan 47, 2641 HB 015 - 3694430
2 oktober Barneveld Bibliotheek Nieuwstraat 29, 3771 AS 0342 - 403486
9 oktober IJmuiden Bibliotheek Dudokplein 16, 1971 EP 0255 - 561427
16 oktober Arnhem Musis Sacrum Velperbuitensingel 25, 6828 CV 026 - 4437343
30 oktober Deventer Bibliotheek Brink 70, 7411 BW 0570 - 675700
6 november Amersfoort Bibliotheek Eemland Eemplein 75, 3812 EA 033 - 4631914
20 november Heerenveen Bibliotheek Burgemeester Kuperusplein 48, 8442 CL 0513 - 626675
11 december Rotterdam Bibliotheek Hoogstraat 110, 3011 PV 010 - 2816100
Communicatiesponsor
www.ivagroep.nl
1
Nummer 14
16 juli 2014
Nursing congressen special
Omdat beter worden je vak is
voor verpleegkundig
experts
voor
management
voor
verzorgenden
In deze special vind je een greep uit de zorgcongressen georganiseerd door
Nursing. Als je zeker wilt zijn van een plek, meld je dan snel aan op de web-
site www.reedbusinessevents.nl/gezondheidszorg
Voor verpleegkundigen
Deel dit katern met je collega's
2
Nummer 14
16 juli 2014
Congres Palliatieve Zorgverlening
Berei k de best mogel i j ke kwal i tei t van l even voor ongeneesl i j k zi eken
10 september | 9.30 - 16.30 uur | ReeHorst, Ede
Schrijf je in en profteer van de
Online E-learning module t.w.v.
acht accreditatiepunten
Zeer succesvol congres. Vorige keren telkens
beoordeeld met een 8!
en van onze deeInemers:-
De enorme kennis van de sprekers en het
enthousiasme waarmee de workshops gehouden
werden, maakten het een zeer geslaagde dag
Voor informatie en inschrijven: www.reedbusinessevents.nl/palliatief
Als verpleegkundige heb je een grote invloed op de mate waarin
de patint de laatste fase van zijn of haar leven beleeft. Maar hoe
realiseer je de best mogelijke kwaliteit van leven tijdens de
laatste fase?
Kom op 10 september naar dit congres en leer meer over:
- De zorg voor mensen dle bewust afzlen van eten en drlnken
- De rol van de verpleegkundlge bl[ een euthanaslevraag
- Palllatleve sedatle
- Het herkennen en voorkomen van overbelastlng bl[ mantelzorgers
- Palllatleve zorgverlenlng blnnen andere culturen
- De zorg voor dementerende en COPD-patlenten ln de
laatste fase
- De mogell[kheden van humor ln de palllatleve fase
Volg onze events op facebook:
Facebook.com/EventsGezondheidszorg
Zorgcongressen 2014
Reed Business Events
Datum Evenement Locatie
9 sept
Dag van de Kraamzorg
Voor kraamverzorgenden n bestuurders/managers
www.reedbusinessevents.nl/kraamzorg
Nieuwegein
9 sept
Complex probleemgedrag in de (ouderen) zorg
Hoe ga je ommet psychisch en psychiatrisch gedrag van clint als zorgprofessional
www.reedbusinessevents.nl/psychiatrie
ReeHorst,
Ede
10 sept
Palliatieve Zorgverlening
Bereik de best mogelijke kwaliteit van leven voor ongeneeslijk zieken.
www.reedbusinessevents.nl/palliatief
ReeHorst,
Ede
16 sept
Het Diabetescongres
Praktische tips voor betere diabeteszorg.
www.reedbusinessevents.nl/diabetes
ReeHorst,
Ede
18 sept
Het Grote PIJNCongres
Bereik optimale pijnbestrijding voor jouwpatint.
www.reedbusinessevents.nl/pijn
Postillion,
Bunnik
30 sept
Kleinschalig Zorgen
Hoor de laatste trends en ontwikkelingen op het gebied van kleinschalig zorgen en vergroot
je kennis omknelpunten aan te pakken.
www.reedbusinessevents.nl/kleinschaligzorgen
ReeHorst,
Ede
2 okt
Dag van de Medicatieveiligheid 2014
Kennis is cruciaal ommedicatie-incidenten te verminderen.
www.reedbusinessevents.nl/medicatieveiligheid
ReeHorst,
Ede
28 okt
Het Verpleeghuiscongres 2014
Een congres dat je niet kunt missen als je in een verpleeghuis werkt!
www.reedbusinessevents.nl/verpleeghuis
ReeHorst,
Ede
11 nov
Het Dmentiecongres
Kansen grijpen in de dementiezorg
www.reedbusinessevents.nl/dementiecongres
ReeHorst,
Ede
13 nov
Afdelings- en medisch secretaressecongres
Vakkundig, preofessioneel en
www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres
ReeHorst,
Ede
20 nov
De praktijk van zelfsturende teams
Vernieuwd programma over de invoering van zelfsturende teams
www.reedbusinessevents.nl/zelfsturendeteams
25 nov
Depressie bij ouderen
Handvatten voor herkenning en aanpak
www.reedbusinessevents.nl/depressiecongres
2 & 3 dec
Nursing Eperience
Omdat beter worden je vak is!
www.nursingexperience.nl
4 dec
Het Wondzorgcongres
Voor het eerst een editie in het najaar van dit succesvolle congres
www.wondzorgcongres.nl
Kijk voor meer informatie op
www.reedbusinessevents.nl/gezondheidszorg
O
m
d
a
t
b
e
ter worden
je
v
a
k

i
s
!

O
m
d
a
t
b
e
t e r w o r d e n
j e
v
a
k

i
s
!
N
U
R
S
IN
G
Info over sponsor- en partnermogelijkheden:
Mark van der Kooij | T 06 422 042 31 | E: mark.van.der.kooij@reedbusiness.nl
Marcus Meeuwissen | T 06 423 440 31 | E: marcus.meeuwissen@reedbusiness.nl
Pijnbestrijding is wereldwijd al
een groot probleem, maar de situ-
atie zal de komende decennia nog
verder verergeren. Het is in veel
landen slecht gesteld met de pallia-
tieve zorg. Gelukkig is dat in Neder-
land beter geregeld, maar zijn er
hier nog vele vragen over. Palliatie-
ve zorg staat voor zorg in de laatste
levensfase. Die zorg is intensief en
kan best heftig zijn. Maar ook mooi
en intens.
Nursing organiseert voor verpleeg-
kundigen en verzorgenden het Con-
gres Palliatieve Zorgverlening. Tijdens
dit congres staan we stil bij de vraag
hoe jij als verpleegkundige de beste
palliatieve zorg kunt leveren, zowel
aan de betreffende patint als aan zijn
of haar naasten. De manier waarop
jij de patint verpleegt is van grote
invloed op de mate waarin hij of zij
de laatste fase van zijn of haar leven
beleeft. En dt is een grote verant-
woordelijkheid.
Interactieve workshops
In de ochtend spreken toonaange-
vende specialisten uit het veld zoals
o.a. Paul Vogelaar (verpleegkundig
consulent palliatieve zorg), Petra de
Jong (directeur Nederlandse Vereni-
ging voor een Vrijwillig Levenseinde)
en Margot Verkuylen (hospice en
specialist ouderengeneeskunde) alles
over de meest actuele onderwerpen
omtrent palliatieve zorgverlening. In
de middag zijn er diverse interactieve
workshops die dieper ingaan op de
verschillende onderwerpen. Kies bij-
voorbeeld de workshop De rol van
verpleegkundigen bij een euthanasie-
vraag, en leer hoe je een ondersteu-
nende rol kunt spelen in het proces
voorafgaand aan en in de laatste
levensfase. Je kunt je eigen dag zelf
samenstellen en twee van de zeven
workshops kiezen. De dag start om
9.30 uur en duurt tot 16.30 uur.
E-learning en accreditatie
Bij dit congres en ontvang je de On-
line E-learning module Delier, ver-
wardheid en onrust in de palliatieve
zorg t.w.v. 8 accreditatiepunten erbij.
Accreditatie is aangevraagd bij het Ac-
creditatiecommissie Kwaliteitsregis-
ter V&V. Wil je meer weten over dit
congres en inschrijven? Kijk op www.
reedbusinessevents.nl/palliatief
Bereik de best mogelijke kwaliteit
van leven voor ongeneeslijk zieken
ReeHorst,
Ede
ReeHorst,
Ede
ReeHorst,
Ede
Jaarbeurs,
Utrecht
3
Nummer 14
16 juli 2014
Hoe ga je als
zorgprofessional
om met psychisch
en psychiatrisch
gedrag van
clinten?
Complex
probleemgedrag in
de (ouderen)zorg
9 september 2014 | ReeHorst, Ede
Tijdens dit congres leer je om te gaan met het complexe psychische en psychiatrische
gedrag van clinten die je tegenkomt in je dagelijkse werkzaamheden.
Leer complex gedrag te analyseren en begrijpen (denk aan: klinisch redeneren,
DSM 5, en lnzlcht ln de vraag "helpen andere lnstrumenten!")
Krijg inzicht in de efecten van medicatie en psychofarmaca bij ouderen
En leer van vraagstukken specifek binnen de psychiatrische afdeling, verpleeghui-
zen en in de thuissituatie of op straat
Let op! Abonnees van Nursing, TvV en TvZ betalen 199 i.p.v. 249!
Kijk voor het volledige programma en inschrijven op:
www.reedbusinessevents.nl/psychiatrie
Bereik een optimale
pijnbestrijding voor
jouw patient!
Meld [e snel aan!
Ht Grote
PIJN Congres
18 september 2014 | Postillion, Bunnik
Voor informatie en inschrijven:
www.reedbusinessevents.nl/pijn
Dagelijks heb je te maken
met patinten die pijn
hebben
Als verpleegkundige of
verzorgende ben jj de
aangewezen persoon om optimale
pijnbestrijding te bereiken. Ben jij
op de hoogte van de verschillende
methodes van pijnbestrijding?
Kom naar ht Grote PIJN Congres
en krijg antwoord op al jouw
zorgvragen.
Schrl[f [e ln en proteer
k nog eens van de
Onllne L-learnlng
module over Pijnbestrijding
Deze dag bledt [ou talloze praktl[kvoorbeelden,
kennis, inspirerende sprekers en interactie met
vakgenoten.
Na deze dag keer je huiswaarts met kennis en
vaardigheden die direct toepasbaar zijn op de
werkvloer.
Ben je als kraamverzorgende
geregistreerd in het
Kwaliteitsregister van het
Kenniscentrum Kraamzorg?
Dan krijg je een korting van
25 op de toegangsprijs.
Dag van de Kraamzorg
9 september 2014 | 09:30 - 17:00 uur | NBC, Nieuwegein
Kijk voor het uitgebreide programma en aanmelden op www.kraamzorgdag.nl
Kraamzorg maakt steeds meer onderdeel uit van de keten
geboortezorg. Hoe zal de geboortezorg en de kraamzorg zich de
komende jaren gaan ontwikkelen?
Kom naar D Dag van de Kraamzorg op 9 september! Een dag voor
kraamverzorgenden n bestuurders/managers die op de hoogte willen zijn
van de laatste ontwikkelingen.
Je wordt niet alleen op de hoogte gebracht door inhoudelijke lezingen, ook
kun je workshops volgen die gericht zijn op de dagelijkse praktijk. In de
middag start er een aparte bijeenkomst voor de bestuurders/managers.
De kraamzorg van morgen
Initiatiefnemer:
Hoofdsponsor
Het Diabetescongres
Voor verpleegkundigen en overige genteresseerden
16 september 2014 | ReeHorst, Ede
Leer meer over nieuwe diabetesbehandelingen, zelfcontrole,
zelfmanagement, leefstijlinterventies en veelvoorkomende problemen
die samenhangen met diabetes, zoals hart- en vaatziekten, de diabetische
voet en obesitas. Kom naar dit congres en draag bij aan betere
zorgverlening voor diabetespatinten.
www.reedbusinessevents.nl/diabetes
tvz
Mt gratis
twee online
E-learning
modules
4 Reed Business
Nummer 14
16 juli 2014
Congres: Kleinschalig Zorgen
Kracht of kwetsbaarheid?
30 september | 9.15 -16.30 uur | ReeHorst, Ede
Aparte
workshops
voor managers
en verzorgenden
Hoe bied je het hoofd aan de grote verantwoordelijkheid van kleinschalig zorgen?
De vraag naar thulszorg en klelnschallge zorglnstelllngen groelt. Klelnschallg wonen ls ln!
Hoe mooi het ook klinkt, toch zitten er aan kleinschalig wonen allerlei haken en ogen. Wat
gaat goed en waar zit de kwetsbaarheid?
Kom naar het Congres Kleinschalig Zorgen en keer huiswaarts met nieuwe inspiratie en
ideen die je direct kunt toepassen in de praktijk van alledag.
Kijk voor meer informatie en aanmelden op:
www.reedbusinessevents.nl/kleinschaligzorgen
Dag van de Medicatieveiligheid 2014
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken? En hoe kun jij als
verpleegkundige of verzorgende fouten voorkomen?
Leer in n dag over onderwerpen als:
Rekenvaardigheid; op een leuke
manier rekenfouten leren verminderen!
Medicatieveiligheid in de praktijk
Jouw invloed op zorgvuldige
medicatie-overdracht
Ook zal er worden stilgestaan bij high risk medicatie, hulpmiddelen bij
medicatietoediening en medicatieveiligheid in specifeke zorginstellingen
(aparte track voor ziekenhuizen en een aparte track voor de thuiszorg
en overige zorginstellingen).
Meld je vandaag nog aan voor de Dag van de Medicatieveiligheid.
www.reedbusinessevents.nl/medicatieveiligheid
En van de best beoordeelde
Nursing congressen van 2013.
Zo'n 350 deelnemers gaven
dit congres een gemiddelde
van een 8,5!
Steeds meer zorgorganisaties maken
de omslag van grootschalig naar
kleinschalig wonen. Zo woont bij-
voorbeeld ruim een kwart van de
ouderen met dementie kleinschalig.
Kleinschalige zorg wordt vaak geas-
socieerd met meer dienstverlening
op maat en een betere kwaliteit van
zorg. Maar is deze zorgvorm een ant-
woord op toenemende zorgzwaarte?
Als zorgorganisatie kun je nadenken
over deze vraag evenals kwesties zoals
hoe rendabel de woonvorm is, welke
samenwerkingspartners je nodig hebt
en welke kwaliteiten je nodig hebt
als verzorgende in een kleinschalige
zorgvorm.
Met het congres Kleinschalig Zorgen
gaan we in op de voor-en nadelen
van kleinschalige zorg die je in de
dagelijkse praktijk tegenkomt, zowel
de praktijk van managers als ver-
zorgenden. Bijvoorbeeld het heikele
punt samenwerking met familie en
mantelzorgers of die eeuwige admi-
nistratie en persoonsgebonden bud-
getten.
Wil je meer erover weten? Kijk op
www.reedbusinessevents.nl/klein-
schaligzorgen.
Kleinschalig zorgen
Met kennis medicatie-incidenten
verminderen
Workshop uitgelicht:
Spanningsvelden en uitdagingen in kleinschalig zorgen
Workshop uitgelicht:
Een succesvolle medicatieoverdracht
Voor verzorgende medewerkers
is kleinschalig zorgen een totaal
nieuwe stijl van werken met andere
en eigen verantwoordelijkheden.
Verschuilen achter een team gaat
niet. Jij staat op de groep en staat
centraal t.o.v. de bewoner, de fami-
lie en je collegas. Je moet de juis-
te signaleringen kunnen doen en
zelf beslissingen nemen zonder je
collega te kunnen raadplegen. En
als je collega komt ziet die precies
hoe jij gewerkt hebt. Zijn de kasten
dan bijgevuld en staat het avondeten
klaar? Hebben de bewoners een fijne
dag gehad? Over spanningsvelden
en uitdagingen voor verzorgende
medewerkers binnen het kleinscha-
lig wonen. Kies deze workshop en
krijg antwoord op deze zorgvragen.
Uit onderzoek blijkt dat in Neder-
land nog te vaak vermijdbare fouten
worden gemaakt bij het voorschrij-
ven en het gebruik van geneesmid-
delen. Een belangrijk deel van deze
fouten ontstaat door de overdracht
van informatie over medicatie van
de ene zorgverlener naar de andere,
tussen instellingen of binnen afde-
lingen. Voor het verbeteren van de
patintveiligheid is een zorgvuldige
medicatieoverdracht belangrijk. In
deze workshop leer je hoe deze
medicatie-overdracht te verbeteren.
Het verbeteren van medicatiegebruik
is n van de meest besproken on-
derwerpen in de zorg. Logisch, want
fouten bij bereiden, uitzetten en toe-
dienen van medicatie kunnen ern-
stige gevolgen hebben. Iedereen wil
voorkomen dat bij mensen schade-
lijke bijwerkingen optreden. We ken-
nen allemaal de ernst van bloedingen
en elektrolytstoornissen. Communi-
catie, overdracht, signalering en re-
kenvaardigheid moeten allemaal nog
beter. En dat kan ook. Om de medi-
catieveiligheid te verbeteren hebben
we wel iedereen nodig. Apothekers,
thuiszorgmedewerkers, artsen, ver-
zorgenden en verpleegkundigen. Als
verpleegkundige signaleer je vaak als
eerste bijwerkingen en interacties.
Om deze reden organiseert Nursing
ieder jaar de Dag van de Medicatie-
veiligheid, want kennis is cruciaal
om medicatie-incidenten te vermin-
deren.
Hoe up-to-date is jouw kennis?
Tijdens dit congres gaan we in op verschil-
lende aspecten van medicatieveiligheid. Wat
zijn de meest voorkomende oorzaken en
hoe kun jij als verpleegkundige of verzorgen-
defouten voorkomen? Een praktijkgericht
congres waar je met al je vragen terecht kunt.
Aan het einde van deze dag keer je huis-
waarts met handvatten om huidige tekortko-
mingen aan te pakken zodat er minder me-
dicatiefouten gemaakt worden. Je leert over
onderwerpen als rekenvaardigheid, waarbij
je op een leuke manier rekenfouten leert
verminderen, en jouw invloed op zorg-
vuldige medicatie-overdracht. Ook zal er
worden stilgestaan bij high risk medicatie,
hulpmiddelen bij medicatietoediening
en medicatieveiligheid in specieke zor-
ginstellingen (aparte track voor zieken-
huizen en een aparte track voor de thuis-
zorg en overige zorginstellingen). Kijk
voor meer informatie en aanmelden op
www.reedbusinessevents.nl/medicatievei-
ligheid
5
Nummer 14
16 juli 2014
!"# %&#'(") *+, -"
#.", /0#, 1
.))"# +2)
-" .# ""# 3"(42""'50.)
6
"(/,7 8%,0""29
prakn[kger|cht en
|nteracnef!
volgens onderzoek van de lnspecue
!"# %& '&()#%*&+%,()-. +, /+0 123
!"# %& !&-45&&.*6+(&# %& *7.+8#& &#
lnfecueprevenue nleL op orde en wordL
er ln drlekwarL van de verpleeghulzen
nleL goed gezorgd voor pauenLen meL
gedragsproblemen. Cok schorL er heL
nodlge aan de omgang meL medlcl[nen,
slechLs ln 13 procenL gebeurL dlL op een
velllge manler. 1l[d om de kwallLelL van
de verpleeghulszorg Le behouden! :&1
;< &/,&="( #++( 5>,
?"(42""'50.)%&#'(") ;@AB "# 2""(C
- 8eLer de balans Le vlnden Lussen de
lnLensleve zorg van alledag enerzl[ds
en de u[dsdruk anderzl[ds.
- Succesvoller samen Le werken meL
manLelzorgers.
- ue [ulsLe palllaueve zorg Le bleden.
- Poe [e de u[dsdruk kunL beperken en
heL plezler ln [e werk kunL behouden.
voor lnformaue en lnschrl[ven:
www.reedbuslnessevenLs.nl/verpleeghulscongres
D>, ?"(42""'50.)%&#'(") ;@AB
E"5&0*"# 3+# /6+2.,"., .# *" 3"(42""'50.)F&('
28 okLober 2014 | 8eePorsL, Lde
MeL graus
)#5+#&
L-learnlng
module!
Ht Dementiecongres
Kansen grijpen in de dementiezorg
11 november 2014 | ReeHorst Ede
Dementie is een groeiend probleem. Als verpleegkundige en verzorgende
heb je te maken met meer werk en minder handen aan het bed. Welke
kansen zie en grijp jij voor optimale zorg? Kom naar ht dementiecongres!
Leer meer over de kansen in dementiezorg.
Duik in de belevingswereld van de dementerende.
Ontdek inspirerende nieuwe initiatieven zoals beweging met en het
lerend vermogen van dementie patinten.
Krijg antwoord op vragen waar jij dagelijks mee worstelt.
Eerdere edities van dit congres werden beoordeeld met een 8!
Mt gratis
online
E-learning
module!
Voor meer informatie en inschrijven:
www.reedbusinessevents.nl/dementiecongres
De verpleeghuiszorg is de laatste
tijd veel in het nieuws. Het recente
rapport van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) over de zorg
in verpleeghuizen heeft veel stof
doen opwaaien. In twee jaar tijd
ging de inspectie bij alle 450 instel-
lingen langs. De conclusies waren
niet zachtzinnig.
Vaak wordt er niet zorgvuldig genoeg
gewerkt.Daardoor is de veiligheid van
ouderen te vaak niet gewaarborgd.
Soms is het zo slecht geregeld dat er
op den duur risicos voor patinten
kunnen ontstaan.
Bij zon 20 procent van alle instel-
lingen heeft de inspectie ernstige twij-
fels over de kwaliteit. Zo doet maar
36 procent van de onderzochte zorglo-
caties genoeg om infecties bij hun
bewoners te voorkomen en wordt
in driekwart van de verzorgingshui-
zen niet goed gezorgd voor patinten
met gedragsproblemen. Ook in de
omgang met medicijnen schort er het
nodige aan, slechts in 13 procent van
de genspecteerde locaties gebeurt dit
op een veilige manier.
Tijdens ht Verpleeghuiscongres2014
wordt je in een dag up-to-date gebracht
over de recente ontwikkelingen bin-
nen de verpleeghuiszorg. Ga naar
huis met handvatten om tijdsdruk te
verminderen en meer tijd te nemen
voor jouw clint. Leer meer over
psychogeriatrische en psychiatrische
problematiek bij ouderen en medi-
catieveiligheid. Meer weten? Kijk op
www.reedbusinessevents.nl/verpleeg-
huiscongres
Verpleeghuiszorg is actueel
Workshop uitgelicht:
Probleemgedrag bij ouderen
De verpleeghuiszorg staat toene-
mend onder druk. Van hogerhand
wordt beslist dat de zorg intensie-
ver en vakkundiger dient te zijn
dan ooit tevoren, terwijl er op de
werkvloer toenemende verschraling
van zorgcapaciteit dreigt. Bovendien
zijn verpleeghuizen inmiddels uit-
gegroeid tot centra waar ouderen
verblijven met de meest complexe
lichamelijke, psychogeriatrische en
psychiatrische problematiek. Pro-
bleemgedrag komt hierbij dikwijls
voor. Hoe ga je hier als verpleegkun-
dige of verzorgende mee om? Leer
tijdens deze workshop over psychi-
atrische ziektebeelden bij ouderen
en de onderliggende mechanismen.
6
Nummer 14
16 juli 2014
D dag voor secretaresses in de zorg!
Op 13 november organiseren wij de 12e editie van ht
congres voor alle afdelings- en medisch secretaresses!
Stel je eigen programma samen met keuze uit 10
workshops
Ontwikkel jouw secretarile vaardigheden nog verder
Deelnemer voorjaarseditie 2014:
Ik vond het een echte verwendag. Alles was goed
georganiseerd, je kwam niets tekort en ik heb er echt
wat van opgestoken. Bovendien raakte ik genspireerd
en smaakte het naar meer...
In eerdere edities is dit congres beoordeeld met een 8!
HT AFDELINGS- EN MEDISCH SECRETARESSECONGRES
Ontwikkelen op zowel secretarieel, communicatief als persoonlijk vlak
13 november 2014 | ReeHorst, Ede
Voor meer informatie en aanmelden:
www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres
Ontwikkelen op zowel secretarieel, communicatief als persoonlijk vlak
Secretaresses in de Zorg organiseert in samenwerking met Schoevers voor
alweer de 12e keer het afdelings- en medisch secretaressecongres. Het
congres biedt een gevarieerd aanbod om je op een leuke manier te ontwik-
kelen op zowel secretarieel, communicatief als persoonlijk vlak.
Het vak van medisch secretaresses is volop in ontwikkeling. Je schrijft geen dingen
meer op die in een grote archiefkast gaan, maar alle informatie gaat de computer
in, en is makkelijk terug te halen. Daarnaast wordt er een meer proactieve houding
van medisch secretaresses verwacht, in plaats van een reactieve, afwachtende rol.
De nieuwe generatie zorgmanagers, artsen en specialisten verwachten ook meer
samen te werken met hun secretaresse, en dat ze meedenkt. Taal, communicatie,
kennis van de ontwikkelingen in het vak, secretarile- en computervaardigheden
zijn daarom nu van cruciaal belang.
Interessant programma
Tijdens het afdelings- en medisch secretaressecongres wordt op een leuke manier
ingegaan op deze vaardigheden. In de ochtend spreken toonaangevende specialis-
ten uit het veld over de meest actuele ontwikkelingen in het vak. In de middag stel
je je eigen programma samen en kies je maar liefst drie workshops uit het ruime
aanbod van meer dan tien workshops.
Interactieve workshops
Kies bijvoorbeeld de workshop Manage je Outlook #EmailMinderen, en leer
effectief om te gaan met e-mail . Wordt klaargestoomd te communiceren op een
modernere manier. Tijdens de workshop Kwaliteit x zichtbaarheid = succes ga
je aan de hand van beeldmateriaal en oefeningen mee in de taal van het profes-
sionele imago, onder het motto: Hoe zie je jezelf, hoe zien anderen jou en hoe
wens je gezien te worden?. Tijdens de workshop De taal van medici, krijg je
inzicht in de opbouw en betekenis van medische termen. Wil je een keer iets
heel anders? Kies dan voor de workshop Yoga Mindfulness : Van DOEN naar
ZIJN. Mindfulness betekent letterlijk : bewust in het huidige moment aanwezig
zijn , zonder oordeel,. Deze workshop wordt gegeven door Ciska Lunenborg
van Melzen , medisch secretaresse en MindFulness trainer.
In samenwerking met Schoevers wordt het congres georganiseerd. Schoevers biedt
opleidingen voor de meest waardevolle secretaresses en managementondersteu-
ners van Nederlandse managers. De dag start om 9.30 uur en duurt tot 16.10 uur.
Voor meer informatie kijk je op www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres
Drie tips voor een goede communicatie tussen medisch secretaresse en de arts/specialist:
1. Probeer niet aan alle gedragingen van de arts/specialist een label te hangen.
2. Als je de arts/specialist feedback geeft, probeer dan geweldloos te communiceren, zonder verwijten.
3. Ga eens in de zoveel tijd bij elkaar zitten om te checken of de samenwerking nog steeds prettig verloopt.
Leer meer tijdens het afdelings- en medisch secretaressecongres op 13 november 2014! Kijk op: www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres
7
Nummer 14
16 juli 2014
Tijdens het congres De praktijk van zelfsturende teams brengen wij u op de hoogte van de l aatste
ontwikkelingen.
Loor von prok|i|kvoorbooldon vonui| vorschillondo soc|oron
Hoo voor| u succosvol oon zolls|urond |oom in
p wolko monior wordon coochos opgoloid on woorui| bos|oo| hun |ook

Zoll oon zolls|urond |oom opzo||on ol vorbo|oron

Kom op 20 november naar dit congres! Eerdere edities waren binnen 2 maanden uitverkocht,
wees er dus op tijd bij!
De praktijk van zelfsturende teams
De voorwaarden om een zelfsturende organisatie te l aten lukken
20 november 2014 | ReeHorst,Ede
Congres:
www.roodbussinossovon|s.nl/zolls|urondo|ooms
Initiatief van:
Mediapartners:
I nst i t uut voor
Samenwer ki ngsvr aagst ukken
www.reedbusinessevents.nl/depressiecongres
Misschien maak je het wel eens mee: een bewoner of een clint die een verdrietige
indruk maakt. Wat doe je dan? Weet je wat je kunt doen?
2 tot 3% van de ouderen heeft een ernstige depressie. Een veel groter aantal,
15 tot 20%, heeft een lichte vorm (bron: fonds psychische gezondheid).
Als verpleegkundige of verzorgende heb je een belangrijke rol, door te signaleren.
Hoe herken je een depressie? Waarom gaat het niet zomaar over en wie schakel je
in voor behandeling?
Kom 25 november naar dit congres en leer o.a. over:

Welke verschillende vormen van depressie er zijn zoals somberheid, rouw ol
onverwerkte rouw, depressie als psychiatrische aandoening, emotionele labiliteit of
apathie bij dementie en hoe dit allemaal af te grenzen van elkaar
Herkennen van delier, demenlie en depressie
Omgaan mel lamilie en manlelzorgers van een clienl mel een depressie
Daarnaast zal er worden ingegaan op medicatie en werking en bijwerking en
puzzelen met 3Ds: delier, dementie en depressie. Accreditatie voor dit congres is
aangevraagd bij de Accreditatiecommissie Kwaliteitsregister V&V.
Congres
Depressie bij ouderen
Handvatten voor herkenning en aanpak
25 november 2014 | Jaarbeurs, Utrecht
Misschien maak je het wel eens mee:
een bewoner of een clint die een
verdrietige indruk maakt. Wat doe
je dan? Weet je wat je kunt doen?
2 tot 3% van de ouderen heeft een
ernstige depressie. Een veel gro-
ter aantal, 15 tot 20%, heeft een
lichte vorm (bron: fonds psychische
gezondheid). Van de 1.200 mensen
die jaarlijks als gevolg van een depres-
sie hun leven beindigen, is een derde
ouder dan zestig jaar. Depressie komt
bij twee keer zoveel vrouwen voor als
bij mannen.
Veel ouderen met een depressie wor-
den niet behandeld voor hun klach-
ten omdat depressie op late leeftijd
vaak niet wordt herkend omdat de
verschijnselen zowel door de omgeving
als door de persoon zelf vaak worden
toegeschreven aan het ouder worden.
Ouderdom komt nou eenmaal met
psychische en fysieke gebreken, waar-
onder depressie. Hoe herken je een
depressie, waarom gaat het niet zomaar
over. Behandeling is meestal wel nood-
zakelijk, maar wie schakel je in? Als
verpleegkundige en verzorgende heb je
een belangrijke rol, door te signaleren.
Het congres Depressie bij ouderen op
25 november in Utrecht gaat in op
kennis die meteen de volgende dag
in praktijk gebracht kan worden. Zo
zal in het ochtenddeel door Martin
Kat (ouderenpsychiater) ingaan op de
diagnose depressie en krijgen de deel-
nemers handvaten om verschillen-
de vormen van somberheid te leren
herkennen bij ouderen. Somberheid,
eenzaamheid, zich afzonderen en
rouw zijn namelijk fenomenen die
bij ouderen relatief veel voorkomen
en door hulpverleners gesignaleerd
worden.
Andere onderwerpen die deze dag
besproken worden zijn: mantelzorg,
medicatie en veelvoorkomende medi-
catie bij depressie en hun werking
en bijwerkingen. Wegens een zeer
succesvolle editie in april (beoor-
deeld met een 8!), heeft Nursing
besloten dit congres in november
te herhalen. Kijk voor het volledige
programma en aanmelden op
www.reedbusinessevents.nl/depres-
siecongres
Congres Depressie bij ouderen
V
e
rn
ie
u
w
d

p
ro
g
ra
m
m
a
Martin Kat
8
Nummer 14
16 juli 2014
www.nursingexperience.nl
O
m
d
a
t b
e
te
r
w
o
rd
e
n
je
v
a
k
is
!
2 en 3 december, ReeHorst, Ede
Wij zijn erbij,
Jij komt toch ook?
Spijker je algemene kennis bij, verbeter je in-
houdelijke verpleegkundige kennis f ga aan
de slag in het Skills Lab. Het kan allemaal!
Uiteraard is er net zoals voorgaande jaren ook
een interactieve informatiemarkt.
Omdat beter worden je vak is!
Ook dit jaar houdt Nursing je tij-
dens Nursing Experience op de
hoogte van de allernieuwste
ontwikkelingen binnen de zorg.
Deze inspirerende dagen zijn
een complete zorgervaring voor
verpleegkundige en verzorgende
professionals die meer uit het
vak willen halen.
Dit jaar is het ng eenvoudiger om
je programma samen te stellen. Fris
je medische kennis op tijdens de
kennissessies, daag jezelf uit in de
inspirerende praktijksessies en oefen
je vaardigheden in het Skills Lab en
andere workshops.
De sessies zijn ingedeeld in drie
onderdelen; kennis, kunde en vaar-
digheden.
Lean back tijdens de kennissessies
(colleges van bekende sprekers)
waarbij de algemene kennis wordt
ontwikkeld.
Lean forward tijdens de workshops
voor ontwikkeling van de inhou-
delijke verpleegkundige kennis.
Be active tijdens de vaardigheden-
sessies waarin de praktijk werke-
lijkheid wordt.
Op 3 december kan je het college
van Erik Scherder: De laatste ont-
wikkelingen bij dementie en pijn
volgen. Erik Scherder is hoogleraar
Klinische Neuropsychologie aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam en
was enkele keren bij bij de Wereld
Draait Door.
Na een bezoek aan de Nursing
Experience, waarin je vakgenoten
kunt ontmoeten en ervaringen kunt
delen, ga je naar huis met kennis
over de nieuwste ontwikkelingen
in de zorg en praktische tips die je
direct kunt toepassen.
Prof. dr. Erik Scherder
Ht wondzorgcongres
Op 4 december 2014 herhaalt Nursing haar meest succesvolle editie van ht Wondzorgcongres.
20 mei jl. bezochten meer dan 500 deelnemers dit congres en beoordeelden het met een 8+!
Tijdens Ht Wondzorgcongres krijg je een update over wat er is veranderd op wondzorggebied met
een directe vertaalslag naar de praktijk.
Met dit na jaar extra aandacht voor:
Het behandelen van oncologische wonden
Wondmaterialen: hoe maak je een goede keuze met zoveel verbandmaterialen?
Pijnmedicatie bij wonden
Het herkennen van verschillende wondtypes
Ontdek in n dag wat je zelf als (wond)verpleegkundige of verzorgende, werkzaam in het
ziekenhuis, de thuiszorg of bij overige zorginstellingen, op een praktische manier kan bijdragen aan
verbeterde wondzorg.
Meld je vandaag nog aan voor Ht Wondzorgcongres
www.wondzorgcongres.nl
Hoofdsponsor:
4 december 2014 | ReeHorst, Ede
Verbeter jouw expertise op het gebied van wondzorg
Wegens
succes
herhaald
Voeding voor ic-patinten
Kennis voedselallergie
Centrum voeding en beweging
Zie pagina 15
Zie pagina 17
Zie pagina 19
Voeding
HOE ZORGT NOG VOOR
EEN GOEDE MAALTIJD?
Meer weten?
Bel gratis 0800-292 56 62
apetito heeft ruim 50 jaar ervaring in de
professionele maaltijdvoorziening. In Europa
eten dagelijks meer dan 1,3 miljoen mensen
een maaltijd van apetito.
In deze tijden kan de maaltijdvoorziening
in het nauw raken. Daarom heeft apetito
het ontzorgingsconcept ontwikkeld. Top-
kwaliteit in maaltijden, met minimale
inzet en kosten voor u. Heeft u belang-
stelling? Wij maken graag een geheel
vrijblijvende quickscan voor u!
www.apetito.nl info@apetito.nl
Het werkt z natuurlijk!
haIsovIt:
het vezeIrIjkste
muesII ontbIjt!
esteI haIsovIt vIa de websIte: www.maIsovIt.nI
U kunt nu ook teIefonIsch besteIIen: 06-427 520 52
VoeI je gezond en t met heerIIjke haIsovIt VezeIhuesII.
+ 0e vlokken en vezels, aangevuld met abrIkozen, rozIjnen en
dadels, zorgen ervoor dat u mInder sneI hongerIg wordt.
+ Het hoge vezelgehalte zorgt voor geleIdelIjke afgIfte van glucose
aan het bloed en Is daarom bIjzonder geschIkt voor dIabetIcI.
+ Er Is geen suIker, zout of vet toegevoegd en bevat uItsluItend
natuurlIjke IngredIenten, dus ook geen toegevoegde geur,
kleur of smaakstoffen.
+ Een maaltIjd met mIlde magere yoghurt bevat
ca 220 Kcal. en kost nIet meer dan 60 cent.
+ 0e vezelrIjke graanvlokken en zemelen
In |alsovIt bevorderen de stoeIgang.
+ |alsovIt 7ezel|ueslI helpt bIj het
verIagen van het choIesteroIgehaIte.
DDK LEVEPAAP IN
PDPTIEVEPPAKKINCEN
VDDP ZDPCINSTELLINCEN

De kracht van Eten gaat over eten zoals eten
bedoeld is. Wij geloven in de voedingskracht van
verse producten en de verbindende kracht van
samen eten. Vanuit deze overtuiging creert Albron
oplossingen voor uw patinten, bewoners,
bezoekers en medewerkers.
Hiermee kunnen wij een waardevolle bijdrage
leveren aan uw zorgproces en personeelsbeleid.
Want mensen die gezond leven en lekker in hun
vel zitten herstellen sneller, kunnen meer aan en
presteren beter.
Wilt u weten wat de Kracht van Eten voor u
kan betekenen?
Neem dan contact op met Henk Voormolen via
030 669 5849 of henk.voormolen@albron.nl.
Voeding
!"
Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede) heeft de
voedingstoestand en de voedingsinname
van patinten met chronische inamma-
toire darmziekten (IBD) in kaart gebracht.
De resultaten zijn gepubliceerd in het
Nederlands Tijdschrift voor Voeding &
Ditetiek.
In Nederland hebben circa drie op de duizend
mensen IBD, zoals de ziekte van Crohn of
Colitis Ulcerosa. IBD kan de voedingstoestand
negatief benvloeden. Dieetinterventies rich-
ten zich meestal op energie- en eiwitinname.
Doel van dit onderzoek was meer inzicht te
krijgen in de voedingsstatus van IBD-patin-
ten, met daarbij ook oog voor micronutrin-
ten. Op basis van MUST-score, handknijp-
kracht, micronutrintstatus in het bloed en de
voedingsinname, is de voedingsstatus onder-
zocht. Daarnaast zijn leeftijd, geslacht, ziekte-
beeld, ziekteactiviteit, kwaliteit van leven en
medicatiegebruik genventariseerd. Van de
41 deelnemers hadden er 22 Colitis Ulcerosa
en negentien de ziekte van Crohn. Vier deel-
nemers hadden een verhoogd risico op onder-
voeding en bij eveneens vier deel nemers
was de handknijpkracht onder de referentie-
waarde. Veertien personen hadden een tekort
aan vitamine D, drie aan selenium, drie aan
foliumzuur, n aan vitamine B12 en n aan
magnesium. De micronutrint concentraties
verschilden niet tussen deelnemers met ver-
schillen in ziektebeeld, MUST-scores of hand-
knijpkracht. Foliumzuurconcentraties waren
hoger bij hogere ziekteactiviteit en lagere
kwaliteit van leven. Gemiddelde vitamine D-
en foliumzuurinnames waren lager dan de
aanbevelingen. Dit pilotonderzoek laat zien
dat patinten met IBD risico lopen op onder-
voeding en micronutrintentekort kunnen
hebben.
Bij veel ouders leven vragen over de
oorzaak van allergische klachten bij hun
kind en de invloed van voedsel hierop. Op
vragen over voedselallergie zijn niet altijd
snelle antwoorden mogelijk. Daarom start
Meander Medisch Centrum in Amersfoort
op de polikliniek kindergeneeskunde een
spreekuur speciaal voor kinderen met
klachten waarbij gedacht wordt aan een
voedselallergie.
Veel kinderen volgen een dieet omdat er
gedacht wordt aan een voedselallergie. Hun
klachten lopen erg uiteen. Sommige kinderen
hebben een reactie op bijvoorbeeld pindas
gehad, anderen hebben hardnekkig eczeem
of andere klachten waardoor ouders of (huis)
artsen denken aan een voedselallergie. Ouders
van deze kinderen hebben veel vragen over
het dieet van hun kind. Wat mag mijn kind
wel of niet? Hoe streng moet ik zijn? Is het
dieet eigenlijk wel terecht? Komt mijn kind
geen voedingsstoffen tekort? Het dieet werkt
eigenlijk niet, is er misschien een andere
oorzaak voor de klachten? Maartje van Velzen,
kinderarts, zegt: Kinderen in de groei hebben
voedingsstoffen nodig om zich goed te
kunnen ontwikkelen. Een dieet is daarom niet
zo maar iets, daar moet goed over nagedacht
worden. Als een kind een voedselallergie heeft
vinden veel ouders het lastig om daar mee
om te gaan. Kinderen en hun ouders hebben
behoefte aan duidelijkheid, en die willen wij
ze geven.
Extra tijd
Bij de voedselallergie poli is per patint extra
tijd ingeruimd omdat er op het gebied van
voedselallergie niet altijd snelle antwoorden
mogelijk zijn. Door kinderen met een dieet in
een vroeg stadium te adviseren over wat wel
en niet te eten en waarom, kunnen onnodige
diten en ernstige reacties in de toekomst
voorkomen worden.
Als ernstig zieke patinten zo snel mogelijk
de juiste hoeveelheid eiwit, energie
(calorien) en vitamines toegediend
krijgen, bevordert dat hun overleving en
herstel. Het team op de intensive care
(ic) van Ziekenhuis Gelderse Vallei in
Ede ontwikkelde een speciaal voedings-
programma voor ic-patinten. Deze
patinten krijgen direct na opname exact
berekende sondevoeding of parenterale
voeding (via infuus).
Bij opname wordt een aantal gegevens in-
gevoerd over het gewicht, de lengte en de
(voedings-)toestand van de patint in het
elektronisch patintendossier van de ic. Ver-
volgens wordt exact en automatisch uitge-
rekend welke voeding in welke hoeveelheid
aan de patint moet worden gegeven, door
sondevoeding, eiwittoevoegingen, parenterale
voeding of elke combinatie daarvan. Vervol-
gens worden elk uur de waarden ver geleken
met de toediening, de voedingsbalans.
Verpleegkundigen en artsen kunnen nu de
voeding bijstellen om de patinten de beste
kans op herstel te geven.
De voedingsberekeningen zijn ingewikkeld
omdat ic-patinten ook (veel) andere medi-
cijnen, infusen en bijvoorbeeld antistollings-
middelen krijgen die van invloed zijn. De
computer doet hiervoor het enorme reken-
werk, met alle factoren wordt rekening ge-
houden. Het voedingsprogramma is het
resultaat van onderzoek door ict-specialist/
ic-verpleegkundige Dick van Blokland en
intensivist Arthur van Zanten. Zij vormden
een voedingswerkgroep met teamleden
van de ic en ditisten en stelden het uitge-
breide voedingsprogramma op. Intensivist
Arthur van Zanten: Wat de werkgroep heeft
gereali seerd is uniek in de wereld. Ik ben nog
nergens zon doordacht systeem tegen ge-
komen. Het gaat de zorg aan ic-patinten nog
verder ver beteren. Daarnaast draagt het bij
aan de (inter)nationale positie van Zieken-
huis Gelderse Vallei als voedingsziekenhuis.
Het ic-voedingsprotocol wordt inmiddels
op enkele plaatsen in Nederland, maar ook
in Azi en in het Midden-Oosten toegepast.
Arthur van Zanten werkt met zijn team aan
publiciteit door onder meer de presentaties
op internationale podia en wetenschappelijke
publicaties.
Speciaal voedingsprogramma op de ic van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Intensivist Arthur van Zanten en ict/ic-verpleegkundige Dick van Blokland bij een ic-patint
(foto Ernst Jan Brouwer).
Voedingsstatus
IBD-patinten
Spreekuur voor kinderen met voedselallergie
Wat de werkgroep
heeft gerealiseerd is
uniek in de wereld
Voeding voor ic-patinten
Kinderarts Maartje van Velzen geeft uitleg tijdens het voedselallergie spreekuur voor kinderen van Meander Medisch
Centrum.
Voeding
15
Het GLUT decintie syndroom (GLUT1DS)
is een zeldzame stofwisselingsaandoening
waarbij sprake is van een verminderd
glucose (suiker) transport vanuit het bloed
naar de hersenen. Patinten met GLUT1DS
kunnen een scala aan symptomen hebben,
waaronder verstandelijke beperking,
epilepsie en bewegingsstoornissen. Het is
belangrijk de diagnose GLUT1DS zo vroeg
mogelijk te stellen, omdat de ziekte behan-
deld kan worden met een ketogeen (vetrijk
en koolhydraatarm) dieet.

Willemijn Leen,neuroloog i.o. Radboudumc

(Nijmegen), onderzocht bij welke patinten
aan de diagnose GLUT1DS moet worden ge-
dacht en laat zien dat een ruggenprik de beste
methode is om de diagnose op het spoor te
komen. Haar onderzoek toont daarnaast aan
dat voor adolescenten en volwassenen met
GLUT1DS een milde vorm van het ketogeen
dieet ook succesvol kan zijn. Het traditionele
ketogeen dieet is een zeer vetrijk en kool-
hydraatarm dieet, wat inhoudt dat patinten
bijna geen koolhydraten mogen eten. De
milde vorm is een uitkomst voor deze patin-
tengroep, aangezien het traditionele dieet erg
moeilijk vol te houden is omdat in de meeste
voedingsmiddelen koolhydraten zitten (onder
meer in brood, pasta, aardappels, en uiteraard
koekjes en dergelijke). Als een patint n keer
zondigt is hij direct weer uit ketose waardoor
er klachten kunnen ontstaan en het minstens
een dag of aantal dagen duurt om weer in de
goede balans te komen qua stof wisseling. Bij
de milde vorm van het dieet mogen er iets
meer koolhydraten gegeten worden.
Succes milde vorm
ketogeendieet
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw Accountmanager
of bel FrieslandCampina Foodservice 033 713 33 33.
FrieslandCampina Foodservice
Laat merken samen werken
H
e
t

b
e
s
te
to
e
t
je

v
o
o
r e
lk

m
o
m
e
n
t
Nieuw! Campina
portiedesserts
Een totaalassortiment voor de zorg
Het nieuwe assortiment is afgestemd op de behoeften
van patinten en bewoners in de zorg. Met verschillende
varianten kwark, vla, yoghurt en pap biedt
FrieslandCampina het beste toetje voor elk moment.
Bidvest DeIi XL breidt retaiI-activiteit uit
Foodservice groothandel Bidvest Deli XL en online
supermarkt Zorgboodschap slaan de handen ineen in
de nieuwe B.V. VersCentrumNederland (VCN). Met dit
partnerschap zet Bidvest Deli XL de volgende stap in
retail en geeft zij antwoord op de veranderende vraag
in de langdurige zorg (GGZ, gehandicaptenzorg en
ouderenzorg). In deze markt vervagen de grenzen
tussen foodservice en retail, waarbij de vraag naar een
kleinschalig assortiment steeds prominenter aanwezig
is. VCN biedt met haar 4 concepten: Zorgboodschap,
Thuisboodschap, Uw Kruidenier en 't Gruttertje, een
totaaloplossing in eten en drinken voor de zorgmarkt.

Grensvervaging Foodservice en RetaiI
Zorgboodschap werd in 2013 gelanceerd als d
online supermarkt voor de zorg en heeft het afgelopen
jaar haar innovatievermogen laten zien. Zorgbood-
schap zal in de toekomst n van de concepten zijn
van VCN. Met de opstart van Thuisboodschap, Uw
Kruidenier en `t Gruttertje zal VCN de totale intra- en
extramurale zorgmarkt kunnen bedienen. Zo komen
retail en foodservice samen. Dick Slootweg, Algemeen
Directeur Bidvest Deli XL, legt uit: "Grensvervaging
tussen foodservice en retail wordt steeds sterker. Door
de stap die Bidvest Deli XL hiermee zet, zijn we nog
beter in staat om onze klanten te helpen."
Veranderingen in de Zorgmarkt
De veranderingen binnen de zorgsector zijn groot.
Het verplaatsen van verantwoordelijkheden naar de
Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de extramurali-
sering, alsmede een veranderende clintenkring,
vragen andere oplossingen van de huidige leveran-
ciers aan de zorgmarkt. Op het gebied van eten en
drinken is een duidelijke kanteling merkbaar naar
kleinere woongroepen en meer autonomie van de
clint. Dit vraagt om een B2C in plaats van een B2B
benadering. Juul Vredenbregt, Commercieel Directeur
VersCentrumNederland, geeft aan: "De wijzigingen in
de zorgmarkt zijn enorm. Dat vraagt om vernieuwing.
Met onze voedingsconcepten ondersteunen wij de
zorg met het benaderen van haar consumenten".
De Beurs foodEmotion2014
VCN zal op 9 en 10 september 2014 gelanceerd
worden op de Bidvest Deli XL beurs in Apeldoorn:
"foodEmotion2014". Deze beurs staat geheel in het
teken van de zorg en de veranderingen waar deze
markt mee te maken heeft. De nieuwe voedings
-
concepten die voortvloeien uit de samenwerking
tussen Bidvest Deli XL en Zorgboodschap zullen
tijdens deze dagen gepresenteerd worden.
Over Bidvest De|i XL - www.de|ix|.n| Bidvest De|i
XL is totaa||everancier voor de foodservice markt.
Wi[ zi[n onze k|anten in horeca, catering en zorg
van dienst met betrouwbare |everingen, een totaa|
assortiment en additione|e diensten. Met passie
voor food en passie voor service werken we aan
het bereiken van een gezond resu|taat. Voor onze
medewerkers, voor onze k|anten en voor ons
bedri[f. Wi[ nemen daarbi[ actief en met een eigen
visie onze verantwoorde|i[kheid voor medewerkers,
k|anten en de maatschappi[. Over Zorgboodschap
-http.//zorgboodschap.n|/ Zorgboodschap is de
on|ine supermarkt voor de zorg. Zi[ is een vooruit-
strevend partner voor de k|einscha|ige zorgmarkt
op het gebied van a||e dage|i[kse boodschappen.
Zorgboodschap biedt totaa|op|ossingen voor de
operatie en het management, zodat haar k|ant het
beste kan geven aan haar c|int. Hierbi[ biedt Zorg-
boodschap kwa|iteit, gemak, inzicht, maatwerk en
ondersteuning. De uitdagingen van de k|ant zi[n
het uitgangspunt voor haar dienstver|ening. Zorg-
boodschap is een samenwerking tussen Bidvest
De|i XL, Boon Supermarkten en Ne|| B.V. Over
Bidvest - www.bidvest.com Bidvest De|i XL maakt
dee| uit van The Bidvest Group Limited (Bidvest}.
Deze internationa|e service-, hande|s- en distri-
butiemaatschappi[ heeft bedri[ven op vi[f continen-
ten en meer dan 140.000 medewerkers. Bidvest is
genoteerd aan de beurs in Johannesburg, Zuid-
Afrika (JSE}. Bidvest De|i XL va|t in de divisie
Bidvest Foodservice, waarin de foodservice-acti vi-
teiten zi[n opgenomen. Persberichten van Bidvest
De|i XL kunnen informatie bevatten met betrekking
tot toekomstige ontwikke|ingen. De uiteinde|i[ke
resu|taten van de onderneming kunnen verschi||en
van de voorbeschouwende verk|aringen vanwege
externe factoren, die buiten de contro|e van de
onderneming va||en.
Advertorial
Voeding
16
Voor ziekenhuizen en zorginstellingen die
hun patinttevredenheid willen verhogen,
is er goed nieuws. Campina portiedesserts
heeft onlangs een relevant assortiment
portiedesserts gentroduceerd, speciaal
voor de zorg.
Om patinttevredenheid te optimaliseren,
is de kwaliteit van de maaltijd van essentieel
belang. Het toetje is de meest gewaardeerde
afsluiting van de maaltijd. Proteer daarom
van het vertrouwde merk Campina, voor vla,
yoghurt, kwark en pap in de meest favoriete
smaken. Campina zorgt voor een herkenbare
en smaakvolle afsluiting van de maaltijd die
iedere patint zal waarderen. Dit Campina
assortiment is bij alle zorggrossiers verkrijg-
baar.
Ziekenhuis Gelderse Vallei en Wageningen
Universiteit gaan de rol van voeding en
nutrintstatus, voor en tijdens de zwanger-
schap, bij het ontstaan en behandelen van
zwangerschapsdiabetes onderzoeken.
Zwangerschapsdiabetes is een zwangerschaps-
complicatie, die het risico verhoogt op het
krijgen van een groot kind. Dit kan moeilijk-
heden opleveren tijdens de bevalling. Ook
hebben zowel moeder als kind een grote
kans om later type 2 diabetes te ontwikkelen.
Aanpassingen in de voeding van de moeder
is in 75 procentvan de gevallen genoeg om
de zwangerschapsdiabetes onder controle
te krijgen. Er is echter nog veel onduidelijk-
heid over de precieze rol van voeding hierbij.
Mogelijk speelt ook de voedingsinname en
nutrintstatus van vrouwen vr de zwanger-
schap een rol. Vrouwen die zwanger willen
worden en een verhoogd risico hebben om
zwangerschapsdiabetes te krijgen, worden
uitgenodigd om mee te doen aan dit onder-
zoek. De voedings inname en nutrintstatus
vr, tijdens en na de zwangerschap wordt
gemeten. Ook worden factoren meegenomen
zoals gewicht en gewichtstoename tijdens de
zwangerschap, beweging, roken en alcohol-
gebruik. Vrouwen zonder verhoogd risico op
zwangerschaps diabetes die zwanger willen
worden, worden als controlegroep mee-
genomen.
Aanvullende medicatie
Tijdens dit onderzoek wordt ook gekeken
waarom sommige vrouwen aanvullende
medicatie nodig hebben. Promovendus
Moniek Looman is eind 2013 is gestart met
dit onderzoek. In het onderzoek wordt nauw
samengewerkt met onderzoekers prof. Edith
Feskens en dr. Anouk Geelen van Wageningen
Universiteit en gynaecoloog Rahul Samlal en
internist Rik Heijligenberg van Ziekenhuis
Gelderse Vallei.
Samen genieten van lekkere, verse produc-
ten in een gezellige ambiance, op een infor-
mele manier. Dat is de Kracht van Eten. Ook
binnen kleine woonvormen is dit mogelijk.
Met de Kookdame of -heer die elke dag
lekker, vers eten op tafel zet.
Zoals bij de Driestroom: Driestroom levert
een bijdrage aan het alledaagse geluk van
anderen. Dat is onze missie, iets waar we
als hele organisatie voor gaan. Aan het ver-
vullen van deze missie leveren de Kookdames
en -heren van Albron al jaren een waarde-
volle bijdrage. Want alledaagse geluk zit in
kleine dingen. In een lekkere en gezonde
maaltijd bijvoorbeeld en in gezellig samen
eten, aldus Tom van Breda, hoofd vastgoed
en huisvesting Driestroom. De Kookdame of
-heer maakt van de warme maaltijd het hoog-
tepunt van de dag. Bewoners kunnen mee-
helpen in de keuken. Groenten wassen, in de
pan roeren, tafel dekken: de Kookdame doet
dit voor n met bewoners. Zo zorgt een ver-
trouwd gezicht iedere dag voor iets lekkers
en gezonds op tafel. Want ook hier werkt de
kracht van eten. Zo zijn er tal van voorbeel-
den waarin de Kracht van Eten het verschil
maakt. Weten wat De Kracht van Eten voor een
organi satie kan betekenen? Neem dan contact
op met Marijke de Beus (030) 66 957 40, of
marijke.de.beus@albron.nl.
Patinten met een voedselallergie ervaren
een verminderde kwaliteit van leven. Dit
komt voornamelijk doordat zij moeten
leven met de angst voor soms ernstige
allergische reacties die door inname van
een kleine hoeveelheid allergeen al kunnen
ontstaan. Bovendien ervaren deze patin-
ten onzekerheid over de diagnose en prog-
nose en moeten zij dagelijks over wegen
welke voedingsmiddelen of gerechten ze
kunnen eten. Deze kwaliteit van leven is
mogelijk te verbeteren door de kennis over
voedselallergie te vergroten bij mensen
die direct met hen te maken hebben, zoals
artsen, familie, vrienden en leraren.
Dit stelt Nicole Goossens van het UMCG
(Groningen) in haar proefschrift. Zij deed
onderzoek naar de kwaliteit van leven van
patinten met een voedselallergie en onder-
zocht daarbij ook de kennis over voedsel-
allergie in Nederland. Goossens promoveerde
op 30 juni aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Voedselallergie is een specieke afweer reactie
van het lichaam, die ontstaat bij inname van
een bepaald voedingsmiddel. Het feit dat deze
patinten en hun families voortdurend alert
moeten zijn tijdens het bereiden en eten van
een maaltijd, zorgt voor angst, onzekerheid en
daarmee voor een verminderde kwali teit van
leven. Er is nog geen behandeling tegen voed-
selallergie. Patinten moeten allergenen ver-
mijden en patinten met ernstige vormen van
voedsel allergie moeten altijd een adrenaline-
pen bij zich dragen, die ze in geval van nood
kunnen injecteren. Het is de taak van de zorg-
verleners om zich te richten op de kwaliteit
van leven van deze patinten. Goossens onder-
z ocht de voedselallergie-gerelateerde kwaliteit
van leven met gevalideerde vragenlijsten: de
Food Allergy Quality of Life Questionnaires
(FAQLQs). Uit haar onderzoek blijkt dat er
enkele factoren zijn die deze kwaliteit van
leven bepalen. Het type voedingsmiddel dat
de allergie veroorzaakt, de ervaren ernst van
de aandoening en nationaliteit van de patint
lijken hier een rol in te spelen. Het door maken
van anafylaxie en het voorgeschreven krijgen
van een adrenalinepen lijken geen relatie te
hebben met deze kwaliteit van leven.
Goossens ging na hoe het is gesteld met
de kennis en opvattingen van huisartsen,
ouders van voedselallergische kinderen en
de hele Nederlandse bevolking. Zij gebruikte
hiervoor een Amerikaanse vragenlijst, maakte
deze geschikt voor gebruik in Nederland en
vergeleek de uitkomsten van beide landen
met elkaar. De kennis over voedselallergie
van Nederlandse huisartsen bleek vergelijk-
baar met de kennis over voedselallergie van
Amerikaanse familiedokters. In beide landen
lijken belangrijke kennislacunes te bestaan
voor het diagnosti ceren van voedselaller-
gie en het behandelen van anafylaxie. Deze
kennislacunes bij eerstelijns artsen lijkt een
internationaal probleem te zijn. De kennis
van Nederlandse ouders van voedselaller-
gische kinderen was signicant slechter dan
die van Amerikaanse ouders. Nederlandse
ouders waren wel optimistischer over verschil-
lende aspecten van voedsel allergie. Dit opti-
misme kan worden verklaard door een gebrek
aan kennis, aangezien een eerdere studie liet
zien dat ouders met minder voedsel allergische
kennis een betere ziekte- gerelateerde kwaliteit
van leven hadden. Verder stelt Goossens vast
dat een hoger opleidingsniveau, lid zijn van
een patintenvereniging, bemoeienis van een
allergoloog en een ziektegeschiedenis van
het kind met anafylaxie bepalend zijn voor
voedsel allergische kennis bij ouders. Op basis
van het onderzoek van Goossens lijkt het
er op dat de Nederlandse bevolking weinig
kennis heeft over de belangrijkste voedsel-
allergenen, symptomen van voedsel allergie
en de moge lijke behandelopties. De Neder-
landse bevolking lijkt de ernst van mogelijke
voedselallergische reacties te onder schatten en
weet niet wat te doen in geval van een voedsel-
allergische noodsituatie. De Amerikaanse be-
volking lijkt meer te weten over voedsel allergie
en is pessimistischer over voedsel allergie dan
de Nederlandse bevolking. Voedselallergische
patinten zijn in hun dagelijks leven afhanke-
lijk van anderen voor de juiste diagnose, goede
voorlichting, voorschrijven van noodmedica-
tie, zorgvuldige allergeen vermijding, herken-
nen van symptomen en adequaat handelen
in geval van nood. Goossens pleit daarom
voor het vergroten van de kennis over voedsel-
allergie en meer begrip voor deze patinten:
Nadat we de kennis over voedselallergie
hebben gemeten is duidelijk dat Nederland
behoefte heeft aan educatie. Dat zal naar ver-
wachting uiteindelijk de kwaliteit van leven
van deze patinten verbeteren.
Voedselallergie is een specieke afweerreactie van het lichaam, die ontstaat bij inname van bijvoorbeeld schaaldieren, lactose of pindas.
Nieuwe Campina
portiedesserts
Onderzoek naar rol voeding bij zwangerschapsdiabetes
Kookdame: samen
eten, net als thuis
De Kookdame kookt met en voor de bewoners.
Het is duidelijk dat
Nederland behoefte
heeft aan educatie
Kennis voedselallergie
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+
+))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
*
Aanpassingen in de voeding van de moeder is in 75 pro-
centvan de gevallen genoeg om de zwangerschapsdiabetes
onder controle te krijgen.
*
Voeding
17
Gastvrijheid in de zorg vertaald naar de warme maaltijd-voorziening betekent: veel (luxere) keuze, la
carte bestellen, snelle bereiding en exibele eetmomenten. Daarom heeft Chef Martin Roomservice
la Carte ontwikkeld. Een breed assortiment geportioneerde gerechten in vertrouwde smaken. Gemaakt
van verse ingredinten en altijd aantrekkelijk gepresenteerd.
NIEUW: Kleine Gerechten. Smaakvol bereide gerechten. Kleiner dan gemiddeld, maar rijk aan
eiwitten en calorien. Gemiddeld 50% hogere eiwitdichtheid per 100 gram! speciaal ontwikkeld
voor clinten die, als gevolg van de behandeling van een ziekte, een verminderde eetlust hebben en
daardoor grotere kans op ongewenst gewichtsverlies.
Voeding
18
Verschillende voedingsvezels kunnen vet-
zucht en suikerziekte deels voorkomen en
behandelen. Mogelijk spelen de vluchtige
vetzuren hierbij een centrale rol. Dit blijkt
uit het promotieonderzoek van Gijs den
Besten, moleculair bioloog van het UMCG
in Groningen.
In de darmen maken bacterin vluchtige vet-
zuren uit voedingsvezels, zoals azijnzuur en
boterzuur. In dit onderzoek zijn de positieve
effecten van voedingsvezels op overgewicht
en diabetes onderzocht. De voedingsvezel
guar gum blijkt in muizen te beschermen
tegen overgewicht en suikerziekte en sterk te
correleren met de opname van de vluchtige
vetzuren door de muizen. De gunstige effec-
ten vinden voornamelijk plaatst in de lever en
het vetweefsel. Vluchtige vetzuren zetten deze
weefsels aan om meer vetten te verbranden in
plaats van aan te maken. Hierdoor slaat het
lichaam minder vetten op en helpt het over-
gewicht en suikerziekte te voorkomen. Daar-
naast bleken de vluchtige vetzuren de ernst
van bestaand overgewicht en suikerziekte te
verminderen.
Beschermende werking
De voedingsvezel guar gum beschermt tegen
overgewicht en suikerziekte op dezelfde
manier als vluchtige vetzuren, is de conclusie.
Volgens de onderzoeker zijn vluchtige vet-
zuren dus verantwoordelijk voor de bescher-
mende werking van guar gum. Dit proefschrift
geeft meer inzicht in de rol van vluchtige
vetzuren in de preventie en behandeling van
obesitas en diabetes en ondersteunt het idee
om vluchtige vetzuren als voedingssupple-
ment te gebruiken, aldus Den Besten.
Het project Eat2move is op 8 juli van start
gegaan. Eat2Move is een topcentrum dat
zich de komende zes jaar zal richten op
innovatie rond voeding en beweging, met
name voor topsporters en ouderen. Acht
Gelderse organisaties op het gebied van
sport, voeding en gezondheid werken
samen in dit centrum, met steun van de
Provincie Gelderland. Binnen dit centrum
gaan onderzoekers kennis ontwikkelen
over de specieke voedingsbehoefte bij
prestatie en herstel. Eat2Move koppelt
kennisontwikkeling direct aan innovatie-
trajecten met bedrijven om producten en
diensten te ontwikkelen voor de sport en
zorgpraktijk.
Tijdens het startmoment is bekend gemaakt
dat prof. Maria Hopman parttime aan de
slag gaat binnen Eat2Move. Zij is bekend
van het Vierdaagseonderzoek, haar columns
in de Gelderlander en van uitspraken zoals;
Als alle voordelen van een actieve leefstijl in
een pilletje verpakt konden worden was het
wellicht het meest geslikte pilletje ter wereld.
Eat2Move richt zich onder meer op de
voedingsstatus en het gezondheidsproel van
sporters. Zo wordt geanalyseerd of er tekorten
aan voedingsstoffen zijn en wat nodig is om
herstel te optimaliseren. Ook kunnen bijvoor-
beeld voedingsmiddelen worden ontwikkeld
en getest met specieke eiwitten gericht op
spieropbouw en herstel van spierkracht na een
operatie.
De activiteiten van Eat2Move bestaan uit het
doen van verkennend onderzoek, testen in
proeftuinen, verspreiden van kennis, en pro-
ducten en diensten ontwikkelen en toepasbaar
maken. Eat2Move is een virtueel centrum, met
in de nabije toekomst een fysiek loket voor
kennis, informatie en advies op de Wagenin-
gen Campus. Alle activiteiten worden uitge-
voerd binnen de deelnemende organisaties,
in nauwe samenwerking met elkaar. Drie pro-
grammas worden opgezet waarbinnen experts
uit de organisaties samenwerken en waarvoor
nieuwe praktijkonderzoekers worden aan-
getrokken. Sporters (zowel top- als breedte-
sporters), coaches en begeleiders, medici en
zorgprofessionals vormen essentile schakels
om eisen en wensen kenbaar te maken en
de ontwikkelde producten toe te passen en
te testen in de praktijk. In Eat2Move werken
samen: Wageningen University, Ziekenhuis
Gelderse Vallei, InnoSportNL, NOC*NSF,
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, NIZO
food research, FrieslandCampina en Sport-
centrum Papendal. Wageningen University is
de zogeheten penvoerder. Eat2Move is ont-
wikkeld op initiatief van de Alliantie Voeding
Gelderse Vallei, en kent een looptijd van zes
jaar (2014-2020). De Provincie Gelderland
neemt de helft van de nanciering voor haar
rekening. Annemieke Traag, gedeputeerde van
de Provincie Gelderland, heeft op 8 juli de
aftrap gegeven voor Eat2Move.
De startactiviteit van Eat2Move, met rechts gedeputeerde Annemieke Traag.
Vluchtige vetzuren tegen overgewicht en diabetes
Eat2Move is een
topcentrum dat zich
richt op innovatie rond
voeding en beweging
Centrum voeding en beweging
Vluchtige vetzuren blijken ook de ernst van bestaand overgewicht te verminderen.
Voeding
19
Prof. dr. Ben Witteman geeft op 16 oktober
een TEDx Talk in Ede. Ben Witteman werkt
als MDL-arts in Ziekenhuis Gelderse Vallei
en is als buitengewoon hoogleraar met de
leerstoel Voeding en darmgezondheid in
transmurale zorg verbonden aan Wagenin-
gen UR.
Met zijn benoeming als hoogleraar eind 2013
kan Witteman zijn passie voor de preventieve
rol van voeding bij mensen met een chroni-
sche (darm)aandoening verder uitbouwen.
Het darmstelsel is de gatekeeper van veel
aandoeningen en ziekten, aldus Witteman.
Darmgezondheid is gunstig te benvloeden
met goede voeding en bewegen. Door mensen
hier bewust van te maken, kan progressie naar
ziekte en ziekenhuisopname worden voor-
komen. Preventie wordt op deze wijze ge-
koppeld aan medische zorg. De patint wordt
zich meer bewust van zijn eigen rol tijdens
de behandeling en kan zo manager zijn van
zijn eigen behandeling, vult Witteman aan.
Als voorbeeld noemt hij patinten die een
operatie ondergaan. Voeding en bewegen
spelen een belangrijke rol in de fase kort voor
de operatie, aldus Witteman. Ziek zijn kost
veel energie, je kunt het vergelijken met het
lopen van een marathon. Voor een marathon
wordt veel getraind en is er veel aandacht
voor het voedingspatroon. Tijdens de voor-
bereiding voor een operatie gebeurt dit nog te
weinig. TEDx Ede 2014 sluit aan bij de be-
wegingen en de kennis in de regio Food Valley.
Vanuit het thema Taste of Life zal smaak
vanuit meerdere zichtwijzen belicht worden.
TEDx Talk door
Ben Witteman
Prof. dr. Ben Witteman.
Uitdeelactie
vleesvervangers
Natuur & Milieu is afgelopen zondag ge-
start met een grote uitdeelactie van vlees-
vervangers in alle 254 PLUS supermarkten.
Klanten kunnen deze week gratis kennis-
maken met vleesvervangers bij aankoop
van een woksaus. De actie is bedoeld om
consumenten kennis te laten maken met
alternatieven voor vlees.
Van 13 tot en met 19 juli krijgen klanten in
de PLUS supermarkt een gratis vleesvervanger
bij aankoop van een esje woksaus. De vlees-
vervanger is op basis van lupine, lokaal geteeld
doorboeren uit de regio Holten en afkomstig
van grond die letterlijk naast de fabriek ligt. De
import van soja en de bijbehorende vele trans-
portkilometers zijn daardoor niet meer nodig,
aldus Natuur & Milieu. Doel van deze uitdeel-
actie van vleesvervangers is dat consumenten
deze producten gaan proeven. Veel consu-
menten weten (nog) niet goed hoe ze vlees-
vervangers smakelijk kunnen verwerken in een
maaltijd en hoe ze daarmee kunnen variren.
Volgens Natuur & Milieu is 87 procent van de
Nederlanders exitarir: iemand die minimaal
een keer per week vlees laat staan.
20 Advertentie
Nummer 14
16 juli 2014
BOUWSTEENTJES
DE TRAKTATIE VOOR UW KIND
BIJ ONDERVOEDING
ONDERVOEDING BIJ KINDEREN
Door ziekte kan het zijn dat uw kind minder - of in sommige gevallen helemaal niets - eet.
Dat kan tijdelijk zijn, maar ook wat langer duren. Vooral bij misselijkheid en weinig eetlust
door bijvoorbeeld medicijngebruik, kan het moeilijk zijn om voldoende te eten. Het tekort aan
voedsel leidt uiteindelijk tot ondervoeding.
GEVOLGEN
Juist als een kind ziek is, heeft het meer energie nodig om te herstellen. Wanneer uw kind te
weinig eet wordt het dus minder snel beter. Door de afbraak van spierweefsel heeft uw kind
minder kracht en kan het zich moe en slap voelen. Bovendien heeft het een lagere weerstand
en een grotere kans op infecties. Eventuele wonden zullen minder snel genezen. Om uw kind
zo snel mogelijk beter te laten worden, is het belangrijk ondervoeding tegen te gaan. Eiwitrijk
voedsel kan hierbij helpen.
EIWITTEN
Juist wanneer uw kind geen trek heeft in eten, is het belangrijk dat het voedsel dat het
wl binnenkrijgt, zoveel mogelijk calorien en (hoogwaardige) eiwitten bevat. Eiwitten zijn
bouwstofen voor het lichaam en ieder kind heeft ze dagelijks nodig. Voor de aanmaak en het
herstel van o.a. spieren en voor de afweer tegen infecties.
Er is voldoende voedsel op te noemen dat rijk is aan eiwitten. Maar als uw kind toch al zon
moeite heeft met eten, is het dan niet veel leuker om wat te geven dat niet alleen verantwoord
is, maar ook nog eens heel lekker?
BOUWSTEENTJES: EEN TRAKTATIE VOOR UW KIND
Welk kind houdt er nu niet van zoetigheid? Zeker als kinderen ziek zijn, worden ze graag
verwend. Bouwsteentjes zijn dan ook de ideale traktatie voor uw kind wanneer het ondervoed
is of dreigt te raken. Het is een voedingssupplement in de vorm van een heerlijk gebakje. Een
verantwoord tussendoortje met een hoge concentratie eiwitten, namelijk 8 gram per portie. Dat
is al 10% van de dagelijkse behoefte! De gebakjes zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken
(aardbei, banaan, chocolade en bosvruchten), dus ook voor uw kind zit er vast een favoriet bij!
EASY-TO-EAT BIJ SLIKPROBLEMEN
Wanneer uw kind moeite heeft met slikken of als het alleen dikke, vloeibare voeding kan eten,
is er Easy-to-Eat. Het is een fris tussendoortje met dezelfde hoge concentratie eiwitten als de
Bouwsteentjes. Dankzij de speciale samenstelling is het niet vermoeiend om dit tussendoortje
te eten; het smelt bij iedere hap als het ware in de mond. Slikken is dus nauwelijks nodig! Easy-
to-Eat is er in de smaken framboos en tropische vruchten. Beide hebben een frisse smaak, die
ook in de mond achterblijft. Handig als uw kind vies smakende medicijnen moet slikken.
MEER INFORMATIE OVER DE PRODUCTEN?
KIJK OP: WWW.BOUWSTEENTJES.NL
21 Advertentie
Nummer 14
16 juli 2014
V
R
A
A
G
:
Hoeveel gram
eiwit
bevat n Bouwsteentje?
VERKRIJGBAAR BIJ JOU IN DE BUURT
Om de Bouwsteentjes of Easy-to-Eat aan uw kind te geven, hoeft u niet veel moeite te doen.
De aantrekkelijk geprijsde producten zijn namelijk gewoon verkrijgbaar bij de Jumbo en
C1000 supermarkten. U vindt ze in het vriesvak. Kunt u ze niet vinden? Vraag er dan gerust
naar in de winkel! U kunt ze thuis in de vriezer bewaren. Eenmaal in de koelkast zijn ze nog
vier dagen houdbaar.
PRIJSVRAAG
Doe mee met de prijsvraag en win een cadeaubon van Bart Smit t.w.v. 25,-. Omdat we zoveel
mogelijk mensen kennis willen laten maken met Bouwsteentjes, geven we er ook twee heerlijke
smaken Bouwsteentjes en Easy-to-Eat bij. We verloten deze prijs onder twee gelukkige winnaars!
Stuur je antwoord vr
1 september 2014 naar
info@bouwsteentjes.nl
o.v.v. prijsvraag.
22 Agenda
Nummer 14
16 juli 2014
4 2014 2014
Agenda
Zaterdag 27 september
Congres BRCA
Belast met erfelijke borst- en eierstokkanker?
Tijdens deze dag komen vraagstukken en keuzemogelijkheden aan de orde waar
(mogelijke) genmutatiedragers van BRCA 1 of BRCA 2 mee te maken krijgen. Ook
is er aandacht voor nieuwe ontwikkelingen op het gebied van intensieve controles,
preventieve operaties, behandeling n voorkomen van borst- en eierstokkanker bij
een BRCA1 of BRCA2 mutatie.
Locatie ReeHorst Ede
Informatie en aanmelden: www.brca.nl
Vrijdag 26 september
Het Parkinsoncongres 2014
Voor alle verpleegkundigen en overige betrokken
professionals
Over o.a. de motorische en niet-motorische
symptomen, interventies bij niet-motorische
symptomen, langetermijntherapien, veranderingen
in cognitie en gedrag, de palliatieve zorgverlening en multimorbiditeit
Het ondersteunen bij het nemen van de eigen regie
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Dinsdag 30 september en donderdag 30 oktober
Masterclasses Energieke leiders in de zorg
Voor leden van Raden van Bestuur, directieleden, bestuursleden, locatie-, cluster-
en zorgmanagers, teamleiders, projectleiders en overige genteresseerden werkzaam
in de zorgsector
Over o.a.: energiek leiderschap als basis van nieuw presteren
in de zorg, positieve voorbeelden van koplopers in de zorg,
nieuwe en briljante businessmodellen in de zorg en de
vijf manieren waarmee u morgen aan de slag kunt gaan
om bevlogen te veranderen
Locatie: Green Village, Nieuwegein
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Woensdag 5, donderdag 6 en dinsdag 25 november
Masterclass Financieel Management in de Zorg
Deze zorg specieke masterclass neemt
u mee van de basisprincipes naar de
strategische aspecten van nancieel
management. U krijgt meer inzicht in de
complexiteit van de jaarrekening!
Locatie: Nyenrode Business Universiteit,
Breukelen
Informatie en aanmelden: www.zorgvisie.nl/academy
Woensdag 1 oktober, donderdag 2 oktober, vrijdag 31 oktober en
donderdag 27 november
Nascholing Vrouwenzaken
Geaccrediteerde nascholing voor doktersassistenten, praktijkondersteuners,
verpleegkundigen en verzorgenden
Over o.a. lichamelijke, psychische en sociale veranderingen/klachten tijdens de
overgang, behandelingen, hormoontherapie, vrouwen met verhoogde risicos op
bepaalde aandoeningen, preventie en screening
Lokatie: woensdag 1 oktober - Hotel van der Valk, Haarlem; donderdag 2 oktober -
Hotel van de Valk, Drachten; vrijdag 31 oktober - Hotel van der Valk Stein, Urmond;
donderdag 27 november - Hotel van der Valk De Biltsche Hoek, De Bilt
Kosten: (incl. buffet, lesmateriaal en de boeken Menoblues en Menoproof) 140 euro
Aanmelden: j.vanderhert@quicknet.nl (voor vragen: 06-10331222)
Zie verder: www.vrouwenwijzer.nl
Vrijdag 10 oktober
Het Medicatiecongres 2014
Voor alle verpleegkundigen en overige genteresseerden werkzaam in de zorgsector
Over o.a.: de rol van de lever bij de verwerking van geneesmiddelen; de effectiviteit,
bijwerkingen en wenselijkheid van medicatie bij probleemgedrag van dementerende
patinten, hoe je laaggeletterdheid herkent en door helder te communiceren therapie-
trouw bevordert, de effecten van kruiden- en voedings-
supplementen op de werking en afbraak van reguliere
geneesmiddelen, hoe je bijwerkingen herkent; hoe je
zelfmanagement bevordert
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Maandag 6 en dinsdag 7 oktober
Lopen op eieren
Over: Minder managen, meer leiden
Locatie en data: Utrecht, 6 en 7 oktober 2014
Organisatie: Tweedaagse workshop de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
Deze workshop wordt door 98 procent van de deelnemers
beoordeeld met een 9,1 gemiddeld
Dinsdag 16 september, donderdag 18 september, donderdag 30 oktober
Hou nu maar op met dat softe gedoe: GA LEIDEN!
Over: Wat te doen als de softe manier toch niet werkt
Locaties en data: Eindhoven 16 september; Utrecht 18 september;
Zwolle 30 oktober 2014
Organisatie: Eendaagse workshop de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
Deze workshop wordt door 94 procent van de deelnemers
beoordeeld met een 8,7 gemiddeld
Donderdag 25 september, dinsdag 30 september, dinsdag 28 oktober
Iedereen wil aardige collegas, ook jouw collegas
Over: Collegiale feedback volgens de Bode Methode
Locaties en data: Eindhoven 25 september; Utrecht 30 september;
Zwolle 28 oktober 2014
Organisatie: Eendaagse workshop de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
Deze workshop wordt door 93 procent van de deelnemers
beoordeeld met een 8,6 gemiddeld
Vrijdag 19 september, woensdag 24 september, maandag 27 oktober
Voor jezelf opkomen
Over: Assertiviteit op de werkvloer
Locaties en data: Eindhoven 24 september; Utrecht 19 september;
Zwolle 27 oktober 2014
Organisatie: Eendaagse workshop de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
Deze workshop wordt door 91 procent van de deelnemers
beoordeeld met een 8,8 gemiddeld
Maandag 22 september, dinsdag 23 september, vrijdag 31 oktober
Even stilstaan, een hele vooruitgang
Over: Omgaan met werkdruk en stress
Locaties en data: Eindhoven 23 september; Utrecht 22 september;
Zwolle 31 oktober 2014
Organisatie: Eendaagse workshop de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
Deze workshop wordt door 88 procent van de deelnemers
beoordeeld met een 9,1 gemiddeld
De tentoonstelling The Art of the Brick
(door CNN uitgeroepen tot n van de
top tien exposities ter wereld die men
gezien moet hebben) is een expositie met
75 kunstwerken, opgebouwd uit ruim n
miljoen LEGO-stenen. Deze tentoonstelling
is tijdelijk te zien in Amsterdam EXPO. Het
is een feest van herkenning voor alle leef-
tijden, van LEGO-fans tot kunstliefhebbers.
De man achter deze unieke en levensgrote
bouwwerken van LEGO is de Amerikaanse
kunstenaar Nathan Sawaya. Voordat hij zich
volledig toelegde op het kunstenaarschap,
studeerde hij rechten in New York en werkte
hij als advocaat op Wall Street. Al snel reali-
seerde hij zich echter dat hij niet gelukkig
werd van hele dagen doorbrengen op kantoor
en in vergaderruimtes. Hij was liever bezig
met het creren van kunst in plaats van met
het binnenhalen van mooie contracten en
op een dag besloot hij het roer volledig om
te gooien; hij werd kunstenaar. In de tentoon-
stelling zien de bezoekers zeer uiteenlopende
werken: van levensgrote menselijke guren,
een zes meter lang T-Rex skelet van 80.020
steentjes tot wereldwijd bekende kunstwerken
van Da Vinci, Vermeer en Rembrandt in 2D en
3D, alles gemaakt van LEGO. Nathan Sawaya
wordt door velen betiteld als de Warhol
van zijn generatie. Hij heeft dan ook niet
voor niets een LEGO-portret van zijn grote
voorbeeld gemaakt, dat te bewonderen is in
Amsterdam EXPO.
Zelf bouwen
Voor de junior LEGO-fans is er een speciale
kinderaudiogids en een leuke en leerzame
speurtocht die hen langs alle bouwwerken
leidt. Hierin komen vragen over de kunst-
werken en de klassieke meesters aan bod. Als
kers op de taart is aan de expositie een play
zone toegevoegd waar kleine (en grote)
bezoekers zelf creatief aan de slag kunnen
met de bekende bouwsteentjes. The Art
of the Brick is tot en met 14 september te
zien in Amsterdam EXPO, Gustav Mahler-
laan 24. Meer informatie en tickets via
www.amsterdamexpo.nl.
Elke eerste zondag van september vindt in
het Brabantse Zundert het grootste corso
ter wereld plaats. Duizenden vrijwilligers
tonen aan ruim 70.000 bezoekers de
creaties waaraan ze maandenlang hebben
gewerkt.
Wat begon als een feestelijke optocht van ver-
sierde etsen is uitgegroeid tot een stoet van
huizenhoge wagens, bedekt met honderd-
duizenden dahlias. Het organiseren van
het corso, het bouwen van de wagens en het
kweken van de dahlias is allemaal vrijwil-
ligerswerk. In twintig gigantische bouw tenten
wordt elke avond in de zomermaanden hard
gewerkt aan de bouw van de wagens. Het
aanbrengen van de dahlias gebeurt in het
laatste, hectische weekend direct voor het
corso. De bloemen blijven immers maar een
paar dagen goed. Per buurtschap werken
honderden mensen om de monsterklus te
klaren. Zundert leeft voor het corso. Vele
corso bouwers spenderen er de zomervakantie
aan, om de schitterende dahliareuzen op tijd
en zo goed mogelijk af te krijgen. Bouwers
en ont werpers van de wagens krijgen het
corso met de paplepel ingegoten. Gezamen-
lijk bouwen alle buurten met hetzelfde doel:
de hoogste plaats behalen tijdens de optocht
op de eerste zondag van september. Een vak-
kundige jury besluit welke wagen tijdens de
stoet mag stoppen voor de hoofdtribune op
de markt. Dat moment, de Zundertse Jubel,
is de climax van het corso omdat de bouwers
van het winnende buurtschap in een vreugde-
uitbarsting hun overwinning vieren.
Jaarmarkten
De stoet op zondag vormt het hoogtepunt van
het corso. Behalve de corsowagens kan men
genieten van internationale muziekkorpsen.
Daarnaast is er in Zundert nog veel meer te
beleven. Dweilbandjes, levende standbeelden
en diverse jaarmarkten maken van het corso
een afwisselend dagje uit. Het corso is het
beste te zien vanaf een tribune. Vak kundige
omroepers vertellen alles over de wagens.
Tribuneplaatsen zijn te reserveren via de web-
site www.corsozundert.nl/online-verkoop.
Hier is ook informatie te vinden over het
programma en de entreeprijzen.
Expositie LEGO-kunstwerken
Honderdduizenden dahlias maken het Corso Zundert
Colofon
Win kaarten voor
The Art of the Brick
De Zorg- en Ziekenhuiskrant mag gratis
toegangskaarten verloten onder de lezers.
Wie kans wil maken op twee kaarten moet
antwoord geven op de vraag: Hoeveel
LEGO-steentjes werden gebruikt voor
het bouwen van het T-Rex skelet (zie foto
rechtsboven)? Vermeld daarbij naam en
adres. Stuur alles voor 7 augustus naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl.
Win kaarten voor
corso Zundert
Lezers van de Zorg- en Ziekenhuiskrant
maken kans op twee toegangskaarten voor
het corso. Geef antwoord op de vraag:
Hoeveel corsowagens doen mee met Corso
Zundert 2014? Mail het antwoord, samen
met naam en adres naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl.
Doe dit voor 7 augustus.
Prijswinnaars Parade
De volgende prijswinnaars mogen gratis
naar de Parade van de Zomerkoning in de
tuinen van Paleis Het Loo in Apeldoorn.
De zomerse theateravonden staan gepland
voor 30 juli, 6, 13, 20 en 27 augustus.
Truus Croonen (Winterswijk), Anja Meijn-
ders (Hengelo), Mirjam Blom-Stout (Poor-
tugaal), Monique de Hoop (Gouda) en
Debbie Kruining (Barendrecht). De prijs-
winnaars krijgen hun kaartjes nog thuis-
bezorgd.
23 Service
Nummer 14
16 juli 2014
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja Baars
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Judith Kokshoorn
Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen en zorginstellingen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2014:
Tweewekelijks. Klik op:
www.zorgenziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
of bel (0182) 322 456
Kinderen bij het zes meter lange T-Rex skelet (foto Carolien Sikkenk).
De wagen Ballonnen was de winnaar van het corso in 2010 (foto Laer Akkermolen).
(Foto Erica AnnPhoto)
24
Nummer 13
25 juni 2014
Dinsdag 9 september
Jong beperkt,
vroeg bejaard
Begeleiding en
ondersteuning
van ouderen met
een verstandelijke
beperking
www.medilex.nl/ouderdom