Pjesa Studimore: 1.

Konteksti fizik dhe burimet e rajonit bregdetar

1.1Kufinjt e zones se studimit Zona e studimit shtrihet nga gadishulli I Karaborunit ne gjirin e Orikumit deri ne Vijat e bardha. Zona shtrihet nga kepi I Gallovecit deri tek kepi I Gjyhezes ne brigjet veriore dhe perendimore dhe ne gjirin e Bristanit ne drejtim veriperendim dhe juglindje.Zona eshte nje rajon bregdetar gjeomorfologjik I vecante , qe karakterizohet nga male te thepisura,llojshmeri te faunes edhe flores. Qellimi I percaktimit te ketyre kufinjve eshte analizimi I burimeve natyrore, me qellim qe te percaktohet kapaciteti mbajtes mjedisor I territorit. 1.2Burimet fizike dhe natyrore 1.2.1 Gjeomorfologjia Bregdeti jonian eshte kryesisht shkembor.Ai karakterizohet nga shkembinj e thepisur ,te cilat ne shume raste bien direkt ne det.Pjerresia eshte krijuar kryesisht nga shkembinj gelqeror.Depozitat e zhavorrit jane te pranishme ne rrymen e deltes se bregdetit .Deltat formojne tarracat detare te mbuluara me depozitat e Kuaternarit si psh. Ky fenomen gjendet ne Orikum. Analiza e tokes bregdetare Orikum Vijat e bardha tregojne se ne zonen e studimit,dominuese jane bregdetet shkembore. Pjerresia pergjat bregdetit jane te mbushura me bimesi te shkurter,ngjyra e shkembinjve gelqeror mbizoteron ne kete zone.

1.2.2

Klima Klima ne shqiperi eshte shume e ndryshme .Kjo per shkak te pozicionit gjeografik,amplitudes se madhe te lartesise mbi nivelin e detit dhe kryesisht per shkak te relievit kodrinor e malor, qe karakterizoht nga lugina e fushegropa te thella. Zona ne studim (Karaboruni-Vija te Bardha ) ka kryesisht klime mesdhetare. Rreshjet mesatare vjetore ne zonen jane vleresuar rreth 1000-1200mm.Shumica e rreshjeve bie ne dimer gjate periudhes se nentorit rreth 70-80 %.Temperatura mesatare vjetore eshte 16-17oC. Duke qene se eshte zone bregdetare, era e detit ndikon drejtperdrejt ne kushtet klimatike ,ne vecanti ne periudhen e veres.Nga nentormars drejtimi I eres eshte lindja, ndersa gjate pranveres eshte jug dhe veriperendim.

1.2.2.1

Zona e mbrojtur natyrore

Ne pjesen studimore,zona e mbrojtur natyrore eshte zona e parkut te llogarase ku ka edhe specie te ndryshme gjalesash bimore edhe shtazore.Flora eshte e pasur me shumellojshmeri bimesh,qe nga shkurret qe jane bime disa cm, ne ato bime te larta si psh pishat qe jane disa metra te larta.Gjithashtu edhe fauna eshte e pasur me specie te ndryshme si psh. Kaprolli ose sorkadhja, i cili eshte nje gjitar ripertypes
dythundrak i familjes se drereve me trup elegant 60-70 cm te larte deri 130 cm te gjate dhe me peshe 15-25 kilogram. Mashkulli i tij ka brire te degezuar kurse femra nuk ka brire. Eshte kafshe karakteristike e klimes mesdhetare malore, por relativisht e rralle. Ndeshet rralle ne Llogora dhe ne malin e ikes, ku dekada me pare ka pasur edhe shume derra te eger dhe kaproj.

1.2.3 1.2.3.1

Ekosistemet kryesore ne zonen e studimit Mjedisi tokesor Te dhenat historike edhe ato te mbledhura nga studimet e fundit tregojne nje flore te pasur dhe te ndryshme ,diversitet te madh te habitateve dhe asosacioneve bimore me nje rendesi te vecante kombetare nga pikepamja shkencore, ekologjike dhe socioekonomike.Zona eshte teper e pasur me shumellojshmeri te flores edhe faunes. Tipet kryesore te bimesise ne zone , jane : a) Vegjetacion I zonave te uleta dhe shkurret gjithmone te gjelberta.Shtrihen nga ultesira bregdetare rreth 900m ,ndodhen ne gadishullin e karaborunit.Dy tippet kryesore te bimesise ne kete rajon jane pyjet gjetherenese gjithnje te gjelberta,dhe bimesia e makjeve. b) Pyjet me pisha mesdhetare (pinetium halepensis).Keto pyje gjenden ne parkun e llogarase. Nder speciet e faunese permendim : a) Breshka e detit,viziton bregdetin e jugut per riprodhim b) Invertebratet c) Zogjte , si psh.qukapiku qe rritet ne qafen e llogarase

1.2.4

Pejsazhi natyror Gadishulli I Karaborunit dhe vargmali I Rrezes se Kanalit paraqiten si peisazh unik.Kjo pjese kufizohet nga qafa e Llogarase ,mocali I Dukatit ne verilindje dhe nga deti Jon ne jugperendim.I gjithe gadishulli takohet me detin ne rrepire dhe ka shkembinj te paaritshem.Bregu perendimor eshte I larte , I fragmentuar me shume copetime ,kavitete, hapesira dhe plazhe te vogla.

1.2.4.1

Pejsazhi kulturor

Aktualisht nje pjese e Karaburunit eshte zone e mbyllur ushtarake,prandaj nuk ka asnje mundesi hyrjeje.I gjithe gadishulli eshte djegur nga barinjte ne menyre periodike,duke ndaluar keshtu bimesine natyrale. 1.2.4.2 Kufizimet Baza ushtarake ne gadishull ndalon hyrjen nga toka per ne baze , pavaresisht se mund te arrihet ne te nepermjet detit nga dhermiu.Toka ne kete zone nuk eshte pjellore per shkak te ekspozimit te madh ne diell.Hyrja ne gadishull nga plazhet e tij eshte e veshtire dhe e pamundur per shkak te shkembinjve ne bregdet.

1.2.4.3

Rreziqet Cdo zhvillim ne gadishullin e Karaburunit ,duke perfshire ambjentet argetuese dhe parqet, si dhe mundesine e rrugeve,rrezikon izolimin total te zones dhe cilesise se tij te paprekur.

1.2.4.4

Mundesite Nese gadishulli do te behej nje zone natyrale peisazhi , me mundesi vajtjeje ne kembe , dhe nese zona do te deklarohej si toke kullote, atehere do te rigjenerohej nja ambjent I vertete unik ne kete kontur peisazhi.

1.2.5

Popullsia e zones Duke marre parasysh se pergjat zones se gadishullit te Karaborunit deri tek vija e bardha, mund te themi se ne kete zone perberia e popullsise eshte teper e vogel, pervec zones se gadishullit se Karaborunit, I cili eshte e populluar nga nje zone ushtarake. Kur flitet rreth popullsise ne rajonin e projektit eshte e rendesishme te dihet se nje numer I konsiderueshem shtepise dhe apartamentesh nuk banohen ne menyre te vazhdueshme.Studimi arriti ne konkluzionin se arsyet per kete jane si me poshte vijon: Emigracioni I vazhdueshem,njerezit kane ikur jashte shtetit si rrjedhoje e mungeses se mundesive punesimi Emigracioni I perkoheshem, ndonese njerezit punojne jashte ,ata kane ndertuar nje baze dhe vijne ne shtepi per qellime pushimesh dhe per te takuar te afermit e tyre. Shtepite e dyta per njerezit qe kane levizur prane qendrave urbane Brenda vendit. Kjo e bene te nevojshme per te bere dallimin ndermjet popullsise se perhershme dhe popullsise se regjistruar.

1.2.6

Ekonomia e zones Ekonomia e zones varet kryesisht nga turizmi,pasi vetem pjesa e qafes se llogarase mund te themi qe ka nje zhvillim me te madh ekonomik per zonen, ne studim. Ku jane ndertuar restorante, hotele, park argetimi, qe japin vlere me te madhe drejt thithjes se turizmit.Cmimet ne restorantet jane goxha te leverdishme, edhe gatimi mjaft cilesor.

Pjesa Planifikuese : 1.1.1 Transporti Zgjedhja e transportit nga turistet Infrastruktura e transportit duhet te mbeshtese dy lloje trafiku: a) Mberritjen dhe largimin e turisteve ne rajonin bregdetar b) Trafikun vendor te shkaktuar nga njerezit qe punojne dhe jetojne ne zone , duke perfshire edhe trafikun qe shkaktohet nga turistet qe shikojne pamjet pitoreske kur udhetojne neper zone. 1.1.2 Turistet vendas Per arsye thjeshtezimi , pjesa me e madhe e turisteve vendas n kuptimin e rregullt mund te supozohen se vijne nga Tirana.Nje tjeter grup I madh turistesh vendas jane qytetare shqipetare qe punojne ne vendet fqinje, kryesisht ne Greqi dhe Itali, te cilet kthehen ne Shqiperi per pushime. Nje % shume e larte e ted y grupeve do te udhetojne drejt zones bregdetare dhe do te largohen prej saj me ane te transportit rrugor.Duke pasur parasysh dashurine e shqipetareve per automjetet dhe per avantazhet e marrjes

me vete te kutive frigoriferike , te furnizimeve dhe te pajisjeve per pushime. 1.1.3 Turistet e huaj Turistet e huaj zakonisht udhetojne me avion dhe preferojne te shkojene sa me afer qe te jete e mundur prane vendit te pushimit.Nje numer I kufizuar turistesh nderkombetare do te vijne nepermjet transportit detar, psh nga italia edhe nga korfuzi,disa te tjere me mjete private lundrimi. 1.1.4 Objektivat e transportit rrugor Permiresimi I sistemit rrugor duhet te ralizoje dy objektivat kryesore si me poshte: a) Ruajtjen e pervojes se udhetimit me makinene rrugen bregdetare b) Krijimin e kapacitetit te mjaftueshem transportues per : i) qytetaret vendre qe te udhetojne per ne pune; ii)ardhjen dhe largimin e turisteve; iii)udhetimet per te vizituar pika dhe vende inetesante dhe terheqese Prandaj eshte e nevojshme te gjendet nje ekuiliber per te ruajtur pervojen e mrekullueshme te udhetimit me makine ne rrugen bregdetare ,por paralelisht te krijohet nje

kapacitet I mjafueshem transporti per plotesimin e kerkesave te trafikut rrugor. 1.1.5 Permiresime ne vazhdim dhe te propozuara te kapacitetit te rrugeve Vlore-Qafe Llogara-Dhermi : eshte perfunduar rehabilitimi duke e transformuar ate ne rruge nacionale.Rruget nacionale jane ndertuar me nje shpejtesi te projektuar prej km/h , me perjashtim te disa seksioneve te veshtira ku topografia kerkon projektim shpejtesie me te ulet. Kalimet neper fshatrat Eshte e nevojshme tu kushtohet vemendje e vecante rrugeve te kalimit neper fshatra.Aktualisht keto seksione jane shume te ngushta dhe shpeshhere rruga bllokohet plotesisht nga nje automjet I vetem qe parkon plotesisht ose pjeserisht ne rruge. Duhen projektuar zgjidhje optimal rast pas rasti ; ketu mund te ofrohen disa zgjidhje te karakterit te pergjithshem.Ne kete kuader ,rekomandohet metoda e meposhtme me ane te se ciles zbatohen

kriteret me te uleta vetme nese kriteret me te larta nuk mund te realizohen : a) Krijimi I nje sistemi njekalimesh,duke ndare dy drejtimet e trafikut ne ted y rruge te ndryshme b) Zgjerimi I rruges duke prishur ndertesat qe nuk mbajne ndonje vlere te rendesishme historike c) Ndertimi I nje anashkalimi ne anaen e dishezes se fshatit d) Ndertimi I nje anashkalimi ne anen e malores se fshatit e) Ndertimi I nje tuneli 1.2.1 Vleresimi Strategjik I mjedisit Qellimi I vleresimi strategjik mjedisor. Objektivi I ksaj directive eshte qe te parashikoje nje nivel te larte te mbrojtjes se mjedisit dhe te kontribuoje ne integrimin e vleresimeve mjedisore ne pergatitjen dhe adaptimin e planeve dhe programeve me nje pikepamje qe I jep shyse zhvillimit te qendrueshem , qe siguron qe, ne perputhje me kete directive , nje vleresim mjedisor te zbatohet duke nisur nga plane dhe programe te caktuara qe kane mundesi te kene nje efekt te rendesishem ne mjedis. VSM, perfshin :

a) Permbatja dhe objektivat kryesore te planit dhe lidhnjet e tij me planet e tjera b) Menyra se si objektivat mjedisore,duke perfshire edhe ato shendetesore, te vendosur ne nivel nen-kombetar,kombetar dhe nivele te tjera, qe jane revalente me planin dhe ndonje considerate mjedisore tjeter(perfshire edhe shendetin) c) Masat e marra per te parandaluar ,zvogeluar ose lehtesuar cdo efekt negativ me rendesi mbi mjedisin , duke perfshire shendetin, qe munde te rezultoje nga implementimi I planit d) Nje skice te arsyeve per perzgjedhjen e alternativave te shqyrtuara dhe nje pershrim se si u ndermorvleresimi, duke perfshire veshtiresite e hasura ne dhenjen e informacionit e) Nje pershkrim ta masave te parshikuara ne PZHBJ ne lidhje me monitorimin e efekteve mjedisore , perfshire edhe ato shendetesore f) Nje raport permbledhes joteknik te informacionit

1.1.6 Rregulloret Kemi nevoje per Plane dhe Rregullore te cilat do te mbrojne peisazhin dhe ne te njejten kohe do nxisin zhvillimin e qendrueshem ekonomik per te perfituar i gjithe komuniteti. Tipet e zhvillimit te qendrueshem jane ato qe do ofrojne me shume vende pune dhe te ardhura me te medha, por nuk demtojne vlerat baze ekonomike te rajonit peisazhin, natyren dhe kulturen.