You are on page 1of 126

cif a rmif v G i f ( jynf )

2011 ck rwf v 2 &u f

1 Luminary MagazineVolume 5,No.1


A tvif ; td r f r l 0 g'

(1) ppfreS af ompmayvGwv


(2) tm%m&Sipf epfreS o
f yfciG &hf aSd p&ef
f r#wdu k zf suf&ef
(3) 'Dru
kd a&pDawmfveS af &;tiftm;pkrsm;ESihf
vufwGJ aqmif&Guf&ef
(4) jynfol jynfom;wdk h.cHpm;csufudk wifjy&ef//

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 1


A tvif;tdrf rmwdum
tvif;tdrfpum;
acwf_ ydK ifc Hp m;rSk( uAsm)
armhuodk
pmrsufESm

eDvGifaoG;
4

6
uAsm
&Sifoefjcif; b0t"dy`g,f atmifcdkifjrifh 8
}udK;pifay:u ESvHk;om;rsm; atmifa0; 9
aemufrqkwfa-u; rif;wm&m 10
-urf;wrf;wdkufyGJay:u h h h vif;opfatmif 12
pHy,fzl;iHk awmfvSefa&; ae-umyef; 13
abmvHk; armif 14
wckaom pum;yHk 'Daqmif;ESif; 15
bmrqdkif h h h nmrqdkif h h h cifarmifvGif 16
rwfvajuG;a-umfoH aqGEdkif 17
aus;Zl; 0if;Edkif 18
umwG e f ;
trwf}uD;rsm; atmfyuD s,f / [efav; 19
,Of a us;r+ tajcjyK aqmif ; yg;rsm;
A k'<bmomESifh tm%m&Sifpepf armifomrn 20
a[vmarmif&dk h0g; &ef0if; 54
trSwfw& yHk&dyfrsm;
ocifatmifqef; ESifh urf;em;opfwyif rsdK;jrifhcsdK 28
q&mjroef;wifh b0ESifh pmayc&D; rdk;rctifwmeufrS 52

2 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


EdkifiHa&; / okw / &o aqmif;yg;rsm;
atmifjrifol eJ h &SHk;edrfhol armif0Ho 26
h h h enf;awmif enf;ao;w,f a&$jynfpdk; 44
Edik if aH wmfu,kd wf ikd uf h h h Od;0if;wif 49
u'gzD oifcef;pm;ESifh h h h atmifvif;xGÉf 59
&efoludk rdwfaqGjzpfatmifvkyfjcif; *gr%d 62
tn-w -u,fajuGrsm; &JeEN 67
*k%,f wl ,fqkd ul-uyg jzLjzLoif; 74
'kwd,jynfwGif;ppfodk htul;tajymif; xl;wifh 76
21 &mpk vufeufuikd f awmfveS af &;ESihf u|efawmf ppfrif;atmif 79
twGi;f tjyif 10 wmwD; 82
'uf h h h 'uf h h h ' uf cifrrrsdK; 87
tvSb,frSmvJ oD&drm 96
tcef;quf EdkifiHa&; tawG;tac:
p-um0VmxJu'dkif,mvufwpf (24) rdk;ajropf 103

0wˆKwdk
a0avav rif;rif;odef; 92

bmomjyef tcef;quf
2007 pufwifbm a&$0ga&mif bma-umifh h h h pnfolarmif 33
tdrfajrSmifavSmiftdrf tcef; (39) armifarmifvwf 106
tcef;quf EdkifiHa&;tawG;tjrif
'Da&jrifhopf jroef;wifh 112
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 3
A tvif;tdrf pum;
acwfawGajymif;vmcJhjyDqdkrSjzifh pepfawGvnf; ajymif;vm=u&rnfrSm
"rRwmyifjzpf onf? umva&G@&mS ;r_onf vlw@kd rjzpfrae }uKH awG@jzwfoef;=u&rnfh
obm0w&m;yif? uíEykf w f @kd jrefrmjynfonfvnf; xdo k rdik ;f pOfxYJ urBmvH;k qdik &f m
jzpfpOfxw J iG f yg0ifIaeayonf? ,ae@ umvonf 'Dru k d a&pDpepf xGe;f um;jyef@ymG ;r_a=umifh
tm%m&Sipf epfrsm; usq;kH ysupf ;D ae=u aom urBmo h rdik ;f .pmrsuEf mS yifjzpfonf?
bmoma&;/ trsKd ;om;a&;ESifh pepfwckudktajcjyKum wnfaqmufjyD;
ppfvufeuftm;ud;k jzifh vlom;tcsi;f csi;f vdrv f nf/ zdEySd /f tjrwfxw k f tkycf sKyaf eaom
tm%m&Siw f @kd . csKyf+ird ;f ysuo f Ok ;f &m/ ajymif;vJ&m umv[kyif uAŠn;f xd;k csif ygonf?
,ae@ urBmah jray:wGif t"rRuef@owf/ zdEydS af oG;cGJ tkycf sKyfaejcif;rsm;udk vGwv f yfr/_
wef;wlru _ kd vdv k m;jrwfE;kd aom vlom;wd@k oufqikd &f ma'o toD;oD;wGif vrf;ray:rsm;Y
pk&;Hk a&muf&+dS y;D tm%m&Siw f @kd tm; &ifqikd q f ENjy uef@uu G uf m jzKwcf sae=u+yjD zpfonf?
Edik if aH &;onf ae@pOf}uHKawG@ &ifqikd af e=u&aom vlru _ pd t P 00yifjzpfonf?
awmfveS af &;onf vlw@kd ae@pOf }uHKawG@ &ifqikd af e=u&aom vlru _ pd t P 00[kqakd om
Edik if aH &;. rw&m;r_tpkpu k kd azgux f u
G af jymif;vJypfaom/ acszsuw f eG ;f vSeaf om jzpfpOf/
jzpf&yfyifjzpfonf?
vlw@kd onf vl@usi0hf wfrsm;jzifh ae=u&onf? od@k rS vlyo D +yD;/ vl@avmu
+idrf;csrf; om,m0ajymrnfjzpfonf? xdkvl@usifh0wfrsmudk azgufzsufusL;vGef+yD;
&yfwnfaexdkif=uv#if vl@ywf0ef;usif avmu ysufpD;.? urBmajrtEHS@ tajccs
aexdik af omvlw@kd onf tom;ta&mif/ vlrsKd ;pk/ vdif uGjJ ym;jcm;em;apumrl vlom;
rsm; yifjzpfonf? ae&ma'ouGjJ ym;r_tay: vlom;wd@k onf umva'oay: tajccH+y;D
vl @ usif h 0 wf p nf ; urf ; / ,Of a us;r_ tpOf t vm toD o D ; &S d = u.? xd k @ a=umif h
acwfwikd ;f acwfwikd ;f ajymif;vJra_ y:rlwnf+y;D pepfrsm;onfvnf; ay:aygucf &hJ ay onf?
vlaer_pepfrsm; &Scd =hJ u.?
xdak cwfpepfrsm;Y todOm%fynm rzG@H +zKd ;ao;aom umvwGif vlw@kd onf
vltcsi;f csi;f rdrt d wWtusKd ;pD;yGm;udk tajccH+yD; acgi;f yHjk zwf tjrwfxw k /f cGjJ cm;
qufqjH yKrr_ sm;a=umifh vl@b0rsm; epfreG ;f ysupf ;D cJ=h u&.? xd@k a=umifEh ikd if aH &;udk tajccHum
awmfveS af &;aygi;f ajrmufrsm;pGm ay:ayguv f mcJ&h onf?xdak wmfveS af &; ordik ;f jzpfpOfrsm;
wGif rnfonfah wmfveS af &;rS +ird ;f csr;f pGm aoG;rpGe;f yJ/ ol@tusKd ;/ ud, k thf usKd ;ypfy,f/ rdrt d wW
pGe@f cmG cs+y;D ajymif;vJc&hJ onfh awmfveS af &; r&So d avmuf&mS ;cJyh gonf?

4 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


rw&m;r_jyKow l @kd onf twWtusKd ;pD;yGm;udo k m tajccH+y;D &yfwnf=uol
rsm;jzpf aoma=umifh vufeufEiS hf t"rRjyKjcif;udo k m tm;ud;k tm;xm;=uonfrmS
"rRwmyif? xd@k a=umifh rnfonfah cwf/ pepfrqdk rnfonfh umva'orqdk t"rRjyKr_
rsm;om }uD;pd;k avonf?
xd@k twGuaf =umifyh if urBmo h rdik ;f pmrsuEf mS toD;oD;wGif awmfveS af &;aygi;f
ajrmufrsm;pGmonf pGe@f vw $ pf aw;cHum aoG;ESiah f &;cJ=h u&onf? a&;ae=u&qJjzpfonf?
vl@,Ofaus;r_ tqift h wef; tvGejf rifrh m;aom vlrt _ zG@J tpnf; tcsKd @wiG o f m
+ird ;f csr;f pGm ajymif;vJEik d cf =h Ju&ayonf? ta&;}u;D qH;k um; rdru d ,
kd u f rk d rd ad 0zefqifjcifum
vl@avmu aumif;usKd ;twGuf rdru d , kd u f rkd rd d awmfveS jf cif;yifjzpf.?
uíEykf w
f @kd rsuaf rSmufacwf jrefrmEdik if o H nfum; ppfvufeuftm;ud;k jzifh
jynfov l xl uk kd t"rRzEd ydS f tkycf sKyaf eaom ppftyk pf . k ppftm%m&Siaf cwfjzpfonf?
xdkppftkyfpk vlwef;pm; wdkif;jynfudk t"rRtkyfcsKyfaeonfrSm ESpf (50) cef@
&S+d yDjzpfonf? jrefrmhajr/ jrefrmvlx/k jrefrmh ,Ofaus;r_ tzufzufrS qif;&Jerd u hf s
ysufpD;aeonfudk rsufpdrSdwfj iif;Ir&Edkif? vufwqkyfpm ppftkyfpkonf
vl@usi0hf wfysuv f #uf ºuG,0f csr;f om+yD; jrefrmwd@k ae@pOf}uHKawG@ &ifqikd af e=u
&aom jrefrmEdkifiHta&;um; vlr_a&;/ pD;yGm;a&;/ ynma&;/ bmoma&;
tzufzufrS ysupf ;D qH;k &_aH e=u&onf?
xdk ppfwyfvw l ef;pm; ud, k pf m;jyK ppftyk pf o k nf wdik ;f jynfukd qufvuf
t"rRtkyfcsKyf+yD; ppfuíefjyKv#if uíEfkyfwdk@ jrefrmEdkifiHawmf tvHk;pHkysufpD;um
ppfuíeb f 0ESihf jrefrmwd@k vljzpf&;H_ =u &rnfjzpfonf?
uíEykf wf @kd &ifqikd }f uHKawG@ae&aom ,ae@ ppftyk pf o k nfum; ,Ofaus;r_
tcif;tusif; vHk;0ysufpD;aeaom/ vljzpfv#uf vlpdwfr&Sdaom/ vufeuf
tm;ud k ; jzif h rd r d t wW t usd K ;pD ; yG m ;ud k wnf a qmuf a eaom ol r sm;jzpf I
awmfveS af zmufxu G &f rkH w S yg; wjcm;r&Sad y? xdpk pftyk pf rk S csKyu f ikd /f cs,v f ,
S f toH;k cs
aqmif&Gufaeaom tzGJ@tpnf;wckjzpfonfh jrefrmhwyfrawmfrS vlppfonf
taygif;tm; Ed_;aqmfwyfvSef@um jynfolw&yfvHk; &ufpuf=urf;=uKwfaom
ppftm%m&Sipf epftm; acwfpepfEiS t hf nD awmfveS =f uygp@kd ?
tm%m&Sirf eS o
f r# usq;kH ap&rnf?
tvif;tdrf&Jabmfrsm;

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 5


tJ'DrSm
armhuodk tzl;ausmaf omif;eJ@ awG@cJh
y'krd ef;+idr;f armife@J awG@cJh
y'krd ef;&SmeJ@ awG@cJh
armhuokd wJh tzl;ref;ausmah zeJ@ awG@cJh
vSsKad jrmiftoG,o f , G f twD;=umarmif awG@cJh
awmifp, G t
f xyfxyfe@J trkd;aemf'g;'g;eJ@ awG@cJh
jrifrh m;rwfapmufwhJ e,fjcm;rsO;f awmifwef; rdwaf qG}uD; ukn d eG @f 0ge@J awG@cJh
yGiv
hf if;&moDq&dk if trsK;d om;wef;wla&;eJ@ awG@cJw h ,f?
a=u;eDa&mif awmufy+ydK;jyuf
rk;d wGi;f bufq&dk if pdr;f pkn
d Kd jr ESif;azG;azG;=um;u
'kuo
Q nfpcef;u vSr;f =unfw h t hJ cg ESp&f ufwaps;
txif;om; awG@&w,f? aoG;csif;wkd@qHk&m
ukeaf &mif;uke0f ,f
Ed@k zk;d qkw d hJ xkid ;f -u&if&mG ukepf nfzvS,w f &hJ mG av;?
'l;yvm,mc¶kid f
xkid ;f -jrefrme,fpyfu ESif;jrLqkdif;wJh=um;rSm
vSywJh &Gmuav; bGm;ueJ jrifawG@Ekid w f hJ
ArmeJ@ &Sr;f csi;f ucsif ausmufqidk af usmufom;
u&if u,m; jrifrh m;ckid rf wfwhJ ausmufawmifudk
vlrsK;d pkaH oG;csi;f wk@d ckv d &H_ mjzpfc?hJ 'kuo Q nfpcef;ukd aemufcx H m;vSsuf
vSywJyh ef;csu D m;wcsyyf rm awG@&vdrrhf ,f?
tJ'DrSm
e,fcsŒJ acwfrS *vkb
d ,fvu dk af Z;&Si;f acwf
ppftm%m&Sipf epftqk;H a&tm;vSsypf pfxw k f
b0woufwmvk;H uGeyf sLwm
awmfveS af &;orm;b0eJ@ tifwmeuf
acgif;csoGm;wJh wurBmvk;H zke;f tquftoG,v f yk v
f @dk &wJh
u&ifo
h &l aJ umif;rsm;pGm &Swd ,f? urBm&h mG xJu &Gmuav;?

6 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


tJ'DrSm
r_&d mS rSspcf sK;d
zvHawmifa0S;
acG;tdyfnGef@
pm;vk@d &wJt
h nGe@f t&Gurf eS o f rSs
wawm0if wawmifwuf cl;qGwf
tm;vk;H twGuf
touf"mwfpmjzpfc?hJ

tJ'DrSm
uAsm&Gwyf eJG @J uAsmpD;qif;r_
vufzuf&nfqidk f ,Ofaus;r_vnf; &Swd ,f?

tJ'DrSm
u&if';Hk ,dr;f eJ@ zm;pnfoH rwlayr,fh wlc=hJ u
¶k;d &m,Ofaus;r_ tpkt H vif rvSayr,fh vSc=hJ u
"avhx;Hk wrf;pOfvmawG &Sw d ,f? rvkaH yr,fh vkcH =hJ u
r0ayr,fh 0cJ=h u
uGv
J aJG yr,fh wGcJ =hJ u
aygi;f pnf;&if; uGv J JG
uGvJ &JG if; aygi;f pnf;
c&D;twlwo l mG ;cJ=h uwJh
wef;wla&; &Gmav;?

tJ'D&Gmav;aygh
armhuokad wmifbufudk vSr;f vSr;f =unf+h yD;
rnnf;rnL c&D;quf&if;
oHviG cf ufwrf;csi;f ukd t}udr}f udro
f u
D sL;vk@d ?

eDviG af oG; ('\edu)

2/ 15/ 2011 (t*F gae@)/rd;k rc tifwmeufrS

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 7


&Sio
f efjcif; b0t"dyg` ,f
tjzLa&mif ESi;f aumaZmay:rSm
ary,fvyf if awGxikd +f yD; 0dik ;f zG@J
tusKd ;ta=umif; tqd;k taumif;awGe@J
b0&J@ tawG@t}uHKa[mif;rsm; zvS,f
avmu[m rsuv f n
S jhf yovdk qef;=u,fw,f-- ?

&moDukd rSjD irf;v#uf


aejcnfzse;f yufpOf
a&mifpkH &Guo
f pfrsm; qifjref;&if;
yDwad wG jzma0cJ&h w,f --?

rkew f ikd ;f usa&muf


"m;oGm;xuf vrf;av#muf&ovdk
udik ;f jywf udik ;f usKd ;rsm;eJ@
b0[m qd;k usKd ;rsm; jynfEh u S cf w
hJ ,f --?

aqmif;u aEGu0kd g;+rdK


nuae@ukd udu k pf m;
rwnf+idrrf r_ sm;eJ@
tcsed &f moD tvDvD
tajymif;tvJ =um;rSm
cHEikd &f nftm;udk arG;zGm;&if;
b0&J@ &Sio
f efjcif;t"dyg` ,f &SmazGaew,f --?
atmifcikd jf rifh

8 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


}udK;pifay:u ESv;Hk om;rsm;
wa,mudk
bDv;l xd;k w,f?

bd;k wHu
nDv S kd ?h

yGwq
f v
JG u
kd w
f ikd ;f
}udK;wacsmif;wnf;?

ol b
h ufu
*Dwr[kww f hJ b,fawmhrS
*Dwtwk? OD;rn$wb
f ;l ?

&yfaewJh b,fawmhrS
a&wHceG ?f OD;rn$wb
f ;l ?

ud,
k bhf ufu wa,m}udK;tjywfu
emusn;f vnfyif;udk
cHjyif;rSK? vm&pfw,f?

qlnw
H ahJ w; “tcspaf &
pD;ae? quf+yD;wdu
k yf 0JG ifyg“

b,fawmhrS wa,mudk
OD;rn$wb
f ;l ? bDv;l csKd ;vdu
k af yg ?h ?
atmifa0;
azazmf0g&D 25/2011
¡ wyfrawmfacgif;aqmif Adkvf}uD;tkef;ausmfjrifh eJ h ausmif;om;acgif;aqmif qvdkif;wifarmifOD; wdk hudk owd&jyD;/
'DuAsma&;jzpfomG ;wmyg? ajymcsiw f mu b,fvykd if }uKd ;ay;owfowf/awmfveS af &;uawmh vlvnf;aoroGm;/ pdw"f mwfvnf;
aoroGm;qdkwJh tcsufyg? 'Dae hacwfrsdK;qufopfvli,fawG/ rqvtpdk;& vufxuf (1976)u/}udK;ay;uGyfrsufcHcJh&wJh
'Do&l aJ umif;ESpaf ,mufukd arhrxm;}uapcsifyg ¢

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 9


aemufrqkwaf -u;
twdik ;f qvGef rd;k eD=urf;awG
a,m&k0txd pdrphf ;D =uwmudk
urBmajru uGJ [+yD; olwkd u h okd rd ;f qnf;zdk t
h wGuf
tdyaf &;ysuu f if;orm;vkd
ESpEf pS +f cdKuf+cdKuftyd &f if; wm0efysuaf eqJ //
nDpS dk ph dk ah p;xef; aoG;v$r;f wJh teufa&miftarSmifcef;xJ
&rf;um;[de;f a[muf awmifavmuf}uD;pum;vH;k awGeJ h
arG;&myg tcGiahf &;iwfrw G o f wl kd u
h kd
tdu
k cf ref;i&Jcef;xJrmS vkd rGe;f =uyfapcJh
a&G;+yD;aumufxm;cJh ppfeJ ph pfvyk f ppf&yk af wGukd
ppfoyH wfay; ppfaoG;awGeJ ph pforRwjzpfa&;aygh //
tajccHvx l w k kd b
h 0
csKd w h jhJ cif;tvif;epf 'kuo Q ef;aygi;f rsm;pGmeJ h
zGg;zufawmfawGvdk vH;k axG;a&m,Suf
rdwaf umif;aqGaumif; jzpfvdk h
t}udr}f udrzf gax;csKyfpyfxm;wJh
b00wfpEkH rG ;f EGr;f awGukd pdwyf ef;vlyef;
r&$iv f ef;yJ 0wfqifjref;ae&=u// ?
tpdr;f a&mif&ifbwfawGxJ
ESpaf xmif&h pS v f yd tf onf;awG xGm;xGm;usKd if;usKd if;
ppfrsKd ;ppfE, G tf jyifbuf ar#mv f ifch surf hJ
pDruH ed ;f pDrcH suaf wGeJ ph pfaoG;ppfa&mifvrd ;f cs,f
ppfaowWmxJxnfjh c,fv, S af eqJ
vlxrk mS awmh ppf ppf ppfi&J}uD;xJ// ?
ESpv f eG f jynfwiG ;f ppfzrJG ;D awGu waiG ah iG w h vSsv H sS H
aomaomnHavmifvdk ah umif;wke;f
jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&; bmvkyrf mS wke;f
ppfyaJG wGut kd a=umif;jy ppfom;qkw d mawGut kd oH;k cs
ppfeJ ah e&musaewJh OpPm?(orRwqdo k rRwayg)h

10 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


ESpv f eG t
f &ufavmufrS aomufraumif;wJh
ppfu|epf epf&J t h a&mifajymif;vm'ftaygi;f udk
ordik ;f a[mif; ordik ;f opf tJ'rD mS vljzpfwhJ
wjynfwiG ;f jzpf wdk n
h aD emifbmG ;awG
pGrJ uf r+idoifh ykwt
f n hJ pf nrf; jzpfa=umif;
owdaumif;aumif;eJ h // ?
qifeif;wJh paum(qefaum)
jcaoFeh if;wJh pum(qefum?tayguaf ygut f =um;=um;eJ )h
eif;jym;wdk &h J Zh mwfu tcgcgemcJ&h aygi;f rsm;vnf;
abm*aA'qefqefZmwfq&mu tifyg,mbk&ifpw d ef J h
“[pfwvm”vkd trsuo f dk apwemtrJawGyakd e // //
ae eh J rh ;D
b0eJ t h em*wf pkwjf ywfjcif;&J ah emuf
a=umufa=umufeJ t h yd yf surf ,fth pm;
azgux f uG &f if; b0awGpaw;oGm;pkd v h m; ? //
cHk;ay:rSm
tyGiu hf m; 0if=h uGm;olawGjynfph o kH avmuf
“aomif;=unf”t&l;udk rD;awG0idk ;f ovkd
wdik ;f jynf}uD;udk ta=uG;+rD;awG0idk ;f aecJ&h rsm;+yD // ?
ud,
k t hf m;ud, k uf ;kd
tjzpfq;kd pepfq;kd awG &du k cf sKd ;jypfzkd h
tacsmifvu dk f pdw"f gwq f ;kd awGut kd vkv d u
kd f
ud,k zhf ufu, kd nf e$ w f hJ trdef qh ;kd awG=um;
igwkd ah wG Asmrsm;aeoifo h vm;²²²
igwkd v h ufarmif;awGeJ h ae ah umif;awGxq k pf
wGv J ufnn D D tem*wftopfqo D kd h ? //
ppfra&mufcif jrSm;awGc|ef
ppfa&muf&if wduk yf rJG mS aysmf
toufaysmufvdk h b,fb0a&mufygap
b0wlawG vGwv f yfapzdk h
b,ftwGuef J rh S awmfveS af &;aemufrqkwaf =u;²? ?
rif;wm&m

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 11


-urf;wrf;wdu
k yf v
JG rf;ay:u
uAŠnf;tuQ&mrsm;
ig ,Hw k ,f
vGwv f yfa&;udk wdu k , f &l w,f
+idr;f csr;f a&;qdk wdu k , f &l w,f
'Dru kd a&pD vl@tcGit hf a&;
wef;wlnrD #a&;
ud, k =hf urRm ud, k zf efw;D a&;
ppftm%m&Sipf epf ay;yg ay;urf;=uyg
ol@tvdv
k kd aemufqw k af ysmufu, G f toem;cH awmif;,lwhJ t&mr[kwf
ol@tvdv k kd &yfqikd ;f jcKyf+idr;f aemufrqkwf 'l;raxmuf
Zwford ;f oGm;cJw h mrsKd ; wdu k yf eJG @J wdu k ,f &l wJh t&mrsm;om ?
urBmajrw&d;k rSm r&Sbd ;l --- r&Scd hJ ordik ;f xJu
'Dtwdik ;f tyfcs rwfcs igawG@cJh // atmifycGJ H vlxk ol&aJ umif;rsm;
ig@tm; aoG;t+rJ eDapG;apcJh
zufqpf ppftm%m&Sipf epf ESi;f om; tjzLa&mif rjzpfapcJh
vlxu k kd cspcf ifjrwfE;kd pGm vufeufuikd f wdu k yf JG
av;euf =uifempGm vlxw k u kd yf JG
vlxo k abmxm; qENvu kd ef m wdu k yf x JG rJ mS igygc&hJ
tm%mv$Jajymif;cJhwmrsdK; vlxek @J xyfwl &ifabmifwef;
urBmajrw&d;k rSm r&Scd hJ a&S@wef;u igyg0ifchJ ?
'g@a=umifyh J tm%mv$aJ y;Ed;k Ed;k atmifyt JG wGuf
ar#mu f ;kd ,H=k unfwm aemufq;kH xGuo f ufxd wdu k of mG ;r,f ?
ig@rSm r&Scd hJ ? ig ,H=k unfw,f
b,fw;kH urS &l;a=umifa=umifrjzpfchJ ? vGwv f yfa&;
vlxv k w G af jrmufa&; qdw k m
zufqpf tm%m&Siq f w
kd m bmrS ray;qyfyJ r&bl;
tm%mtwGuf qdk tzdEydS cf H vlxak wGe@J wdu k , f &l w,f
t&Siv
f wfvwf vlom;pm;olawG wdu k rf S &r,f
tEdik u
f sihf owfjzwf Edik &f mpm; wdu k &f if atmifyJG &ud&k w,f
awm&dik ;f w&dpm> efrsm; jzpfw,f ig ,Hw k ,f ?
ig ,Hwk ,f ?
vif;opfatmif
12 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
py,fz;l iHak wmfveS af &;
wle;D &Sm;u py,fz;l iHak wmfveS af &;
vlxtk =kH uGayguu f rJG t
_ p azmufcaJG y;wJh rD;wp
ud,
k cf E<mudk rD;pmvkyf tm%m&Siu f zkd q
D efjy
“MOHAMED BOUAZIZI”
tnw& ynmwwfbJG &h tvkyu f vrf;ab;aps;onf
pdw"f gwu f jywfom;vdu k wf m &J&ifrh u _ aumif;uifrmS
av;pm;vdu k w f m tm;usvu kd wf m
ig h h h ol v h kd owWrd &Sad o;bl;//
ig t h m; h h h
ol 0h Od mOfu owWt d iftm; cwWay;oem;yg//
zD;epfiu S v f kd vl rh ;D v#aH =umifh Ed;k xvmwJh vlxu k kd
taoypfzkd h trdef x h w k jf yefwhJ wle;D &Sm;orRw “BEN ALI”
vlukd vlvrkd jrifwhJ tm%m&Siyf o D yg&J /h /
igwkd jh ynfu h h h
ae0if;upvdk h oef;a&$txd tm%m&Sirf eS o f r#
“BEN ALI” eJ h aqGrsKd ;rsm; awmfaevm;//
'gayrJh
vlxu k kd umuG,&f ef tm%m&Si&f J h trdef u h zkd qD efwhJ
“EASHIO AMMAR” vdk =u,fwpfyi Gv
fh J
wpfae h h h h
'dk jh ynf&J h aumif;uifrmS vif;vufvmaumif;yg&J /h /
avmavmq,fawmh
tm%m&l;wJh Adv k cf sKyfrLS ;awG vufatmufrmS
“EASHIO AMMAR” vdo k &l aJ umif; ray:ayguo f a&G h
igwkd w
h ikd ;f jynfvJ ajymif;vJzkd q h wkd m
a&$jynfawmf&,f ar#maf ewdik ;f a0;aeqJayg/h /

“MOHAMED BOUAZIZI” - omrefynmwwfbJG &h vrf;ab;aps;onf


“BEN ALI” - wle;D &Sm;orRw
“EASHIO AMMAR” - wle;D &Sm; ppfO;D pD;csKyf
ae-umyef;

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 13


abmvk;H
t&S;k xcJ=h u /ae=u/quf=u &wJh
abmvk;H ?

uk, d *hf ;dk wkid x


f J abmvk;H 0if&if²²²²²uk, d &f ;HkS
+yKdizf uf*;dk wkid x f J abmvk;H 0if&if²²²²²uk, d ef idk f
oa&qkw
d m ta+ctaewckrmS ²²²²²oleidk u f , dk ef idk /f ol&;HkS uk,
d &f ;HkS ?
Akvd pf zJG dk q
h w
dk m²²²²ekid rf ?S
(yl;wGaJ cwfwcef;&yfomG ;+yD)

*k;d /aemufwef;/tv,fwef;/a&S w h ef;²²²vl 11 a,mufuefwt hJ oif;


ol th oif; uk, d t
hf oif; ,SO+f yKdi+f cif;+zpfw,f?
*k;d &zkd t
h vky/f *k;d ray;&zkd t
h vky/f
csw
d q
f uf/+zwfawmuf/upm;uGuaf zmfwt hJ vky/f

vlwidk ;f uk,
d t
hf vkyuf ,dk vf yk ?f
wpdww f 0rf;xJ &Jabmfpw d &f rdS S ekid rf mS ?
oligemrnftvkyf trSwo f nmawG a&S w h ef;wifae&if
EGm;uGv
J dk u
h sm;uku d w
f mxufq;dk r,f?

+yKdizf ufa&m uk, d yf g


'Dabmvk;H uk²d ²²²²'DuiG ;f xJu 'Da+r=uD;ay:rSm
twlw, l OS =f uwm/
uk,
d *hf ;dk aygux f uJ abmvk;H aumuf+yD; ²²² rsuEf mS ri,fcsi&f if/
+yKdizf uf*;dk aygux f uJ abmvk;H ,l+yD; ²²²0rf;a+rmufcsi&f if/
toif;om;wkd h
pdwwf ul , dk w f l ²²²uk, d ahf e&meJ u h ,
dk f
uk,d t hf vkyu f ,dk vf yk zf dk yh g?
armif
28²2²2011

14 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


wckaom pum;yHk
wdik ;f jynfu ud, k u hf ,
kd u
f kd jyefzwfaewm=um+yD
aumfzcD u G f tpdr;f a&mifxrJ mS
,ifaumifawG =u,faºuGovdk aºuGus
a'geawmif}uD;uawmh
,rf;aiG@rkew f ikd ;f awG=um;rSm w[ke;f [ke;f x?

aoqH;k oGm;jcif;[m vGwaf jrmufjcif;vm;


ykwufpmyifwcsKd @ ta&mifajymif;oGm;csed f
cgumbd&k mZDawmifay:rSm
[oFmwcsKd @ qG@H toGm;csed f
oHviG &f @J c&moHu=kd um;=um;csi;f
{&m0wD[m
,leaD zmif;0wf wef;pD+yD;toifjh zpfaeyg+yDw?hJ

ESv;kH om;eJ@ aemufjyef&pf=unfah wmh


xm0&tusKd ;pD;yGm;qdwk hJ
tcef;usO;f av;xJrmS
'l;axmufae&olawG awG@ae&wke;f yJ?

bmyJajymajym
b}uD;r_id ;f a&
=uufwtkyu f kd &efjyKr,fq&kd if
a=umifwaumifuv kd nf; z,fwefz,fypf&r,f
tJ'pD um;udk usaemf}udKufw,f?
'Daqmif;ESif;

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 15


bmrqkid f ²²² nmrqkid o
f wd&jcif;rsm;
u|eaf wmfw@dk wawG
ESpo
f ufwu hJ pm;p&mu
b,fvrdk sm;²²²a0iS&yg²h ²²²²²?
xif&mS ;wJt h uef@av;wckrmS
atmf²²²
bmrqkid ²f ²²nmrqkid f
uG,vf eG of rl sm;uko d wd&vku d w f m²²²²²?
OD;aeSmufjrL;olawGuvnf;
avvSKid ;f xJrmS om ausmckid ;f xm;wJo h al wGu
wGiu f s,af e=uav&JŒ²²²? xke@J ²²²ax;²²²²²²²²²²²²²²²?
atmf²²²²²² atmf²²²²
bmrqkid ²f ²²nmrqkid f bmrqkid ²f ²²nmrqkid f
wle;D &Sm;/tD*sp/f bm&dr;f ruG,v f eG Ef idk =f uao;wJo h rl sm;ukd
vpfAsm;u owd&vku d w f m²²²²²²?
uG,v
f eG of rl sm;uko d wd&vku d w f m²²²²²²? tem*gwu f adk umif;bk@d
twdw&f ŒJ wap ?awGudk arsmv$iahf ewJh
a=umufvef@&rJt h pm; jrefrmjynf&ŒJ pepf=uD;twGuf
wckwnf;om
useaf wmhwv hJ o
l m;awG&ŒJ
ESv;Hk om;ukad jymif;vJjcif;[m
taumif;qk;H ygv@dk qk;H jzwfvu dk cf sed rf mS
*&k%meJ@rk'w d m
aygi;f pyfxm;wJh
arwWmrk;d rsm;²²²acgiaf vawmhrmS vm;uG,²f ²²?
atmf²²²²²²²²²²²²²
bmrqkid ²f ²²²nmrqkid f
ig²²²bmvk@d ruG,v f eG af o;ygvrd ²hf ²²²?

cifarmifviG f ( jynf )
2011 ck rwfv 2 &uf

16 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


rwfva-uG;a-umfoH
xdv#icf s zdv#i=f uG
[ef@wm;v#if azgux f uG f
uef@vef@cHv#if xd;k cGJ &du k zf suf
rkewf ikd ;f eJ@ v_id ;f avS
wdu k af erpJ
ppfuseG 'f %f 'ku0Q rJ mS
rmefwif;vd@k ausmyf pfr,f
avSmyf ef;wdik f b,fra0;w,f
xd;k ppfqifEJ$ ?
aqGEikd f (e,fomvef)

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 17


aus;Zl;
'DjynfrmS arG; / onfrmS ae
'Da&aomuf vljzpf=u&//
'Djynfukd rcsp=f uol[m
opPmrJw h hJ vlom;aygh //

twlarG; / twlae
'Dajray:0,f
at;twl yltr#
csp=f u&raygh //

'Dajrudck sp&f if
'Dval wGuckd sp&f if
'Dajr 'Dval wG twGuf
t&m&mudk
ay;qyf=uaygh//

0if;Edkif
Lin Po Yin

18 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


atmfyDus,fumwGef;

[efav;umwGef;

“csw
d rf uvdk h bDueDy0J wf&0wf&”

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 19


A
qd&k if etztzG@J xJ u xdyw
Ak'<bmomESi f@ tm%m&Si fpepf

owif;udk aocsmayguf awG@& ygvrd @f r,f?


f ef; acgi;f aqmif Adv
armifomrn
armuQtifwmeufrSul;,lygonf//
jrefrmEdik if rH mS ae@pOf xkwaf 0aewJ@ owif;pmawG&ŒJ rsuEf mS zH;k udk =unfv
k cf sKyf =uD; wpfO;D OD;&JΠbmoma&; vkyif ef;

apwDwpfqrl mS xD;wifaewJ@ owif; jzpfcsijf zpfygvrd @f r,f? emrnf=uD; q&mawmf


h ukd rf ,f

wpfyg;yg;udk vS'_ ge;f aewJ@ owif; jzpfcsijf zpfygvrd @f r,f?


bmowif;yJ jzpfaeygap/ onfvkd bmoma&; owif;rsm;&JΠ&nf&, G cf suuf awm@
tm%m&Sif ppfAdkvfcsKyfrsm;[m Ak'<bmomudk tvGef=unfndkw,f/ tvGefbmoma&;
udik ;f &Sid_ ;f w,f/ jrefrmEdik if o H m; trsm;pk ud;k uG,w f @J Ak'b< momudk ppfAv kd cf sLyf=uD;rsm;u tvGef
tm;ay;aew,fv@kd qdv k ckd siwf mygy?J
aemufjyD; ppfAdkvfcsKyf=uD;rsm;&JΠvufxufrSm Ak'<bmom[m tvGefxGef; um;
w,fqw kd mrsK;d udv k nf; r&Surf a=umuf ajymwwf=u ygao;w,f? wu,f@ tjzpfreS rf mS awm@
Ak'<bmom&JΠt"du tESpfom&[m ppfAdkvfcsKyf =uD;rsm;&JΠtm%m&Sif pepfa=umif@
aysmufu, G af e&jyD jzpfygw,f?
Ak'<bmom&JΠtESpfom&u vGwfvyfrS_yg? Ak'<bmom&JΠyef;wdkifu a=umuf
&GŒrH u
_S if;pGmeJ@ vGwv f w G v f yfvyf &Sio f efaexdik af &;yg? Ak'b < momudk tvGet f m;ay;w,fqw kd @J
ppfAv kd cf sKyf=uD;rsm;[m Ak'b < mom&JΠwu,f@ tESpo f m&jzpfw@J vGwv f yfru _S kd b,favmuf
wefz;kd xm;ygovJ? 'grrS [kwf b,favmuftxd zsuq f ;D vduk jf yDv?J
vGwv f yfa&;ae@ ESpyf wfvnfyJG vkyrf ,fq&kd ifawmif tm%mydik af wGqu D cGi@f jyKrde@f
jyefawmif;ae&jyDvdk@ vGwfvyfa&; wdkufyGJ0ifcJ@wJ@ EdkifiHa&; orm;=uD; ocifodef;azu
pdwx f cd u kd pf mG ajymjywJ@ta=umif; pma&;q&mr jra=u;rHk &JΠaqmif;yg;wpfy'k rf mS azmfjyxm;
ygw,f?
'gukd =unf&h if ppfAv kd cf sKyfrsm;[m vGwv f yfru _S kd b,favmuf rkew f ;D aejyDvq J wkd m
txift&Sm; odEdkifygw,f? AdkvfcskKyfatmifqef; OD;aqmifwkduf,lcJ@wJ@ vGwfvyfa&;[m
ppftm%m&SifpepfatmufrSm vHk;0 jyefvnf aysmufqHk; oGm;jyDqdkwmudk onftjzpfu
&nfne$ ;f aeygw,f?
tm%m&Sipf epf&ŒJ t&omu rvGwv f yfr_S jzpfygw,f? tm%m&Sipf epfatmufrmS
vlwdkif;[m tcsKyftcs,f tydwftyifawGeJ@ tcsdefwdkif; rGef;=uyfae&ygw,f? axmifeH&H
20 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
tkw&f ;kd =u;D awGukd rjrif&ayrJ@ vGwv f wG v
f yfvyf oGm;cGi@f r&ygb;l ? vGwv f wG vf yfvyf vkyu f ikd cf iG @f
r&ygb;l ? vGwv f w G v
f yfvyf ajymqdak &;om;cGi@f r&ygb;l ?
vl@tcGi@f ta&;qdw k @J arG;&myg vGwv f yfciG @f reS o f rSs qH;k &S;_H ae&ygw,f? 'ga=umif@vnf;
jrefrmjynfojl ynfom;awG[m tkwef &H rH &Sw d @J axmif=u;D xJrmS aeae=u&w,fv@kd a':atmifqef;
pk=unf ajymwmyg?
Ak'b< mom qdw k muawm@ tm%m&Sipf epfe@J vH;k 0 qef@usizf ufygy?J tm%m&Sif
pepfu vufeufe@J csed jf yD; csKyfcs,f uef@owfra_S wGe@J tkypf ;kd wJ@ pepfjzpfygw,f? Ak'b < mom
uawm@ vlvcl si;f cspcf ifav;pm;pGmeJ@ o[Zmw jzpfatmif aygi;f oif;qufq&H if; vGwv f yfpmG
&Sio f efaexdifk w f @J pepfjzpfygw,f?
tm%m&Sipf epfatmufrmS vlawG[m csKyfcs,rf _S trsK;d rsK;d udk cH&jyD; ta=umuf
a=umuf tvef@vef@eJ aexkid f ae&ygw,f? ud, k @f u, kd u f ,kd f vH;k 0 ydik pf ;kd jcif;r&Sbd /J tm%m&Siaf wG
&JΠtrdef@w&m;twkdif; xm;&mae ap&moGm; &wJ@ b0yg? vkyftm;ay;cdkif;wmrsKd;awG
ay:wmqGw J mrsK;d awGe@J vlawG[m ae@vnf; pdwrf cs/ nvnf; tdyrf &qdo k vdk wxif@xif@
ae=u&ygw,f?
tm%m&Sipf epf[m tm%mrJ@orl sm;udo k m csKycf s,w f m r[kwyf gb;l ? tm%m&So d rl sm;udv k nf;
jyefcsKycf s,yf gw,f? 'Dta=umif;udk awmiftmz&duEdik if &H ŒJ trsK;d om;acgi;f aqmif e,fvq f if rif'v J m;u
ol@&JŒ udk,fa&; twˆKy`wdrSm a&;zl;ygw,f? awmiftmz&du EdkifiHrSm olwdk@ tmz&du
wd k i f ; &if ; om;awG u ttk y f c sKyf c H j zpf j yD ; vl j zLawG u tk y f c sKyf o l a wG jzpf c J @ ygw,f ?
vljzLtkycf syk o f al wGu uef@owfcsKyfcs,rf _S trsK;d rsK;d eJ@ tkycf sKyfavawm@ e,fvq f if rif'v J mm;
wd@k vdk awmiftmz&du wdik ;f &if;om;rsm; tvGeu f sywf nf;pGm aexkid =f u&ygw,f?
rif'Jvm;[m ol@vlrsKd; vGwfvyfa&;twGuf wdkufyGJ0if&if; axmifxJrSm 26
ESpfausmfausmf aecJ@&ygw,f? 'Dvdk axmifxJrSmae&if; olpOf;pm;rdwmu rw&m;ojzif@
tkypf ;kd wJ@ tm%m&Sipf epfatmufrmS tkypf ;kd cH&olawGwif rvGwv f yfwm r[kwb f J tkypf ;kd olawG
ud,k w f ikd v
f nf; rvGwv f yfb;l qdwk @J tcsuyf gy?J
tkypf ;kd olawG[m tm%mudk tvGo J ;kH pm;vkyjf yD; pnf;pdrcf sr;f omawGukd cHpm;ae&
wmawm@ trSefygyJ? 'gayrJ@ pnf;pdrfcHae&ufuyJ a=umufvef@ pdk;&drfae=u&ygw,f?
tcsi;f csi;f u vky=f uHjyD; tm%mvkavrvm;/ rw&m; vkyw f m cHxm;&olawGu jyefvufpm;
acsrvm;pwJ@ a=umuf&ŒHG pd;k &drrf a_S wGe@J twl touf&iS af e&ygw,f? 'gukd awG;rdjyD; tm%m&Sif
pepfatmufrmS b,forl S rvGwv f yfb;l vd@k e,fvq f if rif'v J m;u oabmayguf oGm;wmyg?
jrefrmjynfrmS jzpfaewmvnf; 'Dtwdik ;f ygy?J tm;vH;k rvGwv f yfygb;l ? tm;vH;k
xdwv f ef@p;kd &drf ae&ygw,f? omref wdik ;f oljynfom;awGvnf; rvGwrf vyf pd;k &draf =umufvef@
ae&ovd/k tkycf sKyfw@J t&m&St d &mcH ppfAv kd cf sKyf=uD; rsm;vnf; rvGwrf vyf xdwv f ef@pd;k &drf
ae=u&ygw,f? tm%m&Sipf epf[m rvGwv f yfr&_S ŒJ ta=umif;&if;yg?
Ak'b < momuawm@ vlawGukd ta=umufw&m;rS uif;vGwaf tmif a[mn$ew f @J
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 21
bmomyg? Ak'b < momudk vdu k ef m usi@f o;kH &if ud, k @f u, kd u
f , fkd f ydifk pf ;kd jy;D vGwv f yfru _S kd tjynft h 0
cHpm;&&SEd ikd yf gw,f? vlvcl si;f tEdik u f si@f wmrsK;d nSi;f yef;ESyd pf ufwmrsK;d udk Ak'b < momu vH;k 0
vufrcHygb;l ?
Ak'b < mom0ifawG&ŒJ b0&nfreS ;f csu[ f m vGwv f yfry_S g? Ak'b < mom0ifawG edp"P 0l
qkawmif;aewJ@ t&m[m edAmŠ efyg? edAmŠ ef&ŒJ t&om[m bmvJq&kd if vGwv f yfr_S jzpfygw,f?
'ga=umif@ a,mtwGi;f 0ef OD;zd;k vSid_ u f 0drw k t dW &om qdw k @J emrnfe@J vGwaf jrmufr_S edAŠmef
t=umif;udk a&;om;cJ@wmyg?
'Dae@ jrefrmEdkifiHrSm ppfAdkvfcsKyf=uD;rsm;u apwDykxkd; bk&m;ausmif;uefrsm;udk
t=u;D tus,f jyKjyifwnf aqmufwmawG vkyjf yaeavawm@ Ak'b < mom[m tm%m&Siaf wG&ŒJ
taxmuftyH@a=umif@ xGef;um;awmufy aeovdkvkd xifcsifp&myg? wu,fawm@
tm%m&Sifrsm;[m Ak'<bmom0if trsm;pk&JΠaxmufcHrS_udk &zdk@twGuf Ak'<bmomudk
ck w H k ; vk y f j yD ; vS n f h z sm;ae=ujcif ; om jzpf y gw,f ? ppf A d k v f c sKyf r sm;&J Πbmoma&;
Aef;jyvkyif ef;awG[m "g;jywdu k v f @kd &wJ@aiGe@J bk&m;wnfjyD; bk&m;wumbG@J udk cH,x l m;wJ@
"g;jyAdv k &f ŒJ vky&f yfe@J bmrS rxl;ygb;l ?
Ak'<bmomudk &dkaoudkif;&S_dif;olqkd&if trSefvkyfjy&rSmu jrwfAk'<vkyfwJ@twdkif;
tm%meJ@ rw&m; &,lxm;wJy pnf;pdrcf sr;f omawGukd pGe@f vw $ jf y&rSmyg? jrwfA'k v < yk w
f @J twdik ;f
vlawGukd vGwv f yfpmG aexdik Ef ikd af tmif tm;ay; uln&D rSmyg? jrwfA'k a< [mwJ@ w&m;awmfawGe@J
tnD usi@f oH;k aexdifk &f rSmyg?
Ak'b< mom0if wpfa,muftwGuf vGwv f yfro _S nfom y"ge jzpfygw,f? vGwv f yfr_S
onf[m b0&JΠ&nfreS ;f csuf jzpfygw,f? vGwv f yfro S nf[m b0&JΠwpfcw k nf;aom tESpo f m&
jzpfygw,f?
'ga=umif@ Ak'b < mom0ifwpfa,muf[m olu, dk w f ikd f vGwv f yfr&_S atmif vky&f rSm
jzpfovdk wjcm;olawGuv kd nf; vGwv f yfr&_S atmif tm;ay;uln&D ygr,f? wyg;ol&ŒJ vGwv f yfru _S kd
xdyg;zsuq f ;D ol/ wyg;oltay: zdEydS cf sKyfcs,f wJ@ol[m Ak'b < momeJ@ qef@usio f l jzpfygw,f?
&[ef;oHCmrcsef axmifoGif;tusOf;csaejyD; wdkif;jynfwpfckvHk;udk trsKd;rsKd;
ue@o f wfcsKyfcs,af ewJ@ ppftm%m &Sirf sm;[m Ak'b < mom0ifv@dk ud, k @f u, kd uf kd ac:cGi@f r&Syd gb;l ?
Ak'<bmom0if jrefrmEdkfifiHom;rsm;tay: xifovdk cs,fvS,fEdkifzdk@twGuf Ak'<bmom&JŒ
rsuEf mS zH;k udk pGyx f m;wJ@ rdpm> 'dXrd sm;om jzpfygw,f?
ppfAdkvfcsKyf=uD;rsm;taeeJ@ b,favmufyJ bmoma&;udk tm;ay;axmufyH@wJ@
yHrk sK;d vkyjf yaeapumrl olw@kd vufxufrmS Ak'b < mom&JΠwu,f@tESpo f m&jzpfw@J vGwv f yfr_S
qdw k m wpweawmif ruseaf wm@ygb;l ? vGwv f yfa&; wdu k yf 0JG ifc@J wJ@ ocifoed ;f azwd@k vdk
yk*Kd~ vf=uD;awGawmif vGwv f yfa&;ae@ ESpyf wfvnfyu JG kd vGwv f w G f vyfvyf vkycf iG @f r&awm@w@J
tjzpf a&mufaeygjyD?
vGwv f yfru_S kd ydwyf ifwm[m Ak'b < momudk ydwyf ifwmeJ@ twlwyl gy?J vGwv f yfciG @f
22 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
r&Sw d m[m Ak'b < mom r&Sw d meJ@ twlwyl gy?J Ak'b < mom xGe;f um;jcif; &Srd &Sd qdw k mudk vGwv f yfr_S
&Srd &Sqd w kd @J aywHe@J om wdik ;f wm&ygr,f?
Ak'b< mom0if jrefrmEkid if o H m;awGtaeeJ@ ud, k t f xGwt f jrwfxm;wJ@ Ak'b < momudk
qufvuf wnfw@H apcsif w,fq&kd if ppftm%m&Si=f u;D rsm;&JΠ[efjy bmoma&; tvkyaf wGukd
txifr=uD;zd@k vdyk gw,f? tay:,H bmoma&; tvkyu f kd ckw;kH vkyjf yD; wu,f@ Ak'b < momudk
zsuq f ;D aewJ@ ppftm%m&Sipf epfukd qef@usizf @dk vdyk gw,f? 'Dtm%m&Sipf epf ysuo f ek ;f rSom
Ak'<bmom tppftrSef xGef;um;rSmjzpfjyD; vGwfvyfrS_udkvnf; &&SdcHpm;EdkifrSm jzpfa=umif;
oabmaygu=f uzd@k vdyk gw,f?
tydik ;f -2 -
b,facwf b,ftcgrmS yJ jzpfjzpf tm%m&Sirf sm; t"du &ifqidk &f wJh jy\emuawmh
w&m;0ifa&;yJ jzpfygw,f? olw@dk rw&m;&,lxm; wJh tm%m[m w&m;0if &&Sx d m; wm
jzpfwt hJ a=umif;/ olw@kd [m tm%mudk &oif@xku d o
f ihw f hJ twGuf &aejcif;omjzpfa=umif;/
jynfolvlxk vufcH,kH=unfaeatmif &EkdiforSsenf;vrf;awGeJ@ tpGrf;ukef =udK;pm;wwf
=uygw,f? 'ga=umihv f nf; a&S;acwfu tm%m&Sirf sm;[m olw@dk u, dk o f w l @dk bk&m; rsK;d EG,af wGyJ
jzpfovkdvkd/ bk&m;uyJ olwkd@udk tm%m&Sifrsm;tjzpf a&G;cs,fcef@tyfxm;ovkdvdk
,k=H unfra_ wGe@J vSnzfh sm;+yD; ykrH mS ;¶ku d cf =hJ uygw,f? jrihjf rwf aom&Sib f &k if (Divine King) qkw d hJ
pum;vk;H [m onfvdk vSnzfh sm;r_awGrS ay:ayguv f mwJh pum;vk;H jzpfygw,f?
jrefrmEkid if rH mS acwftqufquf tkycf sKyfcw hJ hJ bk&ifawG[mvnf; olw@dk w&m;0if
jzpfa&;twGuf onfvv dk nS zfh sm; wJeh nf;awGukd usio fh ;Hk cJ=h uwmygy?J 'gayr,fh jrefrmEkid if rH mS
vltrsm;pku Ak'b < momudk ud;k uG,af ewJh twGuf olw@dk ud, k o f w l @dk jrihjf rwfaombk&ifawG
vk@d awmh vkyv f @dk r&cJyh gb;l ? onftpm; Ak'b < mom0ifawG ud;k uG,w f hJ Ak'j< rwfpmG eJ@ trsKd ;awmf
oa,mifa,mif vkyw f wf=uygw,f?
ousomuD0ifrsKd ;qkw d t hJ ok;H [m 'gu&kd nfne$ ;f jyaewJh pum;vk;H yg? Ak'j< rwfpmG vnf;
ousomuD0ifrsKd ;/ igvnf; ousomuD0ifrsKd ;/ 'ga=umihf igu Ak'e< @J aqGawmfrsKd ;awmf jzpfw,f
vdk ah umufcsuq f jJG ywwfygw,f? onfvdk Ak'j< rwfpmG eJ@ aqGrsKd ;awmfovkv d yk cf =hJ uayr,fh Ak'&< ŒJ
twkukd ,l+yD; uk, d uf sKd ; pGe@f v$wf wmrsKd ;udak wmh b,ftm%m&Sirf S vkycf w hJ m rawGŒ&ygb;l ?
olwkd@ tm%m w&m;0ifjzpfa&;eJ@ olwkd@tm%m wnf+rJa&; twGufom Ak'<jrwfpGmudk
wvJt G ok;H cswmrsKd ;yJ vkycf =hJ u ygw,f?
onfvAdk 'k j< rwfpmG udk tok;H cs&mrSm tqk;d qk;H wckawmh Ak'j< rwfpmG &JŒ ¶kyx f u
k kd rukÉd af wG
rif;ajrmufwefqmawGe@J qif,if+y;D tm%m&Sif wpfyg;&JΠtoGirf sKd ; xkvyk f =ujcif;ygy?J onfvdk
xkvyk Ef idk zf @kd twGuf r,kEH idk pf &m Zmwfa=umif;awG udv k nf; zefw;D cJ=h uygw,f? onfZmwf
a=umif;awG b,favmuf cdkifrmjcif; &Sd§r&Sdqkdwmudk tomxm;vkd@ Ak'<bmom0if awG
ud;k uG,w f hJ Ak'j< rwfpmG udk onfvv dk yk jf cif;[m Ak'j< rwfpmG udk ¶kad oav;pm;orSKeJ@ *k%jf yKwmvm;
'grrS [kwf zsuv f zdk suq f ;D ESrd chf sypfwmvm; qkw d mukd t"duxm;+yD; qef;ppf=unhcf siyf gw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 23
Ak'<bmom0ifawG udk;uG,fwJh Ak'<jrwfpGmqkdwm xD;eef;udkpGef@cGm+yD; vlom;rsm;
vGwv f yfr&_ &Sad &;twGuf vrf;jy cJo h o l m jzpfygw,f?jrwfA'k &< ŒJ orkid ;f udk jyef=unfrh ,fq&d k if tm%m&Sipf epf&ŒJ
bufom;vm;/ tm%m&Sipf epfud k qef@usiw f o hJ vl m; qkw d m txift&Sm;odEid k yf gw,f? jrwfA'k u < k d vGecf w hJ hJ
ESpaf ygi;f 2500ausmu f oka'<g"ebk&ife@J rm,mrdz&k m;wd@krS arG; zGm;cJw h myg? tJonfumv[m bk&ifpepf
xGe;f um;wJu h mvjzpfygw,f? bk&ifpepfqw dk m tkypf ;kd olb&k ifu wkid ;f oljynf om;awGudk
t=uiG ;f rJyh ik d q f id k w
f ph J epfyg? bk&ifawGu t&Sio f cifawGjzpf+y;D / wkid ;f oljynfom;awGu aus;useG af wGjzpfae
&wJhpepfyg? bk&ifawGu wkdif;oljynfom;awGudk olwdk@tvkd&SdorSs ckdif;apEkdif¶kHomru
toufuo dk wfr,fq&dk ifyif owfciG &fh w dS mrk@d oufO;D qHyidk b f &k ifpepfv@dk vnf; ac:ygw,f? jrwfA'k <
arG;zGm;=u;D jyif; cJ&h wm[m onfvv dk rl qefwhJ pepf xJrmS yg?
Ak'j< rwfpmG &JΠtrnfu od'w < jW zpfygw,f? tvk&d o dS rSs jynfph w Hk ohJ @l b0ukd &nfne$ ;f +yD;
onfemrnfay;xm;wmvkd@ qkdygw,f? onfvkdjynfhpkHatmif zefwD;ay;wJh zcrnf;awmf
oka'<g"e[m b,favmuf tm%m&Srd vJqw dk m udv k nf; rSe;f =unfEh idk yf gw,f? eef;rok;H aqmife@J
armif;rrd\rH sm;pGmeJ@ umr*k%pf nf;pdru f kd tvd&k o dS vdk cHpm;Ekid f w,fv@dk usr;f *efrsm;rSm
qkx d m;ygw,f?
wu,fawmh onfvdkpnf;pdrfawG[m tm%m&Sifpepfu zef;wD;ay;xm;wJh
pnf;pdrcf sr;f omawGyg? od'w < [ W m tm%m&Sipf epfuay;wJh pnf;pdru f dk ESpo f uforl [kwyf gb;l ?
vlvcl si;f useG jf yK+y;D &&Sw d hJ csr;f omokcrsKd ;udk rpif avmufvef; uJo h @dk pufqyk &f &HG mS oljzpfygw,f?
aemuf+yD; Ak'<tavmif;tvsm od'<wW[m tm%m&Sifpepfatmufu vlom;awG&JŒ
qif;&J'u k aQ wGukd vnf; r=unf&h ufol jzpfygw,f? olw@dk vkd t&Sio f cifawGu pnf;pdrcf sr;f om
awGukd tvSsyH g,f cHpm;aewJt h csed rf mS jynf olawGuawmh pm;&rJah omuf&rJh jzpfaewmudk
=unh+f yD; raysmrf &$if jzpfaeolyg?
tm&Swu dk &f ŒJ tvif;a&mifqw dk hJ uAsmpmtkyrf mS (urBm'h u k aQ =umifh toJuaGJ eol)vk@d
jrwfA'k u < kd wifpm;xm; ovkyd gy?J avmu&JΠqif;&JawGu=kd unf+h y;D xD;eef;pnf;pdru f dk raysmEf idk b f J
jzpfaeolyg? 'ga=umifv h nf; tm%m&Sif pepf&ŒJ aus;useG f awGtjzpfe@J qif;&J'u k t Q rsKd ;rsKd ;ukd
cHae&wJh vlom;awGudk b,fvkdvGwfajrmufatmif vkyfay;&rvJvkd@ tcsdefeJ htrSs
pOf;pm;awG;awmaewwfyg w,f?
onfvpdk Of;pm;aewwfwt hJ wGuf crnf;awmf oka'<g"eu olawmxGurf mS pd;k &dr+f yD;
pnf;pdrfcsrf;omtrsdK;rsdK;udk zef;wD;ay;w,fvkd@ qkd=uygw,f? 'gayr,hf ynmOm%feJ@
arwWm*¶k%m}uD;rm;vSwhJ od'w < u W kd tm%m&Sipf nf;pdru f b,frmS csKyfaESmifxm;Ekid yf grh vJ?
touf 29 ESpfrSm od'<wW[m vGwfajrmufr_w&m;udk &SmazGzkd@ xD;eef;udkpGef@+yD;
awmxGucf yhJ gw,f? onfvdk xD; eef;pGe@f omG ;wmudk =unfjh cif;jzihf od'w < [ W m tm%m&Sib f 0udk
b,favmufpufqkyfovJqkdwm odomvSygw,f? ol[m xD;eef;&dyfjidrfudk ausmckdif;jyD;
rif;ajrmufwefqmawGudk pGef@ypfxm;cJhygw,f? qHyifrsm;udk &dwfypfjyD; ouFef;0wf
omra%b0od@k ul;ajymif;vku d yf g w,f? igvw G af jrmufovkd vlwidk ;f vGwaf jrmuf&r,f qkw d hJ
24 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
&nfreS ;f csuef @J vlom;wkid ;f usiEfh idk w f hJ vGwaf jrmufa&;w&m;udk toufeJ &h if;jy;D &SmazGcyhJ gw,f?
ajcmuf E S p f = um+yD ; wJ h t csd e f r S m od ' < w W [ m vG w f a jrmuf a &;vrf ; pOf w pf c k u d k
ud k , f w k d i f u sih f o k H ; awG Œ &S d + yD ; orR m orŠ K '< qk d w J h bk & m;bJ G Œ xl ; ud k cH , l v d k u f y gw,f ?
oludk,fwkdifvGwfajrmuf+yD;wJhtcgrSm xD;eef;pGef@pOfwkef;u xm;&SdcJhwJh &nfrSef;csufudk
taumiftxnf jyefazmfygw,f? igvw G af jrmufwt hJ wkid ;f vlwidk ;f vGwaf jrmuf&r,fv@kd ol
a=uG;a=umfcw hJ ,f r[kwyf gvm;? jrwfA'k [ < m vlawG=um;xJ jyef0if+yD; vlwidk ;f usi}fh uHEidk w f hJ
vGwaf jrmufa&; w&m;udk a[m=um;ygw,f?
jrwfAk'<[ m tm%m&SifpepfeJ@ ajzmifhajzmihfq ef@ usifwJh oHCmhtzJGŒwckudk
vuf a wG Πwnf a xmif j yocJ h y gw,f ? 'g a=umih f v nf ; tm%m&S i f p epf a tmuf r S m
rGef;=uyfpGmae=u&wJh wkdif;oljynfom;awGu Ak'<aemufudk vkdufcJh=uwm jzpfyg w,f?
rif;nDrif;om;/ olaÏ;ol=uG,af wGa&m/ qif;&Jom; rif;r_xrf;/ v,form;/ ,morm;awGyg
tm%m&Siaf wG&ŒJ vufatmufu vGwaf jrmufwhJ oHCmhtzGŒJ xJudk 0ifa&mufc=hJ uygw,f?
Ak'<jrwfpGm[m ol@&JŒaqGrsdK;om;csif;awGudkvnf; tm%m&Sifpepfatmufu
vGwaf jrmufatmif vkyaf y;cJyh gw,f? rdaxG;awmf a*gwrD tygt0if/ =uif,mawmf ,aomf"&m/
om;awmf &m[kvm/ nDawmf tmeENm tp&Sw d hJ olawGudk &[ef; jyKcdik ;f cJyh gw,f?
'g[m tm%m&SifawGtwGuf pdk;&drfp&maumif;vSygw,f? olwdk@pdwfwkdif;us
cs,v f ,S Ef idk w f hJ wkid ;f oljynfom; awG olw@dk vufatmufu vGwu f ek &f if olw@kd &ŒJ tm%m&Sib f 0
qkH;cef;wkdifoGm;rSmayhg? tkyfpkd;cHr&Sdawmh&if tkyfpdk;olqkd wm b,fvkd&SdEkdifygawmhrvJ?
aus;useG q f w dk m r&Sad wmh&if t&Sio f cifqw kd m b,frmS &Syd gawmhrvJ? onfvedk @J Ak'b < momudk
tm%m&Siaf wG acwftqufquf trsKd ;rsKd ; zsuq f ;D cJ=h uwmyg?
tm%m&Siaf wG ta=umufq;Hk uawmh jrwfA'k [ < m tm%m&Sipf epfukd qef@usio f jl zpf
w,fqw dk hJ tcsuyf gy?J olw@dk u jrwfA'k [ < m olw@dk enf;wl tm%m&Sijf zpfw,fvdk @vyk cf siaf ewmyg?
'ga=umihf jrwfA'k u < d k tm%m&Siyf rH k sKd ;eJ@ xkvyk f ud;k uG,&f if vdw k &w,fqw d k mrsKd ; 0g'jzef@wwf=uygw,f?
'gudk ,ckxufwkdif tm%m&Sifpepfa tmufu rvGwfa jrmufEkdif= uao;wJh
Ak'b < mom0if jrefrmEkid if o H m;awG em;vnfaezk@d vdyk gw,f? jrwfA'k [ < m tm%m&Sirf [kwyf gb;l ?
jrwfA'k [ < m tm%m&Siaf wG tjrwfwEk;d 0wfqifxm;wJh rukÉd af wG/ rif;ajrmufwefqmawGukd
pGe@f vw $ cf o hJ o l m jzpfygw,f? jrwfA'k < tm%m&Sipf epfukd olu, kd w
f idk v f nf; qef@usif pGe@f cmG cJo
h vkd
wjcm;olawGudkvnf; qef@usifpGef@cGmatmif a[majym vrf;n$efcJhol jzpfw,fqkdwm
odxm;&ygr,f?
Ak'<bmom0ifawGtaeeJ@ ukd,fudk;uG,fwJh Ak'<jrwfpGmtwkdif; tm%m&Sifpepfudk
qef@usifzkd@vdkygw,f? tm%m&Sif pepfudk qef@usifjcif;[m Ak'<bmom0ifwdk@&JΠyxrqkH;
usi0fh wfjzpfygw,f? ?('Drkdu&ufwpf jrefrmhtoH a&'D,dkwGif xkwfv$ifhcJhaom aqmif;yg;jzpfygonf?)
armifomrn
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 25
atmifjrifoel J SHh&;HkS edro
hf l
armif0o
H
avmurSm ekid o f el @J &H;_ olqw dk m &Spd jrJygyAJ sm? ekid of l &H;_ olt=um;rSm bmawGumG jcm;
ovJqw dk mukd pepfwusavhvmcsuw f pfck zwfvu kd rf w
d mav; azmufonfcsyg&ap? (ckwavm
uk,d yf idk af qmif;yg; ra&;jzpfv@kd bmomjyef pmwpfy'k f a&;yk@d vku d yf gw,f?)
1? atmifjrifoal wG[m ajz&Si;f wJeh nf;awGudk OD;pm;ay;&SmazGw,f?
&H;_ edro hf al wG[m jy\emukyd J tav;xm;jyD; =unhw f ,f?
2? atmifjrifoal wGu wm0efcw H ,f? wm0ef,w l ,f?
&H;_ olawGu wjcm;vlawGudk tjypfz@dk w,f?
3? atmifjrifoal wGu tusyt f wnf;awG@&if xGu&f yfvrf;udk &Smw,f?
&H;_ olawGu tusyt f wnf;awG@&if nnf;nLaezk@d yJ odw,f?
4? atmifjrifoal wGu ypPKy`eu f dk wnfw h nfh &_w,f? twdwu f dk oifcef;pm,lw,f?
&H;_ olawGu twdwu f ae rxGuaf wmhb;l ?
5? atmifjrifolawGu uwdu0wfawG jyKjyD;&if b,ftajctaersKd;jzpfap uwdtwkdif;
vkyw f ,f?
&H;_ olawGu uwdu0wf vG,v f ,
G jf yKw,f? vG,v f ,G af zmufzsuw f ,f?
6? atmifjrifoal wGu xajrmufatmifjrifatmif b,fvv dk yk rf vJ qkw
d mukyd J pOf;pm;w,f?
&H;_ olawGu &H;_ wmukq d ifajcay;zk@d yJ pOf;pm;w,f?
7? atmifjrifoal wGu wpfO;D csi;f wk;d wufru _ dk OD;pm;ay;w,f?
&H;_ olawGu wpfO;D csi;f wk;d wufru _ dk OayuQmjyKw,f?
8? atmifjrifoal wGu olw@dk a=umuf&ŒHG wmukd &ifqidk w f ,f?
a=umufwmukv d ufcw H ,f? a=umuf&ŒHG jcif;uae ckex f uG w f ,f?
&H;_ olawGu a=umuf&ŒHG jcif;xJrmS yJ aew,f?
9? atmifjrifoal wGu olw@kd &JŒom,maysm&f i$ rf e_ ,fajrukd wk;d csŒJ w,f?
&H;_ olawGu olw@kd &JŒom,maysm&f i$ rf _ e,fajrav;xJrmS yJ auseyfaew,f?
10? atmifjrifoal wGu ta&;,laqmif&u G rf u _ dk wpforwfwnf; jyKw,f?
&H;_ olawGu ckwpfrsK;d awmf=umwpfrsK;d jyKw,f?

26 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


11? atmifjrifoal wGu t&H;_ ukd olŒtwkid ;f vufcw H ,f? t&H;_ uaeoifcef;pm,lw,f?
&H;_ olawGu t&H;_ ukad =umufw,f? t&H;_ udak &Smifwrd ;f zk@d tcsn;f ES;D =udK;pm;wwfw,f?
12? atmifjrifoal wGu olw@dk vkcd siw f hJ &v'fudk r&ao;&if rwlujGJ ym;wJh r[mAsL[mawGe@J
=udK;pm;w,f?
&H_;olawGu uJGjym;jcm;em;wJh &v'f&zkd@ arSsmfrSef;jyD; wpfrsKd;wnf;aom enf;vrf;eJ@
xyfcgwvJvJ =udK;pm;w,f?
13? atmifjrifoal wGu &nfreS ;f csuf yef;wkid af wGudk owfrw S w
f ,f?
&H;_ olawGu yef;wkid rf xm;bl;?
14? atmifjrifoal wGu pDru H ed ;f eJ@ vkyw f ,f?
&H;_ olawGu pDru
H ed ;f ukd ypfy,fw,f?
15? atmifjrifoal wGu olw@dk rmS avhvmqnf;yl;p&mawG trsm;=u;D &Sad eao;w,fv@dk cH,w l ,f?
&H;_ olawGu olw@dk ow d m enf;enf;av;ukd trsm;=u;D xifjy;D uk, d uhf , dk u f dk yg&*l wpfa,muf
vk@d xifaew,f?
16? atmifjrifoal wGu uk, d u hf , dk uf dk ESrd chf sw,f?
&H;_ olawGu 0if0h gw,f?
17? atmifjrifoal wGu rdrt d &nftaoG;ukd qufumqufum aoG;aew,f?
&H;_ olawGu t&nftaoG;jrSizhf @dk odyt f av;rxm;bl;?
18? atmifjrifoal wGu atmifjrifavtvkyyf v dk yk af v?
&H;_ olawGu enf;enf;av;[efusjyDqw dk meJ@ tvkyu f o
kd ufomckw d ,f?
19? atmifjrifoal wGu olw@dk vkyw f hJ tvkyrf eS o f rSsudk pdwaf &muk, d yf gEpS jf yD; taumif;qH;k
vkyw f ,f?
&H;_ olawGu 0wfauswef;aus vkyaf vh&w dS ,f?
20? atmifjrifoal wGu yef;wkid af &mufatmif rqkwrf epf =udK;pm;w,f?
&H;_ olawGu vrf;wpf0ufrmS twm;tqD;ay:vm&if vufavSsmv h u dk wf myJ?
21? atmifjrifolawGuolwdk@tcsdefukd wefzkd;&Sd&SdoHk;w,f? &nfrSef;csufyef;wkdifa&mufzkd@
taxmuf tuljzpfapr,fh udprP sK;d awGuydk v J yk w
f ,f?
&H;_ olawGu tv[\udprP sKd ;awGrmS tcsed u f ek cf w
H ,f?
22? atmifjrifoal wGu ae@v,ftyd rf uf rufw,f?
&H;_ olawGu tdy, f mxJrmS tdyrf uf rufw,f?
23? atmifjrifoal wGujzpfeidk af jc ,kwadW wGukd pOf;pm;w,f?
&H;_ olawGu twm;tqD;t[ef@twm;awGuykd J pOf;pm;w,f?

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 27


24? atmifjrifoal wGu aocsmw,f?
&H;_ olawGu oHo,rsm;w,f?
25? atmifjrifoal wGu olw@kd yef;wdik u f dk olw@kd jyXmef;w,f?
&H;_ olawGu uH=urRmudk ,d;k r,fz@JG w,f?
26? atmifjrifoal wGu olw@kd t,lxuf tay;uydrk sm;w,f?
&H;_ olawGu tay;xuft,luydrk sm;w,f?
27? atmifjrifolawGu vltkyf[m vrf;rSeftwkdif; oGm;aewm[kwf&JŒvm; =unfhw,f?
vrf;rSeu f o
dk mG ;aewm r[kw&f if olŒbmom vrf;rSeu f dk &SmjyD; cJx
G uG w
f ,f?
28? atmifjrifoal wGu pOf;pm;w,f? OD;aqmifw,f?
&H;_ olawGu rpOf;pm;bl;? aemufuyJvu dk w f ,f?
29? atmifjrifoal wGu em;axmifw,f?
&H;_ olawGu uk, d uf ajymzk@d tcGit hf a&;yJ acsmif;aew,f?
30? atmifjrifoal wGu ydjk yD;aumif;wJeh nf;vrf;awGukd tjrJwrf;&SmazGw,f?
&H;_ olawGu enf;wpfenf;wnf;udyk J yHak oum;usyf vkycf siw f ,f?
31? atmifjrifoal wGu eD;S aeSmzvS,yf aJG wG/ oifwef;awGrmS tukeu f scjH y;D rdru
d ,
kd rf rd d wd;k wuf
atmifvyk w f ,f?
&H;_ olawGu eS;D aeSmzvS,yf w JG @kd / oifwef;wd@k qdw k m yduk q f jH zKef;wD;wmvd@k ,lqw,f?
32? atmifjrifoal wGu wjcm;vlawGuv kd nf; atmifjrifr&_ atmif ulnw D ,f?
&H;_ olawGu olwpfyg;udk ulnzD @kd xuf rdrt d wGuf tusKd ;&Srd mS udyk J =unfw h ,f?
33? atmifjrifoal wGu olw@kd vdyk J pdww f u l , kd wf vl al wGukd aygi;f jyD;ydI k jrifrh m;wJt h qifu h kd
wufvrS ;f w,f?
&H;_ olawGu olw@kd vdyk J pdww
f u l , kd w f l vlawGukd aygi;f jyD; t&H;_ xJukd tjyeftvSeq f cJG sae=u
ygava&m?
armif0Ho
jynfol hacwf*sme,f twGJ (1) trSwf (30) rS
10 azazmf0g&D /2011

NNN

28 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


ocifatmif
ESihf
qef
;
ESihf

urf;em;opfwyifta-umif;

rsdK;jrifhcsdK

aZAD;,m; (Xavier) [lonft h rnfukd usaemf 5 wef; 6 wef;ausmif;om;t&G,f


avmufwiG f pwif=um;zl;onfxif.? aemufyikd ;f usrS olEiS w hf IJG [oFmc&dik wf @kd Armtpnf;t&H;k
nDvmcH/ ZvGef+rdK@/ a'gifh}uD;w&m;yGJ/ csif;jynfe,fta&;ra[m&/ umuG,fa&;Oya'/
OD;0rf;rol;armif/ usKH rai; ocifwifarmif/ ocifatmifqef;ESihf 5usyw f efzrf;0&rf; ponfh
ordik ;f yH&k yd Ef iS ahf cwf+ydKifZmwfaumifrsm;udk wpwpodciG &hf vmcJ. h ? aZAD;,m;udrk l rsuaf jcjywf
oGm;.?
vltcsKd @t=um; 5 usyw f ef0&rf;ESiphf yfvsO;f I tjrifrwlonfrsm;vnf; =um;&zl;.?
rpP w maZ;AD ; ,m;.vuf a xmuf jref r myk v d y f t &m&S d wOD ; u “pwd a vmuf a iG j zif h
zrf;0&rf;xkwfvSsif vlpdwf0ifpm;rSmr[kwf? pdwfr0ifpm;vSsif [dk;av;wausmfrjzpf?
[d;k av;wausmrf jzpfvsS if vGwaf &;vG,. f ? tE &W m,fenf;.” [k awG;+yD; aZ;AD;,m;tm;
t}uHjyKonfq. kd ? xd@k a=umifh atmifqef;onf (5) usyw f ef 0&rf;ajy;jzpf&.? xd@k a=umifh
atmifqef;vGw. f [k qdo k nf?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 29
wcsKd @u aZAD;,m;u atmifqef;vdak cgi;f aqmifukd emrfErdS v f o
kd jzif/h atmifqef;onf
5 usyo f mwefonf0h &rf;ajy;/ aomufa&; vkypf &mrvdk qd+k yD; “csKd ;” csipf w d f oufoufjzifh xdk
zrf;0&rf;xkwfjcif;jzpf.[k qdkonf? zrf;rdjcif; rrdjcif;xuf “rif;wdk@acgif;aqmif 5 usyf
xuf y d k r wef ” vk y f j ycsif j cif ; u t"d u [k q d k o nf ? xd k @ a=umif h 5usyf w ef z rf ; rd e f @ jzif h
atmifqef;crsm0&rf;ajy;&&Sm.[k qdo k nf?
“5usyjf zifjh zpfap/ 5 ode;f jzifjh zpfap zrf;rde@f rxkwo f if”h [k rpPwmaZ;AD;,m;tm;
t}uHjyKcJo h l wOD;wav&Scd o hJ nf[k r=um;rdz;l yg? xd@k a=umifh aZAD;,m;udk usaemfvcl si;f awG@
ar;jref;=unfhcsifonf? odk@aomf olb,fa&mufvdk@b,fayguf/ bmjzpfvdk@bmjzpfrSef;um;
tp&Smr&awmh? acwfrsm;jcm;oGm;+yD? odk@aomf usaemfrsufajcjywfcJh&ol²²aZAD,m;/
usaemfawG@csifol²²aZAD;,m;tm; awG@r,fhawG@awmh tar&dum;rSm? xdk0&rf;ESifh pyfonfh
tcsw d tf qufwcsKd @ vnf; olEiS t hf wlawG@jyef.?
1959 ckESpfwGif Taplinger Publishing Co., Inc. New York,USA rS
vGwv f yf+yD; Armjynf. 'kw, d ajrmuforRw a'guw f m qmbOD;. ud, k w f ikd af &;txkyw ` dW
jzpfaom My Burma qdo k nfph mtkyu f xkd w
k cf .
hJ ? ,if;pmtky. f pmrsuEf mS 144 ESihf 151
wGif ol@udjk yefawG@&.? “The police official who was the harshest of all was
Xavier˜ an Anglo-Indian born in Burma. He started life as a planter in
Moulmein˜ where he figured as the accused in a sensational murder
case. The charge against him was that he tortured one of his employ-
ees to death by first smearing him with jaggery and later forcing him to
sit night and day for several days on an anthill so the ants could crawl
over him and bite him. The man eventually died of e»haustion. Xavier
was tried by a judge of the chief Court in Rangoon with European jury.
He was found not guilty and acquitted² Not long after he blossomed
forth as an Inspector of Police in Rangoon Police Force. He soon ac-
quired a reputation as a fine detective and a good criminal investiga-
tor………… ponfjzifh wrsuE f mS omomcef@a&;xm;.?
+cHKIjyefaomf “aZAD;,m;onf ykvdyft&m&Sdrsm;teuf t=urf;qHk;aumifjzpf.?
t*Fvdyf-tdENd,ujym; jrefrmjynfa yguf? armfv+rdKifrSm+cHpdkuf+ yD; b0pcJh? [dk;av;
wausmfjzpfcJhonfh vlowfr_wckrSm w&m;cHpGyfqGJcH&ol? +cHtvkyform;wa,mufudk
xef;vSsu&f nfow k }f uKd ;wkw+f y;D yk&u
G qf w d tf akH y: &uf t=um}u;D wifxm;+y;D ESyd pf uf? aemufq;kH
xdv k xl 'kd %fjzifh ao&? ol@tm; &efuek rf w S &m;ol}u;D csKyu f Oa&myom;*sL&Dv}l u;D rsm;jzifw h &m;
pD&if? tjypfr&Sq d ukd m uGi;f vH;k usw G vf wG ?f odwrf =umrD &efuek yf v k yd t
f zG@J wGif tifpyufawmf
jzpfvm? &mZ0wfr_pHkaxmufaumif;wOD;tjzpf ausmfapm vm? olESifhol@txuft&m&Sd
tvuf Z ef ; 'g;wd k @ tm; &ef u k e f j rpf w G i f ; aomif ; usef ; aeonf h qef c d k ; *d k % f ; wck t m;
ESrd ef if;&eftxufrw S m0efay;? odwf r=umvdu k f *d%
k ;f acgi;f aqmif[q k o
kd t l m; vuf&zrf;rd?
xdo k @l trd w
f uf&mS ? oufaojyp&mbmrSrawG@? rD;cHaowWmxJrS aiGwode;f ausmu f kd odr;f ,l cJ?h
30 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
tr_&;kH wifcsed w
f iG f xdak iGrsm;tm; oufaotjzpfrwif? aiGawGb,fa&mufomG ;vJar;awmh
tr_ppfaewke;f tukeo f ;kH ypfvu
kd &f onf[k rsuEf mS ajymifwu kd +f yD; cyfwnfwnfEiS x
hf u
G q
f ?kd
&Hk;awmfudkraxrJhjrifjyKr_a=umifh &mxl;us&ifus/ rus&if ÏmewGif;ta&;,lcH&rnf[k
vltrsm;u xifae =u? od@k aomf xdo k @kd r[kwf tr_+yD;awmhbmrSsrjzpfonft h jyif &mxl;yif
wufomG ;”
qufI pmrsuEf mS 145 wGif… It was Xavier who was the District Su-
perintendent of Police in charge of Yamethin District when U Saw and
police started taking repressive measure against the Thakins. He issued
a warrant of arrest against Thakhin Aung San˜ prominent student leader˜
for the alleged incitement to a breach of the peace. The warrant could
not be executed˜ as Thakhin Aung San could not be found in the
Yamethin District; whereupon Xavier issued a proclamation offering a
small reward to anyone who could give information leading to his ar-
rest. He offered a small reward partly to disgrace Thakhin Aung San
and partly to make it appear that Thakhin Aung San was not a young
leader worth bothering too much about. He evidently did not realize
then that Thakhin was already on his way to Japan as one of Thirty
Comrades who would come back soon at the head of a large army as
the Liberator of Burma.
+cHKI jyefvsS if “*VKefO;D apmESiyhf v k yd rf sm;u ocifrsm;tm;ESyd u f yG pf OfwiG f aZ;AD;,m;u
&rnf;oif;c&dkif&mZ0wf0ef? xif&Sm;onfhausmif;om;acgif;aqmif atmifqef;tm;
+idrf0yfydjym;a&;udkysufjym;atmif vlxktm;aoG;xdk;onf[kqdkum zrf;0&rf;xkwf.?
xdt k csed w
f iG f atmifqef;u &rnf;oif;wGif r&Sad wmh? xd@k a=umifh xdzk rf;0&rf;vnf;t&mrxif
awmh? TwGif olu atmifqef;udzk rf;rd&ef owif;ay;Edik o f t l m; rjzpfpavmufqak iGav;
ay;rnf[k a=unmjyef.? owif;ay;Edik t f m; Trjzpfpavmufqak iGay;rnf[x k w k jf yefjcif;rSm
wydkif;tm;jzifh atmifqef;tm; oduQmustoa& ysufap&ef jzpf+yD; aemufwydkif;rSm
atmifqef;onf qkaiGtrsm;}uD;xkwf zrf;ae&avmufatmifrwef? tyifyef;cHvyk x f ukd f
p&mrvdo k l [k qdjk cif;? ol vH;k vH;k rodvu kd of nfu xdt k csed rf mS atmifqef;u ArmjynfwiG f
r&Sad wmh²² *syefo@kd c&D;ESif ESi+hf yDqjkd cif;jzpf.”
pmrsufESm 151 wGif OD;bOD;ESifhaZAD,m;vlcsif;qHkcef;? puFmylcHwyfus+yD?
t*Fvdyfwdk@ajcrudkifrdvufrudkifrd? tajctaeraumif;? &efukef&Sd +AdwdoSsbk&ifcHtpdk;&
ajy;ayguf & S m csd e f / OD ; bOD ; vnf ; ol @ q&morm;rsm;enf ; wl jynf o l u d k x m;+yD ;
ud,k vf w G &f ek ;f &awmhrnf? &efuek u f ae ykord u f o kd mG ; rdbrsm;udak c:/ ajrmif;jrrSc,frESio hf m;orD;
rsm;oGm;ac:um uomwGifajy;ESifhaeonfh [dkufukwftzGJ@ESifhoGm;aygif;&ef pDrHudef;qGJ.?
aemufq;kH c,frESiu hf av;rsm;ac:+yD; uomoGm;zd@k [oFmwa&mufvm? xdt k csed uf *syefrsm;
ppfawmif;jrpfajcem;uyfaeav+yD? +Adwo d sS EiS o
hf @l rif;cpm;rsm;twGuf aemufusonfzh aemifh
opPmazgu?f
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 31
[oFwuaequfxu G &f efjyif? oabFmr&S?d ulou l ,forl ?hJ jrefrmvlrsKd ;ta&;ydik f
(Deputy Commissioner) wOD;tm; tultnDawmif;? qifajcqifvuf trsKd ;rsKd ;ay;+yD;
jiif;? 'ge@J aemufq;kH aZ;AD;,m;ESiahf wG@? xdt
k csed w
f iG f aZ;AD;,m;u [oFmwc&dik &f mZ0wf0ef
….. "District Superintendent of Police who happened to be the Xavier I
have already mentioned was very helpful. He managed to get a launch
belonging to the Irrawaddy Flotilla Company ………………"when we left,
we were soon followed by another launch. On requiring I found out that
it was the launch of the Deputy Commissioner of Henzada. I was very
annoyed: he could have carried me and my children in his boat˜ for his
destination was the same as mine. Later I learned why he did not want
to take us. Soon after we passed Prome, The Deputy Commissioner was
called back by Mr Swithinbank, and on making inquiries I found that he
had failed to hand over to Mr Swithinbank Government treasure worth
several lakhs˜ although directed to do so² However˜ the District Superin-
tendent of Police, Mr Xavier, according to reports˜ did succeed in get-
ting away with some Government treasure on board his launch. Sev-
eral Deputy Commissioners from Delta similarly managed to abscond
with Government treasure. Some of them who were not Burmans went
over to India˜ where a few got into trouble criminally. Burman Deputy
Commissioners who were suspected of misappropriating Government
treasure were never employed again˜ either during time of the Japa-
nese occupation or after liberation.
+cHKIjyefaomf “oabFmxGuv f m+yD; odwrf =umcifrmS aemufoabFmwpD;vdu k v f m?
ar;jref ; =unf h r S ck e tul t nD a y;zd k @ jiif ; cJ h o nf h jref r mta&;yd k i f . oabF m jzpf a e?
“oGm;&r,fch &D;vnf;twlw²l ²bma=umifh ige@J igu h av;awGukd wygwnf;rac:&wmvJ” [k
awG ; +yD ; pd w f y suf r d ? aemuf a wmh r S bmh a=umif h igwd k @ ud k ol r ac:vd r f h o abmayguf ?
jynf + rd K @ud k j zwf + yD ; r=umvd k u f rpP w m qG p f o if ; bif h u ol @ ud k j yef a c:? ta=umif ; u
tpd k ; &b¾mwd k u f r S aiG o d e f ; aygif ; rsm;pG m ud k jyef t yf z d k @ !$ e f = um;xm;&uf E S i f h
rtyfyo J w k v f mcJoh nft h wGu?f od@k aomf aZAD;,m;um; tpd;k &b¾mrsm; oabFmESiw hf u kd +f yD;
vGwfajrmufoGm;a=umif; tpD&ifcHpmrsm;t&od&? xdkodk@ rif;b¾mudk,fh[mrSwfcJhonfh
jrpf0useG ;f ay:a'orS jrefrmr[kwo f nfh ta&;ydik rf sm;u tdE, dN od@k vpf=u.? vGwo f v l w G /f
&mZ0wfoifo h ol if=h u.? tvm;wljyKcJo h nfh jrefrmta&;ydik rf sm;um; *syefacwfwiG f vnf;
aumif; vGwv f yfa&; acwfwiG v f nf;aumif; &mxl;ae&mjyeftcef@rcH&awmhay”
usaemfajc&maumufI&orSs aZAD;,m;um;TwGiaf ysmufjyef.?
a'gufwmbOD;udk,fwdkifa&;txky`wWdudkzwf&if; uHhaumfawmrsdK;atmif .
“tvdu k o f ifah rmifbOD;” udk owd&rd.? rsdK;jrifhcsdK
azazmf0g&Dv 27 / 2011
(rdrk c rD',
D mrS jyefvnfu;l ,laz: jyygonf)
32 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
2007 pufwifbm
a&$0ga&mifawmfveS af &; bma=umifh
ratmifrjrifjzpfc&hJ vJqwkd hJ
ta=umif;tcsufrsm;
pnfolatmif
(bmomjyef)

(Oxford University Press, USA rSaexkwa


f 0+yD; Adam Roberts ESifh Timothy Garton
Ash wnf;jzwfwhJ CIVIL RESISTANCE & POWER POLITICS : The E»perience of Non-
violent Action from Gandhi to the Present pmtkyrf S tcef;wpfcjk zpfwhJ pma&;q&mr
Christina Fink &JΠThe Moment of the Monks: Burma, 2007 aqmif;yg;udk Poe C
uae rl&if;t*Fvyd b
f momrS jrefrmbmomod@k qDavsmaf tmifjyefxm;wmjzpfygw,f?
pnfolatmi
tmif)
oHCmawmfwdk@ &JŒtcsdefumv jrefrmjynf / 200& ckESpf
c&pfpwDemzifhcf 1

jrefrmEdik if rH mS 2007 ckEpf pufwifbmvu jzpfymG ;cJw h hJ qENjyrSKawG&ŒJ jzpfpOfrmS qd&k if


jynfoŒl awmfveS af &;awGe@J yg0gEikd if aH &;=um;u +ydKifqikd rf KS awGu ta&;ygwt hJ csujf zpf vmae
w,f? 'DjzpfpOfu bmudazmfjyovJqawmh vltiftm;tajrmuftjrm;u yg0ifaxmufcH
tm;ay;=uwJh 'Dvjkd ynfoŒl awmfveS af &;vSKyf&mS ;rSKawGukd jzpfay:vmatmif aqmif&u G Ef ikd =f u
ayr,fv h @kd 'Dvyk &f mS ;rSKawGu tjrJwrf;atmifjrifEikd v f rd rhf ,fv@kd arSsmvf ifv h @kd r&bl;qdw k myJ?
tenf ; qH k ; awmh a&wd k u mvrS m aygh ? t"d u uswJ h t rS e f w &m;u tpd k ; &u
ppfa&;udt k m;jyKwJph epfudk usio hf ;kH aewm&,f aemuf+y;D awmh xda&mufwhJ Edik if w H umzdtm;awG
vpf[if;aew,fqw kd hJ tcsuaf wGu tpd;k &udk yg0gukd qufvufqyk u f ikd Ef ikd af pcJw
h ,fqw kd myg?
tpd;k &u rauscsuaf wGudk vlpv k al 0;eJ@ xkwaf zmfqENjywmrsKd ;awGukd jyif;jyif;xefxefwm;jrpf
xm;ovdk EdkifiHa&;tusOf;om;awGudkvnf; wpfcsdefwnf;rSmyJ umv&Snfjypf'%fawGeJ@
tusOf;csxm;wmrsdK;awG vkyfaewJh onf;rcHEdkifavmufatmif qdk;&Gm;aewJh Armjynf&JŒ
EdkifiHa&;tcif;tusif;rSm aygufajrmufatmifjrifwJh vlxkawmfvSefa&;vSKyf&Sm;rSKawGudk
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 33
pwifvKS ŒH aqmfz@kd e@J aqmif&u G t f aumiftxnfazmfz@kd qdw k mawGuv kd yk zf @kd twGuf pdeaf c:rSKawGu
a=umufcref;vdvyd gy?J wjcm;Edik if aH wGrmS awmhwuf=uGvKS yf&mS ;olawGtaeeJ@ olw@kd &JŒtrSm;
awGuaewqifh oif,rl KS awGvyk +f y;D awmh olw@kd &ŒJ enf;AsL[mawGukd jyefvnfjyifqifrKS awGvyk +f y;D
aemufwpf}udrf}udK;pm;zdk@ tcGifh&Sd=uygw,f? Armjynf (jrefrmvdk@ tpdk;&uae+yD;awmh
1989ckEpS rf mS ajymif;vJ)rSmawmh jynfoal wmfawmfrsm;rsm;u tcGit hf a&;wpf}udrf trsm;qH;k
ESp}f udro f m &cGi&hf =dS uwmyg?
'Dpmtkyrf mS ygwhJ wjcm;aom tcef;awGrmS a&;xm;cJw h t hJ wdik ;f jynfwiG ;f u yg0gukd
udik xf m;wJo h al wG&ŒJ vlxak wmfveS af &;vSKyf&mS ;rSKawGukd b,fenf;b,fyu kH ikd w
f ,G &f rvJqw kd hJ
enf;vrf;awGe@J ywfouf+y;D owdxm;rdvmatmif enf;vrf;awGuEkd ikd if w H umrSm jzpfay:aewJh
+ydKifqikd rf KS awGuvnf;yJ wpfenf;wpfzekH @J yHak zmfay;aeygw,f? jrefrmjynf&ŒJ jzpfpOfrmS qd&k if w
jcm;aomEdkifiHawGeJ@ pD;yGm;a&;qufqHrSKawGrSm wdk;wufaewJtcsufu EdkifiHwum&JŒ
jypfwifa0zefrKS awGukd tm;enf;csdeJ@vmcJhatmif vkyfEdkifcJhwJhtvm;tvm&Sdygw,f?
od@k aomfvnf; a'owGi;f tiftm;}uD;awGjzpfwt hJ jyif jrefrmEdik if tH ay:vnf; v$r;f rd;k rSKt&Sd
qH;k Edik if aH wGjzpfwhJ tdE, Nd eJ@w¶kww f @kd vrkd sKd ;Edik if aH wGu tpd;k &tay:rSmxdxad &mufa&mufzt d m;
ay;wmrsdK;udk wufwuf=uG=uGvkyfzdk@ pdwful;r&Sdwmu ppfwyfuAdkvfcsKyf}uD;awGudk
tiftm;oH;k +zdKcGi;f wmrsKd ;vkyzf @kd ydrk v kd , G u f o l mG ;apygw,f?
ukvor*~&ŒJ vHjk cKH a&;aumifprD mS jrefrmjynf&ŒJ jzpf&yfawGukd aqG;aEG;wmrsKd awGvyk cf hJ
ygw,f? 'gayr,fhvnf; w¶kwfeJ@ ¶k&Sm;wdk@ u ADwdktm%mudk qkyfudkifxm;wmrdk@ vdk@
xda&mufwt hJ a&;,lrKS awGukd rvkyEf ikd cf yhJ gb;l ? ukvor*~uae tiftm;oH;k +zdKcGi;f rSKawGvyk af e
pOfrmS yJ txl;ud, k pf m;vS,af wGukd apv$wcf w hJ muvnf; xda&mufwv hJ ufqyk v f ufuikd jf yEdik w f hJ
&v'frsdK;udk r&,lEdkifcJhygbl;? tJ'DvdkeJ@tpdk;&u olwdk@udk,folwdk@ ,Hk=unfrSKwdk;vmcJh+yD;
olwdk@&JŒtpDtpOfawGudk twm;tqD;r&Sd qufvufvkyfudkifcGifh&cJhovdk wpfcsdefwnf;rSmyJ
wuf=uv G KS yf&mS ;olawGe@J omrefjynfov l x l &k ŒJ tjrifrmawmh olw@kd twGut f vdt k yfq;kH tcsed f
rSm pGe@f y,fcx H m;&w,fqw kd hJ cHpm;csuaf wG jzpfay:apcJyh gw,f?'Dpmtkyrf mS ygwhJ tjcm;aom
tcef;awGrmS azmfjyzl;ovdyk J ¶kwcf sn;f atmifjrifrKS rsKd ;udk azmfaqmifz@kd twGuf vlxv k KS yf&mS ;rSK
awGu &SKH ;edrchf &hJ aomfjim;vnf;yJ aemifvmr,fEh pS af wGrmS yg0grsS ajcudk oufa&mufrKS awG&adS pr,fh
vufqkyfvufudkifjyEdkifwJhtajctaeeJ@a&m pdwfydkif;qkdif&mcHpm;csufawGtaeeJ@yg &Sdaer,fh
}udrfrD;tHk;aewJhta=umif;tcsufawGuawmh &SdaeEdkifygw,f? Armjynf&JŒtaetxm;udk
jyef+yD;=unfrh ,fq&kd if Ak'b < mom0ifbek ;f awmf}uD;awGtay: jyif;xefwt hJ =urf;zufrKS awGjyKchJ
wmu jynfolxkwpf&yfvHk;&JŒ EdkifiHa&;cH,lcsufawGudk Edk;=um;apcJh+yD;awmh tpdk;&&JŒ
pdw"f gwaf &;&mt& w&m;0ifjzpfrKS udk &,l&ef }udK;yrf;tm;xkwaf erSKudk t}uD;tus,t f xdem
apcJw h ,f?
(1 Christina Fink [m xdkif;EdkifiH/ csif;rdkif+rdKŒrSm&SdwJh the International Sustainable Devel-
opment Studies Institute u Lecturer wpfa,mufjzpf+yD;awmholru olr&JΠPhD(social/cultural

34 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


anthropology) bJGŒudk 1994 ckESpfuUC Berkeley uae &&SdcJholyg? olra&;om;cJhwJhpmtkyfu Living Silence:
Burma Under Military Rule (Zed Books˜ 2001) jzpf+yD; wGJzufyg0ifwnf;jzwfcJhwJh pmtkyfuawmh Con-
verging Interests: Traders˜ Travelers˜ and Tourists in Southeast Asia (University of
California at Berkeley˜ 1999) jzpfygw,f? rl&if;pma&;olu Peter Carey˜ Malgorzata Gorska ESihf
0if;rif;wdk@udk 'Dtcef;&JŒtapmydkif;rl=urf;awG tay:rSmay;cJhwJh olwdk@&JŒtzdk;wefwJh rSwfcsufawG/ t=uHay;csufawGeJ@ ywfouf+yD;
aus;Zl;wifwJhta=umif; ajymxm;ygw,f?)
('Dtcef;rSmawmh pufwifbm 2007 vlxkvSKyf&Sm;rSK&,f/ jrefrmjynfu ppfwyftkyfcsKyf olawG&,f/ EdkifiHwumu
}ud K ;ud k i f a cgif ; aqmif o l a wG & ,f / jref r mjynf & J Πt}uD ; qH k ; td r f e D ; csif ; Ed k i f i H a wG & ,f e J @ uk v or*~ w d k @ &J Πtcsif ; csif ; =um;u
tm;+ydKifrKS awGuw kd ifjyoGm;ygr,f? aemuf+yD;awmh bmjzpfv@kd rsm; Ak'b < mombke;f awmf}uD;awGu OD;aqmifrKS udk jyKcJ=h uwmvJqw kd meJ@
'DvKS yf&mS ;rSK}uD;&JΠtusKd ;oufa&mufrKS udk b,fvw kd efz;kd jzwftqH;k tjzwfjyKoifw h ,fqw kd mawGe@J twl t=urf;rzufvKS yf&mS ;ygrh ,fv@kd
oH"dÏmefcsxm;csuf&JŒ tqifhuGJjym;yHk/ enf;ynmtopfawG&JŒtcef;u¾/ vlrsdK;pkawG&JŒ udk,fydkifjyXmef;cGifhtwGufyg¶kef;uefae&wJh
jrefrmjynftajctae&JŒoD;jcm;p¶dkufvuQ%mrsm;udkyg aqG;aEG;oGm;ygr,f?)

2007 ck E S p f vl x k v S K yf & S m ;rS K }uD ; tm; jcH K iH k o H k ; oyf j cif ;


2007 ckEpS =f o*kwv f vv,frmS jrefrmjynfov l xl }k u;D wpf&yfv;kH u tpd;k &&Jah vmifpm
qDe@J ywfouf+yD; tultnDawGay;aewmudk ¶kwcf sn;f qdo k vdk &yfwef@vdu k v
f @kd 'DZ,fe@J CNG
obm0"gwfaiGŒawG&JŒaps;ESKef;u tvGeftrif;jrifhwufoGm;wJh ta=umif;udkodvdkuf&vdk@
xdwv f ef@uek =f uw,f? o,f,yl @kd aqmifa&;p&dwaf wGe@J tajccHpm;oH;k ukeaf wG&ŒJ p&dwaf wGu
rdk;xdatmif'Hk;ysHvdk jrifhwufoGm;wma=umifh txl;ojzifhawmh atmufajcvlwef;pm;
qif ; &J o m;awG t wG u f txd e mwJ h q H k ; &S H K ;epf e mrS K awG jzpf a y:vmw,f ? vl t csd K Œu
tvkyu f okd mG ;zd@k vrf;p&dwaf wmif rwwfEikd af wmhwt hJ xd jzpfuek w f ,f?
1988ckEpf 'Dru kd a&pDta&;awmfykH vSKyf&mS ;rSK}u;D udk OD;aqmifc=hJ uwJh zrf;qD;cHEikd if aH &;
tusO;f om;a[mif;awGe@J zGŒJ pnf;xm;wJh 88rsKd ;qufausmif;om;rsm;tzGŒJ u OD;aqmif+yD;awmh
jrefrmEdik if &H ŒJ t}uD;qH;k +rdKŒjzpfwhJ &efuek rf mS qENjycsw
D ufrKS awGvyk cf +hJ yD; tpd;k &xHrmS aps;ESKef;awG
jrifwh ufaewmawGukd y,fzsuaf y;zd@k awmif;qdck =hJ uw,f? tpk;d &u vsiv f sijf refjrefe@J yJ olw@kd
&SmazGzrf;qD;EdkifcJhwJh tzJGŒ&JŒOD;aqmifolawGudk axmif'%fjypf'%fawGcsrSwfcJhwma=umifh
cswD ufqENjyolawG&ŒJ pd;k &drrf KS awGu wd;k wd;k vmcJw h ,f?
aemufydkif;rSmawmh EdkifiHa&;todOm%f= uG,f0wJh Ak'<bmombkef;awmf} uD;
tzGJŒi,fwpfzGJŒu csDwufqENjyrSKudk qufvufvkyfaqmifzdk@wm0efudk ykcHk;ajymif;,lzdk@
qH k ; jzwf v d k u f = uw,f ? 'D b k e f ; awmf } uD ; awG a &m/ omref b k e f ; awmf } uD ; awG u yg
vlx}k uD;}uHKawGŒae&wJh tcuftcJawGukd aumif;aumif;}uD;odae=uw,f? bmvd@k vq J akd wmh
bke;f awmf}u;D awG[m ae@pOfae@wikd ;f ausmif;uaexGu+f y;D awmh 'um/ 'umrvlx}k u;D qDuae
qGrf;tvSLudk cHae=u&vdk@yJ? wpfae@wjcm;vlawGu ydk+yD;awmholwdk@udk,folwdk@awmifrS
aumif;aumif;rGerf eG f pm;aomufEikd jf cif;r&So d vd/k tvSL'geudv k nf; aumif;rGepf mG vSL'ge;f Edik f
wJ h taetxm;r&S d a wmh b l ; ? 'gutvG e f u d k p d w f y suf p &mtajctaeyg? oH C mud k
qGrf;vkyfausG;vSL'gef;w,fqdkwmu ax&0g'Ak'<bmom0ifawGtzdk@ tajccHtusqHk;
ukov kd af umif;rSKjyKjcif;jzpfygw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 35
pufwifbmv 5&ufae@rSmawmh &maygif;rsm;pGmaom bkef;awmf}uD;awG[m
bmoma&;qdik &f mpmayawG oif=um;yd@k cs=uwJb h ek ;f awmf}u;D ausmif;rsm; wnf&adS ejcif;a=umifh
vlord sm;wJh ykcu k LU +rdKŒ&JŒ vrf;awGay: xGuv f m+yD;awmh owW0gtrsm;twGuf arwWmyd@k owJh
taeeJ@ arwWmokweW u f kd &Gwq f =kd uygw,f? axmifaygi;f rsm;pGmaom +rdKŒaevlx}k uD;uvnf;
olwdk@&JŒaxmufcHrSKudkjyozdk@twGuf tjyifudkxGufvmcJh=uw,f? a'ocHtm%mydkifrsm;u
bkef;awmf}uD;awG&JŒacgif;ay:uausmf+yD; ypfcwfajcmufvSef@wm/ bkef;awmf}uD;awGudk
¶du
k Ef uS w
f m/ tcsKd Œudawmh wdik rf mS csn+f yD;¶du k Ef uS wf mrsKd ;awGukd jyKvky+f yD;awmh wk@H jyefcyhJ gw,f?
bk e f ; awmf } uD ; awG u d k uk d , f x d v uf a &muf a pmf u m;wmu Ak ' < b momtjrif t &
tjyif;xefq;kH tukov kd f tvkyaf wGxu J wpfcu k kd usL;vGew f myJ? 'Dt"du¶ke;f u jyif;xefwhJ
rauseyfrKS u kd tpysKd ;ay;vdu k +f yD; vSKyf&mS ;rSK}uD;wpfcv k ;kH udk b,fwek ;f ueJ@rSrwlatmifv@kd
jrefjrefqefqef}uD;xGm;vmatmif taxmuftyHah y;Edik cf w hJ ,f?
aemufig;&uf=um+yD;wJh aemufrmawmh jrefrmEdik if v H ;kH qdik &f m oHCmhwyfaygi;f pk
All Burma Monks Alliance (ABMA) udw k nfaxmifa=umif; a=ujimcJ+yh ;D oHCmawmfawGukd
jyefvnf0efcsawmif;yefzdk@/ pufoHk;qDaps;ESKef;rsm;eJ@ tjcm;aomtajccHvloHk;ukefwdk@&JŒ
aps;ES K ef ; rsm;ud k avsmh c say;zd k @ / Ed k i f i H a &;tusOf ; om;rsm;tm;vH k ; ud k jyef v $ w f a y;zd k @ /
trsKd ;om;jyefvnf oifjh rwfa&;twGuf 'Dru kd a&pDta&;vSKyf&mS ;olrsm;ESihf awGŒqHak qG;aEG;zd@k
qdwk hJ tcsurf sm;ygwhJ awmif;qdck suu f kd tpd;k &xHrmS awmif;qdck =hJ uygw,f?2
'DazmfjycsufrSm tu,fIrsm; pufwifbm 17 &ufae@ a&mufonftxd
tpd;k &zufrS wke@f jyefrKS r&Scd v hJ sS ib
f ek ;f awmf}uD;rsm;taeeJ@ ppfwyfe@J 4if;wd@k &JŒrdom;pkrsm;xHu
ae+yD;awmh tvSLcHrSKudk jiif;qefjcif;/ 4if;wdk@usif;ywJh bmoma&;yGJvrf;obifrsm;udk
jiif;qefjcif;awGukd jyKvkyo f mG ;r,fh bmoma&;qdik &f m oydwaf rSmufrKS udk OD;aqmifjyKvkyo f mG ;
rnfv@kd yg&ydS gw,f? 3

olw@kd &JŒawmif;qdrk KS awGukd tpd;k &u jiif;qefvu kd w f hJ tcsed rf mS awmh bke;f awmf}uD;
awGu oydwu f pkd wifvu kd +f yD; vrf;awGay:udk xGuv f m=uw,f? ykcu k LU u tjzpftysu&f ŒJ
owif;eJ@ ABMA &JΠa=ujimcsuaf wGu bke;f awmf}uD;ausmif;awGe@J 'um/'umrawGqu D kd
jynfyutoHvi$ Xhf meawGuaewqifah um tcsi;f csi;f yg;pyfowif;taeeJ@yg ysŒH ES@H omG ;cJw h ,f?
bke;f awmf}uD;tpktzGŒJ i,fuav;awGu olw@kd &JŒausmif;xdik q f &mawmf}uD;
awGqu D cGijhf yKcsuef @J a&m/ cGijhf yKcsurf &Syd eJ @J yg ay:ayguv f m=uw,f?
a&$0ga&mifawmfveS af &;&JΠyxrOD;qH;k ae@awGrmS awmhoC H mawmfawGcsn;f (aemufyikd ;f
awmh oDv&Siq f &m}uD;/ q&mav;awG ygyg0if) oD;oef@csw D uf=uw,f?4
od k @ aomf v nf ; wpf c sd K Œaomf v l 0 wf a =umif a wG u yg oH C mawmf a wG & J Œ
4if;wd@k ud, k pf m;tepfemcHtm;xkw=f uwJh vSKyf&mS ;rSK&JŒwGe;f tm;a=umifh oHCmawmfawGxrH mS
csO;f uyf+yD; olw@kd vnf;yg0ifqifEcJG iG u hf kd awmif;cHc=hJ uw,f? nêEd KdS if;nDnw $ w f phJ w
d "f gwaf =umifh

36 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


vlyk*~dKvfa wGt aeeJ@ olwdk@ &JŒvufa wGudk tcsif;csif;csdwfq uf+ yD; vlwHwdkif;taeeJ@
oHCmawmfawGavSsmufvrS ;f &m vrf;wpfavSsmufrmS oHCmawGvikd ;f &JΠeHab;wpfzufwpfcsuf
qDuae+yD; vdkufygcGifh&&SdcJhw,f? omoemhtvHawmfawG/ arSmufxm;wJhoydwfawGudk
udik af qmif&if;/ arwWmokweW u f kd &Gwzf wfyal Zmfvm=uw,f?
tJ'DvdkrsdK; xkwfazmfqENjyrSKawGudk wjcm;+rdKŒ}uD;rsm;eJ@ +rdKŒtawmfrsm;rsm;rSm
ab;uae&yf=unfhtm;ay;olawGu vufckyfawGwD;&if;/ idka=uG;&if;eJ@ jyKvkyfcJh=uw,f?
qENjyyGaJ wG t&Sed t f [ketf vGejf refqefpmG eJ@ jzpfay:vmwmeJ@ jzpfay:vmwJh 'DqENjyyGaJ wGudk
b,fvdkudkifwG,f&r,fqdkwmudk rqHk;jzwfEdkifao;wma=umifh tHhtm;oifhpdwfysufae&wJh
tpdk;&[m tpydkif;rSmawmh owdxm;+yD; wHk@jyefvmcJhw,f? ,leDazmif;0wfrxm;wJh
axmufvSrf;a&;t&m&SdawGu vlxkvSKyf&Sm;rSKawGudk AD'D,dk¶dkuf,lrSwfwrf;wifrSKawG
vkyv f mcJw h ,f? 'gayr,fh wpfpw kH pfa,mufurkd sS zrf;qD;ta&;,ljcif;rsKd ;r&Scd b hJ ;l ?
wpfcsed wf nf;rSmyJ vSKyf&mS ;rSKawGukd ydrk u kd s,jf yef@vmatmife@J Edik if aH &;jyefvnf azmf
aqmifrSKudk t&Sdefwdk;jrêifhEdkifzdk@ ABMA taeeJ@ h 88rsdK;qufausmif;om;rsm;tzGJ@u
yke;f atmif;aewJh acgi;f aqmifawGtygt0if tjcm;vl0wfa=umiftzGŒJ tpnf;awGe@J yl;aygi;f +yD;
pufwifbm21&ufae@rSm a=ujimcsufwpfapmif xkwfjyef+yD; vlxk}uD;udk rdp>m'dÏdtpdk;&udk
ESifxkwfzdk@twGuf oHCmawmfrsm;eJ@ yl;aygif;=uzdk@ aqmf=ovdkufw,f?5 pufwifbm
22&ufae@rSmawmh &maygif;rsm;pGmaom bkef;awmf}uD;awGu vlyk*~dKvfawG 0ef;&H+yD;awmh
&J w yf z G J ΠawG & J Πtwm;tqD ; awG u k d jzpf a usmf + yD ; 'D r d k u a&pD a cgif a qmif w pf O D ; jzpf w J h
atmifqef;pk=unftus,fcsKyfuscHae&wJhtdrf&Sd&m &efukef+rdKŒ/ wuUodkvf&dyfomvrf;qDudk
cswD ufomG ;cJ=h uw,f? olru idak =uG;aewJrh suv f ;kH awGe@J tdraf ygu0f txdxu G v f mcJw h ,f?
'Djzpf&yf&ŒJ owif;awGu Edik if w H umeJ@ jynfya&mufowif;rD', D mawGqu D kd jyef@ESo H mG ;cJw h ,f?
vltrsm;udk vHKS Œapmfay;Edik cf +hJ yD; use&f aeao;wJh vltawmfrsm;rsm;udk qENjycsw D ufyq JG u D kd
yl;aygif;yg0ifapcJhw,f?
24 &uf pufwifbmrSmawmh emrnfausmt f Ekynm&Sirf sm;u olw@kd &ŒJ axmufcrH KS udk
vl o d & S i f = um;jyocJ h = uw,f ? oH C mawG u 'D r d k u a&pD t a&;vS K yf & S m ;ol a wG u d k
olw@kd cswD uf&mvrf;a=umif;wpfavSsmuf tv,faumifuaeyg0if csw D ufciG jhf yKcJ+h yD;/ Edik if aH &;
tvH a wG u d k v nf ; ud k i f a jrê m uf a vS s muf v S r f ; cG i f h j yKcJ h w ,f ? vl w pf o d e f ; avmuf u
&efuek +f rdKŒ&JŒvrf;awGay:rSmcsw D ufae=uwJt h csed rf mS axmifaygi;f rsm;pGmaomvlx}k uD;uvnf;
tjcm;+rdKŒawGrm csw D ufqENjyaecJ=h uw,f?tpd;k &twGuaf wmh onf;cHEikd pf rG ;f u ukeo f mG ;yg+yD?
24&uf pufwifbm&JŒnaeydkif;rSmawmh tpdk;&uxdef;csKyfxm;wJh oHCmem,utzGJŒu
oHCmawGtm;vH;k udk avmuDupd aP wGrmS ryg0if=uzd@k aqmf=ovdu k yf gw,f? 25&ufae@rmS awmh
&efuek ef @J rE aW v;+rdKŒawGu tm%mydik t f zGŒJ tpnf;awGu nrxGu&f trde@f udk xkwjf yef+yD;
oH C mawG u d k vrf ; ay:rxG u f = uzd k @ owd a y;cJ h y gw,f ? aemuf w pf a e@reuf r S m awmh

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 37


wyfrawm(jrefrmhppfwyf) ppfom;awGe@J vHx k ed ;f &JawGuae rsu&f nf,Akd ;kH awG/ rD;avmifA;kH awGe@J
ypfcwfjcif;/ ¶duk Ef u
S jf cif;/ qENjyyGu J dk zsuq
f ;D zd@k twGuf vltajrmuftjrm;udk zrf;qD;jcif;awGudk
jyKvky+f yD;awmh t=urf;zuftiftm;oH;k +zdKcGrJ KS udk pwifcyhJ gw,f?
( jrefrmEdi
2
k if v
H ;kH qdik &f m oHCmhwyfaygi;f pk a=ujimcsu/f 0gacgiv f jynfah usmf 12&uf/
1369ckEpS /f we*FaEG/ a=ujimcsut f rSwf 1§2007
3
ygVdbmomrSvmwJh ywWedukZ…eurRqdkwJhpum;&yfuae qif;oufvmwmyg? Ak'<oufawmfxif&Sm;&SdpOfuwnf;u
jyKcJhwJhtrSKjzpf+yD; ajymif;jyefarSmufxm;wJhoydwfyHkeJ@ oauFwjyKygw,f?
4
wu,fawmh jrefrmjynfu oHCmawG&JŒouFef;u =uufaoG;a&mifyg?
5
People’s Alliance Formation Committee, ‘Statement of the People’s Alli-
ance Formation Commit tee to the Entire Clergy and the People of the Whole Coun-
try’, 21 Sept. 2007.)
ppf w yf & J Πtpd k ; &ud k axmuf y H h a y;zd k @ twG u f 1993ck E S p f r S m zG J Πpnf ; ch J + yD ;
tiftm;}uD;rm;wJt h zGŒJ wpfcjk zpfwhJ jynfaxmifp=k uHŒcdik af &;ESizhf ŒHG +zdK;a&;toif; Union Soli-
darity Development Association (USDA) u toif ; 0if w pf c sKd ΠeJ @ twl
4if;tzGJŒaemufrSzGJŒpnf;cJwJh jynfolŒppftzGJŒwpfckjzpfwJh pGrf;tm;&SiftzGJŒwdk@uvnf;
tiftm;oHk;+zdKcGif;rSKudk ulnDay;cJh=uw,f? nzufawGrSmqkd&if ppfom;eJ@vHkxdef;awGu
bke;f awmf}uD;ausmif;awGukd tidu k zf rf;pD;eif;0ifa&muf+yD; oHCmawmfawGudk ¶du k Ef uS uf m/
xde;f odr;f a&;pcef;awGukd zrf;qD;ac:aqmifomG ;=uw,f? a'goxGuaf ewJv h il ,ftpktzGŒJ awGu
&uftawmf=umatmifvrf;awGay:rSm pka0;+yD;aecJh=uayr,fh acgif;aqmifr,fholr&Sdovdk/
vlpv k al 0;awGvnf; b,frmS rSr&Sad wmhb;l ? olw@kd a&SŒqufz@kd b,fvrkd rS jzpfEidk af wmhb;l qdw k m
odomG ;=uw,f?
aemufqHk;awmh tpdk;&u *syefvlrsdK;¶kyfoHowif;axmufwpfOD; tygt0if vl
15OD;aoqH;k w,fv@kd owif;xkwjf yefcw hJ ,f? 'gayr,fv
h nf; ukvor*~&ŒJ jrefrmEdik if q H idk &f m
txl;vlŒtcGifhta&;udk,fpm;vS,f&JŒ tpDt&ifcHcsufrSmawmh 'Dowif;xkwfjyefrSK[m
wu,fhtjzpfrSefxuftrsm;}uD;avsmhayghcef@rSef;rSK jzpfEdkifw,fvdk@ qdkxm;ygw,f? 6
aoqH;k rSKawGu vlav;axmifavmufudk zrf;qD;ac:aqmifomG ;cJw h hJ ,m,Dxed ;f odr;f a&;pcef;
awG e J @ axmif a wG r m yd k y d k + yD ; jzpf a ecJ h w ,f ? oH C mawG t awmf r sm;rsm;ud k a wmh
t"rRouFe;f csw G cf ikd ;f wmrsKd ;awG vkycf whJ ,f?
qENjyyGaJ wGwpfavSsmufv;kH rSmjynfox l uJ owif;orm;awGe@J bavmh**f gawGu"gwyf akH wG/
rsufjrifoufaoawG&JŒxGufqdkcsufawGeJ@ AD'D,dkawGudk tifwmeufay:rSm jzef@a0cJhygw,f?
w¶kwef @J tdE, Nd wd@k u 'Djzpf&yf[m jrefrmwd@k &JŒjynfwiG ;f a&;omjzpfw,fq+kd yD; ajymcJah yr,fh
wpf u rm?vH k ; u tpd k ; &awG e J @ urm?Œacgif ; aqmif a wG u jref r mtpd k ; &ud k
+idrf;csrf;pGmqENjyae=uwJh qENjyolawGudk udkifwG,fwJhae&mrSm xdef;xdef;odrf;odrf;vkyfzdk@
aqmf=ocJyh gw,f? tpd;k &uawmh emusirf KS awGe@J yJ a&SŒqufcygw,f? rsujf rifoufaotawmf
rsm;rsm; ajym=uwmu tcsKd Œppfom;awGe@J &JawGu qENjyyGaJ wG&ŒJ tpydi;ae@awGrmS wke;f u
38 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
vuf[efajc[efe@J oHCmawGukd ¶dak orSKjycJ=h uw,(&Scd ;kd wmudk qkv d ckd si[
f ef&ydS gw,f)qdak yr,fh
qENjyolawGudk ¶du
k Ef u
S zf @kd eJ@ ypfcwfz@kd trde@f cs+yD;wJh tcsed rf mS awmh olw@kd awGu nêmwmrSKr&Sd
jyKrlc=hJ uw,f?

© AP Images/PAPhotos
(yHk 1?? arwWmw&m;twGufqENxkwfazmfjcif;? Ak'bmom0if bkef;awmf}uD; 2aomif;ausmfeJ@ vlxk}uD;wdk@ &efukefwGifcsDwufaeyHk?
23 pufwifbm 2007? bkef;awmf}uD;awGu arwWmbm0emeJ@qdkifwJh Ak'<usrf;pmawGudk &Gwfqdk+yD; jrefrmAdkvfcsKyf}uD;awGudk
olwdk@&JŒjynfolawGcHpm;ae&wJh tcuftcJawGukd oufomatmif aqmif&Gufay;zdk@ awmif;qdkae=uyHkjzpfygw,f?
6
Paolo Sergio Pinheiro, Report of the Special Rapporteur on the Situation of Human
Rights in Myanmar, UN doc.A/HR/6/14 of 7 Dec. 2007,)
bk e f ; awmf } uD ; trsm;tjym;u ,H k = unf w mu ol w d k @ 'D v d k c sD w uf a ewmu
arwWmoufoufjzpf+yD; '%fcwftjypfwifwmrsdK; r[kwfbl;qdkwmyg? 'DqENjyyGJ[m
ay:ay:xif x if v ywJ h Ed k i f i H a &;vS K yf & S m ;rS K rsd K ;qd k w mxuf bmoma&;ud k tajccH w J h
csw
D ufyw
JG pfcjk zpfv@kd yg?)
oHCmawmfrsm; OD;aqmifrSKudk ,lcJh&jcif;&JΠaemufuG,frS
ta=umif;t&if;cHrsm;
jref r mEd k i f i H [ m 1948ck E S p f r S m vG w f v yf a &;&cJ h + yD ; "eo[m,Ed k i f i H t jzpf r S
EkwfxGufcJhygw,f? zuf'&,f'Drdku&ufwpftpdk;&ay:aygufvmcJhayr,fh t"duuswJh
Edik if aH &;yg0guawmh A[dt k pd;k &xHrmS yJ wnfaeygw,f? ygwED ikd if aH &;eJ@ 0ef}uD;csKyfjzpfwOhJ ;D Ek&ŒJ
vl e nf ; pk v l r sd K ;awG a exd k i f & m jynf e ,f a wG u d k yd k + yD ; awmh E d k i f i H a &;yg0gud k a y;zd k @
pOf ; pm;csif w J h q EN & S d r S K awG t ay:rS m rausreyf j zpf a ewJ h ppf w yf & J Πrauseyf c suf u
Adv k cf sKyf}uD;ae0if;&JΠtm%modr;f rSKudk 1962ckEpS rf mS jzpfymG ;apcJw h ,f? aemufyikd ;f rSmawmh
vlenf;pktrsKd ;om;vufeufuikd w f yfawGu ajrjyef@viG jf yifukd 0dik ;f xm;wJh awmifwef;awGay:rSm
wyfrawmfe@J ppfyaJG wGjzpfymG ;cJw,f? 'gayr,fh jrefrmjynfjynfrydik ;f rSmawmh wnf+idraf eqJygy?J
ausmif;om;awG/ tvkyform;awG OD;aqmifwJhqENjyyGJav;awG wpfjcm;tcsdefawGrSm
¶kww f &ufjzpfymG ; ay:aygucf ahJ yr,fh ESpaf ygi;f av;q,fausmf ppfwyf&ŒJ tkycf sKyfrKS atmufrmS
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 39
1988ckEpS ef @J 2007ckEpS af wGrmS yJ }uD;us,w f hJ vlxak wmfveS af &;}uD; 2ckomjzpfymG ;cJw h ,f? 7
2007 ckEpS rf mS awmh1988ckEpS u f vdyk J jyif;xefwhJ pD;yGm;a&;qdik &f m ¶du k cf wfrKS awGa=umifh
umv=umjrifph mG rajymif;rvJwnf&adS ewJh ,d, k iG ;f ysupf ;D aewJh pD;yGm;a&;pepfu qENjyyGaJ wG
jzpfvmatmif wGe;f yd@k ay;wJh tcsuaf wGjzpfvmcJw h ,f? tpd;k &&JΠjynfov l x l k aumif;pm;
a&;tay:rSm tm¶HkpdkufrSKr&Sdwmu jy\emwpf&yftaeeJ@ eufeuf&SdKif;&SdKif;&Sdaew,f?
use;f rma&;eJ@ ynma&;vdu k ¾awGrmS jrêyEf zHS @kd twGuf &uf&ufpufpufjiif;y,fcaH e&csed rf sKd ;rSm
tpd;k &u aiGa=u;tajrmuftrsm;udk awm}uD;acgiaf cgirf mS +rdKŒawmf opf}uD;wnfaqmufz@kd
twGuf &if;ES;D toH;k csaeovdk ppfvufeufypPn;f awGuv kd nf; tqifjriê whf ifrKS awGvyk af ew,f?
bkef;awmf}uD;awGu rjzpfraevkyfzdk@vdkw,fvdk@ cHpm;rdvmvdk@ rdbrJha*[mawG/
qif;&JwhJ uav;i,fawGtwGuf pmoifausmif;awG/ HIV-AIDS tygt0if a&m*guo k a&;
tpDtrHawGudk olwdk@&JŒausmif;0if;twGif;rSm vkyfudkifay;ae&w,f? bkef;awmf}uD;awGeJ@
vl y k * ~ d K vf a wG u tajctaeawG u d k pd w f y suf + yD ; rcsif h r &J j zpf a e=uwJ h twd k i f ; yJ
wdik ;f jynf&ŒJ taetxm;u wajz;ajz;ydyk +kd yD;qd;k vmayr,fh vltrsm;uawmh wpfcck u k v kd yk zf @kd
tvGeftrif;a=umufvef@ae=uqJyJ?1998 eJ@ 2007 ESpfckpvHk;rSmawmh (1988ckESpfu
ausmif;om;awGtay:rSmeJ@ 2007ckESpfu bkef;awmf}uD;awGtay:rSm) tm%mydkifawG&JŒ
vufrcHEdkifp&m t=urf;zufjyKrlrSKawGu jynfolawG&JŒa=umufpdwfawGudk ab;z,f+yD;
jyefvnfawmfveS zf @kd twGuf tpysKd ;ay;vdu k wf hJ tcsujf zpfvmygw,f?
jzpfpOfEpS cf pk vH;k rSm wuf=uGvKS yf&mS ;olawG pkzŒJG xm;wJh tpktzGŒJ i,fuav;awGu
olw@kd xuftoufy}kd u;D wJh t&ifrsKd ;qufwuf=uv G KS y&f mS ;ol}u;D rsm;udk enf;vrf;tajrmuftjrm;
eJ@ qufoG,fcJh+yD; vlxk}uD;udk pnf;¶Hk;vmapr,fh tpysdK;rSKudk apmifhqdkif;aecJh=uw,f?
jrefrmjynfrmS u wjcm;Edik if aH wGrmS vdyk J ausmif;om;awGu a,bk,stm;jzifh OD;aqmifrKS udk
&,l=uw,f? 1988 eJ@ 2007 ESpcf pk vH;k rSm ausmif;om;awGu qef@usirf KS ukd pwif+y;D aemufyikd ;f rSm
oHCmawGu vGwaf ewJah e&mawGukd jznfw h ,f/ olw@kd&ŒJ 'um 'umrawGtay:=oZmoufa&muf
rKS udk toH;k csapw,f? 1988ckEpS w f ek ;f uawmh bke;f awmf}uD;awGu +rdKŒawmfa[mif;jzpfwhJ
&efuek rf mS awmh }uD;us,w f thJ cef;u¾uaeyg0ifrKS r&Scd ahJ yr,fh 'kw, d t}uD;qH;k +rdKŒawmfjzpfwhJ
rE aW v;eJ@ wjcm;+rdKŒi,fav;awGrmS awmh ausmif;om;awG/ a'ocH wuf=uGvKS yf&mS ;olawGe@J
twl qENjyyGaJ wGudk OD;aqmifqifEcJG =hJ uw,f? 2007ckEpS rf mS =uawmh 88rsKd ;qufausmif;om;
rsm;tzG J Π&J Πacgif ; aqmif a wG tzrf ; qD ; cH & csd e f r S m yd k + yD ; awmh E d k i f i H a &;tod t jrif & d S w J h
bke;f awmf}uD;awGu =um;0ifvKS yf&mS ;zd@k qH;k jzwfc=hJ uw,f?
qifajczH;k awGrmS oDwif;oH;k ae=uwJh oufawmf20ESpef @J 45=um;u oHCmawGtrsm;
tjym;u 4if;oHCmawGe@J yl;aygi;f cJ=h uw,f? jrefrmEdik if u H Ak'b
< mom bke;f awmf}uD;awGxu J
tvGeef nf;wJh ta&twGuavmufyJ wjcm;aom Edik if aH wGrmS bke;f awmf}uD;awGu jynfo@l
awmf v S e f a &;vS K yf & S m ;rS K awG r S m yg0if = uw,f q d k w J h t a=umif ; ud k od = uw,f ?
wpfyg;rSrodwmrsKd ;awmif jzpfEikd w f ,f? 'gayr,fh tm;vH;k odxm;wJt h csuu f vGwv f yfa&;
40 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
}udK;yrf;pOfumvupvd@k aemufyikd ;f tcsed af wGtxd jynfwiG ;f u vlxak wmfveS af &;vSKyf&mS ;rSK
awGrmS oHCmawmfawGu ordik ;f 0ifwt hJ xd yg0ifc=hJ uw,fqwkd myJ? Ak'b
< momtay: ouf0if,kH
=unfrKS udk umuG,zf @kd e@J vlx&k ŒJ cHpm;ae&wJh 'kuaQ wGukd pOf;pm;rdwmu tjrJwapt"duuswhJ
pdw"f gwjf rêiw
hf ifa&; ta=umif;tcsujf zpfv@kd aew,f?
7
For an overview of contemporary political issues in Burma. see David I² Steinberg,
Burma: The State of Myanmar (Washington DC:Georgetown University Press,
2001). For an engaging historical account˜ see Thant Myint U, The River of Lost
Footsteps: Histories of Burma. (New York: Farrar, Straus, & Girou», 2006).
2007vlxq k ENjyyG}J u;D rSm yg0ifcwhJ hJ oHCmawmftrsm;pk[m olw@kd ynmoif=um;&meJ@
avhvmqnf;yl;&mjzpfwhJ pmoifausmif;wdu k af wGuae vm=uwmjzpfw,f? tcsKd Œaom
OD;aqmifpnf;¶H;k olawGu 1988ckEpf vlxv k KS y&f mS ;rSKrmS yg0ifcw hJ ma=umifrh @kd v@kd yjJ zpfjzpf/ 'grrS [kwf
1990rSm ppfwyfukd qef@usicf w hJ hJ bmoma&;oydwaf =umifyh jJ zpfjzpfEpS &f n S v f rsm; tusO;f us
cHxm;&zl;olawGjzpfw,f? 90jynfEh pS o f ydw[ f m ppfwyfu rE aW v;+rKd ŒrSmjyKvyk rf ,fh 8av;vH;k ESpf
ESpfjynfhESpfywfvnf trSww&jynfol@qENjyyGJtwGuf pnf;¶Hk;vSKHaqmfaewJh oHCmawGeJ@
ausmif ; om;awG u d k t=urf ; zuf E S d r f e if ; cJ h + yD ; wJ h a emuf y d k i f ; rS m jzpf y G m ;cJ h w mjzpf w ,f ?
axmifusaepOfrmS yJ tcsKd ŒaomoHCmawG[m 88rsKd ;qufwuf=uGvKS yf&mS ;olawGe@J &if;ES;D
cifrifrKS &Scd =hJ uw,f?
tcsKd Œaom &[ef;ysKd acgi;f aqmifawGu vl@tcGit hf a&;/ 'Dru
kd a&pDe@J t=urf;rzuf
wH@k jyefvKS yf&mS ;rSKawG ta=umif;udk wuf=uGvKS yf&mS ;olawGe@J xdawGŒrSKawGqu D wqifjh zpfap/
udk,fwdkifavhvmoif,lrSKuaejzpfap oif,lcJh=uw,f? vrf;awGay:rSm OD;aqmifcJh=uwJh
bke;f awmf}u;D tcsKd Œuawmh Edik if aH &;aemufcb H mqdb k mrSr&Syd eJ @J BBCwd@k jynfya&mufowif;Xme
awGw@kd u xkwv f i$ whf thJ oHvi$ chf suaf wGuo kd m &Hzef&cH gem;axmifz;l =uwmjzpfw,f? omrmef
bkef;awmf}uD;awGudkawmifrSyJ pnf;¶Hk;EdkifcJhw,f? oHCmawmfwpfyg;u tckvdkrdef@w,f?
“usef;rma&;/ ynma&;/ bmoma&;eJ@ EdkifiHa&;qdkwmawGu tm;vHk;qufpyfaew,f?
'gawGuckd x JG w k v f @kd r&Edik bf ;l ?” ( Interview˜ 28 Jan. 2008.)
8 8

“pdwfysufp&maumif;wJh
wdkif;jynf&JŒa&SŒrwdk;om
aemufrqkyo f m jzpfaewJh
EdkifiHa&;tajctaeu
wuf=uGvSKyf&Sm;olrsm;eJ@
bkef;awmf}uD;awGudk
wpfcck u k kd rqdik ;f rwGvyk zf @kd
vkdtyfaew,fvdk@ jrifvmapw,f”
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 41
© AFP/Stringer/Getty Images
(yHk 2?? vl0wfa=umifrsm;&JΠqENxkwfazmfyGJrS pD;yGm;a&;qdkif&m awmif;qdkcsuf? Ak'<bmom0ifoHCmawmf
awG&JŒ &efukef+rdKŒvrf;awGay:rSm qENjyyGJukd axmufcH=uolrsm;? 25 pufwifbm 2007? jyif;xefwif;usyfwJh
jrefrmppfacgif;aqmifawG&JΠowday;csufudk qef@ usif+ yD;jyKvkyfwJh tpdk;&qef@ usifa&;qENj yyGJrsm;?
'gu}uD ; us,f w J h j ynf o l v l x k & J Πppf a cgif ; aqmif a wG e J @ 4if ; wd k @ &J Πwif ; usyf w J h c sKyf c s,f r S K awG u d k
tm%mzDqefrSKjyKvkyfwJhae@awGxJu wpfae@yg? acgif;pD;pmwef;udk udkifaqmifvmwJh vli,fawG&JŒ
taemufuyfvsufuae csDwufqENjyolawGu Oya'jyifytzGJŒtpnf;jzpfwJh All Burma Federation
of Students Unions tzJGŒ&JŒtvHudkudkif+yD; csDwufvmwmjzpfygw,f? 'DtzGJŒtpnf;[mqdk&if
wuf = uG v S K yf & S m ;ol rsd K ;quf o pf a usmif ; om;awG e J @ jyef v nf z G J Πpnf ; xm;wJ h tzG J Πjzpf + yD ;
vGwfvyvSKyf&Sm;rSKrSmyg0ifcJhwJh ordkif;a=umif;udk tajccHxm;wJhtzGJŒjzpfygw,f?)
pdwfysufp&maumif;wJh wdkif;jynf&JŒa&SŒrwdk;omaemufrqkyfom jzpfaewJh
Edik if aH &;tajctaeu wuf=uv G KS yf&mS ;olrsm;eJ@bek ;f awmf}u;D awGukd wpfcck u k kd rqdik ;f rwGvyk zf @kd
vkt d yfaew,fv@kd jrifvmapw,f?
1988 jynfvHk;usGwfvlxktHk=uGrSK}uD; ysufoHk;oGm;+yD;wJhtcsdefrSm tpdk;&u
jynfoludkacsG;odyfzdk@ enf;vrf;&SmwJhtaeeJ@ 1990rSm taxGaxGa&G;aumufyGJudk usif;y
ay;cJw h ,f? atmifqef;pk=unfu trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf(NLD) &JŒacgi;f aqmifjzpfvm+yD;
tpd;k &&JŒygwu D kd tjywftowftEdik &f cJah yr,fv@kd tpk;d &uawmh tm%mudv k aJG jymif;ay;zd@k
jiif;qefcJhw,f? zGJŒpnf;yHktajccHOya'topfudk t&ifa&;qGJ&r,fvdk@ ta=umif;jy+yD;
zGŒJ pnf;tajccHOya'rSmyg0ifr,fh tcsut f vufawGudk a&;qGzJ @kd twGuf tpd;k &uwif;usypf mG
csKyfudkifxm;wJh trsdK;om;nDvmcHudk usif;yay;cJhw,f? 'Dtcsufu 1993uae+yD;awmh
2007ckEpS t f xd pkpak ygi;f (14) ESp=fumcJw h ,f? Edik if wH um&JΠa0zefrKS udk a&Smif&mS ;zd@k twGuf
tpdk;&u jrefrmjynftwGufrSefuefwJh +idrf;csrf;rSK&SdwJh 'Drdkua&pDqDodk@oGm;aeygw,fvdk@
ta=umuftuefajymqkad eayr,fh wu,fwrf;rSm Adv k cf sKyf}uD;awGtaeeJ@ &mxl;uqif;ay;zd@k
&nf&, G &f if;vH;k 0r&Scd b
hJ ;l ? 'DumvwpfavSsmufv;kH rSm atmifqef;pk=unftaeeJ@ aetdrt f us,f
csKyfuscaH e&ygw,f?
wpfcsed wf nf;rSmyJ tm%mydik af wGu NLD &JŒenf;pepfyikd u f ikd w
f ,
G o
f al wGukd pepfwus
axmifoGif;tusOf;cswmawGvkyfcJhovdk ygwD0ifawGudkvnf; ygwDuae EkwfxGufzdk@
+cdr;f ajcmufwmrsKd ;awG vkycf yhJ gw,f? use&f adS ecJw h hJ NLD acgi;f aqmifyikd ;f u ygwu D wkd &m;
0if&yfwnfEdkifaezdk@udk tm¶Hkxm;vkyfudkifae&+yD;awmh wuf=uGvSKyf&Sm;olawGeJ@twlwuG
yl;aygi;f +yD; vrf;ay:udx k u G zf @kd wHŒk qdik ;f aecJ=h uw,f? 2007 ckEpS rf mS awmh NLD wdik ;f tzGŒJ awGu
vli,fawG[m bke;f awmf}uD;awGu ryg0ifvmcifrmS udyk J qENjyyGaJ wGrmS vSKyf&mS ;=uzd@k qH;k jzwf
csucf sc=hJ uw,f?
qufvufaz: jyygrnf?

(www.dawnmanhon.com rS &,lygonf?)
42 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 43
tpd;k &
w_yHKwrvHk;twGufqdk
tck qef&iS u
f =

enf;awmifenf;ao;w,f a&$jynfp;kd
rd;k rctifwmeufrS
vuf&Sdtajctaet& etz tay: csrSwfxm;wJh Sanction udk r&kyfodrf;zdk@
axmufcyH gw,f?
ydrk x
kd ad &muf jyif;xef jywfom;wJh Sanction udk xyfrw
H ;kd jrSizhf @kd awmif;qdyk gw,f?
'Dvkd axmufcH awmif;qd&k jcif; ta=umif;rsm;rSm -

1? ppftpdk;&rwdkifrD tajctae
ppftpd;k &rsm; rwdik rf u
D z²q²y²v eJ@ y²x²p t&yfom;tpd;k &rsm; vufxufrsm;rSm
b,fEikd if u H rS jrefrmEdik if t
H ay: pD;yGm;a&;ydwq f @kd '%fcwfwmr&Scd yhJ g? tvm;wltrd ef ;D csi;f
xdik ;f Edik if /H tdE,dN pwJEh ikd if aH wGuv kd nf; Sanction vkyw f mr&Scd yhJ g? bma=umifv h qJ akd wmh
Oya'pd;k rd;k r_&+dS yD;/ tpd;k &u jynfov l x l uk kd Oya'rJh Edik x
hf ufp;D eif; vkyw f mrsKd ;r&Svd @kd jzpfygw,f?
tm&SEikd if rH sm;teuf jrefrmEdik if [ H m pHwifavmufatmif bufpw kH ;kd wufaewJh
EdkifiHjzpfygw,f? txl;ojzifh tm&Spyg;usD vdk@awmif tr$rf;wifjcif;cH&ygw,f? qefpyg;
txGurf sm;ovdk jynfywify@kd a&mif;csrv _ nf; trsm;qH;k Edik if H jzpfcyhJ gw,f? 'ga=umifh urBmrSm
jrefrm&,fv@kd vufraxmif 0if=h uGm;Edik cf yhJ gw,f?
'gayrJh ppftm%m&Sif Adv k cf sKyfae0if; wufvmwJt h cg jynfoyl ikd f t=udr=f udro f rd ;f cJh
wJt h wGuaf =umifh tbufbufu pwifqw k ,f wk v f m+y;D w&kw/f xdik ;f / tdE, dN pwJt h rd ef ;D csi;f
Edik if aH wGuakd wmif rScD &kd wJt
h ajctae qdu
k af &mufc&hJ ygw,f?
2? Adv
k cf sKyfae0if; vufxuf
Adv
k cf sKyfae0if; vufxufrmS urBmb
h %fukd ay;qyfz@kd ta=uG;a[mif; tar&duef
a':vmoef;(300)udk ray;qyfvdk@ a=uG;opfray;awmhyJ/ 1987 u p+yD; urBmhb%fu
44 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
tultnDawG &yfpcJ yhJ gw,f? ('DAb GD /D 31-Zefe0g&D 2010) tJ'aD emufyikd ;f rSm tm&SzŒHG +zdK;a&;
b%f(ADB)/ EdkifiHwumaiGa=u;&efyHkaiGtzGJŒ(IMF) ²² pwJh aiGa=u;tzGJŒ tpnf;awGuyg
jrefrmEdik if u
H kd aiGa=u;tultnDawG &yfpcJ =hJ uygw,f?
Adv
k cf sKyfae0if; vufxufrmS Edik if w
H umb%fawGqu D aiGa=u;axmufyrhH r_ &wmeJ@
1987 ckEpS /f 'DZifbmv(11)&uf ae@rSm urBmt h qif;&Jq;kH Edik if t
H jzpf owfrw
S cf &H wmuvGvJ @kd
wjcm; bmrSx;l xl;jcm;jcm;rjzpfcyhJ g?
3? e0w/ etz vufxuf
'gayrJh e0w/ etz ppftpd;k &rsm;vufxufrmS Edik if w H um&JΠoHwreftqifah vsmh
cscH&wm/ pD;yGm;a&; ydwfqdk@cH&wm/ ppfacgif;aqmifawG jynf0ifcGifh ADZmydwfcH&wm/
EdkifiHjcm;b%fawGrSm vSsdKŒ0SuftyfESHxm;wJh aiGa=u;eJ@olwkd@ ydkifqdkifr_awG ydwfqdk@cH&wm/
ukvor*~&;kH csKyfrmS / vl@tcGit hf a&;aumifprD mS Edik if w H um&JŒ jypfwifu&hJ ŒJ &_wcf sjcif; cH&wmawG
jzpfvmcJyh gw,f? taemufEikd if aH wG&ŒJ vlom;csi;f pmemr_tultnD rSvv JG @kd usef aiGa=u;/
usrG ;f usirf q _ ikd &f menf;ynm pwmawG jzwfawmufjcif; cH&ygw,f?
'gt
h jyif 'Dppftpd;k &vufxufawGrmS wcgrrS =um;zl; r=uHKzl;wJh uav;ppfom;
t"rRpkaqmif;wm/ vlukeful;wm/ jynfe,frsm;&Sd trsdK;orD;rsm;udk a'ocHppfwyfu
wpfa,mufcsi;f a&m/ tkypf v k u kd yf g rk'rd ;f usiw
hf m/ tdref ;D csi;f Edik if aH wG&dS 'kuo Q nfpcef;awGrmS
jrefrm'kuo Q nfawG ode;f eJŒcs+D yD; a&muf&adS e=uwmawG jzpfae=uygw,f?
tqd;k qH;k u 'Dppftpd;k &awG&ŒJ Edik if aH wmft=uD;tuJe@J aumifp0D ifawG/ tm%mydik f
=uD;i,fawG[m Edik if yH ikd f o,HZmw eJ@ Edik if aH wmfb¾maiGawGukd tkypf v k u
kd cf ;kd 0Su+f yD;
Edik if jH cm;b%fawGrmS vSsKd Œ0Sut f yfEx HS m;=uwm awG&,f/ jcpm;wmawG&,f/ aumifp0D ifawG/
rdom;pk/ aqGrsdK;awG/ olwdk@eJ@ eD;pyfolawG[m pD;yGm;a&; vkyfief;=uD;i,f awG/ pDrHudef;
vkyfief;awGudk vuf0g;=uD;tkyf *kwfaoG;pkyfae=uwmawG&,f/ EdkifiHawmfb¾maiGudk
cGaJ 0oH;k pG&J mrSm bwf*su&f ŒJ xuf0ufcef@ udk ppfwyftwGuo f ;kH pGaJ ewmawG&,f ²² ponfw@kd
a=umifh wdik ;f jynfvnf;rG/J jynfoal wGvnf; qif;&J'u k aQ &muf=u&wmawG jzpfaeygw,f?
4? yGpJ m;a&SŒae trwfawG
'gayrJh ppftm%m&Siaf wG&ŒJ yGpJ m;a&SŒaetrwfawGu Sanction jzpfay:apwJh
tajccHta=umif;&if;awG/ ppftm%m&SifawGeJ@ olwdk@todkif;t0dkif;u cdk;0Sufwm/
jcpm;wmawG/pD;yGm;a&;udk vuf0g;=uD;tkyfacgif;yHkjzwf/ tjrwf=uD;pm; ²² pwmawGudk
vH;k 0rajymyJ Sanction a=umifvh @kd om rsuaf phrwdS +f yD;/ etz t}udKufvu
kd +f yD; yGpJ m;vkyf
aewmuawmh pdwrf aumif;p&mygy?J

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 45


5? jrif;urv_yf cHu
k v_yf
tH=h op&maumif;wmu etz ud, k yf mG ; =uHzh w
G yf gwt
D rwfawG u Sanction
&kyo f rd ;f zd@k bmrSrajymbJ/ =uzH w G v
f w
$ af wmfxu J twdu k t
f cHta&jcKHxm;wJh trwfawGuom
ajymaeawmh “jrif;urv_yf cHu k v_y”f ovdjk zpfae+y?D olw@kd awG[m Sanction jzpfay: vmapwJh
etz &JŒ “vlŒtcGit hf a&;csKd ;azmufr_” ta=umif;rajymovd/k “vlŒtcGit hf a&;csKd ;azmufr_
rsm;udk &yfpJay;yg ”vkdŒ etz udkrawmif;qdkwmudkaxmufawmh udk,fusdK;arSsmfudk;+yD;
yGpJ m;a&SŒaevkyaf ew,fqw kd m xif&mS ;aeygw,f?
tckavmavmq,f jynfwGif;jynfyrSm Sanction &kyfodrf;a&;-r&kyfodrf;a&;
yGuaf vm&du k af ewmawG awGŒae&ygw,f?

6? Sanction &kyo
f rd ;f ygu jzpfay:vmr,fh tusKd ;quf
tu,fI etz ppftpd;k &u “vlŒtcGit hf a&;csKd ;azmufrr_ sm; ” udrk avSsmch sy/J
od@k r[kwf r&yfpyJ J Edik if w H umu csrw S x f m;wJh Sanction &kyo f rd ;f vdu
k yf gu -
(u)etz aumifpD OuUÏ/ aumifpt D zGŒJ 0ifawG ESihf Edik if aH wmftm%mydik f =uD;i,fawG
[m Edik if aH wmfb¾meJ@ o,HZmwawGukd -
1? ckxufy+kd yD; cd;k 0Supf ak qmif;=uvdrrhf ,f? ckxufy+kd yD; csr;f om=uG,0f =ur,f?
2? ckxufy+kd yD; tm%mcsKyfuikd =f ur,f?
3? ckxufy+kd yD; jynfov l x l u k kd zdEydS =f ur,f?
4? tm%mydik f =uD;i,fawG[m tcsi;f csi;f a&m/ jynfoal wGuykd g ckxufy+kd yD; acgi;f yHjk zwf/
jcpm;=uvdrfhr,f? (tJ'DtcgrSm b,folŒudkrS vlxifrSmr[kwfovdk b,fEdkifiHudkrSvnf;
*&kpu kd rf mS r[kw?f )
(c)etz ppfbuf/ t&yfbufrS tr_xrf;t&mxrf;awGu omrefjynfoal wGtay: -
1? ckxufy+kd yD;acgi;f yHjk zwf tjrwfpm;/ jcpm;r_awG yGm;rsm;vmr,f
2? ckxufy+kd yD; Edik xhf ufp;D eif;vkyv f mr,f?
(*)wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm;tygt0if omrefjynfov l x l k w&yfv;kH -
1? ckxufy+kd yD; “vl@tcGit hf a&;” csKd ;azmufc&H r,f?
2? ckxufy+kd yD; qif;&J'u k aQ &muf=u&r,f?
3? ckxufy+kd yD; tusiphf m&dwaW wG ,k, d iG ;f ysupf ;D vmr,f?
4? ckxufy+kd yD; vluek u f ;l cH&r_rsm;vmr,f?
5? ckxufy+kd yD; tusO;f om;/ t&yfom;awG acsmqGrJ /_ ay:wmqGrJ _ eJ@ uav;ppfom;tjzpf
zrf;qD;cH&r_ awGrsm;vmr,f?
46 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
6?ckxufy+kd yD; vdrn f m/ vk,uf/ cd;k 0Su/f owfjzwfra_ wG rsm;vmr,f? (Sanction
r&kyo f rd ;f rDuawmif etz aumifp0D if=uD;awG ud, k w
f ikd u
f ypPn;f ,l/ vlowfvyk af ew,f?
wuUov kd &f yd o f mvrf;u 5 avmif;+ydKif ypPn;f ,lvo l wfru _ =kd unfyh g? tjcm;rodwmawG
trsm;=uD;&Sad o;w,f?)
7? ckxufy+kd yD; ynmrJv h w l ef;pm; eJŒ bGŒJ &ynmrJah wG rsm;vmr,f?
8? ckxufy+kd yD; a&m*ga0'emonfawG rsm;vmr,f?
(C) aemufqHk;rSm NLD OD;0if;wif ajymovdk jrefrmEdkifiHrSm xm;p&mr&SdwJhvl eJŒ
pm;p&mr&Sw d v hJ l [lI vl 2 rsKd ; jzpfomG ;vdrrhf ,f? ( 19-Zefe0g&D 2011/ AGt D akd teJΠOD;0if;wif
wd@k ar;jref;cef;)
bma=umif h 'D v d k a jym&vJ q d k & if tar&d u ef / tD ; ,l ; eJ @ tjcm;Ed k i f i H r sm;u
“vlŒtcGit hf a&;”csKd ;azmufaewJh ppftpd;k &udk pD;yGm;a&;ydwq f @kd aewmawmifrS vlŒtcGit hf a&;
csd K ;azmuf r _ a wG ravS s mh c swJ h t jyif wd k ; wd k ; vd k @ awmif csd K ;azmuf a ewmud k rsuf 0 g;
xifxifawGŒjrifae&wma=umifjh zpfw,f? tckavmavmq,frmS vnf; csKd ;azmufvsS u&f adS e
ygw,f? Sanction &kyo f rd ;f a&;/ r&kyo f rd ;f a&;tajctwifjzpfaecsed rf mS vlŒtcGit hf a&;udk
enf;rsKd ;pHek @J csKd ;azmufaeyHu k kd =unfyh g?
(1) u&ifejD ynf/ z&lq+kd rdKŒe,frmS wyfpx JG m;wJh cr& (531) eJ@ cr& (428) wd@k @u
aus;&Gmvlxu k akd c:+yD; u&ifeD wyfrawmf&ŒJ v_y&f mS ;r_owif;udk ae@wdik ;f yHrk eS af y;yd@k cdik ;f w,f?
owif;oGm;yd@k wikd ;f ppfwyftwGuf =uufwpfaumif(od@k )t&ufwpfv;kH (od@k ) [if;wpfcck , k o l mG ;
&w,f? owif;yd@k &efysuu f u G o f ul kd ppfwyftwGuf a&cyfcikd ;f w,f/ &dumQ o,fcikd ;f w,f?
(uE mW &0wDwikd ;f rf/ 21-Zefe0g&D 2011)
(2) weoFm&Dwikd ;f / xm;0,f+rdKΠav,mOfuiG ;f teD; tdraf jc 1400/ vlO;D a& 8000
cef@&Sd ta&SŒjyif&mG udk c,u OuUÏ u =udKwifta=umif;r=um;/ avsmaf =u;ray;yJ azazmf0g&D
1 &ufae@up+yD; &GmeJ@ 10 rdik f ausmaf 0;wJh ae&mudk tm%moH;k +yD; twif;t"rR a&$Œajymif;
cdkif;a=umif;?
aemufwpfcu k xm;0,f+rdKŒ/ uarsmuif;wHwm; teD;/ Oc&H&yfuu G rf mS +rdKŒopfw;kd
csŒJ zd@k qdu k m v,f{u 1000 ausmef @J O,smOfjcHrsm;udk avsmaf =u;ray;yJ c,u eJŒ r,u
wd@k yl;aygi;f +yD; odr;f ,la=umif; od&ygw,f? (&d;k r-3/ 9-azaz:0g&D 2011)
(3) &Sr;f jynfajrmufyikd ;f / ausmufr+J rdKŒe,f/ aemifwed ;f eJ@ awmif;pvpf aus;&Gmtkypf k
rsm;&Sd &Gmom;rsm;ydik f v,fajr {u 1300 cef@ udk a'otm%mydik rf sm;u ,ckvqef;ydik ;f
twGi;f rSm odr;f ,la=umif; od&ygw,f? (oSsr;f oHawmfqif/h 10-azaz:0g&D 2011)
(4) &Sr;f jynfe,f/ vJcsm;+rdKΠeJ@ erf[ h ;l z&m;xrfh =um;/ (16) rdik cf ef@ a0;wJh um;vrf;
wavsmuf&dS +cHKEG,jf rufyifrsm;udk ikww f ykd gruseaf tmif cv& (64) eJ@ pdik ;f xG,/hf umvdew f
wd@k &JŒ jynfoŒl ppftzGŒJ wd@k u t"rR&iS ;f vif;cdik ;f a=umif;? um;vrf;wavsmuf&dS em;yGt J yk pf k eJ@
[dik ;f vdik t f yk pf k rsm;rSmaexdik w f hJ &Gmom;rsm;u vrf;ab;0J,mESpb f ufv;kH udk ckwx f iG ;f &Si;f vif;
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 47
ay;&wJt h jyif/ &dumQ udyk g qufo&a=umif; od&ygw,f? (oSsr;f oHawmfqif/h 15-azaz:0g&D 2011)
(5) aejynfawmf tjrefum;vrf;r=uD;ab;&Sd ,mOf&yfem;pcef;teD;rSm &Jpcef;eJ@
pm;aomufqdkifrsm; wdk;csJŒzdk@v,fa0;jrdKŒe,f/ 'dk;EG,f&Gm awmifolrdom;pk (23) pkukd
ae&mpm;ay;+yD; z,fcikd ;f a=umif;/ rdom;pk (14) pku ol@ae&m[m a&&Snt f ajccsaexdik &f ef
roif h a wmf w J h t wG u f jrd K Œopf p D r H u d e f ; trS w f ( 920) twG i f ; csay;&ef awmif ; qd k & m
oufqikd &f murvdu k af vsma=umif;/ ol@rod m;pkrsm;u olw@kd awmif;qdw k ahJ e&mr&I ajymif;a&$Œ
ay;&ef jiif;qdkr_a=umifh aqmufvkyfa&;0ef=uD;Xme&JΠw&m;pGJcHae&a=umif; od&ygw,f?
(tmtufzaf t/ bDbpD /D 15-azaz:0g&D 2011)
txufazmfjyyg om"u (5) ck [m Sanction &kyfodrf;a&;/ r&kyfodrf;a&;
wurBmvHk;eD;eD; yGufavm&dkuf aecsdefrSmawmif ppftpdk;&&JΠ&J&Jwif;wif;csdK;azmufaewJh
vlŒtcGit hf a&;awG jzpfygw,f?
taemufEdkifiHawGu jrefrmppftpdk;&tay: Sanction rcsrSwfcifuvnf;
jynfolawG[m enf;rsdK;pHkeJ@ vlŒtcGifhta&;csdK;azmufcH&w,f? Sanction csrSwfvnf;
csdK;azmufr_ avsmhenf;roGm;wJhtjyif ydkrdkrsm;jym;vmw,f? avmavmq,f Sanction
&kyo f rd ;f a&;/ r&kyo f rd ;f a&; yGuaf vm&du
k af ecsed t f wGi;f rSmawmif vlŒtcGit hf a&;udk enf;rsKd ;pHek @J
qufvufcsKd ;azmufae&if Sanction &kyo f rd ;f vdu
k yf gu 'Dxuftqaygi;f rsm;pGm ydq k ;kd oGm;
r,fqw kd m &J&=J uD;ajym&Jygw,f?
'gah =umifh etz bufu jynfoal wGtay: vlŒtcGit hf a&;csKd ;azmufr_ r&yfprJ csi;f /
csrw S +f y;D om; Sanction awGukd vH;k 0avSsmch s ray;zd@k eJ@ r&kyo f rd ;f zd@k axmufcw H t
hJ jyif/ 'Dxuf
ydrk x
kd ad &muf/ jyif;xef/ jywfom; wJh Sanction awGukd wd;k jrêichf srw S zf @kd awmif;qdt k yfygw,f?
a&$jynfp;kd
2011 ckESpf/ azaz:0g&Dv (23) &uf?

“zdwfac:tyfygonf”
EdkifiHa&;/vlra+ &;/pD;yGg;a&;tawG;tjrif aqmif;yg;rsm;
a0zefa&; aqmif;yg;rsm;
uAsm/0wˆKwdk/umwGef;/yef;csD rsm;udk
rnfolrqdk vGwfvyfpGm ay;ydk hEdkifygonf//
pmrlrsm;udk(15)&ufae h
aemufqHk;xm;jyD; ay;ydkΠ}uyg&ef
arwWm&yfct H yfygonf//
48 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
OD;0if;wifeJ h ar;cGe;f rsm;
azazmf0g&D 19/ 2011

Edik if aH wmfu,
dk w
f ikd u
f
tMurf;zuform;
jzpfaejyDvm;? rd;k rc
'Dwywf q&mOD;0if;wife@J qkaH wG@pum;ajymjzpfwt hJ cgrmS t"duar;jzpf ajymjzpf
wmuawmh a':atmifqef;pk=unfeJ@ tifeft,f'Dudk ppftpkd;&tmabmf owif;pmrsm;
uaejyD;awmh a=uuGzJ , G f Zmwford ;f eJ@ =uKH&vdrrhf ,fv@kd w&m;0ifjcdr;f ajcmufvu kd w f m &,f/
pD ; yG m ;a&;yd w f q d k @ r_ r sm;eJ @ ywf o uf w J h oabmxm;rS m a':atmif q ef ; pk = unf e J @
tifet f ,f'yD gwu D kd jypfwifa0zefajymqdv k mwmawGe@J ywfoufjy;D ar;jref;jzpfcw hJ m jzpfyg w,f?
'Dv 13/ 14/ u pjyD;awmh ppftpkd;&owif;pmawGuaejyD;awmh tifeft,f'D&Jh
qef&Siftay: oabmxm;eJ@ ywfoufjyD; jyefvSef a0zefwdkufcdkufwJh aqmif;yg;awG
xnfhvmw,f? tJ'DtxJrSm pD;yGm;a&;ydwfqdk@r_tay:rSm jyefvSefjyD; ajymqdkaqG;aEG;
a0zef&efawG@aewmawGtjyifudk xl;xl;jcm;jcm; bmudk xnfhajymvmovJqdkawmh
'Dvrkd sL;d ppftpk;d &udk qef@usiw f hJ oabmxm;&Sw d hJ a':pke@J tifet
f ,f'yD gw[ D m ordik ;f ed*;Hk csKyrf ,f/
EdkifiHa&;usqkH;r,fvdk@ jcdrf;ajcmufwJh pum;udk ajymw,f? 'ghtjyif t*Fvdyf bmomeJ@
xkwfwJhowif;pmrSmawhm a':pkudk t*FvdyfbmomeJ@ wdwdusus jywfjywfom;om;udk
touftEœ&m,fe@J =uKH&r,f/ a=uuG,zf , G f Zmwford ;f eJ@ Zmwford ;f rvS jzpfvrd rhf ,fv@kd udk
ajymifajymifwif;wif; ajymvdu k w f ,f? twdtus pum;vk;H u She will meet her tragic
end vd k @ ajymvd k u f w ,f ? 'geJ @ ywf o uf j yD ; usaemf w d k @ u bmjrif o vJ q d k a wmh
vufeufudkifxm;wJh ppftpkd;&u ppftm%mydkifawGu vufeufrJhwJh EdkifiHa&;ygwDeJ@
EdkifiHa&;acgif;aqmifawGudk t=urf;zufr,f/ &efrlr,fvdk@ ajymvdkufw,fvdk@ jrifw,f?
pd;k &drpf &maumif;wJh oabmvd@k jrifygw,f? 'gukd q&mu bmajymcsio f vJ? q&mwd@k u 'gukd
aygah ygq h qyJ oabmxm;ovm;?
tJonfaqmif;yg;;awG&Jh *,ufeJ@ usaemfwdk@ oabmxm;udk rajymcifrSm/
jynfov l x
l zk ufu wke@f jyefru _ kd rajymcifrmS t&ifq;Hk bmudk ajymcsio f vJ qdak wmh olw@kd
ppftpk;d &&Jh owif;pmuae 'Dvrkd sL;d pum;vk;H awG ok;H pGjJ yD; jcdr;f ajcmuf a&;om;vdu k w f t hJ wGuf
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 49
“tm;vkH;&Jh tcGifhta&;awG/ &ydkifcGifhawG qkH;&_H;ae&wm[m
qef&Sifqdkwmxuf ppftpkd;&&Jh zdESdyfr_awG/ csKyfjc,fr_awG/ pDrHcef@cGJr_
c|wfjcKHusaewmawG a=umifhjzpfw,f”
OD;0if;wif
tar&d u ef j ynf a xmif p k Ed k i f i H j cm;a&;XmeuaejyD ; tvG e f t rif ; pk d ; &d r f o G m ;jyD ; awmh
olwdk@tpkd;&w&yftaeeJ@ ppftpkd;&udk w&m;0if owday;ajymqdkcsuf xGufay:vmwmudk
awG@&w,f vd@k ajymcsiyf gw,f?
tar&dueftpk;d &u jrefrmppftpk;d &udk owday;wJh pum;rSm a':atmifqef; pk=unf&hJ
touftE &W m,fukd umuG,zf @kd / apmifah &Smufay;zd@k wm0ef[m ppftpk;d &rSm wm0ef&w dS ,fv@kd
xkwfazmfajymqdkvdkufw,f? jrefrmjynfwGif;u jynfolawGeJ@twl pdk;&drfw,fvdk@ oabm
ajymvmwmudk awG@&ygw,f? [kwyf gw,f? usaemfw@kd awGrmS aum/ jynfov l x l ak wG =um;xJrmS
pd;k &drrf a_ wG/ aomuawG ydjk y;D jzpfvmw,f? us,jf yef@vmw,fv@kd usaemfw@kd =uKaH wG@ae&ygw,f?
olw@kd ppftpk;d & usi;f yaewJh v$waf wmfqw kd hJ qDrmS uvnf; 0ef=uD;awG cef@wmawG/
xGuw f mawG/ tajymif;tvJawG jzpfw,fv@kd owif;awG/ yg;pyftajymawGuvnf; jyef@ES@H jyD;
wdik ;f jynfuvnf; rjidrrf oufjzpfaewJt h wGuf azazmf0g&v D 17 ae@u qd&k if b,favmufxd
aumv[vawGu jzpfovJ qdak wmh nuyJ tifet f ,f'yD gwu D kd 0iford ;f w,f/ 0ifzrf;w,f
=um;vd@k owif;XmeawGu jynfoal wGu zk;H qufjyD; ar;=u/ jref;=u/ pkpH rf;=uwmawGuakd wmif
usaemfw@kd =uKH=u&w,f? 'gu bmudjk yovJqakd wmh ppftpk;d &&Jh wif;rmwJh oabmxm;
xkwjf yefcsuaf =umifh Edik if w H umrSmaum/ jynfwiG ;f u jynfov l xl w k &yfv;Hk rSmyg rwnfrjidref @J
pd;k &drrf a_ wG/ ylyefra_ wG jzpfay:apw,fv@kd ajymcsiyf gw,f?
aemufar;cGef;wckuawmh q&m&,f? tck azazmf0g&DvrSm xkwfjyefvdkufwJh
tif e f t ,f ' D & J h Ed k i f i H w muqef & S i f a y:rS m vuf c H w ,f q d k w J h oabmxm;/ jyD F ; awmh
Edik if w
H umuvnf; qef&iS af wG/ ta&;,lyw d q
f @kd ra_ wGukd &kwo f rd ;f r,f/ pOf;pm;r,f qd&k ifvnf;
ppftpk;d &eJ@ taygi;f tygawGe@J wzufowf awG@qkjH yD; rqk;H jzwfe@J / jynfov l x l ak xmufcrH &_ &Sd
xm;wJh twdkuftcH'Drdkua&pDtiftm;pkjzpfwJh a':atmifqef;pk=unfacgif;aqmifwJh
tifeft,f'DeJ@wuG r[mrdwfawGeJ@vnf; awG@qkHaqG;aEG;ygvdk@ urf;vSrf;vdkufw,f/
ajymvku d w f ,fv@kd usaemfw@kd u jrifygw,f? tJonfvkd ajymwm jzpfwt hJ wGuf t*Fvyd /f jrefrm
ESpfbmomvkH;eJ@ jrefrmjynfwGif;omru/ jynfyu jrefrmjynfta&;pdwf0ifpm;olawGudkyg
&nf&, G jf yD; a&;om;vdu k wf ,fv@kd &_jrifryd gw,f? 'Dvrkd sL;d &Si;f vif;csuu f bmrsm; vltrsm;
em;rvnfapwJh rsupf v d nfp&mrsm; &Sad evd@k vJ?
'gu &Sif;vif;ygw,f? usaemfwdk@&Jh urf;vSrf;csuf/ oabmxm;xkwfjyefcsufu
tifet f ,f'eD @J r[mrdwEf ikd if aH &; tiftm;pkawG ryg0ifbeJ @J pD;yGm;a&;t& ta&;,lyw d qf @kd
wmawGukd &kwo f rd ;f zk@d / jyifqifz@kfd / bmyJ vkyv f yk /f rpOf;pm;yge@J / rqk;H jzwfyge@J ? usaemfw@kd eJ@
aqG;aEG;ygv@kd ajymvdu k w f m jzpfw,f? 'gukd taemufEikd if aH wGxrJ mS t&ifO;D qH;k vufcw H m/
50 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
todtrSwjf yKwmu tar&duefEikd if jH zpfw,f? Oa&mywd@k tD;,lw@kd u bmajymrvJqw kd mudk
apmif=h unf&h rSmayg?h
ppftpkd;&eJ@ olwdk@ taygif;tygawGu tjrJwpdkufajymaewmu qef&SifawGu
jynfolvlxkudk xdckdufw,fvdk@ ajymw,f? usaemfwdk@ajymaewmu jynfolvlxkudk
xdcu kd w f mxuf vl@tcGit hf a&;awG tjrJcsL;d azmufaewJh 'Dru kd a&pDa&; wdik ;f jynfta&;udk
tav;rxm;wJh ppftpkd;&udk xdcdkufapw,f vdk@ ajymw,f? 'ga=umifh qef&SifudpPudk
avsmch siw f myJ jzpfjzpf/ wd;k csiw f myJjzpfjzpf usaemfw@kd eJ@ aqG;aEG;yg/ wdik yf ifyg? oabmxm;udk
awmif;ygv@kd ajymvdu k w f m jzpfygw,f?
'gqdk&if usaemfwdk@u ajymcsifwmwckuawmh jynfolvlxkawG/ jynfwGif;u
wd k i f ; &if ; om; pD ; yG m ;a&;vk y f i ef ; &S i f a wG / tvk y f o rm; v,f o rm;awG tm;vk H ; rS m
EdkifiHa&;csGwfjcKHusr_/ pD;yGm;a&; csGwfjcKHusr_/ ynma&;csGwfjcKHusr_/ vl@tcGifhta&;awG/
tvkyo f rm; v,form;tcGit hf a&;awG tm;vk;H csw G jf cKHusra_ wG jzpfaew,f? cHpm;ae&w,f?
vlr_a&; usef;rma&; tppt&m&m taxGaxG qif;&J csLd@wJhae&wmawG tm;vkH;[m
qef & S i f a =umif h v d k @ ppf t pd k ; &eJ @ taygif ; tygawG u 0d k i f ; jyD ; vuf n d S K ;xd k ; aewmud k
ppftpk;d &vufatmufu jynfolvlxk=uD; tm;vkH;u wjydKifeufwnf; acgif;awG ndwfjyD;
[kww f ,f [kww f ,fv@kd ajymae=uvd@k vm;? vlxu k b,fvcdk pH m;ae&w,f/ b,fvekd m;vnf
oabmayguaf ew,fv@dk q&mu jrifovJ? ajymcsio f vJ?
tck usaemfw@kd oabmxm;xkwjf yefcsuaf wGrmS vnf; ajymjyD;ygjyD? wdik ;f jynfrmS
tppt&m&m csw G jf cHKusjyD; qif;&J'u k rQ sL;d pkeH @J vGwv f yfa&;awG qdwo f Ok ;f aewm/ vl@tcGihf
ta&;awG/ tvkyform;/ v,form;awG/ wkdif;&if;om;awG tm;vkH;&Jh tcGifhta&;awG/
&ydik cf iG ahf wG qk;H &_;H ae&wm[m qef&iS q f wkd mxuf ppftpk;d &&Jh zdEydS rf a_ wG/ csKyfjc,fra_ wG/ pDrcH ef@crJG _
csGwfjcKHusaewmawG a=umifhjzpfw,f? vuf0g;=uD;tkyf ppftkyfcsKyfr_awG/ tusifhysuf
jcpm;r_awGa=umifh jzpfw,fqdkwmudk jynfolawGu xifxif&Sm;&Sm; jywfjywfom;om;
em;vnfaejyD; jzpfygw,f?
tcktcsdefrSm vlxku ppftpkd;&a=umifh onfvdk taxGaxGqif;&J=uyfwnf;r_udk
&ifqikd af e&wm jzpfw,f? vl@tcGit hf a&; tvkyo f rm; v,form; tcGit fh a&;awG r&Svd @kd
qif;&Jwm/ pD;yGm;a&;tcGit hf a&;awG r&Sw d ma=umifh wdik ;f jynf =uyfwnf;wmqdw k mudk odjyD;
jzpfw,f?
tckxkwfjyefwmuvnf; jynfolvlxkudk &Sif;jywmxuf em;a0;wJh jynfyu
tpktzG@J awG/ oufqikd &f mawGukd oabmayguaf tmif/ em;vnfatmif &Si;f wmyJ jzpfw,f?
'ga=umifh bmvkyfvkyf usaemfwdk@eJ@ wdkifyifaqG;aEG;jyD;rS vkyfyg/ 'ga=umifh usaemfwdk@u
t*Fvyd b f momeJ@ pepfwus tcsut f vufe@J aoaocsmcsm a&;om; xkwjf yef&wmjzpfw,f?
'gukd em;vnf=uapcsiw f ,f?
aus;Zl;wifygw,f q&m? (qufvufazmfjyygrnf)
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 51
q&mjroef;wifh
b0ESihf pmayrSww
f rf;
rd;k rctifwmeufrS

q&mjroef;wifu h kd tz OD;aygwif/h trd a':vdi_ w f @kd u yckuLU c&dik /f +rdKif+rdKŒrSm 1923/


ar 23/ =umoyaw;ae@u arG;zGm;cJyh gw,f? trnf&if; jroef; jzpf+yD; arG;csi;f 7 a,mufrmS
t}uD;qH;k jzpfygw,f?
1943 ckEpS f tm&Svil ,ftzG@J rmS yg0ifvy_ &f mS ;cJ+h y;D 1944-45 zufqpf*syefawmfveS af &;
ajratmufvy_ &f mS ;r_rmS yg0ifcyhJ gw,f? 1945-47 rE aW v;c&dik /f txufArmjynf zqyv
tzGJ@csKyf/ rE Wav;c&dkif uGefjrLepfygwDudk pwif wnfaxmifawmh c&dkifaumfrwD0iftjzpf
aqmif&u G cf yhJ gw,f?
ausmufyef;awmif;rSm tufwl;-ocifodef;az (jynfwGif;ppfwGifusqHk;) eJ@twl
v,form;rsm; oD;pm;c ray;a&; wdu k yf /JG v,fiw k f v,fjyefxeG af &;wdu k yf /JG ajr&Si}f uD;rsm;&JŒ
v,frsm;udk twif; 0ifxeG af &; wdu k yf rJG sm;udk OD;aqmifcw hJ ,f? taxGaxGoydw}f uD;rSm jrif;+cH/
rE aW v;/ 'voabFmusi;f tvkyo f rm;xk}uD; yg0ifa&; twGuf wm0ef ,lcw hJ ,f? jrif;+cHc&dik f
tvkyform;or*~/ v,form; or*~ wdk@rSm tvkyftr_aqmiftjzpf aqmif&Guf&if;
jzL;v,form; uGe*f &uf}uD;rSm jrif;+cHc&dik f ud, k pf m;vS,t f jzpf wufa&mufcw hJ ,f? 1947 rSm
yckuLU c&dik /f ausmif;om;rsm;or*~ OuUÏtjzpf aqmif&u G cf w
hJ ,f?
q&m yxrqH;k a&;om;wJh 'kuo Q nf 0wÎKwdu k kd wm&mr*~Zif; twGJ 3/ trSwf 21/
1949 rSm azmfjycJyh gw,f? udo k ef;wif/ '*kew f m&m/ armif=unfvif/ atmifvif;wd@k eJ@twl
pmayonf jynfo@l twGuq f w kd hJ a=uG;a=umfoeH @J pmayopfr*~Zif;udk 1950 rSm OD;aqmifxw k f
a0w,f? a*:uD&ŒJ rmvfAmESihf tjcm;0wÎKwdrk sm;udk yxrqH;k bmomjyefvuf&mtjzpf 1951
rSm a&;om; xkwaf 0ygw,f?
1952 rSm urBm+h idr;f csr;f a&; uGe*f &uf(jrefrmEdik if )H / jrefrmEdik if H pma&;q&m toif;

52 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


wkd@rSm tvkyf tr_aqmiftjzpf aqmif&Gufygw,f? pmayr*~Zif; wm0efcH t,f'Dwm/
jynfaxmifopf *sme,f t,f'DwmcsKyf/ wdk;wufa&; owif;pm EdkifiHjcm;a&; t,f'Dwm
tjzpfvnf; aqmif&u G cf yhJ gw,f?
yxrqH;k yifuakd &;vH;k csi;f 0wÎK jzpfwhJ arwœmtoacFsukd 1953 rSm a&;om;ygw,f?
1955 rSm ocifudk,fawmfrd_if; OD;aqmifwJh jynfwGif;+idrf;csrf;a&; A[dkaumfrwDrSm
twGi;f a&;rSL;wpfO;D tjzpf yg0if aqmif&u G yf gw,f? 1954 rSm 0dZm… bG@J / 1956 rSm Oya'bG@J
&cJyh gw,f?
1957 rSm jynfo@l wd;k wufa&;ygwD ay:vpfAsL&d/k ur?mh+idr;f csr;f a&;uGe*f &uf (jrefrm
EdkifiH) twGif;a&;rSL;csKyf/ ur?mh+idrf;csrf;a&;aumifpD AsL&dktzGJ@0ifvl}uD; tjzpf yg0if
aqmif&Gufygw,f? 1958 ckESpfrSm txdef;odrf;cH&jyD; udkudk;uGsef;tusOf;axmifukd
tyk@d c&H ygw,f?
pma&;q&muvyf tr_aqmiftjzpf 1961 rSm aqmif&u G cf +hJ yD; q&mode;f azjrifeh @J
yl;wGJ a&;om;wJh EGx H uJ =um0wÎKu pwifum jroef;wifh uavmiftrnfukd toH;k jyKcJyh gw,f?
1961 ckEpS rf mS txde;f odr;f cHb0rS vGwaf jrmufc+hJ yD; qG'D ifEikd if H pawmh[rk ;f +rdK@rSm
usi;f ywJh +idr;f csr;f a&;aumifpD tpnf;ta0;udk ur?mh+idr;f csr;f a&; uGe*f &uf (jrefrmEdik if )H
ud, k pf m;vS,f tjzpf wufa&mufcyhJ gw,f? 1962 rSm pma&;q&m or*~ tr_aqmif jzpfvmcJ+h y;D
1963 rSm jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;tzG@J tzG@J 0if/ jynfo@l aumfrwD0if tjzpf wm0ef,al qmif&u G f
ygw,f?
jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&; awG@qHak qG;aqG;yGJ ysujf ym;oGm;wJh tcg xyfrH xde;f odr;f cH&+yD;
udu k ;kd uGse;f udk 'kw, d t}udrf tyd@k cH&jyefw,f?
1972 rSm txde;f odr;f cHb0rSvw G af jrmuf+y;D trsKd ;om;pmay bmomjyefqu k kd ppfEiS hf
+idr;f csr;f a&; 0wÎKtwGuf &ygw,f? 1973 rSm "m;awmifuakd usmI f rD;yifv,fukd jzwfrnf
qkw d Jh emrnfausmf 0wÎKudx k w
k af 0w,f? 1978 rSm av&l;okeo f ek 0f wÎKjzifh trsKd ;om;pmay
bmomjyefqu k kd 'kw, d t}udraf jrmuf &&Sjd yefygw,f? 1985 rSm cef;aqmifet D yd rf uf0wÎK
twGuf trsdK;om;pmay bmomjyef(&o)qkk/ 1992 rSm okc+rdK@awmf0wÎK twGuf
trsdK;om;pmay bmomjyefqk/ 1995 rSm tcspfrdk;aumif;uif 0wÎKjzifh trsdK;om;pmay
bmomjyef(&o)qkw@kd ukd &ygw,f?
q&mjroef ; wif h [ m 1998 ck E S p f / azazmf y g&D 18/ n 9;15 em&D r S m
&efuek jf ynfo@l aq;&H}k u;D rSm uG,v f eG yf gw,f? uG,v f eG cf sed rf mS ZeD; a':cifrreJ@ om;orD;av;OD;
use&f pfcyJh gw,f?

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 53


“rd;k / rd;k / rk;d vm;armif¶Œkd ? av/ av/ avvm;armif¶Œkd ? pde/f pde/f pdev f m;armif¶Œkd ? jr/ jr/
jrvm;armif¶Œkd ? rk;d vm;a[h/ avvm;a[h/ pdev f m;a[h/ jrvm;a[h/ a[vmarmif¶Œkd 0g;?”
jrefrmh¶;kd &m oHcsyf
jrefrmwdkŒ"avhrSm ‘a[vmarmif¶dkŒ0g;’ eJ@ }uD;jyif;vm=uwmqdkawmh/ rdk;/ rdk;/
rd;k vm;armif¶Œkd vd@k wa,mufa,mufu p+yD;wdik v f u kd &f ifyJ av/ av/ avvm;armif¶Œkd vd@k
oH+ydKifvu kd zf @kd &,f/ a[vmarmif¶Œkd 0g; eJ@ tqH;k owfz@kd twGuyf g tqifoifjh zpfaeESi=hf u+yD?
a[vmarmif¶dkŒ0g;vdk@ qdkvdkufwmeJ@ tdk;pnf0dkif; 'dk;ywf0dkif;awGu wGJzuf+yD;
ygvm&ygawmhw,f? jrefrmbk&ifawG vufxufwkef;uawmh eef;wGif;oHk;tdk;pnf eJ@
aus;vufo;kH td;k pnf&,fv@kd ESprf sK;d &Scd zhJ ;l w,f? 'Duae@rSmawmh td;k pnfoeH @J 'd;k ywfoaH wGu
jrefrmh¶dk;&m"avhrSm vlxkeJ@teD;pyfqHk;*Dwjzpfaeyg+yD? vlxkuvnf; xJxJ0if0iftodqHk;/
t&if;tES;D qH;k jzpfygw,f? tenf;qH;k 0g;vufcyk af vmufawmh 0ifw;D Edik =f uw,f?
“a&$Asm'dwu f ,fEiS hf wHqyd f wHqyd cf /H ewfwikd ;f Edik if H jynfawmfwiG ;f / a=unm
a=unmvif;ygv@kd owif;ql?”
eef;wGi;f oH;k a&S;td;k pnfocD si;f / a&;ol - trnfrod
“a&$t;kd pnfv, G o
f av/ vdrzf ,fz,f wD;ygah rmif&,f/ r,fr,fe@J e;D cgrS vufo;D udak &$csr,f?”
aus;vuf a&S;td;k pnfocD si;f / a&;ol - trnfrod td;k pnf0ikd ;f /

a[ vm armif &dk 0h g;
&ef0if; (awmifwcH g;)

td;k pnfukd ycH;k wzufx f nf;rSmyJv, G xf m;&awmh wD;wJt h cg vdrzf ,fz,f jzpfaew,f?
td;k pnfu emrnftwdik ;f yJ td;k yHpk rH mS vnfw&H n S &f nS /f pkpak ygi;f t&Snf 3 ayavmufe@J rsuEf mS 0u
tcsi;f 10 vufravmuf&w d S ,f? anmifyif&ŒJ opfom;jym/ anmifjym eJ@ xrif;aysmah ysmu h ek d ,fxm;wJh
ywfpm xnf+h y;D wGzJ ufw;D r,fh ES/J yavGw@kd &ŒJ oHreS f twdik ;f nêxd m;ygw,f?
“trsK;d aemfwu,fjrwfygw/hJ ud;k e0&wfa&mifpjkH c,f/ 'd;k ywfuw kd v
hJ ,
G yf gw,f”
a&S;'d;k ywfocD si;f / a&;ol - trnfrod 'd;k ywf0ikd ;f /

54 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


yef;csD OD;A=unf
'd;k ywfuakd wmh b,fnm ESpzf ufw;D rSmqdak wmh vnfyif;rSm odik ;f vd@k vG,&f ygw,f?
t=urf;tm;jzifh 'd;k ywfu 1 ay 6 vufr/ 2 ay eJ@ 2 ay 6 vufr t&G,o f ;kH rsK;d avmuf&w dS ,f?
rsufESm0ESpfzufu &G,fwlr[kwf=uyg? t&G,fydk}uD;wJh nmzufrsufESm0u tcsif; 10
vufravmufe@J b,fzufu tcsi;f 7 vufravmuf &Syd gw,f? ywfpm xnf+h y;D toHnw dê t hJ cg/
wGzJ ufw;D r,fh ES/J yavGw@kd &JΠrlwnfoeH @J nD!w G af tmif ywfpm xnf+h yD; nmzufukd oHreS /f
b,f z uf u d k av;ayguf o H / wcsKd Πvnf ; ig;ayguf o H x m;wD ; ygw,f ? a&S ; uawmh
'd;k ywfwvH;k wnf; wD;=uw,f? 'DuaeŒrSmawmh ‘ac:'d;k ’ eJŒ ‘vku d 'f ;kd ’ qd+k y;D ESpv f ;kH wGw J ;D ygw,f?
jrefrmh¶;kd &m td;k pnf eJ@ 'd;k ywf ESprf sK;d pvH;k u toHpw kH &l , d mawG r[kw=f ubl;av?
wGzJ uf wD;r_w=f uzd@k &m ES/J yavG/ vif;uGi;f eJ@ 0g;vufcyk af wGvnf; ygao;w,f? 'gayr,fh td;k pnf
eJ@ 'd;k ywfw@kd udk rlwnf+yD; td;k pnf0ikd ;f / 'd;k ywf0ikd ;f &,fv@kd yJ ac: =uw,f? t,dik w f ;D =uwmcsi;f
wlayr,fh td;k pnf0ikd ;f eJ@ 'd;k ywf0ikd ;f awGrmS oDcsi;f / wD;wJh [efyefe@J rlv tawmtyd'k af wG
tygt0if wckcsif;pDtaeeJ@ vHk;0 uGmjcm;ygw,f? rlvtawmykd'fudk =um;vdkuf¶HkeJ@wifyJ
td;k pnf0ikd ;f vm;/ 'd;k ywf0ikd ;f vm;vd@k cGjJ cm;+yD; odEikd w f ,f?
td;k pnf0ikd ;f / 'd;k ywf0ikd ;f vd@k ajymvdu k w f meJ@ w+ydKifeuf/ csucf si;f wef;+yD;jrifr=d urSmu
aysm&f i$ jf rL;=uw G hJ OD;a&$¶;kd tuudyk gy?J td;k pnf0ikd ;f 'd;k ywf0ikd ;f awGu OD;a&$¶;kd tueJ@ wom;wnf;
usaeyg+yD? cJjG cm;vd@k r&Edik af wmhyg? OD;a&$¶;kd tu ryg&if td;k pnf0ikd ;f eJ@ 'd;k ywf0ikd ;f awG [mwmwm
jzpfuek w f ,f?
rsucf ;kH ar$;xlx/l E_wcf rf;ar$;um;um;/ rsuEf mS ay;u +yHK;pdped @J rcsKrd csO/f acgi;f aygi;f eJ@
wdu k yf t
kH uôsu zd;k ¶d;k zm;&m;/ ykq;kd awmif&n S f uGuu f sm;}uD;0wf+yD; ykord x f ;D i,fi,fuav;udk
udik x f m;wJh OD;a&$¶;kd }uD;&JŒ[efyefuu kd jrif¶eHk @J awmifrS &,fcsipf &m jzpfaew,f? td;k pnf 'd;k ywf
t,dkifwD; cyfoGufoGufeJ@ aemufawmufawmuf ajymifacsmfacsmf uvdkufjyefawmh
yG=J unfyh &dowfu r¶d;k r&Gjzpfvm+yD;/ w0g;0g;w[m;[m;eJ@ ud, k w f ikd yf J 0ifv@kd ucsicf ek cf sif
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 55
jzpfvm=uawmhw,f?
wu,fvnf; OD;a&$¶dk;}uD;u yGJ=unfhy&dowftm;vHk;eJ@ wGJuwmyg? uae&if;
y&dowfxu J rde;f uav;awGe@J uav;awGukd aemufw,f/ ajymifw,f/ rsupf ypfjyw,f?
y&dwo f wfxrJ mS wu,f u &JwhJ rde;f uav;awG ygvm&ifvnf; 0dik ;f xJ0if+yD; OD;a&$¶;kd }uD;eJ@
taysmw f u
JG =uwmygy?J tifrwefrS vGwv f w G vf yfvyfe@J aysmpf &maumif;w,f?
OD;a&$¶;kd tu&,fv@kd ordik ;f wacwf wGi+f yD; use&f pfcahJ tmif/ OD;a&$¶;kd t0wftpm;/
OD;a&$¶dk;&JŒ[efyef eJ@ OD;a&$¶dk;tu udkyg wDxGifoGm;oluawmh pG,fpHk& ynm&Sif}uD;/
umwGef;a&$wav; ac: OD;buav; jzpfygw,f? ¶kyfajymif;¶kyfvGJ rdwfuyfynmrSm
tifrwefx;l cseG w f hJ obm&ifh ¶ky&f iS rf if;om;}u;D vnf; jzpfygw,f? 1923 ckEpS u f ‘awm+rKd ipf eG ;f u
vGr;f atmifzef’ ¶ky&f iS Zf mwfum;rSm OD;a&$¶;kd }uD;tjzpf ud, k wf ikd f o¶kyaf qmif+yD;/ OD;a&$¶;kd }uD;
udk yxrqH;k yGx J wk cf w
hJ ,f? aemufyikd ;f quf¶u kd wf hJ ¶ky&f iS Zf mwfum;awGrmS vnf; OD;a&$¶;kd }u;D tjzpf
yg0if o¶kyaf qmifygao;w,f? 'DuaeŒ OD;a&$¶dk;turSm a':rdk;qdkwJh trsKd;orD;
Zmwf¶yk w f ck ygvmwmudk awG@=u&ygvrd rhf ,f? a':rd;k u bD;qHywf
qHx;kH }u;D xH;k +y;D jrefrmh¶;kd &m trsK;d orD;0wfpu kH kd oyfoyf&yf&yf
0wfygw,f? uwmuawmh td;k pnf 'd;k ywf t,dik t f uygy?J
OD;a&$¶dk;eJ@ a':rdk;wdk@ tu+ydKif=u/ tjyeftvSef aemuf=u
ajymif=uwJh uuGufawGudkyg xnfh+yD; u=ujyefawmh ydk+yD;
+rKd ifqikd v
f mwmayg?h

rlvyxr OD;a&$¶;kd }uD;/


a&$wav; (OD;buav;)1893-1945
OD;a&$¶;kd eJ@ a':rd;k
awm+rdKifpeG ;f u vGr;f atmifzef ¶ky&f iS u
f m;xJrmS a':rd;k u OD;a&$¶;kd &JŒtdref ;D csi;f yg?
Zmwfvrf;t& a':rd;k udk OD;a&$¶;kd u usw d yf ;kd aew,f? a':rd;k uvnf; OD;a&$¶;kd udk cyfususygy?J
'gayr,fh ndKjr vkyfaejyefw,f? ¶kyf&SifxJrSm OD;a&$¶dk;u a':rdk;udk wdwfwdwfacsmif;+yD;
o}uFefa&yufwJhtcef; ygygw,f? a':rdk;udk a&yuft+yD; aemufaemufajymifajymifeJ@
aysmfaysmf}uD;uwJh tu[m yxrOD;qHk; OD;a&$¶dk;tuygyJ? OD;a&$¶dk;eJ@ a':rdk;twGJqdkwm
tJ'u
D wnf;upcJyh gw,f?
56 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
“ESpo f pfu;l o}uFeaf &yufrAsK/d a&$rsuEf mS utd/k OD;a&$¶;kd u a':rd;k ud/k ndKjr ndKjrqd?k ”
awm+rdKifpeG ;f u vGr;f atmifzef ¶ky&f iS u f m;rS OD;a&$¶;kd a&yufocD si;f / eef;awmfa&SŒq&mwif
td;k pnf0ikd ;f / 'd;k ywf0ikd ;f eJ@ wGzJ ufwhJ wjcm;tuwrsK;d u oli,fawmftu jzpfygw,f?
oli,fawmf&ŒJ Zmwf¶yk u f trsm;jrifawG@z;l =uwJh zd;k 0¶kyt f wdik ;f ygy?J 'l;zH;k wJah tmufcu H 0kd wf+yD;
atmufydk;usKdufxm;w,f? tay:ydkif;rSm vufwdktusô0wfygw,f? udk,fusyfvuf&Snf
tusu ô 0kd wf+yD;u=uwmvnf; &Syd gw,f? a&$ajccsi;f }uD;awG0wf+yD; {&mr a&$'*F g;jym;}uD;udk
vnfrmS qGw J ,f? rsuEf mS rSmawmh yg;uGuu f sm;eJ@yg? acgi;f rSm qHyifEpS pf u k kd b,fnmcGv J @kd
zm;vsm;cs+yD; zJ}udK;eJ@ pnf;w,f? tJ'DqHpkESpfoG,fudk eyef;qH(em;yefqH) vdk@ ac:ygw,f?
oli,fawmfukd AsmygqH eJ@vnf; awG@&ygw,f?
“AsmygqH u wzufwqky/f rkwyf w k ;D u woG,Ef pS o f ,
G /f rrav;&,f a&$ajccsi;f u
0g0if;w,fav;?”
a&;ol - trnfrod
“em;txufuaAGrmS olyef;yef/ eyef;qH/ eyef;qH/ em;xifab;u wef;usjyef/
vSr;f ur,f[ h ef? a[vm;uG,ahf rmif&Œkd / a[vm;uG,ahf rmif¶Œkd / 0rf;prd;k a&m aomaomnH?
wcgw&Hrsm;/ Asmyg[efxm;/ =umZHom; {uef/ &GmcHrsm;uajrSmufpm;jyef/ a,musmf ;bom;
omvS eyef;qH”
eyef;qH/ a&$jynfat;

'd;k ywf0ikd ;f eJ@ oli,fawmftu td;k pnf0ikd ;f eJ@ oli,fawmftu


u&wm enf;enf;armvm=uwJt h cg/ uwJo
h al wGukd tem;ay;&if;/ 0dik ;f awmfom;
awGu oHcsyfxdk;=uw,f? oHcsyfrSm twdkif eJ@ tazmuf &Sdygw,f? ,ufuef;&uf&mu
vmwJ h p um;yg? twd k i f c snf y if e J @ tazmuf c snf y if w d k @ nD n D ! G w f ! G w f r S e f u ef r S
txnfaumif;&ygw,f? oHcsyrf mS vnf;yJ twdik t f qdyk 'kd u
f kd tazmuftyd'k ef @J vdu k &f ygw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 57
twdik t f azmufnw D ,f qdw
k phJ um;&JΠt&if;tjrpfjzpfygw,f? oHcsyw f yd'k u
f kd twdik ef @J tazmuf
tjyeftvSef wvSnphf D pkpak ygi;f av;}udrq f rkd S jynfph w
kH ,f?
(1)wdik ?f ? zefjymcGuef @J ausmufpufa&?
(2)azmuf? ? tarmajyatmifwu kd yf grh r?
(3)wdik ?f ? tarmajyatmifwu kd yf grh r?
(4)azmuf? ? zefjymcGuef @J ausmufpufa&?
jrefrmh¶dk;&mrSm oHcsyfawGu odyfta&;}uD;ygw,f? y&dowfuvnf; oHcsyfudk
aoaocsmcsm av;av;euf e uf em;axmif w wf w ,f ? 'gu jref r mh " avh y g?
oHcsyaf &;olawGuvnf; jyKjyifp&mawG/ tjrifrawmfwmawGukd oHcsyaf wGe@J axmufjyw,f?
erlem,lp&mawG/ ocFe;f pm,lp&mawGe@J ynmay;wmawG ygw,f? [motjzpf &,fp&m
tajymiftysufawGvnf; ygw,f? &,f&if;eJ@vnf; rSwfom;p&mawGu &ifxJrSmpGJ+id+yD;
use&f pfcw hJ ,f? acwfwacwfrmS a&;wJh oHcsyaf wGu jzwfoef;oGm;wJh tJ'aD cwf&ŒJ o¶kyu f kd
udk,fpm;jyKwmawGcsnf;ygyJ? acwftqufqufrSm r¶dk;EdkifbJ ordkif;0if usef&pfcJhwJh
oHcsyaf wGvnf; &Syd gw,f?
oHcsyfxdk;+yDqdk&ifawmh a[vmarmif¶dkŒ0g;eJ@ tqHk;owf&ygvdrfhr,f? oHcsyfawG
b,favmufyJ quf+yD;xd;k aeae/ a[vmarmif¶Œkd 0g; u¾udk ra&mufao;orSsawmh tqH;k
owfEdkifvdrfhOD;r,f r[kwfao;yg? wu,fawmh a[vmarmif¶dkŒ0g;qdkwm aysmfyGJ&$ifyGJ
atmif j rif r _ w ck t wG u f oH + yd K if n D n D n mnm tm;&yg;&qd k + yD ; yG J o d r f ; wJ h atmif y G J & J Œ
a=uG;a=umfoyH g?
“a[h armif¶Œkd / a[h armif¶Œkd / a[vmarmif¶Œkd 0g;?”
txl;aus;Zl;wifpmG jzifh ud;k um;jcif;
(1) a&$¶dk; buav;/ 'kwd,wGJ (vlxka':trm)/ rwfv/ 1969
(2) jrefrmhobifr_tajcjy (rsKd;jrifhapm)/ Edk0ifbmv/ 1966
(3) uAsmhO,smOf (aZmf*sD/ rif;ok0%f/ OD;b a&G;cs,fwnf;jzwfonf)
4) jrefrmr_okawoepm (0if;armif-wr`0wD)/ ZGefv 2006
*DweJ@tu-yef;csD 0if;az/ rdk;rcyifwdkifrsm;u¾ u ul;,lw,f? rdk;rc tifwmeufrSul;,lygonf//

oHk;vdkufyHku
jrefrmedik if w
H iG f wdik ;f jynf b¾maiG. 1²3 &mcdik f
e_e;f udk use;f rma&; toH;k p&dwf tjzpf4if;/ 4²13 &mcdik ef e_ ;f
udk ynma&; toH;k p&dwf tjzpf4if;/ t}uD;tus,f toH;k
jyKae onf? xdkha=umifh vlr_a&; OD;wnfcsuf av;&yfyg
aemufqkH w&yfeiS hf tnD wrsKd ;om;vH;k use;f rm }u@Hcikd f
ae=ujy;D / ynm&nf txl; jrifrh m;vsuf &Sad =umif; od&onf?
58 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
Asm;acgi;f aqmif u'gzeD @J wlaom Adv k cf sKyfr;ª }uD; oef;a&$u trsKd ;om; nDvmcHrmS
vpf xnfo h iG ;f aqG;aEG;jcif; r&Sb
d J ud,
k u
hf , kd u
f ,kd f vGw+f ird ;f csr;f omcGihf ay;xm;wJh Oya'udk
2008 tajccHOya'rSm bma=umifh xnfhoGif;chJ&ygovJ? b,foludkrS rwdkifryifbJeJ@
aumfr&SiftzGJ@0if OD;aomif;nGef@ (Oya'ynm&SifESifh t+idrf;pm; n$ef=um;a&;rª;csKyf) udk
ol@tcef;xJac:+yD; bmjzpfv@kd a&;cdik ;f &ygovJ?
bk&m;w&m; =unfnKd wJh OD;aomif;nGe@f ig;yg;oDvuHukd csKd ;azmufc&Jh vd@k pdwrf aumif;
jzpfc&Jh whJ ta=umif; aejynfawmf twGi;f pnf;xJu owif;awG usaemfx h H a&mufvmchyJ gw,f?
(2008 zG@J pnf;yHk tajccHOya' tcef; 14/ ul;ajymif;a&;umv jyÏmef;csurf sm;/ tyd'k f
445 rSm jynfaxmifpk orRw jrefrmEdik if aH wmfonf e0wESihf etzwd@k . aqmif&u G cf surf sm;/
wm0efrsm;ESifh &ydkifcGifhrsm;udk qufcHonf? ,if;tzGJ@/ odk@r[kwf tzGJ@0ifwOD;OD; odk@r[kwf
tpd;k &tzG@J 0if wOD;OD;. wm0eft& aqmif&u G cf surf sm; tay: ta=umif;jyKvsuf ,if;wd@k tm;
w&m;pGq J jkd cif;/ ta&;,ljcif; r&Sad p&vd@k azmfjyxm;ygw,f?)

u'gzD
oifcef;pmESihf
AdkvfcsKyfrLS ;}uD; oef;a&$
atmif v if ; xG É f
'Dowif;awGe@J ywfouf+y;D usaemf tar&duefEikd if H 0g&iS w f ef+rKd Œ jrefrmoH¶;kH rSm wm0ef
xrf;aqmifaepOf umvu tjzpf tysufav; wckudk oGm;+yD; owd&rdygw,f? 2001
ckEpS w
f iG ;f u oH¶;kH tr_xrf; wOD; jrefrmEdik if u H ae tar&duef Edik if oH @kd ajymif;a&$Œ wm0efxrf;
aqmif chyJ gw,f?
'Dow H refu usaemft h wGu/f txufu Adv k rf ;ª twGuf ta&;w}uD; owif;pHpk rf;zd@k
n$e=f um;csuf ay;vdu k w
f ,fv@kd ajymawmh bmvJv@kd usaemfu ar;rdw,f?
tar&duef tpd;k &taeeJ@ jrefrm ppfacgi;f aqmifawGukd Edik if w H um w&m;¶H;k wifz@kd
txd pOf;pm;aewm &Sdr&Sd odcsifw,f/ tjrefpHkprf;+yD; ta}umif;jyefay;ygvdk@ n$ef=um;
vduk af =umif; ajymygw,f? usaemf +yHK;rdvu kd wf ,f?
a=omf ud k , f c H & rS m usawmh a=umuf w wf vd k u f w m/ ol w yg;awG u sawmh
“tjywf&iS ;f ypfvu kd /f tpdwo f m;awmif rcseef @J / ukvm;/ vlrrS [kww f m/ tjrifq h ;kH axmif'%f
csvu kd ”f qd+k yD; trde@f awG ay;aewhJ Adv
k cf sKyfr;ª }uD;&,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 59
tJ't D csed u f urm?rSm ,l*q kd vm;AD;,m; orRwa[mif; rDvq kd AD pf/ vdu
k af A;&D;,m;
orRwa[mif; csm;vf awvm/ uarBm'D;,m; tm%m&Sifa[mif; ydkaygh/ ql'eforRw
bwf & S D ; ,m;wd k @ Ed k i f i H w umw&m;¶H k ; rS m tr_ & if q d k i f a ecsd e f j zpf v d k @ ol @ tvS n f h r sm;
b,fawmha&mufrvJqw kd mudk pd;k &drv f @kd pH;k prf;cdik ;f vduk w f ,fqw kd m usaemf em;vnfvu kd yf gw,f?
usaemf v nf ; 0wf a uswef ; ausyJ avmavmq,f tajctaerS m awmh
tar&duefEikd if rH mS 2001 ckEpS f pufwifbmv 11 &ufae@rmS 0g&iS w f ef'pD u D yifw*Gef ppfXmecsKyef @J
e,l;a,mufu World Trade Center twdu k cf aH e&vd@k jrefrmEdik if u H kd pdwrf 0ifpm;Edik af o;bl;vd@k
owif;jyefy@kd ay;ch&J w,f?
pufwifbm 11 ta&;cif;[m AdkvfcsKyfrª;}uD;twGuf 0rf;omp&mjzpfchJ&w,f?
b,favmuf 0rf;omovJq&kd if wjcm;Edik if aH wGu acgi;f aqmiftoD;oD; tar&duef orRw
a*smh bk&SfxH 0rf;enf;a=umif;o0%fv$mawG toD;oD;ydk@ae=uwhJtcdsef/ usaemfwdk@u
yd@k z@kd wifjyawmh [dv k v
kd 'kd v D vkd vkd yk +f y;D tcsed t f awmf=umonftxd ryd@k b;l ? aemufq;kH tar&duef
EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme Burma Desk u oH¶Hk;udk ar;vdk@ jrefrmEdkifiHudk jyefajymawmhrS
ryd@k csiyf @kd csief @J Adv k cf sKyfr;ª }uD;u yd@k vdu k w f ,f?
Ad k v f c sKyf r ª ; }uD ; bmjzpf v d k @ vG w f + id r f ; csrf ; omcG i f h awmif ; cH & ovJ q d k & if
jynfov l x l t k ay:rSm &uf&ufpufpuf vkycf ikd ;f chw J t Jh ay: olu, kd wf ikd f wm0efr,l&v J @kd yJ? ol
wdu k ¶f u kd /f oG,0f u kd f trde@f ay;chw J mawGukd ajym&&ifawmh 1993 ckEpS f {+yDvrSm &cdik jf ynfe,f
bl;oD;awmif armif;awm e,fajrrSm ¶dk[if*sm 400 ausmfudk &Sif;ypfzdk@ tJ'Dtcsdefu
taemufyikd ;f wdik ;f ppfXmecsKyfwikd ;f rª; Adv k cf sKyf 0if;jrifh (aemif twGi;f a&;rª; 3/ ppfa&;csKyf 'k
Adv k cf sKyf}uD; 0if;jrif)h udk umuG,af &;OD;pD;csKyf Adv k cf sKyfr;ª }uD; oef;a&$u trde@f ay;chw J ,f?
tJ'w D ek ;f u ¶d[ k if*sm aomif;use;f olawGu bl;oD;awmif armif;awm e,fajrrSm
wae@wnf;rSm rdik ;f 18 vH;k cG+J yD; 0ifa&mufypfcwfcv Jh @kd ppfwyfujyef+yD; ppfqifa&;vkyw f t Jh cg
olyek af &m t&yfom;yg pkpak ygi;f vl 400 ausmf t&Sizf rf;qD;&rdw,f? ppf¶;kH csKyu f kd owif;yd@k awmh
“ukvm;/ vlrrS [kww f m &Si;f ypf” vd@k trde@f ay;chw J ,f?
1996 ckEpS rf mS trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzG@J csKyf (NLD) trsKd ;om;nDvmcHuxGuaf wmh
Adv k cf sKyfr;ª }uD; oef;a&$u NLD udk t}uD;tus,af 'goxGu+f yD; LN D qd&k if aqGrsKd ;tpOftquf
a=umufoGm;atmif enf;rsdK;pHkeJ@ tusyftwnf;jzpfatmif vkyfzdk@ axmufvSrf;a&;udk
cdik ;f apchw J ,f?
1996 ckESpfxJrSmyJ wdkif;&if;om;vufeufudkif e,fajrawGjzpfwhJ &Srf;jynfe,f/
u,m;jynfe,f/ yJcl;wdkif;/ u&ifjynfe,f/ rGefjynfe,f/ weoFm&Dwdkif; awGrSm&SdwhJ
ppfwyftiftm;awGuo kd ;kH +yD; &GmawGa&$Œcdik ;f wmrSm rvdu k ef m&if tpdwo f m; (25 usyo f m;)
0rf;Adu k x f u J uav;awmifrcseef @J vd@k tjywf&iS ;f zd@k trde@f ay;cJw h ,f?
1998 ckESpf arvrSm AdkvfcsKyfrª;}uD; oef;a&$u AdkvfcsKyf =unfrif; (a&wyf
OD;pD;csKyfa[mif;)/ AdkvfcsKyf jrifhaqG (avwyf OD;pD;csKyfa[mif;)/ AdkvfcsKyf ol&jrifhatmif
60 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
(ppfa&;csKyfa[mif;)/ Adv k rf ;ª }uD; aZmfrif; (trSwf 1 vSsypf pf 0ef}uD;) wd@k udk c&pPw;D uGse;f rSm
tjypfrt hJ &yfom; trsKd ;om;/ trsKd ;orD;/ uav; 81 a,mufw@kd ukd owfypfz@kd trde@f ay;chw J ,f?
tJ'cD &pPw;D uGse;f rSm usaemfu, kd wf ikd f &daS ewma=umifh oufaoxGuq f Ekd ikd yf gw,f?
2003 ckEpS f 'Dy&J if;udprP mS Adv k cf sKyfr;ª }uD; oef;a&$ ud, k wf ikd f a':atmifqef;pk=unfukd
vkyf}uHzdk@ AdkvfcsKyf pdk;0if; (0ef}uD;csKyfa[mif;)/ OD;atmifaomif; (pufr_ 1 0ef}uD;) wdk@udk
cdkif;chJygw,f? 'DudpPe@Jywfoufvdk@ axmufvSrf;a&;a[mif;rsm;/ wyfrawmft&m&Sdrsm;/
&Jt&m&Sdrsm;u oufaoxGufqdkEkdifygw,f? 'gawGu usaemf odwmawGyg? wjcm;
vl@tcGifhta&; csdK;azmufwmawGe@J ywfoufvdk@ jynfolvlxkawGodwm trsm;}uD;
&Syd gvrd Ohf ;D r,f?
2007 ckEpS f pufwifbmvrSm bk&m;om;awmfawGukd owfjzwfniS ;f qJwhJ udpu P awmh
urm?ausmu f pd wP ckyg? 'Dvkd rw&m;jypfra_ wG trsm;}uD; usL;vGex f m;wht J wGuaf =umifv h nf;
Edik if w H umw&m;¶H;k udk t&rf;a=umufcw hJ m? ukvor*~ vl@tcGit hf a&; txl;ud, k pf m;vS,f
rpPwm uifwm;em; wifjywJh pH;k prf;ppfaq;a&;tzG@J om jrefrmEdik if t H wGi;f 0ifa&mufppfaq;
cGi&hf r,fq&kd if 'Dxufy+kd yD; ta=umif;pHu k kd odEikd rf mS yg?
'ga=umifh umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfrª;}uD; oef;a&$ cdk;a=umifcdk;0SufeJ@
udk,fhudk,fudk,f vGwf+idrf;csrf;omcGifh ay;xm;wJh Oya'tm; 2008 tajccHOya'rSm
xnfch w Jh ,fqw kd mudk today;vdu k yf gw,f?
'gayr,fh “ppfwyfu usL;vGefchJwhJ jypfr_tm;vHk;[m txufuay;wJh trdef@eJ@
wm0efjzpfwhJtwGuf AdkvfcsKyfrª;}uD; oef;a&$ wm0eft&SdqHk;yg/ a&Smifvdk@r&bl;qdkwmudk
owday;vdu k yf gw,f”?
,ae@urBmrSm jzpfysuaf ewhJ tm%m&Sif wdik ;f jynfawGe@J jrefrmjynf&ŒJ tajctaeudk
Ed _ i f ; ,S O f = unf h r ,f q d k & if f Ad k v f c sKyf r ª ; }uD ; oef ; a&$ [ m vpf A sm;acgif ; aqmif u'gzD v d k
&uf p uf , k w f r mwh J vl p m;rsd K ;yg? 'D v d k v l r sKd ; ud k v nf ; jref r mh w yf r awmf t aeeJ @
vpfAsm;wyfrawmfuo Jh @kd qufvuf opPmrcHoifah wmhygb;l ?
jrefrmhwyfrawmftwGi;f u vlprG ;f aumif;rsm; xGuzf @kd vdak eyg+yD? jrefrmjynfoal wG
bufu &yfwnf&r,ft h csed u f kd a&mufaeyg+y?D jynfov l xl ek @yJ ;l aygi;f +y;D tm%m&Sif Adv k cf sKyrf ;ª }u;D
oef;a&$e@J rdom;pkukd vpfAsm;acgi;f aqmif u'gzeD @J rdom;pkvkd Edik if w H um ppfc¶kH ;kH yd@k +yD;ta&;,l
Ekid af &; 0dik ;f 0ef;}udK;pm;=uygp@kd vd@k wdu k w f eG ;f vdu k yf gw,f?
AdkvfcsKyfrª;}uD; oef;a&$eJ@rdom;pkudk Oya't& vHk;0 (vHk;0) vGwf+idrf;csrf;omcGifh
ray;oifhyg?
atmif v if ; xG É f
(www.bur.irrawaddy.org rS ul;,laz: jyygonf?) 3 / rwfv / 2011
(Adv
k rf ;ª a[mif; atmifvif;xGÉo
f nf wefjyefaxmufvrS ;f a&; t&m&S/d tar&duefEikd if H 0g&iS w f ef+rdKŒ&Sd jrefrmoH¶;kH Y oHr;ª }uD;
ponfh wm0efrsm; xrf;aqmifc+hJ yD; 2005 ckEpS w
f iG f tar&duefY Edik if aH &;cdv
k cH_ iG hf awmif;cHco
hJ nf?)

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 61


“vSH eJ hx;kd c|ef;eJ hayguvf kd hqifrmS
temjzpfvmwmudk
-uufom;EkyEf yk pf if;_yD;
aq;jrpfawGeJ ah &m
temrSm odyaf y;wmuawmh
&efou
l kd jyefvnf&if-um;apha&;oabm aqmifygw,f”

rdwfaqGjzpfatmifvkyfjcif;
*gr%d
“&eforl &Sd rdwaf qGom&Sd” “Edik if aH &;qdw k m &efou l rkd w
d af qGjzpfatmifvyk w f m”vd@k
q&m '*kew f m&m pajymwke;f u rausvnfc?hJ 'Dxufykd &Si;f &Si;f ajym&&if vH;k 0 vufrcHEikd yf g?
&efuek +f rdKŒ&JŒ vrf;rrsm;ay:rSm/ tusO;f axmifxrJ mS / awmxJawmifxrJ mS ppftm%m&Siaf wGukd
ESpf (30) ausmf &ifqikd w f u kd yf 0JG ifvmol/ ud, k hf rsupf ad &SŒrSm &efo@l vufcsurf w d hJ &Gmom;tavmif;
awG/ rkq;kd rawG/ rD;avmif &Gmysuif w k w f akd wG/ rk'rd ;f usichf H rde;f uav;awG jrifc&hJ oltzd@k &efoel @J
vnfyif;zufz@kd b,fvrkd S pOf;pm;r&Edik cf yhJ g?
'gayr,fh oli,fcsi;f wa,muf&ŒJ OD;av;jzpfol pdik ;f aA'ge@J awG@wt hJ cg usaemfo h o
H ,awG
aysmufu, G o f mG ;cJyh gw,f? rdn k êi;f -rd;k aumif;e,fom; pdik ;f aA'g[m zufqpfawmfveS af &;rSm
0if;*dww f yfxJ ygczhJ ;l ayr,fh e*drk v l b0uawmh qiform;wa,muf jzpfcyhJ gw,f? ol@tzd;k vH;k a&$0ge@J
vH;k a&$ew D @kd vb kd J ol[m qif¶ikd ;f awGukd zrf;cJ/h qif¶ikd ;f udk qif,Ofjzpfatmif usichf /hJ qif,OfawGukd
OD;pD;cdkif;apcJhwJh &Srf;eD trsKd;om;wa,muf jzpfygw,f? vHk;a&$0geJ@ vHk;a&$eDwdk@uawmh
oDaygrif;acwf ya'o&mZf awmfvSefa&;/ t*Fvdyf udkvdkeDacwfOD; awmfvSefa&;awGrSm
ygczhJ ;l ygw,f?
pdik ;f aA'ge@J vH;k a&$0g-vH;k a&$ew D @kd &ŒJ qifzrf;tawG@t=uKH / qifusihf qifcikd ;f tawG@t=uKH
awGe@J awmfveS af &; tawG@t=uHKawG qufpyfEid_ ;f ,SOjf ywmawG =um;&wJt h cgrmS awmh q&m
'*kew f m&m&JŒpum;udk usaemf aumif;aumif;}uD; oabmayguf vufco H mG ;cJyh gw,f?
wu,fawmh awmqif¶ikd ;f awG[m &ifqikd w f ;kd rdwhJ vlom;awGtwGuf &efoyl gb?J
qife@J vl vH;k 0 pnf;jcm; e,fajruef@owfaevd@k r&Edik w f t
hJ wGuf vlawGtay: tE &W m,f
tjrJ&adS eygw,f? odyrf =umcifav;uyJ tif;waumf+rdKŒxJrmS touf (80) ausmo f v
D &Sif
q&m}u;D wyg;udk awmqif¶ikd ;f awG eif;owfcw hJ o
hJ wif; =um;cJ&h ygao;w,f? aygi;f avmif;a'orSm
62 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
ppfa=umif;v_y&f mS ;aewke;f awmqife@J &ifqikd w f ;kd rdcv hJ @kd 'du
k Of ;D e,fom; Auy &Jabmfuakd tmif
aygirf mS tpG,w f acsmif; xkwcf si;f ayguf azmuf0ifomG ;+yD; qifacgi;f ay:rSm t&yf 6 ayausmf
*vef*vm; vl}uD; qifp, G pf u
kd v f suw f ef;vef;eJ@ ygomG ;cJw h m (rme,fyavmtxdawmif)
[d;k av;wausmf jzpfcyhJ gw,f? tJ'q D ifuakd wmh 0 &JabmfawGu 0dik ;f ypfowfc&hJ ygw,f?
'gayr,fh 'Dvkd qd;k oGr;f ¶dik ;f pdik ;f vS+yD; tiftm;t&G,t f pm;}uD;rm;vSwhJ &efoq l if
awGukd vltusK;d jyKwJh rdwaf qG tdrq f ifjzpfatmif zrf;qD;avhusiahf y;wJjh zpfpOf[m wu,fawmh
q&m '*kew f m&majymwJh “&efou l rkd w d af qG jzpfatmifvyk jf cif;” jzpfpOfyjJ zpfygw,f? pdik ;f aA'g-
vH;k a&$0gw@kd &ŒJ rdwq f ufay;csuaf wG[m acgi;f pOft&wif rubJ tpdwt f ydik ;f vdu
k v f nf; tifrwef
pdw0f ifpm; rSwo f m;p&maumif;vSygw,f? 'DjzpfpOf}u;D wckv;kH [m Edik if aH &;pum;eJ@ ajym&&if
t=urf;zufwu kd yf eJG nf;ema&m/ t=urf;rzufwu kd yf eJG nf;emyg aygi;f pyfyg0ifae+y;D ESprf sK;d pvH;k udk
ol@tydik ;f eJ@ol vSvyS y tuGuaf phaphqufpyf usio hf ;kH oGm;wmvd@k pdik ;f aA'gw@kd u awmfveS af &;
oabmw&m;awGe@J csed x f ;kd ajymjycJyh gw,f?
yxrqH;k qif¶ikd ;f zrf;wJt h qifrh mS t&ifacwfuvdk tkyv f ukd f usK;H oGi;f zrf;wmjzpfap/
waumifcsi;f }udK;uGi;f ypf (rDvm&Su D menf;) od@k r[kwf usi;f axmifzrf;wmjzpfap/ tckacwf
arhaq;aoewfeJ@ypfzrf;wm jzpfap t=urf;enf;oHk;+yD; ZGwftwif;zrf;wmeJ@ pcJh&ygw,f?
(tdrrf mS cdik ;f zd@k tomw=unf ac:r&vk@d twif;qGaJ c:&wm t=urf;zufwmyJ r[kwyf gvm;)
'Dae&mrSm tdrq f ift,Ofupkd ;D +yD; vky&f wmjzpfv@kd &efox l u J ol@vl ud, k zhf ufom;&Sxd m;zd@k
ta&;}uD;wmudkvnf; awG@&ygw,f? ab;u qif¶dkif;awG&JŒ wdkufcdkufr_/ usKH;xJ0ifcgeD;
qif¶ikd ;f awG&ŒJ jyefveS f ¶ke;f uef azmufxu G wf u kd cf u kd rf u _ kd t=urf;zufErdS ef if;&wm/ aAsmuft;kd
rD;td;k awG azmuf/ wlr;D aoewfawG azmuf/ AHak wG armif;awG vif;uGi;f awG us,u f s,af vmif
avmifw;D +y;D ypfcwfajcmufveS @f &wmawGe@J vnf; =urf;&ygw,f? usK;H rSe;f rodatmif/ usi;f rSe;f
rodatmif/ }udK;uGi;f ypfzrf;r,fv h el @J qif,Of rawG@atmif zH;k uG,zf @kd vnf; ta&;}uD;ygw,f?
'Dvdk t=urf;enf;eJ@ zrf;xm;wJh qif¶dkif;udk 2 &uf 3 &ufavmuf tpmiwf
a&iwfxm;+yD; rmef pcsKd;&ygw,f? 'DaemufrS waumifcsif;udk ykcuf odk@r[kwf nêyfxJ
oGi;f &ygw,f? tJ'guawmh wud, k v f ;kH ajc vuf acgi;f vH;k 0 rv_yEf ikd af tmif opfv;kH tcsKyfcef;
usO;f usO;f av;xJ xnfx h m;wm 'grrS [kwf }udK;txyfxyfww k f xl;cwfxm;wm jzpfygw,f?
'g[m t=urf;rzuf tm%mzDqefa&;wdu k yf JG vlxw k ukd yf o
JG abmjzpf+yD; pD;yGm;a&;ydwq f @kd r_
oabmvnf; jzpfygw,f? wcsKŒd uvnf; qif¶ikd ;f udk wH;k vH;k vSJ waumufauG; om;a&udk vS;D +y;D
wapmif;vufyyf Ed@k &nfnpê x f nfw h ehJ nf;eJ@ temjzpfatmifvyk +f y;D rS xl;cwfygw,f? tJ't D cgrmS
xl;}udK;u wtm;¶ke;f &if temudo k mG ;xdv@kd qif t&rf;emusiaf pwJeh nf;eJ@ qifukd +idraf tmif
t=urf;zufxm;wm jzpfygw,f?
tJ'aD emufrmS tpmudk enf;enf;csi;f (iSuaf ysmoD; wvH;k csi;f / =uH wqpfcsi;f / pyg;
wcGucf si;f ) jyefaus;G +y;D reufapmapmeJ@ naeapmif;rSm qifwud, k vf ;kH / vuf ajc aygif &ifbwf
Adu
k f wif vdit f *F g t+r;D em;&Guf acgi;f ausm ar;aph rsuEf mS OD;uif; pojzifh ae&mvyfruseaf tmif
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 63
vl 4-5 a,muf u vuf e J @ yG w f o yf a y;=u ygw,f ? vuf e J @ yG w f & if ; yg;pyf u vnf ;
csKo d mEl;nHw h o hJ cD si;f awG oH+ydKifqakd y; atmfay;ae&ygw,f? 'Dtqifu h awmh t=urf;rzuf
wdu k yf eJG nf;emawGxu J tm%mzDqefa&;wdu k yf eJG @J jyefvnfoifjh rwfa&; aygi;f pyfxm;wJh oabm/
aphpyfaqG;aEG;a&; ('dkif,mavmh) oabmvdk@vJ ajymvdk@&r,f xifygw,f? ab;rSmvnf;
tdrfqifawGudk uif;apmifhcsxm;+yD; qif¶dkif;u uvefuqefvkyf&if tdrfqifawGu
ESmarmif;eJ@¶du k w f mrsK;d / vlawGuvnf; cseG ;f eJ@ayguf vSeH @J xd;k +yD; [de;f a[muf aiguif ef;wmrsK;d
t=urf;zufr_ wGJ&ygw,f? aumif;aumif;rGefrGefae&ifawmh xnufcJwcJ au|;wm/
iSuaf ysmoD;wvH;k aus;G wm vkyyf gw,f?
tpmenf;enf; jyefpm;vm+y;D aemuf wcsed w f nf;rSm 'Dqif¶ikd ;f }u;D awGukd bde;f enf;enf;
aus;G ygw,f? wcsKŒd u bde;f pGo J mG ;apwJeh nf;eJ@ vluekd mcHatmifvyk w f mjzpf+yD; wcsKŒd uawmh
pdw¶f ikd ;f pdwrf u kd af wG +ird 0f yfomG ;atmif &nf&, G wf m jzpfygw,f? qifu tm;enf;oGm;wJt h wGuf
E_id ;f ,SOcf sut f m;jzifh vlu tm;}u;D oGm;wm[m ud, k hf tiftm;}u;D xGm;atmifvyk zf @kd &nf&, G w f hJ
t&yfzufvrl a_ &; toif;tzG@J civil society/NGO wnfaxmif vlpw k hJ t=urf;rzufwu kd yf JG
yHpk w H rsK;d jzpfygw,f?
qifu +ird v f mwJt h cg }uKd ;avSsmah y;wm ajz;ajz;csi;f vkyaf y;ygw,f? nêyx f rJ mS pkpak ygi;f
tcsed f 10 &uf 15 &uf xm;ygw,f? 'Dvx kd m;&if; vlu wufp;D wmudk prf;vkyyf gw,f? 'gu vlukd
pufo;D eJ@q+JG y;D qifausmay:cs ay;wm jzpfygw,f? qifu acgi;f udck g+y;D ESmarmif;eJ@vrS ;f qGcJ swmudk
ab;u tdrfqifawGu ESmarmif;eJ@ xdef;csKyf¶dkufESufwm/ ab;uvlu vSHeJ@xdk;wmvkyf+yD;
wufpD;wJhvludkvnf; tjref jyefrxkwf&ygw,f? 'DvdkeJ@ qifausmay: vlcGpD;EdkifwJhtcsdef
wjznf;jznf;rsm;vmatmif usio hf mG ;&ygw,f? 'Dae&mrSm t=urf;zufre_ @J t=urf;rzufr_
aygi;f pyf&ygw,f?
vSHeJ@xdk; csGef;eJ@aygufvdk@ qifrSm temjzpfvmwmudk =uufom;EkyfEkyfpif;+yD;
aq;jrpfawGe@J a&m temrSm odyaf y;wmuawmh jyefvnf&if=um;apha&;oabm aqmifyg w,f?
wud, k v f ;kH vufe@J yw G o f yf pum;csKcd sKo d momajym bde;f aus;G wmu wzuf/ tpmiwf
a&iwfxm; v_yrf & atmifcsKyw f mu wzH/k vSeH @J x;kd cseG ;f eJ@ayguf aiguif rf;wmuwenf; &uf 20
avmuf ol@tuef@e@J ol vkyv f u kd wf t hJ cgrmS awmh {&mr &efoq l if¶ikd ;f }uD;[m vlcikd ;f vd@k &wJh
rdwfaqGqif,Of jzpfoGm;yg+yD? q&m '*kef wm&majymovdk &efoludk rdwfaqGjzpfatmif
vkyv f u kd Ef ikd yf g+yD?
aemufwcsuf pdkif;aA'gwdk@ajymwmu qif¶dkif;trnf;jzpfjzpf qif¶dkif;qifjzLawmf
jzpfjzpf 'Denf;awGeJ@ bJ udkif&wmjzpfw,f wJh/ qdkvdkwmu 2010 a&SŒydkif; e0w-etz
ppftpd;k &jzpfjzpf/ 2010 aemufyikd ;f v$waf wmfxu G f ppftpd;k &jzpfjzpf 'Denf;awGe@J yJ &efou l kd
rdwaf qGjzpfatmifvyk &f rSm jzpfygw,f? qifrnf;jzpfap qifjzLjzpfap qif¶ikd ;f awG[m &efoal wGygy?J
&efoq l if¶ikd ;f awG zrf;ae usiahf ewH;k rSm ud, k bhf ufu qiform;awG toufq;kH wm
vnf; &Sw d wfygw,f? ud, k bhf ufu e*d&k x dS m;wJq h if,Of awm0if+yD; qif¶ikd ;f awGaemufygomG ;
64 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
wmvnf; &Sw d wfygw,f? usK;H aqmuf&if opfz;kd 0g;zd;k tke;f qH}udK;zd;k vkyt f m;c pwmawG
tifrwef tuket f usrsm;ayr,fh usK;H oGi;f zrf;wm[m }udK;uGi;f ypfzrf; usi;f axmifzrf;wm
awGxufvnf; qify&kd vd@k t&if;a=u tjrwfyx kd u G yf gw,f? aiGa=u; ¶ky0f wˆKypPn;f eJ@ tcsed f
&if;&wmwifru toufaoG;acs;G t&if;tES;D awGuv kd nf; a&Smifv@kd r&ygb;l ?
'gayr,fh &SdorSs qif¶dkif;waumifrusef 'Denf;eJ@ rdwfaqG qif,Ofjzpfwmawmh
r[kwyf gb;l ? usiv hf @kd r& xde;f vd@k rEdik jf zpfv@kd owfypfvu kd &f wmvnf; &Sw d wfygw,f? wcsKŒd
tifrwef acgi;f rmwJh qif¶ikd ;f awGvnf; ¶ke;f &if;uef&if; '%f&m& aooGm;wmawG &Syd gw,f?
(udk,fhudk&efrlwJh &efoludk b,fvdkrS rv$Jra&Smifomvdk@ owfypfvdkuf&wm/ ol@zmomol
acgif;rmvGef;vdk@ usKH;eH&H acgif;eJ@wdkufaooGm;wm/ ¶kef;&if;uef&if; vufusKd; ajcusKd;+yD;
aooGm;wm/ tpmrpm;bJ aooGm;wm jzpfawmhvnf; “&efolr&Sd rdwfaqGom&Sd”
jzpfomG ;wJt h xJ tusK;H 0ifomG ;ygw,f)
Ak'<0ifrSm=unfh&if emVm*D&dqif/ tmVm0ubDvl;/ t*Fkvdrmvvlqdk;wdk@udk
jrwfpmG bk&m;u arwWmyd@k +yD; atmifEikd cf ahJ yr,fh rm&fewf/ a'0'wf/ eaENmyeENe*g;/ pdOrP m%
trsK;d orD;wd@k udak wmh arwWmyd@k ajymif;vJypfv@kd r&cJw h m awG@&ygw,f? a'0'wfe@J pdOrP m%
qd&k if t=urf;enf;eJ@ ajrrsKyd pfc&hJ ygw,f? atmifjcif; 8 yg;rSm 5 yg;yJ tEkenf;eJ@ atmifjrifwm
jzpfygw,f? (bk&m;&Sifudk,fwkdif t=urf;zufwm r[kwfayr,fh tjrifrawmfolawGu
“=unf=h uufvyk ”f ypfvu kd wf m jzpfygw,f) wefz;kd pHawGuo kd m a[majymwJeh nf;eJ@ vdo k vdk
ajymif;vJzefw;D ,lv@kd &&if vGecf w hJ EhJ pS f 2500 uwnf;u urBmay:u vltm;vH;k r*fzv kd &f +yD;
usw G w f ef;0ifuek =f urSm jzpfygw,f? 'gayr,fh Ak'b < &k m; &Siu f , kd w f ikd u
f 'Dvkd rarSsmrf eS ;f Edik cf w
hJ hJ
twGuf **F g0gVK oJprk u Ak'a< wG yGichf =hJ uwm jzpfygw,f?
bmyJjzpfjzpf qiform;awG t"duay;wJh rufaqhuawmh t=urf;enf;wrsK;d wnf;
odk@r[kwf tEkenf;wrsKd;wnf;udkyJ yHkaoum;us w&m;aousifhoHk;wmrsKd; a&Smif+yD;
ESpfrsKd;pvHk;udk usGrf;usGrf;usifusifeJ@ tuGufusus aygif;pyfusifhoHk;zdk@/ &wJhtcsdefudk
tusK;d t&Sq d ;kH toH;k csz@kd / &vmwJh tcGiahf umif;udk tpGr;f ukef toH;k csz@kd jzpfygw,f wJ?h
urBmay:rSmjzpfcJhwJh awmfvSefa&;tm;vHk;udk=unfh&if t=urf;enf;wrsKd;wnf;eJ@
atmify&JG wm r&Scd o hJ vdk &mE_e;f jynfh tEkenf;oufoufe@J atmify&JG wmvnf; r&Scd yhJ gb;l ? (wcgu
jrefrmhowif;or*~ nDvmcHwckrmS rD', D m&JΠbufrvdu k af &;rlukd aqG;aEG;&if; xdik ;f owif;axmufr
,if';D u xdik ;f Edik if rH mS vH;k 0 bufrvdu k wf hJ owif;pmwapmifrS r&Sb d ;l vd@k 0efccH o
hJ vdyk J vH;k 0
t=urf;rzufwhJ awmfveS af &;qdw k m[mvnf; pdwu f ;l ,Of ur?mxJrmS om&S+d y;D vufawG@ ur?mrSm
r&Sad o;ygb;l / b,fawmhrv S nf; &Srd mS r[kwyf gb;l ) t=urf;zuf awmfveS af &;vd@k ajAmifajymwJh
¶k&mS ;/ w¶kw/f AD,uferf/ usL;bm; uGejf rLepf awmfveS af &; awGrmS vnf; +rdKŒay: ausmif;om;
qENjyyGaJ wG/ tvkyo f rm;oydwaf wG/ aphpyfaqG;aEG;yGaJ wG ygcw hJ myJ jzpfygw,f?
'Duae@ Edik if aH &;odyrH` mS awmh t=urf;zufrq _ w kd m aoewfe@J ypf/ AH;k eJ@cGw J mawGuykd J
t"du&nf!$ef;wm jzpfae+yD; “+idrf;csrf;pGm”qENjyyGJtwGif; ¶dkufwmESufwm cJeJ@xkwm
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 65
rD;¶_Œfd zsuqf ;D wmawGukd t=urf;zufrt _ jzpf pm&if;roGi;f =uawmhygb;l ?
*E<aD cwfuyJjzpfjzpf/ rmwifvo l muif;acwfuyJjzpfjzpf/ tckaemufq;kH ,lu&de;f /
a*sm*f s, D m a&mifpkH awmfveS af &;awGyjJ zpfjzpf t=urf;zufr_ wGzJ ufcw hJ m vH;k 0 r&Sb
d ;l vd@k b,fol
tmrcHajym&JygovJ? *E<aD cwfrmS qlbwfpcf se'f &mbd@k pf &Scd o hJ vdk rmwifvo l muif;acwfrmS
usm;opfeuf Black Panther &Scd yhJ gw,f? ,lu&de;f a*sm*f s, D mwd@k rSmvJ tenf;qH;k awmh
cJe@J xkwm/ um;rD;¶_Œd wmavmufawmh ygwmcsn;f ygy?J tJ'gawG&ŒJ tcef;u¾udk ypfy,f&if
tifrwef tod^m%fE@kH enf;&musygvrd rhf ,f? 1989 tus,cf sKyfruscifwek ;f u a':atmifqef;
pk=unfuvnf; t=urf;zuf vufeufuikd af wmfveS af &;&JŒ tcef;u¾udk rjiif;y,fcyhJ gb;l ?
(tJ'Dwcsdefwnf;rSm prlqm atmif}uD;uawmh vufeufudkifawmfvSefa&; rSm;a=umif;/
ausmif;om;awG awmcdw k m rSm;a=umif; ajymcJyh gw,f)
wEdik if v
H ;kH eJ@cs+D yD; &efoq l if¶ikd ;f awGukd rdwaf qGqif,Ofjzpfatmifvyk rf ,fh qifzrf;
tzG@J om;awG/ txl;ojzifh qifzrf;acgi;f aqmifawGtaeeJ@ qif¶ikd ;f awG trsm;qH;k zrf;Edik zf @kd eJ@
qif,OfjzpfatmifusifhEkdifzdk@qdk&if txufrSm ajymcJhwJh twwfynmawGtm;vHk;udk
usrG ;f usrG ;f usiu f sif toH;k cs cdik ;f apEdik rf S jynfov l xl ak wGukd ESyd pf ufaewJh qifq;kd tE &W m,f
z,f&mS ;a&;wm0efukd ausyeG Ef ikd rf mS jzpfygw,f? qiform; Edik if aH &; q&mawGtaeeJ@ qif,OfawG
tjrefq;kH xkwv f yk Ef ikd zf @kd twGuf jrefrmjynfawmfveS af &;rSm v$r;f rd;k }u;D pd;k aewJh wa=umif;xd;k /
wvrf;oGm;/ oli,femtawG;tac:awG tjref z,f&mS ;Edik =f uygap?
*gr%d
rd;k rctifwmeufrS azazmf0g&D 9/ 2011

pufrp+ rG ;f tm; acwfausmfvm$ ;


jrefrmEdik if uH kd acwfrzD @HG jzdK;wd;k wufonfh pufre_ ikd if aH wmf}uD;tjzpf wnfaqmufvsuf
&Sdygw,fvdkh jrefrmh&kyfjrifoH=um; tpDtpOfrSm r=umc% awG@jrif&ygw,f?atmufrSm
awG@jrif&rSmuawmh jynfwiG ;f jzpf acwfrD rmZ'g*spaf wG xkwv f yk af ewJh jrefrmedik if u
H acwfrD
“txl; pufr_Zkef” wck&Jh jrifuGif;yg? jrefrmedkifiHom;wOD; ar;vfeJ@ay;ydk@xm;wJh acwfrD
"mwfyakH wGjzpfjy;D yHak wGukd google eJh yahoo wdu hk ae &SmazGxm;wm jzpfw,fv@kd qdyk gw,f?

66 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


tnMw “xrDu aygifv,fxd vSewf wfaewmawG &h _yD;/
aygifv,frS 'l;waumufauG;
Mu,fa~uGrsm; ajcovH;k xd pD;usxm;onfh
aoG;pif;a-umif;wckawG &h ygonf”
&JeEN
jrefrmjynfwiG f 1988 ckEpS f 'Dru kd a&pD ta&;awmfykH vlxt k =kH uGr}_ uD;tm; ppftyk pf rk S
tm%modrf;+zdKcGJ vkduf+yD;aemuf &[ef;&Sifvlausmif;om;jynfolrsm; wdkif;&if;om;a'o
awmfveS af &;e,fajr toD;oD;odk h a&muf&adS wmcdck =hJ uonf? usaemfonfvnf; u&ifjynfe,f
rme,fyavma'oodk ah &muf&cdS o hJ nf?
(1/11/88) &ufae h jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;'Drdku&ufwpfwyfOD;
ausmif;om;wyfrawmf wnfaxmif+yD;aemuf oufqikd &f ma'ovlrsKd ;pkawmfveS af &;rsm; ESihf
vufww JG u kd yf 0JG ifc=hJ uonf? usaemfonfvnf; u&iftrsKd ;om;tpnf;t&H;k (au tif t,f
at)wyfrawmfEiS hf vufwI JG wdu k yf 0JG ifco hJ nf? usaemfwkd ah &muf&&dS m wyfr[mc&dik /f +rdK eh ,f/
ppfa'orsm;wGif etz ppfwyfrS wdik ;f &if;om;u&if vlxrk sm;tm; zdEydS f !Si;f yef; owfjzwfrr_ sm;/
rk'ed ;f usio hf wfjzwfrr_ sm; jyKvkyv f su&f adS =umif; =um;od&ygonf? usaemfu, kd wf ikd f rwdu
k qf ikd f
wma=umifv h nf;ygrnf // rsu0f g;xifxifrawG jh rifc&hJ yg?
rme,fyavmXmecsKyf usq;kH +y;D aemufyikd ;f 1997 ckEpS w f iG f usaemfonf u&ifjynfe,f/
zmyGecf &dik /f rJ0idk af us;&Gmtkypf w k iG f r[mrdw(f au tif t,f at)wyfrsm;ESihf yl;wGv J y_ &f mS ;
aepOftwGif; etz wyfr(77)rS jzwfav;jzwf ppfqifa&;rsm;jyKvkyfvmygawmhonf?
rJ0ikd af us;&GmwGif a&S w h ef;wyfrrSL; ud, k wf ikd f vmxdik +f y;D zmyGecf &dik /f wyfr[m(5)/ anmifav;yif
c&dik /f wyfr[m(3) wdk t h m; ppfqifa&;rsm; qifEyJG gawmhonf? rJ0idk af us;&Gmtkypf rk S &Gmaygi;f
rsm;pGmwdk u h zkd su+f yD; &[ef;oHCm/ a,musmF ;/ rde;f r/cav;/ vl}uD; tm;vH;k rusef rdr&d mG udk
rpGef hcGgygu tm;vHk;ypfowfrnf[k trdef hxkwf+yD; jynfolvlxkrsm;udk rJ0dkifaus;&Gmodk@
armif;csvm+y;D pk&yfxm;I aecdik ;f ygawmhonf? cav;tyg vlwikd ;f onf qefEiS hf t0wf tpm;rsm;
wydik w f Edik o f m o,f,v l mEdik cf =hJ uonf?
oufqdkif&m&Gmrsm;rS usefcJhonfh u|J/ EGm;/ 0uf/ =uuf rsm;tm; etz wyfrS
&uQmtjzpf owfjzwfpm;aomuf=uonf? pm;rukeo f nfh qefpyg;ESihf vlaetdrrf sm; tm;vH;k
ajrvSerf ;D &d_ zh suq f ;D ypfonf?
“a&&Sd&ifig;&Sdw,f/ a&yufxkwfvdkuf&if ig;awGay:vm+yD; zrf;csufpm;&HkyJ”
[ka=u;G a=umfI rdu k rf pJ mG jyKusiyhf gawmhonf? t"du ajrZmyifrsm;jzpfaom trsKd ;orD;rsm;ESihf
cav;oli,frsm; ouf}u;D &G,t f rkd sm; 'ku}Q u;D pGm a&mufc=hJ u&awmhonf? aeylyv l ,fuiG ;f jyifwiG f
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 67
+cHcwfcdkif;+yD; vlaygif;oHk;axmifausmftm; zuf0g;rsm;ray;yJESifh ukd,fhtpDtpOfESifh udk,f
tdraf qmufaecdik ;f onf? jynfov l x l rk sm;onf ygonfq h efrsm; ukeo f mG ;onft h cgwiG &f mG rS
usecf ahJ om pyg;rsm;/ qefrsm;tm; jyefvnfo,f,cl siaf yr,fh ppfwyfrjS yefvnf o,f,cl iG hf rjyKyg?
ygvmonfah iGrsm;ESihf rJ0ikd &f mG wGif 0,fpm;ol0,fpm;/ a&Grsm;ESihf vJpm;olu vJpm;=u&onf?
aiGr&SI d r0,fpm;Ekid o f nfh olrsm;onf teD;tem;&GmrS qefrsm;acs;pm; =u&onf?
iwfou l iwfae=u&ygonf? teD;tem;&Sd &GmtcsKd rh S oem;I xrif;xkyf ay;urf;=uygonf?
odk ah omf(10) &ufxufyI kd ray;Ekid yf g?
usaemfwd k h aysmufusm;v_y&f mS ;tzGJ o h nf rJ0ik d af us;&GmESih f (1) em&D c&D;cef &h o d S nfh azG;a';&Gm/
xD;a*avmfab;rJah wm&ausmif; teD;0ef;usiw f iG f ,m,Dpcef;csxm;onf? usaemfwkd h tzGJ o h nf
bke;f }u;D r&Sad om bke;f }u;D ausmif;ESihf &Gmom;r&Sad om &Gmrsm;wGif v_y&f mS ;oGm; vmvsu&f o dS nf?rdrd
wdk .
h ywfywfvnfae&mrsm;wGif &efopl pfa=umif;rsm; v_y&f mS ;&Si;f vif;aeonft h wGuaf =umifh
txl;owdxm; v_y&f mS ;ae&onfh tcsed jf zpfonf?usaemfwdk t h zGJ oh nf(10) &ufcef t h =umwGif
rdom;pkrsm; wpkp ESppf pk ESihf xrif;iwfI rdr&d mG odk h cd;k jyefvmonfh &Gmom;rsm;ESihf qH&k ygonf?
jynforl sm;onf v,fuiG ;f jyifY +cHcwfxm;onfh &Gmopfxw J iG af eylcIH xrif;iwf+yD;
ao&rnfh twlrikd ;f yJeif;eif;/ ypfowfbcJ &H cH& xrif;00pm;I taocHrnfq+kd y;D usaemfwkd t h m;
ajymjyonf? toufpeG f I h nbufwiG f rdom;pkvu kd f rdr&d mG rsm;odk h wpk+y;D wpk cd;k jyefvm=uonf?
4if;ppfqifa&;wGif atmufajc etz wyfom;tcsdK h ra=ueyfr_rsm;&Sdonf[k
=um;od&onf? pkyjf ywfowfae+yD; iwfjywfae=uonfh &Gmom;rsm;udk jrif&awmh ppfom;tcsKd @
onf “cifAsm;wdk h xrif;iwfaewm usaemfwkd v h nf; rwwfEikd b f ;l / vkyvf nf;vkyrf ay;wwfb;l /
cifAsm;wdk h ud, k &hf mG udck ;kd +yD;jyefcsijf yef usaemfwkd h rwm;bl;/ rodcsiaf ,mif aqmifaer,f”[k
&Gmom;rsm;udak jymum txuftrdef u h kd vpfvsS L&_onfh ppfom;rsm;vnf; &So d nf?
zdEydS o
f l ppftm%m&Sipf pfom;xJrS t&ufpufq;kH / tqd;k 0g;qH;k tqifx h d rdu
k uf ef;
ukefatmif &ufpufvmonfhtcgwGif &ufpufr_jyKonfhvlxJwGifYyif jynfolvlxktay:
jyefvnfoem;pdw0f ifvmonfh tqifx h jd zpfay:vm&jcif;onf ppftm%m&Sipf ESprf S vlrqefpmG
rdu
k u f ef;ukeaf tmif &ufpufrr_ sm; jyKusiI hf jzpfonf?
etzppfwyfrsm; armif;xkwrf u _ rkd vdu k b f J a&Smifwrd ;f aeonfh jynforl sm;ESihf pk&yfo@dk
a&muf+y;D rS xrif;iwfI aorxl;aerxl;onft h aejzifh rdom;pktvdu k f rdr&d mG odk h jyefvnfc;kd 0if
vmaom jynforl sm; pkaygi;f =u+y;D etzppfwyf rawG Eh ikd af om vH+k cKH aomae&mrsm;wGif &Gmopf
uav;wnfI yke;f v#Kd ;aexdik =f uonf? &Gmyke;f &Gma&Smifqo kd nfh tac:ta0:onf xdak e&m
rSpwifay:ayguv f m&jcif;jzpfygonf?
wpfEpS w f mppfqifa&;umv+y;D qH;k I aemufwESprf ;kd &moDta&mufrmS awmh wyfr(77)
onf e,fajrpd;k rd;k a&;ESihf wyfvy_ &f mS ;r_rsm;ESihf wycvufatmufcjH zpfonfch v& (57) od@k
vGaJ jymif;ay;I aemufwef;odk jh yefvnfqw k cf mG oGm;ygonf? a&S w h ef; cv&(57) onf rJ0ikd &f mG
wGif tajcjyKI ('DaubDat) ESifh wGJzufum ywf0ef;usifv_yf&Sm; &Sif;vif;r_rsm; jyKvkyf
68 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
vsu&f o dS nf?
rd;k av;wzGzJ &JG mG onfw h ae w h iG f usaemfwkd ah jymufusm;tzGJ o h nf &Gmyke;f &Gma&Smifwpfck
odk h a&mufomG ;cJo h nf? xd&k mG yke;f &Gma&Smifonf azG;a';&GmrS xGuaf jy;vmcJ=h uonfh &Gmom;rsm;
jzpf o nf ? &G m yk e f ; wG i f usaemf w d k h t zG J h c%em;=uonf ? rd k ; rd x m;I csrf ; csrf ; ES i f h
a&aEG;wcGuaf vmuf aomufcsio f nft h wGuf teD;qH;k wJwvH;k ay:odk h usaemfwwfvu kd o f nf?
wJ&iS zf xD;tm; “a&aEG;wcGuaf vmuf &Sv d m; zxD;”[kar;I rD;zdb k ufokd h vSn=hf unfrh o d nf?
rD;zdak b;wGif apmif+cKH I idak eaom rde;f uav;wOD;udk awG v h u dk &f onf? olronf zxD;. ac|;rjzpf
onf? zxD;om;ti,fq;kH ESihf u&if&;kd &mt& =uufacgi;f udu k f r*Fvmaqmifxm;onfrmS wpfv
cef oh m &SOd ;D rnf? “bmjzpfvdk h idw k mvJ/ iSuzf sm;wwfvkd h acgi;f udu k +f y;D idak ewmvm; zxD;”[kzxD;
tm;ar;=unfo h nf? zxD;onf wnfwnf+ird +f ird Ef iS hf a&aEG;c&m;xJrS a&aEG;tm; 0g;cGux f iJ @JS x+hJ y;D
usaemfah &S w h iG v f mcsay;onf? “ol ah ,musmF ;u &Gma[mif;utdrrf mS usecf w hJ phJ yg;udk oGm;jyefy;kd
wm vrf;rSm etzppfom;awGeJ hwdk;+yD; zrf;rdoGm;+yDxifw,f/ wnawmif&SdoGm;+yD jyefr
a&mufwm/tJ'ga=umifh idak ewm”[k zxD;u &Si;f jyonf? usaemfu olwkd ph w d o f ufom&m&
atmif qd+k y;D “olu&Gmom;yJ[m zrf;rd&ifvnf;bmrSvyk rf mS r[kwyf gb;l ? wae ah wmhjyefvw G v f m
rSmayg”h [kEpS o f rd phf um; ajymvku d of nf? odk ah omf olb,fawmhrS jyefrvmEdik af wmhb;l qdw k m
pdwx f rJ S odaeonf?
zxD;vmcsay;onfh 0g;cGux f rJ S taiG w h axmif;axmif;xaeonfh a&aEG;cGuu f =kd unfh
um aomufcsio f nfph w d f vH;k 0r&Sad wmhyg? wJay: Yrxdik cf siaf wmhyg? ido k u H vkd nf; r=um;csiaf wmh
yg? “zxD; usaemfomG ;ygO;D r,f”[kq+kd y;D wJay:rSqif;um vd&k mc&D;odk h qufvufxu G cf gG co hJ nf?
vifaoI idak eaom rde;f uav;. &ifxu J aomurD;rsm;onf 0g;cGux f rJ S taiG@
waxmif;axmif;xaeonfh a&aEG;xuf tqaygi;f rsm;pGm ydI k ylavmifaeayvdrf rh nf?
a&S q h ufxu G v f m+y;D cyfvrS ;f vSr;f wJwvH;k a&S ah &mufawmh touf(50)ausmv f }l u;D
wOD;ESihf toufEpS q f ,ft&G,f tom;jzLjzL/ rsuEf mS oG,o f , G /f uwH;k qHyif*w k 0f EJ iS hf rde;f uav;
wOD;xdik af eonfukd awG &h ygonf? vl}u;D u a&aEG;aomuf&ef zdwaf c:ygonf? usaemfu“zxD;
raomuftm;awmhb;l ”vkd h E_wq f ufvu dk yf gonf? ol o h rD;av;uawmh usaemfwkd t h zGJ u h kd
pum;wcGe;f rS rajymbJ ai;+y;D =unfah eygonf? vrf;a&Smufvm&if; 'Dred ;f uav;udk rawG@b;l awmh
umuG,af &;&Jabmfav; zm;a'havmfukd olwkd o h m;tzta=umif; ppfpak r;rd vdu k yf g onf?
zm;a'havmfu aemfoef;arvkd h emrnfac:onf? ol htaru oli,fi,fav;uwnf;u
aooGm;onf? t&G,af &mufawmh +rKd x h rJ mS oDv&Sif oGm;0wfonf? ol t h udw k OD;vnf; +rKd @xrJ mS
OD;Zif;0wfawmh ol t h azu touf}u;D vm&if tem;rSm b,forl rS &Sv d kd h olu ol@tazESit hf wl
v,fjyefvmvkyu f w l m jzpfonf? xD;a*avmf bk&m;uke;f ab;u v,fuiG ;f onf ol t h azv,f
uGi;f jzpfonf h h h ph onfjzifh &Si;f jyonf?
v,fuiG ;f wGio f wl kd v
h ,fp+yD; x,fx;kd aeonfukd awG &h ygonf? olwkd v h ,fuiG ;f ESihf
usaemfwkd ah ysmufusm;tzGJ h tajcjyKpcef;onf(15)rdEpS cf ef o h ma0;onf?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 69
usaemfwkd &h aJ bmfrsm; wcgwav xD;a*;avmfausmif;udk a&mufonf? bke;f }u;D rsm;vl
rsm;r&SI d 'nif;oD;/ o&ufo;D / ydEo JN ;D / iSuaf ysmoD;/ oabFmoD; ponfh pm;yifaomufyifrsm;&SI d
oGm;cl;pm;=uonf? xD;a*;avmfab;rJ ah wm&ausmif;onf ausmif;taqmuftOD;wpfv;kH /
qGr;f pm;ausmif;wvH;k ESihf ausmif;.ta&S b h uf urlay:wGif Om%fawmf tawmifEpS q f ,f
ausmfcef h&Sdrnfh apwDwql/ apwD.xD;awmfu ausmufxD;jzpfonf? ausmif;0ef;ESifh
apwDukef;ab;v,fuGif;u aemfoef;ar tazvkyfonfh v,fuGif;jzpfonf? v,fuGif;.
tv,fwnfw h nfw h iG f v,fwJ wpfv;kH / iSuaf ysmyif ESp&f /kH o&ufyif/ ydEyJN if/ 'nif;yifrsm;
wJywfvnfwiG pf u kd x f m;onf? t&dyaf umif;aom v,fuiG ;f jzpfonf? jzwfomG ;jzwfvmpOf
4if;v,fwx J o J kd h wcgwav 0if=unfjh zpfonf?
1998 ZGev f cef w h iG (f au tef t,f at) wyfr[m(5) ppfqifa&;rS;l Adv k af tmif+ird ;f rS
usawmfwkd t h ajcjyKaom ae&mtm; etzESihf ('DaubDat) rS owif;&&Sad e+yDjzpfa=umif;
usaemfEiS hf vmwGaJ eonfh ol &h aJ bmf wyfpyd rf LS ; odct F m; pufrS owif;ydk o h wday;vmygonf?
wyfpyd rf LS ;odcrF S ae&majyma&G b h kd w
h ifjyvmygonf? usaemfwkd v h nf; ud, k yhf wf0ef;usiEf iS hf
teD;pyfq;kH jynfov l x l rk sm;udk v,fw/J ,mwJrsm;udk acwWpeG f ch gG +yD; vH+k cHKa&;aumif;aom
ae&mwGif oGm;a&muf yke;f cdw k rd ;f a&Smif=u&ef xyfqifo h wif;ydk h owday;vdu k yf gonf?
usaemfEiS yhf ;l wG(J auteft,fat)rS wyfpyd rf LS ;odcw F kd h aysmufusm;pcef;wJae&mrS
pGef ch gG +yD; &Gmyke;f &Gma&Smifjynforl sm;. awmifuek ;f aumif;onfh awmif,mwJwiG f ae&mcs+yD;
toifhae&m,lxm;vkdufonf? naeavmuftxd &efol a&mufrvmao;yg? awmif,m
uk e f ; wJ w G i f n td y f = uonf ? reuf r d k ; vif ; awmh yavmcD ; *G i f w G i f wm0ef u saeonf h
(auteft,fat) wyfprk LS ;Adv k af zmvGrJ S reufEpS ef m&Dcef h xD;a*avmf v,fuiG ;f wGif wyfpyd rf LS ;
odct F m; vmapmifah eay;&ef wyfr[modk jh yefwwfvmrnfh &JabmfEpS Of ;D tm; rJ0ikd v f eG o
f nft
h xd
vku d yf kd ah y;&rnf[! k eG =f um;vmonf?
reuf(7)em&Dcef h xrif;pm;aomuf+yD; wyfpdyfrSL;ocFtm; usaemfu tdkifuGef
pum;ajympuf wpfv;kH ay;udik x f m;onf? odcEF iS hf twle,fajrcHumuG,af &; zm;a';avmfwkd
Eh pS Of ;D usaemftm; tav;jyKI xD;a*;avmf v,fuiG ;f odk Eh w k qf ufpum;ajym+yD; xGucf gG omG ;
ygawmhonf? wyfpyfrLS ;odcw F iG f tdik u f eG pf um;ajympufwpfv;kH ESihf tefr(f 16)aoewfwvuf/
zm;a';avmfwiG f tefr(f 79)avmifcsmwpfvufwkd Eh iS hf twl oGm;ydk &h rnfh &Jabmf tvmudk
xD;a*;avmf v,fuiG ;f wGif oGm;apmifah e=uonf?
&Spef m&Dx;kd awmh naeu awmifuek ;f ay:wGif tdy&f wma=umifh a&rcsKd ;&I awmifajc
wGif a&qif;csKd ;&ef tusFcD |wf qyfjymwH;k av;udik +f yD;/ eHeufyikd ;f qdak wmh rd;k av0 o&Si;f vif;
aeonfah ea&mifjcnfatmufrmS wpfxmG wpfru kd cf ef w
h ,G af eonfh awmif,mpyg;yifav;rsm;u
jrpdr;f a&miftvm; avwdu k &f m ,dr;f +yD;v_id ;f xovkrd sKd ; awG &h awmh =unfah umif;aumif;ESihf
awmif,mpyg;cif;udjk zwf&if; awmifuek ;f atmufajcodk h a&qif;csKd ;&ef xGucf o hJ nf// awmifxyd rf S
awmiferd f o h kd ph qif;ump wGiyf J “ 'dik ;f h h 'h ikd ;f h h 'h uf h h 'uf h h h 0ke;f 0ke;f ” ponfh
70 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
vufeufi,ftoHrsm;ESifh vufeuf}uD;toHrsm;udk xD;a*;avmf v,fuGif;bufrS p=um;
&ygawmhonf// usaemfvJ ae&mudkjyefvmjyD; tuFsDjyef0wf aoewfudkifjyD; pufzGifh
vdu k yf gawmhonf// odcu F kd puftrnf0u S jf zifh “ xdk yh gG =um;vm; ” [k t}udr}f udrf ac:onf//
od@k aomf xdk yh gG (odc)F xHrS pufjyefx;l oHv;kH 0r=um;// “wpfa,mufawmh awmfveS af &; wm0ef
ausoGm;jyD;aygh ”usaemfwdk ht0kdif;xJuajymaeus pum;yg? ypfcwfr_u rdESpfESpfq,fcef h
=umvdrrhf nf?
typftcwfrsm; &yfomG ;+y;D aemufwpfem&Dcef t h wGi;f yif zm;a';avmf jyefa&mufvm
ygonf? usaemfrar;cifwiG yf J zm;a';avmfonf armaeonfh =um;rS“q&modcF usecf w hJ ,f/
b,fvt dk ajctaeeJ u h secf v hJ nf; usaemf rodb;l &efou l usaemfwkd u h kd t&if0idk ;f +yD;ypfwm/
usaemfu(79)aoewfeJ w h pfcsuyf J ajy;&if;cHypfvu dk +f y;D v,fuiG ;f ajymiftwdik ;f jyefajy;vmcJw h m/
aemfaroef;vJ usecf w hJ ,f”
“'Dred ;f uav; tJ'rD mS bmvmvkyjf yefwmvJ”usaemfu tH=h o+y;D pum;jzwfar;awmh
zm;a';avmfu“tJ'g usaemfrodb;l / usaemfwkd Eh pS af ,muf v,fwx J rJ mS xdik af ecsed /f aemfaroef;
awmpyfuxGuv f m+y;D / v,fuiG ;f udjk zwfvm+y;D aemuf usaemfwkd b h ufukd olwOD;xJvmaew,f/
q&modceF J h usawmh tem;a&mufrS bmvmvkyjf yefwmvJ ar;rvdk yh gy/J v,fweJ J ih u S af ysm&Hek m;
a&mufcge;D rSmawmh &efou l usaemfwkd u h kd 0kid yf pfawmhwmbJ/ tJ't D csed rf mS q&modcu F v,fwJ
eJ t
h eD;pyfq;kH awmpyfukd aoewfypf+yD; ajy;vku d w f mawG v h u kd w f ,f/ usaemf wcsuaf =umif
oGm;+yD;jzpfcsi&f mjzpfq+kd yD;awmh v,fw&J J t h aemufbufv,fuiG ;f jyiftwdik ;f pGwaf jy;awmh
wmbJ/ aemfaroef;uawmh v,fwt J eD;u iSuaf ysm&Hx k uJ kd 0ifajy;oGm;wmawG v h udk &f w,f/
usaemfu uHaumif;+y;D wcsurf u S snq f rH xdbJ jyefa&mufvmwm”[k olu armaeonf=h um;rS
&Si;f jyaeonf?
'Dtcsed rf mS yJ rd;k u&Gmcsvmawmh acwWem;+yD; em&D0ufavmufwiG f rd;k pJomG ;awmh
usaemfu rcHcsipf w d ef J t h wl pOf;pm;+yD;awmh qH;k jzwfcsuu f kd csvu kd o f nf? onftcsed w f iG f
zm;a';avmfuusaemfoGm;jyef=unfh+yD; acsmif;ypfcsifa=umif;wifjyvmonf? usaemfu
pOf;pm;qH;k jzwfxm;+yD;rdk u h saemfwkd h ausmif;om;wyfrawmfrS wyfprk LS ;&Jabmf atmifabmf/
&Jabmfodef;jrifhESifh (autift,fat)rS umuG,fa&;&Jabmf zm;a';avmfwdk hoHk;OD;tm;
wm0efay;vkdufygonf?vuf&SdwdkufyGJjzpf typfcH&onfhae&mudk oGm;&ef/ &efol&Sdaeygu
aysmufusm;ypf wdu k cf udk &f ef/ &eforl sm;r&Syd gu odcEF iS hf aemfaroef;tm; &SmazG&iS ;f vif;&ef
jzpfonf?
&Jabmatmifabmfwkd h xGucf gG vm+yD;wpfem&Dt=umcef w h iG f usaemfxjH yefvm+yD;
owif;ydk yh gonf?“odct F avmif;udak wmhv,fwaJ b;rSmawG w h ,f/ aemfaroef; tavmif;
udkawmhiSufaysm&Hkab;rSmawG hw,f/ v,fuGif;awmpyfu vSrf;+yD;jrif&w,f/ teD;0ef;
usifrSmawmh &efolr&Sdawmhbl;/ v,fuGif;wzufawmtkyfbufeJ h bk&m;ukef; bkef;}uD;
ausmif;bufwiG f &efo&l dS r&Sd rodEikd af o;bl;/ avmavmq,f bmt&dyt f a&mif bmtoHrS
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 71
r=um;&bl;”[k ajymjyygonf?
usaemfonf(auteft,fat)wyfr[m(5)wyfc(JG 1)rS wyfprk LS ;Adv k af zmvGw J yfpt k m;
usaemfxv H mcJ&h ef tavmif;xrf;&ef &Gmom;(5)OD;cef yh gac:vm&eftultnD awmif;vdu k f
ygonf?olaeonfh ae&monf eJeaJ 0;awmh ESpef m&DavmufrS a&mufvmygonf? &Gmom;(10)OD;
cef v
h nf;ygvmygonf? usaemfwkd t h zGJ ah ygi;f +yD; wdu k yf jJG zpfonfh xD;a*;avmfv,fuiG ;f bufo@kd
csw
D wfvmcJyh gonf?
v,fuiG ;f a&mufawmh wyfujkd zef +h y;D Adv k af zmvGw J yfpuk v,fuiG ;f .b,fawmifyef/
usaemfu v,fuiG ;f A[kd v,fwq J /D v@,u f iG ;f nmawmifyef awmtkyEf iS hf wzufxyd b f &k m;uke;f
xd &JabmfatmifabmfEiS hf wyfpyd w f pdyu f kd &Si;f vif;cdik ;f ygonf? &Jabmfrsm;onf rcHcsipf w d Ef iS hf
owd}u;D pGm[efcsun f n D D usm;xd;k &Si;f vif;ygawmhonf? &eforl sm; r&Sad wmha=umif;/ qkwcf mG jyef
xGuo f mG ;+yDqw kd m wdwu d sus odvu dk &f wma=umifh v,fwEJ iS hf iSuaf ysm&Hrk sm;qDokd h usaemfw@kd
a&muf&ydS gawmhonf? wJ.avSum;&if;wGif odc. F tavmif;udk yHyk suyf ef;ysuEf iS hf awG &h onf?
aemfaroef;. tavmif;udak wmh iSuaf ysm&Hak b; v,fuefZif;&d;k bufacgi;f jyKI arSmufcv kH #uf
vuftyk cf s+D y;D aoaeonfukd awG v h u dk &f awmh usaemf&h ifxaJ jymrjywwfatmif qdk Eh pS rf eG ;f =uyf+y;D
cHpm;&ygonf? pdwrf aumif;jcif;rsm;pGmESihf twl a'gorsm;vnf; xGuaf eygonf?
vufeufuikd cf si;f ypfcwfwu kd cf u
kd =f uI xdcu kd u f sq;kH oGm;onfukd rajymvk/d ajzomyg
onf? tckawmh tjypfro hJ nfh rde;f uav;/ "m;rwdw k acsmif;/ ykvidk ;f wvH;k awmifrygbJ vufcsD
Avm tyfww kd acsmif;rS r&So d nfh rde;f uav;wOD;udk wzufowfypfcwfI&onfh tydik yf w JG iG f
tjypfro hJ nfh t&yforl ed ;f uav;wOD;udk t&Sizf rf;+yD; owfypfvu kd wf muawmh &ifxrk emjzpf
&ygonf?
aemfaroef;tavmif;udk usaemfu vufEiS w hf pfcsurf rS xdbJ aoaocsmcsmacgi;f rS
ajczsm;txd usnq f 0H ifxu G o f nfh '%f&mtayguu f kd &Sm=unfyh gonf? '%f&mudk rawG &h yg?
aoG;!SeD H ah wGxu G af eonf? rd;k av;wzGzJ JG &Gmxm;awmh tavmif;ua&pdak eonf? yef;Eka&mif
tjzLyGit hf uFs /D wwfx&Geyf w d f r&rf;apha&mifxrDuav; 0wfxm;onfukd awG &h ygonf?xrDu
aygivf ,fxd vSew f wfaewmawG &h +y;D / aygiv f ,frS 'l;waumufauG; ajcovH;k xd pD;usxm;onfh
aoG;pif;a=umif;wckawG &h ygonf? aoG;pif;a=umif;onf ajcmufaoG ah e+yDjzpfayrJh xifxif
&Sm;&Sm;awG &h ygonf? aoG;pif;a=umif;u '%f&mrS pD;usvmonfh aoG;pif;a=umif;vm;(odk )h
b,fupD;usvmonfh aoG;pif;a=umif;vm; qdkwm usaemfrajymwwf/ rajymcsifawmhyg?
tJoh nftajzudak wmh etzwyf cv&(57)rS t&m&S/d t&mcH/ t=uyf/ wyfom;rsm;ESit hf wl
yl;wGyJ gvm+yD; wdu k cf ukd zf rf;qD;owfypf=uonf(h 'DaubDat) tzGJ o h m;awG ydo k yd gvrd rhf nf?
usaemfu &Gmom;wOD;udk aemfaroef;tavmif;tm; yufvufveS cf ikd ;f vdu k yf gonf?
b,fbuf&iftw kH iG f aoG;uGurf sm; awG &h ygonf? &ifbwfausmjyifrsm;rS tuFs u D jkd zwf0ifomG ;
onfh usnq f t H 0iftxGuf tayguf rawG &h yg? ausmjyifokd ah ygux f uG o
f mG ;onfh usnt f xGuf
'%f&m vH;k 0rawG &h yg?
72 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
odcEF iS hf aemfaroef; tavmif;tm; usaemfwdk t h acsjyKpGef ch mG cJo h nfh aysmufusm;
pcef;odk h jyefvnfxrf;vm=u+yD; usaemftdyfonfh wJay:wGif tavmif;awGudk csxm;
vduk yf gonf?ajrjrKyfo+*F v d &f eftwGuf aemfoef;ar. taz zxD;tvmudk apmifah e=uygonf?
tJo h nft h csed w f iG f aemfaroef;.tavmif;tm; b,fbuf&ifbwfrS aoG;uGujf zpfaeonfh
'%f&mtm; "m;ESix hf ;kd owfonfh '%f&mvm;/ aoewfjzifh ypfowfonfh '%f&mvm; qdw k m
wdwdususod&Sd&ef tuFs DtwGif;u'%f&mudk vSef=unfhppfaq;csifygonf? odk haomf
vlawGtm;vHk; pdwfraumif;jzpfae=uwmESifh ol htazESifh &Gmom;awGudk usaemfajym
rxGuaf wmhyg?
usaemfu &Gmom;wOD;udk ar;=unfyh gonf? “aemfaroef; u v,fwu J kd wpfa,muf
wnf; bmvmjyefvyk w f mvJ”&Gmom;jyefajymwmu“v,fwrJ mS aqmifawmfu;l oeyfcg;wAl;eJ@
rSef uav; wcsyf arhusecf v hJ kd h owd&vkd h oGm;jyef,w l m”[k &Si;f jyygonf?
usaemfwdk h wdu k yf jJG zpfonfah e&mtm; &Si;f vif;csed w f iG f wJay:odk &h aJ bmfwcsKd @wuf=unfh
=uonfh tcgwiG f wJay:rS yvwfpwpfjzifx h w k x f m;onfh aqmifawmfu;l oeyfcg;wAl;ESihf rSe0f ikd ;f
uav;. tv,fwnfhwnfhwGif tufa=umif;uGJaeonfh rdwfuyfwpfAl;udkawG h&onf?
(autift,fat)&Jabmfav;wpfO;D u yvwfpwpftw d xf rJ S aqmifawmfu;l Al;av;udk zGi=hf unfh
aeonf udk usaemf=unfah erdygonf? oeyfcg;tom;u Al;xJwiG f w0ufuek af ewmawG &h +yD;
&Jabmfav;u =unfh+yD; oeyfcg;Al;udk ol hae&mrD;yHkab; 0g;x&Haxmifhab;udk jyefypfcs
vdkufygonf? xdkifae&if; usaemfpOf;pm;=unfhrdonf? onfypPnf;av;ESpfcka=umifh aoqHk;
oGm;&onfh aemfaroef;udo k em;pdwEf iS t hf wl yd+k yD;pdwrf aumif;jzpfro d nf? bmr[kwo f nfh
ypPn;f av;ESpcf u k toufEiS &hf if;&avmufonft h xd ppftm%m&Sipf ESpaf tmufrmS ypPn;f u
vlxufyw kd efz;kd }u;D ovkd jzpfaeygvm;awG;&if; aemfaroef; taza&mufvmonfEiS hf tavmif;
rsm;udk ajrjrKyfo+*F Kd vfvdkufygonf?aemufqHk; usaemfaecJhonfh aysmufusm;pcef;av;udk
'kw, d t}udrf ausmcdik ;f pGef ch mG cJyh gonf?
usaemf.aysmufusm;pcef;av;onf usaemfav;pm;cspcf if&aom(autift,fat)
rS wyfpw d rf LS ;&Jabmfocd EF iS hf t&yfoal v;aemfaroef; wdk . h xm0&acgi;f cs tdypf uf&mae&mav;
jzpfomG ;cJ&h ygawmhonf?
'Dvt kd jzpfrsKd ; 'Dvpkd epfq;kd xJrmS / ppftm%m&Sipf epfq;kd atmufrmS usaemfrodc/hJ rjrifchJ
&bJ aemfoef;arvdk a=uGviG chf &hJ onfh yef;uav;rsm; b,favmufrsm;&S+d yDv/J a&S q h ufI
b,favmufrsm; a=uGviG Ohf ;D rvJ/ usaemfu, kd wf ikd f }uHKawG h jrifawG ch &hJ +yD; tavmif;udak jrcschJ
&onfh tjzpfq;kd rsKd ;awG/ onfvakd =uv G iG yhf ef;uav;awG aemufq;kH jzpfygapvdk h awG;&if;aqG;&if;
jzifh qkawmif;ay;aerdonf?
“tn=w&Jabmfav;odcEF iS hf t&yfoal v;aemfaroef;wdk h aumif;&mok*wdvm;ygap”
&JeEN (tufatpD)

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 73


*k%f,lw,fqdk ul-uyg
jzLjzLoif;
HIV/AIDS vlemawGudk apmihaf &SmufwJh vkyif ef;rSm bmtcufcaJ wG &So d vJqw dk Jh
ar;cGef;udk xyfcgwvJvJ tar;cH& ygw,f? usrvnf; ajzp&mpum; r&Sdovdkawmif
jzpfjzpfaeyg+yD? tukev f ;kH vktd yfw,fv@dk ajym&if ESmacgi;f &_ŒH =uavrvm; rodb;l ?
“q,f&h pS t f rd ”f vk@d usrwk@d tvG,af c: =uwhJ &efuek +f rdKŒ'*k+H rdKŒopf awmifyidk ;f trSwf
18 &yfuu G uf a*[mrSm vlem wcsKŒd u usrwk@d udk jyefun l aD e=uygw,f?
wcgawmh olwkd@u usrukd xl;qef;whJ ar;cGef;wck ar;ygw,f? “vlemawGukd
rD'D,morm;awGeJ@ awG@whJtcg ydkufqH&dSw,f/ wnf;p&mae&m &Sdw,fvkd@ rajymzkd@
+cdr;f ajcmufxm;ovm;” wh?J 'Dvdk vkypf &m rvkyd gb;l / bmjzpfv@dk ar;wmvJ qkad wmh “vmorSs
vlemawGu bmrSrygb;l / b,frrS oGm;wwfb;l / b,frmS rS aep&mr&Sb d ;l / bmrS rvkywf wfb;l /
bm pm;p&mrSrygb;l qdw k mcsn;f ajymajymaevk@d yg” wJ?h 'g[m &if;ES;D cifrifvmwhJ olw@dk u
rGef;usyfp&m tajctaeeJ@ }uKHcsdefrSm aemufajymifajymwmjzpfvkd@ usr oufjyif;cs&if;
&,farmrdygw,f?
wu,f vufawG@rmS awmh tajctaeawGu &,farmp&m enf;yg;+y;D &ifarmp&m
awGyJ rsm;ygw,f? usru yifut kd m;jzifah wmh tqifajywm/ rajywmudk ajymavh r&Syd gb;l ?
'gayr,fh 'gZife@J cs+D y;D rsm;vSwhJ vlemawGukd apmifah &Smuf&if;rS usrvnf; nnf;wwfwhJ tusihf
ygvmovm; rodygb;l ? rnnf;rdatmif xde;f odr;f ae&if;uudk nnf;nLrdaewmyg?
usrwk@d ukd axmufyo Hh al wGuvnf; Edik o f avmuf/ pGr;f oavmuf vªae=uwmyg?
'gayr,fh ravmufib S ;l qkw d hJ pum;wcGe;f awmif xyfw;kd ajym&rvkyd gy?J
'Davmufq&dk ifawmh 'Dcck t H m;usqif;r_ a&m*ge@J ywfoufv@dk usrwk@d wdik ;f jynfrmS
b,favmuf tcuftcJ jzpfaeovJ/ tultnD tumtuG,f rJah eol b,favmuf rsm;ovJ
qdkwm tenf;tusOf;awmh ay:vGif xif&Sm;r,fvkd@ xifygw,f? usrwkd@ ulnDEdkifwJh
t0ef;t0kdif;av;rSmawmif 'Davmuf cufcJr_/ usyfwnf;r_ jzpfaew,fqkd&if wjynfvHk;
twdkif;twmeJ@qdk b,favmufawmifrsm; cufcJaeovJ/ b,favmufrsm; vlawG
aoaeovJqw kd m awG;rd+y;D usr pdwq f if;&J}u;D pGm jzpf&ygw,f?
wae@wae@ 'D ckct H m;usqif;r_ a&m*g umuG,u f o
k a&; aq;¶Hak wGrmS vlb,f
avmuf aoaevJqdkwm usr rsufjrif udk,fawG@yg? 'Daq;¶HkwGukd usrtjypfrjrif/
rajymcsifygbl;? 'Daq;¶Hk aq;cef;awGrSm 0efxrf; tiftm;uvnf; rvHkavmuf/ aemuf
aq;qd&k ifvnf; yÉdZ0D aq;avmufom ay;Ekid +f y;D wjcm;aq;0g;awGu r&So d avmuf qkad wmwmh
74 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
vlemawGu aq;¶Hq k kd w,f roGm;csi=f uvSygb;l ?
vlawGrmS “tm;ud;k r&bl;” qdw k hJ tod 0ifaewmu tawmfav; cufygw,f?
rjzpfvGef;rS aq;¶Hkwif=u/ aq;¶Hka&mufcsdefrSmvnf; ajcvGefvufvGef jzpfae=u/ aemuf
aq;zdk;0g;cuvnf; rwwfEkdif qdkwmeJ@ vHk;csmvnf/ touf qHk;&H_;aeol trsm;}uD;ygyJ?
wu,fawmh wm0ef&o dS l b,fov l J ar;&ifawmh a&$orifb,fuxGuf qdw k mygy?J wu,f
wm0ef&o dS l tpd;k &urS *&krpdu k bf ;l qk&d if olw@dk vufatmufrmS wm0ef xrf;aqmifaeolawG
uawmh ajymp&m r&Sad vmufatmifygy?J olw@dk rmS b,favmuf aumif;wJh pdwaf pwem &Sw d ,f
qdq k dk bmrS vkyrf &ygb;l ?
'gawG[m ta&;ay:ajz&Si;f &r,fh udpaP wGyg? usrwk@d vlrsK;d awG[m rjzpfcifuawmh
bmrSrjzpfygb;l / jzpf+yD;&ifawmh jymjymovJ jzpfwwfyf gw,f? 'gayr,fh wnfw h nf&h ifqidk &f r,fh
[mrsK;d udk a&Smifygw,f?
'Dvkd tultu,f rJhaewmudkvnf; tpdk;& wm0ef&Sdol/ atmufajcaq;¶Hktkyf
tp&So d jzifh rwifjy&Jygb;l ? tjzpfreS af jym&if tvkyjf yKwfr,f qdw k mudk awG;+yD; rajymwm
jzpfygw,f?
r=umao;cifu yJc;l rSm vli,fEpS af ,mufudk uav;ppfom;u aoewfe@J ypfowfwm
[d;k av;wa=umfjzpfomG ;ygw,f? 'gayr,fh vlawG r&dyrf w d muawmh aoewfoH rxGub f J
oG,0f u kd af omenf;eJ@ jzpfaewmawG &Syd gw,f? 'guawmh ppftpd;k &u vlawG aoa=uaewmudk
vspv f sL&_aew,f qkw d Jh tcsuyf gy?J
'DtusKd;quf[m aemif av;ig;ajcmufESpfavmuf txd ukpm;zkd@ rvG,fygbl;?
txl;ojzifh a&G;aumufyGJvGef umvawGrSmvnf; wjcm;EkdifiHa&; tm%mvkyGJawGyJ
vkyaf eOD;r,f qk&d ifawmh vlawG 'Dxufru ao=uOD;rSmyg? 'Dawmh wm0ef&w dS hJ tpd;k &uawmh
bmwm0efrS r,lygb;l ? usrwk@d Ekid o f avmuf wm0ef,=l u&rSmyg?
usr tifwmAsL;wckrmS ajymcJzh ;l whJ pum;u avm}u;D +y;D ajymvku d rf w d myg/? “w&m;
r0ifaiGvnf; ,lr,f” qkw d myg? trSef usr qdv k &kd if;u tpd;k &u todrw S jf yKonfjzpfap
rjyKonfjzpfap/ b,ftzJ@G pnf; b,feikd if u H aiGa=u;rqdk usr vufc+H yD; vlemawGtwGuf
aqmif&u G o f mG ;r,fv@dk qdv k ckd siwf myg?
usrudk vmawG@whJ ekikd if jH cm;om;awG/ +yD;awmh jynfwiG ;f jynfyu jrefrmjynfom;
awGvnf; ajym=uygw,f? usr vky&f yftwGuf t&rf;udk *k%, f yl gw,fw?hJ usrvnf; 'Dvdk
tajymcH&wmudk *k%f,lygw,f? 'gayr,fh *k%f,lae=u¶HkeJ@ +yD;rwJhvm;? 'D tumuG,frJh
vlom;awGuakd &m b,fvdk uln=D urvJ qkw d mav; pOf;pm;ay;=uyg?
'ga=umifh *k%f,l=uw,f/ 'Dxufru *k%f,lcsifw,fqkd&if txda&mufqkH;
0kid ;f 0ef;uln=D uwm[m taumif;qH;k ygv@dk usr wdu k w f eG ;f csiyf gw,f?
jzLjzLoif;
12 / azaz:0g&D / 2011
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 75
(1)
oef;a&$zufqpfppftkyfpku uvdefuuspfa&G;aumufyGJvkyfonfh 2010 Edk0bFm
7&ufae@ryS x J akd &G; aumufyu JG kd ±du
k cf sonfh awmfveS af &;aoewfoH pwif ay:xGuv f mcJo
h nf?
AdkvfE_wfcrf;ar$;ESifh u&ifawmfvSefa&;wyfu xdkodk@±dkufcs vdkufjcif;jzpfonf? ppftkyfpk.
cg;ydu k af qmifwyfjzpfaecJo h nfh 'DaubDatxJrS wpdww f ydik ;f onf vlxb k ufo@kd u;l ajymif;vm+y;D
xdo k @k dvxl b k ufr&S yfum &efopl pftyk f pkuk d awmfveS w f u
k d cf ukd v
f u k d jf cif;jzpfonf? 'kw, d jynfwiG ;f ppfuk d
pwifvu kd o f nfh ordik ;f 0ifaoewfo/H tzdEydS cf /H tEdik u f sichf aH e&onfh trdsK;om;vlxt k oD;oD;twGuf
tajymifajrmufq;kH / tvSyqH;k awmfveS af &;aoewfojH zpfaecJo h nf? rD;uke, f rf;ukef aumufusp+f y;D /
yHyk suyf ef;ysuf rr#wr_w@kd jynfEu S af eonfh ppftyk pf . k a&G;aumufyu JG kd awmfveS q f ef@usicf ohJ nfh
aoewfo?H xd@ka=umifh vlxt k oD;oD;u Adv k Ef w
_ cf rf;ar$;. w&m;r#wr_uk d awmif;qdak omaoewfou H kd
v_u d v f *JS %
k ðf yóud qdck =hJ ujcif;jzpfonf? wu,fu ppfu|eðf ya&; 2008zG@J pnf;yHu k kd ppftyk pf k
t"rRtwnfðyay;onfah e@ryS J 'kw, d jynfwiG ;f ppfu pwifc+hJ y;D jzpfaecJo h nf?

'kw,
d jynfwiG ;f ppfokd t
h ul;tajymif;
xl ; wif h
(2)
zufqpfppftyk pf u k aemufwqifw h ufvmum 2011 ZEM0g&D 31wGif v$waf wmf
ac:,lvu kd o f nf? 1990 a&G;aumufy&JG v'fukd taumiftxnfazmfz@kd zufqpfppftyk pf u k kd
vlxu k awmif;qdak eonfh =um;uyJ zufqpfppftyk pf u k ppfvw $ af wmfuak d c:,lvu k d jf cif;jzpfonf? 90
a&G;aumufyGJ &v'fudkajymifajymif wif;wif; tav;rxm;yJab;z,fxkwfcJhonf?
xdo k @k dajymifvrd af jymifpm; atmuf wef;us/ uvdru f sonft h wGuf t&yfxrJ mS qd&k if teJq;k H rsuEf mS udk
apmift h uefcH &rSmjzpfonf? ,QKppftyk pf ak c:,lonfh v$waf wmfonf rnfonft h "dyg̀,u f k d aqmifae
cJh+yD;jzpfoenf;? ppfu|efðya&; 2008 zGJ@pnf;yHkudk taumiftxnfazmfrnfh ppfu|efðya&;
v$waf wmfjzpfco hJ nfrw S yg; vlxak wmifw h rGwo f yd o
f nfh 'Dru kd a&pDEiS hf +ird ;f csr;f a&; &&Sad prnfh
v$waf wmfrjzpfEik d ?f vH;k 0rjzpfEik d ?f ppfvw $ af wmfuk d pwifziG v h f pS cf o
h J nfh ae@u v$waf wmfOuUX atmifcifjrifh
(zufqpfAv k d /f ,Ofaus;r_Xme0ef}u;D a[mif;)u “v$waf wmfu tjiif;tckev f yk w
f mudk cGirh f ðybl;” [lI
trde@fawmfcsrw S u f m zGih f vSpcf oh J nf? jynfo@lvw $ af wmf trnfcx H m;onfh zufqpfvw $ af wmf ppfppfjzpf
a=umif; ,Ofaus;r_0ef}u;D u ±dik ;f pdik ;f jyvdu k jf cif;jzpfonf?
Edik if aH &; evAde;f rsm;url zufqpfppftyk pf u k tm%mjrif;udk pD;v#uf xifwik d ;f usJ xif&mpdik ;f
vky&f yfrsm;udk =unfu h m tHb h , G &f mjzpfaecJo h nf? ppfu|eðf y v$waf wmf ay:xGuv f mcJ+h y;D onfah emuf
wdik ;f jynf. tajctaerSm tqd;k wumh tqd;k qH;k jzpfvmrnf/ 'Dru kd a&pDEiS hf +idr;f csr;f a&;rSm
ydI
k tvSr;f a0;oGm;awmhrnf[k óuw d ifojd rif oH;k oyfEik d o f nfh Edik if aH &;tiftm;pkrsm;url ppftyk pf . k
uvdeu f s vky&f yfrsm;udk xl;axGtb hH ,G &f m[k rjrifawmh?
76 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
(3)
jynfwGif;ppf&yfqJa&;/ jynfwGif;+idrf;csrf;a&;ESifh 'Drdkua&pDonf wdkif;jynfESifh
trsKd ;om;vlxt k oD;oD; twGuf toufaoG;a=um ta&;oH;k yg;jzpfonf? ppftyk pf k oH;k quftwGi;f
xdok ;k H yg;udk vlxt k oD;oD;r&&dcS ?h J xd@ka=umifh ppftm%g&iS pf epf oufq;k d &Snaf eor# xdt k a&;oH;k yg;udk r&Edik ?f
wyg;rS r&&SEd ik d ?f wdu k , f rl S xdtk &m awGu&k d &Srd nf? vGwv f yfa&;ud&k &Srd mS jzpfonf? wdu k , f rl &S rnfjzpfa=umif;
ordik ;f acwfrsm;. armfueG ;f rsm;uvnf; !$e=f um;jyocJh +y;D jzpfonf?
zufqpfw@k durl ol.xH;k pHtwdik ;f qufvufI ppfu|eðf y zdEyd S af csre_ ;f rSm jzpfonf? vlxu k kd
zdEydS af csre_ ;f &mYenf;opf [efopf ajymif;vmcJ+h y;D jzpfonf? zufqpfppftyk pf x k rJ S ppfacgi;f aqmif
ppftm%m&Si. f wvufuik d zf ufqpfwyfonf owfjzwfacsre_ ;f &mwGi‚f if;/ vlxu k k d t"rRtEdik u f sih f
rk'rd ;f usi&h f mwGi‚f if; emrnf qd;k jzifh emrnf}u;D vSonf? xd@k a=umifh }u@H zw G t f zG@J uk d zG@J pnf;+y;D vlru kd v
f ±l ik d ;f
um;rsm; udk arG;jrLxm;onf? 0efxrf;rsm;uk}d u@H zw G x f J xnfo h iG ;f xm;onf?
ppftyk pf u k ol@wpkxJ ordik ;f w&m;cHtjzpfrcH? tr_ww JG ckxJ ygvmap&ef rdwaf qGrsm;/
i,fu|erf sm;/ vufuikd w f w k rf sm;udk tpGr;f ukepf pk nf;xm;cJo h nf? }u@H zw G yf gwD xlaxmifco hJ nfrmS
xdt k "dyg̀,jf zpfonf? aemuf wcsu?f ppftyk pf . k &efojl zpfonfh vlxu k k d ppftyk pf u k wOD;wnf;rwdu k v f ?k d
ppftyk pf k vufyg;ap }u@H zw G t f zG@J 0ifrsm;udk twdu k cf ik d ;f rSmjzpfonf? }u@H zw G u f wdu k cf u k d f acsre_ ;f cJ+h y;D
vnf;jzpfonf? 2006 vlxt k ºk HuG awmfveS rf u _ k d }u@H zw G w f @k d acsre_ ;f zdEyd S cf o
h J nf r[kwv f m;? tvm;wl
acsre_ ;f r_awGrmS ºu, G 0f vSaypG?
,QKvnf;bufp/k H ppfrsuEf mS pHzk iG +hyf ;D qufvuftwdu k cf ik d ;f rSmjzpfonf? xd@kjyif ppftyk pf o k nf aoG;cGJ
zdEyd S cf sKycf s,rf u
_ k d ,Qix f uf wGiw f iG u
f s,uf s,v f yk cf o h J nf? qufvufóu;d yrf;tm;xkwrf mS vnf;jzpfonf?
autife, f l u&iftrdsK;om; tpnf; t±H;k }u;D udk awmfveS af &;t&Sed t f [kef usqif;ap&ef cGx J w k pf nf;±H;k +y;D /
tcsi;f csi;f jyefwu k d cf ik d ;f onfuo k d m =unfah yawmh? KNU xJrS cGx J u G t f zG@J wzG@J jzpfonfh DKBA
'D r d k u &uf w pf u&if A k ' < b mom tzG J @ ud k ppf t k y f p k u e,f j cm;apmif h w yf t jzpf
ajymif;vJz@JG pnf;cdik ;f pOf opPmcHoEl iS hf rcHol ESpzf @JG xyfco JG mG ;jyefonf? Adv k Ef w _ cf rf; ar$;onf
&efo@l vufxrJ S cGx J u G uf m &efou l kd jyefwu kd cf o hJ nf? a&G;aumufyJG vkyo f nfh Ed0k bFm 7rSonf
ppf u |ef ð yv$ w f a wmf a c:onf h 2011 ZEM 0 g&D 31 v$ w f a wmf a c:onf h ae@txd
wdkufyGJrsm;jzpfyGm;aeqJ? ppfu|efðya&; 2008 zGJ@pnf;yHk/ ppftkyfpk a&G;aumufyGJ ESifh
ppfvw $ af wmfw@kd ukd vlxw k &yfv;kH . ud, k pf m;qef@usio f nfh awmfveS af &; aoewf oH?
(4)
Tod@k tm;jzifh wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pk (Armvlrsd K;pk tygt0if) vlrsd K;pk toD;oD;xJwiG f
ESpfaygif;21 ESpf (1989- 2011) twGif; &efol@ppftkyfpk vufudkifwkwf tkyfpkrsm;/
vltyk rf sm;ay:xGuv f mcJo h nf? vGecf o hJ nfh umvu nD&if;tudak wG/ cspaf omrdwaf qGawG?
,Q K ppf t k y f p k u td r f = uuf j cif ; td k ; rJ o k w f u m wd k u f c d k i f ; aeav+yD ? wd k u f c J h = u&onf ?
quf+yD;wdu k &f ayawmhrnf? KNU enf;wl &Sr;f jynfrmS vnf; ppftyk pf k }uH@zGwt f zG@J 0if 'kw, d
orRw a'guw f mpdik ;f armufcrf; &Sr;f trsKd ;om; }u@H zw G Ef iS hf &Sr;f jynfvw G af jrmufa&;wyfrawmfw@kd
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 77
wku d =f uayawmh? wdu k =f u&awmh rnf? csi;f jynfe,frmS vnf; xdek nf;wlpmG csi;f trdsK;om;}u@H zw G Ef iS hf
csi;f awmfveS af &; tiftm;pkw@kd wdu k =f u cdu k =f uayawmh? tjcm;jynfe,f a'orsm;wGiv f nf; nDtudk
jcif;wdu k =f uayawmh?
wu,fu aoG;cGJtkyfcsKyfjcif;/ tcsif;csif;wdkufcdkufapjcif; onfazmufjyef onfh
zdEydS tf yk pf ;kd olw@kd . vky±f ;kd vkypf Of jzpfaecJ+h y;D om;? bmwckrS qef;jym;tHb h ,G &f m udpaP wmhr[kw?f
,QK'kwd, jynfwGif;ppfonf ppftkyfpkESifhwuG ppftkyfpk pkpnf;xm;onfh vufudkifwkwf
wdik ;f &if;om;rsm;ESihf 'Dru kd a&pDa&;/ ud, k =hfurRm ud,k zf efw;D a&;/ wef;wlnrD #a&;/ +ird ;f csr;f a&;wd@k twGuf
wduk yf 0J G ifaeonfh trsKd ;om;vlxk toD;oD;wd@k t=um;u wdu k yf jJ Gzpfonf? ppftyk pf .
k tm%mjrcJ ik d af &;/
zdEydS u
f |eðf ya&; jynfwiG ;f ppf ppfppfjzpfonf?
xl ; wif h
(azazmf0g&D 5/ 2011)

jrefrmjynfrS qdkuUm;
jrefrmjynfrS qdu k mU ;rsm;onf t&nftaoG; jrifrh m;.? cHeikd &f nf tm;aumif;.?
uGmvwDaumif;.? c&D;onfrsm;pGm wifaqmifeikd af tmif tqifjh rifh enf;ynmjzifh zefw;D
wnfaqmufxm;ay.?uGmvwDjrifh jrefrm qdu k mU ;rsm;onf²²²
tde, dN / b*Fvm;a'h&w fS rhkd S t&nftaoG;jrif/h tqifjh rifh qku d mU ;rsm;eSihf ,SOjf ydik ef ikd pf rG ;f &S.
d ?
pifumylrS qdu k mU ;rsm;onf t&nfaoG;nHzh si;f uke. f ? c&D;onfrsm;rsm; rwifaqmifeikd &f mS ?
=opa=w;vseiS hf Oa&myrS qdu k mU ;rsm;onfum; ²²²
jrefrmh qduk mU ;/ tde,dN qdu k mU ;/ b*Fvm;a'h&fS qdu
k mU ; wdu
hk ohJ hkd tqifrh jrifjh uavuke?f
Oa&my/ =opa=w;vs qdu k mU ;rsm;. 0rf;Adu
k o
f nf ajrjyifeiS hf tvGef eD;uyfpmG wnf&adS eaom
a=umifh jzpf.?

*smreDrS qdu
k mU ; jrefrmjynfrS qdu
k mU ;
Burma strange news
78 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
,ae@acwf jrefrmEdik if o
H /l Edik if o
H m;tm;vH;k eD;yg;onf ppftm%m&Sipf epfatmufwiG f
Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ usr;f rma&;/ vlra_ &;/ ynma&; ponfw@kd wiG f edru hf s+yD; wdik ;f wyg;uíeb
f 0/
'kub Q 0 awGEiS hf pD;ajrmae&qJyif?
vufeufuikd af wmfveS af &;orm; uíeaf wmf vGecf ahJ om ESpf (20)ausmf uav;b0
yH&k yd u f kd jrifa,mifqyJ if? rdbESpyf g;. arwWmtjynfEh iS hf qHrk ajympum;udk trSw&f aeqJyif?
tb,fa=umifhqdkaomf txuftnma'o. vlwef;pm; (4)&yfxJu wwd,wef;pm;
uíeaf wmfrh o d m;pk? xdrk o
d m;pkb0tm;vH;k udk um,vkyo f m;b0rSonf Om%vkyo f m;b0
jrSiw hf ifEikd af tmif ynmawGoif=um;ay;cJah om rdom;pk.&nfreS ;f csu?f tazharwWmpum;u
“ igo h m; }u;D vm&if awmifov l yk if ef;/ xef;vkyif ef;awGukd vkyw f wfae&if vkyaf erSm/ vkypf m;rSm/
vkyfpm;&if yifyef;rSmpdk;wJhtwGuf rd&dk;zvm awmifol/ xef;vkyfief; twwfynmawG
oifray;bl;wJ?h ” oifray;cJ/h uln&D o kH m cGijhf yKcJ?h ynmwwfjzpfatmif }udK;pm;&ke;f uef+yD;
ynmawGoifay;cJ?h xdo k abmxm; &nfreS ;f csuw f @kd onf rdom;pk. uíeaf wmfh tay:xm;aom
ar#mfvifhcsufrsm;yif?

21 &mpk
vufeufudki f awmfveS fa&;ESifh
ppfrif;atmif wyf&if; (2)
usGefawmf
uíeaf wmfw@kd wdik ;f jynf. Edik if aH &;jy\em/ pD;yGm;a&;tusyt f wnf;/ ynma&;tqifh
twef;edrfhusr_/ usrf;rma&; apmifha&Smufa&; tmrcHuif;rJhr_/ vlr_a&;'kuQaygif;pHkwdk@onf
uíeaf wmfrh o
d m;pk. &nfreS ;f csu/f ar#mv f ifch sut
f &mwd@k udk xda&mufrr_ &Scd ?hJ rjznfqh nf;Edik cf ?hJ
OayuQmjyKcJ?h rv$r;f rd;k Edik cf ?hJ ae&mtES@H tjym; b,fae&mrSm =unf=h unf/h b,frmS aeae/ b,frmS
oGm;oGm;/ b,frmS avhvmvm/ wd;k wufajymif;vJjcif;[m tdref ;D em;jcif; wdik ;f jynfawGEiS hf E_id ;f ,SOf
v#if tv#O;f rawG@&? acwfaemufukd ,Ofyg;pGm jyefomG ;qJ? enf;ynm wd;k wufz@HG +zdK;jcif;[m
uíeaf wmfw@kd EiS hf roufqikd ?f rywfouf? ydo k mqd;k oGm;cJ?h tb,fa=umifq h akd omf ppftm%m&Sif
wd@k . tzufzufu zdEydS cf sKyfcs,x f m;jcif;a=umifyh if?
ppftm%m&Sif vlwpkEiS hf a&ay:qD acwfysuo f al X; vlwef;pm;rSvI JG trsm;pkaom
jynfov l x
l ok nf a&S;uxuf ydrk q kd ;kd oGr;f aom/ ,kwrf m&ufpufaom/ qif;&JraJG waom/ iwfrw G f
acgif;yg;aom/ acgif;yHkjzwfcH&aom/ tEdkifusifhcH&aom/ EHkjcmpkwfjcmaom acwfwacwfudk
jzwfoef;ae&qJ? ud, k yf ikd v f yk if ef; tao;pm; b0rSonf tajctaerJh a&G@ajymif;vkyo f m;b0/
'kuo Q nfb0/ ppfajy;b0/ wdik ;f &if;om;a'owGif &Gmyke;f / &Gma&Smifb0/ us;D vef@tpmpm;b0/
wif;usycf sKyfcs,rf a_ wGEiS hf ppfzed yfatmufub0/ wdik ;f wyg;wGif ynmwwfw@kd . ynmc0gcs
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 79
tvkyv f yk af omb0/ b0awG 'ke@J a';yif?
xdyk ifv,fa0aeaom qif;&JwiG ;f euf wdik ;f jynfwiG f rajz&Si;f Edik af om taxGaxG
jy\emrSonf &[ef;oHCm taygif;.arwWmydk@ v_yf&Sm;cJhaom pufwifbm a&$0ga&mif
awmfvSefa&;}uD; ay:aygufcJhonf? 2007 a&$0ga&mif awmfvSefa&; ESdrfESif;r_t+yD;wGif
vufeufuikd af wmfveS af &;udk uíeaf wmf pwifajccsonfEiS hf +rKd @jyv#ypf pfr;D a&mif atmufro S nf
awmawmif*Edik f acwfopfrZJ mqDo@kd OD;wnfav#mufvrS ;f cJo h nf?
xdck &D;vrf;wGiu f m; oif,cl &hJ aom twwfynm/ usiv f nfusupf m;&aom 0ef;usi/f
jzwfoef;zl;aom tawG@t}uHK/ ajymqdq k ufqrH /_ taetxdik t f pm;taomuf tm;vH;k bmr#
rwlawmh? t&m&mjcm;em;cJ/h topfjzpfc?hJ tH=h opGmawG@cJ}h uHKcJ?h awmawG&@J tvStyawG
udv k nf;rcHpm;Edik /f awmifay:ajr&J@ jrifuiG ;f awGuv kd nf; rcHpm;Edik ?f a&wHceG w f @kd u tm;rmef
tjynfEh iS hf wnf+idraf eqJ? awmowW0gw@kd / atmfou H tm[m& w%SmqENukd r#m;ac:aeqJ?
aus;iSuw f @kd u wdwq f wfru _ kd aESmuf,u S &f efrq l ?J acsmif;a&pD;oHw@kd u }urd ;f 0g;aeqJ? opfyiftkd
wd@k u tH@k qdik ;f rdi_ rf e_ f txD;useaf eqJ? iSuzf sm;wd@k u aoG;wd;k prf;/ r&%vrf;udk n$ejf yaeqJ?
ESi;f jrLr_ew f @kd u tat;"gwu f kd ydI
k uJaeapqJ?
aexdik &f eftwGuf 0g;ckw&f ef tpyxr awmfveS af &;. twwfynm/ r&Srd jzpfwwf
&rnfh xif;ckwftvkyfu tajccHtvkyf? oD;yifpm;yifwdk@ pdkufysdK;pOfrSm ruírf;usifaom
tvkyt f wGuf ae@pOf ynmay;r_c&H qJ? 'g[m vlvwfwef;pm; bG@J &wa,muf&@J vufeufuikd f
awmfveS af &;rS pdeaf c:r_topf/ b0topf/ oifcef;pmtopf/ ausmif;topf/ wuUov kd t
f opf/
vlr0_ ef;usit f opf? xdt k opf rsm;pGmxJrmS yif uíeaf wmf usiv f nfqyJ if?
uíeaf wmfh b0opfwiG f xyfIta&mifwif pdeaf c:r_w@kd u tv#Kd tv#Kd xyfay:aygucf hJ
onf? xdt k &mwd@k um; obm0. &moDOwk'%f/ a'o0ef;usi. f '%f/ a&m*gb,aygi;f pHk
zdp;D ESyd pf ufr'_ %f/ pm;0wfaea&;wd@k .'%f/ ppfynmoif,rl &_ @J =urf;wrf;r_'%f/ Edik if aH &;twwf
ynm em;vnfawG;ac:/ pnf;pm;oH;k oyfEikd af &; aES;auG;r_'%f/ aq;twwfynm r,Ofyg;r_'%f/
ponfw@kd u tydv k ufaqmiftjzpfe@J pdeaf c:cJw h ,f?
pdeaf c:r_awGukd tHw&k ifqikd &f if; tm;wif;ausmv f m$ ;qJrmS yif Zmwdrb d / nmwdaqGrsKd ;
rsm;udk vGr;f woob0/ bmompum; tcuftcJe@J b0/ usr;f rma&;twGuf aq;ukozd@k
tmrcHcsurf &Sw d b
hJ 0/ ,Ofaus;r_xeG ;f um;r_ aES;auG;qJ a'ovlxEk iS hf ul;vl;qufq&H aomb0/
*vdb k ,f vdu k af Z;&Si;f acwf/ pufre_ nf;ynmacwfw@kd EiS hf rqdik af omb0/ rsKd ;qufopf vli,fb0
aysmyf g;csed af wG paw;pGe@f vw $ &f wJb h 0/ (3) ESpu f mv rdom;pke@J a0;uGm&wJb h 0awGu r,HEk ikd f
p&myif?
umvawGu ajymif;oGm;qJ/ b0awGu rajymif;vJc?hJ uíeaf wmfu rdcifausmif;om;
wyfrawmf. OD;wnfcsurf sm;ESihf wdu k yf 0JG ifq?J tajctaet& ckc/H awmfveS pf pf qifEo J$ nfh
umv? aysmufusm;enf;AsL[mt& [dkrSmwc%/ 'DrSmtajccsESifh rdk;&Gmra&Smif aeylrv$J/
aqmif;&moD tat;'%fudk uGif;+yD;ra&SmifEdkifcJh? aeawmh awmawmif/ tdyfawmh
80 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
oif&h muGi;f ab;/ awmif,m ykcufwJ rd;k umwJ? pm;awmh obm0uay;wJh tavhustoD;tES/H
acsmif;xJu tavhus zm;/ ig; owW0g? vlxu k auí;wJh ESr;f iyd? taygo h mG ;awmh tqifoif&h m
opfyifaemufu, G wf ae&m/ twnfwus r&Scd ?hJ aumfprdk ydv k w D ef ,Ofaus;r_EiS hf ESpyf g;oGm;cJ?h
'Dvekd @J tdyyf su&f wJh naygi;f rsm;pGm/ tawG;aygi;f rsm;pGm/ 'kuaQ ygi;f rsm;pGm/ jcif/ uíw/f
jzKwf owW0gw@kd . ynmay;r_rsm;pGm/ &efoal ygi;f rsm;pGm/ aoewfuikd +f yD; urBmra=ubl;rsm;pGm?
a&mif&cJ /hJ wif;wdrcf /hJ auseyf*% k , f cl ?hJ 'Dvekd @J vufeufuikd f awmfveS af &;udk tHwt k m;wif;um
ausmv f m$ ;qJyif?
vufeufuikd f awmfveS af &;orm;b0. ar#mv f ifch su/f OD;wnfcsu/f &nfreS ;f csuw f @kd
onfum; vGwaf jrmufa&;vrf;/ 'Dru kd a&pDvrf;yif? xdv k rf;onf =urf;wrf;qJ/ cufxefq/J
rmausmqJ/ cufcq J ?J =urf;wrf; cufxef rmausm cufcrJ _ qdo k nfrmS rwlnw D phJ epf/ rwlnwD hJ
vlrsKd ;/ rwlnw D hJ bmom/ rwlnw D hJ vlwef;pm;/ rwlnw D hJ ,Ofaus;r_/ rwlnw D hJ bmompum;/
rwlnw D hJ jy\em/ rwlnw D hJ wdu
k yf 0JG ifr/_ rwlnw D hJ 0ef;usiaf wGtm;vH;k waygi;f wpnf;wnf;
twlwuG wdu k yf 0JG ifEikd af &;/ atmifycJG EH ikd af &;twGuf o[Zmwjzpfz@kd }udK;pm;ausmjf zwfry_ if?
tb,fa=umifq h akd omf ppftm%m&Sif tpd;k &awGEiS hf 'Dru kd a&pD awmfveS af &;tay:
tusKd ;pD;yGm;=unfh qufqaH om tpd;k &wd@k . zdEydS rf /_ tEdik u f sirhf /_ =oZmay;vdrk /_ oHwrefa&;
upm;r_awGa=umifh jyif;xefpmG &ke;f uefae&qJyif?
rnfo@kd yif cufc/J &ke;f uef/ }udK;pm;aeapumrl vGwaf jrmufr/_ ,H=k unfr/_ a&G;cs,rf /_
wefz;kd xm;r_/ }udK;pm;tm;xkwrf w _ @kd onf uíeaf wmf/ uíeaf wmfh rdom;pk. &nfreS ;f csu/f qEN/
ar#mv f ifch surf sm;xufyakd om b0/ jynfot l wGuf wm0efopd mG wdu k yf 0JG ifaeaom b0/ Edik if H
om;aumif;wa,muf. Edik if aH &;udk tav;xm; em;vnfaomb0/ Edik if EH iS hf jynfo@l tusKd ;udk
xrf;aqmifciG hf &aomb0/ qif;&Jr/_ csKd @wJrh /_ pdwcf pH m;r_EiS hf auseyfpmG jzwfoef;ae&aom b0
wd@k onf atmifjrifr_ &,lEikd &f eftwGuf wH;k wdu k w
f ukd /f usm;udu k uf u kd f jzwfausm&f rSm trSeyf if?
ppfrif;atmif
*l*v
J _f *dK[fwt
k m;jrefrmjynfrS ypfcs&efjyifqif
tD*sp/f vpfAsm; edik if rH sm;uJo
h h k d vlxk tHjk urG r_ sm; jzpfay:vmjy;D tifwmeuf qufo, G af &;rsm;
jzwfawmufc&H ygu jywfawmufr_ r&Sad p&ef ulneD ikd rf nf[k qdak om *l*v J f j*Kd [fwk wvH;k jrefrmh
aumif;uif,aH y:odhk a&muf&adS eajumif; azaz:0g&D 28 &ufaeh owif;wyk'w f iG f azmfjyxm;onf?
tqdyk g j*Kd [fwu k kd av;*Gjzifh ypfcs&ef ,aeh trdex hf w
k jf yefvu kd af jumif; BSN rS
owif;&&Sdonf?xif&Sm;aom jrefrmhta&; avhvmol rpPwm bmaw;vf vifhemurl
puwf'Hk;usnfjzifh ypfcs&ef trdefhxkwfjcif; jzpfajumif; ajymqdkonf? odkhaomf jrefrmedkifiH
ppfAv kd cf syk jf u;D rsm;eSihf Adv
k jf yKwfju;D rsm; taejzifh puwfrsm; csyk v f yk jf cif; r[kwb f J csw
d xf rDrsm;om
csyk v
f yk f 0wfqifqJ jzpfojzifh tqdyk g j*dK[fwu k kd xrDjuD;jzifh vdu k t f yk &f ef trdechf srwS f jcif;
jzpfeikd af =umif; jrefrmjynforl sm;u oH;k oyf aejuonf? Burma strange news
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 81
at;jrvSw&hJ moD udt k w H &k if; *syefEikd if w
H u
kd sK+d rdK@&dS &DeS m*g0&yfuu
G f wcktwGi;f rS
opfyiftyk t f yk f tpDt&Dayguv f suw f nf&aSd om vrf;wck0,f vltrsm;pk&;kH a&muf&Sd vmae=u+yD
jzpfonf? wa,mufp ESpaf ,mufprS wpprsm; jym;vmaom *syefa&mufjrefrmwd@k xdv k rf;
yvufazmif;ay:wGif toD;oD;wef;pDum ae&m,lae=u.? wcsK@d u a':atmifqef;pk=unf
"gwfyHk/ wcsKd@u t"rRtusOf;uscH ae&aom 88rsKd;quf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;.
"gwyf rkH sm;/ qENjyawmif;qdk aom ydpk wmrsm; ESihf oufqikd &f mtzG@J tpnf; toD;oD;wd@k .
tzG@J tpnf;qdik ;f bkwf rsm; ud, k pf uD , kd if udik af qmifxm;=uonf? Edik if aH wmftvH/ cGyaf 'gi;f tvH/
wdik ;f &if;om; vlrsK;d pk toD;oD;wd@k &J@ tvHrsm;udv k nf; udik af qmifxm;=uolrsm;vnf; &d. S ?
*syefEikd if &H Sd wm0efus&rJ sm;uvnf; olw@kd tvkyf olw@kd wm0ef ESihf apmifh =unfah e=u.?

twGif;tjyif(10)
wmwD;
"gwfyHktoD;oD;/ qdkif;bkwftoD;oD; ESifh tvHtoD;oD; udkifaqmifxm; =u olwdk@onf
vrf;wzufwcsu&f Sd jrifrh m;pGmum&Hxm;aom tkwef &H w H cktwGi;f &dS taqmufttHw k cktm;
rsufESmcsif;qdkifum wef;pD&yf+yD;ae&m,lxm;=uavonf? tkwfeH&HjrifhjrifhtwGif;&dS
taqmuf t OD ; onf u m; *syef E d k i f i H & S d “jynf a xmif p k jref r mEd k i f i H a wmf o H & H k ; ”[k
trnfwyfxm;aom taqmuftOD;yif jzpf.? odk@aomf *syefa&muf jrefrmwdk@url
“ppftcGe&f ;kH ”[k turRn;f xd;k ac:qd=k uavonf? *syefa&muf jrefrmEdik if o H m;taygi;f tm;
enf;vrf;aygif;pHkjzifh tzufzufrS aiG!SpfaumufcH,laeaom jrefrmppftpdk;&. trdef@&
t"rRtcGe&f ;kH jzpfaeaom a=umifyh if? xdak &muf&aSd e=uaom vltrsm;u qENjyawmif;qdyk JG
usi;f y&efp&k ;kH a&muf&aSd e=u.? xdq k ENjyyGu J kd OD;pD;OD;aqmifjyKvkyo f w l @kd onf qENjyyGJ tpDtpOf/
qENjyawmif;qdkrlrsm;/ a=uG;a=umfoHrsm;twGuf v_yf&Sm;ae=u. xdkOD;aqmifolwdk@ onf
*syefEdkifiHa&muf txifu& 8av;vHk;ta&;awmfyHk}uD;rS wqifh aygufyGm;vm cJh&aom
tiftm;pk wcsKd@yifjzpf.? xkdolwdk@. qENjyawmif;qdkrlonfu “t"rRtusOf;uscH
88ausmif;om;acgif;aqmifrsm; tygt0if/rsKd;qufopf ausmif;om;/ausmif;olrsm;/
tppf t rS e f wd k i f ; &if ; om;vl r sKd ; pk acgif ; aqmif r sm;/ &[ef ; oH C mrsm; yg0if a om
Edik if aH &;tusO;f om;rsm; vGwaf jrmufa&;v_y&f mS ;rlyif jzpfonf? ” Edik if aH &;tusO;f om;rsm;
vGwaf jrmufrS Edik if aH &;udk Edik if o
H m;wdik ;f yl;aygi;f yg0ifaqmif&u G Ef ikd rf S +ird ;f csr;f om&m0ajymaom
Edik if u
H kd wnfaqmufEikd rf nf r[kwyf gavm?
xdktcrf;tem;udk 8av;vHk;ta&;awmfyHk}uD;rS arG;zGm;oef@pOfay;vdkufaom
82 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
vlabmifopf'rD u kd &ufwpfygw*D syefXmecGrJ S tcrf;tem;rSL;tjzpf aqmif&u G +f yD; *syefa&muf
'Drdkua&pDvdkvm;aom olrsm;. tzGJ@tpnf;toD;oD;rS yl;aygif;yg0ifum jyKvkyf&jcif;.
&nf & G u f c suf ord k i f ; tpOf t vm/ &yf w nf c suf jref r mEd k i f i H a &; tcif ; tusif ;
tem*gwjf ynfaxmifpk paom acgi;f pOf/ tawG@t}uHK jzpfwnfrrl sm; udk a[majym=uonf?
tcrf;tem;udk nae 3em&DwGif pwif+yD; 4em&DwGif tqHk;owfum a=uG;a=umfoHrsm;
a=uG;a=umfum tcrf;tem;udk tqH;k owf=uonf?
xdkrSvlpkcGJum rdrdb0&yfwnfa&;twGuf vkyfief;cGif0if&ef jyef=uavonf?
opfyiftyk w f ef; uwW&mvrf;rS tjyef 0rf;pmtwGuf v_y&f mS ;=u&tH;k rnf?
“udw k mwD;a& c%avmuf vrf;av#muf&if; pum;ajym=u&atmif Asm”
“ajymygAsm”bl w mtoG m ; vrf ; ay:rS m qEN j yyG J r S t jyef nD i ,f w csKd @ . qEN a wG u d k
ar;jref;avonf?
“'Dae@vky&f wJh qENjyyGeJ @J acgi;f pOf&@J t"dyg` ,u f bmvJ [if”
“bmtwGuf jyKvkyf&wmvJ”“u|efawmfwdk@&J@ tcef;u¾u bmvJ[if” “jrefrmjynf
twGuaf um bmxl;vmrSmvJ”wmwD;+yHK;rdonf csujf cif;qdo k vdk 0rf;enf;/0rf;om/ yDwd /
aomu/ aemifw/ *&k%m cHpm;rlaygi;f pHk &ifwiG ;f od@k twGi;f tjyif 0ifa&mufcpH m;rdavonf?
ar;vmwJo h al wG touf ESpq f ,fausmf oH;k q,f0ef;usif tcsK@d u av;q,fausm?f
“u|efawmf ajymjyyghr,f 'gayr,fh tcsdefwckay;+yD;rS ajymrSjzpfr,f 'geJ@ cifAsm;wdk@u
wu,frod=uwmvm;?”
“odawmh odwmaygAh sm/ 'gayr,fh ”
“'gayr,f h q d k w J h pum;&J @ aemuf r S m bmawG & d S a o;vJ ” vrf ; avsmuf & if a jymvd k u f w J h
pum;awGet J wl blwmod@k awmifa&mufonf? “udw k mwD;a& tcsed &f &Sd if tckajym ygvm;Asm”
“ajymcsiyf gw,f tcku cifAsm;wd@k u|eaf wmfw@kd tm;vH;k 0rf;a&;twGuf tvkycf iG 0f if&rJh tcsed f
eD;+yDav” “Sunday=u&ifa&m” “u|efawmfwdk@utm;w,f udkwmwD;uaum”olajymrS
owd & rd w ,f ? Sunday qd k w m wurB m vH k ; em;&uf jzpf a yr,f h *syef a &muf
jrefrmEdik if o H m;rsm;twGuf [dyk /JG 'DyaJG wG tpnf;ta0;awG oma&;ema&;/ vlral &;udpaP wG/
td r f t vk y f a wG e J @ rtm;&wJ h &uf j zpf w ,f ? ud k , f y d k i f t csd e f r &d S w J h *syef a &muf
jref r mEd k i f i H a &;orm;b0awG a ygh ? “'gqd k & if cif A sm;wd k @ vnf ; tcsd e f eJ e J & &if tck y J
aumfzaD omuf&if;ajymr,f?”
jrefrmEdik if [H m trsK;d om;acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef; OD;aqmifral tmufrmS
wwdik ;f jynfv;kH yl;aygi;f yg0if+yD; t*Fvyd u f v kd ekd uD |eb f 0rS vGwaf jrmufatmif Edik if aH &;enf;/
vufeufuikd ef nf;vrf;awGukd jyifqifcsrw S +f y;D wdu k yf 0JG ifc=hJ uw,f? vGwv f yfa&;&cge;D rSmyJ 1947
Zlvikd 1f 9 &ufae@rSm Adv k cf sKyfatmifqef;wd@k vky}f uHccH &hJ +yD;? 1948 Zefe0g&v D 4&ufae@rSm
vGwfvyfa&; &cJhw,f? AdkvfcsKyfwdk@ aoG;eJ@a&;+yD;&cJhwJh vGwfvyf+yD;acwf jrefrmEdkifiH[m
ygvDref'Drdkua&pDpepfudk usifhoHk;EdkifcJhw,f? 'gayr,fhvJ olwvl igwrif; x=uGcJhwmawG
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 83
tm%m& zqyv tzG@J csKyf}u;D &J@ pdw0f rf;uGcJ rhJ al wG tm%m+yKd ifral wGe@J wdik ;f jynfwnf&cSd w hJ ,f?
wcsdefxJrSmyJ qdk&S,fvpf tkyfpkawG&J@ trmcHppfAdkvfawGuvnf; wpcef;xcJh=uw,f?
tm%mtwGuf vufeufuikd f tzG@J tpnf;udk wynfah rG;/ q&marG; jyKvyk =f u&mu Adv k cf sKyaf e0if;
ppftkyfpk}uD;xGm;vmcJh&w,f? 'D ppftkyfpk[m 1958ckESpftwGif;rSm tm%modrf;zdk@
}uHpnfae&muae 0if;}uD;csKyfjzpfwJh OD;Eku tm%mvGJay;vdkuf&m ppfwyfvlwef;pm;
tm%m&oGm;onf? ppftyk pf u k wdik ;f jynfrmS a&G;aumufyJG jyKvyk af y;aomvnf; bufvu kd rf al wG
jyKvk y f w ,f / 'gud k j ynf o l u &G H @ rk e f ; +yD ; qef @ usif b uf u d k rJ a y;=u&m OD ; Ek w d k @ Ed k i f + yD ;
0ef}uD;csKyfjyefjzpfvmw,f? 'DvdkeJ@ 1962ESpf rwfv 26&ufae@rSm wdkif;&if;om;ta&;udk
ta=umif;jyK+yD; Adv k af e0if;ppftyk pf [ k m wdik ;f jynfukd ppftm%m odr;f vdu k wf ,f? +yD;awmh
ppf t m%m&S i f p epf u d k wnf a xmif v d k u f w ,f ? 'gud k yxrOD ; qH k ; ausmif ; om;xk u
uGef@uGufcJh=uw,f? 'ga=umifh AdkvfcsKyfae0if;u ausmif;om;xkudk t+idK;xm;cJhw,f?
AdkvfcsKyfae0if;[m wdkif;jynfvGwfvyfa&;}udK;yrf; rlordkif;rSm OD;aqmifv_yf&Sm;cJh=uwJh
wuUodkvfausmif;om;acgif;aqmif awGjzpfwJh AdkvfcsKyfatmifqef;wdk@/ OD;Ek/ ocifA[def;/
AdkvfvusFm pwJh yk*~KdvfawGudk remvdkrkef; wD;pdwf&dSw,f? olu wuUodkvfausmif;om;
v_y&f mS ;rlawGrmS ygco hJ rl [kw?f +y;D awmh ol&@J ppfwyftm%modr;f rlukd p+y;D uef@uu G cf w
hJ mvnf;
ausmif;om;or*~qakd wmh /'D ausmif;om;or*~ukd vGepf mG rke;f wD;wJo h jl zpfw,f? ol&@J &efbufvkd
oabmxm;w,f 'ga=umif h 1962ck E S p f 7Zl v d k i f t a&;tcif ; rS m ausmif ; om;or*~
taqmufttHk}uD;udk 'dkif;erdkif;jzifhazmufcGJ zsufpD;vdkuf+yD;/ wuUodkvfausmif;twGif;
ausmif ; om;awG u d k ypf c wf o wf j zwf c J h w ,f ? ppf t k y f p k [ m ausmif ; om;
or*~taqmufttH}k uD;udo k m zsupf ;D Edik af yr,f/h ausmif;om;xk&@J cGyaf 'gi;f pdwf "gwu f akd wmh
b,fvrkd S azsmufzsuaf cszsuv f kd r&cJb h ;l qdw k m 'Duae@ oufaoygy?J ausmif;om;xk[m
Adkvfae0if;ppftkyfpk&J@ ppfwyftoGifajymif; jrefrmhqdk&S,fvpfvrf; pOf acwftqufquf
rsuaf csrjywf qufwu kd f wdu k yf 0JG ifcwhJ ,f?
rd _ i f ; &mjynf h / u|ef q G , f t a&;tcif ; / OD ; oef @ ta&;tcif ; awG t jyif tvk y f
orm;oydwaf wGe@J yg yl;aygi;f wdu k yf JG 0ifc=hJ u&m vufeufuikd w f u kd yf 0JG ifrS jzpfr,fv@kd cH,+l yD;
}ud K ;pm;cJ h w J h ausmif ; om;acgif ; aqmif csif ; vl r sKd ; qvd k i f ; wif a rmif u d k ppf t k y f p k u
zrf;qD;}uKd ;ay;owfco hJ nf? ausmif;om;xktay:xm;wJh Adv k af e0if;ppftyk f pk&@J oabmqENukd
xkwfjycJhonf? 'gayr,fh ausmif;om;v_yf&Sm;rlt&dSef[m &yfwef@ roGm;cJhbl; 'DvdkeJ@
tusifhysufv'fpm;rlawG/ rw&m;rlawGeJ@ wdkif;jynfudk t"rRtkyfcsKyfaewJh OD;ae0if;&J@
ppfwyfygwDjzpfwJh rqvudk 1988ckESpfrSm wdkufyGJ0ifcJhw,f? &efukefpufrlwuUodkvfrSm
t=urf;zufowfjzwfcHcJh&wJh zkef;armf/ pdk;Edkifwdk@eJ@ ywfouf+yD; ausmif;om;xkw&yfvHk;
rcHr&yfEdkifjzpfum pwifykefuefcJhw,f? ausmif;om;awG[m ausmif;om;xkw&yfvHk;udk
wyfvSef@Edk;aqmf+yD; jynfolw&yfvHk; yg0ifvsuf rqvygwDudk jzKwfcszdk@OD;aqmif+yD;
awmfveS af &;w&yfpOfEv JG u
kd w f ,f? jynfow l &yfv;kH yg0ifpOfEcJG w
hJ hJ 'D88ta&;awmfy}kH uD;[m
84 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
OD;ae0if;. opPmcH ppfwyfxu G f orRw 3OD;udk jzKwfcs+yD; rqvacwfwcef;&yfcw hJ ,f? 'gayr,fh
OD ; ae0if ; [m ppf t k y f p k w ck u d k xyf r H a rG ; zG m ;vd k u f + yD ; / wd k i f ; jynf u d k t=urf ; zuf u m
tm%mxyford ;f cdik ;f vdu k o
f nf? 'D 8av;vH;k ta&;awmfy}kH u;D [m ppftyk pf u k kd acwftqufquf
awmfveS yf ek u f efc=hJ uwJh a&S;aemifawmfausmif;om; acgi;f aqmifawG&@J vufqifu h rf;tarGukd
xif[wfjyvdkuf+yD; ausmif;om;v_yf&Sm;rl ordkif;udk armfuGef;xdk;ay;vdkufwmyJ jzpfw,f?
trsKd ; om;vG w f a jrmuf a &; awmf v S e f v_ y f & S m ;rl o rd k i f ; pOf r S m ausmif ; om;xk [ m
jynfolvlxktwGuf rnfhonfh t"rRtkyfcsKyf r_udkrS vufrcHbl; jynfol@a&S@ rm;rm;&yf+yD;
awmfveS w f u kd yf 0JG ifc=hJ uw,fqw kd m urBmodjyovdu k cf si;f ygy?J
ausmif;omxk[m rnfonfhzrf;qD;acsmufvSef@rl/ !Sif;yef;owfjzwfr_udk rS rr_yJ
rdrb d 0ud, k u f sKd ;udk pGe@f vGwu f m ppftyk pf uk kd tHw h ck w
hJ ,f? ,ae@wdik f ppftm%m&Sipf epfukd
wdu k yf 0JG ifaeqJjzpfw,f? 'D8av;vH;k ta&;awmfy}Hk uD;udk OD;aqmifc=hJ uwJh rif;udEk ikd /f udu k }kd uD;/
rif;aZ,sm/ aX;=uG,/f +yHK;csK/d *sirf /D tHb h ,
G af usm/f jrat; pwJh ausmif;om;acgi;f aqmifawG[m
ppftusOf;axmiftoD;oD;u vGwfajrmufvm+yD; “88rsKd;qufausmif;om;rsm;” qdkwJh
*k%yf 'k u f kd udik q f +JG yD; pkpnf;cJ=h uw,f? olw@kd [m jynfow l &yfv;kH &J@ t}udK;pD;yGm;udk a&S@&_@um
olwdk@&J@ cHpm;csuf epfemcsufawGudk ab;z,f+yD; “trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;”
Edik if aH &;vrf;a=umif;ay:rSm &yfwnf+yD; ppftyk pf u k kd &ifqikd cf =hJ uw,f?
wzufuvnf; 1990jynfhESpf a&G;aumufyGJuae jynfolw&yfvHk;&J@qEN ESifh
a&G;cs,w f ifajrSmufjcif;cH&wJh a':atmifqef;pk=unf ESihf trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (NLD)&J@
&yfwnfcsuu f kd tm;ay;axmufcu H m ppftyk pf .
k &yfwnfcsurf mS ;,Gi;f rlawG udk jynfou l ,kd pf m;
axmufjyv_y&f mS ;ae=u&if; tm%modr;f ppftyk pf . k rw&m;jypf'%fcs zrf;qD;jcif;udk cHc&hJ onf?
'Dppftyk pf [ k m 88rsK;d qufausmif;om; acgi;f aqmifawGukd rke;f wD;a=umuf&@HG =uwma=umifh
axmif'%fEpS &f n S f 65ESpcf srwS f +yD; jrefrmjynfppftusO;f axmiftoD;oD;rSm cG+J yD;csKyfaESmifxm;
qJjzpfw,f?
t"duajymcsifwmu 88rsKd;qufausmif;om;acgif;aqmifawG[m jynfolawG
vGwfajrmufzdk@/ wdkif;jynfESifhvlrsKd;aumif;pm;zdk@ +idrf;csrf;zdk@twGuf olwdk@b0awGudk &if;+yD;
ud, k u f sK;d pD;yGm;awGupkd eG @f vGwu f m rnfonfh zrf;qD;csKyfaESmif owfjzwfru l kd rqdk owW&d &Sd ESd iS hf
&ifqikd u f m ppftm%m&Sipf epfq;kd }uD;udk csKyf+idr;f atmif aqmif&u G af e=uwJo h al wG jzpfw,f?
ol&aJ umif; tmZmenfawG jzpfw,f?
a':atmifqef;pk=unf ESihf trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf[m pwifwnfaxmifuxJu
tzG J @ csKyf t vH r S m ausmif ; om;wd k @ &J @ trS w f t om;jzpf w J h cG y f a 'gif ; yH k u d k toH k ; jyK+yD ;
ausmif;om;ordik ;f udk armfueG ;f xd;k cJw h mr[kwv f m;?
*syef r S m 'D a e@jyKvk y f = uwJ h “88rsKd ; quf a usmif ; om;acgif ; aqmif r sm; ES i f h
EdkifiHa&;tusOf;om;vGwfajrmufa&;v_yf&Sm;rl qENjyyGJ”[m jrefrmjynf. acwfwacwf
tcif;tusif;rSm vdktyfaewJh uGufvyfwckudkjznfhq nf ;zdk@ acwf&J@awmif;qdkcsuft&
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 85
jyKvky=f uwmjzpfw,f? 'Duae@ oef;a&$&@J ppftyk pf [ k m b,fvv kd rd n
f m+yD; Oya'topfawG
a&G;aumufyt JG opfawG tpd;k &topfawGvyk v f yk f wdik ;f jynfEiS v hf rl sK;d r+ird ;f csr;f / rwnf+ird f jzpf+y;D
wdik ;f jynfysupf ;D qkw, f wk af ewm vufawG@ygy?J ppfwyfvw l ef;pm;twGi;f rSmudu k olw&k d @J tusK;d pD;yGm;
cGaJ 0r_tay:rSm tajccH+y;D rwnfr+ird jf zpfae=uw,f r[kwv f m;? jrefrmjynf&@J ppfreS w f hJ vGwv f yfrel @J
+ird ;f csr;f om,m0ajym zd@k twGuf b0ay;&yfwnf wdu k yf 0JG ifae=uwJh 88 rsK;d qufausmif;om;
acgi;f aqmifawG tygt0if tzrf;qD;cH wdik ;f &if;om;vlrsK;d pk acgi;f aqmifawG/ &[ef;oHCmawG
ausmif;om;vli,fawG jynfoal wG&@J tcef;u¾awG[m tvGet f a&;}u;D ygw,f? tem*gwf Edik if rH mS
olw@k &d @J yg0ifr[ l m ta&;}u;D ygw,f? 'ga=umifh olw@k ad wG tm;vH;k udk csK@d ,iG ;f csurf &dS tjrefvw G af jrmufz@k d
vdyk gw,f? olw@kdawG tm;vH;k vGwaf jrmufz@kd *syefrmS omru urBmtESH qENjyawmif;qdzk @kd vdyk gw,f?
“uJ [kw+f yv D m;Asm”
+ird af e=u&mrS “udw k mwD;a& cifAsm;ckv&kd iS ;f jyrSyJ aoaocsmcsm od awmhw,f”
“u|eaf wmfw@kd vH;k 0oabmaygu+f yD 'ga=umifh u|eaf wmfw@kd &@J tcef;u¾udv k nf; od+y”D
“qENjyyGaJ wGrmS aexdik cf iG t hf wGuf 'kuo Q nfav#mufz@kd v_y&f mS ;rlwckavmufom ruyJ
udkwmwD;ajymwJh udkrif;udkEdkifwdk@ ausmif;om;acgif; aqmifawG/ &[ef;oHCmawG/
wdik ;f &if;om;vlrsK;d pkacgi;f aqmifawG/ ausmif;om; vli,fawG tygt0if t"rRtusO;f uscH
Edik if aH &;tusO;f om;awG vGwaf jrmufz@kd u|eaf wmfw@kd tjynft h 0 yl;aygi;f yg0if=ur,fAsm”
“at; aumif;w,fAsm 'gayr,fh wckawmhajymcsiw f ,f cifAsm;wdw k if r[kwyf /J cifAsm;wd@k
oli,fcsi;f taygi;f toif;awG cifAsm;wd@k aqGrsK;d todik ;f t0dik ;f awG tygt0if jrefrf mEdik if &H @J
twGi;f tjyiftm;vH;k vlxw k &yfv;kH vufwyJG g0if+y;D aqmif&u G =f uzd@k vufqifu h rf;E_;d aqmfay;=uyg?”
“jynfox l uJ jynfoal wGjzpfwhJ ppfwyfxu J ppfonfawGuykd g aqmfB
=oay;=uyg”
“'gygyu J mG ”
“aocsmwmwcku Adv k cf sKyfrLS ;}uD;oef;a&$qw kd hJ ppftm%m&Sif t"rRtyk cf sKyfaeor#
jrefrmvlxt k m;vH;k vl!e$ @f wH;k vljzpf&;_H qif;&J ESrd u hf s aerSmyJ jzpfw,fqw kd m oabmayguf
=uzd@k vw kd ,f?”
“'ga=umifh wu,ftppftrSef pGe@f vw G tf epftemcH+y;D &J&}J u;D wdu k yf 0JG if aewJ/h tmCgw/
avmb/ a'go/ arm[ uif;wJ/h ud, k t hf usK;d pD;yGm;udk tajcrcHwhJ arwWm apwem *&k%m}u;D rm;wJh
ppftusO;f axmiftoD;oD;rSm t"rRtusO;f us ae=u&wJh 88rsK;d qufausmif;om; acgi;f aqmifrsm;/
&[ef;oHCmrsm;/wikd ;f &if;om; vlrsK;d pkacgi;f aqmifrsm;/ ausmif;om;vli,frsm; tygt0if“Edik if aH &;
tusO;f om;rsm;” tjrefq;kH vGwaf jrmuf+y;D olw@kd awG&@J qENawG tppftrSev f yk af qmifEikd =f uzd@k
u|eaf wmfw@w kd u kd yf 0JG if=uzd@k wduk w
f eG ;f ygw,f” 21-2-2011
wmwD;
86 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
87

tvif;tdrf rS
xkwfa0+yD;aom
pmtkyfrsm;
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 87
87
w cgwav i,fi,fwek ;f u aoewfypf upm;wmav;awGukd owdomG ;&rdwwfyg
w,f? usr i,fi,fwek ;f u aoewfypfupm;wmudk awmfawmf0goem ygygw,f?
tdrfu vl}uD;awGu ausmif;pmrusufyJ tjyifpmtkyfawG zwfaevdk@qdk+yD; ql&ifvJ/
“em;ylatmifvyk &f if awmcdrk mS ” vd@k jyef+y;D ajymavh&ydS gw,f? aoewfypfwmwd@k / awmcdk wmwd@k
pwJph um;vH;k awGukd ,Ofyg;ae&jcif;uawmh &Sio f ef}u;D jyif;wJh ywf0ef;usief @J qikd rf ,f xifygw,f?
usr wdk@ i,fi,fwkef;u aecJhwJh awmif}uD;+rdKŒqdkwmuvJ +rdKŒjyifudk av;rdkifavmuf
xG u f v d k u f w meJ @ wif vuf e uf ud k i f a wmf v S e f a &;eJ @ ywf o uf q uf p yf v d k @ &Ed k i f w J h
+rdKŒav;jzpfaewma=umifhyg? udk;q,f umvavmufawGwkef;uqdk a0;a0;vHvHoGm;+yD;
awmcdpk &m rvdyk gb;l ? ol@tquftoG,ef @J ol qufo, G vf @kd &&if ae@csi;f awmcdv k @kd &yg w,f?

'uf 'uf 'uf


cifrrrsdK;

&Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD; jzpfcsdefrSm usr toufom q,fESpftxuf


jzpfaecJrh ,fq&kd if awmfveS af &; e,f ajrxJ a&mufomG ;cJrh mS awmh taotcsmygy?J aemufyikd ;f rSm
vufeufuikd f awmfveS af &;orm; rjzpfcahJ yr,fh ppf a&;avhvmol wa,mufjzpfvmcJ&h wm[m
ADZeJ@ ywf0ef;usif aygif;pnf;oGm;cJhr_a=umifh jzpfr,fxifygw,f? ppfyGJawG/ ppfajryHkawGudk
i,fpOfuwnf;u usr odyfpdwf0ifpm;ygw,f? 'kwd,urBBmppf wdkufyGJajryHkav;awG pm
tkyaf wGxrJ mS awG@&if ul;qG+J yD; b,fppfrsuEf mS rSm b,fwyfawG wyfpw JG ,f/ b,fwyfawG
xdawG@ r_ jzpfw,fq dk wm wul;wu vdkufrSwfxm;wwfygw,f? urBBmppfwifru
jynfwiG ;f ppfa&;&mawGqv kd J xrif;arh/ [if;arhyg yJ? =uLukw-f yefqikd ;f / yg*sK-d em;azmh/ rdik ;f ,ef;/
rJoa0g wdu k yf eJG @J ywfoufwmawGqkd Avmpmtkyaf v;awG oD; jcm;cG+J yD; tcsut f vufawG
vduk rf w S &f wm tarm?
'Dvekd @J usr uav;b0rSm pmusuv f ukd /f pmzwfvukd v f yk &f if; wcgwavusawmhvJ
tdru f v kd maqmhwhJ uav; awGe@J aoewfypfwrf; upm;ygw,f? tdru f t¶ky0f ,fay;r,fq&kd if
aoewfyJ ylqmwmrd@k usrqDrmS uav; upm;p&m aoewfawGuvJ tawmfpw kH muvm;?
'DtxJrSmrS usrt}udKufqHk;aoewfu 0g;eJ@vkyfxm;wJh pufaoewfyg? ararh vlemwOD;
usKud x f ;D ¶d;k bk&m;oGm;zl;+yD; tjyefrmS vrf;rSmawG@vd@k 0,fcw hJ myg? tJ'pD ufaoewf av;u
wjcm;aoewfawGvdk aumfvHk;av;awGxnfh+yD; ypfvdk@r&ayr,fh oHarmif;wHav;udk
88 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
qufwu kd v f nS &hf if 'uf 'uf²²'uf vd@k toHjrnfygw,f? usr aoewfav;u 'uf 'uf 'uf vd@k
jrnfaeawmh usrvJ 0rf;om tm;&eJ@ 'gav;udk wudik u f ikd af yg?h ud, k t
hf csi;f csi;f =um;rSm 'uf
'uf 'uf vkyv f u kd /f tcsi;f csi;f olypfw,f/ ig ypfw,f vkyv f u kd /f aoewfaumif;a=umif;
+ydKifvu kd ef @J [kwaf ewmygy?J
'Dvekd @J wae@rmS awmh jcx H rJ mS wu,fah oewfoaH wG xGuv f mwmudk =uKH &ygava&m?
usraewJh jcHu oHk;{ucGJ avmufus,f+yD; opfyif}uD;awGvJ trsm;tjym; &Sdygw,f?
vrf;ray:uae jcHxJu um;vrf;twdkif; vrf; avSsmufvm&if 3 rdepfavmuft=umrSm
a&SŒajy;tdrfav;udk a&muf+yD;/ aemufxyf enf;enf;av;qufwufvm rS tdrfr}uD;udk
a&mufygw,f? jc&H ŒJ A,fbufjcrf;rSmu awmifay:bufwufwhJ vlomG ;vrf;av;&S+d y;D / nmbuf
jcrf;usawmh opfxkwfvkyfa&;0if; &Sdygw,f? tdrfeJ@ opfxkwfvkyfa&; 0if;t=um;rSm
opfyif}uD;awG &Sdaewm a=umifh awmtkyfwckvdk jzpfaeygw,f? awmifay:u pD;vmwJh
a&acsmif;av;wckuvJ jcHxu J ae jzwf+yD; pD;yg ao;w,f?
*syefacwfwek ;f u bd;k bGm;awG ppfajy;aeawmh vGwaf ewJh usrwd@k jcHrmS *syefawGu
ppf¶;kH zGichf whJ ,fv@kd qd=k uyg w,f? 'ga=umifh 1920 umvuwnf;u &Scd w hJ hJ a&S;tdrvf uf&m
rysuaf tmif xde;f odr;f xm;ayr,fh acgirf ;kd awG udak wmh jyefvx J m;&ygw,f? r[mrdwpf pf
av,mOfawGu pufaoewfe@J ypfcw hJ ma=umifh acgirf ;kd rSm rd;k ,dv k @kd yg? usrwd@k trd f ajrwdu k uf ae
opfxw k v f yk af &;0if;xJukd wdu k ¶f u kd af &mufEikd wf hJ OrifvKdS %facgi;f &Sw d ,fv@kd vJ =um;zl; ygw,f?
'gayr,fh vSdK%facgif;a0;vdk@/ ajrwdkufxJawmif b,folrS qif;r=unfh&J=uygbl;? jcH&JŒ
taemufbufrmS usawmhvJ vlaetdrw f csKŒd &Sad yr,fh jcHxrJ mS opfyif}uD;awG rsm;wma=umifh
tawmftvSrf;a0;ygw,f? awmtkyf vdk jzpfae+yD;/ ajrGawGvJ &Sdygw,f? wcgwav
acgif ; ES p f v H k ; ygwJ h ajrG a v;awG td r f e m;a&muf v mwmud k y g awG @ zl ; yg w,f ? 'D a wmh
ajrjyiftaetxm;t& usrwd@k jcH[m olc;kd / "m;jyawGtzd@k tawmfrsupf u d sp&maumif;wJh
tajc taerSm&Sw d ,fv@kd qdEk ikd yf gw,f?
'ga=umifv h J nae ajcmufem&Dx;kd wmeJ@ tdr0f ifaygu/f xGuaf yguf wHcg;awGtm;vH;k udk
aocsmvdu k pf pf=u&yg w,f? tdrt f jyifuae {nfch ef;udak &mufz@kd wHcg;oH;k ckavmufukd jzwf&+y;D /
tdycf ef;awGukd a&mufz@kd wHcg;av;ck avmuf jzwf&wma=umifh tdycf ge;D rSm wHcg;awGtm;vH;k udk
aocsmvd k u f y d w f & ygw,f ? tbd k ; &S d p Of u awmh acwf t ajctaet& jcH a pmif h t jyif
t,fvfaZ;&Sif; acG;}uD;awG arG;xm;cJhygw,f? usrwdk@acwfa&mufawmh t,fvfaZ;
&Sif;r[kwfbJ omrefacG; q,fhig;aumifavmufyJ arG;xm;cJhygw,f? tJvdkvHkjcHKa&;awG
,lxm;ygvsufeJ@ "m;jy awGu =uH=uHzefzef jcHxJudk a&mufvmcJh=uygw,f? 1990 ausmf
umvav; wckrmS yg? tcsed u f nud;k em&Dausmf avmufyg? tdrrf mS u trsK;d om;tvkyo f rm;
awGukd ntdyn f ae/ aecGirhf ay;wma=umifh 'Dvt kd csed rf sK;d rSm usrwd@k rdom;pke@J trsK;d orD;
tdrt f ulyJ &Syd gw,f? rdom;pkrmS uvJ tzd;k qH;k +yD;uwnf;u rde;f rom;awGcsn;f yJ usecf =hJ u
wmyg?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 89
yxrqHk; tdrftaemufbuf jcHxJuae aoewfoHESpfcsuf xGufvmygw,f?
acG;a[mifoaH wGuvJ qlnaH ewm yJ? tJ't D csed rf mS e,f+rdKŒav;awGrmS tvkyw f m0efusz;l wJh
taru aoewfoH=um;wmeJ@ tajctaeudk csufcsif; &dyfrdoGm;ygw,f? tm;vHk;udk
ukwifatmufrmS 0yfaezd@k ajym+y;D zke;f &S&d mudk oGm;ygw,f? eHygwu f eH&rH mS uyfxm; wma=umifh
&Jpcef;udk tvG,fwul ac:EdkifoGm;ygw,f? zkef;u ajymae&if;eJ@ vdkif;jywfoGm;ygw,f?
r=umygbl ; ? rD ; awG v J arS m if o G m ;ygw,f ? +yD ; awmh r S td r f a &S Πuae wH c g;zG i f h a y;zd k @
atmf=uygawmhw,f? *syefacwfjzwfz;l wJh tzGm;u "m;qGx J m;yg+yD? tzGm;u tdy, f mab;u
eH&rH mS "m;axmif+yD;rS tdyaf vh&w dS myg?
taruawmh tdraf xmifO;D pD;yDyD vkypf &m&Sw d mawG vkyaf eygw,f? vufEydS "f mwfr;D
ao;ao;av;eJ@ rD;cHaowWmxJu vuf0wf&wem tppfawGux kd wk +f yD;/ toifah qmifxm;wJh
vuf0wf&wem twkbl;awGeJ@ vJxnfh+yD;/ tppfawGudk eH&Hacsmif}udKacsmif=um;awGrSm
xnfhygw,f? bD'dkxJu aiGpuULtkyftcsKdŒudk xkwf+yD; t0wfawG=um;rSm a&mxnfhxm;
vduk yf gw,f? usruawmh 0g;aoewf}uD;udk aoewftppf rjzpf&aumif;vm;qd+k yD; ,lusKH ;r&
jzpf aeygw,f? ta&;=uKH aecsed rf mS usrrdom;pkukd umuG,v f ykd gw,f? ajymr,fo h majym&w,f?
'Dwek ;f u usrt oufu q,fEpS o f momav;yg?
tdraf &SŒuae wHcg;rzGiahf y;&if ypfziG rhf ,fv@kd atmfoaH wGu w&pyfxu G af eygw,f?
uHaumif;wmu wHcg;u opfom;wHcg;tjyif oHyef;wHcg;yg wyfxm;wma=umifh tjyifu
zGi&hf cufygw,f? jywif;ayguaf wGrG mS uvJ oH yef;awGwyfxm;wma=umifh olw@kd tcufawG@aeyHk
ay:ygw,f? usrwdk@uvJ wdwfwdwfav;yJ ae=uygw,f? tawmfhudk &ifzdk&wJh tcsdefyg?
b,fvykd jJ zpfjzpf tdycf ef;udak &mufvmzd@k u wHcg;av;xyfavmuf ausm&f rSmrd@k tajc taeu
usrwd@k bufu tenf;i,f tm;omaeygw,f? r=umygb;l ? qlqn l nH t H oHawGe@J tvif;a&mif
wcsKŒd udk vSr;f jrif&ygw,f? ypfcwfoaH wGawmh r=um;&ygb;l ? +y;D awmhrS “tpfr}u;D / usaemfw@kd yg/
[dkaumifawG ajy;+yD” qdkwJh toHudk tdrfa&SŒu =um;&ygw,f? taru tdrfa&SŒudk
arSmufvsuaf v; a&$ŒoGm;+yD; jywif;ayguu f ae cd;k =unfyh gw,f? &J,el aD zmif;awG awG@ayr,fh
taru awGa0aewke;f yJv@kd aemufyikd ;f rSm usrudk jyefajymjyygw,f? &yfuu G v
f }l u;D wa,mufukd
awG@vdu k af wmhrS wu,f"h m;jyawG r&Sad wmhb;l qdw k m ,Hok mG ;wmvd@k qdyk gw,f?
aemufyikd ;f rSm tJ'n
D u usrwd@k jcHxaJ &mufvmcJw h hJ "m;jytzG@J udk vkyaf oewfawGe@J
zrf;rdw,fvdk@owif;&ygw,f? &Srf;jynfawmifydkif; yif;w,u ayG;vSe,fbufrSm usrwdk@
rdwfaqGukefonftdrfudk "m;jywdkufr_eJ@yg? usrwdk@rdom;pkeJ@ ayG;vSe,fuvJ a&pufu
awmfawmfygwmyg? usrud, k 0f efukd vG,x f m;pOfumvwavSsmufv;kH tar u q&m0eftaeeJ@
ayG;vSwu kd ef ,faq;¶Hrk mS wm0efuscw hJ myg? 'Dwek ;f uqdk tJ'b D ufrmS um;vrf;"m;jy wdu k w
f m
awGvJ &Sdw,fqdkyJ? wcgu um;vrf;udk opfudkif;eJ@ wm;+yD;ydwfxm;wmudk taru
udk,f0efckepfveJ@ um;ay:u qif;+yD; opfudkif;udk qif;z,fowJh? tJ'DrSm vlwa,muf
a&mufvm+yD; “q&mrum;udk 'Dae&mu jrefjrefomG ; cdik ;f vdu k yf g/ aemufxyf ESp&f uf vH;k 0
90 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
jyef r vmygeJ @ vd k @ rS m cd k i f ; vd k u f w ,f ” vd k @ ajymowJ h ? taruawmh ol u k a y; cJ h w J h
vlemwa,mufa,mufjzpfaevd@k rSwrf +d yD; v$waf y;vdu k w f maerSmvd@k ajymavh&ydS gw,f?
jzpfEdkifacs&Sdwmuawmh usrwdk@jcHudk "m;jywdkufzdk@ vkyfcJholrsm;uvJ 'De,fajreJ@
wpGef;wp qufpyfolrsm; jzpfr,fvdk@ ,lq&ygw,f? usrwdk@uvJ 'De,fajrudk c%c%
tvnfomG ;aeus/ oGm;wJt h cgwikd ;f vJ olw@kd "m;jywdu k cf whJ hJ ukeof nftrd rf mS yJ wnf;aeusyg?
"m;jyawGu ESpftdrfvHk;udk a&SŒqifhaemufqifh "m;jywdkufzdk@ pDpOfcJh=uwm jzpfygvdrfhr,f?
uHaumif;axmufrvd@k twdu k rf cHvukd &f wmyg?
i,fi,fwek ;f u aoewfypfwrf; upm;cJw h mav;awGukd owd&rd&if 'Dtjzpftysuf
av;udv k J owdomG ;&rdae qJyg? aocsmwmwckuawmh tJ'aD emufyikd ;f rSm usr aoewfypfwrf;
rupm;awmhb;l ? 'uf 'uf²'uf vd@k t oHyx J uG +f yD;/ ab;tE &W m,f trSew f u,f =uHKcsed rf mS
&efou l kd racsrKS ef;Edik w
f hJ aoewf}uD;udk usr rudik cf siaf wmh wma=umifyh g? 0g;aoewf}uD;udk
udkif+yD; uav;awG tcsif;csif;=um;rSm ol@aoewfu toHydkxGufw,f/ ighao ewfu
toHyx kd u G wf ,fv@kd +yKd i&f qdik &f / ol@aoewfvw S ,f/ igah oewfvw S ,fe@J tjyeftvSef cs;D usL;&eJ@
tcsd e f uk e f a ewmxuf / &ef o l u d k trS e f w u,f acsr_ e f ; Ed k i f w J h aoewf } uD ; wvuf
udik cf siv f mcJwh mawmh trSeyf gy?J
(http://www.khinmamamyo.blogspot.com rSul;,laz: jyygonf?) cifrrrsdK;

puwfrS csdwx
f rDokd h
jrefrmtpd;k & taejzifh ajrmufu;kd &D;,m;
tultnDjzifh puwf (skirt) 'H;k usnrf sm; csKyfvyk f
&ef jud;k pm;aeonf? jrefrmtpd;k & taejzifh ajrmuf
udk;&D;,m; tultnDj zifh puwf 'Hk;usnfrsm;
csKyfvyk &f ef jud;k pm;aeonf? od&hk mwGif csKyfvyk o
f nfh
'DZdkif; vGJrSm;oGm;ojzifh puwfrsm; jzpfrvmbJ
xrDrsm;toGif ajymif;vJ oGm;a=umif; od&onf?
tqdkyg puwf erlem jzpfonfh csdwfxrDrsm;udk
AdkvfjyKwf}uD;rsm; eSpfcsdKufpGm 0wfqifjyD; tiftm;
jyvsuf &S=d uonf? eSpt f enf;i,f twGi;f puwfrsm;
atmifjrifpmG csKyfvyk ef ikd yf gu tcrf; tem; rsm;wGif
puwf 0wfqifxm;onfh Adv
k jf yKwf}uD;rsm;udk awG jh rifeikd af wmhrnf jzpfonf?
Burma Strange News
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 91
tvif;tdrf0wˆKwdk
oyGwt f ikd &f mG rSm 'DwywfxJ txl;qH;k owif;u tm&yfEikd if aH wGrmS jzpfysuf aewJh
tm%m&Sif awmfveS af &;owif;awGyjJ zpfw,f// oyGwt f ikd &f mG rSm owif;pm rSmzwfwhJ ol
r&Sdygbl;// 'gayrJh owif;pHkawmholwdk hodw,f// b}uD;+idrf; tdrfrSm&SdwJh ae&S,fe,fa&'D
,dak [mif;}u;D udo k yGwt f ikd &f J h *vdb k ,f uGe, f uf}u;D vdk ah jym=uw,f// "gwcf J av;vH;k xJx h m;&if
wvud;k owif; zGichf siw f ikd zf iG whf hJ // ol ah &'D,}kd uD;u jynfwiG ;f vdik ;f uvG&J if usew f mtukerf d
w,fqykd /J / 'Dawmh oyGwt f ikd &f mG om;awG urBm}uD;eJ h tquftoG,f rysub f ;l ayg/h /
wae hawmh b}uD;+idrf;tdrfudk &GmOD;ausmif;rSm wyfpGJxm;wJh wyfuwyf=uyf}uD;
a&mufvm w,f// ol v h mvnfwahJ e rh mS bJ wdu k w
f u
kd q
f ikd q
f ikd f tD*spf orw rlqmzD jyKwfajy;
wJhae@jzpfae w,f/arG;uwnf;u udkvdkeD'g%f eJ h tm%m&Sif'g%f yl;wGJcHcJh&&SmwJh b}u;D +ird f
wa,muf tJonfvo kd wif;rsKd ;=um;&awm eh m;a=umawG pdro hf mG ;rwufjzpfaewm// tJonftcsed f
rSm olu, kd wf ikd f tD*spjf ynfoal wGeJ t h wl yg0ifqENjyaeovdk pdwu f wxyfwnf; usaewm//
wyf=uyf}u;D eJ t
h wl a&aEG;=ur;faomuf a&mufwwf&m&majym=uqd=k u&if;eJ h pum;rpyf tD*spb f ufuk d
a&mufomG ;yga&m// b}u;D +ird ;f u h h h

a0avav rif;rif;odef;

“tm&yf urBmrSm qENjyaewJh udpP armif&if b,fvkd jrifowH;k ”


“[m h h t h buvJ 'Dvq kd ql yl yl vl yk &f ifawmh tpk;d &u b,fcrH vJ ”
“armif&ifajymwJh tpd;k & qdw k m ppfwyfuakd jymwmvm;”
“[kww f maygh tb&,f// vlxk tpd;k &qdw k m bmtm%mrS &Sw d mr[kww f m // ppfwyf
udk ausmaxmufaemufcjH yK +yD; vkyaf e&wmr[kwv f m;”
“a=omf h h ah rmif&if *vdb k ,feJ h awmfawmftvSr;f a0;aewmud;k // 'd@k Edik if u H =kd unh+f yD;
tjcm;wdik ;f jynfawGeJ t h wlwv l kd h armif&ifxifaewm h h h tck tD*spo f rw xGuaf jy;+yD qdw k m
od+yD; +yDvm;”
“tif; h h h [kwv f m; h h h tD*spq f wkd m &m*sp*f EDN eJ h nDtudv k m;// ol w
h kd Eh ikd if u
H ppf
wyfu tawmfnHhqdkbJ// 'ga=umifh xGufajy;& wmaerSm tb&J h// t&nftcsif;uawmh
usaemfw@kd Adv k cf sLyfrLS ;}uD;udk rrSw
D mawmh aocsmw,fr[kwv f m; h h h tb”
“at; aygh uGm h h h armif&ifwkd v h kd tqufjywfaewJh wyfom;awG/ t&m&Sad wG
arG;xm;Edik wf hJ wyfcsKyf}uD;udak wmh urBmrSm b,forl S vdu k v f kd rh rSw
D maocsmw,f a[h h h h

92 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


rlqmzDvJ rrSb D ;l // u'gzv D J rrSb D ;l ”
“'geJ h armif&ifwkd w h yfxrJ mS a&'D,akd v; bmav;rsm;r&Sb d ;l vm;uG ”
“[m h h h tbuvJ &Sw d maygh // 'gayrJh Edik if jH cm;uv$iw hf hJ aumv [mvawGukd rzGihf
&bl;vdk th rdef x h w k x
f m;w,f// usaemfwkd u h o kd m trdef x h w k x f m;wmyg // tck&w dS hJ t&mcHAv
kd f
uawmh ol eh m;usyaf &'D,akd v;eJ h ae w h ikd ;f em;axmifaewm h h h tb&J h // &efuek t f jyef
oabFmawGu usaemfwkd u h kd ae w h ikd ;f owif;pm,lvmay;ygw,f// tJonfxrJ mS vJ tbajym
wJh bm&yfvm; h h h tm&yfvm; qENjywmawG rygb;l tb&J ”h
“at; h h h tJ'g udak jymwmaygh // armif&ifwkd u h kd tqufjzwfaewmav // owif;pmrSm
ygwmu Edik if aH wmfqw kd hJ vlawGu ygwaD v;wpfygwu D kd oJ}uD;rJ}uD; refzD udu k w f mavmufukd
bJ tom;ay;a&;aewm// a=umufvu kd w f mvJ wkev f kd /h / ud,k *hf %k o f u d mQ eJ h 'Dvkd atmufwef;us
wJh tvkyaf wGukd vkyzf kd h b,fvrkd sm; pdwu f ;l &ovJrodb;l // armif&ifawmh tm;emyg&J h
abmif;bDc|w+f y;D xrdeaf jymif;0wfxm;zdk ah wmifaumif;ae+y/D / 'Davmufawmif urBmrSm jzpfysuf
aewmudk owif;pmrSm rxnhb f ;l qdu k wnf;u tJ'u D *,uf 'Dukd ul;qufvmrSmpd;k vdk ah ygh
uGm//wle;D &Sm; u pvdu k w f hJ qENjyyGaJ wGu tD*spEf ikd if H / vpfAsmEdik if aH wGtxd ul;vmwm//
tckqdk&if vpfAsm; orw u'gzD awmif xdkifcHkv_yfae+yD // ol uawmh &l;wmvm;
xl;wmvm;awmh rodb;l // ol@ aoG; wpufusew f hJ txd qef u h sio f al wGukd ajcr_e;f r,fwhJ //
aemufqHk; ppfav,OfawGeJ hawmif AHk;usJcdkif;wmuG// &ufpufcsufuawmh yufpufw,f
aovdu k wf v hJ al wGvJ aomufaomufv/J / aemuf oluajymao;w,f 'gol Eh ikd if H / ol@yikd o f wJAh s
avvH;k uawmh 'dk Eh ikd if u H [mawGeJ o h rl om ud, k rf omyJa[ ”h
“[m h h h tbuvJ vkycf svu kd jf yef+yD ”
“ at; h h h tckawmh u'gz&D J h vlom;awGtay:usL;vGew f hJ &mZm0wfra_ wGtwGuf
ta&;,lzkd h ukvor*~v+kH cHKa&;aumifprD mS uef u h u G rf J r&Sd eJ h twnfjyKoGm;+yD// tJonfvkd
oabmwlnw D mrsKd ; wcgrS r&Scd b hJ ;l wJu h ”G
“'geJ h tbajymovdq k &kd if w&kwEf ikd if u H a&m ruef u h u G b f ;l vm;”
“trav; h h h armif&if&,f h h h rif; w&kwu f 'dk Eh ikd if u H kd aps;wGuf wGu+f yD; trJ&kH
acG;vrf;ayguo f vdk jzpfaeawmh ol ph m;cGuf aysmufrmS pd;k ;vdk h xpfceJ &Sd ol u h =unhf uef@
uGuaf ewm h h h tck tm&yfrmS jzpfwhJ t&Sed u f ol Eh ikd if t H xd ul;qufvmawmh armif&if h
w&kw}f uD;vJ vef ah eyg+yDAsm”
“tb uvJ w&kwjf ynfu &if;ES;D jrKyfErHS a_ wGa=umifh usaemfwkd h Edik if H 'Davmuftxd
&yfwnfaeEdik w f mr[kwv f m; // 'ga=umifh u|e;f udik ;f rSD udik ;f u|e;f rSD oabmeJ h jrefrmhta&;qd&k if
olu trke;f cH+yD;a&S u h ae&yfay;aewmaygh tb&J”h
“at; h h ah rmif&ifu owif;pmrSm ygwmavmufav;odwmud;k // w&kwjf ynfu jrefrm
jynfrmS &if;ES;D jrKyfErHS _ trsm;qH;k jzpfae+yDqkd b,fae&mawGrmS vJ h h ah rmif&ifov d m;// at; h h h
wm&Sncf +H yD; wefz;kd &Sw d hJ enf;ynmydik ;f awGrmS r[kwb f J h h h ukeo f mG ;&if tpm;xd;k vdk rh &Edik af wmh
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 93
wJo h bm0 t&if;jrpfawGrmS &if;ES;D jrKyfEaHS ewmuG h h h obm0"gwaf iG rh mS trsm;qH;k yJ // 'gawG[m
t+rJ xGuaf erSmr[kwb f ;l // wcsed u f s&if eJomG ;r,f// ukeo f mG ;r,f// ydq k ;kd wmu w&kw&f J h &if;
ES;D jrKyfErHS a_ wGa=umifh a'ocHawG 'kuaQ &muf&wJh udp/P / olrsm;Edik if aH wGu olwkd ah =umifh ajymif;
&wJah e&mawGrmS vl t h cGit hf a&;&_ ah xmifu h ae=unh+f yD; a'otwGuf vdt k yfwmawGukd jznfh
qnf;ay;=uw,f// w&kwu f awmh olvyk &f &if+yD;a&m a'ocHawG twGux f nfrh wGub f ;l //
'ga=umifh w&kw&f J h &if;ES;D jrKyfErHS u _ 'dk Eh ikd if &H J h *kwaf oG;udk t&omcH+yD; qkyaf ewJh u|jJ cif&ikd ;f
}uD;awGeJ w h w l ,f armif&if&J h ”
wyf=uyf}uD; u b}uD;+idr;f ajymjywJ@ pum;awGukd tm&Hpk u kd +f yD; em;axmif aew,f/
vlcsi;f &if;ES;D wmvJ=um+yDrkd h ajymrem qdrk em // wcgw&H tbGm;av;au|;onfh xrif;udyk if
pm;oGm;wwfao;wm//
“ tckvJ owif;awGxrJ mS v$waf wmfac:wJh ta=umif;awGcsnyfh gaewmyJ tb&J@
aemuftpd;k &opfrsm;zGJ +h yD;&if tbajymwJh &if;ES;D jrKyfErHS a_ wGeJ yh wfouf+yD; aqG;aEG;vmr,f
xifwmyJ”
“trav; h h h armif&if&,f tckvw $ af wmf wufaewJh trwfawG b,fou l rsm;
xdxyd y uef u h uG af jymqdw k m&Sv d kd w
h ek ;f // rJq, G w f ek ;f uawmh qifzrf;r,fav;/ usm;zrf;r,f
av;eJ /h / tckawmh vufnKS ;d axmif acgi;f ndrhf awmif tawmfvyk w f wfae+yD// v$waf wmfxrJ mS
oifvu kd af wmh twwfjrefwmxifyg&J /h / uef u h u G rf J r&Sd h h u h ef u h u G rf ,fo h rl &Sed J h ae w h ikd ;f =um;
ae&wm// b,favmufawmifq;kd ovJq&kd if jynfaxmifpv k w$ af wmfa&G;aumufyaJG umfr&Sif
OuUXa&G;wmud=k unh/f / w&uf}udK+yD;awmh }uH zh HG h ygwD trwftjzpfuaexGuv f u kd w f ,f// 'gukd
uG+J yD +yJ+yDvkd x h ifa=u;ay;=uw,f// aemufae v h u J sa&m aumfr&SiOf uUX}uD; jzpfomG ;a&mwJAh s
tck 2010 aumfr&Si&f J 'h g%f Edik if aH &;ygwaD wG b,favmufcv H u kd &f ovJ// tckawmh 2015
ckEpS t f wGuf ud, k &hf u
kd rf ,fh 'kwu f kd tckuwnf;u }udKay;xm;vdu k +f yD// 'Dae&mudk cef zh kd h jrefrm
jynfrmS tJonfavmufawmif ynmwwfawG&mS ;aeovm;// +y;D awmh owfrw S cf suef J v h J rudu k f
nDb;l // 'gayr,fh orwu ,H=k unfov l kd oh wfrw S cf &H olqw kd meJ h vkycf somG ;w,f// uJ h h h armif
&if pOf;pm;om=unhaf yawhm”
“ twdu k t f cH trwfawGu bmjzpfvkd h ruef u h u G wf mvJ tb&J ”h
“bmjzpfvkd v h qJ akd wmh ruef u h u G &f v J kd ah ygu h /G / rw&m;wmudk v$waf wmfxrJ mS awmif
rajym&J rqd&k yJ eJ J h jynfou l kd uk,d pf m;jyKaew,fqw kd m wu,fawmh vdraf ewmaygu h mG // tckvkd
ta&;}uD;wJh ae&mawG tqdjk yKwifoiG ;f wJah e&mrSm rJta&twGut f & rEdik f Edik b f ;l qdw k m
uav; utpodygw,f// 'gayrJh jynfou l a&G;cs,v f ukd wf hJ v$waf wmftrwfawGtaeeJ rh w&m;
bl;vdk x h ifwmawGuakd wmh ud, k b hf ufrmS wpfrrJ &Sv d kd rh w J jcrf;yJ&&dS dS uef u h u G &f r,f// ajymqdk
&r,fav // uef u h u G wf ,fqw kd hJ toH jynfou l kd jy&r,fav // tckawmh acsmv f J a&mxdik f
vufnKdS ;axmifacgi;f ndrv hf yk af ewm udk rcHcsif tjzpfq;kH yJa[h” pum;ajym&if b}u;D +ird ;f avoH
rSm a'gooH w0ufygaew,f//
94 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
“tb uom rcHcsijf zpfae h h h trwf}u;D awG wpfv p&dw+f ird ;f oH;k ode;f eJ h csw d af wmif
&Snaf v; 0wfvkd h 'Dvrkd sKd ;&vdk u h awmh usaemfvnf; oGm;wufvu kd cf siwf ,fAsm h h h 'Davmuf
cef@ nm;x,f0g wJh taqmuftOD;rsKd ; usaemfjzifh wcgraS wmifrjrifb;l aygiAf sm”
“at; h h h armif&ifu tjyifyef; jrifwmud;k // 'Davmufyumoe awGrvdyk gb;l //
[dwaf wG [efawG rvdyk gb;l // wdik ;f jynftwGuf wu,faumif;atmif vky=f ur,fah [ h qd&k if
opfwyifatmufrmS vJ v$wf awmfac:vdk &h ygw,f// tckawmh wae h 15 rdepfavmufvyk w f hJ
tpnf;ta0;udk apmifw h wfae&wJh 'kuQ eJovm;// 2 v&S+d yD // wcgrS uef u h u G af jymqdw k m
r=um;&ao;bl;// Oya' wifoiG ;f zdk ah pmifah ewmwJ/h / jzpfrjS zpf&avuG,/f / tJonf Oya' wif
oGi;f awmhaum bmxl;rSmvJ // tb tjrifawmh tukev f ;kH a0avav vkyaf ewmyJvkd jh rif
w,f”
“a0avav qdw k m bmvJ tb&J ”h
“ at; wcgwek ;f u &Gmwpf&mG u bk&m;yGrJ mS Zmwfy}JG u;D wyGJ vmuowJh // Zmwfu+y;D
vdk h Zmwf tzGJ v h jJ yefr,fvyk af &m &GmcHvil ,fwa,mufu ZmwftzGJ eh J h vdu k yf g&apqd+k yD; rdb
awG xHciG ahf wmif;w,f/ Zmwfq&muvJ oabmwlwmeJ h rdbawGuvJ cGijhf yKvu kd o f wJh / ZmwfxJ
ygomG ;a&m qdyk gawmh// rdb awGuawmh &kycf aH v;vJ&w dS o hJ m;rdk h ar#mv f ifxh m;w,f//rif;om;
av;rsm;jzpfvmrvm;// Zmwfvu kd af v;rsm;jzpfvmavrvm; qdw k hJ ‘vm;’ aygi;f rsm;pGmeJ ah yg@
onfvdkeJ h ESpfukefvdk h bk&m;yGJ vkyfr,fqdka&m +yD;cJhwJh ESpfu vmuoGm;wJh Zmwfudk yJ
xyfimS ;=ujyefw,f// ZmwfxyJ gomG ;wJh vli,fav; ol t h Ekynm b,ftqifx h ad &mufae+yD
qdwk m &GmcHvx l u k odcsi=f uw,f// yGu J r,fah e v h aJ &mufa&m tJonfvil ,f udk &GmcHawGu ‘
a[ h nus&if b,ftcef;u ygrmS vJ h h h wdk v h }J uKd ajymygt;kH h h h atmfy&m vm; h h ESpyf g;oGm;vm;
jyZmwfvm;’ vdk ah r;=uw,f// tJonfvil ,fu ‘ nusawmh awG rh mS aygAh sm’ vdk h jyefajzowJh
&Gmom;awGvJ tdrv f ;kH u|wf oGm;tm;ay;wmaygh // b,f&rvJ // onfavmufemrnf}uD;wJh
ZmwfxJ ud, k vhf w l pfa,mufv;kH ygwm // nvJa&mufa&m yxr atmfy&mom +yD;oGm;w,f/
tJonfvil ,fukd rawG b h ;l // =unhw f hJ &Gmvlxu k vJ pdwrf ysub f ;l // tckryg aemuftcef;awG
awmh ygrmS yJvkd h tm;cJxm;=uw,f// onfvekd J h jyZmwf+yD;vdk h ESpyf g;oGm;ujyefawmhvJ ygrvm
bl;// aemufydkif;awmh usdefaoygr,fvdk txifeJ h apmifh=unhf=uwmaygh // rdk;vif;cgeD;vdk h
aemufyikd ;f Zmwfawmf}uD; Zmwford ;f cge;D rSm bk&ifjzpfou l ol t h rwfrif;awGeJ h ‘ 'dk v h al v;
rsm; qdo k av; ’vdk h qdv k u kd af &m ‘a0avav’ qdw k hJ toH0g}uD; uefv h ef uh m aemufuae
xGuv f mw,f // tJonf toHukd =um;vdu k &f w,fq&kd if rdb2 yg;eJ h &GmcHval wGu olwkd h
&Gmom; toHreS ;f od=uw,f// taz jzpfou l ‘&Sirf a& odyv f J rar#mv f ifh aeygeJ u h , G f 'dk oh m;u
tckrS a0avav tqif&h adS o;wmvdk ’h qdo k wJ/h / tckvt J wGi;f pnf;xJuae 0ifwu kd rf ,fqw kd hJ
ud, k pf m;vS,af wmf}u;D awG v$waf wmfxJ ar;xl; ac:ajymtqifeh J h ‘a0avav ’vkyaf erSawmh
bk&if&;l eJ@ trwf&;_ awG =h u+yDvkd o h m rSwaf yawmh armif&ifa&” //
rif;rif;odef;
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 95
us remrnf oD&rd m yg? touf 37 ESpf &S+d yD? usr[m HIV yd;k eJ@ qufvuf
touf &Sio f efaeol wpf a,muf jzpfygw,f? usr 'Dy;kd udk pawG@wm 2007
ck / 1 vydkif;wkef;uyg? aoG;tajzudk q&m0efOD;atmifoef;qDu &cJhwJhtcsdefuqdk&if
usr&JŒ&ifxJrSm wavmuvHk;udk &efol wpfa,mufvdk jrifcJhygw,f? 0rf;enf;pdwf/
a=umufvef@wphJ w d /f tpd;k r&wJah 'goawGe@J aqmufwnf &mr&jzpf+yD; rdom;pke@J vJ tqifrajy
jzpfc&hJ ygw,f?
ud, k &hf ŒJ vdiq f ufqb H ufuv kd J owfypfcsiaf vmuf atmif rke;f wD;ayrJh usr&JŒb0u
tJ'v D kd vkyyf ikd cf iG hf r&cJyh gb;l ? usr&JŒ om;eJŒorD;&JŒ rsuEf mS ud=k unf+h yD; ud,
k u
hf ,
kd u
f kd owfaorJh
tpDtpOfvJ ysucf &hJ ygw,f? 'Dy;kd ig&h ŒJ cE<mud, k x f rJ mS &Sad erSawmh aorSmbJ qdw k hJ 0rf;enf;
a=uuGJrsuf&nfuscJh&wJh &ufawG wGuf=unfhr,fqdk&if rdef;rawGxJrSm usravmuf rsuf
&nfaygol &Srd ,fawmif rxifygb;l ?

tvSb,frmS vJ h h h
oD&drm
(attdik 'f t
D ufpf a0'emonfwkd &h hJ yifu,
kd af &; cHpm;csufrsm;)

usr&ifxrJ mS wa,mufa,mufukd &ifziG chf siaf ew,f? rdom;pkuakd wmh ajymrjycsib f ;l ?


usrrSm tdro f m;uvJq;kH wm 5 ESpaf vmuf &S+d yq D akd wmh usr 'Dpum;awGukd &ifziG Ehf ikd rf o hJ /l usr&JŒ
rd w f a qG taygif ; toif ; awG x J u usrud k em;vnf E d k i f r ,f x if w J h “atmif ”
qdw k v hJ wl pfa,mufukd zGiahf jymcJrh w d ,f?
usridw k mjrifawmh “atmif” ubmajymw,fxifv/J /
“ridkygeJ@[m/ ckqdk&if eifhrSm 'Dydk;&Sdw,fqdkwm igwpfa,mufbJ odwm/ eifhudk
b,fou l rS rodb;l ” wJ?h
“igtm;ay;csiw f mu use;f rma&;udk eif 'Dxuf yd*k &kpu kd /f 'D&yk f 'DcE<mudk quf+yD;
'Dw
d idk ;f jzpfaezd@k u eif pdwcf sr;f om aysm&f i$ af erS jzpfrmS ” wJ?h
“eif bmvkycf siv f /J bmjzpfcsiv f /J eif&h ŒJ rsuEf mS +yHK;&D+yD;vSyaer,fq&kd if ig bmulnD
&rvJ/ ig wwfEikd w f m ulnrD ,f/ eifi+kd yD; pdw"f mwfus&iff igvJ pdwrf csr;f ombl;” wJ?h
usrudk trsK;d rsK;d tm;ay;cJw h ,f? usrvJ c%pOf;pm;+y;D tidw k w d cf &hJ w,f? “atmif”
eJ@ pum;ajymae&wJh tcsed af wG usr 'D HIV qdw k mudk arhaecJw h ,f? oljyefomG ;vd@k wpfa,mufxJ
&dwS t hJ cg 'g}uD;u todpw d xf uJ kd jyef0ifvm+yD; pdw"f mwfusc&hJ w,f?
96 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
'Dvekd @J 5 vavmuf=umawmh aq;&kw H uf&avmufatmif jzpfcw hJ ,f? aq;&kaH &mufrS
ynmwwf+yD; vH;k 0 todpw d rf &Sd atmufwef;uswhJ tvSnu hf sq&m0efrwpfa,mufa=umifh
aq;&ku H wk ifem;u vlawG tukeo f o d mG ;cJwh ,f?
'Dtcsed rf mS rdom;pkvkd ,lusK;H r&wJo h &l o
dS vdk rxdrudik cf siv f @kd a&Smifz,fomG ;olvJ
&SdcJhygw,f? usr&JŒ&ifxJrSm 'Dq&m0efrrsufESmudk rjrifcsifavmufatmif rkef;oGm;cJhw,ff?
tpmvJrpm; / b,foel @J rSvJ pum;rajymcsiaf wmhb;l ?
tJ't D csed rf mS usr rodwhJ vlEpS af ,muf xrif;bl;av;awGe@J vmrdwq f ufcw hJ ,f?
olw@kd vJ usrvdk b0wlb/J pdw"f mwf rusb@kd / tpmpm;bd@k ajymw,f? olw@kd rSmvJ 'Dy;kd &Sw d m
wpfa,mufu 10 ESp/f wpfa,mufu 3 ESp&f +dS yD; tckxd septrim qdw k ahJ q;bJ pm;aewmwJ?h
HIV wm;aq;jzpfwhJ ARV awmif rpm;&ao;bl;qdak wmh pdw" f mwfawG jyef+yD; wufvmcJyh g
w,f? olw@kd yd@k wJx h rif;awGuv kd J pm;jzpfcw hJ ,f? olw@kd vJ wpfae@ 1 em&Davmuf &if;&if;ES;D ED;S
a&mufwwf&m&mawGe@J attdik 'f t D ufpt f a=umif;awG ajymjzpf=uw,f?
olwdk@[m usrwdk@+rdKŒrSm PLHA jyKpk apmifha&Smufa&;eJ@ b0wlrsm; vufwGJ+yD;
tultnDay;a&;tzGŒJ u qdw k modc&hJ w,f? tzG@J emrnfu a&$jcaoFw h ?hJ apwemh0efxrf;awGu
b0wlawGudk pdwfydkif;qdkif&m &kyfydkif;qdkif&mjrSifhwifay;+yD; usef;rma&;twGuf aq;0g;eJ@
t[m&awGukd oifah wmfovkd axmufyHh jyKpk apmifah &Smufay;w,fv@kd vJ odc&hJ +y;D aq;&krH qif;cif
q&m0efrodatmif tJ'u D kd n 8 em&DavmufomG ;+y;D oGm;awGŒcJrh w d ,f? tJ'u D q&m0efu
pdw&f n S v f uf&n S &f iS ;f jyaqG;aEG;ay;w,f?
usrvJ use;f rmvm+y;D 2 &ufavmufaeawmh aq;&kq H if;cJ&h ygw,f? pdwyf ikd ;f qdik &f meJ@
&kyyf ikd ;f qdik &f myg ajymif;vJvmcJyh gw,f? ywf0ef;usiu f usrudk AIDS eJ@ aoawmhrmS vd@k bJ
odxm;=uw,f? aq;&kHu qif;vmuxJu usrt&ifusef;rma&;aumif;wkef;uvdkbJ
0wfpm;oGm;vm/ aq;awGuv kd J pepfwus aomuf/ q&m0efawG&ŒJ nGe=f um;r_uv kd J vduk ef m+y;D
usrARV qdw k hJ HIV xde;f xm;Edik w f hJ aq;udk aomufcyhJ gw,f?
usr&JŒpdwrf mS [dw k ek ;f uvdk tm;ri,fawmhb;l / pdw d "f mwfrusawmhb;l / aysmaf ysmb f J
aevdkufawmhw,f ? ywf0ef;usifuvJ usrudk uG,f&mrSmawmh ajym=urSmaygh? usr&JŒ
a&SŒrSmawmh rajymcJ=h uygb;l ? tJ'guvJ usrta=umif;udk owW&d &dS dS &ifqikd zf iG [ hf ajymcJv h @kd bJ?
+yD;awmh ud, k uf ynmay;tzGŒJ awG/ b0wlawGe@J vufwv JG ukd af wmh HIV eJ@ AIDS ta=umif;
b,fvekd m;vnfatmif &Si;f vif;jy&r,f qdw k mvJ odvmw,f/ &J&&J if&h ifh &ifqikd af jym&JwhJ
owWv d &J v dS mwm&,fa=umifyh g?
wcsKŒd qd&k if usrrSm 'Dy;kd &Sw d m r,H=k ubl;? usruvJ use;f rma&;udk *&kpu kd w f ,f?
b0wlawGudkvJ wwfEdkifwJhbufu ulnDvkyfudkifay;w,f? oifwef;awGuvJ c% c%
wufae&awmh wcsKŒd vlawGu usrudk wrsK;d txif}uD;vm=uw,f?
oD&rd m eifu bmoifwef;awG wuf&wmvJ/ vpma&m &vm;awmif vmar;cHchJ
&ygw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 97
usruvJ &J&b J J zGiahf jymjycJo h vdk }uHK&if }uHKovdb k J HIV b,fvkd ul;Edik f rul;Edik /f
om;qufjcm;enf;awG trsK;d rsK;d &Si;f jycJv h @kd ywf0ef;usief @J usr tawmftqifajy aeygw,f?
cGjJ cm;ESrd chf s qufqrH a_ wG odycf pH m;&avmufatmifawmh r}uHK&ygb;l / awG@c}hJ uHKcJ&h &ifvJ usru
vlawGukd tuJcwf+yD; a0h0u kd af jymwwfw,f?
ajymvd@k r&wJo h ql &kd if
“eifw@kd 'Davmufawmif jzpfae&if igv h kd aoG;ppf&v J m;” ar;w,f?
olw@kd rppf&=J ubl;/
bmhv@kd vJqakd wmh “rppfcsiv f @kd ” wJ?h
“&Si;f &Si;f av;yg/ rppf&w J m ud, k u hf ,kd u f kd ,H=k unfr_ r&So d al wGr@kd ayg/h aemifukd olrsm;&JŒ
tm;enf;csuu f kd zGi[ hf ra0zefoifb h ;l qdw k m od+yD r[kwv f m;” vd@k &Si;f jyay;Ekid cf w hJ ,f?
ywf0ef;usief @J rdom;pkawG[m qufqaH &;ajymif;vJvm+yD; usrtay:rSm bmvd@k
wpfae@xufwpfae@ cGJjcm;qufqHr_awG avsmhenf;vm&wmvJqdkawmh t"du uawmh
use;f rma&;A[kow k udk aocsm &Si;f jyEdik +f yD; vuf&u dS sreŒJ E_id ;f ,SOjf y+yD; ynmay;Edik v f @kd ygb?J
vuf&dS usr&JŒ tajctaeuawmh ydu k q f u H kd usrwwfusrG ;f wJh enf;eJŒ&Sm+y;D rdom;pke@J
om;orD;awGudk trsm;enf;wl xm;Edkif ausG;EdkifcJhovdk usrvdk b0wlrdef;cav;awGudkvJ
tpm;taomuf aiG t0wfu tp ulnaD y;Edik cf yhJ gw,f? use;f rma&;raumif;vd@k tultnD
vdw k hJ b0wlawGukd aq;utp ulnED ikd cf hJ yg+y?D b0wlawGuvJ usrudq k kd t&rf;cif=uw,f/
aus;Zl;wifa=umif;vJ c% c%ajymcH&vd@k *k%, f l &rJt h pm; &Suaf wmifvmrdygw,f?
wu,fawmh PLHA wpfOD; jzpfcJhr,fqdk&iff usrvdk tajzodyg+yDqdkuxJu
wpfa,mufxJ usw d cf pH m;+y;D &Suaf ea=umufaep&mrvdb k J yGiyhf iG v
hf if;vif; wdik yf ifEikd w f hJ q&m0ef/
pdwfudk ajymif;vJay;rJh b0wlawG eJ@ &if;&if;ESD;EDS;awG@qHk/ +yD;awmh CBO tzGJ@awGeJ@
tjrefq;kH awG@+yD; use;f rma&;ulnaD pmifah &Smufra_ wG &,lapcsiyf gw,f? usr 'Dvkd ajym&Jq&kd J
vkyEf ikd f aiG&mS Edik cf w hJ m[mvJ tJ'u D nl aD pmifah &Smufra_ wG trsm;}uD;&,lcv hJ @kd yg?
vGecf whJ hJ 1 ESpf 6 vavmufuqdk usr[m ydu k q
f &H mS wJh tvkyv f yk &f if; tzrf;cHc&hJ
ygw,f? axmifxrJ mS 1 vausmaf vmuf tcsKyfccH &hJ ygw,f? usrt&rf;pdwn f pfomG ;wmu
usraomufaewJh ARV aq;[m 2 &ufpmbJ usefawmhwmyg? axmifxJa&mufaecsdef
ydu k q f &H mS vd@k u r&/ rdom;pkuvJ ud, k &f mS aus;G rS pm;&wmqdak wmh 'Daq; 1 Al;u 32000/
b,f0,fydk@EdkifrSmvJ/ usrvJ olwdk@udk ajymrjybJ pdwft&rf; npfaecJhw,f? 'Daq;om ig
qufraomuf&&if ig HIV uae AIDS jzpf+yD; &kyyf suq f if;ysuf ao&awmhrmS bJq+kd yD; usw d if kd
cJ&h w,f?
tJ't D csed rf mS bJ rdom;pkaxmif0ifpm vmawG@awmh aq; 7 &ufpm ygvmcJw h ,f?
tJ'w D pfywfjynf+h yD; aemuf&ufreuf aomufp&maq;r&Sad wmhb;l qdw k t hJ odu tJ'n D u
vHk;0tdyfraysmfcJhbl;?
usr uHaumif;w,f odvm;? reufusawmh a&$jcaoFu h apwemh0efxrf;awG ARV
98 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
aq;wpfA;l 0,f+y;D vmyd@k =uw,f? usr&JŒ0rf;omr_[m bmeJ@rS rvJEikd af tmifygb?J aq;vmyd@k whJ
apwem0efxrf;awGcrsm axmifxJ aq;roGi;f &vd@k axmifr;_ axmifyikd af wGukd rsuEf mS i,fav;
awGe@J &Si;f jyaewmudv k J 'Dwouf arhEikd rf ,f rxifawmhb;l ?
'gha =umifh usrwdk@ vdk aiG&SmwJh rdef;cav;awG tcsKyfxJ axmifxJa &mufa wmh
'Daq;raomufEdkifrSmudkbJ t&rf;pdwfqif;&J&wm? tJ'ga=umifh aiG&SmaewJh b0wlawGudk
udk,fh&JŒtawG@t}uHKawGudk ajymjy+yD; uGef'Hk;oHk;zdk@ tjrJowday;aerdw,f? tzGJ@u
tjrJowday;wmu ydu k qf rH sm;rsm;&S&d if aq;yd0k ,fxm;zd@k / tJv0kd ,fz@kd udk tqifrajyygb;l ?
ydu
k qf &H mS &if; tzrf;cH&vd@k aiGuek &f wmeJ@ use;f rma&;twGuf aiGuek &f wmeJ@ &Smvdu k f ukev f ukd yf gb?d
rxifrw S wf t hJ jzpfawG qufwu kd f jzpfvmwJt h cg usrvdk ARV aomufae&oltzd@k tjrw J rf;vJ
pdwrf csr;f omEdik cf yhJ gb;l ?
tJ'aD wmh aq;tvum;ay;wJh tzG@J awGukd usr tjrpJ pkH rf;ae&ygw,f? b0wlawGxu J
wcsKŒd vJ a&$jcaoF&h ŒJ tultnDe@J rE aW v;rSm aq;awG&aeyg+y?D wcsKŒd udak wmh vm;&_;d nGe;f w,f?
usruawmh tzGJ@xJu aq;&aeolawGeJ@ vm;&_d;udk vdkufoGm;w,f? oGm;cgpuawmh
yduk qf uH vJuek f / aq;uvJ 14 &ufpmbJ ay;aeawmh pdw"f mwfusrw d ,f? a&$jcaoF&h ŒJ tm;ay;r_e@J
quf+y;D ukor_,cl w hJ m ckqkd 2 vpmawmif &aeyg+y?D jyefvm&if owif;tcsut f vufawGukd
jyefvnfazmufonfcs+yD; rSsa0ay; Edik af eyg+yD?wu,fwef;qd&k if usr HIV pawG@wJh 2007
wke;f uqd&k if 'D HIV qd&k ifukd vlawGu tvdv k akd &Smifz,f +y;D cGjJ cm;qufqcH =hJ uwm t&Sed af wmif
&aeyg+y?D ud, k w f ikd cf pH m;&rS 'g[m odomjrifom jzpfvmcJyh gw,f?
oD&rd mu AIDS wJ/h
av;vH;k jzpfaewmwJ/h
ud, k &hf ŒJ wlawG/ wlreJ@ nDr/ tar/ trawGuyg tpm; taomufuav; aus;G wm
awmif pm;vdu k Of ;D / rpm;bJ vkyrf aeeJ@vd@k .....
yg;pyfuom =um;aumif;atmif ajym=uwm/ usrem; =um=umawmif &yfraeEdik f
=ubl;?
usrtaru usrom;udk usrem; roGm;zd@k ul;vdrrhf ,fw@kd /
usrnDru orD;udk eift h arem; c% c%r oGm;eJ@/ ol@a&m*gawG orD;udk ul;vdrrhf ,f
eJ@ em;eJ@qwfqwf =um;cJ&h w,f?
usr pdwrf qd;k ygb;l ? tJ'v D kd ajymawmh igo h m; igo h rD;udak wmh csp=f uom;bJq+kd yD;
rsu&f nf0ikd ;f +y;D =unfE;l rdygw,f? usrud, k uf srvJ aovlv@kd wGux f m;+y;D om;ud;k ? tdyrf &cJw h hJ
naygi;f ra&wGuEf ikd cf yhJ gb;l ? naeapmif;vm&if usrem; b,forl S r&Sb d ;l ? t&rf; txD;usef
qefc&hJ w,f?
usruvJ tJ'w D ek ;f u b,fvakd e&if ud, k cf t
H m;jyefwufvmr,f/ tpm;taomufukd
rSsatmif pm;&r,f/ udk,fvufavhusifhcef; vkyfay;&r,f/ pdwf"mwfrus&bl;qdkwmudk
em;vnfatmif &Si;f jyayrJv h J r,H&k aJ o;bl;av? vufawG@vJ usrvkyrf =unfch b hJ ;l ?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 99
nqdk&if usrem;udk vmxdkif+yD; tm;ay;&if; pum;ajymwmqdkvdk@ “atmif”
wpfa,mufyg? wpfae@ olrvmcJb h ;l ? rd;k awG t&rf; &Gmvmw,f? usr iSuzf sm; zsm;+yD;
wpfu, kd vf ;kH wkeaf ewm? usrem;rSm b,forl S r&Scd b hJ ;l ? ac:awmhvJ r=um;=ubl;?
'DtcsdefrSm 6 ESpfausmfav;bJ &SdwJh usrorD;av;u usrwJav;xJ xD;av;eJ@
0ifvmcJw h ,f?
“orD; ararcsrf;vGef;vdk@ rD;ar$;ay;bdk@ ajymay;yg” vdk@ ajymawmh orD;av;u
xef;&Guzf wfav;awG vufe@J p+k y;D rD;ar$;wm uav;qdak wmh rar$;Edik &f mS bl;? usruvJ ewfy;l ovdk
wkeaf ewmqdak wmh vl}u;D awGukd vSr;f ac:wm ol@toHukd b,forl S r=um;bl;? rd;k oHavoH
awGe@J av? wu,fu tartrawGaewJt h rd ef @J usr&JŒwJav;u 0g;wpfjyefavmuf
bJ a0;wmyg? usrorD;u olac:wm xl;rJo h rl &S/d ratudv k J pd;k &dryf &kH w,f? rsu&f nfawGusvm+y;D
olqw J wfovdk tukeq f +J y;D .....
“igt h araoawmhrmS rvm=ubl;vm;”qd+yk ;D rd;k a&xJxu G /f tom;ukeaf tmfiakd wmhrS
vl}u;D awG a&mufvm+y;D rD;ar$;/ a&aEG;wdu k /f aq;wdu k v f yk =f uwm?
usr tzsm;usomG ;awmh orD;&JŒrsuEf mS av;udk pdu k =f unf+h y;D 0rf;enf;0rf;omjzpfomG ;
cJhrdw,f? tJ'Dnu wnvHk;pOf;pm;+yD; awG;aecJhw,f? ighorD;av; ighudk pdk;&drfaeyHkav;
t&rf;oem;bd@k aumif;wmbJ? ig 'Dvkd vkyaf evd@k rjzpfawmhb;l ? ig aovd@k rjzpfao;bl;qd+k yD;
reufus tpm;awGukd twif;0ifatmifpm;/ wud, k af &oef@&Si;f a&;udv k J xvky/f oeyfcg;awG
vdr;f / aq;aomufcsed u f v kd J tjrJowde@J jyef*&kpu kd f vdu k af wmh jyefvnf use;f rmvmcJw h ,f?
jyefpOf;pm;rdwmuawmh igb h 0rSm pdw"f mwf}uŒH cdik rf jS zpfr,fqw kd m&,f/ q&mawGajym
ovdk tm[m&jzpfrJh toD;tESHawG/ cGeftm;jzpfrJh tom;ig;awG/ tom;"mwfay;EdkifwJh
tpmawGudk pm;&r,f qdkwm&,f/ pm;csdeftdyfcsdefrSefrSefeJ@ udk,fvufv_yf&Sm;r_awGyg
wu,fvyk =f unfcfh w hJ ,f? vkycf v hJ @kd vJ usr[m jyefvnfuse;f rmvmcJw h myg?
HIV umuG,af &; ukoa&;eJ@ jyKpkapmifah &Smufa&;qdw k mawGukd vlwikd ;f vufvrS ;f rSD
Edkifzdk@/ owif; tcsuftvuf tm;vHk;[m r&Sdrjzpf&oifhwJh tajccHvdktyfcsufawG
jzpfw,fqdkwmudk em;vnf cHpm;wwfcJhygw,f? vdktyfwJh ukkojyKpkapmifha&Smufa&;awG
&zd k @ qd k w m ol r S & ,f igrS & ,f r[k w f y gbl ; / vl w d k i f ; &J ΠtajccH v d k t yf c suf w pf c k q d k w m
tm;vH;k odxm;&rSmvd@k vJ tjrifreS &f cJyh gw,f? 'g[m PLHA awG odxm;oifw h hJ ta&;t}uD;
qH;k tcsuv f J jzpfygw,f?
usr&JŒtjrifoabmxm;awG[m tJ'Dtcsdefup+yD; ajymif;vJoGm;vdk@ ckvuf&Sd
'D t ajctaexd quf v uf touf & S i f a eEd k i f c J h & wmyg? usr[m b,f a vmuf x d
jyKjyifajymif;vJomG ;ovJq&kd if [dt k &ifu t&rf; pdwq f wf+yD; t&m&mwdik ;f onf;rcHwwf/
b,fol@tay:udkbJjzpfjzpf udk,fuom&rS/ Edkif&rSqdkwJh rmeeJ@ udk,fcsif;rpmemwwfcJhbl;/
b,f o l @ &J Πpum;ud k r S v J ajymwd k i f ; r,H k w wf / pd w f = urf ; ud k , f = urf ; &uf p uf w wf w J h
a=umufzdk@aumif;wJh rdef;rpm&if;xJrSm usrxdyfqHk;u jzpfrSm? ckawmh b0eJ@&if;+yD;
100 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
pmemem;vnf wwf+yDqakd wmh usrud, k uf sr t&rf;=unfE;l r_awG &vmw,f?
HIV eJ @ ywf o uf v d k @ &yf x J & G m xJ u p taygif ; toif ; rd w f a qG a wG u yg
olwdk@odcsifwmav;awGudk tdrfwdkif&ma&muf vmar;wwf=uw,f? ,Hk,Hk=unf=unfeJ@vJ
tultnDawmif;cHcb hJ ;l ovdk ARV aq;eJ@ ywfoufwt hJ a=umif;awGuv kd J pdw0f ifwpm;
vmar;=uygw,f?
wcsed uf HIV eJ@ touf&iS af eolr@kd ul;pufc&H rSma=umufv@kd a&Smifz,fomG ;=uwmawG
usrb0rSm aysmufu, G o f avmuf&+dS y;D oD&rd m[m a&$jcaoFu h PLHA wpfa,mufqw kd mudk
odaomfvJ vl&moGif;+yD; ,Hk=unfr_tjynfheJ@ odcsifwmav;awGudk ar;jref;=uwJhtcg
jyefvnfajymjyay;cJ&h wJh use;f rma&; A[kow k awGudkf pdw0f ifwpm;em;axmif+y;D wjznf;jznf;
cGjJ cm;qufqrH a_ wG avsmeh nf;vmwmudk awG@&vd@k usr =unfE;l rqH;k ygb;l ?
tJ'Dvdk ,Hk=unfr_awG r&cifu usr[m b0wlaiG&SmaewJhrdef;cav;awGudk
use;f rma&;ynmay;eJ@ aq;aomufcsed f rSerf rSeu f tp tcsi;f csi;f owday;w,f? olw@kd awG tzrf;cH
tcsKyu f swt hJ cg wwfEifkd f wJh tultnDawGay;+y;D &if;ES;D r_e@J ,H=k unfru _ kd &,lEikd cf ohJ vdk ema&;udpeP @J
tjcm;vlra_ &;awGuykd g ulnD ay;Edik v f @kd b0wlred ;f cav;awG&ŒJ tm;ud;k ,H=k unfr_ yd&k cJyh gw,f?
&yfuGufxJrSmvJ tultnDvdkvm&if oD&drmqDoGm;/ olu 'dk@xuf ydkodw,f/
em;vnfw,f/ ol@t&if ar;+yD;rS vkyw f maumif;w,fv@kd ajym=u +yD; olw@kd rdom;pktwGi;f a&;
awmif vma&mufwikd yf if=uygw,f?
'Dvkd wdik yf ifc&H wmuvJ ud, k u f ,kd wf ikd u
f b,fojl zifh use;f rma&;raumif;bl;vd@k o&d if
ud, k u f vJ 'Dvrl rm&JΠ&mZ0ifukd odxm;w,fq&kd if vlrrm=unf&h if; vlrrm&JΠjyifyvuQ%meJ@
vuf&cdS pH m;ae&wm awGukd oG,0f u kd af r;jref;+y;D .... Oyrm rSucf &kv[ kd mrsK;d awG &Sw d ,fq&kd if
igrh mS aq;&Sw d ,f qd+k y;D vdr;f ay; vdu k w f ,f?
aysmuf o G m ;awmh oD & d r m 'D a q;Al ; b,f a vmuf a y;&vJ ar;&if igvJ
a&$jcaoFu h q&m0ef awG n$e;f vd@k vdr;f wm/ oufom&if 'd@k q&meJ@ vdu k jf y=unfq h +kd yD; ud,
k w f ikd f
vdu k yf @kd ay;ygw,f? 'gu ol }udKuf r}udKufrod/ 'J}h uD;vJ ar;vd@k rjzpfwhJ tcgrsK;d ayg?h wcsKd Œu
ryGiv hf if;=ubl;av?
wpfa,mufqdkygawmh? "mwfqm;av;wdkuf/ tpm0ifatmifausG;/ temawG
oef@&iS ;f a&;vky/f aq;vdr;f ay;eJ@ oufomvmwJt h csed rf mS aoG;ppfz@kd / q&m0efjyzd@k us olw@kd rmS
t&rf;0efav;aew,f? 'DvdkeJ@ tJ'Dvlrrm[m aq;&kHwuf&w,f? aq;&kHudkvJ vkduf+yD;
wwfEdkifwm vkyfay;w,f? atmufpD*sifbl; vdkw,fqdkvdk@ a&$jcaoFhuae iSm;ay;w,f/
aq;&kq H if;awmhvJ tdrv f u kd =f unfw
h ,f? rke@f awG0,faus;G / a&csK;d ay;bd@k awG tm;vH;k ulnw D ,f/
olwdk@ aus;Zl;wif=uw,f? 'gayrJh tJ'Dvl 1 v avmufaeawmh qHk;oGm;w,f? usr
pdwrf aumif;bl;? olw@kd rdom;pku 'Da&m*gqw kd mudk vH;k 0 odo}d uD;eJ@ vufrcH=ubl;? yGiv hf J
ryGiv hf if;=ubl;? pdw d cf pH m;r_ukd }udw+f yD; olw@kd bmomajz&Si;f aevd@k toufq;kH &_;cH &hJ w,f?
tdrfwdkif&ma&mufj yKpkay;aewm[m olrsm;u cdkif;xm;vdk@ aiGay;xm;vdk@
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 101
r[kwfygbl;? udk,fvdk b0wl rsm; jzpfae&if igjzpfovdk rjzpfcif tcsdefrSdD vufvSrf;rSD&m
tcsyd t f quf vkyaf y;Edik b f @kd / jyefvnfuse;f rm vmbd@k pdw d &f if;trSeef @J ulncD w hJ myg? igv h jkd zpf&if
ighvdk rcHpm;&atmif/ igvkyfay;&if igusrf;rmovdk igaiG&SmEdkifovdk olwdk@rdom;pkav;
jyefvnfpw d cf sr;f omapcsiwf &hJ nf&, G cf suef @J vkyaf y;cJwh mjzpfv@kd aemif 'Dvrkd yGiv hf if;olawG &Scd &hJ if
oD&rd m&JŒ &ifxu J vmwJah pwemawGukd trsm;}uD;em;rvnfay;csif aeyg/ vlem&JŒtoufe@J
rdom;pk&ŒJ use;f rma&; vlra_ &; pD;yGm;a&;awGuakd wmh odxm;ygvŒkd ?
tckq&kd if vm;¶_;d rSm ud, k cf t
H m;ppfxm;cJw h m 822 wJ?h vlaumif;awGe@J wef;wl
usrrSmvJ tm;tifawG &Sv d myg+yD?
tckusr tzrf;cH&wJh Oya'eJ@ruif;wJah iGuv kd J &Smp&mrvdak wmhb;l ? ARV twGuv f J
usrudk vm;¶_;d u axmufyx hH m;vd@k aq;zd;k rukeaf wmhb;l ? usrudk wefz;kd xm;+yD; vufxyf,l
aygi;f oif;wJh tdro f m;awmif &aeyg+y?D ol@ro d m;pk todik ;f t0dik ;f uvJ usrudk rypfy,fwt hJ jyif
&if;&if;ES;D ED;S qufq=H uygw,f? olw@kd aoG;om;twGuf pd;k &drrf a_ wmh&w dS ,f? zGiahf r;=uw,fav?
usruvJ tumtuG,rf hJ vdif qufqrH r_ jyKwJt h a=umif;/ tdro f m;udk em;vnfatmif&iS ;f jy+y;D
aoG;ppfaq;r_ jyKvkycf +hJ y;D ol@rmS HIV umvom;utp bmyd;k rS rawG@wt hJ a=umif;ajymjyawmh
rdom;pkawGu usrudk yd+k yD;awmh ,H=k unf vmygw,f?
usr[m vl@ywf0ef;usirf mS trsm;oligvb kd J vkyEf ikd u
f ikd Ef ikd f tdrof m;eJ@om;orD;awG
udkvJ jyKpkEdkifyg+yD? 'g[m usrb0&JΠajymif;vJjzpfwnfr_yg? usrajymcsifwmu HIV vJ
usef;rma&;raumif;ol/ iSufzsm;vJ usef;rma&;raumif;ovdk/ wDbD tjcm;a&m*gawGvJ
use;f rma&;raumif;vd@k jzpf=uwmyg? tem&Sd aq;&Sw d ,f/ a&m*gjzpf&if q&m0efjy&rSmqdw k m
udv k J trsm;odatmif ajymjyEdik rf ,fq&kd if vlawGt&rf; a=umufvef@aewJh HIV/AIDS qdw k m
acsmif;qdk; &ifusyfa&m*gjzpfovdkbJ ukor_cH,lr,fqdk&iff ckvuf&Sd oD&drmqdkwJh usrvdkbJ
vl@avmu}u;D xJrmS trsm;enf;wl qufvuf touf&iS Ef ikd af o;wmudk urBmod atmif a=ujim
vdu k cf siyf gw,f?
rd;k rc tifwmeufrS // (cufqpf - PLHA]]People Living with HIV/AIDS ) oD&r d m

102 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


(1)
armf.yËdyuQusr;f (On Contradiction: Mao Tse-Tung)ukd t*Fvyd b f m
omjzifo h mru bmompum;rsK;d pkjH zifh 1964wGif yDuif;Y ykEH ydS x f w k af 0jzef@cscD o hJ nf? armf.yËd
yuQusr;f wGif ed*;Hk csKyf (Conclusion) tcef;rwkid rf DS “yËdyuQtwGi;f &Sd twku d t f cHjzpfr_ tcef;”
ukd aemufq;Hk tcef;tjzpf azmfjyxm;ygonf? pma&;olonf p=um0VmxJu 'kid , f m vufwpf
(23)Y xkdtcef;ukd xkwfE_wfazmfjycJhojzifh ed*kH;csKyf&efom vkdtyfygawmhonf? okd@aomf
ed*;Hk rcsKyfeidk af o;yJ “ jynfow l iG ;f yËdyuQrsm;ukd rSerf eS uf efuefajz&Si;f a&;” tawG;tac:t,l
tqukd pmzwfy&dwo f wfvil ,frsm;twGuf azmfjyvko d nfq h ENu jyif;jyvmcJo h nf? yËdyuQusr;f
ESivhf nf; wqufwpyfwnf; jzpfaecJo h nfuwa=umif;/ jynfow l iG ;f yËdyuQrsm;ukd armf.tae
jzifh rnfo@dk ajz&Si;f cJo h nfudk vli,frsK;d qufw@dk odoif/h odtyfonf[k ,lqojzifh ,if;tcef;ukd
azmfjyvku d &f ayonf?
(2)
p-um0VmxJu armfu awmfveS af &;acgi;f aqmif/
ekid if aH &;acgi;f aqmif/ ygwOD uUÏ/ =uD;rm;cef@
xnf onfh xl;jcm;csuaf wGxu J xl;jcm; csuf
'kid ,
f mvufwpf w&yfrSm rmhufcf0g'D tawG; tac:aA'
ynm&S i f w OD ; jzpf aejcif ; yif j zpf o nf ?
(24) p=um0VmESihf vl@tzG@J tpnf;ukd cGjJ crf;pdwjf zm
ekid o f /l txl;ojzifh vl@tzG@J t pnf;twGi;f
rdk;ajropf yËdyuQrsm;ukd ykdifykdifEdkifEkdif qkwfukdifEkdifcJh
onfhtjyif ajz&Sif;EkdifcJholvnf;jzpfonf?
“jynfolwGif;yËdyuQrsm;ukd rSefrSefuefuef
ajz&Si;f a&;” tcef;wGif w&kyv f @l tzG@J tpnf;twGi;f &Sd yËdyuQrsm;ukyd g ok;H oyfcjJG crf; pdwjf zm
cJo
h nf?
ol. ok;H oyfcsurf sm;pGmxJrS a,bk,susonfh oabmw&m;rsm;uko d m a&G;cs,af zmf
jyvku d yf gonf? vlwef;pm;yËdyuQrsm;/ vlwef;pm;wku d yf w JG @dk jzifh jynfv h #xH al jymvSonfh xkw d u dk yf JG
yËdyuQw@dk u v$r;f aeonfh vl@tzG@J tpnf;wGif xko d abmw&m;rsm;onf acwfpepfudk xif[yf&Hk
omru tvif;a&mifuadk y;onf? awmfveS af &; tawG;tac: wnfaqmufvo dk /l wnfaqmuf
aeolw@dk twGuf armf. oabmw&m;rsm;onf tvif;a&mifjzpf&o Hk mru jirf;jzpfae&kH omru
&efou l w dk u dk &f eftwGuf vSpH yG vf ufeufrsm; jzpfonf?
(3)
(u) Ekid if wH aygi;f wpnf;xJ jzpfwm/ jynfoal wG aoG;pnf;nDnw G w f meJ@ jynfwiG ;f
vlrsK;d aygi;f pkH pnf;vk;H nDnw G w f mawG[m usaemfw@dk vyk if ef;rkcsatmifycJG EH idk af &;twGuf tajc

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 103


cHtmrcHcsujf zpfw,f? 'gayrJh usaemfw@dk vl@tzG@J tpnf;rSm bmyËdyuQrS r&Sad wmhb;l vk@d qkw d m
r[kwb f ;l ? yËdyuQr&Sad wmhb;l vk@d ,lqwm[m yuwdb0tajctaeeJ@ ruku d n f w D hJ uav;
qefwhJ t,ltq jzpfw,f? usaemfw@dk a&S@rmS vlry_ ËdyuQEpS rf sK;d &Sw d ,f? 'guawmh &ef / ig/ yËdyuQe@J
jynfow l iG ;f yËdyuQqw dk mbJ? 'g[m vuQ%mvk;H 0rwlwhJ yËdyuQEpS rf sK;d jzpfw,f?
&ef/ ig/ yËdyuQEiS hf jynfow l iG ;f yËdyuQqw dk hJ rwlwyhJ ËdyuQEpS rf sK;d ukd rSerf eS u f efuef od&EdS idk f
apzk@d twGu/f jynfoq l w dk mu bmjzpfw,f/ &efoq l w dk mu bmjzpfw,fqw kd hJ tcsuu f dk OD;qk;H
em;vnfxm;oifw h ,f? jynfoq l wdk mukd rwlwhJ Ekid if EH iS hf Ekid if t H oD;oD;&J@rwlwo hJ rkid ;f umvrSm
rwlwt hJ wGi;f oabmawG &Sw d ,fv@dk em;vnf&r,f? Oyrm w&kyjf ynf tajctaet&qk&d if *s
yefcck pH pfumrSm *syefudk ckcq H ef@usiw f hJ vlwef;pm;/ vl@tv$mESihf vlrt _ yk pf t
k m;vk;H [m jynfol
qkwd hJ t0ef;t0kid ;f xJrmS ygw,f? *syefe,fcs@J orm; rsK;d zsu-f *syeftvk&d *d % dk ;f wk@d [m jynfo@l &ef
olawGjzpfw,f?
(c) a,bk,sqv dk #if jynfow l iG ;f yËdyuQ[m jynfow l @dk &J@vk;H 0wlnw D hJ tusK;d pD;yg;G
tajccHay:rSmjzpfwhJ yËdyuQjzpfw,f?
(*) &ef/ ig/ yËdyuQEiS hf jynfow l iG ;f yËdyuQqw dk hJ yËdyuQEpS rf sK;d ESppf m;[m vuQ%mrwl
vk@d udik w f , G af jz&Si;f wmvnf; rwl=ubl;? &k;d &k;d ESio hf v d , G af tmifajym&v#if yxrtrsK;d tpm;[m
&ef/ ig pnf;a=umif;cGw J mjzpfw,f? 'kw, d trsK;d tpm;[m trSeEf iS t hf rSm;cGw J m jzpfw,f? &ef/
ig jy\em[mvnf; "rRwmtwkid ;f bJ trSeEf iS t hf rSm;cGw J hJ jy\emjzpfw,f?
(C) jynfoal wGxJ tawG;tac: jy\emawG/ trSm;trSecf jJG cm;wJh jy\emawGudk
ajz&Si;f wJt h cg b,foabmxm;ESijhfzpfjzpf twif;t"rRtusyu f idk w
f ehJ nf;ukd ok;H &r,fv@dk rqkd vkb d ;l ?
tawG;tc: jy\emawG/ trSm;trSefjy\emawGukd tkyfcsKyfa&;trdef@awG/ twif;
t"rRtusyu f idk w f ehJ nf;awGEiS hf ajz&Si;f zk@d =uKd;pm;wm[m rxda&muf&o Hk mru tE &W ,fawmif
jzpfapEkid w f ,f? usaemfw@dk [m bmoma&;ukd tkycf sKyfa&;trde@f xw k jf y;D zsuq f ;D vk@d rjzpfb;l / bm
oma&;ukd r,k=H unf/ ruk;d uG,&f bl;vk@d vnf; twif;tusyu f idk v
f @dk rjzpfb;l ? vlawGpw d 0f g'ukd
pGev f w
$ zf @dk twif;wku d w f eG ;f vk@d rjzpfb;l ? 'Dtwkid ;f bJ rmhucf 0f g'ukd ,k=H unf&r,fv@dk vnf; twif;
tusyu f idk v f @dk rjzpfb;l ? tawG;tac:vuQ%maqmifwjhJ y\em/ jynfoal wGxrJ mS tjiif;yGm;
wJjh y\emrSeo f r#udk ajz&Si;f wJt h cg usaemfw@dk [m 'Dru dk a&pDenf;awG/ aqG;aEG;wJeh nf;awG/
a0zefwehJ nf;awG/ tusK;d oif/h ta=umif;oifah jymjyD; ynmay;wJeh nf;awGuo dk m ok;H &r,f?
twif;tusyu f ikd wf ehJ nf;/ zdtm;ay;jyD; emcHapwJeh nf;awGudk ok;H vk@d rjzpfb;l ?
(i) (1942ckEpS u f ) usaemfw@dk [m jynfow l iG ;f yËdyuQawGudk ajz&Si;f wJh 'Dru dk a&pDuswhJ
enf;ukd “ nDnw G af &; - a0zefa&; - nDnw G af &; ”vk@d wdwu d sus ykaH oenf;wcktaeESihf azmfjycJh
w,f? tus,&f iS ;f jy&r,fqv dk #if nDnw G cf siw f hJ qENut dk ajcjyKum/ a0zefwm 'grrS [kwf wku d f
yGq
J ifwmvkyjf y;D yËdyuQuadk jz&Si;f a&;/ 'DvEdk iS t hf ajccHopfay:rSm nDnw G af &;opf &&Sad &;qkw d mbJ?
'Denf;[m jynfow l iG ;f yËdyuQudk ajz&Si;f wmrSm rSeu f efwehJ nf;wck jzpfw,fqw dk m usaemfw@dk
tawG@t=uKHu oufaojycJw h ,f?
104 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
usaemfw@dk [m 'Denf; (nDnw G af &; - a0zefa&; - nDnw G af &;)ukd ygwjD yifytxd wk;d cs@J
ok;H cJw h ,f? *syefcck aH &; tajccHpcef;toD;oD;rSm acgi;f aqmifEiS v hf x l q k ufqaH &; wyfrawmfEiS hf
jynfoq l ufqaH &;/ wyfrLS ;ESiw hf yfom;qufqaH &;/ wyfrawmfwckEiS w hf ck qufqaH &;/ au'gwpk
ESiw hf pk qufqaH &;awGudk ajz&Si;f wJt h cg usaemfw@dk [m 'Denf;uku d sio hf ;Hk cJw h ,f? 'dtjyif=u;D rm;
wJh atmifjrifrv _ nf;&cJw h ,f? ('Denf;usio hf ;Hk wmukd usaemfw@dk ygw&D @J orkid ;f rSm 'Dxufapmapm
tcsed u f bJ awG@Eidk w f ,f?)
(p) a,bk,stajctaerSm jynfow l iG ;f yËdyuQ[m twku d t f cHyËdyuQr[kwb f ;l ? 'g
ayrJh oifah wmfatmif rajz&Si;f v#if 'grrS [kwf aygah ygq h q owd0&d , d vpf[if;v#if twku d t f cH
yËdyuQ jzpfomG ;Ekid w f ,f?
(q) jynfot l pk;d &[m jynfot l usK;d pD;yGm;ukd wu,fu, dk pf m;jyKjy;D jynfou l dk tvkyf
tau|;jyKwJh tpk;d &jzpfw,f? 'gayrJh jynfo@l tpk;d &ESihf jynfov l x l t k =um;rSmvnf; yËdyuQwpkH
w&m&Sw d ,f? 'DyËdyuQxrJ mS Ekid if t H usK;d pD;yGm;/ pkaygi;f tusK;d pD;yGm;ESihf yk*v ~ t d usK;d pD;yg;G wk@d t
=um; yËdyuQ/ 'Dru dk a&pDEiS hf A[kcd sKyfuikd rf y_ ËdyuQ/ acgi;f aqmifEiS hf acgi;f aqmifc&H olw@dk &@J yËdyuQ/
tpk;d &Ïmeu tr_xrf;wcsK@d &@J t&m&Srd if;qefwv hJ yk [ f efEiS hf vlx&k @J yËdyuQawGygw,f? 'DyËdyuQ
rsK;d [mvnf; jynfow l iG ;f yËdyuQwck jzpfw,f? a,bk,sqv dk #if jynfow l iG ;f yËdyuQ[m jynfow l @dk
&J@ vk;H 0wlnw D hJ tusK;d pD;yg;G tajccHay:rSmjzpfwhJ yËdyuQjzpfw,f?
(4)
armfu rmhucf 0f g' tbd"rRmjzpfonfh “ qef@usib f ufawG aygi;f pnf;r_w&m;onf
p=um0Vmwckv;Hk ESiq hf idk of nfh t&if;cHw&m;jzpfonf? ”qko d nft h csuu f dk qkwu f idk x
f m;oljzpf onf?
yËdyuQjzpfaeonfh qef@usifbufwkd@onf wckESifhwck aygif;vnf;aygif;pnf;/ wkdufvnf;
wku d cf udk af e=uonf? aygi;f pnf;r_onf tcsut f vuft&/ ,m,Dt&/ pyfu;l rwfu;l oabm
w&m;t&om jzpfonf? qef@usib f ufw@dk wku d cf u dk rf u _ awmh t=uiG ;f rJjh zpfonf? xku d w f u dk cf u dk f
r_u t&m0wˆKawGvy_ &f mS ; ajymif;vJatmif aphaqmfay;onf[k armfu tyfcsrwfcs vufcH
xm;onf? “ usaemfw@dk Eidk if H jynfoal wGxrJ mS yËdyuQawG wnf&adS ew,f? ------ tJ'D yËdyuQ
awGubJ usaemfw@dk vl@tzG@J tpnf; wk;d wufjzpfxeG ;f atmif wGe;f aqmfay;aew,f? ” xk@d jyif
yËdyuQawGudk tqufrjywf rSerf eS u f efuef udik w f , G af jz&Si;f ay;wJh jzpfpOfrmS bJ vl@tzG@J tpnf; xJ&dS
pnf;vk;H r_EiS n hf n D w G rf a_ wGudk wae@wjcm; awmifw h if;vmaprSm jzpfonf[k armfu vufcH
,k=H unfxm;cJo h nf? vlrv _ ufawG@b0rSmvnf; xko d @dk yif armfu =uK;d yrf;tm;xkwcf o hJ nf?
armfonf &ef/ ig/ yËdyuQEiS hf jynfow l iG ;f yËdyuQrsm;ukd ajz&Si;f Ekid cf o hJ jzifh wkid ;f jynfvw G f
ajrmufco hJ nf? ta[mif;xJrS topfudk xlaqmufEidk cf o hJ jzifh orkid ;f onfvnf; awmufajymif
cJo
h nfr[kwv f m;?
rk;d ajropf
azazmf0g&D 17 / 2011
Nquf vMagazineVolume
Luminary ;ygrN
ufazmfjyoGm5,No.1 nf? 105
bmomjyef tcef;quf
Tpmtkyfonf pma&;q&mr karen
connelly . rl&if;pmtkyw f tkyjf zpf+yD;
pmzwfolrsm; tm; tvGeftrif;
zwfapcsifaom qENa=umifh }uKd;pm;
wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm;
zwfapjcif;jzifh jref rmEkdifiHtwGif;
tkyfcsKyfrif;rlaeaom ppftpkd;&. vuf
xufwGif jrefrmEkdifiHom;wkd@ rnfa&G@
rnfr#xdvl@tcGifh ta&; qkH;&_H;ae+yD;
jrefrmEkdifiHwGif;&Sd tusOf;axmif rsm;twGif;
rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf
rnfuJhokd qif;&J'kuQcH&I
ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd
uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf?
tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?
tvif ; td r f r **~~ Z if ;
bmomjyefqdkol Roland Hardy(c)armifarmifvwf
,cifvrStquf tdraf jrSmifavSmiftrd f
tcef; ( 39 )
wn aumifav;ta=umif;pOf;pm;aewJt
h csed rf mS aumifav;vnf; pum;vk;H ESiphf m
awGta=umif; pOf;pm;aew,f? aumifav; acgif;tkH;tdyfwJh t0wftpkwfawGykHxm;wJh
tykaH v;ukd pku d =f unfah ew,f? pmtkyaf v;awGudk ESpyf Hk ykx H m;vku d w
f ,f? 'gayrJh wHcg;ESiahf 0;
atmifxm;zkd@ ta&;=uD;w,f? wHcg;uwqifh wcgwav rkd;a&awG0ifvmwwfw,f
r[kwv f m;?xGe;f xm;wJh za,mif;wkid t f vif;ESit hf wl tdraf jrm‡ ifudk awG@vu dk &f w,f? tdraf jrm‡ if
&J@=uKd;pm;r_udk aocsmpku d =f unfah erdw,f? zk;d zvHawGEiS hf jcifawGuu dk |r;f usipf mG zrf;pm;aew,f?
tdraf jr‡mif&@J npm wnfcif;aewmuk=d unf&h if; tdraf jr‡mifudk tm;usvmw,f? tdraf jr‡mif[m
ol@npmukd vG,v f ,
G uf u l l pm;aomufEidk w f ,f?
yk;d zvHav;[m za,mif;wkid u f dk ywfjyD;ysaH ew,f? rD;awmufudk jzwfausmw f t hJ cg
awmifycH wfoH wzsyzf syEf iS x hf u
G af ew,f? 'DvEdk iS hf t&nf=unfawGjzpfaewJh za,mif;wkid rf ;D nGe@f
ajc&if;u t&nfaysmaf ewJh za,mif;awGxu J dk yk;d zvHEpS jf ry‡ o
f mG ;jy;D aumifav;[m wjzKwjf zKwf
v_yaf ewJzh ;dk zvHudk za,mif;&nfxu J xkw,f v l u
dk jf y;D ol@naD v;tjzpfowfrw S x f m;wJh tdraf jrm‡ ifudk
npmwnfcif;ay;vku d wf ,f?

106 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


aumifav;[m jyKH;aew,f? ol@naD v; tdraf jrm‡ if[m aumifav;&J@vufarmif;ay:
u zk;d zvHqu D dk wvSr;f jcif;vSr;f vmaew,f? aemufjy;D zk;d zvHudk zrf;tkyjf y;D yg;apmifxrJ mS n‡yf
jy;D o,fomG ;w,f? 'gEiS b hf J Aku d xf aJ &mufomG ;w,f? tdraf jrm‡ if&@J ESmacgi;f av;ESihf ajcvuf
av;awGudk wcgwavukid =f unfb h ;l wJh cHpm;csuu f dk owd&rdw,f? wu,fawmh aumifav;[m
tdraf jrm‡ ifudk ukid =f unf&h wmxuf ol@yck ;Hk ay:ukad jy;oGm; aqmhupm;aewmukd ykEd pS o f ufw,f?
arsmufwaumifvdk [kcd ek f - 'Dcek Ef iS fh ykc;Hk ay:rSm upm;aewmukd yko d abmusw,f? wcgwek ;f u
axmifustusO;f om;wa,mufqrD mS arsmufwaumif&cdS b hJ ;l wmukd aumifav;rSwrf w d ,f?
'gayrJh wjcm;axmifuswa,muf[m ol@&@J axmif0ifpm pm;p&mawG tck;d cH&w,f? axmifus
[m a'guefjyD; Adu k v f nf;qmaew,f? 'gEiS yfh J arsmufuo dk wfjyD; uifpm;ypfvu dk w f ,f? 'DvEdk iS hf
arsmufyikd &f iS Ef iS hf arsmufowfpm;vku d w f hJ axmifusw@dk t=uD;tus,&f efjzpf=ujyD; ESpaf ,muf
pvkH;wkdufydwfcH&w,f? tdrfajr‡mifu b,fol@ykckH;ay:rSmvnf; aqmhupm;jcifpdwfr&Sdovkd
wa,mufa,muf&@J zrf;qD;jcif;ukv d nf; r=uKduEf pS o f ufyg? tdraf jr‡mifudk tpmau|;&wmESihf
tdraf jr‡mif pkwx f ;dk oHudk oabmusaew,f?
rk;d pufawG wazsmufazsmufusaeovkd aumifav;&J@ rD;jcpfb;l xJu aumifav;arG;
xm;wJh yk;d aumifav;[m wjcpfjcpfEiS hf rD;jcpfA;l xJrmS v_y&f mS ;aew,f? rD;jcpfA;l ukzd iG jhf y;D yk;d aumif
ukd aoaocsmcsm ppfaq;vku d wf ,f? wu,fawmh tJ'g[m aESmufcs;D yk;d aumif jzpfw,f?
aESmufcs;D yk;d [m vlawGEiS hf taeeD;w,f/ [kyd s/H 'DysEH iS hf odyrf oGm;bl;? wu,fomG ;p&m&Srd S
tawmifyu H dk zGio fh ;Hk w,f? aumifav; arG;xm;wJh taumifav; ysrH oGm;wmukd aumifav;
oabmusaew,f?
t0wftpm;r&Sw d hJ &ifbwfay:rSm yk;d aumifav;ukw d ifxm;jyD; oabmusaew,f?
yk;d aumifav; &ifbwfay:rSm av#mufomG ;aewmukd =unf&h if; aysm&f i$ af erdw,f? yk;d aumif&@J
ajcacsmif;ao;ao;av;awG aumifav;&J@ &ifbwftom;ukdxkd;jyD; vrf;ovm;aewmukd
oabmusw,f? aumifav;[m ykd;aumifukd qGJukdifvkdufwJhtcg ykd;aumifav;u ukyf
wG,x f m;ao;w,f/ wcg vufn;d‡ ay:ukad jymif;jyD; vufn;d‡ ukv d nS v
hf udk af wmhvnf; wGv J cJ adk e
w,f?
pmtkyaf wGta=umif; pOf;pm;aewJt h csed rf mS yk;d aumif;av;[m aumifav;ykq;dk xJ
0ifomG ;w,f? ydjy;D aooGm;rSmpk;d vk@d ol@&@J aep&mjzpfwhJ rD;jcpfA;l xJ jyefxnfv h u kd w f ,f? wjcpfjcpf
ESiv hf y_ af ewJh yk;d aumifav;ukd ajymvku d wf ,f?
“ rif; odyrf aqmhe@J tdyv f u dk Of ;D ? rif;ukd reufjzef usrS igtpmau|;r,f?”
pmtkyyf &Hk @J tay:qk;H upmtkyu f dk vSr;f ,lvu dk jf yD; pmtkyu f zdk iG vhf u dk w f ,f? txJrmS
opfyifyaHk wGygw,f? vSywJh vGijf yifyv Hk nf;ygw,f? wHwm;ay:rSm vlEpS af ,mufrsuEf mS csi;f qkid f
aewJyh u Hk dk =unfrh w d idk ;f aumifav;&ifxrJ mS 0rf;enf;vmw,f? pmvk;H awG/ pum;vk;H awG vlawG
ajymajymaewJph um;vk;H awG bmompum;awG[m t0kid ;f awG/ tacsmif;awG/ tpufawGEiS hf
a&;xm;ayrJh pmrzwfwwfwt hJ wGuf bmt"dyg` ,q f w kd m em;rvnfyg? vlawG[m pm&Guaf wG/
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 107
pmtkyaf wGay:rSm a&;wwf=uw,f? cJwyH jJ zpfjzpf/ azmifwed yf jJ zpfjzpf a&;=uw,f? OD;cspEf idk f wcgu
aumifav;ukd pma&;wmoifay;bl;w,f? 'DpmvkH;awG[m bmjzpfvkd@ t0kdif;av;awG/
tacsmif;av;awG/ tpufawGEiS hf jzpfae&wmvnf;qkjd y;D pOf;pm;r&Ekid jf zpfcw hJ ,f? OD;cspEf idk u f
em;vnfvm;vk@d ar;wJt h cg aumifav;u em;rvnfa=umif; jyefajymvku d w f ,f? aemufr=um
r=um oifay;wJt h cgrmS aumifav;em;rvnfayrJh OD;cspEf idk f pdwrf npfapcsiw f t
hJ wGuaf =umifh
olem;vnfygw,fqjdk y;D vdraf jymvku d rf b S J pmvk;H a&;enf;oif=um;wm &yfwef@omG ;cJw h ,f?
'Dpmtkyaf wG[m ykaH wGygaevk@d axmifusawG axmifuvGwcf ge;D awmif;xm;wmjzpf
w,f? axmifrLS ;awG/ 0g'gawG/ pmtkyaf wG/ r*~Zif;awG/ umwGe;f awG zwfaewm=unfjh y;D odyf
tm;usrw d ,f? olvnf;bJ pmvk;H ESit hf "dyg̀,u f dk em;vnfcsiv f mw,f? aiGa=u;jy;D v#if pm;p &mESihf
vufeuf/ zwfp&mawG[m axmifxrJ mS ta&;tygq;Hk ta&;=uD;qk;H ypPn;f awGjzpfw,f?
wcgwav vlawGpmzwf&if; &,farmaewmukd awG@&w,f? wcgwavrSm &k;H cef;xJupmukd
&k;H tjyifa&mufrzS wfjy;D rsuEf mS rSmaoG;r&Sad wmhovkd xdwv f ef@wek v f y_ af ewmukd jrifb;l w,f?
wcsK@d vnf;pmzwfjyD; acgi;f iku d pf u dk cf sjyD; tdyaf ewwfwhJ vlawG&w dS ,f? pmzwfaewJv h al wG&@J
rsuEf mS awGudk aumifav;pku d =f unfrh w d ,f? olw@dk zwfjy;D om;pmtkyu f dk aumifav;=unfw h ,f?
bmawGa&;xm;vJqw dk m? bmrSem;rvnfwb hJ 0ukd pdwyf suv f mw,f?
t"dy`g,fawG bmrSem;rvnfayrJh ol[m bmjzpfvkd@ pum;ajymEkdifovJqkdwm
wcgwav pOf;pm;aew,f? olrsm;ajymwJph um;awGxrJ mS olem;rvnfwmawG ygvmwwf
w,f? OD;cspEf idk u f pma&;enf;oifay;wwfw,f? pmzwfwmudyk g oifay;w,f? jrefrmbmom
rSm pmvk;H 33vk;H qkw d mukd olrw S x f m;w,f? Asn;f awG/ o&awGEiS hf aygi;f jyD;pm pum;vk;H jzpf
vmatmif a&;vk@d &w,f? axmifrLS ; OD;cspEf idk &f @J vufacsmif;awG ac|;xGuw f t hJ xd ol@updk ma&;
enf; oifay;w,f? aumifav;u bma=umifh pmvk;H awGudk rrSwrf o d vJqw dk m uk, d u hf , dk uf , dk f
tjypfwifaerdw,f? wwfEidk &f if acgi;f ESiehf &H u H dk wku
d wf u
dk jf yD; rSwOf m%fr&Sw d hJ ol@uk, d o f l 'g%f
cwfcsiw f ,f?
aumifav; vkyef idk w f m pmzwfcsi[ f efaqmifwmbJ jzpfw,f? ewfpifa&S@udk ae@widk ;f
oGm;jy;D ewfu&dk cdS ;dk / ewfawGtwGuf pm;pm&mylaZmfwmukd olb,fvv kd yk jf y;D wwfomG ;ovJqw dk m
em;rvnfEidk af tmify?J pmtkyu f u dk idk w f thJ cg b,fawmhrS ajymif;jyef rjzpfatmif owdxm;w,f?
wcgpmtkyu f dk ajymif;jyef=unhaf ewmukd 0g'gawG/ axmifrLS ;awG 0kid ;f &,f=uw,f? aumifav;
&Suv f eG ;f vk@d wae@v;Hk taygah wmif xGurf aygu&f aJ vmufatmif jzpfomG ;w,f? tJ't D csed u f pjy;D
pmtkyaf wG&@J yxrpmrsuEf mS ukd zGi=hf unfw h mukd rrSm;atmif owdtjrx J m;w,f?
aumifav; tckupjyD; ta&;=uD;wmukd vkyaf wmhr,fv@dk qk;H jzwfxm;w,f? pmvk;H
awG pjyD;avhvm&r,f? pmvk;H awGu pmom;awGjzpfw,f/ pmom;awGaygi;f jyD;awmh pum;ykH
awG/ ykjH yifawGjzpfvmw,f? pmtkyaf wGu toHww d af ewJyh jHk yifawGudk odr;f xm;w,f? tJ'D pm
tkyaf wGuzdk iG jhf yD; zwfvu dk rf S ykjH yifawG/ Zmwfvrf;awG jzpfv f mwmudk od&r,f?
OD;cspEf idk f tjro J ifay;w,f? axmifxrJ mS pmpum;awG trsm;=u;D ajym=uw,f? olw@dk
108 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
&J@jzpfyaHk wGudk tjrJajymjy=uw,f? vlawG[m olw@dk axmifxrJ a&mufcifta=umif;awGudk t
=uD;tus,f ajymwwfwo hJ &l odS vkd wkw
d ykd aJ jymwJv h al wG&w dS ,f? 'gawGa=umifh axmif0g'gawG
a&m axmifusawGyg pmtkyu f o dk abmus=uw,f? bmbJjzpfjzpf aumifav;&J@ pmtkyyf x Hk rJ mS
toHrxGuw f hJ urBm=uD;&J@ta=umif; trsm;=uD;&Sw d ,f?
pmtkyu f kd vufxrJ mS ukid x f m;&if; pdwx f rJ mS uk,
d u hf u
dk ,
dk f owday;aew,f? ig[m
pmzwfaew,f? ig[m pmzwfaew,f? pmtkyx f rJ mS aumifav;odcsiw f mawG trsm;=uD;&Sad e
w,f? aumifav;&J@tcef;rSm tdraf jr‡mifpw k x
f ;dk oH wk;d wk;d av;=um;ae&w,f? rk;d pufou H
wazsmufazsmufEiS hf =um;&w,f? za,mif;wkid rf ;D [m za,mif;rukerf csi;f avmifaew,f?
aumifav;vnf; bmrSr&Sw d hJ avxkudk ai;=unfah ew,f?
tcef; (40)
aumifav;[m axmifxrJ mS &Sw d hJ wOD;wnf;aom uav;r[kwyf g? axmifxrJ mS
uav;wa,mufavmuf i,f&, G af ewJoh l wa,mufjzpfygw,f? axmifxu J ao;i,fwt hJ cef;
xJrmS pm&if;ppf0efxrf;tvkyu f kd vky&f w,f? tckwa,mufwnf; vkyaf e&wmukd oabmus
rdw,f? nbufvufxrJ mS abmvfyifudk ukid x f m;w,f? ol@u, dk of l jyefo;Hk oyfaerdw,f? t&yf
&Sn&f n S /f &iftyk u f m;um;/ vufarmif;vufw&H n S &f nS /f vufz0g;vnf; us,jf yef@w,f? vuform;
wa,muf&@J om;jzpfw,f? taru ol@udk ol@tazeJ@ywfoufjy;D 'Dvydk Jajymbl; w,f?
tazhta=umif; odyrf odc&hJ yg? tarajymjyxm;oavmufbJ olow d ,f? tar[m
oli,fi,fwek ;f uwnf;u ol@&@J tazukyd pfjy;D aemufwa,mufEiS hf vufxyfvu dk w
f ,f? tJ'v D l
pm ykvyd w f a,mufjzpfw,f? ol@udk r,m;ygom;qkjd y;D vk;H 0txifao;wJo h jl zpfw,f? ol@tar
[m tJ'yD v k yd rf ed ;f rjzpfjy;D uwnf;u ykvyd t f wGuf uav;rarG;ay;Ekid cf w hJ t hJ wGuf yaxG;ykvyd f
[m ol@tarukd tjrw J rf;tEkid u f siw fh ,f? o@rl ,m;ygom;ukd wae@wjcm;ykjd y;D awmh =unfrh &jzpf
vmw,f?
wae@ ---- yaxG;t&ufr;l jy;D tarhu&dk u dk wf ,f? r=um;0Hh remompum;ESihf tarhudk
ESyd pf ufw,f? tarujyefjy;D ajymawmh a'goxGuw f ,f? taru xrif;pm;yGu J ae xGuo f mG ; jy;D
tdraf emufaz;bufu rD;zkad csmifudk a&Smifxu G o f mG ;w,f? yaxG;[m taryef;uefaq;ae
&mukv d mjy;D vufn;d‡ xk;d jy;D &efpw,f? tarhudk uav;rarG;ay;Ekid w f u hJ pd t P wGuf pum;emxk;d
aew,f? tarhpw d u f dk qGay;aew,f? tar rikad yrJh -- owdxm;rdvu fdk w f t hJ csed rf mS awmh ',ft;dk
xJuqDylESifh yaxG;ukd yufvkdufjyD? wtm;=uD;ylaewm r[kwfayrJh yaxG;&J@ t0wfawG
qDayukew f ,f? yaxG;ykvyd [ f m a'goxGujf y;D tarh&@J qyH ifuq dk /JG '&Gww f u dk q f aJG c:oGm;jy;D aq;
vufp 'eft;dk cGux f uJ dk tarhuEdk pS x f m;vku d w f ,f? acgi;f ukd tay:uae zdxm;ao;w,f? tarh
rsuEf mS jyefay:vmwJt h csed rf mS r&rf;aphoef;aejy;D acsmif;awGvnf; tqufrjywfq;dk aew,f?
ESmacgi;f xJ a&awG0ifjy;D rGe;f wJ'h %fucdk &H w,f? a&xJu qGx J w k vf u dk w f idk ;f tarhrsuEf mS [m
rJrv J movkb d v J @dk jrif&w,f? 'ga=umifh tarhudk u,fr,fqjdk y;D tdraf emufaz;bufudk tajy;
qif;vku d w f ,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 109
'gayrJh yaxG;ykvyd &f @J r=um;remom qJq=dk urd ;f armif;r_a=umifh a=umufvef@jy;D ikrd d w,f?
yaxG;ykvyd f ol@&J@ vnfyif;ukn d p‡ x f m;awmh oltoufr&_Eidk af wmhb;l ? yaxG;u tarukd
=urf;jyifay:ukd ypfcsvu kd wf ,f? tar[m ESmacgi;f ESihf yg;pyfxu J a&awGudk r_wx f w k af ew,f?
wjznf;jznf;ESihf touf&v _ mEkid w f ,f? tarhudk xyf&u dk w f ,f? ol[m i,fao;awmh a=umufjy;D
ikad e&ku H vGjJ y;D bmrSrwwfEidk b f ;l ? tarhudk ykvyd u f idk w f w k Ef iS hf &ku
d wf mjrifaew,f? 'Dvjdk zpfwm
oltjypfruif;bl;vk@d cHpm;rdw,f? tar[m olyek ;f aewJh pm;yGaJ tmufudk ik@H =unf&h if; ol@udk
qGx J w k v f u dk wf ,f? yaxG;ykvyd f qJqjdk y;D tjyifxu G o f mG ;onfw h idk af tmif olta=umufrajyao;
yg? ao;o,fwo hJ mG ;awG “wcwfcwf” jrnfwt hJ xd wkejf y;D v_yaf ew,f?
tckawmh ol[m uav;wa,mufr[kwaf wmhbJ pma&;pm;yGaJ y:rSm pma&;aewJh
axmifrLS ;wa,mufjzpfvmw,f? bmbJjzpfjzpf i,fi,fu tjzpfawGu ol@Ev S ;Hk om;ukd jrm‡ ;ESihf
ypfcwfcx H m;&ovkb d J b,fvrdk aS rhv@dk r&Ekid yf g? tcki,fi,fub0ESihf ESpaf ygi;f 30ausmaf 0;vmcJh
wJh ol@yaxG;ta=umif;ukd awG;rdwt hJ cg &,fcsiv f mwJph w d af y:vmw,f? tckawmh i,fi,fu
emusirf a_ wGtwGuf xGuaf ygut f jzpf axmifxrJ mS tusO;f om;awGudk ESyd pf ufvmwwfw,f?
arwWmiwfcw hJ hJ i,fi,fub0a=umifh tcktouft&G,af &mufvmawmh b,fo@l urdk S
oem;wwfwphJ w d f r&Syd g? avSum;xpfay:u vdru hf scb hJ ;l wJ'h %fa=umifh 'l;[mol@udk c%c%
'kuQay;wwfw,f?pdwfxJrSm awZqDu abmvfyifukd &SmrawG@EkdifwJhtwGuf ol@ukd
M.Itvkyv f yk zf @dk ykad 0; oGm;apw,f? axmifyidk =f uD;u axmufccH suaf y;awmhrmS r[kwaf y?
tJ'aD bmvfyif&mS wJh udprP mS tusO;f om;ESiahf xmif0g'gawG &efjzpf=uw,f? taqmif 5uvlawG
w0ufavmufu &efjzpfwJhtxJrSmygwJhtwGuf axmifxJrSm &kef@&if;qefcwfjzpfvmjyD;
jy\emyk=d u;D xGm;vm w,f? uHaumif;wmu 0g'gp;dk ode;f tusO;f om;awG 0kid ;f xk;d wmcH&w,f?
ol@qDawmh jy\em u a&mufrvmcJyh g?
bmbJjzpfjzpf olajz&Si;f Ekid w f ,f? ol@u, dk o f l ppfaxmufvrS ;f a&;orm; M.I vkpd w d f
oGi;f jyD; tusO;f om;awGudk ESyd pf ufwwfw,f? pdwx f rJ mS tarhyaxG;ukyd ufvu dk w f hJ qDyal wG
avxJys0H o J mG ;w,fv@dk cHpm;&w,f? olwyg;awGudk axmifxrJ mS &ku d Ef u S jf yD; axmifwiG ;f jidr0f yf
ydjym;a&;ukd olvEdk idk cf w hJ ,f? wHcg;&Guu f dk wk;d wk;d acguaf ewJt h oH=um;&wJt h cg axmifrLS ;ukv d l
acsmtawG;&yfomG ;jyD; 0ifvmcJv h @dk vSr;f atmfvu dk w f ,f? axmifxu J pm&if;ppf 0ifvmw,f?
vufxrJ mS vnf; vufzuf&nfcu G f ESpcf u G u f idk xf m;wmawG@&w,f? udv k al csm pm&if;ppfudk
oabmaumif;aumif;xm;vku d w f ,f/ vufzuf&nf&@J rsuEf mS a=umifjh zpfw,f?
“ aus;Zl;yJ ”qkjd y;D pm&if;ppfudk ajymvku d w f ,f? v,f*smpmtkyu f dk xkwu f idk v
f u dk &f if;
[k[ d 'dk 'D D vSe=f unfah evku d wf ,f? pm&if;ppf[m ukv d al csmESihf qef@usib f ufrmS xkid v f u dk w f ,f?
ukv d al csmvnf; axmifxrJ mS abmvfyifEiS phf m&Guf vku d &f mS wJu h pd uP dk tpD&ifcpH ma&;zk@d owd&
vmw,f? pdwx f rJ mS tcsed af wGwefz;dk rJh qk;H &_;H oGm;awmh awZukd a'guefrw d ,f? vufzuf&nfcsKd
wikaH omufvu dk &f awmhrmS aeomxkid o f mjzpfvmw,f?
'gayrJh axmifjyLwif;ayguftjyifu 0ifvmwJhteH@[m awmfawmfqkd;0g;w,f?
110 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
ao;tk;d awG oGeaf ewJah e&mu ol@tcef;ESio hf yd rf a0;vSwt hJ wGuf wcgwav ava=umif;
ajymif;jy;D wku d w f thJ cg 'Dvt dk eH@q;dk awGudk r=umc%cHpm;&w,f?
tJ't D eH@q;dk awGudk vnfacsmif;xJuwqifh wHawG;ESit hf wl axG;xkwv f u dk wf ,f? pdwf
xJrmS te@q H ;dk enf;enf;aysmufomG ;ovkcd pH m;&w,f? 'gayrJh acsmif;qk;d csiv f mwJh a0'emay:
vmw,f? teH@q;dk awGudk wHawG;ESiahf xG;ypfvu dk af yrJh wcsK@d [m pm;yGaJ y:u pm&Guaf wGay:us
oGm;w,f? azmifwed rf mS vnf; wHawG;pufawG wifaew,f?
vufzuf&nfudk ,ljy;D aomufvu dk w f t hJ csed rf mS ylaeao;awmh awG;xkwyf pfvu dk w f hJ
twGuf pm&if;ppf&@J v,f*smpm&Guaf wGay:ukd ayuseu f ek w f ,f? uk, d u hf udk , dk f umuG,zf @dk pOf;pm;
rdawmh vufzuf&nfudk “b,faumifazsmw f mvnf;uG ”qkjd y;D a'guefjyvku d w f ,f?
pm&if;ppfu wHcg;0bufxu G zf @dk =uKd;pm;ayrJh axmifrLS ;ukv d al csmu wHcg;0rSmydwf
&yfxm;w,f? pm&if;ppf[m zdeyfudk owdxm;jy;D ukv d al csmrjrifatmif c|wv f u dk w f ,f? zdeyf ryg&if
ajy;&wmykv d , G rf ,fxifw,f? jymjymovJEiS hf av#mufvaJ y;vku d w f ,f?
“ axmifrSL; ukdcspfa0OD;cifAsm/ wu,fvkd@ q&maomufwJh vufzuf&nfxJrSm
wckcyk g&ifvnf; usaemfvyk f wmr[kwyf gb;l ? olw@dk azsmx f m;wJt h wkid ;f usaemf,v l mcJw h m” ygv@dk
acsyvku d wf ,f?
axmifrLS ;ukv d al csm[m a&aEG;=urf;tk;d ESihf pm&if;ppfacgi;f ukd xkvu dk w f ,f?
“ aomuf ok;H ruswhJ taumif” vk@d qJqv dk udk wf ,f?
a&;aEG;=urf;tkd;[m pm&ifppfacgif;ay:uwqifh eH&HESifhwkdufrdjyD; =urf;jyifay:rSm
zdwu f somG ;w,f? pm&if;ppfudk w&kwu f eG zf ;l um;xJutwkid ;f uefypfvu dk w f ,f? pm&if;ppf[m
jyLwif;aygub f ufomG ;jy;D “ usaemfu h dk &ku
d af eygw,f/ u,f=uygO;D ”vk@d atmf[pfjy;D ckecf sxu G f
ajy;oGm;w,f? rSww f rf;&k;H bufudk ajy;awmh tJ'rD mS qk&d if ol@vb dk J tjyifuvmjy;D tvkyv f m
vkywf 0hJ efxrf;awG trsm;=u;D &Sad wmh ol@udk axmifrLS ;ukv d al csmvufxu J u,fxw k Ef idk f vdrhf r,fv@dk
ol,kH=unfxm;w,f? a&aEG;=urf;tkd;xJu vufzufajcmufzwf[m eH&Hay:/ pm;yGJay:u
pm&if;ppfv,f*sm pmtkyaf wGay:rSm jyef@=ujJ y;D npfywfapcJw h ,f?
axmifrLS ;ukv d al csm[m v,f*smpmtkyaf y:u vufzufajcmufzwfawGudk z,fvu dk f &if;
'Dvdk ay&nfnpfywfomG ;wmukd pdwx f rJ mS a'goxGurf w d ,f? pdwx f u J a&&Gwv f u dk w f t hJ oH [m
yg;pyfu &kww f &ufxu G of mG ;w,f? ol@[molawmif em;rvnfwhJ bmompum;rsK;d jzpf w,f?
bmbJjzpfjzpf tckavmavmq,fq,f wdwfwdwfaerSjzpfawmhr,f? 'grSr[kwfv#if ol@
tay: jy\emawG wyk=H u;D usvmawmhr,f?
pm;yGaJ y:u vufzuf&nfcsKad omufwhJ cGujf zLjzLuk, d v l u dk w f ,f? cyfvrS ;f vSr;f u teH@
cH=unfv h udk w f ,f? tck bmteH@q;dk rS r&ygvm;? aemufw=urd x f yfjy;D ESmacgi;f ESiu hf yfjy;D &_=unfh
w,f? bmte@q H ;dk rS r&bl;? pdwx f u J tqk;d 0g;qk;H aom teH@rsm;r&Sad wmhyg?
pdwx f rJ mS ol@tcef;[m vufzuf&nfcsKcd sKd teH@awG ar$;}uKid v f movkcd pH m;vm&w,f?
armif a rmif v wf qufvufazmfjyoGm;ygrnf?
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 111
Edik if aH &; tawG;tjrif bmomjyef tcef;quf

'Da&jrifoh pf jrefrmhq&kd , S vf pf vrf;pOfygwD vufxuf/jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS


xkwaf 0cGijhf yK+y;D aemuf ydwyf if wm;jrpfjcif;cH&aom q&mjroef;wifh . 'Da&jrifo h pf
(armfpw D ek ;f ESihf w&kwaf wmfveS af &;) pmtkyt f m;/ tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm; taejzifh
vufawG b h 0 w&kwjf ynfawmfveS af &;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk pmzwfow l kd h avhvm
jroef;wif h od&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpf azmfjyvku d yf gonf//
(pma&;ol. rdom;pkEiS hf qufo, G af &; cufcoJ jzifh today;jcif; r&So
d nfukd
cGiv
hf w
$ af y;yg&ef awmif;yeftyfygon)f

*syefppfa=umif;aemufyikd ;f wGif v_y&f mS ;vsu&f o dS !f/h wyfeaD wmf ajymufusm;rsm;


onf rsm;pGm xda&mufonf? Tonfukd *syefppfzuf pm&Gupf mwrf;rsm;rS od&onf? *syef
Adv k cf sKyf}uD; eD&KSd . ppfO;D pD;Xmeu “w&kwu f eG jf rLepfw@kd onf &Se&f ;DS / [dak yhEiS hf &Seaf wmif a'
orsm;&S/d tm%mrJh =um;v[me,fukd 0ifa&mufr=d u+yD” [k xkwaf zmf 0efccH o hJ nf? 1937 ck
ESprf S 1945 ckEpS t f wGi;f *syefppfwyfonf/ w&kwjf ynfwiG f wdu k yf aJG ygi;f (15000) cef@ wdu k f
cJ&h m (75) &mE_e;f rSm uGejf rLepfrsm;ESihf wdu k cf &hJ jcif; jzpfonf[/k tqm[d owif;pmu a&;
onf? xdEk pS rf sm;twGi;f / wyfeaD wmfonf/ wdu k yf aJG ygi;f (92000) wdu k cf +hJ yD;/ &efol woef;
udk aoa=u '%f&m &apcJo h nf? oH@k yef; (150000) zrf;rdco hJ nf? &kid zf ,f (320000)/ puf
aoewf (9000)/ tajrmuf}uD; (600) odr;f qnf;cJo h nf?
1938 ck 0l[ef+rdK@udk *syefw@kd odr;f +yD;aemufwiG /f cseaf u&Sw d u f *syefEiS hf em;vnf
r_ oabmt&/ ppfajy+idr;f a&; vkyo f nf? xdEk pS rf pS I/ 1945 ckEpS t f xd/ cseaf u&Sw d o f nf/
*syefukd [efjyavmuf wdu k u f m/ uGejf rLepfrsm;udk zdI wdu k cf ohJ nf? uGejf rLepfrsm;onf/ *syef
ESihf cseaf u&Sw d w f @kd udk w+ydKifwnf; wdu k cf &hJ onf? od@k &mwGif *syefppfyt JG wGi;f / uGejf rLepfukd
tjywfwu kd v f okd !fh cseaf u&Sw d .
f jynfwiG ;f ppf pDru H ed ;f onf ratmifjrifc?hJ vlxu k *syef
ckcaH &; nD!w G af &; wyfaygi;f pku/kd awmif;qdak eonf? cseaf u&Sw d uf kd a'go xGuaf e=uonf?
1941 ck 'DZifbmv (7) &ufae@wGi/f *syefu ykvq J yd uf rf;udk AH;k }uJI/ tar&duefukd ppf
a=ujimo!fh tcgwiG /f tar&duefu cseaf u&Sw d t f m; *syefukd wdu k &f ef/ t=uyfuikd v f m
onf? od@k jzifh cseaf u&Sw d o f nf *syefukd rwdu k cf sihf wdu k cf siEf iS hf wdu k cf &hJ onf? od@k wdik f
atmif cseaf u&Sw d o f nf uGejf rLepfw@kd udk }udK =um; }udK =um; wdu k af eqJ jzpfonf? 1946
ckEpS w f iG f armf.nD armfprD if;. om;udk ulrifwefw@kd u t&Siv f wfvwf ajrjrSKyfowfco hJ nf?

armfwiG f c|wf,iG ;f csuf r&Sad wmh_yDavm? armfwiG f trSm; r&Sad wmh_yDavm?


armfwiG f ol h t&nftcsif;ESifh cGrJ &aom/ c|wf,iG ;f csufrsm; &Sod nf? Oyrm armfonf ol bh 0 wckv;kH
awmfveS af &;udk yHtk yfxm;o!fh tavsmuf/ olrsm;udvk nf; ol vh ydk tkH yf&ef r!Smrwm awmif;qdok nf?
112 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
1939 ckEpS w f iG f ulrifwef *k% d ;f xJu “acwfajymif;0g'}uD;” 0rfcseaf 0;onf *syef
bufo@kd ul;oGm;um/ *syeftyk pf ;kd aom/ w&kwjf ynf awmifyikd ;f u/ &kyaf o;tpd;k &tzG@J acgi;f
aqmif jzpfvmonf? cseaf u&Sw d o f nf 0rfcsed af 0;udk vl=um;aumif;atmif &_wcf saomf
vnf;/ 4if;wd@k ESpOf ;D csi;f =um;wGi/f t+rJwrf; tquftoG,f &Scd o hJ nf? uGejf rLepfw@kd u T
opPmazmufrsm;udk vuf!;_d xd;k jyum/ *syefcck aH &;/ nD!w G af &; wyfaygi;f pkukd tcdik t f rm
wnfaqmuf&ef v_@H aqmfvm=uonf? od@k wdik af tmif cseaf u&Sw d /f 0rfcsed af 0;ESihf *syefw@kd
oH;k OD;om;onf/ uGejf rLepfw@kd udk bufaygi;f pHrk S wdu k af e=uonf? Tonfukd armf owdjyKrd
onf? xd@k a=umifh armfu cseaf u&Sw d f t!Hch aH &; tE &W m,fonf }uD;rm;vmae+yD[k owd
ay;onf? od@k &mwGif rnfo!fh tajctaeod@k a&mufa&muf/ ygwo D nf *syefcck H qef@usif
a&;umvwGif 4if;. nD!w G af &; wyfaygi;f pk ay:vpDukd ajymif;rnf r[kw[ f k armfu ajym
cJo
h nf?
“vuf&dS *syefcck aH &; trsKd ;om; nD!w G af &; wyfaygi;f pk ay:vpDrmS yl;aygi;f a&;
om vky+f yD;/ wdu k yf qJG ifa&;udk jiif;y,fjcif;vnf; r[kw?f wdu k yf o JG m qif+yD;/ yl;aygi;f a&;udk
jiif;y,fjcif;vnf; r[kwyf /J yl;aygi;f a&;ESihf wdu k yf q JG ifa&;udk aygi;f pyfxm;aom ay:vpD
jzpfonf? nD!w G af &; wyfaygi;f pktwGi;f / u|Eyfk w f @kd . ay:vpDonf/ wzufwiG f trScD u kd if;
I/ wzufY ud, k yf ikd q
f ;kH jzwfciG hf &S&d rnf? &efoo l rd ;f ydu
k x f m;o!fh e,fajrrsm;xJo@kd / xd;k
azmuf 0ifa&muf&ef/ t+rJ}udK;yrf; ae&rnf? ulrifwefw@kd . uef@owfcsurf sm;jzif/h twkyf
taESmif rcHap&? ulrifwefw@kd xHrS &mxl;&&ef rar#mv f if&h ?”( “ay:vpDa&;&m” vufa&G;
pif usr;f / twJG 2)
armfu ol@&Jabmfrsm;udk Tod@k owday;cJo h nf? od@k &mwGif tcsKd @aom wyfeD
awmf wyfr;_ rsm;onf? armf. owday;csuu f kd *&krjyKcJ=h u?
1940 ck =o*kwv f wGif wyf&if;w&m xd;k ppf[al om/ udpw P &yfay:cJo h nf? xdjk y
\emonf/ ygww D iG ;f wGif tjiif;yGm;p&m jy\emw&yf jzpfvmonf?
tjzpftysurf mS Tod@k jzpfonf?
cseaf u&Sw d o f nf rdred ,fajrxJwiG f uGejf rLepfwyfrsm;/ 0ifa&muf v_y&f mS ;vmo!fh
twGuf trsuaf csmif;acsmif; xGuaf eonf? xd@k a=umifh ol@ ppfred @f ay; Xmeatmuf a&muf
aeaom trSwf (8) ppfa=umif; wyfrawmf. wyfr;_ }uD;rsm; jzpf=uo!f/h csLaw;ESihf ydef
awh[KdG if wd@k u/kd jrpf0g jrpf. ajrmufbufwiG o f m ae&ef/ awmifbufo@kd rul;&ef trde@f xw k f
onf? ppfukd wd;k cs@J jcif;/ wd;k csv J #if [dak yh jynfe,fxo J @kd wd;k cs@J &ef t}uHay;onf? ydeaf wh
[GKd ifu xdt k }uHay;csuu f kd vufco H nf? TonfrmS armf. ajymufusm; ppfaoe*FAsK[m
ESihf vH;k 0qef@usio f !fh v_y&f mS ;r_ w&yf jzpfonf?
armfu ajymufusm;ppfyEJG iS hf ywfoufI/ Tod@k a&;cJb h ;l onf?
“u|eaf wmfw@kd &J@ aoe*FAsL[m [m/ v_y&f mS ;ppftwGi;f u t"duwyfrsm;ud/k a&G@
vsm;aewJ/h yHak or[kww f /hJ ppfrsuEf mS wavsmuf jzef@xm;wmrsKd ; jzpfoifw h ,f?---'Dao
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 113
e*FAsL[mt&/ vsijf refwhJ wdu k pf pfrsm;ESihf qkwcf mG r_rsm;/ vsijf refpmG pkpnf;r_rsm;eJ@ jzef@cJG
r_rsm;udk vkyo f ifw h ,f? ppfy&JG @J apmapmydik ;f umvrSm/ tqH;k tjzwfay;wJh wdu k yf }JG uD;awGukd
rwdu k o f ifb h ;l ? &efo&l @J v_y&f mS ;aewJ/h wyfawG&@J pdw"f gw/f wdu k cf u
kd af &; pdw"f gwef @J ppfa&;
aphpyfaocsmr_awGu/kd wjznf;jznf; avsmah ygo h mG ;apr,f/h v_y&f mS ;ppfrsKd ;udk yxr qifEJG oifh
w,f?” ( “a&&Snpf pf ”vufa&G;pifusr;f / twGJ 2)
pifppf ajymufusm;ppfqo kd nfrmS a&&Snf tvkyjf zpfonf? &efou l kd wzJph D wdu k &f
o!fh ppfyrJG sKd ; jzpfonf? ydeaf wh[KdG ifu Tvdk a&&Snq f I JG / wduk &f o!fh ppfyrJG sKd ;udk pdw&f n S f
[ef rwl? eifvm; igvm; wdu k &f o!f/h wdu k yf }JG uD;rsKd ;udk wdu k cf siof nf? *syefppftiftm;udk
prf;=u!fch sio f nf? xd@k a=umifh armf. twnfjyKcsuu f kd r,lawmhy/J ol@oabmol xd;k ppf
}uD; wyGJ qifonf?
1940 ck =o*kwv f (20) &ufae@nY/ trSwf (8) ppfa=umif;wyfrawmfrS wyf&if;
(115) &if;u/ w&kwjf ynf ajrmufyikd ;f &S/d *syef qufo, G af &; vrf;a=umif; tm;vH;k ud/k w
+ydKifeuf 0ifwu kd =f uonf? rD;&xm;vrf;rsm;udk jzwfawmuf=uonf? *syefw@kd odr;f ydu k xf m;
aom csiq f if; ausmufr;D aoG;wGi;f rsm;udk azmufc=JG uonf? &xm;wHwm;rsm;/ Orifrsm;/
blwm&Hrk sm;udk zsuq f ;D =uonf? xdEk pS f =o*kwEf iS hf 'DZifbm=um;wGi/f *syefppfwyf (20000)
ESihf *syef&yk af o;wyf (10000) wd@k ud/k rv_y&f mS ;Edik af tmif/ vkycf o hJ nf? rD;&xm;vrf; rdik f
(300) udk zsuq f ;D cJoh nf? *syeft&m&Sd (281) a,mufukd zrf;qD;cJo h nf?
vufpm;acso!fh taejzif/h *syefu ajrvSepf epfukd oH;k cJo h nf? *syefppfa=umif;
aemufyikd ;f &S/d a'oeDonf/ vlO;D a& t&a&m/ e,fajrt&yg w0ufcef@ }uHK@ oGm;onf?
*syefu ajrvSev f u kd o f nfrmS / tcsKd @ c&kid rf sm;wGif &Gm[lI/ w&Gmr# ruseaf wmh? *syefonf
tpGr;f ukef &kid ;f pdik ;f &ufpufvmum/ ,iftef; tajccHa'oudk 0kid ;f ydwx f m;ojzif/h rv_yf
&Sm;Edik af tmif jzpfc&hJ onf? armf. ukeyf x kd w k af &; vkyif ef;a=umifo h mv#i/f ,iftef; oufp;kd
&Snf cJ&h jcif; jzpfonf?
1941 ck Zefe0g&v D wGi/f cseaf u&Sw d . f wyfrsm;u/ pwkwˆ wyfrawmfopfukd vnf
rsKd !Spo f wfco hJ nf? pwkwˆ wyfrawmfopfukd jrpf0g jrpf. ajrmufzufo@kd a&$@ay;&rnf[k
trde@f ay;onf? wyfr;_ aqh,ifu/ cseaf u&Sw d . f trde@f udk emcHum/ wyfrsm;udk jrpf
ajrmufzufo@kd a&$@ay;cJo h nf? wyfrawmfXmecsKyfwiG f wyfom; (4000)/ Edik if aH &;r_; (3000)
ESihf aq;zuf0efxrf; (2000) wd@k udo k m cseyf pfco hJ nf? TwGif cseaf u&Sw d . f ulrifwefwyf
(40000) u/ use&f pfow l @kd ukd 0dik ;f ydwf wdu
k o f jzif/h uGejf rLepfwyfom; (9000) usq;kH cJo h nf?
TtxJwiG f wyfr;_ aqh,ifvnf; ygomG ;onf?
1941 ck Zefe0g&v D (17) &ufae@wGi/f csKu H if;rS ulrifwef tpd;k &u/ pwkwˆ wyf
rawmfopfonf/ ppfpnf;urf;rsm;udk azmufzsuaf =umif;/ xd@k a=umifh xdw k yfrawmfukd zsuf
odr;f vdu k af =umif;jzifh ausnmum/ vlzrf;yJEG iS hf vlowfy}JG u;D pawmhonf? uGejf rLepf vdv k m;
o!fh wd;k wufol trsm;tjym;/ xGuaf jy;=u&onf? nD!w G af &; wyfaygi;f pkwiG f xm;o!fh
114 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
uGejf rLepf ud, k pf m;vS,f tzG@J .&H;k udk ydwyf pfonf? cseaf u&Sw d o f nf 1927 ckEpS w f ek ;f uvdk
vlowfy}JG uD; pwif+yD?
armfu ulrifwefw@kd . tjyKtrlukd a0zefonf? 4if;wd@k . vky&f yfrsm;udk wm;qD;
onf? od@k &mwGif nD!w G af &;wyfaygi;f pk rlukd rzsu?f qufvuf xde;f odr;f onf? TtjyK
trl tm;vH;k onf/ ulrifwefygwx D u J / “*syeftvdak wmf&d ” *d% k ;f . v_@H aqmfr_ jzpfonf[k
axmufjyonf? nD!w G af &; wyfaygi;f pkukd pGe@f cGm&ef/ ygwx D wJ iG f t,ltqrsm; ay:vm
aomfvnf; armfu tavsmrh ay;? nD!w G af &;wyfaygi;f pkukd zsuv f u kd v f #i/f cseaf u&Sw d f
tzd@k ,iftef;udk tvH;k t&if;jzifh wdu k &f ef/ tcGi;f aumif; &oGm;rnf? xdt k csed Yf ,iftef;
onf/ bufaygi;f pHrk S 0dik ;f ydwcf aH eojzifh csed @J ae+yD?
od@k &mwGif cseaf u&Sw d . f opPmazmufru _ kd w&kwjf ynforl sm;u vufyu kd =f u!fah e
onf r[kw?f jynforl sm;u cseaf u&Sw d uf kd &_wcf sum uGejf rLepfrsm;udk pmem=uonf? t
aemufEikd if H owif;pm q&mrsm;ESihf oHwrefrsm;uyif cseaf u&Sw d u f kd 0dik ;f I a0zef=uonf?
armfu “acsmufurBm;}u;D xJ ruscif Zufoyf&rnf? &efpr_rsm;udk &yf&rnf”[k cseaf u&Sw d f
udk awmif;qdo k nf? jynfou l kd 'Dru kd a&pD tcGit hf a&;rsm; ay;&ef awmif;qdo k nf?
wenf;awmh aumif;onf? ajrmufzufwiG f *syefu ydww f u kd jf cif;/ awmifzuf
wGif cseaf u&Sw d u f ydww f u kd jf cif;wd@k a=umif/h vlxu k kd v_@aH qmf&mwGi/f trsm;}uD; atmif
jrifonf? ukeyf x kd w
k af &; vkyif ef;twGu/f vlxrk sm;. pdw"f mwfukd Ed;_ qGvmEdik o f nf? 1943
ckEpS w
f iG rf /l armf. tajccHa'owGif (2) ESpw f m tcuftcJu/kd ausmv f eG v f m+yD? *syefEiS hf
cseaf u&Sw d w f @kd !Syyf ;l !Syyf w d f ydwx f m;jcif;ud/k azmufxu G v f mEdik +f yD? ud, k zhf mom zlvakH e+yD?
wyfeaD wmfonf/ ydI k tiftm;awmifv h m+yD? qH;k &H;_ oGm;o!fh e,fajrrsm; jyef&vm+yD? *syef
onf ta&S@awmiftm&S ppfyu JG kd wdu k af eojzif/h w&kwjf ynfajrmufyikd ;f u/ us,jf yef@o!fh
e,fajrrsm;udk =um&Snx f ed ;f rxm;Edik af wmh? xdek ,frsm;udk wyfeaD wmfu vGwaf jrmufapcJ+h y;D +y?D
1945 ckEpS w f iG rf l c&D;&Sncf sw D ufyt JG +yD;/ wyfom; (7000) jzifh a&mufvmcJo h !fh
armfonf/ jynfe,f (9) e,fwiG /f a'oeD (19) ck wnfaqmuf+yD;+yD? a'oeDwiG f vlO;D a&
oef; (100) &Sad e+yD? armf. “aygi;f vnf;aygi;f / wdu k vf nf;wdu k ”f qdo k !fh nD!w G af &;
wyfaygi;f pk ay:vpDEiS hf ol. pD;yGm;a&;/ ppfa&;/ Edik if aH &; acgi;f aqmifro _ nf/ rSeu f ef a=umif;
jiif;r&atmif xif&mS ;ae+yD?
,iftef;u ausmif;q&mESihf tn-w vlwa,muf
armfonf em;vnf&cufo!fh vlwa,mufr[kw?f ya[Vd wyk'rf [kw?f armf
onf ol@acwfEiS hf ol@jynfol 0ifpm;o!f/h vl0ifpm;wa,muf jzpfonf? w&kww f rsKd ;vH;k .
om; jzpfonf? awmfveS af &;u armfukd oGe;f xkay;vdu k of !feh nf;wl/ armfuvnf; awmf
vSeaf &;udk oGe;f xkay;onf? armf. b0onf/ armf. b0oufoufr#ru/ w&kwjf ynfu
acwfwacwfukd ud, k pf m;jyK azmfjycsuv
f nf; jzpfonf? armfonf yËdyuQrsm;jzifh jyGr;f wD;
aeol wOD;jzpfonf? v,form;vdk wHawG;axG;I/ v,form;vdk used q f w
J wfo!f/h usr;f
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 115
*ef ES@pH yfaom ynmwwfwOD;jzpfonf? pD;u&ufukd rjywfaomufo!f/h use;f rma&; vdu k f
pm;ol wOD;jzpfonf? av;eufpmG awG;ac:ajrmfjrifwwfI/ &d;k taomfvnf;/ rnfo@l tvdrf
udrk # rcHojl zpfonf? [moOm%f&i$ o f l wOD;jzpfonf? t0wftpm;udk *&krpdu k wf wfaomf
vnf; *s;D rsm;I/ tao;pdwo f l jzpfonf? ordik ;f zefw;D olwOD;. pdw&f n S jf cif;rsKd ;jzifh pdwf
&Snaf omfvnf;/ tcsed af &mufvmonfEiS hf tvkyv f yk &f ef wrdepf rqdik ;f wwfol jzpfonf?
“ESpaf ygi;f waomif;qdw k m =umvGe;f w,f ckcsucf si;f em&Drqdik ;f vky&f r,f” [k
armfu uAsma&;cJo h nf?
,GcD si;f ESihf ,iftef;a'orsm;Y/ armfonf v,form;rsm;ESihf t+rJawG@wwfonf?
olw@kd ESit fh wl vrf;ab;opfyif&yd w f iG f xdik uf m/ em&Daygi;f rsm;pGm pum;ajymonf? rdik f
aygi;f rsm;pGm vrf;av#mufonf? v,form;rsm;xHrS A[kow k t00ud/k a&jrSKyfpyk o f vdk pkyf
,lonf?
1935 ckEpS w f iG f armfonf w&kwaf wmfveS af &;ESihf cGrJ &atmif jzpfae+yD? olvyk f
or#onf awmfveS af &;jzpfonf? olawG;or#onf awmfveS af &;jzpfonf? ol@udk ordik ;f rS
cGx
J w k jf cif;onf/ ordik ;f . yrm% wckukd cGx J w
k v f u kd jf cif;ESifh wlonf? awmfveS af &;onf/
ol@t&d;k / ol@taoG;/ ol@tom;/ ol@OD;aESmuf/ ol@touf &Siaf e&jcif;. pGr;f tm; jzpfonf?
armfEiS w hf uG w&kwaf wmfveS af &; acgi;f aqmifrsm;onf/ i,fpOfb0 ta=umif;udk jyefajym
v#if “u|eaf wmf” [laom emrfpm;jzifh ajym=uonf? od@k &mwGif awmfveS af &; ta=umif;
udk ajymI/ awmfvSefa&; aZmuyf vm+yDqdkv#ifrl/ “u|efawmf”[lI r&Sdawmh?
“u|eaf wmf”wd@k om &Sad wmhonf?
“u|eaf wmfw@kd [m awmfveS af &;udk pm;+yD;/ awmfveS af &;udk awG;=uw,f? awmf
vSeaf &;udk aomufo;kH +y;D / awmfveS af &;udk tdy=f uw,f?” [k awmfveS af &;orm; wa,muf
u ajymbl;onf? “armf[m xl;c|ew f hJ yg&rD&iS f jzpfw,f? ol[m urBm}uD;udk ajymif;ypf
vdrrhf ,f?” [k a'guw f m aemfrefbufoeG ;f u a&;bl;onf?
1946 ckEpS w f iG f armfEiS hf awG@wke;f u “armfonf ydeyf ed yf g;yg;/ vefueG ;f . tvH;k
tzefrsKd ;” [k t*~gpEd;k u a&;bl;onf? xlxeJ ufarSmifaom qHyifrsm;u/ ykc;kH ay: 0Jus
aeonf? od@k &mwGif 1940 ckEpS af emufyikd ;f wGirf /l armf.qHyif odyrf &Snaf wmh? enf;enf;
vnf; 0vm+yD? ol. }uD;rm; jyL;us,af om rsuv f ;kH rsm;onf/ wpHw k &mudk &SmazGaeonf
[k xif&onf? “armf. rsuEf mS onf/ trSex f ufjrufo!fh ynmwwf wa,muf. rsuEf mS
rsKd ; jzpfonf? armf. b0Zwfvrf;onf xdak cwf rsKd ;quf. b0 wckv;kH aygi;f &H;k axG;
,Suf aeaom/ b0 Zwfvrf;jzpfonf” [k t*~gpEd;k u a&;bl;onf?
t*~gpEd;k u armf. Oy"d&yk f qGiJ iftm; aumif;yHEk iS hf ywfoufI/
“armfonf cdik rf mo!fh tajccHprG ;f tm; jy!hpf o kH -l -/ oef;aygi;f rsm;pGmaom/
w&kwf jynfow l @kd . vdt k ifqENu/kd wud, k w
f nf;Y tusO;f csKyf ud, k pf m;jyK azmfjyEdik o f -l -/
w&kwf v,form;. &d;k om;r_EiS hf [efaqmifjcif; uif;r_w@kd &o dS -l -/ [moO%f&i$ I f / aus;awm
116 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
om;vkd [uf[ufyufyuf &,farmaecsio f l jzpfonf? armfonf ol@ c|w, f iG ;f csurf sm;ESihf
qdAk ,D uf tzG@J rsm;. c|w, f iG ;f csuu f vkd nf; t!Smray;yJ/ &,farmwwfol jzpfonf? &Si;f
&Si;f ajymI/ &d;k &d;k aeoljzpfonf? pmpHzk wfol jzpfonf? tbd"rRmESihf ordik ;f udk tav;t
euf avhvmol--/ pum;ajymaumif;ol--/ rSwOf m%ftvGeaf umif;I wckcw k iG f tm&kH
pdu
k Ef ikd of -l -/ pma&;aumif;ol--/ taetxdik /f tpm;taomufukd *&krpdu k af omfvnf;/
wm0efEiS hf ywfoufvmv#i/f tvGef tao;pdww f wfo-l -/ rarmryef; tvkyv f yk Ef ikd o
f -l -
yg&rD xl;c|eaf om/ ppfa&;ESihf Edik if aH &; aoe*FAsK[m u|r;f usio f ”l [k a&;cJo h nf?
armfonf tvGepf w d &f nS o f jl zpfonf? od@k wdik af tmif pum;}uD; pum;us,af wG
oH;k um/ vlxu k kd ajcmufveS @f wwfo!f/h ygwaD cgi;f aqmif qdo k rl sm;/ armufrm 0if=h uGm;
o!fh ygwaD cgi;f aqmif qdo k rl sm;udu k m;/ r!Smrwm a0zef&w _ cf swwfonf? oabmw&m;
a&;t& aoGzo D rl sm;udk r!Smrwm wdu k cf u kd w f wfaomfvnf;/ &eforl sm;udk ud, k zf uf od@k
wdr;f !$wv f matmif vky&f mwGi/f apmifq h ikd ;f Edik of l jzpfonf/
armf. "gwyf kH rsm;pGm&So d nf? tcsKd @rSm abmif;bDpw k f yGy}G uD;/ tuFsD yGy}G uD;jzif/h
&duk x f m;o!fh yHrk sm;jzpfonf? ol@abmif;bDtw d rf sm;onf/ pmtkyrf sm;jzifh azmif;aewwf
onf? armfEiS hf awG@qHak qG;aEG;cJ&h olw@kd . rSww f rf;rsm;vnf;/ trsm;tjym;&So d nf? wcg
wav nvH;k ayguaf tmif aqG;aEG;=uonf? armfonf ar;jref;awG@qHo k rl eS o f r#ukd pdwf
&Snv f uf&n S f tao;pdwf &Si;f jyonf? pum;0dik ;f rsm;wGif xdik u f m/ tm;yg;w& ajymwwf
onf? ZwfyrJG sm;wGif jyufv;kH udk oabmusv#i/f tm;yg;w& &,fwwfonf? "gwyf &kH u kd cf H
v#if armfonf/ A[kcd suu f so!fah e&mwGif b,fawmhr#rae? acsmifususae&mwGio f m/ ae
avh&o dS nf? wcgu armfonf ,iftef;u Orifwckxw J iG f uav;wodu k Ef iS ahf &mI/ u/ ckef
ae onfu/kd jrifc&hJ onf[k tar&duef owif;pm q&mr}uD;/ tifemvl0D pxa&mif;u/ a&;
bl;onf? armfonf uav;vdk tyltyif; uif;rJph mG / aysmaf ewwfo!fw h ikd f wpuUe@f twGi;f
awmfveS af &;orm; wOD;vk/d wuf=uGEikd o f l jzpfonf? tbd"rRm q&mwOD;vdk av;eufEikd o f l
wOD; jzpfonf?
ygww D ckv;kH udk armf csKyfuikd Ef ikd jf cif;rSm ol. Edik if aH &; tajrmftjrif &Srd a_ =umifh jzpf
onf? od@k &mwGif wyfrawmfEiS hf jynfow l &yfv;kH u armfu h kd cspcf ifaejcif;rSmum;/ Tt&nf
tcsi;f a=umihf r[kw[ f /k t*~gpEd;k u a&;bl;onf? pum;ajym&mY/ armfonf tvGe&f w _ f
axG; eufeaJ om/ udpw P ckukd vl+yde;f wa,muf/ tuGi;f vdu k f tuGi;f vdu k /f jrifomG ;atmif
ajymEdik o f nf? armfonf em;axmifo!fh y&dowfukd txufp;D jzifv h nf; rajym? atmuf
}udK@ Ivnf; rajym? wef;wl w&if;wES;D ajymwwfonf? xd@k a=umifh armfEiS hf ol@y&dwo f wf
onf t+rJwrf; &if;ES;D aeonf?
1940 ckEpS Yf armfonf 0vm+yD? tiwfiwf tjywfjywf r[kwaf wmh? qHyifu
vnf; enf;enf; wdv k monf? od@k wdik af tmif ol@[efyefonf v,form;ESihf ynmwwf
aygi;f xm;o!fh [ef jzpfaeao;onf? acgi;f aqmifwOD;. Edik if aH &; tajrmftjrifEiS hf omref
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 117
v,form;wOD;. yuwdOm%fw@kd / aygi;f pyfxm;o!fh vlwa,mufjzpfaeonf? v,form;
wd@k . qdxk ;kH rsm;ESihf a&S;pHawmf0if uAsm/ tvuFmwd@k pka0;&m/ vlwa,muf jzpfaeonf?
armfonf urBm@ ta&;tcif;rsm;udk *&kwpdu k f avhvmo!fh Edik if aH &; y¾dwf wOD; jzpfonf?
pm tvGezf wfI/ jiif;cke&f mwGif tEkyËdavmr usus/ jiif;ckeEf ikd o f l jzpfonf? armfonf
wzufom;ESihf jiif;cke&f mwGi/f b,fawmhr# xdyw f u kd f 0ifavhr&S?d wae&mu aysmu h u G u
f kd
axmufvu kd /f tjcm;wae&mu [muGuu f /kd eif;vdu k vf yk +f yD;rS/ wzufv. l jiif;ckecf suu f kd
ab;rS 0dik ;f ywfcsKyfxm;onf? wzufu cHppfa=umif;udk wck+yD;wck &du k cf sKd ;ypfonf? od@k jzihf
wzufv. l wifjycsuu f /kd wjznf;jznf; 0dik ;f ywfacszsuv f m+yD;rS ,kwadW A' tcsut f vuf
jzif/h aemufq;kH ydwf t+yD;tydik f +zdKcsypfonf? armfonf pdwu f ;l Om%fvnf; =uG,o f nf?
“wcgw;kH u &JaH bmfwa,mufu &Se[ f rJ mS ol=u!fch &hJ wJh [o&ky&f iS u f m;wum; ta=umif;
ajymawmh/ OuUX armfu &Dvu kd wf mav---rsu&f nfawGawmif xGuv f @kd ? Zmwfum;u csm
vD csuyf vif;&J@ acwfqef;csed f qdw k ZhJ wfum;”[k t*~gpEd;k u ajymbl;onf?
armf. [moOm%fonf/ tEkyËdavmrusonf/ jy\emw&yfukd =u!f&h mY/ t
ay:,Hu zH;k aeaom/ tudik ;f tcufawGukd z,fxw k +f yD;/ yifrudk =u!fw h wfonf? omrn
awGukd ab;z,f+yD;/ t"duudk qGx J w k of nf? Ttjrifjzifh ol@ay:vpDrsm;udk csrw S o f nf?
Ttjrifjzifh pum;ajymonf? wcgw&HwiG f armf.[moonf &ufpufonf? armfonf vl
owf&rnfukd 0efav;ol jzpfaomfvnf;/ ajymifavSmifa0zef&mwGirf /l wzufvl vJaocsif
avmufatmif &ufpufonf? armfu ol@ qef@usib f ufrsm;ud/k tpwH;k aysmufroGm;apcsi?f
ol@ qef@usib f uf &eforl sm; v_y&f mS ;aeapcsio f nf? olw@kd ukd =u!fI h oifcef;pm,lcsio f nf?
ol@twGuf ajymif;jyef Zmwfaumif rsm;vdo k nf? olw@kd onf aemifrrSm;atmif owdjyKp&m
rsm;/ ajymif;jyefbufu ay;aeaom/ oifcef;pmrsm; jzpfvm=uonf? armfonf trke;f cH
&rnfukd ra=umuf? rdwaf qG taygi;f toif;udk oHa,mZOf }uD;onfreS af omfvnf;/ rke;f rd
v#if woufv;kH jyefr=u!fch sio f !fh vlpm;rsKd ; jzpfonf?
aumif;+yD? armfwiG f c|w, f iG ;f csuf r&Sad wmh+yDavm? armfwiG f trSm; r&Sad wmh+yD
avm? armfwiG f ol@t&nftcsi;f ESifh cGrJ &aom/ c|w, f iG ;f csurf sm; &So d nf? Oyrm armfonf
ol@b0 wckv;kH awmfveS af &;udk yHt k yfxm;o!fh tavsmuf/ olrsm;udv k nf; ol@vydk t kH yf&ef
r!Smrwm awmif;qdo k nf? ol@wGif trSm;rsm;vnf;&So d nf? usiu f ef;awmif&;kd wGi/f ol
jyXmef;cJo
h !fh ajr,m a0jcrf;a&; Oya'onf/ jyif;xefveG ;f onf? xd@k a=umif xdOk ya'udk
jyefjyif&rnf[k armfu ajymwwfonf? armfonf olwyg; aemufu, G wf iG /f ajymavhr&Sd
aomfvnf;/ pum;ajym avm}uD;onf? ud, k vhf kd atmif;arhum olwyg;udk ,Hv k , G w f wf
onf? od@k &mwGif xdrk v S I JG armfw h iG f ajymp&m }uD;}uD;rm;rm; tjypfr&S?d
armfonf xl;jcm;o!fh 0dZm… ynm&Sif wa,muf jzpfonf? olwwfu|r;f aom
0dZm… ynmon/f awmfveS af &; 0dZm… ynmjzpfonf? awmfveS af &; vky&f mY armfonf/ tEk
ynmonf wOD;vd/k ud, k w f ikd v
f nf; r!Smwm? olwyg;udv k nf; iJ! h mS jcif; r&S?d yef;yk ynm
118 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
&Sio f nf/ ausmufqpfjzifh yef;ykxo k vd/k armfonfvnf; awmfveS af &;udk yHo k eG ;f onf? ol@
uAsm rsm;uJo h @kd yif ol@pum;ajyonf =unfvifonf? jywfom;onf? armf. Edik if aH &;usr;f
rsm;onf tEkynm rsuaf phjzif/h =u!fv h #iv f nf; &oajrmufo!hf usr;f rsm; jzpfonf?
+rdK@ }uD;rsm;rS ,iftef;od@k vm=uo!f/h tEkynmonfrsm;xJwiG f vefyif;qdo k !fh
&ky&f iS rf if;orD; wa,mufvnf; ygonf? vefyif;onf 1933 ckEpS u f uGejf rLepfygw0D if jzpf
cJo
h nf? &ky&f iS rf if;orD; b0wke;f u a=u;}uD;ay;iSm;aomfvnf;/ ta=umif;t&m azmuf
jyefo!fh &ky&f iS rf sm;udk r&du k cf ?hJ jynfcsppf w d u f kd v_aH qmfo!f/h &ky&f iS f Zwfum;rsm;xJwiG o f m
ygco hJ nf? &ky&f iS af vmurS yk*Kd~ vfrsm;/ *syefqef@usiaf &; qENjyyGrJ sm;wGif ryg0if& [laom
ulrifwef tpd;k &. trde@f ukd zDqefco hJ nf? vefyif;onf 1937 ckEpS w f iG f ,iftef;od@k a&muf
vmum/ vl&e$ ;f tEkynm wuUov kd w f iG /f Zwfobif tEkynm&yfukd yd@k csco hJ nf? ygwD 0g'
jzef@csaD &; tzG@J i,frsm;ESit fh wl v,form;rsm;xHomG ;I/ ygw0D g' jzef@cJo h nf? ppfaumfr&Sif
armfueG ;f XmewckwiG v f nf;/ tvkyf vkycf o hJ nf?
armfonf vefyif;udk ,iftef;wGif awG@cJjh cif; jzpfonf? armfu vl&e$ ;f tEkynm
wuUov kd of @kd r=umc% oGm;avh&o dS nf? omrefjynforl sm;ESit hf wl a&maESmum/ jyZwfrsm;
uyGrJ sm;udk =u!fah vh&o dS nf? pmay/ uAsm wd@k ukd pdw0f ifpm;onf? pma&;q&m/ uAsmq&m
wd@k udk av;pm;onf? txl;ojzifh trsKd ;orD; tEkynmonfrsm; jzwfoef;cJ&h o!fh tcuf
tcJ/ t=uyftwnf;rsm;udk oabmayguo f nf? pmayESihf tEkynmonf jynfou l kd t
usKd ;jyK&rnf? awmfveS af &;udk tusKd ;jyK&rnf[k ,H=k unfonf? armfonf ,iftef;wGif
pmay tEkynmonfrsm;ESihf awG@qHk aqG;aEG;&if;/ vef;yif;ESifh awG@cJjcif; jzpfonf? csecf si;f
[laom trnfrmS / ,iftef;od@k a&mufrS wGiaf om trnf jzpfonf? armfonf ,cif ZeD;
[kZd cl si;f udk 1931 ckEpS u f vufxyfcjhJ cif; jzpfonf? armfonf 1938 ckEpS Yf [kZd cl si;f ESihf uGm
&Sif;um 1939 ckESpfY csefcsif;ESihf vufxyfonfwGif/ ygwDu ol@udk a0zefcJhonf?
uef@uu G cf ohJ nf?
rnfo@kd jzpfap armfonf/ q&mwa,mufjzpfonf? ygww D ckukd ynmay;o!f/h wyf
rawmfwckukd ynmay;o!f/h vlrsKd ;wrsKd ;udk ynmay;o!fh q&mrsKd ; jzpfonf?
“u|eaf wmf jzpfcsiw f mu ausmif;q&myJ? }uD;jrwfaom acgi;f aqmif/ }uD;jrwf
aom wufrudik f qdw k hJ ‘}uD;jrwfaom’awGukd u|eaf wmfrvdck sib f ;l ?” [k armfu 1971
ckEpS f wGif t*~gpEd;k udk ajymcJo h nf?
r[mypPn;f rJh ,Ofaus;r_awmfveS af &; twGi;f u/ tpdik t f cJ}uD;vmcJah om “yk*Kd~ vf
qnf;uyfr”_ udk armftwwfEikd q f ;kH zsuo f rd ;f v#u&f o dS nf? ud;k }urd af jrmuf ygwu D eG *f &ufwiG f
ol@&kyyf kH &ifx;kd rsm;udk wyfvmo!f/h ud, k pf m;vS,rf sm;udk +yHK;=u!fu h m/ “usKyfav,mOfysH
awG jyefay;”[k aemufwwfonf? &ifx;kd wHqyd af wG vkyyf pfojzih/f av,mOfysH vkyrf !f/h
owˆK jym;awG uke+f yD[k qdv k jkd cif;jzpfonf?
,iftef;wGi&f pdS Of armfa&;cJo h !fh “vufawG@usr;f ”ESifh “yËdyuQusr;f ”rsm;onf/
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 119
w&kwjf ynfwiG ;f ESifh jynfy&S/d oef;aygi;f rsm;pGmaom/ jynforl sm;tzd@k rwf0g'/ *E 0W ifusr;f
rsm; jzpfae+yD? tvkyo f rm;/ v,form;rsm;onf/ armfoif=um;cJo h !f/h tEkyËdavmrudk
vufawG@wGif pyf[yftoH;k csae=uonf? olw@kd onf “armfh vdak wG;ac:pOf;pm;”=uonf?
w&kwf vlrsKd ;. pdw"f gwu f /kd tEkyËdavmr awG;ac:r_usatmif ajymif;&jcif;onf/ }u;D rm;aom
ckeyf sH ausmv f m$ ;r_}uD; jzpfonf?
w&kwv f rl sKd ;wd@k . pdw"f gwo f nf/ tESp&f maxmifcsI D &Sad eaom/ odyeH` nf;ruso!fh
t,lo;D o!f/h ya'o&mZfqefo!fh tawG;tac:wd@k jzifh zH;k aeonf? TtawG;tac:rsKd ;
v$r;f aeaom pdw"f gwu f kd odyeH` nf;us awG;ac:r_ jzpfvmatmif/ vky&f onfrmS wu,frvG,f
o!fh tvkyjf zpfonf?
avmuY t&mtm;vH;k onf/ vkt d yfra_ =umif/h ay:ayguv f m=u&jcif; jzpfonf?
awmfveS af &;twGuf ygww D &yf/ wyfrawmfw&yf wnfaqmufz@kd vdo k nf? xdt k &mrsm;udk
wnfaqmufEikd &f ef/ tawG;tac: w&yf wnfaqmufz@kd vko d nf? rwf0g'udk w&kwf tvkyf
orm;awG/ v,form;awG em;vnfatmif vkyzf @kd vdo k nf? tEkyËdavmrESihf ordik ;f &ky0f g'
ud/k w&kwt f vkyo f rm;/ v,form;rsm; em;vnfatmif vkyzf @kd vdo k nf? yxrtm;jzifh
ygwD au'grsm;udk tEkyËdavmr tbd"rRm yd@k cs&rnf? rwf0g'/ vDeif0g' yd@k cs&rnf? od@k &mwGif
rnfo@kd yd@k cs&rnfenf;? vDvpD efEiS hf 0rfrif;wdu k “w&kwjf ynfu acwfaemufuswhJ awmif
wef;awGay:rSm b,fE, S v hf yk +f yD; rwf0g' &SEd ikd yf grh vJ?”[k avSmifajymifc=hJ ubl;onf? wenf;
ajym&v#if rwf0g' todynmudk ol@w@kd omv#if odEikd o f nf? em;vnfEikd o f nf? v,form;
tvkyo f rm;awG em;vnfEikd rf nf r[kw[ f k qdjk cif; jzpfonf? “cufcJ odraf rG@aom”tEkyËdavm
r &ky0f g'udk pmrwwfo!fh tvkyo f rm;/ v,form;awGu em;vnfEikd o f nf qdjk cif;rSm/
wu,f ,Hw k rf;pum;vdk jzpfaeonf? rwf/ tde*f s,/f vDeif/ pwmvifw@kd . usr;f }uD; usr;f
cdik rf sm;udk toufygaom tbd"rRmw&yf/ vkyx f ;kH w&yf jzpfvmatmif rnfou l t"dyg` ,f
zGiahf y;rnfenf;? rnfou l oif=um;ay;rnfenf;? pmrwwf/ ayrwwf tvkyo f rm;/
v,form;rsm;tm;/ =um&Snf ynmoif=um;ray;yJ/ tEkyËdavmrudk rnfo@kd em;vnfatmif
vky&f rnfenf;? tEkyËdavmrusus awG;ac:wwfatmif/ vkyw f wfatmif/ rnfo@kd oif=um;
ay;rnfenf;? ,iftef;u tvkyo f rm;/ v,form;onf/ ud, k zf gom zlvakH tmifvnf;/
ukex f w k &f onf? &efoEl iS v hf nf; wdu k yf aJG wG wdu k af e&onf? T =um;xJwiG f usr;f }uD;
usr;f cdik rf sm;udk b,frmS zwfcsed &f rnfenf;? od@k &mwGif rnfr# tcsed f r&apumrl/ tEkyËd
avmrudk em;vnf&vdrrhf nf? awmfveS af &; vkyrf nfqv kd #i/f tEkyËdavmrudk em;rvnfI/
enf; enf;r# rjzpf?
w&kwjf ynfu ynmwwf vlwef;pm;onf/ tvkyo f rm;/ v,form;udk tvGef
txifao;onf? tbd"rRmqdo k nfrmS u0dw@kd . ypPn;f [k ,lqonf? ydËuwfwu kd xf w
J iG f
odr;f xm;tyfo!fh &wemwyg;[k ,lq=uonf? tvkyo f rm;/ v,form;wd@k EiS hf vm;vm;
r# rtyfpyfo!fh t&m[k/ ,lq=uonf? armfu Tod@k r[kw?f armf. b0onf v,f
120 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N
orm;jzpfI/ ajr,mwGif tjrpfw, G af eonf? v,form;vlxEk iS hf aygi;f pyfaeonf? v,f
orm; vlx. k Om%ftajrmftjrifukd armfav;pm;onf? w+ydKifeufwnf;Y/ armfonf ynm
wwfwOD; jzpfonf? usr;f wwf wOD;jzpfonf? tbd"rRmudk xH;k vdak csEikd o f w l OD; jzpfvmonf?
armfonf tEkyËdavmr tbd"rRm/ tEkyËdavmr 0dZm… ynmudk toufygo!fh xH;k enf;w&yf
taejzif/h toH;k jyKonf? tEkyËdavmrudk tvkyo f rm;/ v,form; em;vnfapvdv k #i/f
rwf/ vDeifw@kd . usr;f }uD;/ usr;f cdik rf sm;udk puf&yk q f efqef oif=um;I rjzpf? w&kw[ f efyef
jzifh oif=um;ay;rS &vdrrhf nf? w&kwt f aoG;/ w&kwf ta&mifay:atmif ul;ajymif; ay;rS
&vdrrfh nf? w&kwf ordik ;f ESihf w&kwpf mayrS Oyrmrsm;udk jy&vdrrhf nf? wenf;tm;jzifh t
ESpof m&u tEkyËdavmrjzpfI/ [efu w&kw[ f ef jzpf&vdrrhf nf? w&m;ao r[kwyf /J tvky. f
vrf;!$ef jzpf&vdrrhf nf? TonfrmS armf. zefw;D csuf jzpfonf? Tod@k zefw;D Edik &f efrmS
tjrifhqHk;aom Om%fynm/ tawG@t}uHK/ pdwfxufoefr_ESihf twwfynm wdk@vdkonf?
TonfrmS usr;f pmudk oif=um;yd@k csay;aom/ ausmif;q&m tvkyf jzpfonf? todynmudk
touf0ifvmatmif vkyaf y;&ol. tvkyjf zpfonf/ ausmif;q&monf/ ausmif;om;rsm;
tm;/ oifcef;pmudk yd@k csay;Edik &f ef/ olu, kd w f ikd uf vnf; oifcef;pmudk a=unufae&vdrrhf nf?
armfonf oly@kd cs&r!fh oifcef;pmud/k aumif;aumif; a=uol jzpfonf? ra=uyJ&ydS grnfavm?
armfonf 1936 ckEpS Yf awmfveS af &; vufawG@ q,fig;ESpf &S+d yD r[kwaf vm? armf. b0Y
em&Dwikd ;f / ae@wikd ;f onf/ awmfveS af &;ESihf ruif;? armfonf rwf0g' oifcef;pmudk oif=um;
&mwGi/f b,fawmhr# E_ww f ukd rf oif? b,fawmhr# tvGwrf &Gwcf ikd ;f ? rSwrf v d , G /f em;vnf
vG,af tmif &Si;f &Si;f vif;vif; oifonf? pifppfY E_ww f ukd o
f ifjcif;/ cufatmifoifjcif;udk
vnf;/ rwf0g'u cGirhf jyK? rwf0g'onf vlx. k tbd"rRm/ vlx. k xH;k enf;jzpf&m/ vlxk
tbd"rRm/ vlx. k xH;k enf;udk vlxek m;rvnfatmif oif=um;jcif;onf/ rwf0g'. w&m;
ud,k Ef iS vhf nf; qef@usiaf eonf? rwf0g' tbd"rRmonf/ vbuf&nfqikd x f ikd I
f jiif;p&m
r[kw?f tysi;f ajy/ tv†my ov†my ajymp&mr[kw?f vltxif}uD;atmif &Gwjf y&o!fh
pum;yk'af wG r[kw?f urBmavmu}uD;ukd ajymif;&eftwGu/f vlxak wG udik pf &JG r!f/h vuf
eufjzpfonf? touf&iS &f ef/ b0wnf +rJ&ef toH;k jyK&r!f/h wdu k yf 0JG if tbd"rRm jzpfonf?
“rwf0g'udk w&kwjf ynfrmS vufawG@usus jzpfatmifvyk &f r,f? rwf0g'&J@ azmfjy
csuw f ikd ;f rSm rkcsyg&rJ/h w&kwjf ynf&@J xl;jcm;csurf sm; ygatmif vky&f r,f? wenf;tm;jzihf
w&kwjf ynf&@J xl;jcm;csut f & rwf0g'udk toH;k jyK&r,f? 'g[m ygww D &yfv;kH / tjrefem;
vnf oabmaygu+f yD;/ tjrefajz&Si;f &rJh jy\em jzpfw,f? wefygu h u l kd y,fzsu&f r,f?
tESprf yg odrzf si;f wJph um;awG enf;ap&r,f? w&m;ao 0g'ud/k Zwford ;f ypf&r,f? 'gawG
tpm;/ opfviG f wuf=uGw/hJ w&kww f ikd ;f oljynfom;rsm; jrifv=kd um;vd=k uwJ/h w&kw[ f efe@J
w&kwrf mef ygvmap&r,f?” [k armfu ajymcJo h nf? ( “w&kwaf wmfveS af &;twGi;f / w&kwf
uGejf rLepfygw. D tqifah e&m” vufa&G;pifusr;f / twGJ 2)
qufvufazmfjyygrnf//
jroef;wif h
N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 121
tvif;tdrf r*~Zif;
tm;
ulnaD xmufyahH y;aom

(1) bdkbdkouf
(2) &Jrif;0if;
(3) ausmfxeG ;f Edik f (7) L NOORA
(4) cdik Of ;D i,f (8) aevif;atmif / cifcifav;
(5) 0if;bdb k kd (9) xGe;f xGe;f 0if;
(6) pdik ;f yef;armif (10) wifarmifukd
(11) 0if;oEWmatmif
(12) ausmfrsdK;xGe;f
(13) wifrif;Edik f
(14) oJ;vGiOf ;D

wdk t
h m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS
rSww
f rf;wif *k%jf yKtyfygonf//

122 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N


tvif;tdrf wm0efcH
&J+idrf;

ta0;a&muf t,f'wD m
aZmfaZmfatmif (t*Fvef)
ABFSU (88)rsKd;quf

t,f'wD m
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef;

tr_aqmift,f'wD m
cifarmifaZmf / Anm;b&kdif,efuif;
xGe;f +idr;f / tHah rmf

pmpD/ pm&kduf
ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh
aZmfrsK;d / [de;f rif;(shinagawa)

jynfwiG f;/ jynfy jzef hcsda&;


rsKd ;rif;/ jr0if;pd;k / atmif=unf
ausmjf rifx
h eG ;f / ausmof &l
ausmfcdkif0if; / [efaZmf0if;

N Luminary MagazineVolume 5,No.1N 123


pmtkycf sKyfvyk af &;
ausmfrkd;Ekdif / aX;0if;
at;aZmfjrifh / 0if;Edkif(vifydk&if)(Ibaraki)
0if;Edkif (yef;yJwef;)

Web Site owif; /rD', D m


rsK;d jrifah tmif / at;oku d /f
tvi
tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef
&Jjrifah tmif / rsKd ;apm / cdik vf if;
POST 169-0075
TOKYO TO, SHINJUKU-KU
yef;csD o&kyfazmf TAKADANOBABA,3-7-10
xDvm / ol&ed f (erRw)l 303,HIGARI BLD
TEL - FAX 03 - 6313 - 4178
ausmfvif;xGÉfatmifcif
Japan.
b¾ma&;ESihf pm&if;tif;
TEL
atmifaZ,smndK / xGe;f xGe;f 0if; 080-5070-0080
aeatmifausmf / cdik =f unf0if; 080-3574-9700
tm;opfrGef 090-9954-5070
090-6528-9292
090-7198-4763
ulnyD Hhykd;a&;ESifh v_yf&mS ;r_tzGJ h
=unfw;dk / wifEikd f e-mail
jynf+zdK;&J / rsKd ;ausmof ed ;f aalinneain@yahoo.com
EkEak 0/ jrwfausmo f l http://alineain.net/
http://
atmifrsdK;rif; / jrifhudk luminarymagazine.wordpress.com/
jrihfOD; http://alinneain.blogspot.com/

124 NLuminary MagazineVolume 5,No.1N

You might also like