I E S J ua n Orob i og oi ti a B H I

GIZA

GORPUTZA: AZTERKETA Erantzunak urdinez idatzi

Ariketa 1: Osatu esaldi hauek: a) Oxigenoa eta karbonoa maila honetakoa dira: Arnasaparatua.. b) Gluzidoak eta lipidoak mantenugaiak. dira. c) Lehen antolakuntza-maila biziduna hau da: zelulamaila. d) Atomo batzuk elkartuz gero, molekulak.. eratzen dira. e) Ehun bat zelula. asko elkartzen direnean eratzen da. f) Ehunak elkartzen direnean, organoak.. eratzen dituzte. g) Funtzio bat betetzen duten zenbait organo elkartzen direnean, ehunak eratzen dituzte. h) Izaki bizidun osoa maila honetakoa da: organismomaila.. i) Mintz-plasmatikoak..zelula inguratzen eta babesten du. j) Gizakien zelulek nukleoa dute; zelula eukariotikoak.. dira. k) Zelula zatitu behar denean, kromatina trinkotu egiten da eta kromosomak.. eratzen ditu. l) Kromosomak zelularen nukleoan. daude. m) Ehun Konektiboa ehunak eta organoak lotzen ditu. n) Gihar..-ehunak mugimenduak egiteko aukera ematen du. ) Epitelieta..-ehunak organoen gainazalak estaltzen ditu. o) Nutrizio-funtzioaren bidez, organismoak materia eta energia lortzen ditu elikagaietatik. p) .-aparatuak elikagaiak substantzia soilago bihurtzen ditu. q) Arnas aparatuaren bidez, oxigeno. lortzen dugu eta karbono... kanporatzen dugu.. r) Digestio...-aparatuak O2 eta mantenugaiak zelula guzietara banatzen ditu. s) Iraitz-aparatuak odoleko hondakinak. substantziak kanporatzen ditu. t) Elikagaiak kardiak. balbulan zehar pasatzen dira hestegorritik urdailera. u) Elikagaiak piloroa. balbulan zehar pasatzen dira urdailetik hestera. Ariketa 2: Adierazi esaldi hauek zuzenak (Z) ala okerrak (O) diren. a) Gizakia organismo zelulabakarra da, zelulaz osatuta dagoelako.G b) Izaki bizidun batzuek zelula bakar batez osaturiko ehunak dituzte.E

c) Biomolekulak izaki bizidunak osatzen dituzten molekulak dira.E d) Hauek biomolekulak dira: ura, gatz mineralak, zelulak, lipidoak eta proteinak.G Ariketa 3: Erantzun galdera hauei: a) Zer hiru funtzio egiten ditu zelulak?Nutrizioa, ugalketa eta harremana b) Zenbat zelula ditu gutxi gorabehera gizakiak?100 bilioi c) Zer funtzio betetzen du mintz plasmatikoak?Zelulak behar dituen substantzia sartzen dira mintz horretatik, baita kanporatu behar dituena. d) Zer esan nahi du gizakiaren zelulak eukariotoak direla esateak?Nukleoa daukatela Ariketa 4: Idatzi zer aparatuk egiten dituen funtzio hauek: a) Mantenugaiak garraiatu.Iraitz aparatua b) Hondakin-substantziak kanporatu.Arnas aparatua c) Gas-trukea. Arnas aparatua d) Mantenugaiak lortu.Digestio-aparatua e) Ugalketa.Ugal-aparatua f) Lokomozioa.zirkulazio aparatua Ariketa 5: Zein dira bizi-funtzioak?Nutrizioa,harremana,ugalketa Ariketa 6: Idatzi nutrizio-funtzioan aritzen diren lau aparatuen izenak.Digestio-aparatua, Arnas aparatua, Zirkulazio-aparatua, Iraitz-aparatua Ariketa 7: Ordenatu organoen izenak, elikagaiak ahotik sartzen direnetik kanporatu arte egiten duten ibilbidea aintzat hartuta.

1-Ahoa 2-Faringea. 3-Hestegorria 4-Urdaila. 5-Heste-lodia. 6-Heste-meharra.

Ariketa 8: Definitu digestio-guruinak eta idatzi izenak. Definizioa:Elikagaiak digeritzen ditu. Izenak:Listu-guruina, gibela eta pankrea. Ariketa 9: Erantzun galdera hauei: a) Zer hiru funtzio egiten ditu zelulak?Nutrizioa,ugalketa eta harremana. b) Zenbat zelula ditu gutxi gorabehera gizakiak?100 bilioi Ariketa 10: Ariketa hau egin eta zuzendu. Ondo dagoenean, kopiatu irudi hori dokumentu honetan.

Ariketa 11: Ariketa hau egin eta zuzendu. Ondo dagoenean, kopiatu irudi hori dokumentu honetan.