PEMBELAJARAN LUAR BILIK DARJAH

Disediakan Oleh Wan Iskendar Bin Wan Din

PENGENALAN
Program Pembelajaran Luar Bilik Darjah (PLBD)

telah diperkenalkan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia sejak tahun 2000 supaya pembelajaran menjadi lebih bermakna dan lebih berbentuk kontekstual. Ini adalah selaras dengan saranan UNESCO supaya mengamalkan Four Pillars of Education: Learning to Know, Learning to Do, Learning to Live Together Learning to Be.

 Untuk memastikan PLBD dilaksanakan dengan

lebih berkesan, Pusat Perkembangan Kurikulum (PPK) telah mengeluarkan Garis Panduan PLBD (Kementerian Pelajaran Malaysia, 2005) bagi membantu guru menjalankan PLBD. Pengertian, objektif dan tiga model PLBD yang melibatkan kerja lapangan dan lawatan

PENGERTIAN PLBD
Garis Panduan PLBD (Kementerian Pelajaran

Malaysia, 2005) memberi pengertian PLBD seperti berikut:

Pembelajaran luar bilik darjah (PLBD) adalah suatu program atau aktiviti luar bilik darjah yang terancang dan berstruktur. Aktiviti ini berpusatkan murid dan bertujuan untuk menyokong dan mengukuhkan pelaksanaan kurikulum sekolah. Ia juga merangkumi persekitaran pembelajaran yang progresif.

OBJEKTIF PLBD
PLBD boleh digunakan untuk tujuan

menyediakan murid untuk belajar sesuatu tajuk atau konsep yang akan dipelajari, mengukuhkan apa yang telah dipelajari, atau pun sebagai satu proses mempelajari sesuatu tajuk atau konsep. Objektif-objektif PLBD merangkumi tiga domain pembelajaran, iaitu domain pengetahuan, domain sikap dan domain kemahiran. Antaranya ialah:

 Mengukuhkan kefahaman murid terhadap konsep

yang dipelajari dalam kelas; Memberikan pengalaman pembelajaran dalam situasi yang sebenar, bermakna dan menyenorokkan; Membolehkan murid berfikir dan menguasai ilmu pengetahuan melalui pengalaman kontekstual;

 Meningkatkan minat dan sikap murid untuk

belajar; Mengembangkan kemahiran sosial dan kerja berpasukan; Mengembangkan kemahiran mengumpul, memproses dan menganalisis data dan maklumat. Menerapkan nilai-nilai murni.

MODEL PLBD
Tiga model PLBD dicadangkan dalam dokumen Garis Panduan PLBD:
Model PLBD 1: Luar bilik darjah dalam kawasan

sekolah. Model PLBD 2: Berhampiran kawasan sekolah. Model PLBD 3: Jauh dari kawasan sekolah (dengan kebenaran PPD)

PERANCANGAN PLBD

SEBELUM PLBD

SEMASA PLBD

SELEPAS PLBD

Sebelum PLBD
Menetapkan tujuan & objektif PLBD (hasil

pembelajaran tajuk / konsep dalam sukatan, sikap dan kemahiran) Ulangkaji pengetahuan dan kemahiran sedia ada yang diperlukan untuk aktiviti PLBD Memenuhi segala syarat dan kehendak rasmi seperti kebenaran bertulis daripada pihak sekolah, PPD dan ibu bapa Memaklumkan kepada murid dan ibu bapa tentang tujuan dan program LPBD

 Mendapatkan nombor telefon ibu bapa murid

supaya senang dihubungi Membuat tempahan tempat dan pengangkutan Memastikan bas mempunyai insuran penumpang, permit perjalanan dan dua orang pemandu. Memastikan insuran berkumpulan telah diambil untuk murid Memastikan seorang guru pengiring ditugaskan untuk sekumpulan sepuluh orang murid

 Membahagikan murid kepada lima orang dalam

satu kumpulan dan melantik ketua bagi setiap kumpulan untuk menjaga kebajikan setiap ahli kumpulan di sepanjang lawatan Melawat tempat PLBD dan merancang aktiviti Memberi taklimat kepada murid tentang keselamatan, peraturan dan tanggung jawab masing-masing

 Membahagikan tugas & tanggung jawab kepada

murid Menyediakan bahan-bahan yang diperlukan (termasuk alat-alat seperti kamera, perakam audio dll) Mengetahui dan menyedari tujuan dan objektif lawatan Menguasai pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan untuk aktiviti lawatan Melatih teknik-teknik mengumpul maklumat

 Mengetahui dan memahami tanggung jawab diri

dan kumpulan Memahami peraturan dan aturcara lawatan Menyediakan bahan yang diperlukan untuk aktiviti lawatan Memahami keperluan-keperluan keselamatan

Semasa PLBD
Menyelia dan mengawal murid supaya

keselamatan murid sentiasa terjaga Memberi bantuan bila diperlukan Mengalakkan murid menanya soalan untuk mendapat maklumat Membuat pemerhatian secara langsung Mengumpul dan merekod maklumat Mematuhi peraturan-peraturan lawatan Berkerjasama dalam kumpulan

Selepas PLBD
Memberi maklumat tambahan jika diperlukan oleh

murid Membimbing murid membuat rumusan Menilai pembelajaran murid dan keberkesanan aktiviti PLBD (termasuk pengurusan & pengelolaan aktiviti). Menyusun maklumat yang dikumpul Menjawab soalan-soalan tugasan dan membuat rumusan

 Menyemak dapatan dan rumusan dengan murid

atau kumpulan lain Menyediakan laporan Menghantar / membentang hasil / laporan Membincang isu-isu yang mengelirukan (jika ada)