3OD]KH PDKQLWsVH DNWLYLWHWH SD IXQG Ws JMLWKD NsWR

GXNH NsQDTXU HGKH [KHSLQ H NXUVLPWDUsYH

9RWDWPXQGWsQXPsURKHQHGKHQJDYHWsPG\SHUVRQD1sVHNDPHUDWILNHQQXPsULPL
K/cu | PS. Mo c |a/\|on|
to/cn c/ dcu/c/c qc //a||/o-
|cn ma//a d|c d/a/|/a!
I/ c/c/o dc//a canaa c
dc//a ua c/|m|na/|::a:|onc
d| Iu/t|a Notc//|no
Viti i I i botimit Nr. 105 Botim i LIBERTAS MEDIA GROUP (www.gazetalibertas.com) E diel, 31 maj 2009 mimi 30 Lek
ZGJEDHJET 2009
Bashkpunim
i Libertas me
Rinascita Balcanica
RUBRIK E RE
|ae Z |ae |B
Kriza ul koston e jetess, por jo pr shqiptart
Kriza ndrkombtare, ndonse e zhyti botn
n recesion, solli me vete edhe mime t lira
pr konsumatort. T gjith treguesit e bur-
save ndrkombtare, prej ko-
hsh kan reflektuar rnie
masive t mimeve. Por sh-
qiptart nuk mund t prfito-
nin. Sipas t dhnave zyrtare
t Institutit Kombtar t
Statistikave, mimet pr
pjesn drrmuese t mallrave
dhe shrbimeve n tregun me
pakic jan m t larta se nj
vit m par dhe shum pak prej tyre kan
reflektuar ulje mimesh, si pasoj e krizs.
T dhnat tregojn se rritjen m t madhe t
mimeve e kan pasur pikr-
isht ata artikuj q zn edhe
peshn m t madhe t
shpenzimeve mujore pr
familjaret. mimet pr ush-
qimet q zn rreth 40 % t
shpenzimeve mujore t nj
familjeje ishin n prill t ktij
viti 4,2 % m t rritura se sa e
njjta periudh e nj viti m...
I/c/ d/c//o/| | O/an|:a/c
c unon/ctc /c o/|c|c
nc /|/|m Bcn|/ Ba/|u
INTERVIST
Qeveria, presion
policve para
fushats elektorale
KQZ hap rrugn pr manipulim
K
O
H
A

E

L
I
R

|
a

e
Z
Z
-
Z
B
S
U
D
O
K
U
,

F
J
A
L

K
R
Y
Q
E
,
H
O
R
O
S
K
O
P
I
,

K
U
R
I
O
Z
I
T
E
T
E
|ae 5
Kreu i PS-s, Rama:
Votoni partin,
jo individt!
|ae B
|ae ||
T gjithve na kujtohet loja
e fmijris "grur-grur,
misr-misr", ku "grur" thu-
hej kur dikush nga lojtart
afrohej drejt t tjerve q
rrinin t fshehur, dhe "mis-
r" kur po ky lojtar largohej,
pa i gjetur shokt e tij t
lojs. Kshtu shfaqen dhe
zhduken edhe...
Nga MIMOZA EREBARA
Paolo Maldini,
drejt nj udhtimi
t panjohur
PROFIL
|ae ZB
Autostrada Tiran - Durrs SMS: +355 (0) 68 60 22 373
Kilometri i 3-t Tel: +355 (0) 4 2 357 869
Kutia Postare 1521 Fax: +355 (0) 4 2 357 945
www.kristal.edu.al info@kristal.edu.al
)XVKDWD1GU\VKHQMsYsVKWULPPHKXPRUSsUWHM
VHULR]LWHWLW Ts SsUFMHOO SROLWLND H GLWsV
Berisha dhe Rama, sikleti me kandidatt!
|ae |B
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
Lo//a/| |m|o/ | /uad/c c
M|/an|/ |und| | n/c ||/o/|c
25-t/ca/c mc /o nc /cm|c
|ae 4
Politika
efemere
KOMENT
Manipulimi
elektoral,
nj histori
Perndimore
DOSSIER
N 1924, nj firm e Grigory
Zinoviev - ose m sakt nj
falsifikim i firms s tij -pro-
vokoi nj kriz politike n
Britani, duke nxitur ar-
miqsin mes saj dhe Bash-
kimit Sovjetik. Zinovievi drej-
tonte asokohe lvizjen komu-
niste botrore... |ae |5
YD]KGRQ9HQGLPHWVXUSUL]sWs.4=PHYRWDWHPD[KRUDQFsV5HDJRQRSR]LWD
Pushime t lira, 10 vendet ku mund t shkoni
|ae |B
2
E diel, 31 maj 2009
Departamenti i Marketingut
dhe Publicitetit pran Libertas
reklama@gazetalibertas.com
Kryeredaktor:
PLATOR NESTURI
kryeredaktori@gazetalibertas.com
Sektori i Ekonomis:
ALBAN BEQAJ
ekonomia@gazetalibertas.com
Sektori i Politiks
SKERDILAJD ZAIMI
politika@gazetalibertas.com
Sektori i Kroniks:
ANILA PRIFTI
kronika@gazetalibertas.com
DEKLARATA: Kreu I PB-s bn IbIrr]e
pr I voIuar parIII, dbe ]o IndIvIdI e
veanI. BIoganI I rI I ParIIs BocIaIIsIe
"N] voI, 10 depuIeI
P
remIImeI n Ierren I
kan marr n dor
kandIdaII pr de-
puIeI, ndrsa "deIa]eI e
orIenIImII I voIave I ka mar-
r prsIpr kreu I PB-s, dI
Bama. N IakImIn e organI-
zuar d]e n qyIeIIn e IIerII,
kreu I PB-s ka br IbIrr]e
I qarI pr I mos voIuar
kandIdaII, por sub]ekIeI
poIIIIke. N] IbIrr]e q nuk ka
pasur n qendr depuIeII e
PB-s, por kandIdaII e par-
IIve I I]era q, me an I
n]ob]eve q kan n zona
mund I rIvaIIzo]n I
zg]edburII e PB-s pr I
fIIuar zg]edb]e. Me arsy-
eIImIn se kandIdaII e
veanI mund I kaIo]n nga
n] krab n I]eIrIn, Bama
synon I mInImIzo] fIguraI
e veanIa q ]an n fusbaI
eIekIoraIe. N kI mnyr,
merIIa e fIIores I Iakon sub-
]ekIII poIIIIk, dbe ]o perfor-
mancs apo fIgurave IndIvId-
uaIe n fusbaI. "Mos I dg-
]onI dbe mos sbkonI pas kan-
dIdaIve q vI]n vrdaII n
qyIeIeI e fsbaIra rreIb qy-
IeIII, duke krkuar voIa In-
dIvIduaIe. Nuk kenI asn] ar-
sye Ia barxbonI voIn Iua]
pr n] IndIvId kIu e pr n]
IndIvId aI]e, n mnyr q
nesr I sbIkonI pasIa] I
n]]In sbfaq]e I sbmIuar
depuIeIsb q IrafIkoben sa
ma]Ias, sa d]aIbIas, sI 18 v]eI
me radb, sbI sbprebur
kandIdaII I s ma]Is pr
kryemInIsIr, dI Bama.
Kreu I PB-s ka br n]
IbIrr]e orIg]InaIe ku, duke
krkuar voIaI pr sub]ekIIn
poIIIIk q aI dre]Ion, mund
I merren m sbum kandI-
daI. "BoI zg]edb]a sbI e
qarI: me n] voI, I pak-
In 10 depuIeI me ParIIn
BocIaIIsIe, Iba aI. I sIgurI
n fIIoren e s ma]Is,
Bama ka sbIuar se pas 28
dIIsb qeverIa socIaIIsIe do
I ]eI n do cep I vendII
ku ka probIeme. Pa komen-
Iuar kundrsbIarIn e II]
poIIIIk n kIo zg]edb]e,
BaII BerIsba, kreu I PB-s I
sbI referuar modeIII I
TIrans, pr I marr voIaI
e qyIeIarve I IIerII.
Mo c |a/\|on| to/cn c/ dcu/c/c qc //a||/o|cn
Partia Socialiste, thirrje pr t votuar logot e partitive
Kreu i PS-s, Rama:
Votoni partin, jo individt!
Me sistemin e ri zgjedhor nuk ka m bastione
t majta e t djathta. Deklarata e kreut t PDS-
s, Paskal Milo, n qytetin e Shkodrs, ka
synuar t kthej n qendr t vmendjes
shmangien e kandidatve t veant q fi-
tojn gjithmon n nj zon. Por, edhe pse
n parim Kodi Zgjedhor ka synuar kt gj,
n t vrtet, listat e kandidatve n qarqe
kan njerz q, n nj far mnyre, simboli-
zojn fitoren e partive n kto zona.
RRZOHEN BASTIONET
LESKAJ, N ELBASAN
Fushat me modelin Rama
Puna e kryeIarII I BasbkIs s
TIrans, dI Bama, sbI mod-
eII q po prezanIo]n n] p]es
e kandIdaIve pr depuIeI, pr
I marr sa m sbum voIa.
KandIdaI]a e PB-s n Qarkun
e IbasanII, VaIenIIna Ieska],
g]aI IakImeve n Bbez I Pe-
qInII ka krkuar voIaI pr sub-
]ekIIn q prfaqson, duke
premIuar I n]]IIn ndrysbIm sI
n TIran. "KryeIarI I ParIIs
BocIaIIsIe ka dbn prova me
TIrann, q Ia ka ndrysbuar
faqen. BbqIprIa do I bbeI!
Ne do I mbsbIesIm forI bI-
znesIn agrar me kIo eIemenIe,
sepse bIznesI agrar do zbvIIIo]
fsbaIIn. PadysbIm, programI I
fsbaIII do I IsbIe I mangI
veIm me kI p]es, n qofI
se ne nuk do I mbsbIesIm
fermerIn, Iba a]o. Ieska] ka
sbIuar se dbnIa e voIave pr
BerIsbn do I onIe vend n
koIaps ekonomIk dbe InsIIIu-
cIonaI, pr kaIr vIIe I I]era.
PRSRI KARTAT
Islami: Afati mbaron sot
ParIIa BocIaIIsIe do I daI soI
me n] I]eIr qndrIm pr sb-
I]en e karIave, kur mbaron
edbe afaII q I kan vendosur
qeverIs pr IIsIn e sakI I
apIIkuesve. N n] dekIaraI
pr sbIyp, prfaqsuesI I PB-s,
KasIrIoI IsIamI, u sbpreb se, n
rasI I dsbIImII I procesII,
e g]IIb prg]eg]sIa pr kI
sbI]e I Iakon qeverIs.
"PBBH-]a dekIaron se nuk
pranonIe I sbndrrobe] n
basbkfa]Iore n admInIs-
IrImIn e n] procesI I dsbIu-
ar e q, pr m Iepr, synon I
manIpuIo] rezuIIaIIn e
zg]edb]eve, Iba aI. IsIamI sb-
I sbprebur se afaIeI e vendo-
sura nga PB-]a nuk dubeI I
merren sI presIon I qeverIs,
por, reaIIsbI, zg]edb]eI ]an I
rrezIkuara. "Mungesa e n]
prg]Ig]e]e, derI m 31 ma]
2009, do I konsIderobeI n]
Iregues sbIes negaIIv I mung-
ess s Iransparencs, Iba aI.
Krkojm vota, pr tju shptuar nga varfria
Pa shum teorizime dhe
larg premtimeve t par-
ealizueshme elektorale,
kandidatit i PS-s pr
deputet n Kor, Ben
Bl ushi , ka prezantuar
programin e tij pr t ndi-
hmuar banort e zonave
rurale. N takimin e or-
ganizuar n fshatin Men-
kulas t Kors, i sho-
qruar edhe nga kandi-
dati tjetr i PS-s, Arben
Ahmetaj , Bl ushi ka
premtuar ndryshimin e
cilsis s jetess pr
banort e zonave. Pasi
ka prmendur gj i t h
problemet q ka sot fs-
hati me tokn, prodhimet
buj qsore dhe mung-
esn e i nvest i meve,
Blushi ka shtuar se, me
ardhj en e PS-s n
pusht et do kri j ohet
mundsia pr zhvillimin
e fshatit. Nse ne kemi
vendosur tu krkojm
vota, kemi vendosur ta
shptojm fshatin nga
varfria, tha Blushi. M
pas, kandidati i PS-s ka
prmendur pikat e pro-
gramit t s majts, pr
uljen e kostos s prodhi-
meve bujqsore, uljen e
mimit t nafts pr ferm-
ert. Blushi ka prcaktu-
ar edhe rolin e ministris
s zonave rurale q do t
ndihmoj fermert. Kemi
vendosur t kemi nj min-
istri t veant pr fsha-
tin, nj ministri q do t
ndrhyj fshat m fshat
t Shqipris; do t nd-
rhyj aty ku ka nevoj pr
nj rrug, aty ku ka
nevoj pr nj shkoll,
aty ku ka nevoj pr kan-
alizime, aty ku ka nevoj
pr tregj e, aty ku ka
nevoj pr t ulur kostot
e prodhimit bujqsor, tha
ai. Ndrkoh q largimin
e fermerve nga punimi i
toks Blushi e ka cilsuar
si krim t mazhoranc
elektorale. Nse ka nj
krim kombtar, q sht
br n kto 2-3 vitet e
fundit me fshatin, sht
fakti se qeveria e ka brak-
ti sur fshati n, duke e
ndar fermerin nga fs-
hati. Prej gati 200-300
vjetsh, asnj qeveri nuk
ka arritur dot ta ndaj
fermerin nga fshati. Kt
i a arri t i pr 2-3 vj et
qeveria e Sali Berishs,
tha Blushi. N zonn q
ka numrin m t madh t
t larguarve n emigra-
cion, gjat fjals s tij
Blushi ka cikur edhe kt
problem, q vjen si pa-
soj e keqqeverisjes s
vendit. T rinjt tan po
largohen pr t punuar
tokat n Greqi, duke ln
kt u pa punuar t okat
tona, edhe pse tokat i
kan trashgim nga gjy-
shrit dhe baballart,
sht shprehur kandidati
pr deputet i PS-s.
BLUSHI N KOR
QAMIL XHANI
35(07,0(7
Bujqsia, ulja e mimit t
nafts, shtimi i prodhimit,
ulja e varfris dhe m
shum vmendje pr zonat
rurale, jan premtimet krye-
sore ku sht prqendruar
fushata e PS-s. Edhe pas
18 muajve t Dialogut me
Shqiprin, n shnjestr
t ksaj force mbetet fshati,
si kategoria e veant q do
t sjell m shum vota.
Takimet e Blushit, Leskajt
apo dhe t nj sr figurash
t tjera kan pasur si qllim
kt grup zgjedhsish. Kjo
sht vn re edhe n fjali-
met e kreut t PS-s n
Lushnj apo dhe n Patos.
Pr ta balancuar disi fush-
atn, Rama do t vizitoj
qytetet kryesore, ku do t
shpall edhe kandidatt.
E majta, n
qendr fshatin
3
E diel, 31 maj 2009 POLITIKA POLITIKA POLITIKA POLITIKA POLITIKA
Gfupct c numcfimit, tc lig|shmc dhc mc 2 nga 4 sipas Kodit
KQZ. Votat mund t
numrohen edhe nga
vetm dy persona
A
to q munguan n fjalimet e PS dhe
LSI pr hapjen e fushats ishin
fjalt bashkim dhe koalicion. Petro
Koi ka hedhur dje iden e nj takimi
paraelektoral mes faktorve t s majts
pr t garantuar fitoren n zgjedhjet e
28 qershorit. Nj deklarat q n vrullin
e fushats fton drejtuesit e PS-s t bjn
llogarit m mir pr t arritur fitoren.
Koi ka br thirrje pr nj takim
paraelektoral, ku t marrin pjes Rama,
Meta dhe Nano. N kushtet politike t
krijuara, pr t maksimalizuar pjes-
marrjen pa mungesa t socialistve n
procesin zgjedhor, pr t rritur opti-
mizmin e fushats s koalicioneve t
majta dhe pr t realizuar objektivin e
prbashkt t largimit t qeveris Ber-
isha nga pushteti, ka thn Koi dje n
komunikim pr mediet. Sipas tij, situa-
Koi: Takim pafa zg|cdh|cvc mcs tc ma|tcs
Kfcu i PS\ 91 kcfkon alcancc mcs Ramcs, Mctcs dhc Nanos
EGLANTINA NASI
N
umrimi i votave pr
zgjedhjet e 28 qer-
shorit, mund t
bhet edhe nga dy persona
t vetm dhe jo katr, si
sht prcaktuar n kodin
zgjedhor. Nj vendim i till
sht marr dje n
mbledhjen e Komisionit
Qendror t Zgjedhjeve,
prmes debatesh t shum-
ta mes antarve, t cilt
kan ngritur dyshime mbi
funksionimin real t tij. N
fund sht arritur q t
miratohet me 4 vota pro dhe
3 kundr, vendimi i cili sank-
sionon ligjrisht kuorumin e
mjaftueshm q t filloj
numrimi i votave pr
zgjedhjet e 28 qershorit. Ai
do t jet vetm dy perso-
na, nga katr n fakt, prej t
cilve sht caktuar t ngri-
het secili prej tyre, bazuar
n nenet prkatse t kodit
zgjedhor. Praktikisht, ai
parashikon q nse ndonjri
prej antarve t grupeve t
numrimit t votave nuk
paraqitet, procesi mund t
filloj edhe kur jan t pran-
ishm gjysma e antarve.
Nj fakt ky, i cili do t dukej
absurd n proceset e kalu-
ara zgjedhore, kur edhe me
mungesn e nj antari t
vetm, grupi i numrimit t
Procesi i numrimit t votave n zgjedhjet e
kaluara ka rezultuar si nj prej hallkave, e
cila shkakton m shum vonesa n shpalljen
e rezultateve prfundimtare e kjo gj pritet t
ndodh edhe kt radh, me gjith masat e
ndrmarra n kuadrin e kodit t ri zgjedhor,
duke vendosur kamera apo transmetim
online t procesit t numrimit.
PROBLEMATIKA E NUMRIMIT
NDRYSHIMET E REJA FAVORIZIMI
Lidhur me procesin e
numrimit t votave, Komisio-
ni Qendror i Zgjedhjeve ka
marr edhe nj mas tjetr,
e cila ka shtuar dyshimet e
antarve t opozits n kt
institucion mbi funksionimin e
procesit. Konkretisht, KQZ ka
vendosur q pavarsisht
funksionimit t kamers
vzhguese, ky proces t mos
ndrpritet, n rast t ndonj
defekti apo ndrprerje t
mundshme t tij. Sipas ven-
dimit t Komisionit Qendror t
Zgjedhjeve, nse gjat pro-
cesit t numrimit kamera q
monitoron procesin nuk funk-
sionon, numrimi i votave do
t vazhdoj deri n fund.
Ndrkoh, q sipas nenit 93
t kodi t zgj edhor, rol i i
mbikqyrjes s procesit
zgjedhor nga kamerat sht
cilsuar si i pazvend-
sueshm pr ndjekjen e tij
dhe nuk parashikohej nj
mas e till, pr ndonj mo-
ment t shkputjes s trans-
metimit prej tyre, duke nnk-
uptuar n fakt, q kjo gj du-
hej t ishte e prhershme dhe
e padiskutueshme Regjistri-
mi transmetohet n koh re-
ale n monitor t vendosur
prball vzhguesve t sub-
jekteve zgjedhore, prcakto-
hej n kt nen t kodit, por
duket se Komisioni Qendror
i Zgjedhjeve ka dashur q t
parashikoj me ligj, edhe
rastet e mundshme kur ky
proces mund t ndrpritet
n mes dhe mund t shkak-
toj probleme.
KZ: Idhc ncsc
kamcfat fikcn,
numcfimi vazhdon
ta parazgjedhore mund t precipitoj
n humbjen e s majts, nse nuk mer-
ren menjher masa pr ti paraprir
rezultatit t zgjedhjeve. N kushtet kur
gjith partit kryesore t s majts jan
duke br fushat n mnyr individu-
ale, ndrsa mazhoranca sht m
solide n kto zgjedhje, votat e elek-
toratit t majt nuk mund t shrbejn
pr krijimin e nj qeverie nga dy ko-
alicionet e majta. N kt linj, drej-
tuesi i PSV 91, Koi, u ka br thirrje
drejtuesve t s majts t ln mnjan
mrite prball rrezikut t katr viteve
t tjera me Berishn kryeministr. PSV
91 propozon vendosjen e dialogut
paraelektoral t t 3 forcave politike
socialiste, PSV 91, LSI dhe PS mes tyre,
si edhe me liderin historik t social-
istve, Fatos Nano. Ky mirkuptim
paraelektoral jo vetm do ta bnte
plotsisht t mundur drgimin e Ber-
ishs n pension, por do t hidhte edhe
bazat e bashkpunimit qeveriss pr 4
vitet e ardhshme, u shpreh Koi.
Kryeministri Berisha vazhdon t premtoj n
takimet e tij elektorale me qytetart se
do t ndryshoj gjendjen pr t gjith vendin, dhe
se fshatin do ta bj si qyteti, duke uar uj dhe
asfalt n do shtpi. Nj gj t till ai e ka theksuar
edhe gjat deklarimeve t djeshme me rastin e
ceremonis s inaugurimit t rikonstruksionit t
rrugs n komuns Dushk.
PREMTIMET E BERISHS
votave nuk niste nga puna,
edhe sikur t kalonin or
apo dit t tra. Deri n vitin
2005, kur jan kryer edhe
zgjedhjet e fundit t
prgjithshme n vendin
ton, grupet e numrimit t
votave kan qen t prbr
prej 12 personash, t cilt
prfaqsonin thuajse t
gjitha partit kryesore q
futeshin n garn elekto-
rale. E me gjith kt numr
t madh t antarve, edhe
nj person i vetm t mun-
gonte, procesi i numrimit
as q bhej fjal t funksion-
onte. Ndrsa n zgjedhjet e
reja, jo vetm q grupet e
numrimit jan t prbr
nga pak persona, vetm 4,
por madje ligjrohet edhe
fakti q ata mund t funk-
sionojn edhe vetm me dy
t till. Pjesa e antarve q
e mbshteti kt nism, e ar-
gumentoi me faktin se
ngaq procesi do t jet i
mbikqyrur me masa m t
rrepta se m par, prfshir
kto kamerat, monitorimin
online etj., procesi nuk ka
nevoj pr nj mburoj t
fort antarsh t grupeve
t numrimit, si ka ekzistu-
ar deri pak koh m par.
Por, sipas antarve t
opozits n Komisionin
Qendror t Zgjedhjeve, ky
fakt prbn nj shkas pr t
hamendsuar edhe dukurin
e manipulimit t votave n
zgjedhjet e ardhshme, pasi
ekziston mundsua q n
kto grupe, kur t rastis q
t jen dy persona, ata t
jen nga i njjti kamp politik,
gj q pasohet me riskun pr
t kryer ndonj manovr me
votat, n favor t tij. Kjo pasi,
sipas kodit zgjedhor, 4
antart e nj grupi t
numrimit t votave i prka-
sin 2 partive t mdha, ndr-
sa dy t tjert, dy m t
mdhave ndr t voglat q i
pasojn ato, ka l shkas pr
t aluduar n nj aleanc mes
partive t cilat i prkasin t
njjtit kamp politik.
Neni 95 i Kodit
Pr numrimin e votave,
2 di t para di ts s
votimit, caktohen Grupe
Numri mi t Votave.
Numri i tyre sht dy pr
do tavolin numrimi.
Propozimet pr emrimin
e antarve duhet t
dorzohen n komisionet
zonale zgjedhore, t pa-
ktn 4 dit prpara dats
s zgjedhjeve. Nj grup
numrimi numron jo m
pak se 5 qendra votimi
dhe jo m shum se 10
qendra votimi.
GRUPET
Neni 93 i Kodit
KQZ-ja vendos prdorimin
e kamerave regjistruese
dhe t monitorve (ekran-
eve) pr shfaqjen e fletve
t votimit prpara vlersim-
it t tyre. Kamerat me re-
zolucion t lart instalohen
mbi tavolinn e numrimit
n mnyr t till q bjn
t mundur regjistrimin e
vlersimit t do flete voti-
mi. Regjistrimi transmeto-
het n koh reale n mon-
itor t vendosur prball
vzhguesve t subjek-
teve zgjedhore.
KAMERAT
ZGJEDHJET N PE
Tre shqiptar figurojn si kandi-
dat n listat belge pr 736 eu-
rodeputet n Parlamentin Evro-
pian, n kuadrin e zgjedhjeve t 4
qershorit n 27 vende t BE-s.
Nermin Kumanova, sht njra prej
tyre, lindur dhe rritur n Belgjik,
por me prindr shqiptar, t cilt
kan ruajtur gjuhn dhe traditat
shqiptare, t cilat ia kan prcjell
edhe s bijs. Mezini sht mbiem-
ri i saj nga ana e babait, ndrsa
nna i prket fisit Berisha. "Mendoj
se vrtet ka ardhur koha t hyjm
n Parlamentin e BE-s sepse ne
kemi prparuar dhe kemi br re-
forma pozitive. Kam dshir t jem
zri i t gjith shqiptarve", ka po-
huar 28-vjearja pr mediet lidhur
me nj fakt t till.

E dicI, 81 maj 2000

Kriza ul koston e jetess, por jo pr shqiptart
Kriza ndrkombtare, ndonse zhyti botn n recesion, solli me vete edhe mime t lira
0HJMLWKDWs%DQNDH6KTLSsULVsSDUDVKLNRQVHNRQVXPDWRULGRWsSsUEDOOHWPHUULWMHWsoPLPHYH
Dollari Amerikan USD 94.45
EURO EUR 132.50
Paundi Britanik GBP -0.12
Franga Zvicerane CHF 87.58 -0.17
Banka e Shqipris,
dat 29.05.2009
ZHVLERESM LEHUT do I
prkIbebeI n mIme m I IarIa ImporII,
duke usbIruar presIone rrIIse n nIveIIn
e prg]IIbsbm I mImeve n vend
K
rIza ndrkombIare,
ndonse e zbyII
boIn n recesIon,
soIII me veIe edbe mIme I
IIra pr konsumaIorI. T
g]IIb IreguesII e bursave
ndrkombIare, pre] kobsb
kan refIekIuar rnIe masIve
I mImeve. Por sbqIpIarI
nuk mund I prfIIonIn. BI-
pas I dbnave zyrIare I In-
sIIIuIII KombIar I BIaIIs-
IIkave, mImeI pr p]esn
drrmuese I maIIrave dbe
sbrbImeve n Iregun me
pakIc ]an m I IarIa se n]
vII m par dbe sbum pak
pre] Iyre kan refIekIuar uI]e
mImesb, sI paso] e krIzs.
T dbnaI Irego]n se
rrII]en m I madbe I mI-
meve e kan pasur pIkrIsbI
aIa arIIku] q zn edbe
pesbn m I madbe I
sbpenzImeve mu]ore pr
famII]areI. mImeI pr usb-
qImeI q zn rreIb 40 % I
sbpenzImeve mu]ore I n]
famII]e]e IsbIn n prIII I
kII] vIII 4,2 % m I rrIIura
se sa e n]]Ia perIudb e n]
vIII m par. BrII]e mImesb
me 3,1 % ka pasur edbe gru-
pI I dyI m I madb n
sbpenzImeI mu]ore, aI I
qIrave, I u]II, I Indve
d]egse dbe energ]Is, pr I
cIIn n] famII]e sbpenzon
mesaIarIsbI 16,3 % I I
ardburave I sa]. BnIe mI-
mI ka pasur pr IransporIIn
me 0,T %, komunIkImIn 19
% dbe vesb]eI 0,1 %. Por I
Ire kIo grupe maIIrasb dbe
sbrbImesb zn veIm 13,8
% I sbpenzImeve I n]
famII]e]e, nda] dbe prfIIImI
nga uI]a e mImII I Iyre sb-
I fare I redukIuar. Banka e
BbqIprIs, zyrIarIsbI IboI
se mImeI kan mbeIur I
IarIa, pr sbkak I zbvIer-
sImII I IekuI nda] euros,
monedb m I cIIn bIIbeI
p]esa drrmuese e Im-
porIeve sbqIpIare. Por ka
dIsa eksperI q Ibon se
n] nga sbkaqeI q nuk I Ie-
]on konsumaIorI I prfI-
Io]n nga rnIa e mImeve
sbI domInImI I ekono-
mIs s vogI sbqIpIare nga
grupImeI e fuqIsbme mo-
nopoI q, n ndon] rasI,
sbI pranuar edbe nga veI
qeverIa.
QyIeIarI sbqIpIar dubeI
I prgaIIIen pr I'u prbaI-
Iur me n] rrII]e I mImeve
I maIIrave I konsumII I
prdIIsbm, prfsbI kIu
usbqImeI. Banka e Bb-
qIprIs ka anaIIzuar ecur-
In e derIIanIsbme I mI-
meve, I cIIaI kan psuar
rnIe g]aI mua]ve I par
I kII] vIII, pr sbkak I uI-
]es drasIIke I mImeve I
maIIrave I ImporIII. Por k]o
Iendenc rrezIkon I ndry-
sbo] IrsIsbI, pr sbkak I
zbvIersImII I nd]esbm I
monedbs kombIare, Ie-
kuI. ksperII e InsIIIucIon-
II mbIkqyrs bankar argu-
menIo]n se dobsImI I Ie-
kuI sbI fakIor m prcak-
Iues n ecurIn e mImeve
sesa redukIImI I kosIove I
maIIrave I ImporIII.
BIpas Iyre, zbvIersImI I Ie-
kuI do I prkIbebeI n
mIme m I IarIa ImporII,
duke usbIruar presIone
rrIIse n nIveIIn e prg]IIbs-
bm I mImeve n vend.
Por, prve dobsImII I
monedbs kombIare, n]
I]eIr arsye q prIIeI I
ndIko] n rrII]en e mImeve
I maIIrave I konsumII
g]aI mua]ve I ardbsbm
sbI edbe sezonI IurIsIIk.
ksperIenca e derIIanIsbme
ka Ireguar se mImeI rrIIen,
pr sbkak I sbIImII I
krkess nga IurIsII dbe
emIgranII, q kIbeben n
aIdbe pr pusbIme. mImeI
sbno]n nIveIe I IarIa,
veanrIsbI n qyIeIeI breg-
deIare. K]o, pavarsIsbI se
n Ireg fuIeI prodbImI ven-
das bu]qsor, I cIII, I pak-
In IeorIkIsbI dubeI I sb-
kakIo] uI]en e mImeve I
arIIku]ve usbqImor.
Qeveria e re, q do t nis punn n shtator, pas
zgjedhjeve parlamentare do t prballet me probleme
serioze t ekonomis n vend. Ekspert t fushs
jan t mendimit se shpenzimet e mdha buxhetore,
tipike n nj vit elektoral, nuk jan t mirpritura n
kohn kur ekonomia po prballet me efektet e krizs.
Edhe t dhnat m t fundit t Ministris s Finan-
cave na japin tablon se t ardhurat nuk jan reali-
zuar n masn e programuar, ndrsa shpenzimet jan
tejkaluar. Ekonomisti Gjergj Teneqexhiu thot se kto
shpenzime jan nj barr e madhe pr buxhetet n
vazhdim, pasi kostot e financimit t buxhetit jan rri-
tur ndjeshm, pr shkak t interesave t kredive q
jan marr. Sipas tij, sht e nevojshme nj shprn-
darje e njtrajtshme e investimeve pr gjat gjith vitit
dhe nuk duhet t prqendrohen vetm n nj 6-mu-
jor. Mbi t gjitha, shum investime n nj koh mbar-
ti n mungesn e
cilsis. Nga ana
tjetr, edhe Banka
e Shqipris, n
raportin e saj t fun-
dit ka konstatuar
se shpenzimet n
kt tremujor kan
arritur n kufijt
maksi mal . E
gjith kjo situat
pr ekonomistt
krcnon inflacion.
Profesori i ekono-
mis, n Universite-
tin e Tirans, Sulo
Hadri, shprehet se
qeveria po sillet n
mnyr tipike, si n
nj vit elektoral.
Por, ndryshe nga hert e tjera, ky vit ka nj specifik,
pasi ekonomia po ndjen efektet krizs. "Un jam i
mendimit se t gjitha kto investime t prqendruara
n kt periudh do t rrisin papunsin n 6-mujorin
e dyt, si dhe do t sjellin ngadalsim t rritjes
ekonomike", shprehet Hadri. Ekonomia shqiptare
ka dhn efekte t prekjes nga kriza, duke nisur q
nga rnia e eksporteve, tkurrja e kreditimit, rnia e
remitancave, zhvlersimi i lekut, bllokimi i sektorit t
ndrtimit etj. Banka e Shqipris ka sugjeruar disa
her se qeveria duhet ta rishikoj buxhetin, duke i
marr n konsiderat t gjitha kto efekte.
Qeveria e re do t
prballet me probleme
serioze t ekonomis
N SHTATOR
PAGESA E PRI VATI ZI MI T
CEZ-I NUK KA PAGUAR AKOMA. DOLLAPI I OSSH-S GNJEN

dbe n momenIIn e dor-

beq]es, Isb-kreu I OBBH-s ka
gn]yer, duke Ibn se "]u Informo]
q CZ Group ka derdbur n arkn
e sbIeIII 102 mIIIon euro dbe, k]o
sbI arsye]a q un, sIpas kusb-
Ieve I konIraIs, paraqes do-
rbeq]en, basbk me KsbIIIIn
MbIkqyrs". Por, ndrkob, dre]IorI
I MenaxbImII I BorxbII n MInIs-
IrIn e IInancave, XbenIII DemIr-
a], dekIaroI n Tv KIan, para dy
dIIsb, se kompanIa eke akoma
nuk e ka paguar vIern e prIvaIIz-
ImII dbe prIIeI Ia b] pr dy ]av.
TenderI pr sbII]en e OperaIorII I
Bbprndar]es s nerg]Is u zbvII-
Iua n sbIaIor I vIIII I kaIuar. N
kI Iender ndrkombIar fIIuese
u sbpaII kompanIa eke CZ, e cIIa
bIeu T5 pr qInd I aksIoneve, me
n] vIer pre] 102 mIIIon euro. Pas
sbum mua]sb negocIaIasb, mes
qeverIs sbqIpIare dbe kompanIs
eke, konIraIa e sbII]es u fIrmos m
11 mars. G]aI negocIaIave, qever-
Ia sbqIpIare ka arrIIur I'I bInd zyr-
IarI e kompanIs eke q I mos e
rrIsIn mImIn e energ]Is pr kI
vII. Por se sa do I ]eI rrII]a e IarI-
fave I energ]Is pr vIIIn e ardbs-
bm, k]o ende nuk dIbeI. N n]
IakIm me medIeI, I zbvIIIuar pak
kob m par, prfaqsuesII e IarI
I kompanIs eke kan preferuar
I ]en I rezervuar pr sbI]e I
nd]esbme I kompanIs, sI ]an
IarIfaI e energ]Is apo sbkurIImeI e
punon]sve. PrIvaIIzImI I Opera-
IorII I Bbprndar]es s nerg]Is
sbI cIIsuar sI n] ndr proceseI
m I vsbIIr. Me prIvaIIzImIn e
OBBH-s prIIeI q furnIzImI me
energ]I pr konsumaIorI I
prmIrsobeI nd]esbm. CZ sb-
I n] ndr kompanII energ]eIIke
q udbbeq n vropn Qendrore
me T mIIIon kIIenI dbe me n]
kapacIIeI I InsIaIuar pr pro-
dbImIn e energ]Is, energ]Is
nukIeare, nga qymyrI dbe bIdrocen-
IraIeve pre] 14 300 MW. GrupI CZ
rendIIeI ndr db]eI kompanII en-
erg]eIIke m I mdba n vrop.
Kryeministri Berisha
5
E diel, 31 maj 2009 KRONIKA KRONIKA KRONIKA KRONIKA KRONIKA
BAKIU: Ligji i miratuar nga Parlamenti
ishte nj turp. Nuk mund t flasim pr
zbatimin e parimeve t prgjithshme,
dhe as pr teknikat e hartimit t ligjeve
'cvcfia, pfcsion policcvc pafa fushatcs clcktofalc
!lct dfc|tofi ckzckutiv i 'Ofganizatcs sc punon|csvc tc policisc nc lifim, Bcsnik Bakiu
N seancn e tij t fundit, Parla-
menti shqiptar miratoi ligjin pr
sigurimin shoqror suplementar
t punonjsve t policis. mund
t na thoni pr kt?
U befasova nga gjithka, q nga
procedura e prgatitjes, kultura
dhe mnyra e t shkruarit e deri te
shpejtsia dhe shkelja e proce-
durave n miratimin e tij. Por, pr
t qen i sinqert, m shum me
erdhi keq pr faktin se, mjer ky
vend n dor t kujt ka rn! Ligji i
miratuar nga Parlamenti ishte nj
turp. Nuk mund t flasim pr zba-
timin e parimeve t prgjithshme,
dhe as pr teknikat e hartimit t
ligjeve. Gjuha e prdorur sht e
palatuar dhe kontradiktore. Nuk
sht br asnj konsultim me or-
ganizatn ton, at t Ushtarakve
n Lirim dhe Sindikatn e Policis,
si grup interesi, konsultim ky i do-
mosdoshm dhe parakusht ky
pr transparencn. Kta shakax-
hinj t kombit (sipas Imzot Fan
Nolit) guxojn t kthej kohn
prapa dhe t krijoj fantajuri-
spondencn. Madje, guximi i tyre
kalon edhe at t skenaristve dhe
regjisorve hollivudian t filmave
fantastiko-shkencor.
Cilat jan vrejtjet tuaja konkrete
pr kt ligj?
S pari, procedurat n prgatitjen
dhe miratimin e ktij ligji kan
qen jo transparente dhe antilig-
jore. Prgatitja e ktij ligji nuk sh-
t parashikuar n asnj dokument
strategjik t shtetit shqiptar, duke
filluar nga Plani Kombtar pr zba-
timin e MSA-s, te Strategjia Ko-
mbtare pr Zhvillim e Integrim
dhe duke prfunduar te strategjit
sektoriale e planet vjetore t insti-
tucioneve t interesuara.
Megjithse pretendohet se projekti
sht miratuar me VKM nr. 452,
dat 15.4.2009, n faqen elektroni-
ke t saj, ku flitet pr vendime e
projektligje, nuk gjendet. Projekti
sht drguar dhe protokolluar n
sekretarin e Kuvendit, n datn
13.5.2009, me nr. 1428 (pra nj muaj
me vones), sht diskutuar po at
dit vetm n Komisionin e Ekon-
omis (pa vrejtje), pa kaluar n
asnj komision tjetr. Por, sipas
rregullave, duhet t kalonte mini-
malisht n Komisionin e Ligjeve,
at t Siguris dhe KCS. S dyti,
barazimi q i bhet trajtimit t
punonjsve t Policis s Shtetit
me efektivat e strukturave t tjera
sht i pamotivuar, pasi natyrat e
puns jan t ndryshme. Pa dashur
t abuzojm, duam t theksojm
me dhimbje se, jo n Shqipri q
nuk gjendet shrbim tjetr, por as
n vendet e tjera, q t ket rreth
250 efektiv t saj t rn n krye
t detyrs dhe mbi 200 t tjr t
plagosur. N Kodin Evropian t
Etiks Policore (Rekomandimi
ANILA PRIFTI
(2001) 10, i miratuar nga KMKE-
ja, m 19 shtator 2001), rekoman-
dohet: Stafi policor t sigurohet
me masa t veanta pr shndetin
dhe sigurin, duke marr parasysh
karakterin e veant t puns poli-
core dhe vazhdon me: Karta
Evropiane Sociale dhe vendimet
ligjore n shtjet, lidhur me kt
Kart, prmbajn elemente t
rndsishme q kan t bjn me
t drejtat ekonomike dhe sociale t
personelit policor. S treti, mira-
timi i ktij ligji demotivon punon-
jsit e Policis s Shtetit. Nga kon-
taktet e bisedat midis kolegsh q
ne kemi pasur, kemi konstatuar
frik e pasiguri. Sipas rekomandi-
meve t KE-s, E drejta pr shpr-
blim dhe sigurime shoqrore, n
nivelin e duhur, si dhe pr masa t
veanta q lidhen me kujdesin
shndetsor dhe sigurin e person-
elit policor, prbjn kushtet esen-
ciale pr ta br profesionin e po-
licit sa m trheqs. Ky aspekt sh-
t shum i rndsishm, duke pa-
sur parasysh nevojn pr staf
shum t kualifikuar, q duhet re-
krutuar dhe mbajtur n radht e
policis. Ndrkoh, nj person-
el policie, i shprblyer dhe traj-
tuar mir, minimizon munds-
in q ai t prfshihet n aktiv-
itete t padshirueshme, si
sht korrupsioni. S katrti,
unifikimin e pensioneve, pavar-
sisht nga funksionet e gradat q
kan pasur dhe kontributet q jan
derdhur. Pra, gjenerali barazohet
me ushtarin.
Po prse u futn n kt ligj edhe
punonjsit e policis, kur te ligji i
ri Pr Policin e Shtetit kjo sh-
tje ishte rregulluar?
Hajde merre vesh kt! Sipas min-
istrit t Financave, kishte vakuum
ligjor. Gnjeshtr me bisht! Por, pr
fat t keq, deputett, n fjaln q
mbajn n Kuvend, nuk mbajn
prgjegjsi (jan t paprgje-
gjshm). Po bj nj rezyme t ak-
teve ligjore e nnligjore, me t cilat
sht rregulluar kjo shtje: Ligji
nr. 9749, dat 04.06.2007, Pr Po-
licin e Shtetit . Ligji nr. 8661, dat
18.9.2000, Pr sigurimin shoqror
suplementar t punonjsve t Pol-
icis s Shtetit, VKM nr. 507, dat
18.7.2003, Pr kompensimin pr
privacionet dhe humbjet q i sh-
kaktohen punonjsit t Policis
s Shtetit, pr shkak t nevojave t
puns dhe shrbimit, ndryshuar
me VKM nr. 435, dat 28.6.2006, me
VKM nr.167, dat 28.3.2007, VKM
nr. 358, dat 13.6.2007, VKM nr. 552,
dat 27.11.1999, Pr trajtimin
ekonomik e financiar t familjeve
t punonjsve t policis, q
humbin jetn ose plagosen pr sh-
kak t detyrs, VKM nr. 38, dat
26.1.2001, Pr nj mbrojtje t
veant t personave q ndih-
mojn policin dhe t punonjsve
t policis q u krcnohet jeta,
familja dhe prona, pr shkak t
detyrs .VKM nr. 443, dat
16.6.2005, Pr kushtet, kriteret
dhe masn e prfitimeve nga sig-
urimi shoqror suplementar i
punonjsve t Policis s Shtetit
dhe antarve t familjeve t tyre,
n rastet kur punonjsi ndrpret
karriern. T drejtat e fituara me
Ligjin nr. 8661, dat 18.9.2000, Pr
sigurimin shoqror suplementar t
punonjsve t Policis s Shtetit,
rikonfirmohen edhe me ligjin e ri
Pr Policin e Shtetit, nr. 9749,
dat 04. 06. 2007, n Nenin 89
(Dhnia e pensionit dhe prfiti-
meve suplementare), ku prcakto-
het se Punonjsi i Policis, prve
prfitimeve q rrjedhin nga Ligji nr.
7703, dat 11.5.1993, Pr sigurimet
shoqrore n Republikn e Sh-
qipris, i ndryshuar, gzon t
drejtn e prfitimeve t tjera sh-
tes, sipas kushteve dhe kritereve
t prcaktuara n Ligjin nr. 8661,
dat 18.9.2000, Pr sigurimin sho-
qror suplementar t punonjsve
t Policis s Shtetit. Gjat viteve
2006-2008 ky trajtim jo vetm q
sht konsideruar i pranueshm,
por sht rritur katr her masa e
pensionit suplementar t punon-
jsve t Policis s Shtetit. Me
VKM 459/2006 sht rritur n
masn 2 pr qind, me VKM nr. 447,
dat 13.7.2007, sht rritur n
masn 3 pr qind dhe me VKM nr.
820, dat 18.6.2008, sht rritur n
masn 5 pr qind; dhe, n vitin
2009, po ashtu. Pra, si e shihni
edhe vet, ministri ka gnjyer. Por
far ti bjm? sht deputet,
nuk e padisim dot!
Ky ligj prek drejtprdrejt edhe
antart e organizats suaj,
nprmjet fuqis prapavepruese
q i jepet. Si e shpjegoni kt?
Kjo bie haptas n kundrshtim me
frymn e Kushtetuts (duke cenu-
ar parimin e shtetit t s drejts,
konceptin e siguris juridike, t s
drejts s fituar, t pritshmris s
ligjshme dhe t besimit t qyteta-
rve te shteti, parim q sht sank-
sionuar n Nenin 4 t Kushtetuts)
dhe Konvents Evropiane pr t
Drejtat e Njeriut, duke ven n
dyshim parimin e sundimit t s
drejts dhe siguris juridike, e cila
mund t preket vetm n raste pr-
jashtimore, kur sht fjala pr t
mbrojtur nj interes publik. Gjyka-
ta Kushtetuese e Republiks s
Shqipris, n Vendimin e saj nr. 9,
dat 26.2.2007, n nj shtje ana-
loge si kjo (fuqia prapavepruese e
nj ligji pr sigurimet shoqrore
suplementare, lidhur me t drejtat
q jan njohur), thekson se Si el-
ement i shtetit t s drejts, siguria
juridike presupozon, ve t tjerave,
besueshmrin e qytetarve te sh-
teti dhe pandryshueshmrin e
ligjit pr marrdhniet e rregullu-
ara. Besueshmria ka t bj me
bindjen e individit, se nuk duhet t
shqetsohet vazhdimisht ose t je-
toj me frik pr ndryshuesh-
mrin ose pr pasojat negative
t akteve juridike, t cilat mund
t cenojn jetn e tij private ose
profesionale, dhe t prkeq-
sojn nj gjendje t vendosur me
akte t mparshme. Dhe vazh-
don se Cenimi i parimit t sig-
uris juridike bhet veanrisht
m i ndjeshm n marrdhniet
e sigurimeve shoqrore t disa
kategorive punonjsish, me qen
se kjo marrdhnie mbshtetet
n strukturn ligjore t mbajtjes
s besimit dhe n bindjen e t
siguruarve pr seriozitetin dhe
korrektsin e shtetit.
Cili ka qen reagimi juaj ndaj ktij
projekti dhe hapa mendoni t
ndrmerrni n t ardhmen?
Organizata jon, jo vetm n pro-
gram, por edhe n kontribute re-
ale t antarsis s saj, ka prior-
itet ndrtimin dhe funksionimin e
shtetit ligjor. N kt prizm, t
gjitha hapat pr t penguar kalimin
e ktij projektligji jan e do t jen
ligjore e demokratike. M konkre-
tisht: prgatitm oponencn ton
pr kt draft dhe vum n dijeni
titullart e Ministris s Brend-
shme dhe Policis s Shtetit. Kemi
vn n dijeni misionet e huaja q
asistojn Policin Shqiptare, nga t
cilt kemi gjetur mirkuptim.
Lobuam me grupet parlamentare
dhe deputet t veant (nj pjes
e t cilve kan qen ish-kolegt
tan). Gjithashtu, n kto pr-
pjekje, po bashkpunojm edhe me
sindikatn e policis dhe organiza-
tn e ushtarakve n rezerv. N
mnyr shum konstruktive, duke
besuar n nj gabim teknik,
krkuam heqjen e ktij projektligji
nga agjenda e seancs parlamen-
tare etj. Po kujt i flet?! Un them
mendimin tim, ti tund kokn
tnde! Ka qen nj emision radio-
fonik n fillimin e viteve 90 i dy
miqve t mi q ironizonte diktat-
urn. Kshtu edhe kjo pun!
Aktualisht, i jeni drejtuar Presi-
dentit t Republiks pr ta kthyer
edhe nj her pr rishqyrtim n
Parlament. Po nse Presidenti e
dekreton, far do t bni?
Nuk besoj, madje as e oj n mend.
Zoti President e ka integritetin e
duhur pr t kryer veprimin normal
ligjor q, sipas nesh, do t ishte rik-
thimi n Parlament. N t njjtn
koh, ka edhe prgjegjsin pr t
prmbushur dy detyrime, q ky ligj
i cenon hapur. E para, t mbroj
Kushtetutn, t cilin ky ligj e shkel
hapur; e dyta, t forcoj sigurin
kombtare, t ciln ky ligj, me tra-
jtimin q u bn punonjsve t k-
tyre strukturave, e cenon rnd.
Megjithat, n Shqipri do gj
sht e mundur. Por ne jemi pr-
gatitur pr do skenar t mund-
shm, para t cilit do t na duhet
t prballemi. Kemi gati krkes-
padin pr n Gjykatn Kush-
tetuese; jemi ven n kontakt me nj
studio ligjore t huaj, pr ta drguar
shtjen n Gjykatn e t Drejtave
te Njeriut n Strasburg. Kjo na u
mundsua nga ndihma bujare e
unioneve homologe t huaja.
Besueshmria ka t
bj me bindjen e
individit, se nuk duhet
t shqetsohet vazhdi-
misht ose t jetoj me
frik pr ndryshuesh-
mrin ose pr pasojat
negative t akteve
juridike, t cilat mund t
cenojn jetn e tij
private ose profesion-
ale, dhe t prkeqsojn
nj gjendje t vendosur
me akte t mparshme
Zoti President e ka
integritetin e duhur pr
t kryer veprimin
normal ligjor q, sipas
nesh, do t ishte rikthi-
mi n Parlament. N t
njjtn koh, ka edhe
prgjegjsin pr t
prmbushur dy detyr-
ime, q ky ligj i cenon
hapur. E para, t mbroj
Kushtetutn, t cilin ky
ligj e shkel hapur
Besnik Bakiu
6
E diel, 31 maj 2009
KRONIK KRONIK KRONIK KRONIK KRONIKA AA AA
PROKURORIA: Nj ndr pistat, ku prokurort
jan duke punuar shum, sht ajo e nj
konflikti t hershm midis dy familjeve, i cili pr
gjith kto koh nuk sht harruar
Ekzekutimi i deputetit,
hetohet vrasja e nj komisioneri
Prjashtohet nga hetimi vrasja pr konflikte t pronsis, shtohet nj e re
Makina e nj 23-vjeari sht
shkatrruar n Shkodr, ndr-
sa tre persona jan shpallur n
krkim t shkaktimit t dmit.
Uniformat blu than se ka
identifikuar si autor tre djem,
t cilt u zhdukn nga vend-
ngjarja dhe tani jan persona
n krkim. Ngjarja ka ndodhur
n lagjen Bahallk t qytetit
Shkodr, kur sht dmtuar
me mjete t forta, duke iu thy-
er xhamat, fenert dhe shpuar
gomat, automjeti tip Opel Vec-
tra, me targa BZ 492143, n
pronsi t 23-vjearit E.D. Pasi
u kryen veprimet procedurale
dhe nga grumbullimi i informa-
cioneve, rezultoi se autor t
dmtimit t ktij mjeti jan tre
djem. Policia konfirmoi emrat
e t dyshuarve: Fred Shkm-
bi, 19 vje, Zef Shllaku, 22
vje, Drilon Hila, 20 vje.
SHKODR
I shkatrrojn
makinn, n
krkim 3 persona
INTERPOL TIRANA SJELL NGA GREQIA, JORGO POLLOZHINN
EKSTRADOHET, 11 VJET M PAR GRABITI ME ARM FURGONIN E PASAGJERVE
TIRAN
Zihet me t fejuarin, vetflijohet 20- vjearja
VLOR
M
beten vetm tre
pista hetimi,
lidhur me vrasjen e
deputetit Fatmir Xhindi.
Edhe pse fillimisht u prfoln
shum pista, n t cilat
prokuroria ishte duke hetu-
ar, ndrmjet t cilave dhe ajo
pr konflikte pronsie, tash-
m kan mbetur vetm tre
pista zyrtare, duke e prjas-
htuar at t pronsis. Nj
ndr pistat, ku prokurort
jan duke punuar shum,
sht ajo e nj konflikti t
hershm midis dy familjeve, i
cili pr gjith kto koh nuk
sht harruar. Msohet se pr
kt pist, prokuroria ka t
dyshuarit e saj, por q nuk
bhen t ditur pr efekt t
hetimit. Nj tjetr pist dhe
nj tjetr i dyshuar nga ana
e prokuroris, lidhen me
vendimin e dhn disa vite
m par nga ana e gjykats,
ku autori ose autort mund
t ken menduar se Fatmir
Xhindi mund t ket influ-
encuar pr dhnien e atij
vendimi. Por, dika sht e
paqart n kt pist, nuk
saktsohet nse Xhindi ka
influencuar pr dnimin e
tyre apo ka influencuar pr
lirimin e tyre. N rast se sh-
t versioni i dyt, ather
mendohet se autori ose au-
tort mund t jen famil-
jart e t dmtuarve nga
ndrhyrja e deputetit Xhin-
di n vendimin e gjykats.
Pista e tret ka t bj me
funksionin e tij. Lidhur me
kt pist, grupi hetimor
sht duke zbardhur nj
ngjare t ndodhur disa vite
m par, shkaku i s cils
kishte arsye politike.
Prokuroria, pasi ka veri-
fikuar t gjitha pronat m
emr t Fatmir Xhindit dhe
t afrmve t tij, ka prjas-
htuar prfundimisht pistn
e vrasjes pr konflikte
pronsie, e cila pr hir t s
vrtetes, ishte ndr pistat
m t prfolura n media.
Edhe pse kan kaluar plot
29 dit nga vrasja e depu-
tetit t PS-s pr zonn e
Roskovecit, Fatmir Xhindi,
grupi hetimor ka arritur t
nxjerr n drit fare pak
gjra t nevojshme pr
zbardhjen e ksaj ngjarjeje,
q tronditi gjith opinionin.
Vetm pak koh m par,
ministri i Brendshm, Bujar
Nishani, njoftoi se policia
ishte shum afr zbardhjes
s ngjarjes dhe arrestimit t
autorit. Po kshtu, t
njjtn deklarat ka lshuar
N
j person i akuzuar nga
drejtsia shqiptare pr
grabitje t armatosur ndaj
pasagjerve t nj furgoni sh-
t ekstraduar dje nga shteti
fqinj i Greqis. Sipas informa-
cioneve nga zyra qendrore e
Interpol Tirans, bhet e ditur
se rreth mesdits s djeshme
sht ekstraduar nga Interpol
prej shtetit helen, ku edhe
fshihej prej disa vitesh, i
krkuari nga policia shqiptare,
31-vjeari Jorgo Pollozhina,
lindur dhe banues n fshatin
Buimas, t Pogradecit. Sipas
t dhnave, ky person ka qen
i shpallur n krkim nga ana e
policis s Pogradecit, pasi
gjykata e Pogradecit, me ven-
dimin nr.33 t ndrmarr m
06.05.2004, e ka dnuar at me
6 vjet e 8 muaj heqje lirie, pr
veprn penale t Vjedhjes me
arm e kryer n bashkpunim,
parashikuar nga nenet 140 dhe
27 t Kodit Penal. Uniformat
blu konfirmuan se ngjarja, pr
t ciln 31-vjeari Pollozhina
akuzohet, ka ndodhur m dat
08.06.1998 n Qaf-Than, t
Rrethit Pogradec, ku ai s
bashku me disa persona t
tjer kan ndaluar nj furgon
pasagjersh dhe n krcnimin
e armve u kan marr atyre t
gjith sendet me vler q kish-
in me vete, duke u kujtuar
udhtarve ngjarjet e frikshme
t marsit 1997, ku grabitjet me
arm t udhtarve ishin br
fare t zakonshme pr person-
at q guxonin t udhtonin
npr akset e Shqipris. Bu-
rimet than se pas ekstradim-
it, Pollozhina do t vuaj dn-
imin e caktuar n qelit e
burgjeve shqiptare.
dhe Kryeprokurorja Ina
Rama, e cila sht shprehur
se organi i akuzs sht
duke punuar fort pr ta
zbardhur sa m par kt
ngjarje. Por, edhe pse Nis-
hani dhe Rama u shprehn
optimist pr zbardhjen e
ksaj ngjarjeje, deri m tani,
ve eliminimit t nj piste t
shumprfolur, nuk ka asn-
j veprim konkret.
Pasi aksidentoi pr vdekje
puntorin e rrugs, u largua
nga vendi i ngjarjes, pr tu
kapur nj or m von. Uni-
format blu t Komisariatit Nr.
6 bn t ditur se, specialistt
e Hetimit t Aksidenteve kish-
in arrestuar n flagranc Ida-
jet Sefn, 20 vje, lindur n
Dibr dhe banues Tiran. Si-
pas policis, arrestimi i tij u
b pasi dje, n Kombinat,
pran zons s Misto Ma-
mes, duke drejtuar automje-
tin vetur tip Volzwagen, me
targa TR 6185 E, ka aksiden-
tuar, me pasoj vdekjen,
puntorin e pastrimit t
rrugs, Sknder Kokn, lin-
dur n Puk dhe banues n
Kombinat. Drejtuesi i autom-
jetit, pas aksidentit sht lar-
guar, duke e ln automjetin
n vendngjarje, por sht
kapur nga shrbimet e Ko-
misariatit Nr.6.
Nj ndr pistat, ku
prokurort jan duke
punuar shum, sht
ajo e nj konfIikti t
hershm midis dy
famiIjeve, i ciIi pr
gjith kto koh nuk
sht harruar. Msohet
se pr kt pist,
prokuroria ka t
dyshuarit e saj, por q
nuk bhen t ditur pr
efekt t hetimit.
HETIMI
N
j 20-vjeare nga fshati Mavrov i
Rrethit t Vlors, Irena Runaj, ka
zgjedhur ti jap fund jets, pasi kish-
te debatuar me t fejuarin e saj. Ka
qen ora rreth 12.30, kur n familjen
Runaj, n fshatin Mavrov, sht dg-
juar nj krism arme. Menjher, famil-
jar t ksaj familjeje kan nxituar pr
t par se far kishte ngjar, por jan
shtangur kur kan par t mbuluar n
gjak vajzn e tyre 20-vjeare, Irenn.
Ka qen nusja e xhaxhait t viktims,
e cila ka gjetur trupin e t res, n nj
prej dhomave t baness, dhe men-
jher ka lajmruar edhe t afrmit e
tjer, t cilt e kan transportuar pr
n Spitalin Rajonal t Vlors. Fatkeq-
sisht, e reja ka mbrritur e vdekur dhe
trupi sht uar drejt e n morgun e
qytetit, ku sht njoftuar m pas edhe
policia. Nga ekspertiza e vendit t ng-
jarjes, si dhe kqyrja e trupit t vik-
tims, rezultoi se ajo ishte vetqllu-
ar me arm zjarri. Plaga e shkaktuar
nga arma ishte vdekjeprurse, pasi
ishte marr n kraharor. Policia ka
marr n pyetje familjart, pr t m-
suar rreth shkaqeve q e uan at n
vetvrasje. Sipas tyre, vajza rreth dy
dit m par ka debatuar me t fejua-
rin e saj n telefon, por ky ia ka mbyl-
lur telefonin, pasi jan zn me fjal.
Ajo ishte shum e tronditur dhe e
friksuar se mos ai e kishte ln. Si pa-
soj e gjendjes n t ciln vajza ndod-
hej, e ka uar at n aktin vetvrass.
Policia ka inspektuar armn, me t ci-
lin vajza ka vrar veten, nj arm zjarri
e tipit ifte, t ciln familja Runaj e
kishte me leje. Trupi i pajet i vajzs
sht trhequr nga familjart nga
morgu i Spitalit Rajonal t Vlors.
Aksidenti,
prangoset
23-vjeari
7
E diel, 31 maj 2009
AKTUALITET AKTUALITET AKTUALITET AKTUALITET AKTUALITET
Falsifikonin
makinat e vjedhura,
procedohen 4 persona
N
j procedim penal ka nisur dje
n qytetin bregdetar t Dur
rsit pr katr persona q, sipas
policis, falsifikonin numrat e shasive
t automjeteve, duke u br madje
targimin me dokumente t falsifikuara.
Aktiviteti kriminal nuk ka shptuar pa
rn n sy t agjentve civil t poli-
cis s qytetit bregdetar, t cilt nisn
menjher hetimin intensiv. Uniformat
blu konfirmuan se, fal nj hetimi t
nisur rreth nj jav m par, policia
kishte rn n gjurmt e tyre, t cilt e
ushtronin aktivitetin e tyre n disa pika
servisi. Zyrtarisht, konfirmohet se katr
personat, t cilt gjenden aktualisht
nn akuzn e Falsifikimit t vulave dhe
stampave apo formularve, kontra-
band me mallra t tjer, parashikuar
nga nenet 190/1 dhe 174 t Kodit Pe-
nal, jan 46-vjeari Alfred Myzeqari, lin-
dur dhe banues n Durrs, i cili ka fal-
sifikuar numrin e shasis s automjetit
t tij Benz vetur, me targ DR 43 13
B, duke br targimin me dokumente
t falsifikuara. E njjta akuz rndon
edhe mbi 37-vjearin Flamur Greca,
banues n fshatin Hardhisht t
Shajakut, i cili, sipas policis, ka falsi-
fikuar numrin e shasis dhe ka targuar
mjetin tij tip Benz, me targ DR 12
20 B, me dokumente t falsifikuara. I
treti n listn e policis, pr nj akt t
till, rezulton t jet 38-vjeari Erzen
Dedej, banues n Durrs, i cili ka falsi-
fikuar numrin e shasis dhe ka targuar
automjetin tip Benz, me targ DR 14
21 B, me dokumente t falsifikuara. 58-
vjeari Ylli Hodo, lindur n Prmet dhe
banues n Durrs, sht i katrti i pro-
ceduar q ka falsifikuar numrin e sha-
sis dhe ka targuar automjetin tip
Benz, me targa DR 97 50 B, me do-
kumente t falsifikuara. Burimet poli-
core kan br t ditur edhe skemn
se si ishte organizuar aktiviteti krimi-
nal. Sipas tyre, personat q kishin nj
automjet, i cili mund t ishte i vjedhur,
dhe q kishte probleme me verifikimin
e numrit t shasis, mund t adreso-
het n nj pik servsisi pran fshatit
Hardhisht t Shajakut. Personat n
procedim, tashm mund t modifiko-
nin numrin e shasis, duke br nj le-
galizim t mjetit, duke e pajisur me do-
kumente t rregullta, paka se mjeti
mund t ishte i vjedhur diku tjetr. Nj
skem e till mashtrimi nuk sht e
panjohur pr policin. Disa vite m
par, disa pika servisi, kryesisht gjat
akseve rrugore midis Durrsit dhe Ti-
rans, sikurse edhe prgjat disa ak-
seve t Jugut, agjentt e policis kish-
in arritur t zbulonin se n disa pika
servisi automjetesh apo varreza
mjetesh t vjetra, bhej edhe modifiki-
mi i numrave t shasis s mjeteve il-
egale, duke i kthyer n Legal, mad-
je, me dokumente t rregullta. At
koh, agjentt arritn q nj pjes t
ktyre aktiviteteve ilegale ti mbyllnin,
fal nj pune intensive. Por duket se ky
aktivitet ende nuk sht eliminuar tr-
sisht, gj q e provojn edhe pro-
cedimet e fundit ndaj katr personave.
Duffcs, ndfyshonin numfat c shasisc
Njc 14-cjcdrc ngd jshdli Bdoicc lc
Rrclhil lc V/orcs, i kd dhcnc jund jclcs,
pdsi nuk mundi lc duronlc ngdrkcscn
mcsimorc nc shko//c. Burimc ngd Po/i-
cid c V/orcs ocnc lc dilur sc minorc-
nid K. K. nicncsc c shko//cs -cjcdrc
lc Bdoiccs, ndodhcj nc orcn c mcsimil
kur kd nisur lc shkumczojc ngd gojd.
Shokcl c k/dscs, lc lmcrrudr, kdnc njoj-
ludr mcsucscn dhc mc pds djo kd ccnc
nc dijcni prindcril c cdjzcs. Brcndd
pdk minuldsh, nc shko//c kdnc mocr-
rilur prindcril c lc milurcs, lc ci/cl c
niscn cdjzcn nc spild/. Mcsohcl sc kd
gcnc c kolc ndcrhgrjd c mjckccc, pdsi
14-cjcdrjd ndcrroi jclc. Pds ckspcrl-
izcs mjcko-/igjorc, shkdk i cdckjcs lc
sc milurcs ishlc konsumimi ngd dnd c
sdj c njc sdsic lc konsidcrucshmc dc-
lcrgjcnli, konkrclishl, k/or p//dkdsh.
Po/icid konjirmoi sc kishlc mdrrc nc
pgcljc jdmi/jdrcl c cdjzcs, lc ci/cl nuk
kdnc dilur lc jdpin ndonjc molic gc do
ld juslijikonlc sddopdk ccprimin jd-
ld/ lc 14-cjcdrcs. Por jdmi/jdrcl kdnc
dck/drudr sc cdjzd c lgrc dilcl c jun-
dil kishlc gcnc c slrcsudr, pcr shkdk lc
ngdrkcscs mcsimorc lc jundcilil, lc
ci/cn djo nuk kd mundur ld pcrod//ojc.
\LORI
Minofcnia, fund |ctcs
nga stfcsi i mcsimcvc
OPERACIONI
Uniformat blu konfirmuan se, fal nj hetimi t ni-
sur rreth nj jav m par, policia kishte rn n
gjurmt e t dyshuarve q, ushtronin aktivitetin e
tyre n disa pika servisi. Zyrtarisht, konfirmohet se
aktualisht jan t dyshuar katr persona nn
akuzn e Falsifikimit t vulave dhe stampasve apo
formularve, kontraband me mallra t tjer
GLORJAN JANJAJ
Dy gfabit|c nc
24 ofc, nc !ushc-
Kfu|c dhc Ilbasan
NGJARJA
Dg grdoiljc, njcrd prcj lc ci/dcc mc
drmc, kd ndodhur djc nc Fushc-
Krujc dhc nc E/odsdn. Burimcl c
po/icisc konjirmudn sc pcrsond
cndc lc pdnjohur, lc drmdlosur mc
sc miri, kdnc lcnludr lc grdoisin
djc pds mcsndlc njc drgjcnddri nc
gglclin c Fushc-Krujcs, por kdnc
hdsur nc rczislcnccn c rojcs sc
dggdnil Oczim Koiu, i ci/i kd moc-
lur i p/dgosur. Po/icid ocri lc dilur
sc rojd mocli i p/dgosur, pds lcnld-
liccs sc grdoilcscc pcr lc hgrc nc
dggdnin c j/oriril dhc pcr lc cjcdhur
oizhulcrilc c j/oriril. Koiu cshlc
sjc//c mc urgjcncc nc Spild/in Ush-
ldrdk lc Tirdncs, ku kd mdrrc cdhc
ndihmcn c pdrc mjckcsorc. Burimcl
ngd spild/i ocjnc lc dilur sc gjcnd-
jd shcndclcsorc c Koiul cshlc c
rcndc, ndcrsd mcsohcl sc grdoilcsil
ishin lc drmdlosur, por cndc nuk di-
hcl numri i sdklc i pcrsondcc. Ngd
hclimcl pdrdprdkc mcsohcl sc dld
jdnc jdnc pcrpjckur lc hgjnc mc
jorcc, dukc shkdlcrrudr dcrcn c
pdsmc lc dggdnil. Endc nuk dihcl
ncsc dld kdnc drrilur lc cjcdhin nc
dggdn, por po/icid cshlc nc kcrkim
lc lgrc. Prilcl lc pcrmircsohcl gjcnd-
jd c rojcs, gc lc mund lc sigurohcl
cdhc njc idcnlikil lc lgrc. Njc ljclcr
rdsl grdoiljc, c njc njcsic pricdlc,
cshlc shcnudr gjdlc orccc lc ndlcs
cdhc nc njc jshdl lc E/odsdnil, nc
Shirgjdn. Pcrsond cndc lc pdnjohur
kdnc grdoilur gjdlc ndlcs sc djcshmc
njc dggdn, ku lrcglohcshin md//rd
ushgimorc. Burimc po/icorc konjir-
mojnc sc pcrsond lc pdnjohur kdnc
drrilur lc grdoisin njc shumc prcj
300 mijc /ckcsh lc rcjd, si dhc ko-
mpjulcrin gc pcrdorcj ngd lrcgldri.
Mcsohcl sc grdoilcsil kdnc mundur
lc hgjnc nc dggdn, dukc lhgcr
dcrcn c lij. Po/icid cshlc ccnc nc
kcrkim dhc prilcl gc lc ojcrc sc
shpcjli nc gjurmcl c lgrc.
8
E diel, 31 maj 2009
M
onedha vendase
pritet t forcoj
pozitat ndaj euros,
teksa ka humbur mjaft ter-
ren nga fillimi i vitit, koh
kur nj euro kmbehej me
123,5 lek ndrsa dje me
132,6. Brenda qershorit do
t jen rreth 350 milion
euro, t cilat do t injekto-
hen n ekonomin vendase,
valut q pritet t ndikoj
n kursin e kmbimit n fa-
vor t lekut. Ministria e Fi-
nancave, nprmjet drej-
torit t Menaxhimit t Borx-
hit, Xhentil Demiraj, konfir-
moi pr medien marrjen e
transhit t par prej 95 mil-
ion eurosh, pjes e kredis
250 milion euro t siguruar
kt fillim muaji nga disa
banka ndrkombtare, e
konsideruar si nj arritje
nga FMN dhe Banka
Botrore. N favor t
forcimit t lekut, prve
kredis dhe t ardhurave
nga privatizimi i OSSH-s,
gjat javve n vijim, do t
ndikojn edhe flukset valu-
tore t emigrantve apo tur-
istve t huaj. N raportin e
fundit, Banka e Shqipris
vren se ecuria e kursit t
kmbimit ka vijuar ten-
dencn nnmuese edhe
gjat muajit prill, gj q nuk
ka lejuar prcjelljen e mi-
meve t ulta n tregjet
botrore n mimet e kon-
sumit n Shqipri. Kredia
Interesi i kredis s
qeveris, ndoshta mbi 13%
Sipas ekspertve t huaj t bankave, qeveria ka nn-
shkruar nj kontrat ku ka negociuar me bankat
kreditore, pr t pasur nj norm t lvizshme intere-
si, kurse marzhi do t jet 9,65 pr qind, plus euribor
q, aktualisht sht nga 1,25 pr qind deri n rreth 2
pr qind. Marrveshja q qeveria ka nnshkruar me
kto banka parashikon nj rritje n vazhdimsi t
kredis, e cila do t kaloj vlern 13 pr qind t inter-
esit t saj, pavarsisht asaj aktuale prej 11,3 pr qind
t publikuar zyrtarisht. Kredia, me kushte tepr t
shtrenjta, do t shrbej pr financimin e rrugs
Rrshen-Kalimash, pjes e Durrs-Kuks. Aksi rrugor
q po ndrtohet nga Bechtel&Enka do t vijoj t
mbetet gropa e financave t shtetit shqiptar. Qever-
ia sht justifikuar me faktin se tregu bankar i huaj
ka munges t theksuar parash, pr rrjedhoj, kred-
it q jepen kan terma t forta tregtare. Marrvesh-
ja e arritur disa dit m par me katr banka, pr t
marr hua 95 milion, me interes rreth 11 pr qind,
tregon edhe nj her nevojn e qeveris pr par, edhe
pse pretendon se i ka realizuar t ardhurat n bux-
het n masn 100 pr qind. Nga marrveshja, gazeta
zbulon t tjera detaje, q nuk duken aspak n favor-
in ton. Kshtu, prve interesit tepr t lart, n kra-
hasim me tregun e brendshm, bankat do ti mbajn
qeveris 2 pr qind mbi shumn, si menaxhim
kredie, prfshi dhe 0,75 pr qind tarifa sindikat.
N total, jan rreth 2 milion euro q i zbriten
shums 95 milion, si pasoj e kushteve t vendo-
sura nga bankat. Ministria e Financave argumen-
ton se marrveshja ka disa avantazhe lehtsuese
n pagimin e kredis, ndrsa i cilson negociatat
t suksesshme, n nj koh kur asnj vend i rajonit
nuk ka mundur t marr kredi n terma tregtare.
Kredia sht me maturim trevjear, por q i jep t
drejtn Shqipris ta shlyej para kohe, duke fillu-
ar pas nj viti nga disbursimi. Interesi i kredis
sht variabl dhe prbhet nga indeksi euribor
plus marzhi prej 9,65 pr qind. Komisioni i menax-
himit t kredis sht 2 pr qind e shums s dis-
bursuar dhe tarifa sindikale sht 0,75 pr qind.
Ministria e Financave ka konfirmuar se interesi
sht disi i lart, por n prputhje me interesat e
tregut dhe m i ult se sa interesat q u ofrohen
vendeve me profil risku, t ngjashm me t Shqipris.
M|n|//|a c I|nancatc. L|/c dc/d|u/ 95 m|/|onc cu/o
Brenda qershorit, 350 milion euro injektim n ekonomi, favorizohet leku
Qeveria merr transhin e
par t kredis tregtare
m e fundit q qeveria sh-
qiptare mori nga bankat pri-
vate me kushte tregtare
duket se do t ket pasoja
jo t vogla n ekonomin
shqiptare n vitet n vijim.
Ky ka qen edhe mendimi i
ekspertve dhe drejtuesve t
disa bankave private n ven-
din ton, t cilt e kan
gjykuar, si aspak t favor-
shme, prqindjen e lart t
interesit m t ciln sht
marr kredia prej 250 milion
eurosh. Sipas tyre, mar-
rveshja q qeveria ka nn-
shkruar me kto banka
parashikon nj rritje n
vazhdimsi t kredis, e cila
do t kaloj vlern 13 pr
qind t interesit t saj, pavar-
sisht asaj aktuale prej 11,3
pr qind t publikuar zyrtar-
isht. Por interesi stratosfer-
ik i ka rehatuar disa banka
q veprojn n Shqipri,
ndrkoh q ka shrbyer si
konkurrenc pr bizneset
dhe individt shqiptar.
Nse bankat kan mundsi
t kreditojn qeverin, ku
rreziku sht i ult, me inter-
BERLIN
MIRATOHET PLANI PR SHPTIMIN E
PRODHUESIT T AUTOMOBILAVE OPEL
Samiti i krizs pr koncernin Opel, i cili
zgjati deri n ort e para t mngjesit,
prfundoi me sukses. Qeveria gjermane
mbshteti konceptin e siprmarrjes aus-
triako-kanadeze Magna, e cila, s bash-
ku me bankn ruse Sberbank, do t ket
shumicn e aksioneve t Opelit. Kt in-
formacion e bri t ditur ministri gjer-
man i Financave, Peer Steinbrck, pas
samitit t krizs t zhvilluar deri n ort
e para t mngjesit (30.05) n kancelari
n Berlin. N samit mori pjes edhe vet
kancelaria gjermane Angela Merkel.
Ministri i Jashtm gjerman, Frank
Walter Steinmeier, u shpreh i knaqur
pas takimit maraton. Opeli ka nj t
ardhme. Punonjsit nuk do ti humba-
sin vendet e puns; kjo sht perspekti-
va pr dhjetra mijra familje. Prandaj,
jam i knaqur me negociatat e sotme,
u shpreh ai. Pritet miratimi i komision-
eve buxhetore te landeve Hessen dhe
Nordrehin-Westfalen. Nse plani mirato-
het edhe prej komisioneve buxhetore t
landeve Hessen dhe Nordrhein-West-
falen, do t hapet rruga pr kredit e
domosdoshme pr mbijetesn e koncer-
nit. Pr t mbijetuar deri n nnsh-
krimin e kontratave mes Magns dhe
koncernit amerikan am GM (General
Motors), Opelit i duhet kredia e shtetit
n vlern prej 1,5 miliard eurosh. Min-
istri i Ekonomis, Karl-Theodor zu
Guttenberg, ishte i mendimit se sht
mjaft i madh rreziku q kredia t mos
kthehet kurr. Dua t them se n nj
proces shum t komplikuar, me
parashikime, hipoteza dhe role t
shumta, un kam pasur nj vlersim
tjetr t rreziqeve, tha Guttenberg.
Megjithat, qeveria vendosi q t i pra-
noj kto kushte. Plani parashikon q
Opeli t shkputet n trsi nga kon-
cerni am GM dhe t mos futet n pro-
cesin e falimentimit eventual t ktij
koncerni. Magna ka premtuar se nuk
do t mbyll ndonj prej fabrikave n
Gjermani, ku jan t punsuar rreth 25
000 veta. Prve prfaqsuesve t
qeveris gjermane, n samit ishin edhe
prfaqsuesit e landeve ku ndodhen
fabrikat e prodhimit t Opelit, investi-
tort nga Magna dhe t deleguarit e
ministris amerikane t Financave.
KRIZA
MAGNA MERR PRSIPR SHUMICN
E AKSIONEVE T OPEL-IT
Kancelarja e Gjermanis, Angela Mer-
kel, mbrojti mbshtetjen nga shteti t
procesit pr shptimin e prodhuesit t
automobilave Opel. N sfondin e krizs
financiare, shteti, ndryshe nga hert e
tjera, duhet t angazhohet m fuqishm
me ndihma, tha Kancelarja, n nj kon-
ferenc shtypi n Berlin. Ajo theksoi
gjithashtu se bisedimet pr nj investi-
tor ishin edhe nj prov vendimtare pr
marrdhniet transatlantike. Prpara
takimit t nivelit t lart n Berlin, ku u
miratua koncepti i siprmarrjes austri-
ako-kanadeze Magna, ajo kishte tele-
fonuar me presidentin e SHBA-s,
Barack Obama. Edhe shefi i Kshillit t
Prgjithshm t ndrmarrjes Opel,
Klaus Franz, u shpreh i lehtsuar.
Megjithat, ende mbeten shum sh-
tje t hapura. sht ende e paqart se
ku dhe far makinash do t prodhohen
n t ardhmen, tha Franz. Koncerni i
prodhimit t pjesve t kmbimit, Ma-
gna, bashk me bankn ruse Sberbank,
do t ket shumicn e aksioneve t
Opelit. Nse plani miratohet edhe prej
komisioneve buxhetore t landeve Hes-
sen dhe Nordrhein-Westfalen, do t
hapet rruga pr kredit e domos-
doshme pr mbijetesn e koncernit.
Pr t mbijetuar deri n nnshkrimin
e kontratave mes Magns dhe koncer-
nit amerikan am GM (General Mo-
tors), Opelit i duhet kredia e shtetit n
vler prej 1,5 miliard eurosh.
MARRVESHJA
EKONOMIA EKONOMIA EKONOMIA EKONOMIA EKONOMIA
esa m t larta nga ato q
kan paguar deri m sot bi-
zneset dhe individt, bankat
nuk kan asnj arsye t
kreditojn me interesa m t
lira kto t fundit. Kredia e
dhn pr qeverin, e cila do
t ket nj interes real prej
minimalisht 11 pr qind kt
vit, n nj mas t gjer u
sht hequr biznesit dhe in-
dividve. Tani kto t fundit
detyrohen t paguajn inter-
esa t ngjashme me ato q
qeveria pranon t paguaj
me parat e taksapaguesve.
Ridvan Bode
9
E diel, 31 maj 2009
Zonat, ku ushtrohet prostitucioni n Tiran
Zonat ku jan shprndar punon-
jset e seksit tashm jan t shumta.
Ato jan t shprndara si n qendr
ashtu edhe n periferi, gjat orve t
vona. Nj nga zonat kryesore sht
ajo e ish-Bllokut. N kt zon fem-
rat jan t moshave t reja. Burimet
nga Policia e Shtetit bjn me dije se
ka t dhna pr ushtrimin e prosti-
tucionit n kt zon, por ende nuk
mund t deprtohet, pasi ato punojn
n rrug dhe nuk mund ti identifi-
kosh dhe ti ndalosh pr kt vepr
penale. Strukturat shtetrore ngren
problemin se femrat q ushtrojn pro-
fesionin n kt zon jan t nnsh-
truara nga tutort, pasi edhe klien-
tela n kt zon sht m e zgjedhur.
Zona t tjera jan n afrsi t qen-
drs spitalore universitare Nn
Tereza. Unaza e Re sht nj tjetr
zon, ku punonjset e seksit gjejn
klientt e tyre. Gjithashtu, punonjse
seksi mund t gjesh edhe prball
Hotel Tirana International apo te
stolat mbrapa Muzeut Kombtar.
Burimet policore bjn me dije se
kan t dhna pr ushtrimin e profe-
sionit n rrug, por n kto raste edhe
ndrhyrja sht m e vshtir, pasi
ato e mohojn qllimin e tyre dhe
aksioni i policis mund t jet gjith-
mon i dshtuar. N shum raste,
ndalimi i tyre dhe heqja nga rruga
sht br nprmjet agjentve t in-
filtruar; kjo sht br pasi jan
marr informacione se ato kan
qen t komanduara nga tutor.
Po/|c|a nu/ /a ndon/c |||c/ /c a//c /c |cm/atc qc da/|n nc //uc
'\shtafi i Pan|ohuf, pfc| kohcsh |o vctcm pcf punctofct c kfahut
Varfria rrit numrin e femrave
q prostituojn n vend

LIRI MHALLA
N
j ndr zonat m t
prfolura, ku qyteta
r t ndryshm
mblidhen pr t krkuar
pun, sht zona e Ushtarit
t Panjohur. Por, nga vzh-
gimet e bra prej gazets
Libertas, rezulton se kjo
zon nuk mund t cilsohet
m si vendi ku vetm pun-
tort e krahut mund t gje-
jn pun. Koht e fundit,
lulishtja pran Ushtarit t
Panjohur sht shndrruar
edhe n vendin ku shum
punonjse t seksit gjejn
klientt e tyre. Nse q n
ort e para t mngjesit e
deri pas dit von, vendi i
quajtur Ushtari i Panjohur
shrben pr treg t pun-
torve t krahut, pas ors
20.00 t mbrmjes kjo zon
mbahet si nj ndr zonat ku
vajzat dalin pr t ushtruar
profesionin e tyre. Megjith-
at, jo rrallher, ato dalin
gjat dits pr t gjetur
klient, si dhe shpeshher
telefonohen nga t njohurit
e tyre q u kan siguruar
ndonj klient. Por, zakon-
isht, orari i frekuentimit t
ktij vendi sht n ort e
vona t mbrmjes. Mjafton
vetm nj xhiro pran ktij
sheshi, dhe shum leht
mund t dallosh femra q
rrin ulur apo dhe lvizin sa
nga njeri cep i rrugs n
tjetrin. Nuk sht shum e
vshtir pr ti afruar, pasi
shikimi i tyre mund t lr
t nnkuptosh q ato jan
n shrbim t dokujt, kun-
drejt shprblimit monetar
q atyre u nevojitet s
teprmi. Por, edhe pse kto
femra shqiptare, pavar-
sisht profesionit q bjn,
jetojn n banesa me qira
dhe n skamje totale.
SHKAQET
Nj ndr shkaqet, e usht-
rimit t prostitucionit n
vendin ton, sht varfria.
Nse jasht kufijve t Sh-
qipris rezultojn afro 21
mij femra t evidentuara
q ushtrojn prostitucion,
ky numr nuk sht m i pa-
kt brenda kufijve. Shkak
jan kushtet e vshtira
ekonomike, n t cilat ndod-
hen femrat q ushtrojn
kt profesion. Kategoria
e ktyre kontingjenteve ka
lidhje me pozitn shoqrore
e familjare t femrave, t cilat
jan produkt i divorceve, i
braktisjeve familjare, i jeti-
meve dhe femrat e rrmbyera
e t skllavruara forcrisht
prej tutorve. Shumica e
femrave q ushtrojn kt
profesion jan t ardhura nga
rrethet e tjera. Ato jan t
ndara nga familjet e tyre dhe,
pr t shptuar nga men-
taliteti provincial, i jan
drejtuar Tirans, ku kan
menduar se do t gjejn nj
mjedis m t favorshm.
Por realiteti i vshtir i ka
detyruar ato q t ken si
rrugn m t favorshme
shkmbimin e knaqsis
me t ardhurat materiale.
Shum prej tyre jan n
mosh tepr t re.
Autoritetet e shndetsis krkojn forcimin e mekanizmave
t kontrollit dhe siguris pr kujdesin e popullats nga smund-
jet infektive. Ende n Shqipri vazhdojn t shnojn shifra
gjithnj e n rritje smundjet seksualisht t transmetueshme,
ndr t cilat sifilizi shnon edhe numrin m t lart e prhapjen
m t madhe n radht e popullats, pas viteve 90. Duke
pasur parasysh sifilizin, i cili sht shfaqur n vendin ton pas
viteve 90, pr t cilin n vazhdojm t kemi shum raste nga
viti n vit, duhet t themi q sjelljet seksuale akoma kan nevoj,
sidomos te t rinjt, pr t rritur njohurit, tha Silvana Bino,
shefe e shrbimit t infektiv n ISHP. Specialistt, edhe njher
apelojn se duhet t merren
masa, pasi pa ato smundja in-
fektive nuk mund t zhduket
prfundimisht. Nse ne do t
marrim masa, natyrisht q do
t kemi qarkullim t ngadalt
t transmetimit t virusit, sepse
smundjet infektive nuk mund
t zhduken prfundimisht.
!ofcim kontfolli pcf
scmund|ct infcktivc
SHNDETSI
Ministrja e Shndetsis, Anila Godo, ka deklaruar se ven-
di yn i ka marr t gjitha masat pr ti paraprir do rreziku
q mund t vij si pasoj e virusit H1N1. Edhe pse n Sh-
qipri rastet e dyshuara kan rezultuar negative ndaj gripit
t derrit, ministrja e Shndetsis thot se masat duhet t
prforcohen, ndrkoh q tashm ekziston nj strategji se
po prpunohet, e cila ka ekzistuar q n vitin 2006, me
shfaqjen e virusit H5N1 apo gripin e shpendve. Ne duhet
t jemi gati pr trajtim, pr prevenim, por ajo q sht m e
menur sht t jemi gjithmon gati me nj strategji, plan
veprimi t prcaktuar. Do t thosha q n gjith at shqetsim
q na krijoi prhapja e ktij gri-
pi, ne ishim t qet; kt u pr-
poqm tua transmetojm edhe
qytetarve, sepse kishim gati,
ndoshta nga eksperienca e
vjetr e gripit t pulave, nj
strategji t punuar m par nga
nj grup, tha Anila Godo, min-
istre e Shndetsis.
Shqipcfia, ka maffc masa
pcf gfipin c dcffavc
MINISTRJA GODO
Pensionistt shqiptar duket se e kan goxha qejf alkoolin. T
paktn, kt dshmon studimi i kryer nga mjekt e shrbimit t
gastro-hepatologjis. Sipas ktij studimi, rezulton se plot 32
pr qind e pensionistve konsumojn alkool do dit, 60 pr
qind e tyre jan konsumator t leht t alkoolit, ndrsa 8 pr
qind e tyre pin alkool me tepri. Pasojat: smundje t rnda t
mlis dhe t stomakut. Duke marr n konsiderat pragun e
rrezikut, shfaqja e smundjes s mlis nga alkooli sht llog-
aritur mesatarisht nga 20 deri n 40 pr qind. Konsumuesit e
rnd dhe shum t rnd t alkoolit, sipas mjekve, rriskojn
edhe m shum, duke arritur
madje deri n shfaqjen e
cerozs s mlis. N gjith
vendin numrohen rreth 350
mij persona q konsumojn
alkool. Jo pak prej tyre jan t
varur nga alkooli, n at pik q
nuk mund ta kontrollojn m vet-
en. Niveli i pijedashsve po rritet
nga viti n vit n vendin ton.
Pcnsionistct, 32
pcfdofin alkool do ditc
STUDIMI
SOCIALE SOCIALE SOCIALE SOCIALE SOCIALE
DUKURIA
Nse q n ort e para t mngjesit e deri
pas dit von, vendi i quajtur Ushtari i
Panjohur shrben pr treg t puntorve
t krahut, pas ors 20.00 t mbrmjes kjo
zon mbahet si nj ndr zonat ku vajzat
dalin pr t ushtruar profesionin e tyre

E dicI, 81 maj 2000 BOTA BOTA BOTA BOTA BOTA

Il segreto della canapa e
della sua criminalizzazione
Accordo tra le Camere di Commercio
di Albania e Montenegro
Le camere di Commercio di Albania e Montenegro han-
no firmato oggi un accordo nel quadro di intervento
per superare la crisi economica congiunturale. Il Pres-
idente della Camera di Commercio del Montenegro,
Velimir Mjukovic, ha affermato che l'accordo non ha
solo carattere economico, ma serve a promuovere la
cooperazione commerciale, lo sviluppo, e aiuta per
l'adesione all'Unione Europea dei due Paesi. Questi
ha anche elogiato le misure previste per la guerra con-
tro il contrabbando a sostegno del turismo. "Tra i nostri
due Paesi non vi alcun ostacolo allo scambio di
beni, abbiamo bisogno di sfruttare tutte le risorse
naturali, come il lago di Scutari, soprattutto per il tur-
ismo" ha detto Mjukovic. Lo stesso Presidente della
Camera di Commercio dell'Albania, Gjok Uldedaj, ha
considerato che la cooperazione regionale e le riforme
rappresentano una garanzia per le imprese albanesi.
Nel corso di questa riunione erano presenti anche tanti
rappresentanti delle imprese di entrambi i Paesi.
Oketa-Mujota: Albania alla NATO,
elemento di sicurezza per la regione
Il Ministro della Forza di Sicurezza del Kosovo (FSK),
Fehmi Mujota, ha avuto oggi un incontro a Tirana con il
suo omologo Gazmend Oketa, durante il quale ha sot-
tolineato che l'adesione dell'Albania alla NATO un ele-
mento di sicurezza per tutta la regione. I Ministri, Oketa
e Mujota, hanno ritenuto importante, non solo da punto
di vista meramente "idealistico", il completamento della
strada Durazzo-Morine, come elemento di una pi stret-
ta cooperazione. La Forza di Sicurezza del Kosovo sar
una vera e propria forza con la dovuta capacit, costru-
ita da zero sulla base di ci che stato chiamato pro-
gressivo e poi professionale. Pertanto, in quest'aspetto,
avremo solo delle notizie buone", ha detto Fehmi Mujo-
ta, Ministro delle Forze di sicurezza del Kosovo. "Abbi-
amo esaminato e parlato di tutte le possibilit di cooper-
azione bilaterale. Abbiamo parlato della forza di sicurez-
za in Kosovo e della situazione di sicurezza nella re-
gione. L'adesione dell'Albania nella NATO un risultato
importante, che fornir un impatto positivo, per una mag-
giore sicurezza e stabilit", ha detto Gazmend Oketa.
Bakoyannis annuncia nuovi tentativi
per risolvere la questione del nome
Nuovi tentativi per trovare una soluzione accettabile da
entrambi le parti per la questione del nome tra la Mace-
donia e la Grecia, saranno fatti entro la fine del mese di
giugno, avverte Atene. I negoziati, con la mediazione di
Matthew Nimetz, inizieranno alla fine del mese, dopo le
elezioni europee in Grecia, ha detto il ministro degli Af-
fari Esteri, Dora Bakoyannis. "Si cercher di trovare una
soluzione accettabile per entrambi le parti per la ques-
tione del nome", ha detto Bakoyiannis.
FULVIA NOVELLINO
O
ggi si parla ancora di proi
bizionismo o legalizzazione
della marijuana, o meglio
della cannabis, ma forse non tutti
conoscono la vera ragione per cui
questa pianta viene considerata
una minaccia per la societ. Il mo-
tivo non ha nulla a che fare con i
suoi effetti sulla mente e sul corpo,
la cannabis non una minaccia per
la societ civile, bens per il siste-
ma economico che si regge sul
petrolio, sull'alcol, sulle industrie
di tabacco, sui derivati petrolchimi-
ci . La verit che se la marijuana
fosse utilizzata in tutti i suoi aspet-
ti e sfruttata per la variet delle sue
caratteristiche, entrerebbe sul
mercato mondiale per distrugger-
lo, perch creerebbe un sistema
economico basato su risorse natu-
rali e inesauribili. Per difendersi da-
gli effetti della introduzione della
marijuana, simili a quelli di una
guerra mondiale, il sistema ha cre-
ato una grande disinformazione su
di una pianta estremamente ver-
satile che in grado di produrre una
grandissima variet di materiali e
di fonti di energia. Innanzitutto oc-
corre sapere che la stessa parola
marijuana stata creata per indi-
care uno stupefacente e far dimen-
ticare il vero nome che quello
della cannabis, la canapa.
Da questa possibile estrarre ma-
terie prime per la produzione della
carta, della stoffa, delle resine spe-
ciali che consentono di produrre
vernici e derivati petrolchimici:
primo tra tutti del carburante nat-
urale, una plastica che dieci volte
pi resistente dell'acciaio. Inoltre,
da essa si estraggono materiali per
la costruzione edile, mangimi, me-
dicinali naturali e farine per alimen-
ti. Insomma, la canapa, conosciu-
ta dall'uomo da oltre 200 anni come
pianta nobile, una fonte inesau-
ribile di risorse industriali ed ener-
getiche. Del fatto che l'uomo da
sempre la utilizza nel suo sistema
economico ci sono molte prove, ma
le lobbies del petrolio hanno com-
pletamente camuffato questa
parte della storia e si persa
quell'antica tradizione su cui si
basava lo sviluppo e l'evoluzione
dell'uomo.
Infatti, l'Enciclopedia Britan-
nica fu stampata su carta di
canapa per 150 anni, tutti i
libri scolastici fino al 1880
erano stampati su cana-
pa, veniva utilizzata per
pagare le tasse in Ameri-
ca sin dal 1631. I pi
grandi Presidenti degli
Stati Uniti, come George
Washington, Thomas
Jefferson e gli altri padri
fondatori coltivavano
canapa, Benjamin Fran-
klin possedeva uno dei
primi mulini di carta in
America e coltivava
canapa. Le prime Bibbie,
le mappe, le tabelle, le
prime carte della Dichiar-
azione dell'Indipendenza e
la Costituzione sono state
fatte con la canapa, e di
canapa era anche la prima
bandiera degli Stati Uniti.
Nel 1916 gli Stati Uniti ema-
narono un decreto che stabiliva
che la carta poteva essere fatta
con la canapa e che nessun albe-
ro doveva essere tagliato: il rap-
porto stabiliva che per ogni acro
di canapa, occorreva coltivarne 4
di alberi. Con le resine della cana-
pa vennero prodotte le prime ver-
nici, e il primo modello T di Hen-
ri Ford era alimentato da car-
burante estratto dalla canapa, e
l'auto stessa venne costruita con
la plastica della canapa.
Se tutto questo vero, allora per-
ch una pianta stata messa fuori
legge? La coltura di canapa non
danneggiano l'ambiente, seguono
un ciclo di vita biologico per cui
inesauribile, riduce
l'inquinamento e riesce a crescere
su qualsiasi tipo di terreno. Le
lunghe radici lunghe penetrano
e rompono il suolo per lasciarlo
in condizione perfetta per il rac-
colto del prossimo anno: l'arbusto
sottile e si erge dal suolo senza
subire l'attacco delle erbacce e di
parassiti. Sino agli inizi di questo
secolo la canapa era stata scelta
dalle grandi societ come fonte
di materia prima.
Nel 1937, la Dupont brevett i pro-
cessi per fare la plastica da petrolio
e carbone, e l qualcosa cambi . Il
Rapporto Annuale di Dupont es-
ort i suoi azionisti ad investire nel-
la sua divisione petrolchimica e
nuova, impegnata nella produzione
di materiali sintetici come plasti-
ca, cellophane, celluloide, met-
anolo, nailon, rayon, Dacron,
ecc., tutti prodotti derivati da
petrolio. La naturale indus-
trializzazione della canapa
avrebbe rovinato l'80%
degli affari della Du-
pont. Gli azionisti delle
petrolchimiche rius-
cirono a raggiungere il
governo, creando
delle lobbies, e sti-
larono dei rapporti
scientifici che dichi-
ararono la canapa fu
dichiarata pericolosa,
ma soprattutto una
minaccia per le loro
imprese per miliardi
di dollari : il grande
pericolo venne chiam-
ato "marihuana" utiliz-
zando una parola in gergo
messicano molto ambig-
ua ed esotica, in modo che
rimanesse nelle generazi-
oni future come una dro-
ga. Fu alimentata
un'improvvisa campagna
mediatica di criminalizzazione, in-
dicando la "marihuana" come la
causa di molteplici incidenti morta-
li. Il 14 aprile 1937, venne emanata
cos la legge che proibiva la Prohibi-
tive Marihuana Tax Law da parte del
House Ways and Means Commit-
tee, tra i cui componenti vi era
anche un dirigente Dupont.
Il Congresso cos proib canapa per-
ch venne definita uno stupe-
facente che usurava la mente e lo
spirito dell'uomo, provocando la
distorsione della realt e un istinto
di violenza.
I MILLE USI DELLA
CANNABIS: EPISODIO 2
I Governi dovrebbero oggi render-
si conto che non abbiamo bisogno
del petrolio per alimentare
l'industria petrolchimica - se ques-
to fosse il problema della elimina-
zione totale del petrolio dal mer-
cato - perch vi sono vegetali come
la canapa, una vera pianta nobile,
da cui possibile estrarre le ma-
terie prime necessarie. Per cui
cosa si nasconde dietro gli OGM,
dietro la politica monetaria e, an-
cora, il petrodollaro? Si nasconde
il nome di una pianta, la canapa,
che non ci che i partiti e le as-
sociazioni vogliono far intendere
parlando di liberalizzazione delle
droghe: le loro campagne di liber-
alizzazione sono ancor pi perico-
lose perch alimentano la disin-
formazione perch confondono
infatti la canapa, che una pian-
ta, con la maruijana che un com-
posto.
Occorre liberarsi da questi precon-
cetti della controinformazione ma-
nipolata dalle stesse lobbies che
controllano il mercato del petrolio
e il sistema monetario. Se si deve
combattere per la legalizzazione,
occorre combattere per difendere
una pianta preziosa per l'umanit
11
E diel, 31 maj 2009 SOCIALE SOCIALE SOCIALE SOCIALE SOCIALE
O
P
I
N
I
O
N
Politika efemere
Nga MI MOZA EREBARA

Si gjithnj pas festave masive npr rrug mbeten ambal-
azhet, brenda s cilve jan paketuar premtimet elektorale,
ku vendin kryesor e z shpifja si e reja ashtu edhe e vjetra,
t gatshme pr fushatn e ardhshme elektorale, q sigurisht
do t jet krejt njlloj me simotrat e saj m t mdha, q
kurr nuk lodhen s luajturi. N kt mnyr, kjo politik
q piknisje dhe pikmbrritje ka t njjtn gj fakt-astin,
q vet ajo ekziston prmes tij kthehet n nj propagand, e
cila nga ana e saj kthehet n utopi
T
gjithve na kujtohet loja
e fmijris grur-grur,
misr-misr, ku grur
thuhej kur dikush nga lojtart
afrohej drejt t tjerve q rrinin
t fshehur, dhe misr kur po ky
lojtar largohej, pa i gjetur shokt
e tij t lojs. Kshtu shfaqen dhe
zhduken edhe lojtart e politiks
shqiptare. Zotr absolut t
lojs, njlloj si fmija, kta lojtar
sillen rreth nj qarku t mbyllur
q n themel ka empirizmin poli-
tik. Boll t prmendim faktin q
e gjith politika e astit ndrto-
het dhe ekziston vetm prmes
fakt-astit. sht fakti q
udhheq, sht fakti q prcak-
ton, sht fakti q prmbyll pro-
cese, ide, sisteme apo rryma t
ndryshme politike. N his-
torin ton si komb, kemi plot
etapa t dshtuara, si pasoj e
rendjes pas faktit dhe t
ndrtimit t t gjith politiks e
ekonomis n baz t astit q
ofron ky fakt dhe e gjitha kjo
vetm n baza empirike. Dhe kjo
padyshim sht e pashmang-
shme, dhe n t tilla rrethana
gati-gati vjen edhe si e vetmja
rrug zhvillimi e q pr politikn
shqiptare mund t themi q kjo
prbn nj tradit. Nga ky knd-
vshtrim, t thuash se nj lojtar
kryesor me t drejta t plota ab-
solute n loj, zbaton kt poli-
tik fakt-asti, kjo e bn at n
mnyr po aq absolute nj efe-
mer politik, e kjo me t vrtet
q prbn nj nga fatkeqsit e
ktij kombi, por nuk prbn
udi. Megjithse sht vdekje e
garantuar! N kt rast, nuk
kemi gj tjetr vese nj tutor-
izm vulgar shtetar, q vjen si
pasoj e drejtprdrejt e ktij
infatiliteti politik. Grur-grur
dhe lojtart, t cilve u ka mbe-
tur var n qaf drejtimi i ktij
kombi, vijn drejt elektoratit, q
ka koh q rri i fshehur nn
peshn e sloganeve bla-bla-
bla. Misr-misr dhe politi-
kant tan elektoral ikin prap,
e prap vijn. Grur-grur, dhe
tashm jemi ne q ngrem kokat
pr t thithur q n ajr ndonj
program q do na prmirsonte
e lehtsonte jetn ton dhe t
fmijve tan. Por politika efe-
mere nuk t ofron asgj, nuk t
on asgjkund. Misr-misr e
ja tek mbaron edhe nj fushat
elektorale e loja fillon srish nga
e para. Nn stres, i cili nga ana e
tij, u nxit ktyre lojtarve abso-
lut nj ujvar biologjike -
thjesht biologjike duke i zhve-
shur ksisoj nga t gjitha funk-
sionet shoqrore q vet pozicio-
ni i tyre i mbart. Por q kurrsesi
nuk i prjashton nga loja! Kjo
padyshim q on nga ana e saj
n nj shterpzim idesh dhe n
kt moment atyre su mbetet
gj tjetr prvese nj seksizmi
trupor me politikn. Ide t zhve-
shura, fjal t zhveshura, pro-
grame t zhveshura, mitingje t
zhveshura, zhvillim i zhveshur.
Seks q na vjen si nj subjekt i
mirfillt i nj vetekzistence q
nuk varet prej syve apo gjykimit
t t tjerve. Boll t kujtojm
programet (PROGRAMIN) e
partive t ndryshme (E PAR-
TIS) q nga loja n loj nuk
ndryshojn pothuaj fare, pr t
mos thn asfare. I njjti skenar,
oratorium, salla mbledhjesh nga
ku rrjedh menuria, mitingje
fmijsh q n kt mnyr mar-
rin nj mjekim falas, fshatar q
skan ti rrjepin m toks dhe
t raketave Patriot duhet t real-
izohet jo m von se fundi i ktij
viti, deklaroi, gjat ksaj jave n
disa intervista, Bogdan Klich,
ministri i Mbrojtjes s Polonis.
Ne do t ngulmojm pr kt dat
n bisedimet me partnert tan
amerikan.
Rusia kundrshton me forc do
plan, pr t vendosur intercep-
tor n Poloni dhe nj sistem ra-
dari n Republikn eke, t dyja
vendet ish-satelite t Bashkimit
Sovjetik. Moska, madje, u
kundrprgjigj duke vendosur
raketa n enklavn ruse t Kalin-
ingradit, e cila sht vendosur
midis Polonis dhe Lituanis. Q
nga ajo koh, kto krcnime jan
ulur, ndrsa SHBA-ja dhe Rusia
ANALIZ
Polonia krkon raketat amerikane
Q
everia polake sht duke
br presion, pr t arri
tur nj marrveshje me
SHBA-n, mbi vendosjen e nj
baterie raketash Patriot pran
Varshavs, nga fundi i ktij viti,
me gjith vendimin e presiden-
tit Barack Obama, pr t shqyr-
tuar kostot dhe seriozitetin e
dislokimit t nj sistemi t
veant dhe t diskutueshm t
mbrojtjes kundrraket n
Evropn Lindore, deklaruan
kt jav zyrtart polak. Nse
Polonia do ta dal mban, kjo
do t prfaqsoj nj sukses pr
qeverin e qendrs s djatht t
Donald Tusk, e cila ka mbajtur
nj qndrim t fort me admin-
istratn Bush, pasi kjo propozoi
vendosjen e sistemit t
mbrojtjes kundrraket atje.
Ministri i Jashtm Radek Sikor-
ski, kryenegociatori polak, ka
insistuar se nj marrveshje pr
t dislokuar 10 interceptor pr
sistemin antiraket do t varej
nga nj tjetr marrveshje,
prmes s cils, SHBA-ja do t
modernizonte sistemin e
mbrojtjes ajrore t Polonis,
duke ofruar raketat Patriot.
Gushtin e kaluar, vetm pak dit
pasi Rusia sulmoi Gjeorgjin,
dhe pas muajsh znkash midis
Varshavs dhe Uashingtonit,
mbi kushtet e dislokimit t inter-
ceptorve, Polonia nnshkroi nj
marrveshje t bashkpunimit
strategjik me Uashingtonin,
pran nj marrveshjeje pr
mbrojtjen antiraket. Por kur
Obama mori postin n janar dhe,
menjher bri thirrje pr nj
rishikim t sistemit t raketave,
qeveria polake lvizi me shpejt-
si, pr t prshpejtuar bisedimet
mbi vendosjen e raketave Patriot
n territorin e saj - e shqetsuar
mbi largimin ose prpjekjet pr t
lidhur t ardhmen e mbrojtjes
kundrraket, me vendosjen e ra-
ketave Patriot. Deklarata mbi
bashkpunimin strategjik nga
gushti i vitit t kaluar thot qar-
tazi se vendosja a bateris s par
dshirojn ti prmirsojn mar-
rdhniet, veanrisht n kon-
trollin e armve brthamore dhe
n prpjekjet pr t punuar s
bashku, pr t parandaluar q
Irani t siguroj arm brtha-
more. Sekretari i Mbrojtjes, Rob-
ert Gates, deklaroi n mars se,
nse nuk do t kishte krcnim
iranian, ather nuk do t ishte e
nevojshme pr sisteme t
mbrojtjes antiraket n Evrop.
Kjo shkaktoi shqetsime sigurie
n Varshav dhe Prag, ku mbu-
roja kundrraket sht par si
nj garanci shtes amerikane pr
sigurin, pr arsye se ajo do t
prmbante pranin fizike t tru-
pave amerikane n secilin vend.
Obama lvizi me shpejtsi, duke
u prpjekur t zbus dyshimet
polake dhe eke, duke thn se
nuk ka asnj lidhje midis pro-
gramit brthamor t Iranit dhe
flakjes tutje t planeve pr nj
mburoj antiraket n Evropn
Lindore.
Me gjith vlersimet optimiste
mbi negociatat pr raketat Patri-
ot kt jav, nga Klich, Ministria
e Jashtme thot se negociatat
mbi vendosjen e ktyre raketave
prballen akoma me disa penge-
sa, prpara se raketat t mund t
jen dorzuar. Polonia po insiston
se, pas nj periudhe t caktuar
kohe, raketat Patriot duhet t
jen vendosur n mnyr t
prhershme n territorin e saj.

Deri tani, SHBA-ja sht e pr-
gatitur vetm t qarkulloj ra-
ketat, duke i drguar ato pr disa
muaj nga Gjermania n Poloni,
ku personeli amerikan do t str-
vit polakt. Polonia, eventual-
isht dshiron q raketat t ven-
dosen n mnyr permanente n
Poloni, thot nj zyrtar ameri-
kan, i cili krkon t mbetet
anonim, pr shkak t ndjesh-
mris s ksaj shtjeje. Nse
jo, ather Polonia mund t mar-
r n konsiderat edhe blerjen e
tyre. T dyja palt jan duke dis-
kutuar edhe nj marrveshje pr
statusin e trupave, e cila rregullon
statusin ligjor dhe juridik t do
ushtari amerikan n Poloni. Kjo
do t thot vendosje e rregullave
pr taksat dhe pr t prcaktuar
se n cilin sistem gjyqsor do t
jet vendosur do ushtar ameri-
kan, nse akuzohet pr nj krim.
Sipas kushteve t pothuajse t
gjitha marrveshjeve t ktij lloji,
trupat amerikane, t vendosura
jasht territorit kombtar, jan
subjekt pr gjykim, sipas sistemit
gjyqsor amerikan. Mbi 110 ush-
tarak amerikan do t vendos-
en n Poloni, kur t drgohen n
kt vend raketat Patriot.
Bisedimet e mtejshme pritet t
zhvillohen n qershor dhe n kor-
rik, deklaroi nj zyrtar i Departa-
mentit amerikan t Shtetit, i cili
insistoi t qndronte anonim.
7+(1(:<25.7,0(6
fjal q i ojn n parajs, t pap-
un q e pin edhe teken e fundit
para se t dgjojn ilain q i bn
esll, rini tr sy e vesh q pret t
dgjoj t ardhmen e vet. Mis-
r-misr- politikant u larguan!
Dhe si gjithnj pas festave masive
npr rrug mbeten ambalazhet,
brenda s cilve jan paketuar
premtimet elektorale, ku vendin
kryesor e z shpifja si e reja ash-
tu edhe e vjetra, t gatshme pr
fushatn e ardhshme elektorale,
q sigurisht do t jet krejt njl-
loj me simotrat e saj m t
mdha, q kurr nuk lodhen s
luajturi. N kt mnyr, kjo poli-
tik q piknisje dhe pikmbr-
ritje ka t njjtn gj fakt-astin,
q vet ajo ekziston prmes tij
kthehet n nj propagand, e cila
nga ana e saj kthehet n utopi. E
mu n kt ast pr ne vjen vde-
kja, se t kapesh e t veprosh pas
nj utopie, nuk ka prfundim
tjetr. Dhe ne, megjithse e dim,
kapemi fort pas ksaj, si i mby-
turi pas fijes s kashts, me
shpresn se mund t shptojm
dika, n mos po veten ton. Nuk
kemi m turp, afrsia e vdekjes e
zhduk prgjithmon kt ata-
vizm morali. Nuk kemi koh, efe-
merizmi nuk na e lejon kt luks,
dhe loja po pret t vazhdoj...
Rusia kundrshton me forc do plan, pr t vendosur intercep-
tor n Poloni dhe nj sistem radari n Republikn eke, t
dyja vendet ish-satelite t Bashkimit Sovjetik. Moska, madje, u
kundrprgjigj duke vendosur raketa n enklavn ruse t
Kaliningradit, e cila sht vendosur midis Polonis dhe Litu-
anis. Q nga ajo koh, kto krcnime jan ulur, ndrsa
SHBA-ja dhe Rusia dshirojn ti prmirsojn marrdhniet,
veanrisht n kontrollin e armve brthamore dhe n prpjek-
jet pr t punuar s bashku, pr t parandaluar q Irani t
siguroj arm brthamore
Nga JUDY DEMPSEY

E dicI, 81 maj 2000 REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA

Autostrada Tiran - Durrs, Km 3
Kutia Postare 1521, Tiran
Tel: +355 (0) 4 2 372 526
Fax: +355 (0) 4 2 357 945
SMS: +355 (0) 68 60 22 373
Email : info@kristal.edu.al
FAKULTETI I FARMACISE & STOMATOLOGJISE
FAKULTETI I DREJTESISE
FAKULTETI I ELEKTRONIKS
FAKULTETI I INFERMIERIS
FAKULTETI I ADMINISTRIMIT T BIZNESIT
FAKULTETI I SHKENCAVE POLITIKE
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
E dicI, 81 maj 2000 REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
14
E diel, 31 maj 2009
NDARJA ETNIKE: Prfaqsues politik t serbve
t Kosovs, shprehen se nuk u besojn institucio-
neve kosovare, duke penguar kshtu integrimin e
komunitetit serb n shoqrin kosovare
KRONIKA KRONIKA KRONIKA KRONIKA KRONIKA
P/||/|na /a |/ua/ |ondc/ c/
//||m|n c c/|ctc nc Kootc
Trajkovic: Prishtina nuk bn politik t sinqert me ne
Beogradi vazhdon t mbaj
peng serbt n veri t Kosovs
Ministrja e Jashtme greke, Dora Bkojanis, premton se menjher pas zhvil-
limit t zgjedhjeve n Greqi do t rinis negociatat me Shkupin zyrtar pr
shtjen e emrit. Negociatat nn patronazhin e mediatorit t OKB-s, Metju
Nimic, do t fillojn pas zgjedhjeve n fund t muajit. Kjo do t jet nj pr-
pjekje e re pr t gjetur nj zgjidhje t pranueshme, deklaroi Bakojanis pr
agjencit greke. Bashksia ndrkombtare, sidomos Shtetet e Bashkuara t
Ameriks, koht e fundit kan intensifikuar angazhimin e tyre pr zgjidhjen
e kontestit t emrit. Zvends-sekretari amerikan i Shtetit, Xhejms Stajnberg,
deklaroi se pr kontestin e emrit ekzistojn shum zgjidhje kreative. Ai parala-
jmroi se SHBA-t do t vazhdojn ta mbshtesin procesin n KB me ndrm-
jetsim t mediatorit Metju Nimic, dhe se jan t gatshme t ndihmojn aq sa
munden n zgjidhjen e kontestit. Martdhnjet mes dy vendeve kan hyr n
nj faz t re enigmatike, qkurse Athina ka n dor integrimin me an t
vetos t Maqedonis n BE dhe NATO. Sipas sondazheve n Greqi, rreth 90%
t t anketuarve jan kundr emrit t Maqedonis t prdorur nga Shkupi.
DORA BAKOJANIS DEKLARON SE EMRI I
MAQEDONIS DO T CAKTOHET PAS ZGJEDHJEVE
A
utoritetet e Prishtins u bjn
vazhdimisht thirrje serbve t
Kosovs, q t prfshihen n
institucione dhe t integrohen n
shoqrin kosovare. Thirrjet e Prish-
tins nuk u drejtohen vetm serbve
t Kosovs, por edhe Beogradit zyr-
tar. Por, shumica e serbve t Kosovs
nuk u besojn institucioneve
vendase dhe tashm e dhjet vjet, q
nga prfundimi i lufts, ata funksion-
ojn vetm me strukturat e tyre
paralele q financohen nga qeveria e
Beogradit. Rada Trajkovic, nnkry-
etare e kshillit kombtar t serbve
pr Kosovn Qendrore, shprehet se
politika e Prishtins zyrtare nuk sh-
t e sinqert n raport me serbt e
Kosovs dhe ky sht shkaku pse ser-
bt nuk u besojn institucioneve t saj:
Pr mua, sht shum me rndsi
dhe gjithmon e kam shprehur hapur
se institucionet e nivelit qendror dhe
lokal nuk duhet t funksionojn si deri
m tashti, por n baz t akteve nor-
mative dhe t ken legalitet t plot
si edhe transparenc. Te serbt e Ko-
sovs tashm sht krijuar prshtyp-
ja se, nse i afroheni nj zyrtari t in-
stitucioneve t Kosovs dhe ai u drej-
tohet serbve me nj gjuh q nuk e
kuptojn, ather mendoj se kjo
bhet qllimisht. Trajkovic shton
se, sipas saj, shumica e politikanve
kosovar i trajtojn serbt vetm si
pjes t nj shteti, e jo si qenie njer-
zore. Ndrkoh qeveria e Kosovs
sheh si penges kryesore n inte-
grimin e komunitetit serb n sho-
qrin kosovare ndikimin q ka Beo-
gradi zyrtar te serbt e Kosovs,
prmes financimit t strukturave
paralele. Qeveria ka krkuar disa
her ndihm edhe nga mekanizmat
ndrkombtare q t ndalohet vep-
rimtaria e strukturave paralele ser-
be, por pa efekt. Zyrtar t qeveris
Walker i zhgnjyer me
diplomacin kosovare
Ish-udhheqsi i misionit vzhgues t OKB-s n Kosov, Wil-
liam Walker, sht tepr i zhgnjyer nga angazhimi i diploma-
cis kosovare pr njohjen e shtetit n arenn ndrkombtare.
Deklarata e Walker erdhi gjat nj interviste pr gazetn Koha
Ditore, ku deklaroi se kosovart duhet t ishin prgatitur pr
diplomaci, pasi e dinin q pavarsia do t vinte nj dit. Jam i
dshpruar me faktin se kur shkoj n disa vende t caktuara
dhe i pyes se kush i ka vizituar nga Kosova, ata m thon askush.
Kjo pun sbhet me thirrje telefonike apo drgim t letrave, ka
thn Walker, i cili po qndron pr nj vizit n Kosov. Sipas
tij, Kosova po sillet si shtet vetm zyrtarisht, pasi ministrat e
saj mbajn poste dhe shtisin botn, ndrkoh q kan ende
pr t msuar se si luhet loja n arenn ndrkombtare.
U A S H I N G T O N
Lidhja Demokratike e Kosovs ngriti shqetsimet e saj lidhur
me aktualitetin politik n Kosov, n veanti rreth caktimit
t dats s zgjedhjeve lokale nga Presidenti Fatmir Sej-
diu. Prmes komunikats s lshuar nga zdhnsi i saj,
Armend Baloku, LDD vlerson se neglizhenca e treguar
ndaj prcaktimit t dats pr mbajtjen e zgjedhjeve, shton
dyshimin te qytetart e Kosovs, se koalicioni qeveriss po
kalkulon fituesin para dits se votimit. Lidhja Demokratike
e Dardanis krkon nga institucionet kosovare t tregohen
m serioze ndaj obligimeve kushtetuese dhe t demon-
strojn konkretisht zbatimin e tyre, duke prfshir ktu mes
tjerave edhe caktimin e dats se zgjedhjeve lokale.
s Kosovs shprehen se qeveria ndan
do vit mjete t veanta pr kthimin
e serbve n Kosov. Prgjegjse pr
kthimin e serbve n Kosov, sht
ministria e kthimit, e cila drejtohet
nga nj serb i Kosovs, Sasha Rash-
PRAG
Republika eke nuk men-
don t zvogloj vitin e
ardhshm numrin e ush-
tarve t dislokuar n Ko-
sov. Kt fakt e bn t
ditur vet ministri i
Mbrojtjes eke, Martin
Bartak, gjat nj vizite n
selin e kontingjentit ek
n kuadr t KFOR-it n
Kosov. Brenda dy jav-
sh, ministrat e NATO-s
do t takohen, dhe do t
vendosin pr zvoglimin
gradual t njsiteve t
KFOR-it, deklaroi Bartak.
Ai shtoi se sht plani-
fikuar q numri i ushtarve
nga 33 vendet e ndry-
shme t reduktohet n 10
mij. Republika e ekis
ka rreth 500 trupa n Ko-
sov n nj total me rreth
16 mij trupash t KFOR.
ekia nuk do t
zvogloj trupat
n Kosov
PRISHTIN
Qeveria Thai krkon t kushtzoj shkmbimin tregtar me Shkupin
Gazeta Veer e afrt me
partin maqedonase n push-
tet, n nj shkrim t djeshm
ka nnvizuar se Maqedonia
duhet t mendoj pr
trheqjen e vendimit pr njo-
hjen e Kosovs. N shkrimin e
saj kryesor, kjo e prditshme
shkruan se Shkupi, ashtu si
ka njohur Kosovn, ashtu mun-
det ta trheq vendimin e saj.
Kjo gazet shkruan gjithashtu
edhe pr krcnimet dhe kush-
tzimet e shqiptarve pr hyr-
jen e vendit n NATO dhe BE,
duke pranuar krkesat edhe
pr ndryshimin e identitetit t
maqedonasve.
SHTYPI, JO KOSOVS SHTYPI, JO KOSOVS SHTYPI, JO KOSOVS SHTYPI, JO KOSOVS SHTYPI, JO KOSOVS
LLD: SHQETSIM SITUATA POLITIKE
ic. Ministri Rashic, thot se min-
istria q ai drejton ka nj buxhet
prej 7.5 milion euro dhe, sipas tij,
ky fond sht shum i vogl, nse
merren parasysh krkesat q vijn
nga komuniteti serb.
K
osova sht nj nga tregjet
m prfituese pr Maqe-
donin si vend fqinj, andaj Shk-
upi zyrtar duhet t ndryshoj
taktikn dhe t merret me inter-
esat dhe realitetin. Ky vlersim
sht dhn nga qarqe shqiptare
t biznesit n Maqedoni, krye-
sisht nga antar t Ods
Ekonomike t Maqedonis Ver-
iperndimore (OEMVP), pas
anulimit t vizits s Presiden-
tit t Kosovs, Fatmir Sejdiu, n
Shkup, pr shkak t mungess
s ceremonis zyrtare. T gjitha
shifrat dhe statistikat e fundit
flasin se Maqedonia sht nj
nga eksportuesit kryesor t mall-
rave n tregun kosovar. Sipas t
dhnave t Entit t Statistikave
n Shkup, Maqedonia dominon
me eksportet e mallrave t saj n
Kosov me 18 pr qind. Nga ana
tjetr, eksporti i mallrave koso-
vare n Maqedoni sht shum
m minimal. Sipas kostove fi-
nanciare, eksporti i mallrave t
Maqedonis n Kosov kap shi-
frn prej rreth 250 milion euro.
Kosova realizon eksporte min-
imale n Maqedoni apo 1,5 mil-
ion euro n vit, pr shkak se bi-
zneset kosovare po ashtu pr-
ballen me barriera t ndryshme
doganore nga pala maqedo-
nase. Rreth 30 pr qind e ek-
sportit maqedonas n Kosov
jan derivate t nafts.
E dicI, 81 maj 2000
Manipulimi elektoral, nj histori Perndimore
7RQL%ODLUXUGKsURQ]EDUGKMHQHVsYsUWHWsVVs/HWUsVIDOVHWs
*UHJRU\=LQRYLHYNUHXL,QWHUQDFLRQDOHVVs7UHWs.RPXQLVWH
I vcftcta c tc n|ohufcs "Lctfa Zinovicv", falsifikimi qc solli Konscfvatofct bfitanikc nc pushtct nc 1924.
N
1924, nj firm e
Grigory Zinoviev -
ose m sakt nj falsi-
fikim i firms s tij -provokoi
nj kriz politike n Britani,
duke nxitur armiqsin mes
saj dhe Bashkimit Sovjetik. Zi-
novievi drejtonte asokohe
lvizjen komuniste botrore,
n nj koh kur revolucioni
dukej i mundshm kudo. Ush-
tria e tij e agjentve t Komin-
ternit (Organizata Ndrko-
mbtare e Lvizjes Botrore
Komuniste) prdorte parat
sovjetike pr t nxitur revolta
kudo n Evrop.
Pas vitit 1917, Lenini e bri
shokun e tij t vjetr t rev-
olucionit, Gregory Zinoviev,
antar t Byros Politike t
gjithpushtetshme dhe
mandej e emroi at n krye
t Internacionales s Tret, e
cila bashkonte t gjitha Par-
tit Komuniste n bot. Ky
n fakt ishte nj pozicion ky;
detyra e Zinovievit ishte t
mbikqyrte t gjith lvizjen
komuniste, e cila planifikon-
te t kthente t gjith botn
nn ideologjin e saj. Por emri
i Zinovievit sht i lidhur me
nj nga enigmat m t
trheqse dhe ende t
pazbardhura t shekullit t
20, me at q njihet si "Letra
Zinoviev", e cila e prau Bri-
tanin n dysh.
BOLSHEVIKT
MARRVESHJE
ME LABURISTT
N janar 1924, Ramsay Mac-
Donald, lideri i Partis La-
buriste, bhet Kryeministr.
Nj nga veprimet e para t
qeveris s tij ishte njohja 'de
jure' e qeveris s Bashkim-
it Sovjetik, prmes negociat-
ave t zhvilluara me t
ngarkuarin me Pun n
Londr, Cristian Rakovsky.
Moska ishte n ankth dhe
krkonte nj hua, gj t ciln
qeveria Laburiste ishte gati
q ta jepte prmes nj linje
krediti, q do t lejonte bler-
jen e prodhimeve angleze
q krkoheshin. Por, qever-
ia britanike krkoi paraprak-
isht shlyerjen e borxhit t
marr nga qeveria cariste n
Rusi. Fillimisht, bolshevikt
refuzuan kategorikisht, por
m pas, duke par te Brita-
nia e Madhe shpresa t
mdha pr interesat e tyre
politike, ata bn disa
lshime. Qeveria sovjetike
pranoi kshtu q t ko-
mpensonte britanikt q
kishin kontrata apo tituj
kapitalesh me Rusin, nj
veprim pas t cilit shpreso-
hej se qeveria Laburiste do
t firmoste nj Traktat me
Moskn dhe t prmbyllte
nj marrveshje tregtare.
Me t paguar borxhin e vet,
Moska do t merrte nga Brit-
ania huan e krkuar. Kto
propozime q po negocio-
heshin n at koh me sovje-
tikt, e trbuan kaq shum
opozitn konservatore saq
ajo krkoi largimin e qever-
is Laburiste. MacDonald
nga ana e tij i trajtoi kto
krkesa si shtje q, sipas
gjykimit t tij, lidheshin me
besimin dhe pr pasoj n
Dhomn e Komunave bri
thirrje pr zgjedhje t
prgjithshme.
Ditn tjetr, shrbimi sekret
britanik i dorzoi Foreign Of-
fice (Ministria e Jashtme) nj
kopje t nj letre sekrete, q
mbante firmn e Zinovievit.
Letra u bnte thirrje komu-
nistve britanik q t prga-
titeshin pr lvizje t arma-
tosur:
"Q nga raporti juaj i fundit
shihet qart se agjitacion-
propaganda n radht e Ush-
tris sht e dobt, n Marin
dika m mir... Do t ishte e
dobishme q t ekzistonin
celula mes trupave, sidomos
mes atyre q jan t vendo-
sura n qendrat e mdha t
vendit... Seksioni Ushtarak i
Partis Komuniste Britanike,
pr aq sa ne jemi t informuar,
vuan nga mungesa e special-
istve, q jan n fakt drej-
tuesit e ardhshm t Ushtris
s Kuqe Britanike. sht
koha q ju t merrni n kon-
siderat krijimin e nj
brthame t till, e cila s
bashku me drejtuesit mund
t jet n eventualitetin e
shprthimit t nj konflikti,
truri i organizimit ushtarak t
Partis".
M 25 tetor, vetm 5 dit para
zgjedhjeve, letra u shfaq n
gazetn e njohur "Daily Mail".
Britanikt i dorzuan Rak-
ovskyt nj not proteste dhe
kshtu i ngarkuari me Pun i
drgoi nj mesazh me kabll
Mosks pr mnyrn se si
duhet t prgjigjej.
SEKRETET
E KOMINTERNIT
Zinovievi insistonte q nuk e
kishte shkruar letrn. Dhe n
fakt ai nuk gnjente. Doku-
mente t deklasifikuara tre-
gojn sot se Moska ishte n
prag t nj disfate: askush nuk
dinte asgj rreth letrs. N
fakt, drejtuesit sovjetik do-
nin t gjenin me do kusht
personin q e kishte shkruar.
N mbledhjen e Politby-
ros, t dats 18 dhjetor
1924, ata krkuan q "perso-
ni q shkroi Letrn Zinoviev
t zbulohej". N kmbim,
personi q do t pranonte
autorsin do t ishte i ga-
rantuar pr sigurin e tij".
N mnyr q t vrtetonin
se bhej fjal pr nj falsi-
fikim, sovjetikt arritn deri
aty sa t lejonin t huaj t
hynin t arkivat e tyre
sekrete. M 24 nntor, nj del-
egacion i Tradeunioneve Bri-
tanik mbrritn n Mosk
dhe pas 6 muajsh, n maj
1925, ata publikuan nj
raport me an t t cilit dek-
laronin se, pasi kishin studi-
uar n detaje dokumentacio-
nin e Komitetit Ekzekutiv t
Kominternit nuk kishin gje-
tur asnj gjurm t veprim-
taris anti-britanike. Ata
konkluduan se letra ishte nj
falsifikim. Sigurisht q deleg-
acionit nuk i ishte dhn ak-
ses pr do gj. Aino Kuusin-
en, gruaja e nj prej liderve
t Kominternit disa dekada
m von, e prshkruante
kshtu vizitn e tyre: "Otto
Kuusinen vendosi q t zhv-
endoste disa materiale q ko-
mprometonin Kominternin.
Vetm pasi u b kjo, ai i lejoi
anglezt q t shikonin "t
gjitha letrat q lidheshin me
shtjen angleze. Ata harx-
huan tre dit dhe tre net t
tra duke folur pr ato mate-
riale komprometuese. Madje,
ata arritn deri aty sa t rish-
kruanin t gjith korrespon-
dencn e librit t llogarive...".
N t vrtet, Kominterni
kishte dika pr t fshehur.
Bolshevikt po prgatisnin
nj revolucion botror dhe po
bnin gjithka mundnin q
t nxisnin revolta n Evrop.
Pas nj prpjekjeje t pasuk-
sesshme pr kryengritje t ar-
matosur n Gjermani, sovje-
tikt furnizuan me arm ko-
munistt bullgar n mnyr
q t rrzonin qeverin ekz-
istuese n Sofje.
M 26 mars 1924, Zinovievi
firmoste nj memorandum,
lidhur me aktivitetet e ardhs-
hme (n planin afatshkurtr)
t Partis Komuniste Britan-
ike dhe aty nuk gjen asnj
fjal rreth ides s armatosjes
s revolucionarve, apo orga-
nizimit t nj revolte kundr
qeveris britanike. M 11
tetor 1924, Politbyroja vendo-
si q t'i kalonte Komitetit
Ekzekutiv t Kominternit nj
fond shtes prej 50000 ru-
blash, lidhur me disa aktiv-
itet n Britani. Por kto fonde
do t prdoreshin pr nj
gazet komuniste dhe jo pr
blerje armsh. Marrveshja
tregtare me Britanin dhe
huaja e shumpritur ishin
shum her m t rnd-
sishme sesa revolucioni
botror. Dokumente t dek-
lasifikuara t Kominternit
tregojn se Moska ishte
shum e knaqur me mar-
rveshjen e arritur dhe
shpresonte se ajo do t rati-
fikohej. M shum se kaq, ata
po shpresonin edhe pr nj
fitore t Laburistve n
zgjedhje. Pra, gjja e fundit
q Moska do t bnte ishte
q t drgonte nj letr, ku
bnte thirrje pr kryengritje
t armatosur.
MI6 VEPRON
ME SHPEJTSI
N vjeshtn e vitit 1924,
"Letra Zinoviev" iu dorzua
kreut t MI6 (Shrbimi
Sekret britanik) q operonte
n Riga t Letonis (kreu i
MI6 n kt rast bn fjal pr
drejtuesin e shrbimit n
Letoni). M 2 tetor, ai i dr-
gonte nj letr shtabit t MI6
n Londr me nj shnim:
"Autenticiteti i dokumentit
sht i padiskutueshm".
Konkluzioni i tij ishte shum
i nxituar. Ai n fakt nuk kish-
te br kontrollin e dyfisht
t burimit t letrs. Mandej,
shrbimi anglez nuk duket se
ka pyetur oficerin e tyre n
Riga, se si u ra letra n dor
dhe se 'gjuh ishte shkruar
ajo - rusisht apo anglisht.
"Letra Zinoviev" u drgua me
shpejtsi te drejtuesit qever-
itar, te forcat e armatosura
dhe shrbimet speciale.
Foreign Office protestoi
pran t ngarkuarit me Pun
t BS pa asnj prov nse
dokumenti ekzistonte. Drej-
tori i Departamentit Verior n
Foreign Office, J. Don Grego-
ry, i nisi Rakovskyt notn e
protests prpara se ai t
merrte lejen nga Kryeminis-
tri MacDonald. Duhet thek-
suar se n at koh, Don Gre-
gory kishte nj dashnore
shum t shtrenjt dhe nj
llogari bankare t boshatisur.
Pas publikimit t "Letrs Zi-
noviev" financat e tij u
prmirsuan jashtzakonisht
shum. Krkues t ndryshm
besojn se gazeta e pagoi Don
Gregory pr tekstin e letrs;
u pshprit se dikush i dha
atij 5000 paund.
Ndrkoh shrbimet britani-
ke, ato ushtarake dhe ato spe-
ciale e morn shum seri-
ozisht mundsin e nj re-
volte komuniste. T friksuar
nga revolucioni, ata donin ta
prdornin "Letrn Zinoviev"
si arm kundr Partis Ko-
muniste dhe Laburistve, t
cilt ata nuk i besonin. Pr m
shum q nj kopje e letrs
ra n dor t politikanve kon-
servator, q nuhatn tek ajo
nj argument t muar n
betejn e tyre politike dhe
elektorale kundr La-
buristve. Ata e prdorn
kshtu letrn pr t nisur nj
skandal politik, q do ta sh-
katrronte partin. Nn ethet
elektorale, Konservatort
akuzuan Partin Laburiste
pr bashkpunim me komu-
nistt rus, me qllim prm-
bysjen e qeveris britanike.
Sigurisht, q letra n vetve-
te nuk i prmbysi Laburistt,
por sht e padiskutueshme
se ajo influencoi ndjeshm
n humorin politik t vo-
tuesve. Me kto zgjedhje
Konservatort erdhn n
pushtet dhe politika e ven-
dit ndryshoi. Marrveshja
tregtare anglo-sovjetike nuk
u ratifikua dhe raportet mes
dy vendeve u prkeqsuan.
GJURMT OJN
N RIGA
Pr dekada t tra, lidert la-
burist jan prpjekur t zb-
ulojn prejardhjen e letrs.
Ata ishin t sigurt se ajo ishte
nj dor e Konservatorve
dhe shrbimeve speciale.
Kur Tony Blair u b Kryemi-
nistr, Sekretari i Shtetit pr
shtjet e Jashtme dhe ato
t Komonuelthit, Robin
Cook, tashm i vdekur (shr-
bimet sekrete tradicionalisht
i raportojn ktij zyrtari) ur-
dhroi hapjen e arkivave, n
mnyr q misteri t zgjidhej
prfundimisht. Kur letra
origjinale u shfaq, krert e
Shrbimit Britanik insistuan
se ajo ishte autentike dhe se
ata e kishin marr at nga nj
agjent i tyre, q punonte n
Sekretariatin e Komitetit
Ekzekutiv t Kominternit
dhe q kishte akses n doku-
mentacionin sekret. Sipas
tyre, ai e kopjoi letrn direkt
nga origjinali rusisht i firmo-
sur nga Zinovievi. Por, n t
vrtet, britanikt nuk kish-
in nj agjent t till n Mosk.
N at koh, MI5 (kundrzbu-
limi britanik) ndiqte aktivite-
tet subversive dhe ato t pro-
pagands n Britani, ndrsa
MI6 ndiqte situatn n BS.
Ish-agjent sekret n
mnyr t pavarur siguronin
informacione nga burime t
ndryshme. N kt kuadr
shumica e informacionit er-
dhi nga Rusia prmes emi-
grantve rus q kishin nj
ide jo shum t qart mbi at
far po ndodhte n BS. Ata
shpesh u jepnin shrbimeve
t huaja informacione t fal-
sifikuar me zgjuarsi. Madje,
kishte n Berlin grupe t tilla
emigrantsh t aftsuar mir
n t tilla falsifikime. Shrbi-
mi special anglez nuk do ta
pranonte "Letrn Zinoviev"
nse ajo do t vinte nga Berli-
ni, por Riga ishte nj tjetr
gj. Nj tregti e mirfillt in-
formacioni rreth asaj se far
ndodhte n BS, si autentike
ashtu edhe false filloi t krijo-
hej n kt kryeqytet t Bal-
tikut. Kreu i operacioneve
sekrete britanike n Riga u
besonte njerzve me t cilt
ai punonte. Por kta ishin ish-
oficer t Ushtris s Bardh
dhe mercenar, t cilt ia
shisnin shrbimet e tyre
blersit m t shtrenjt. Fak-
tet dshmojn se "Letra Zi-
noviev" ishte shkruar nga
njri prej tyre.
Pas kaq shum vjetsh sh-
t e pamundur t thuhet se
kush e shkroi at. Falsi-
fikuesit donin t bnin para
dhe t prishnin marrdhni-
et anglo-sovjetike. Dhe n
fakt, ata ia arritn q t dy-
jave me sukses.
Prktheu:
Skerdilajd Zaimi
NJ HISTORI SPIUNAZHI Q DSHMON
PR MANIPULIMIN ELEKTORAL N
BRITANI. PRMES DOKUMENTEVE NGA
HISTORIANI RUS LEONID MLECHIN
FaksimiIe e Ietrs s servirur
nga shrbimi britanik

E dicI, 81 maj 2000

SOCIALE
Nc Ilbasan fiton G99
SONDAZHI
Lajmi poli-
tik i javs sh-
t renditja e G99 si
parti e dyt e s majts
n Qarkun e Elbasanit. Me
nj prqindje q nuk ishte
par prej kohsh, brenda pak
muajsh elektorati i ksaj partie
u ngrit me 8 pik. T befasuar nga
ky rezultat, ekspertt e PD-s nisn
analizn pr t gjetur sekretet e suk-
sesit t partis q ka vetm 8 antar
t regjistruar n kt qark. Anali-
zuan pro- gramin, por
rezultoi se ishte vetm
prmbysje e deklaratave t
zyrtarve t PS-s. Pan
edhe gjith faktort politik, q
mund t ken ndikuar. Konkluzioni,
me pak fjal, ishte ky: buzqeshja
e Lul Bashs ngjan me at t Eri-
on Veliajt dhe ka mundsi q ele-
ktorati t jet ngatrruar, duke
qen se gjatsia nuk vihet re
n televizion. Strategjit
amerikane t fushat-
ave kan gjetur ter-
ren t mir n El-
b a s a n ,
duke u pr-
shtatur me
pigmentin e
lkurs s nj
pjese t popullsis.
Dhe e fundit, duke
qen se ky rajon adhu-
ron gjegjzat, shprehja
e Veliajt: "A e dini far?",
i ka br pr vete elbasan-
llinjt, duke qen se ende
nuk e din 'sht ajo gjja
q do u thot. Por t preku-
rit direkt nga rezultati i
G99-s jan prfaq-
suesi t e Lvizjes
Soci al i st e pr Inte-
gri m. Ekspert t so-
ciologjis n kt parti e
shpjeguan, por nuk i dhan
dot dum ktij muhabeti.
N fund, dikush nga LSI-
ja komentoi se n El-
basan asgj s'sht
udi, derisa lindin
edhe kafsh
biseksuale.
Bcfisha dhc Rama,
fafc siklcti mc kandidatct!
DO T TA HAP KOKN ME GUR!
TanI q ra paksa IensIonI q krI]oI barIImI
I IIsIave me kandIdaI pr depuIeI, kan
daI n drII edbe deIa]eI e przg]edb]es
s Iyre. T paknaqurII, q u rendIIn I
6-I n Kuks dbe I 8-I n G]IrokasIr,
kan zbuIuar mnyrn se sI u vendosn
emraI. BI nga PD-]a, edbe nga PB-]a,
n]zrI e prano]n se kryeIarI u vun nn
IrysnI I madbe pr barIImIn e IIsIave.
PresIonI IsbIe I IIpII "M vr I parIn n
IIsI, ose g]IIb IekI q bra sI mInIsIr
do I bedb n fusbaI kundr Ie]e!". Nga
PB-]a, sIgurIsbI IsbIn zn n go] edbe
IekI, po m sbum n prdorIm IsbIn
vn ofendImeI me IIbr sbIpIe. PaII dbe
krcnIme m I mods, sI "do I'I nx]err I
paIaraI n facebook", ose "do I b] bIock
n msn pr g]IIb ]eIn!". Ndrsa kandI-
daII e qarqeve perIferIke Isbuan edbe
dekIaraIa poIbua]se I barruara: "Do I I'I
Ibye] xbamaI e parIIs!" apo "Do I Ia bap
kokn me gur, po erdbe pr fusbaI n
zonn IIme!". Duke dg]uar kI bIsed,
n] pre] I pr]asbIuarve I IboI koIeguI
I II]: "Kur paska qen puna ksbIu, II pse
nuk I bre presIon?". "dbe un e sbava
rnd, - I IboI I]eIrI, - por nuk e kIsbIe
mend]en kur Ia Ibasb."
Kandidati i fi: Mc falni, ku |anc zyfat c PS-sc?
Nj dit para se t mbar-
onte afati i dorzimit t
listave t kandidatve
pr deputet, nj grup
njerzish gjith para-
diten bnin ecejake nga
monumenti i Sknder-
beut te sheshi "Nn
Tereza". Me flet formati
A4 dhe pasaporta n duar
krkonin godinn e par-
tis q kishte zgjedhur
emrat e tyre pr t'i pr-
faqsuar n Parlament.
Prve emrit t kryetarit,
me t cilin kishin ngrn
nja dy dreka, nuk dinin
asgj pr partin dhe
godinn. Pr t mos folur
pastaj pr statutin apo
gjra t tjera jo dhe aq t
thjeshta q kan subjek-
tet politike te ne. Vonesa
e kandidatve q nuk gje-
nin dot godinat e partive
bri q t shkelej ligji pr
dorzimin e listave. Ber-
isha e pati m t thjesh-
t, se lshoi bodigardt
pr t'i mbledhur, ndrsa
kandidatt e PS-s hoqn
pak keq, derisa e gjetn
vendin. Nuk thon kot,
me t pyetur gjen Stam-
boll. Dhe pyetja stan-
darde e socialistve t
rinj ishte: "Jam kandidat
pr deputet, m falni, a
dini gj ku jan zyrat e
PS-s?". Nja dy deputet,
q e kishin mbledhur
mendjen se nuk do ishin
n lista, pr t nxjerr
dufin i degdisn t rinjt
nga kodrat e liqenit. Pr
t zgjidhur kt problem,
situatn e vuri n kontroll
Saimir Tahiri. Mori shr-
bimin q t orientonte
kandidatt pr t hyr n
oborrin e partis, pasi
doln llafe se ndonj syr-
esh kish ngatrruar selin
e PS-s me at t PD-s.
PS N REFORMIM
Zbulohct lidcfi i sakfificcs
I paknaqur me fakIIn se
emrI I II] nuk IsbIe Ie IIsaI e
kandIdaIve pr depuIeI,
socIaIIsII I veIm I pa Infek-
Iuar nga vIrusI I poIIIIks s
re, BbkIqIm MeIa, po bn
gaII marr]en e dre]IImII I
PB-s. N kongresIn q
prIIeI I mbabeI pas
zg]edb]eve, aI do I ]eI
kandIdaII I veIm q e n]eb
PB-n m mIr se p]esa q
ka mbeIur. BurIme nga sIafI
I II] I ngusbI b]n I dI-
Iur se MeIa {BbkIqImI, ]o
IIIrI) sbI duke barIuar
n] program pre] 1 000
faqesb pr reformImIn e
ParIIs BocIaIIsIe. Me
g]IIb kobn e pam]af-
Iuesbme, aI do I b] n]
Iur eIekIoraI fsbaI m fs-
baI, kodr m kodr, fusb
m fusb e maI m maI, pr
I' I n]obur socIaIIsII me
IdeI dbe programIn e II],
I barIuar nga eksperII m
I mIr vendas e I bua].
veIm]a dIIem q MeIa
paII, kur pa IIsIaI e kandI-
daIve, sbI se, pas
zg]edb]eve, a do I keI
ende socIaIIsI n PB?
Selia e PS-s
E dicI, 81 maj 2000 SPECI ALE SPECI ALE SPECI ALE SPECI ALE SPECI ALE
Hap zcmfcn pafa fcmi|cvc: Kam qcnc i ndfo|tuf, pof zihcsha
RRFIMI
Papa Ratzingcf: Nuk c di psc Zoti
mc zg|odhi mua, s'kam qcnc i shcn|tc
N
] fmI] "grIndav
ec", I cIIII, ]o n pak
rasIe, I qIIonIe
edbe I zIbe] me I I]erI,
por, ama, dInIe I bnIe
edbe paqe. Papa BenedIkII
XVI ka vendosur Ia bap
zemrn pr ber I par
para dIsa fmI]ve, duke
rrfyer fakIe mbI ]eIn e II],
pr I cIIn derI IanI dIbeI
sbum pak nga opInIonI
pubIIk. "Me aIo q kam
br, as q e kIsba menduar
se mund I bbesba ndon-
] dII Pap. Nuk e dI se
prse ZoII m zg]odbI mua.
nde e kam I vsbIIr Ia
kupIo] kI", sbI sbpre-
bur BenedIkII, para fm-
I]ve. BaIzInger, duke ku]-
Iuar fmI]rIn e IargI n
TraunsIeIn, n kufIrIn aus-
IrIak ku IsbIe Iransferuar
famII]a e II], duke u besuar
sInqerIIeIIn e II] fmI]ve,
Papa ka Ibn se pesba q I
ka dbn ZoII I mba] n
duar sbI sbum e madbe,
meg]IIbaI, aI ecn para. "I
kam ]eIuar vIIeI e fm-
I]rIs sIme n n] fsbaI me
veIm 400 banor, Iarg qen-
drave I banuara. IsbIm
sbum I ndro]Iur, por edbe
I prap", Iregon Papa pr
ku]IImeI e II] I IargIa. Pr
sa I prkeI eksperIencs s
II] n koIeg]eI feIare, BaIz-
Inger ku]Ion se va]zaI, n
fakI, brenda kIyre InsIIIu-
cIoneve IexonIn g]IIbmon
m sbum se d]emI. "Nuk
kemI qen I sben]I., - ka
Ibn aI, duke qesbur, ndr-
sa fIIsIe pr va]zaI, - por,
g]IIbsesI, IsbIm n] komu-
nIIeI I bukur ku, mes nesb
nuk kIsbIe daIIIme mes I
pasurIsb apo I varfrIsb.
Kina ka realisht numrin m t ult n bot t personave
t varur nga lndt narkotike. Por ekspertt mendojn se
kjo ka vetm nj shkak: ndshkimin ekstrem q ajo ka
vendosur pr personat q trafikojn, shprndajn, mad-
je edhe konsumojn drog. Pushkatimin! Personat q
gjykohen se kryejn t till veprimtari, ekzekutohen men-
jher 24 or pas marrjes s vendimit. Madje, fotot lemer-
itse t vrasjes s tyre shprndahen edhe publikisht,
duke e komentuar kt se bhet pr qllime edukative.
Kush pcfhap dfogc
nc Kinc, pushkatohct!
N kohn e krizs ekonomike, nj amerikan u ndje
mjaft i gzuar q gjeti nj shtpi t lir n shitje,
gjat nj ankandi. Por gzimi i sht prer n mes,
kur ka shkuar pr ta par at, duke br krkime
brenda saj, pasi krkonte t investonte pr ta riparu-
ar. Ai gjeti aty katr kufoma, secili i futur n nj tabut,
t cilat pronari i vjetr i shtpis kishte harruar t'i
merrte, pasi kishte dal nga shtpia. Ai kishte nj
agjenci funeralesh dhe ato i kishte sjell n shtpi,
pasi ajo kishte falimentuar.
Blcn n|c shtcpi, g|cn
bfcnda katcf kufoma
Meshkujt modern te grat krkojn karakter t fu-
qishm, stabilitet emocional, pavarsi financiare dhe
inteligjencn. Virgjria duket se ka shum pak rndsi
pr ta. Shkenctart nga Universiteti Ioa e kan kryer
kt studim q nga viti 1939, ndrsa t anketuarit do
dhjet vjet sht dashur t prgjigjen se cilat nga 18
karakteristikat kryesore krkojn t'i gjejn m shum
te partneri. Ndrsa n vitet e para t studimit plqe-
heshin cilsi, si shoqrimi, amvis e mir apo trheq-
ja e ndrsjell, vitet e fundit duket se paraqet nj rndsi
mjaft t madhe inteligjenca. E ndrsa virgjria n vitet
e para t studimit, pra ato 40-50, ishte mjaft e vler-
suar, ajo tani nuk paraqet m asnj rndsi.
Kohcfat modcfnc,
haffohct vifg|cfia
Nj nga karakteristikat e njeriut q krijon varsi nga
cigarja sht ajo se nj duhanpirs i fort vazhdon me
vesin e tij t keq, edhe pse sht trsisht i vetdijshm
se me kt u bn dm t gjithve e, para s gjithash,
vetvetes. Rezonanca magnetike e trurit dshmon se nj
"vendim" i till i bn gjrat m t vshtira edhe n fusha
t tjera t jets s tyre. Sipas t dhnave t nj studimi
t fundit, i cili ka marr n shqyrtim skanimet e trurit t
duhanpirsve, duhanxhinjt i prpunojn kto informa-
ta, por, pr dallim nga jo duhanpirsit, ata duket se nuk
mund t veprojn n pajtueshmri me informatat e
marra apo t ndryshojn sjelljen personale. Ky zbulim,
mbi aktivitetet e ndryshme t trurit, do t mund t'u ndih-
monte shkenctarve, t cilt merren me prirjen nga
varsit. Hulumtimi i shkenctarve amerikan sht
publikuar n revistn "Nature Neuroscience".
Tfufi i duhanpifcsvc
cshtc i pafuqishcm
Nj gazet e vogl nga Pennsylvania, "Warren Times
Observer", ka krkuar falje publike pr shkak t pub-
likimit t nj shpalljeje, e cila ka br thirrje pr vrasjen
e presidentit amerikan Barack Obama. "Le t vazhdoj
edhe Obama rrugn q kan ndjekur Lincoln, Garfield,
McKinley e Kennedy", shkruhej n at shpallje, duke
implikuar n atentate kta ish-president amerikan.
Por botuesi sht justifikuar, lidhur me kt thnie, se
ata q e kan shkruar nuk kan pasur dijeni me lidhjen
historike mes presidentve t lartprmendur.
N|c gazctc, thiff|c
atcntati nda| Obamcs
Nj protagoniste e denj e "Librit t Xhungls" sht qua-
jtur vajza q u gjet n nj qytet t Rusis, e rritur vetm
nga qent dhe macet dhe q nuk di t flas gjuhn e
njerzve. Natasha, nj vajz ruse, nuk ka lvizur kurr
nga apartamenti ku u braktis q foshnj nga prindrit e
saj 25 e 27-vjear, t cilt nuk u kujdesn kurr pr t.
N shoqrin e qenve dhe maceve, vajza ka marr lviz-
jet e tyre, nuk flet, vetm leh dhe mjaullin. Vajza u gjet
nga disa agjent t policis, t cilt mbetn t shtangur
kur e pan n at gjendje. Sipas zdhnsit t policis,
Natasha e vogl ishte e veshur me rroba t pista, t gri-
sura dhe kishte nj sjelle tipike si nj kafsh shtpiake.
"Hidhej mbi njerzit, si t ishte nj qenush. Gjat ksaj
kohe vajza ka njohur vetm gjuhn e kafshve", tha
zdhnsi i policis. Pasi u gjet dhe iu nnshtrua viz-
itave mjeksore, vajza iu besua nj institucioni edukimi,
ku do t marr asistenc mjeksore, ndrkoh q agjentt
jan vn n krkim t prindrve t saj. Msohet se nna
sht marr n pyetje, kurse pr t atin nuk thuhet ende
asgj. Policia nuk bn me dije detaje, se si vajza ka
arritur t jetoj apo t ushqehet. Ndrkoh q mediet
kan kujtuar gjendjen e vshtir, n t ciln jetojn shum
fmij n Rusi.
Mougli n Rusi, 5-vjearja
flet gjuhn e kafshve
sht martuar dhe m pas ia ka mbathur me shoferin e
makins q e shoqronte, duke e ln bashkshortin
dhe t ftuarit e dasms n pritje pr t festuar. Ngjarja
ka ndodhur n Trieste dhe protagoniste e saj ka qen
Sara, nj grua pak m shum se 30 vjee, e cila punon
n nj firm private. Ndrsa Andrea, 34 vje, bashkshor-
ti i saj, q punon n nj bank, krkon t'i drejtohet avoka-
tit pr t riparuar dmet financiare dhe morale, t cilat
pretendon se ia ka shkaktuar veprimi i papritur i shoqes
s saj. E gjendur mes mjaft t ftuarve, pasi ka vn
kurorn n kish dhe ka kryer t gjitha fotot rituale,
nusja ka krkuar q t shkoj t ndrroj fustanin e
bardh pr banketin e shtruar, por nuk sht kthyer
m. Pr ta shoqruar at ka shkuar nj mik i iftit, i
cili luante gjithmon futboll me Andrean dhe ndon-
jher dilnin edhe t tre bashk. Ndrsa t ftuarit dhe
dhndri shkuan n restorant e po prisnin nusen, e
cila po vonohej, e krkuan me celular, por morn prej
saj nj mesazh vetm pasi kaloi plot nj or e gjysm.
N t shkruhej: "E kuptova vetm tani se bra nj
gabim t madh. M vjen keq, por zemra m on diku
tjetr". Ndrkaq, ifti i ri msohet se u nis direkt pr
nj muaj mjalti n Greqi.
Ceremonia e martess, nusja ia
mbath me shoferin e makins

E dicI, 81 maj 2000

6KPDQJQLNDORULWsH
WHSsUWDGKH\QG\UDWPHUUQL
VKHTHUQDWHGXKXUD
B
esonI, se nuk ]an veIm prraIIa.
BesonI, se rreguIII n ]eI edbe Ia
zg]aI aI. Nuk ]an I pakI n]erzII
q ndaben nga ]eIa n mosb I re, pr
sbkak I smund]eve I ndrysbme. Por
nuk mungo]n as mundsII pr Ia
prmIrsuar akoma e m Iepr mnyrn e
]eIess, pr I sbmangur smund]eI e ndry-
sbme dbe pr I ]eIuar 80, 90 e, pse ]o, edbe
100 v]eI. N n] boI bIgb-Iecb, ku sbken-
ca dbe m]eksIa ecIn me bapa g]IganIe,
nuk sbI e vsbIIr I ]eIosb 100 v]e,
mad]e, I bsb edbe ]eI I sbndeIsbme,
nse zbaIon me prpIkrI rreguIIaI e do-
mosdosbme pr organIzmIn. VeIm
ksbIu, mundsII pr I ]eIuar "sa I
duasb" ]an I mdba. BIpas asa] q
sbkencIarI na servIrIn, ndr kIo
rreguIIa kryesore prfsbIben sIIII
I ]eIess dbe usbqImeI. N I
vrIeI, nuk ka sIudIm, sIdo-
mos aIo q I "kusbIoben" ]eIs
s sbndeIsbme dbe ]eIg-
]aIsIs, q I mos pr-
mendeI pesbku dbe pe-
rImeI. Por ]o veIm
kaq: pesbku sbI
edbe usbqImI m I
dasbur n receIaI
e dIeIoIogve,
duke e kaIuar
mIsbIn pa as-
n] vsbIIr-
sI. I pasur
"Prrallat" q na thon
si t jetojm m gjat
Aktiviteti fizik, eliminimi i stresit dhe ushqyerja
e mir ndihmojn mirqenien e trupit
6KPDQJQLNDORULWsH
WHSsUWDGKH\QG\UDWPHUUQL
VKHTHUQDWHGXKXUD
me prbrs usbqImor IbeIbsor sbI
m]afI I dobIsbm pr organIzmIn Ion, nda]
ksbIIIobeI I prdoreI m sbum se IrI
ber n ]av. sbI parInerI m I v]eIr I
vers, IIaI m I mIr pr sbum smund-
]e, sI dbe usbqImI I padIskuIuesbm I dark-
ave fIsnIke. NdIbmon n uI]en e koIesIer-
oIII I keq n g]ak, parandaIon aIzbaImerIn,
demencn, forcon kockaI dbe na bn m
InIeIIg]enI. Va]I I II] IebIson qarkuIIImIn
e g]akuI, prdoreI n rasIIn e pezmaIIm-
II I ny]eve dbe n dIsa rasIe mund I
prdoreI pr Ira]IImIn e ekzems dbe
mIgrens. T g]IIba kIo ksbIIIa q,
n I vrIeI ne I dIm, por q vsb-
IIr I'I vm n zbaIIm, pr sbkak
I ]eIs s sbpe]I dbe mung-
ess s kobs s IIr, dukeI I
]en edbe eIsI I ]eIg]aI-
sIs son. MbI I g]IIba,
m]ekI na b]n I kup-
Io]m se dubeI I'I kusb-
Io]m rndsI I veanI
mnyrs s I ngrnII,
edbe pr n] arsye
I]eIr. PIkrIsbI, pr
aIo vIIe kur I g]IIb
IrupI yn pson
pIak]en fIzIke,
dbe zemra
mund I qn-
dro] e re
derI n
vdek]e.
Pse femrat jan m jetgjat se meshkujt?
N botn e industrializuar, femrat jetojn 5 deri n 10
vite m shum sesa meshkujt. Ndr njerzit q i kan
kaluar 100 vje, 85 pr qind jan femra. Nj arsye e
rndsishme jan avantazhet q kan femrat ndaj
meshkujve, pr sa u prket smundjeve kardiovasku-
lare, si sht ataku n zemr dhe infarkti. Grat, za-
konisht prballen me kto probleme te t 60-t dhe 70-
t, rreth dhjet vjet m von se meshkujt, t cilt prek-
en nga kto simptoma te t 50-t dhe 60-t. Pr nj koh
t gjat, doktort mendonin se ky ndryshim vinte pr
shkak t estrogjenit. Por studimet kan treguar se nuk
mund t jet kjo arsyeja; tashm e dim se, po t'u
japsh estrogjen grave q kan kaluar menopauzn,
sht e dmshme pr to. Nj arsye pr shfaqjen m
von t smundjeve kardiovaskulare mund t jet
fakti se femrat kan relativisht deficenc hekuri, kra-
hasuar me meshkujt, sidomos femrat n fund t ado-
leshencs, pr shkak t menstruacioneve. Hekuri luan
nj rol shum t rndsishm n qelizat tona, duke
prodhuar radikale t lira, t cilat u bashkohen mem-
branave qelizore dhe ADN-s, ka mund t ndikoj
n plakjen e qelizave. Por, n prgjithsi, ka tri gjra
q meshkujve u bjn m keq se femrat. Ata pin
m shum duhan. Ata han m shum ushqime q
shkaktojn rritjen e kolesterolit. Dhe, e treta, mesh-
kujt nuk ia dalin mban me stresin aq mir sa fem-
rat. Ata e brendsojn stresin, n vend q ta ln at
t ik, edhe pse kjo sht nj pik mjaft e disku-
tueshme pr momentin. Por, sidoqoft, stresi luan rol
t rndsishm n smundjet kardiovaskulare.
Si t ushqehemi n baz t zodiakut
DASHI
Perimet e gjelbra e t kuqe,
spinaqi, lakrat, rrepat e vogla,
panxhari i kuq, duhet t'i kemi n
racionet tona t prditshme,
sepse prmbajn hekur, i cili i
nevojitet aq shum Dashit, q
ka predispozita potenciale pr
anemi. Pr t njjtin shkak, du-
het ngrn sa m shum pem
t kuqe: qershi, vishnja, kumbul-
la t kuqe, rrush serezi.
DEMI
Demat e duan kuzhinn dhe
sht interesante e dhna, kun-
druar nga aspekti historik, sipas
s cils, helmueset m t njo-
hura kan qen t lindura, pikr-
isht n kt shenj. Demave u
prgjigjen jashtzakonisht
pemt e kaltra: kumbullat, mana-
ferrat, rrushi.
BINJAKT
Binjakt e duan zierjen, i duan
gjellt e reja dhe recetat e reja,
por, n aspektin e t ushqyer-
it, jan shum nazelinj. Nga
prodhimet e vendit duhet t
prdorin sa m shum per-
ime dhe pem t ngjyrs
indigo, si pr shembull
patllxhanin, rrushin,
manaferrat, qershit e
murrme. Rreptsisht, u
ndalohet duhani dhe u re-
komandohet pushimi.
GAFORRJA
Ha gjithka, por, pr shkak t
barkut t ndjeshm, duhet q t'i
shmang pijet e forta alkoolike,
duhanin dhe ushqimin djegs,
me gjith apetitin e mir. Rn-
dom trashja sht pasoj e sit-
uatave fatkeqe emocionale.
Gaforreve u rekomandohen pe-
rimet dhe pemt me mbsh-
tjells t verdh, si speci, patat-
ja, kungulli, banania, ananasi,
dardha, grejpi, limoni.
LUANI
Ushqimin e vet duhet ta or-
ganizoj, n varsi nga fakti
se a ka probleme me sh-
typjen e lart apo me shtypjen
e ult. Kjo, kuptohet, ka t bj
edhe me kafen. Duhanin du-
het ta shmang. Klorofili sh-
t ai q i duhet Luanit, ndaj,
pr kt sht e nevojshme
q n ushqim t prfshij
sasi m t mdha t peri-
meve t gjelbra, t lakrs me
gjethe, lakrs, radhiqes.
VIRGJRESHA
Virgjresha nuk bn t haj
shum ushqim prnjhersh,
dhe as t konsumoj pije t for-
ta alkoolike. Perimet e gjelbra
gjethore dhe, prgjithsisht pe-
rimet e shumta, jan ato q u
duhet patjetr t lindurve n kt
shenj. Gjat kohs s t ush-
qyerit do t duhej q t pij nj
got uj, e cila paraprakisht ka
qndruar n drit t gjelbr (po
i gjelbr), t paktn 30 minuta.
PESHORJA
Ajo q mund t supozohet pr
shenjat e tjera t Zodiakut, pr
peshoren dihet botrisht: fjala
sht pr helmet q i merr
nprmjet ushqimit, me ka e
shkatrron shndetin e vet, pa-
ka se mund t thuhet se sht
shum i mir. Pr kt, peshoret
duhet ta shmangin duhanin, alk-
oolin dhe ushqimin e rnd, si-
domos piberin, kafen e zez,
okollatn, sheqerin e bardh
dhe kripn industriale. Do t
thot se duhet t konsumojn
krip deti dhe mjalt, n vend t
sheqerit (madje, n pije t nxe-
hta - vetm se duhet t pritet fto-
hja e tyre, sepse nxehtsia i sh-
katrron prbrsit e dobishm
t mjaltit). Nga zarzavatet e tjera,
peshoreve u plqejn vaji i ullir-
it, mishi i puls dhe mishi i viit.
Pemt me ngjyr portokalli:
mango, ftoi japonez, mandari-
na, pjeshka e verdh, kajsia,
pjepri, molla, karota, do t duhej
t ishin prher n tryezn e pe-
shores.
AKREPI
Akrepi i fort e do ushqimin pi-
kant, n gjithka e tepron, mad-
je edhe pi shum. Pr shkak t
problemeve t mundshme me
zorrn e trash, n vend t ush-
qimit t rnd e t piperosur, t
cilin e ka aq pr qejf kjo shenj,
rekomandohet ushqimi i leht.
Pemt q i rekomandohen
Akrepit jan: rrushi, manaferrat,
kumbullat e kaltra, kungulli, ba-
nania, ananasi, dardha, limoni,
grejpi. Perimet q Akrepi duhet
t'i ket gjithnj n tavolin jan:
patatja, speci i verdh, patllx-
hani.
SHIGJETARI
Shigjetari, leht mund t vuaj
nga mbipesha, n qoft se nuk
ia ndal hovin apetitit t mir, ndr-
sa trashet kryesisht n pjesn e
kofshve dhe t brinjve. Kjo
shenj e horoskopit knaqet me
ushqimin, prandaj dietat, t cilat
duhet t'i mbaj sipas udhzimit
t mjekut, i shkaktojn zemrim.
Ushqimin e Shigjetarit duhet ta
pasurojm me perime e pem
me ngjyr vjollc: patllxhanin,
panxharin e kuq dhe rrushin e
murrm. sht mir q Shigje-
tari, gjat ushqimit t tij ta pij
edhe nj got uj, e cila para-
prakisht ka qndruar 30 minuta
n dritn me ngjyr vjollc.
BRICJAPI
Bricjapi ka konstruksion esh-
tror dhe, n parim, nuk do t
duhej t kishte probleme me
kilogramt. Megjithat, do t
duhej t merrte ushqim q
prmban pak yndyra, pr sh-
kak t kolesterolit. Ushqimi ide-
al: gjithka q sht e bardh:
djathi, qumshti, mishi i zogut.
Perimet dhe pemt q reko-
mandohen n mnyr t
veant pr Bricjapin jan spina-
qi, rrepa e vogl, panxhari i kuq
dhe rrushi i kuq.
UJORI
Ujori ka forcn e mendjes, por
jo edhe shum energji fizike
(Dielli n ekzil), prandaj ka
nevoj pr m shum pushim,
gjum, ritm t rregullt jetese
dhe ushqimi. Megjithse nuk ka
kufizime, n pikpamje t t
ushqyerit, ve atyre q ia im-
ponojn vetvetes, ujori do t du-
hej t hante pem dhe perime
t t gjitha llojeve, prve atyre
q jan t tharta. Nga erzat m
e dobishme sht kripa e detit.
PESHQIT
Peshqve s teprmi u bjn mir
perimet e ziera taze dhe pemt e
ngjyrs indigo n t kaltr, si dhe
pemt e kaltra: patllxhani, kum-
bullat, rrushi, manaferrat.
MJEHET: DubeI I'I kusbIo]m rndsI I veanI
mnyrs s I ngrnII, pr aIo vIIe kur I g]IIb
IrupI yn pson pIak]en fIzIke, dbe zemra mund
I qndro] e re derI n vdek]e
E dicI, 81 maj 2000
KULTURA KULTURA KULTURA KULTURA KULTURA
Pushime t lira, ja 9 vendet ku mund t shkoni
Plazhe mahnitse, aktivitete pa fund, t gjitha kto duke knaqur edhe xhepin
TURIZM
S
tina e vers ka ardhur
dhe t gjith jan
duke menduar pr
pushimet. Nj vend i
veant, i bukur, por, ajo q
sht m e rndsishme,
sht pagesat e lira. E nse
jeni duke krkuar nj vend
t till, ku pushimet e knd-
shme t kombinohet m
mimet e lira, ne ju sug-
jerojm nj list. Kto
vende, t cilat klasifikohet si
t lira, ofrojn nj mori ak-
tivitetesh e, mbi t gjitha,
tani n ver kan plazhe fan-
tastike. Nga vendi i diellit n
Meksik e deri te verrat e
mrekullueshme n Kili,
kto 9 vende vlejn do qin-
dark t shpenzuar. E para
n list vjen Turqia. Nga ar-
kitektura klasike e deri te
kultura e kuzhins, ky vend
ka shum gjra pr t'u ofru-
ar turistve. Fal kmbimit
t dollarit me 1,260,400 lira
t reja turke, turistt mund
t prfitojn akoma m
shum. Vizitoni qytetin e
Stambollit, ku mund t bli-
ni n pazarin e madh. N
kafenet dhe restorantet e tij
mund t konsumoni qebap,
t pini duhan me nargjile
dhe ta mbyllni me nj kafe
t fort turke. M pas, vijon
Tajlanda. Dshironi t kr-
ceni do vit, si t ishte viti
1999? Ather shkoni n
Tajland. Prve ksaj, ju
mund t udhtoni shum
lir atje. Nj dollar amerikan
kmbehet pr 32 baht taj-
landez. Ndaluni n
Bangkok, pr t provuar rit-
min e shpejt t qytetit, e
m pas vizitoni Patajan, nj
qytet mkati i rinovuar dhe
i mbushur me pamje t
mendura. Pr sa u prket
plazheve ekzotike, Tajlanda
sht vendi i prshtatshm
q mund t vizitoni, pa pa-
sur nevoj t shisni sh-
tpin. Meksika sht nj
vend tjetr i prshtatshm
pr pushime t lira e t mira.
Me nj mas toksore, q
shtrihet nga oqeani Atlantik
e deri n Paqsor, e nj
kryeqytet gjigant, Meksika
ofron aktivitete pa fund.
Dshironi t merrni rreze
dielli? N kt vend mund
t gjeni plazh kudo. Nse ju
plqejn festat, ather
vizitoni Akapulkon, Kanku-
nin apo Tijuann. Nse u
plqen historia, ather
vizitoni rrnojat e fiseve
maja n gadishullin Juka-
tan. Nj dollar amerikan
kmbehet me 10 pesos. Sig-
urisht q dhe kto vende
duan shpenzime, por, duke
pasur parasysh bukurit e
plazheve q ato ofrojn,
parat e shpenzuara jan
shum her m pak se n
shum vende t tjera.
VIZITONI QYTETIN E STAMBOLLIT
Nga arkitektura klasike e deri te kultura e kuzhins,
ky vend ka shum gjra pr t'u ofruar turistve.
Fal kmbimit t dollarit me 1,260,400 lira t reja
turke, turistt mund t prfitojn akoma m shum.
Vizitoni qytetin e Stambollit, ku mund t blini n
pazarin e madh. N kafenet dhe restorantet e tij
mund t konsumoni qebap, t pini duhan me
nargjile dhe ta mbyllni me nj kafe t fort turke.
TURQIA
VIZITONI AKAPULKON DHE KANKUNIN
Me nj mas toksore, q shtrihet nga oqeani Atlan-
tik e deri n Paqsor, e nj kryeqytet gjigant, Meksi-
ka ofron aktivitete pa fund. Dshironi t merrni rreze
dielli? N kt vend mund t gjeni plazh kudo. Nse
ju plqejn festat, ather vizitoni Akapulkon, Kanku-
nin apo Tijuann. Nse u plqen historia, ather
vizitoni rrnojat e fiseve maja n gadishullin Jukatan.
Nj dollar amerikan kmbehet me 10 pesos.
MEKSIKA
TALINI, QYTETI I FESTAVE T MENDURA
Kultura e madhe e teknologjis s lart n kt
vend i ka dhn nofkn "E-stonia". Kjo do t thot
se n kt vend ju s'do t keni aspak probleme,
pr t pasur lidhje me Internetin. Gjithashtu, Talini,
kryeqyteti i vendit, konsiderohet si nj prej vendeve
me festat m t mendura n rajon. Vetm mos
harroni q t vizitoni n ver Festivalin e Muziks
dhe Birrs. Pjesa m e interesante sht se nj
dollar kmbehet me dhjet krone estone.
ESTONIA
VENDI I BASTEVE DHE KAZINOVE
Nse dshironi t shihni peshkaqen t bardh, nj
tuf luansh nga afr, apo buaj uji, t pini ver n nj
vresht t klasit botror, apo t vini baste n kazino e
m pas t bni srf n valt m t mira q ekzis-
tojn n bot, Afrika e Jugut sht vendi m i prsh-
tatshm. Pak vende n bot kan nj itinerar t till
turistik, aq m tepr, me mime t lira. Aktualisht,
nj dollar amerikan sht 7,5 rands afrikano-jugor.
AFRIKA E JUGUT
VIZITONI MUZET E KUITON
Fal ishujve Galapagos, pjesve t Amazons dhe
Andeve, ky vend ofron biodiversitetin m t madh n
bot. Me nj dollar amerikan, q kmbt me 25 mij
sukre ekuadoriane, ju mund ta shijoni kt diversitet me
nj buxhet q s'ju rndon dhe aq. Ju mund t vizitoni
Kuiton, ku gjenden dhe muzet, si dhe t vizitoni Banos,
ku mund t praktikoni nj mori sportesh t ndryshme.
Gjithashtu, mund t bni plazh n Esmeraldas.
EKUADOR
SHIJONI RRN E BARDH
Ktu mund t gjeni plazhet q shihni n kartoli-
na, me rr t bardh dhe uj t kaltr. Pjesa m
e mir sht se 1 dollar amerikan kmbehet me
42 pesos filipinase. Jo vetm q mund t jetoni
m s miri si turist, por mund t qndroni pr
nj koh t gjat. Ju mund t vizitoni ishullin e
Boholit, pr t par balenat dhe delfint, si dhe t
bni plazh srish n rrn e bardh e t pastr.
FILIPINE
SPECIET M T RREZIKSHME
Ky vend njihet pr zhytjet n uj n ishullin Roatan.
Prve ksaj, n Honduras mund t gjeni nj mori
vendesh turistike. Nj prej vendeve m t njohura
sht "Rio Platano Biosphere Reserve", e klasifikuar
si trashgimi botrore. Aty gjenden disa prej specieve
m t rralla e m t rrezikuara t bots. Gjithashtu,
ju mund t vizitoni shum vende peshkimi. Nj dollar
amerikan kmbehet me 19 lempira hondurase.
HONDURAS
PATAJANI, QYTETI I MKATIT
Dshironi t krceni do vit, si t ishte viti 1999?
Ather shkoni n Tajland. Plus ksaj, ju mund
t udhtoni shum lir atje. Nj dollar amerikan
kmbehet pr 32 baht tajlandez. Ndaluni n
Bangkok, pr t provuar ritmin e shpejt t qytetit,
e m pas vizitoni Patajan, nj qytet mkati i rino-
vuar dhe i mbushur me pamje t mendura. Pr
sa u prket plazheve ekzotike, Tajlanda mund t
vizitohet, pa pasur nevoj t shisni shtpin.
TAJLANDA
VENDI I SPORTIT T SRFIT
Diversiteti dhe thellsia e vendeve turistike, aktiv-
iteteve dhe kulturs s ktij vendi jan t jash-
tzakonshme. Ky vend mund t przgjidhet nga
ata q jan t marrosur pas verrave. N kt vend-
mund t gjeni valt m t prshtatshme pr sportin
e srfit. Ndrkoh, nse ju plqejn sportet n bor,
mund t shkoni n Ande. mblsira pr n fund: nj
dollar amerikan kmbehet me 467 pesos kilian.
KILI

E dicI, 81 maj 2000

GUARDIOLA: CHAMPIONS IA DEDIKOJ MALDINIT
KULTURA KULTURA KULTURA KULTURA KULTURA
Paolo Maldini, nis histofia c n|c udhctimi tc pan|ohuf
7LIR]sWHYsUVKsOOHMQsGXNHLD]EHKXUGLWsQHIXQGLWNDSLWHQLWWsNXTH]LQMYH
Lo|tafi simbol i skuadfcs sc Milanit, fundi i n|c histofic 25-v|cafc mc top nc kcmbc
ARMAND HALILI
N
j dit si t tjerat, por
e fundit... Var k
puct n gozhd dhe
largohet pr nj tjetr jet.
Ktu nis e shkruhet pr Pao-
lo Maldinin ndryshe. sht
n prag t nj udhtimi t ri
jetsor, por jo n fushn e
blert. Quhet padyshim nj
nga lojtart q ka thyer do
lloj rekordi me fanelln e
skuadrs kuqezi. Maldini,
pr vite me radh do t vler-
sohej si nj nga mbrojtsit
m t mir n bot, ndrsa,
pas trheqjes s Franko
Barezit nga futbolli, ai do t
zinte vendin e tij, si te skuad-
ra e Milanit ashtu edhe n
skuadrn kombtaren ital-
iane. Vetm 17 vje dhe ai u
b m i plqyeri i tifozris
s "San Siros", nj tifozri "e
pamshirshme" ndaj t
paaftve. Nj talent i lindur,
apo i fituar? Pyetje q ende
nuk i sht gjetur prgjigjja.
Vet ai do t deklaronte se
falnderonte t atin, eza-
ren, e cili e kishte br
mbrojts t aft, q u rezis-
toi fushave t blerta pr vite
me radh. 20 janari i vitit
1985 do t ishte kontakti i
par me futbollin profesion-
ist, futboll q, n disa raste,
sht m i ashpr se 'mund
t duket. I futur n pjesn e
par t lojs si zvendsues,
ai do t kthehej n pikn m
t fort t ksaj skuadre.
Ndeshje q prfundoi n
barazim, por pr Maldinin do
t ishte vetm fillimi i nj
rruge t gjat drejt suksesit.
I shpejt, i sigurt dhe tepr
miqsor me kundrshtarin!
Kto kan qen disa nga kar-
akteristikat q e kan sho-
qruar gjat gjith karriers
s tij. Prezencat e tij n fush-
n e lojs msohet t ken
qen rreth 1 000, ndr to 100
jozyrtare. Goli i par q, si
ka deklaruar edhe vet Mal-
dini, ka qen shum i rnd-
sishm pr t, ka ardhur m
4 janar t vitit 1987, ndaj
skuadrs s Comos n trans-
fert; ky gol i shnuar nga ai i
dha fitoren minimale Milan-
it. Ndrsa me skuadrn ko-
mbtar goli i par pr Mal-
dinin ka ardhur n janarin e
1998-s, ndaj Jugosllavis, kur
Italia ka arritur t barazoj.
Nuk duhet harruar se me
skuadrn prfaqsuese Pao-
lo ka luajtur plot 126 ndeshje,
duke u trhequr shum koh
m par se t linte karriern.
Trofet e fituara jan nj
tjetr pjes e kapitenit ku-
qezi. 13 t tilla ka arritur t
fitoj gjat karriers s tij 25-
vjeare me skuadrn e Mi-
lanit, 13 her ka par drejt
qiellit me trofe n dor. "Emo-
cionet, n momentin kur
ngre nj trofe t rndsishm,
jan t pamata", ka deklaru-
ar Maldini. Por, tashm ai
"mbaroi"! Lodhja kishte
zn vend n trupin e tij. Tre
sezone q krkonte t jepte
dorheqjen, e cila nuk pra-
nohej nga drejtuesit kuqez-
inj, pasi vshtirsia e
skuadrs s Milanit, sidomos
n repartin e mbrojtjes, bri
q Paolo t'i rishikonte ven-
dimet e tij. Nuk u largua,
prkundrazi, vazhdoi t lua-
j n nivele t larta, edhe pse
mosha nuk po ia lejonte m
nj gj t till. Ai jetoi n am-
bientin e klubit t Milanit.
Ishte lideri q shum skuad-
ra t tjera e krkojn, por q
nuk arrijn ta gjejn. T
gjith ata q e kan njohur
nga afr kan vlersuar tal-
entin e tij, por m shum
kan vlersuar prkrahjen
dhe njeriun q nuk t brak-
tis kurr. Por jo gjithka ka
shkuar m s miri pr t; ka
pasur edhe shum momente
t vshtira, t cilat vetm nj
lojtar i madh di t'i kaloj.
Dmtimet kan qen pjes
e tij, ashtu si jan pjes
e gjith lojtarve t
mdhenj. Jo n pak ras-
te, Paolo i ka munguar
fushs s lojs pr muaj
me radh, duke ln nj
handikap t madh n
mbrojtjen e
skuadrs. Ka arritur
t prshtatet me
shum trajner
gjat ktyre 25
viteve, me shum
lojtar t rinj apo
edhe me eksperi-
enc. N nj inter-
vist t tij, t dhn pak koh
m par, Maldini vlersonte
gjith ata q kan qen te
skuadra e Milanit, duke i
falnderuar pr ato q ka
msuar prej tyre. Ndrsa ai
ka treguar edhe nj nga zh-
gnjimet e tij m t mdha:
finalja e humbur e vitit 2005,
me skuadrn e Liverpoolit
n Stamboll. Nj mbrmje
me t vrtet magjike pr t
gjith. Milani kryesonte me
tri gola avantazh, por, n
fund, ishin anglezt q ar-
ritn t fitonin pas gjuajtjeve
nga pika e bardh. Ky duket
se sht edhe pengu i vetm
i Maldinit, n gjith karri-
ern e tij brilante.
E ARDHMJA
Pushimc, pasta| scfish tc Milani
Paolo Maldini, pas shum vitesh pushime
t reduktuara, kt vit ka vendosur q ato
t zgjasin me shum. S bashku me gruan
dhe dy djemt, kapiteni ka vendosur t bj
rreth nj muaj pushime, ku do t prfshi-
hen pushime n det, mal dhe liqen. Nuk e
ka br akoma publike se ku do t jen ven-
det q do t shkoj, por mendohet t jen
jasht Italis. Pas pushimeve t zg-
jatura, rikthimi do t jet srish
te skuadra e Milanit, por jo pr
t luajtur. Paolo ka deklaruar
se ka biseduar me drejtues-
it e ksaj skuadre dhe, me
fillimin e sezonit t ri, do
t ket nj tjetr post n
kt skuadr, duke shpre-
hur dshirn pr t qen
zbulues talentesh.
LAMTUMIRA
"Ti nuk je yni!" Skuadra e Milanit ka pasur vetm nj kapiten!"
Nj lamtumir t hidhur i kishin rezervuar tifozt e skuadrs
s Milanit kapitenit t tyre legjendar. Nj lamtumir q as
vet ai nuk mund ta imagjinonte se mund t vinte nga ti-
fozria m e zjarrt e kuqezinjve, tifozri q ka qen gjith-
mon n krah t skuadrs, edhe n momentet e saj m t
vshtira. Ndeshja me Romn, nj jav m par, do t ishte
e fundit pr Maldinin; ndeshje q do t'i linte atij nj shije t
hidhur n momentin e largimit; ndeshje e humbur, s cils
i shtohen edhe vrshllimat e tifozve n momentin kur
Paolo bn xhiron tradicionale rreth fushs. Megjithat, me
kokn ulur, ai vazhdon dhe e duartroket at tifozri, e cila
tashm sht e gjitha kundr tij. Deklaratat, pas ktij gjesti,
kan qen t shumta. Tifozt e kan pranuar gabimin, por
ky fakt nuk ka rregulluar asgj. Paolo sht ndjer i fyer nga
gjestet e tifozris, megjithse nj gj t till nuk e ka br
publike. Ndrsa klubi i ka dal n krah, duke deklaruar se ai
sht nj nga lojtart m t mdhenj q skuadra e Milanit
ka pasur n vite. Vet Paolo ka shprehur respekt pr
paraardhsin e tij te skuadra e Milanit, Franko Barezin, me
te cilin, si shprehet ai, ka shum marrdhnie t mira.
Ndcsh|a c fundit c Maldinit,
c cffct pcf Milanin
Pep Guardiola, menjher pas fitimit t Champi-
ons League, me skuadrn e tij t Barcelons, ka
deklaruar se kt trofe ia dedikon Paolo Maldinit.
"Kt trofe t Champions League ia dedikoj Mal-
dinit! sht lojtari q e admiron e gjith bota", ka
deklaruar Guardiola. Nj vlersimi t till, kapiteni
i sht prgjigjur, duke u shprehur se Barcelona
sht nj nga skuadrat m t mira n bot.
VLERSIMI
TROFET E FITUAR
7 Skudeto
5 Champions League
3 Kupa Interkontinentale
5 Superkupa Evrope
5 Superkupa Italiane
1 Kup Italie
STATISTIKA
Ndeshje zyrtare 900
Ndeshje n Seria A 646
Ndeshje n trofe t UEFA-s 174
Ndeshje me kombtaren 126
Trofe ndrkombtare 13
Finale t Champions League 8
E dicI, 81 maj 2000 0-,/1 0-,/1 0-,/1 0-,/1 0-,/1& && &&
Mcfkato|a c vcfcs "ofodit"
mcnd|ct c lo|tafcvc c tc tfa|ncfcvc
M
e mbylljen e disa prej kampionateve m t fort n
Evrop, shum skuadra fillojn dhe hartojn
strategjit e tyre pr sezonin tjetr, i cili sigurisht preten-
dohet t jet m i suksesshm se ai q sapo sht mbyl-
lur. Klubet m t mdha n Evrop kan prgatitur edhe
goditjet m t mdha, pr sa u prket transferimeve. Shi-
fra marramendse, pista t pamundura dhe ankth te ti-
fozrit pritet q ta shoqroj kt ver, e cila, prve
vaps, do t ket edhe tensione n marrveshjet q do t
bjn klubet apo edhe palt. Largime, por edhe afrime,
dshira t paplotsuara apo edhe thjesht pr ego, do t
jen disa nga karakteristikat e ksaj meraktoje. Megjith-
at, gjithka pritet t shkoj si m par. Zra dhe hipoteza t
ngritura pa asnj baz dhe zyrtarizmi kemi vetm n ditt e
fundit, kur merakos i vjen fundit. Seria A sht nj nga kam-
pionatet, nga i cili pritet t iki nj pjes e mir lojtarsh.
ARMAND HALILI
XAVI ALONSO DHE DAVID VILLA,
DREJT REAL MADRID
Fiorentino Perez duket se nuk ka ndr mend t ndalet, pr t
plotsuar qllimin e tij final. Nj skuadr q nuk mund ta
konkurronte asnj klub tjetr, si n Spanj ashtu edhe n
Evrop. Rikardo Kak, sipas t gjitha gjasave, pritet t fir-
mos pr Real Madrid; pas tij, e njjta gj mund t ndodh
edhe me yllin e Manchester United, Cristiano Ronaldo. Por
dy objektiva t tjera
duket se ka skuadra
e "galaktikve". Xavi
Alonso i Liverpool dhe
David Villa i Valencias
jan objektivat e reja
t kandidatit pr pres-
ident, Perez. Dy objek-
tiva q duken shum
t vshtir pr t'u arri-
tur, pasi n gar sht
edhe skuadra italiane
e Juventusit. Por Perez
duket se nuk ka ndr
mend t trhiqet dhe
n ditt n vijim mund
t bj oferta zyrtare
shummilionshe, n
drejtim t dy skuadrave
q kan n pronsi kar-
tont e lojtarve.
FIORENTINA TENTON T
RIKTHEJ MARTINS N ITALI
Obafemi Martins ka marr nj ofert shum in-
teresante nga Seria A, kampionat q i dha atij
shum fam. Skuadra e Fiorentins ka br nj
ofert zyrtare pran klubit t Newcastle, pr t
marr shrbimet e ish-sulmuesit t Interit. "Oba
Oba" ka qen nj nga sulmuesit m simpatik
n Serin A. Ai gjithmon sht identifikuar me
talentin dhe performancn e tij n fush. Por
lojtart e shumt q ka pasur skuadra e Interit
n sulm, prpara katr vitesh, bn q Martins t
mos gjej shum hapsira dhe t largohet. Nse
ai rikthehet edhe njher n Itali, klubi vjollc mund
t'i siguroj nj vend n formacion, duke par edhe
synimet e ksaj skuadre, pr pjesmarrjen n
Champions League pr sezonin q vjen.
TREZEGUET PRET TRAJNERIN
PR T MSUAR T ARDHMEN
David Trezeguet e ka t qart q sezonin e ardhs-
hm nuk do t jet m pjes e skuadrs s Juven-
tusit. Megjithat, lojtari, s bashku me agjentin e tij,
nuk kan filluar ende t krkojn pr nj tjetr
skuadr, edhe pse ofertat kan qen t shumta.
Fakti q Juventusi, pr momentin nuk ka nj trajner
stabl, ka br q lojtari t vazhdoj t shpresoj.
"Do t presim derisa Juventusi t ket nj trajner t
ri, dhe pastaj do t shohim pr t ardhmen e klientit
tim", ka deklaruar agjenti i lojtarit Antonio Caliendo.
"Nse Trezeguet do t jet i detyruar q ta lr
Torinon, ather kartoni i tij vlen 10 milion euro",
sht shprehur Caliendo, duke u br ftes t gjitha
skuadrave q jan t interesuara pr t marr shr-
bimet e sulmuesit francez, pr sezonin e ardhshm.
JUVENTUS, MERKATO AKTIVE N GJERMANI
Pas firmosje s brazilianit Diego, skuadra e Juventusit i ka hedhur syt srish
drejt Bundesligs gjermane, por kt her pr t marr nj mbrojts. 24-vjeari
Marcell Jansen, q aktivizohet pr skuadrn e Hamburgut, plqehet shum
nga drejtuesit bardhezinj, t cilt koht e fundit kan br edhe bisedime me
klubin gjerman. Hansen kushton plot 15 milion euro, shifr q edhe mund t
reduktohet, n rast se arrihet marrveshja. Pagesa mund t bhet edhe me
kste, n t njjtn mnyr si sht vepruar me Diegon, ku Juventus paguan
me kste. N loj gjithashtu mund t hyj edhe kartoni i ndonj lojtari q sht
te t rinjt e skuadrs bardhezi. Msohet se n kampionatin gjerman klubi
juventin sht duke ndjekur disa lojtar, q luajn n pozicione t ndryshme.
ROBINHO SHPREH DSHIRN PR
T LUAJTUR N BRAZIL
Sulmuesi brazilian i skuadrs s Manchester City, Robinho,
ka shprehur dshirn pr t'u larguar nga skuadra angleze e
pr t luajtur n kampionatin brazilian me klubin e Santosit.
Robinho ka mbrritur n Premier League me shum buj dy
vite m par, duke qen nj nga blerjet e para m t shtrenjta
t sheikut Al Mansur. Por mosafrimi n skuadr i lojtarve t
tjer t mdhenj dhe mosmarrja pjes n Champions
League, ka br q lojtari t shkoj drejt largimit. Grupi i
sheikve arab q kan n pronsi t skuadrs s Manches-
ter City. Edhe pse
gjat dy viteve kan
vn n dispozi-
cion t lojtarve t
ndryshm shifra
marramendse,
nuk kan arritur t
marrin asnj lojtar
me emr n
skuadr. N Pre-
mier League kjo
skuadr nuk arrin
t jet nj ndr m
t mirat, duke br
q shum futbol-
list t refuzojn t
luajn pr t.
BARCELONA I KRKON GUARDIOLS
TA FORCOJ EKIPIN
Pas asaj triolete t mrekullueshme, q ka arritur n kt
sezon, skuadra e Barcelons i ka kruar trajnerit t saj Pep
Guardiola t hartoj nj list lojtarsh, t cilt do t jen t
nevojshm pr kt skuadr, n mnyr q edhe sezonin
tjetr t arrij t fitoj Champions League. Pas fitimit t Ka-
mpionatit Spanjoll, Kups s Mbretit dhe Champions
League, drejtuesit e
skuadrs katalanase
kan ndr mend t
shpenzojn shuma t
mdha pr t marr
prforcime. Guardiola
u sht prgjigjur
menjher drejtuesve
t klubit, duke i dhn
emrin e par, Eidur
Gudjohnsen, i cili ak-
tualisht aktivizohet pr
skuadrn e Lionit n
kampionatin francez.
Islandezi ka shprehur
dshirn pr t luajtur
me kampiont e
Evrops dhe sezonin
q vjen mund t fir-
mos shum shpejt
pr klubin e Bars.

E dicI, 81 maj 2000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1
8 1 9 1 0 2 1 2 2 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0 1
1 1
2 1
E DOBISHME E DOBISHME E DOBISHME E DOBISHME E DOBISHME
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 1 0 2 1 2 2 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0 1
1 1
2 1
KY FJALKRYQ SHT I DESTINUAR PR ATA Q E NDJEJN VETEN EKSPERT
FJALKRYQI PA SKEM
H.Vokopola)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 1 1 2 1 3 1
4 1
5 1
6 1
7 1 8 1
9 1
0 2
1 2 2 2
3 2
4 2
5 2
6 2 7 2
8 2
9 2
0 3
1 3
2 3
3 3
4 3
5 3
6 3
7 3
8 3 9 3
0 4
1 4
2 4
3 4 4 4
5 4
6 4 7 4
8 4
9 4
0 5
1 5
2 5
FJALKRYQI SIMETRIK
PR T GJITH
HORIZONTAL
1. Nj qoshe e largt.
-Mund t vij edhe nga suk-
sesi.
-Pak kriminale.
-Shteti me Vientiane.
-Inicialet e Altman.
2. Mund t jen n natyr.
-I thuret nj heroit.
-Kshtu fillon dhe mbaron Fal-
staff.
-Uji i francezve.
3. Ishte altar pagan.
-Skuadr greke.
-Pambarimisht shkurt.
-I menuri q nuk dgjohet.
-Nj pjes e titanve.
4. Emr vajze.
-Filmi n... mod i Robert Alt-
man.
-U b gruaja e dyt e Ataman-
tit.
5. Calvino shkrimtar.
-Esht virtual n computer.
-Bram, q shkroi Dracula.
6. Shahu i fundit.
-Luftojn par ata q i
paguajn.
-Inicialet e Asimov.
-Esht nj edhe grizzly.
7. Italia n Internet.
-Ishte muza e astronomis.
-Thurman aktore.
8. Gjermania n tabela.
-Indet pa ne
-Esht shpend q bn kra.
-Kndohen n opera.
9. Ekstreme n studim.
-Mund t jet nj ide.
-Vrau Abelin.
-Ishull i Indonezis.
10. Nj intensive me ilae.
-Esht aftsi paranormale.
-Ente Ndrtimi Kombtare
11. Esht pr medaljen e par.
-Bel i Maupassant.
-Mark cigaresh.
-Drejtojn manastire.
12. Krkohen nga poett.
-Esht lnda me drrasa.
-Vtvrasja e Madame Butter-
fly.
VERTIKAL
1. Ka edhe ai nj afat.
-Nj yll hollywoodian.
2. Jan perime.
-Kush mban... ka inat.
3. Nj trets me zorr.
-Me ta bhen trima.
4. Ekstreme jetimi.
-Fillojn ilustrimet.
-Drejtohet nga Michel Platini.
5. Banushi i paharruar i skns
son.
-Jan edhe ato t sigurimit.
6. Esht vegl rrethimi.
-Fillojn matjet.
-Novak q qe aktore.
7. Wallach aktor.
-Tony q thirret Mister Quando.
-Fillojn ideologjin.
8. Ruanin kopshtin me moll t
arta.
9. Inicialet e Travolta-s.
-Jan t ndryshme edhe ato t
njrzve.
-Ente Kombtare urbane.
10. Thirret O'Rey.
-Ka shum kampioni.
11. Esht gjuha e Ciceronit.
-Parashtes pr hava.
12. Paguhet pr vones
-Nj fjal pr lart.
13. Teket e reve.
-Jan gabimet pr pivot.
14. Film i Lars von Trier.
-Mund t jet fetar.
15. Kush sht do t haj.
-Institucione Autonome Holan-
deze.
16. Kufizojn nj raport.
-Mund t jet sigurie.
17. Tregohet me zotsi.
-Mbyllin nj sirtar.
18. Shkon me krkesn.
-Esht njqelizor.
19. Me tre harqe ajo e Kadares.
-Aktualisht kryesojn.
20. Esht si moral.
21. Fassbinder q qe regjisor.
22. Ka br veprn.
-I mungon harbutit.
HORIZONTAL
1. Kndojn Fernando.
4. Griffith aktore.
10. Nj veshgjat edhe i but.
14. Rastet pa set.
15. Mund t jen spanjol dhe
portugez.
16. Ngjyhet n tavoloc nj i till.
17. Mbyllin nj sirtar.
18. Esht mbiemri m i mir.
19. Esht programi i shtat ditve.
21. Esht ai q di t flas.
23. Vetvrasja e samurait.
25. Jan princr arab.
26. Jan letra alumini.
28. Nj gjuajts rus.
29. Nj sht ndriues.
30. Jan pr t mbshtjell
foshnjen.
31. Nj sht gamilja.
32. Shteti i francezve.
33. Nj linj famshme mbrojtse.
34. Esht porti i Durrsit.
35. Kursi pa z.
36. Iu vodh trojanve nga Odiseu
dhe Diomedi.
37. Qe filozof gjerman.
38. Fund shkurti.
39. Esht frut i sherrit.
40. Marini shogirl italiane.
42. Ishte er e veriut.
43. Vrapojn n pist.
45. N krye t trupave.
46. Jan t ulta n Holand.
48. Zbarkuan me D-Day.
49. Me t nxjerrin nj metr.
50. Mund t jen autonome.
51. Sjell letra nj i till.
52. Mund t jet proteste.
VERTIKAL
1. Esht tok q punohet.
2. Tregon koh t mir dhe t
keqe.
3. Kufizojn botimet.
4. Shkroi Pa familje.
5. Nj anestetik kozmik.
6. Nj pem me lende.
7. Esht rregullim.
8. Pak nervozizm.
9. Italia n Internet.
10. Jan monedha bullgare.
11. Nj patriark biblik.
12. Del nga shuma e brinjve t
katrorit nj i till.
13. Prfundojn pingul.
15. Njsi matse pr lng.
16. Ato t peshkut jan pa vler.
18. Sundonin n Rusi dikur.
19. Ngrihen nga t fohtit.
20. Lum n Afrik
22. Aeroporti q tani quhet Nn
Tereza
23. Kryeqyteti i Vietnamit.
24. Ka shum ndrmjet
skuadrave pretendente.
25. Jan t dhnat e faktit.
26. Mund t jen pune t tilla
27. Radhitet ndryshe.
30. Esht si shpat.
31. Dalin nga trungu.
33. Jan me blerim mbuluar n
nj film.
34. Bjn beee.
36. Jan vrimza n lkur.
37. Nj qejf q mbetet.
39. Ndiqet nj e fundit.
40. Nj e par sht un.
41. Mund t jet kokosi.
42. I kan t ndryshme bonot.
43. False pa fe.
44. Gjysma e laikut.
47. Mbeten n fund.
48. Qendr n kaos.
49. Fillojn motivin
Duhet t nxini 43 kuti
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 1 1 2 1 3 1
4 1 5 1 6 1
7 1 8 1 9 1 0 2
1 2 2 2 3 2 4 2
5 2 6 2 7 2 8 2
9 2 0 3 1 3
2 3 3 3 4 3
5 3 6 3 7 3
8 3 9 3 0 4 1 4
2 4 3 4 4 4 5 4
6 4 7 4 8 4 9 4
0 5 1 5 2 5
LOJA SUDOKU
Duke respektuar numrat
e vendosura n skem,
plotsoni sudoku-n n
mnyr q n do rresht,
kolon apo ndarje t
rezultojn shifrat nga
1 deri n 9, por pa u
prsritur dy her n nj
rresht, kolon apo ndarje
Nivel i leht Nivel i mesm Nivel i vshtir Nivel shum i vshtir
Prgjigjet e djeshme
Prgjigjet e djeshme
A B C H A R R I S O N P A M A R E T A
T R E G I M I T D H A S M E R I T E
L U T J E T K A G E M U S H A A V I O N
E C I M E L I S A N D E A O
T E R R A N T I P A S T A A T E L I E R
E B A N D E R A S K E R S H E R I A M
T S F E R M A N I A R A E D I T H A
I T A L I O T E P T N N E N E A L
T P O E Z T L A A G U T A N I
O R B N I S A N I P L U M B I N T
M A R I A N N E I D E A L E I D I E
D I O N E A A K A C I E T P E R D E T
S P O T M I N E R V A M E M E C
A R S P A R A P E T D I R E K
T O M O N O L I T P A N I K K
F R O Z E N G M A R A C A N A
S E U R A T M O T O R E T N O T
I S M E T P A N I N E T M I T E
S O B A P A R E T E T T E K E T
T R A K O M E T A T D U R E R
E I B E L I K N P O L I T I K
M P A T E R T I P A R E T A A
E P I T E T F I K E S I T F L N
T E T A R A M N E R I S A L E T
E dicI, 81 maj 2000 E DOBI SHME E DOBI SHME E DOBI SHME E DOBI SHME E DOBI SHME
DASHI 21 mars - 20 prill
AKREPI
Duhet t bni kujdes me personat e t njjtit
ambient shoqror, pasi nuk sillen edhe shum
seriozisht dhe sinqerisht koht e fundit. Ndosh-
ta ka t bj me t njjtn sjellje q bni edhe
ju, ose me dika nga e kaluara juaj.
24 tetor - 22 nentor
PESHQIT
Sot do t jet nj dit e mrekullueshme, pas
shum kohsh do t ndiheni m n fund t
lir. Askush nuk do t'ju shqetsoj m me
problemet e veta; ju m n fund mund t
shijoni nj dit t qet vetm pr veten tuaj.
20 shkurt - 20 mars
UJORI
Binduni ditn e sotme, q ajo q bni pr vet-
en dhe pr familjen tuaj sht gjja m e mir.
Familja juaj ka besim te ju dhe do t'ju mbsh-
tes gjithmon, kshtu q sht e vetmja pik
e palvishme q ju keni gjithmon.
21 janar - 19 shkurt
BRICJAPI
Keni nevoj pr rregull dhe disiplin, pr t arri-
tur q t bni gjrat. Mund t'ia dilni, nuk sht
hera e par q i kaloni kto vshtirsi, q m
par dukeshin t pamundur. T impenjohuni
m shum, ju bn m t sukesshm.
23 dhjetor - 20 janar
SHIGJETARI
Do t bnit mir t mendoni pr dika shum
argtuese, pr t br ekskluzivisht pr vet-
en tuaj. Nse t tjert nuk duan t prqafo-
hen tek aventurat tuaja, nuk ka gj t keqe;
ndonjher sht m mir t rrish vetm.
23 nentor - 22 dhjetor
Nse ditn e stome ju duhet t merrni kompeten-
ca me njerz q nuk i njihni mir, mos qndroni
n mbrojtje. Edhe pse ky person sht pak i pa-
durueshm, n fund t fundit, nuk duhet t ven-
dosni nj raport t shtrnguar me kt person.
24 shtator - 23 tetor PESHORJA
VIRGJERESHA
Mos u interesoni shum mbi at se far bjn
t tjert n kt dit; duhet t mendoni m
shum pr veten tuaj, dhe se si ta transformo-
ni t sotmen n nj ngjarje t paharrueshme.
Krijueshmria juaj sht e rndsishme.
22 gusht - 21 gusht
LUANI
Disa persona do t bjn nj angazhimin
tuaj pr dika q vlen shum. Planet tuaja
nuk duhet q kurrsesi t prishen pr nj
shkak; pr kt mundohuni t jeni gjithmon
dakord me t tjert, gjeni metodn e duhur.
22 korrik - 21 gusht
GAFORRJA
Duhet t jeni shum t arsyeshm dhe t kap-
shm pr t kuptuar se 'duan t tjert nga ju
dhe, mbi t gjitha, at q presin q ju ta bni
sot. Ka dika pr t festuar? Prgatisni dika
speciale dhe argtohuni sa m shum.
22 qershor - 22 korrik
BINJAKET
Kjo dit duhet t jet shum e qet pr ju,
kshtu q bni t mundurn q t mbetet e
till. Mos u merrni me projekte m t mdha
se sa vet ju, pasi edhe vet jeni shum t
vetdijshm, q nuk i drgoni n fund.
22 maj - 21 qershor
DEMI
Ditn e sotme do t keni shum telefonata,
e-mail-e, fakse, pra t gjitha format e ko-
munikimit, pasi njerzit q njihni do t ken
dshir t madhe t flasin me ju, dhe kjo
sigurisht q sht ajo q ju plqeni.
21 prill - 21 maj
KRIZA EKONOMIKE, N BURGJET KRIZA EKONOMIKE, N BURGJET KRIZA EKONOMIKE, N BURGJET KRIZA EKONOMIKE, N BURGJET KRIZA EKONOMIKE, N BURGJET
E SHBA-S DUHET T PAGUASH E SHBA-S DUHET T PAGUASH E SHBA-S DUHET T PAGUASH E SHBA-S DUHET T PAGUASH E SHBA-S DUHET T PAGUASH
N disa qytete t Shteteve t Bashkuara t Ameriks, t pr-
fundosh brenda galerive t ftohta t burgut mund t t kush-
toj deri n 60 dollar pr nj nat. Mediet amerikane tregojn
se si recesioni ekonomik i ka detyruar qeverit e vendorve t
ktyre qyteteve t'u krkojn par t dnuarve, pr t'i mbajtur
ata brenda qelive, pasi nuk kan m mundsi pr t'i mbajtur.
Kshtu, sipas t dhnave, n qytetin Salt Lake t burgosurit
kan paguar deri n 40 dollar pr nj nat, ndrsa n burgun
e Forsyth kan paguar 45 dollar. Ai q nuk ka mundsi ta
kryej kt pages, detyrohet t punoj se s'bn brenda n
burg, duke kryer njrin shrbim apo tjetrin.
LAJME T UDITSHME
FOTO LAJMI
MOTI SOT
Kri j i me di zaj ni & publ i ci tet i
i l i rkuke@yahoo. com Studi o kri j uese e
ZIHEN PR NJ KOKRR VEZ, ZIHEN PR NJ KOKRR VEZ, ZIHEN PR NJ KOKRR VEZ, ZIHEN PR NJ KOKRR VEZ, ZIHEN PR NJ KOKRR VEZ,
E MOSHUARA VRET ME THIK NJ GRUA E MOSHUARA VRET ME THIK NJ GRUA E MOSHUARA VRET ME THIK NJ GRUA E MOSHUARA VRET ME THIK NJ GRUA E MOSHUARA VRET ME THIK NJ GRUA
Znka e radhs mes dy grave, vetm pr nj kokrr vez, ka
prfunduar me nj tragjedi t vrtet. Nj e moshuar ka godi-
tur pr vdekje nj grua, e cila kishte hedhur nj kokrr vez
nga dritarja pa leje dhe e ka goditur at n kok. Ngjarja ka
ndodhur n nj lagje n periferi t Roms, ku nj grua e re 23-
vjeare, ka mbetur e vrar nga nj goditje me thik nga 79-
vjearja. N fakt, dy familjet, t cilat ishin fqinje prej kohsh n
t njjtin pallat, po ziheshin prej ditsh pr faktin e talljes me
plakn, e cila ishte gjuajtur me nj vez nga 23-vjearja, por kjo
e fundit nuk e ka pranuar kt fakt dhe ka shkruar t'i krkoj t
falur n shtpi plaks s moshuar. Por asnj nuk e kishte men-
duar se atje ato momente do t gjente vdekjen nga 79-vjearja.
HOROSKOPI
Tirane
Kore
Berat
Vlore
Gjirokaster
Shkoder
Durres
T gjith personat rreth jush kan ngarkes
t mdha energjike dhe duan t'ju transme-
tojn energji pozitive. Pavarsisht ksaj, t
gjith duan t'ju njohin m shum. Duhet t
shfrytzoni t gjitha situatat q ju ofrohen.
Kfycministfi Bcfluskoni, i
kapuf mat nga fotogfafi nc
fcstcn c pcffoluf mc 5O va|za
Letra q
Berluskoni
i drgoi
fotografit q
mos ti
publikonte
fotot e bra

E dicI, 81 maj 2000 REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA REKLAMA

CYANMAGENTAYELLOWBLACK