Krkimet

Histori

Smundja

Zhytje t mbar me Google Ocean

NE FAQEN 18

Misteret q fshihen n HMS Victtori

NE FAQEN 19

Kur mendja humbet do kujtim...!

NE FAQEN 20

Drejtor Kryeredaktor

BESNIK URIM

MYFTARI BAJRAMI

Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 068(9) 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti IV - Nr. 31 (1042)

E mrkur, 4 shkurt 2009

E prditshme e pavarur

mimi 50 lek, 1.5 euro

www.gazeta-shqip.com

Qeveria kundrshton ashpr raportin hetimor t Banks Botrore. Olldashi: Stafi n Shqipri ka probleme t brendshme

Intervista

E vrteta e Planit t Jugut

Argita Berisha, e interesuar pr blerje tokash edhe n Fier
LSI NE VITIN ZERO
MIMOZA DERVISHI

Spiunt, Uidhers: Duhet reflektuar ndaj kshillave

ot, LSI nuk sht as aty ku e nisi. Pas 4 vjetsh nga krijimi, bilanci i saj sht po aq i oroditur, sa idet dhe motivet politike t ksaj partie. Vrulli i fillimit anti-nanoist vate e shkoi bashk me Nanon n Vjen. Vala e dyt e vrullshme nn sigln "Berisha-Rama miq", nuk mund t quhet as motiv, as ide politike, sepse ishte trashanike q n nisje. Ilir Meta mund t ket shum merita, por pr t krijuar...
NE FAQEN 9

rishjet e ndrtimeve pa leje n zonn bregdetare t Jalit, n afrsi t Himars, jan kryer n baz t rregullave ligjore dhe nuk sht zbatuar asnj strategji klienteliste. Kshtu sht mbrojtur dje ministri i Punve Publike, Sokol Olldashi, i cili n konferencn pr shtyp sqaroi pozicionin e qeveris n projektin...
NE FAQET 2-3

Kryeministria: E kemi menduar ti rishikojm

Dilema, qeveria trheq dy draftet antikomuniste

NE FAQEN 6

Parlamenti miraton ligjin pr taksat publike

Tiran, kundrshton edhe PD-ja

Taksa pr ndrtimet, Biberaj voton kundr PD

Faksimile e raportit t Banks Botrore
NE FAQEN 11

Debate t ashpra pr buxhetin

Zhdukja e Remzi Hoxhs, dshmia e ish-kreut t Shrbimit Sekret: Misteret e rrmbimit

e tone t larta dhe nj temperatur prvluese sht mbyllur mbledhja e djeshme e Kshillit Bashkiak t Tirans, q srish nuk ka mundur t'i jap votat kaluese dokumentit m t rndsishm financiar kryeqytetas, pasi kryetari i kshillit e ka cilsuar t pavlefshm votimin e kryer. N votimin par pr t miratuar n parim buxhetin bashkiak 2009, ai e ka kaluar provn duke marr plot 29 vota. Menjher m pas reagimi...
NE FAQEN 5

Klosi: Muret me gjak n SHIK

Zbulohet akti i Tayeh Husam

NE FAQET 4-5

Jordanezi q falsifikoi dekretin e Berishs

NE FAQEN 7

sh-kryeagjenti shqiptar n vitet 1997-2002 u thirr dje dshmitar pr rrmbimin dhe zhdukjen e shtetasit maqedonas, Remzi Hoxha, nga shrbimi inteligjent n vitin 1995. Fatos Klosi ka qndruar pr m shum se 25 minuta para gjykats, duke dshmuar procedurat q ndiqte SHIK-u pr gjurmimin e personave t dyshuar...
NE FAQEN 21

Serbia ta harroj Kosovn

arrdhniet amerikano-serbe jan "shumdimensionale dhe t suksesshme", thekson ambasadori i SHBA-s n Beograd, Kameron Manter (Cameron Munter), n nj intervist q i dha kto dit gazets s prditshme serbe "Politika", por duke shtuar, menjher pas ksaj fjalie, se sht i shqetsuar q qeveria e re serbe i fokuson marrdhniet serbo-amerikane vetm te problemi i Kosovs... NE FAQEN 25

Kronik

Fotografit

Kronik

Dyshimet, vendimi i pazbardhur sht nj veprim tendencioz

13-vjeari u shptua pak sekonda pasi vendosi lakun n fyt

Prokuroria ankohet prsri: Gjykata na sabotoi pr Fazli

Fier, fmija vetvaret pr 200 lek, e shptojn fqinjt

j 13-vjear nga qyteza e Roskovecit ka tentuar t vetvaret pasi debatoi me t mn, s cils i kishte harxhuar lekt e celularit. Ngjarja sht regjistruar dje paradite, rreth ors 10:00. Sipas burimeve zyrtare policore msohet se Renato S., 13 vje, lindur dhe banues n Roskovec, pas nj debati me t mn, ka varur veten n litar. Shkak i debatit msohet t jet br prdorimi i aparatit celular t mamas nga 13vjeari... NE FAQEN 22

ufta e ftoht" midis prokuroris dhe gjykats pr dosjet "politike" vazhdon edhe me shtjen "Fazli". Prokuroria akuzon gjykatn se ka "menduar" q t pengoj prokurorin n hetimet pr shtetasin serbo-boshnjak, Damir Fazli. Burime zyrtare nga akuza qendrore than se Gjykata e Tirans ka vonuar qllimisht zbardhjen e vendimit q zhbllokoi asetet e pronat e tij n Shqipri. "Vendimi i Gjykats s Tirans u dha n datn... NE FAQEN 21

Copza Kroacie n Tiran

NE FAQEN 28

GAZETA GAZETA SHQIP SHQIP

P P P P E E EE R R R R R R R R E E E E K K K K L L LL A A A A M M M M A A A AK K K K O O O O N N N T T T A A A K K K T T T O O O N N N IIIN N N E E EN N N U U U M M M R R R A A A T: T: T: 0 0 6 6 9 92 2 0 0 05 5 5 0 0 04 4 4 2 2 2 0 0 0 FA F FA F A A X X X X0 0 0 0 4 4 4 42 22 2 2 2 7 7 7 2 2 25 5 5 6 6 6 7 7 7 0 0 0 0 6 6 6 6 9 9 9 92 2 2 2 0 0 0 05 5 5 5 0 0 0 0 44 4 4 55 5 5 88 8 8

marketing@gazeta-shqip.com marketing@gazeta-shqip.com

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

NGJARJE DITE

Paneli hetues i BB-s paralajmron se nuk ka asnj mas mbrojtse pr njerzit q mund t preken nga masterplani

Kujdes nga precendent t ngjashm me Jalin

G
rupi investigativ i Banks Botrore q ka hetuar mbi projektin e masterplanit t jugut dhe prishjen e disa ndrtimeve n bregun e Jalit ngre shqetsimin pr precedent t tjer t ngjashm. Paneli sht i shqetsuar se far kuadri mbrojts do t ket pr trajtimin e njerzve q preken dhe bhen vulnerabl, t cilt jetojn n kto zona t SCDP-s t prshtatshme pr zhvillimin e turizmit, ndrsa zhvillues privat t turizmit vendosin ti zhvillojn kto zona, theksojn n raportin e tyre paraprak kta prfaqsues. T njohur me problematikn e prishjes s ndrtimeve t Jalit, kta ekspert kan vlersuar edhe nj seri dokumentesh. Mes tyre, ata kan prmendur faktin se sipas pretenduesve (pronarve t godinave t prishura) ata kishin aplikuar pr lejet e ndrtimit, t cilat nuk ishin t mundshme pr shkak t planit zyrtar urban pr Jalin. Ata citojn situatn e ngjashme edhe n pjes t tjera t vendit, ku ndrtimet pa leje vijuan n shkall t gjer. M pas prmendin ligjin e vitit 2006 pr legalizimin e ndrtimeve pa leje. Pjesa m e madhe e ktyre pretenduesve aplikuan pr t legalizuar ndrtimet e tyre, sipas ktij ligji. Megjithat, askush prej tyre nuk mori nj prgjigje prfundimtare pr aplikimet n kohn e shkatrrimit t shtpive. Nj tjetr pik e vzhguar me kujdes nga ekspertt investigues sht edhe deklarata e njsis s menaxhimit q justifikon prishjen e ktyre ndrtimeve. Ata citohen t ken shkruar: Znie e paautorizuar e hapsirs publike dhe bllokim i aksesit publik n plazh si dy justifikimet kryesore pr kto prishje. Paneli vzhgoi se shtpit e prishura ishin brenda gardhit t ndrtimeve private dhe nuk e bllokonin aksesin publik n plazh. Gjithashtu, raporti thekson faktin se si pjes e projektit n prgatitjen e SCDP-s njsia e menaxhimit ra dakord me huamarrsin q do t zhvillonte disa kritere dhe procedura pr t asistuar njerzit e afektuar q humbasin rezidencn e tyre ose burimin kryesor t jetess pr shkak t shkatrrimit. Paneli vren se ky premtim u b efektiv vetm nj her gjat prgatitjes s SCDP-s. Pr pasoj ky projekt nuk ka br t mundur parashikimin e ndihms pr njerzit q humbn shtpit e tyre ose burimet e jetess n Jal. Po ashtu paneli hetues siguron se q nga data e ktij raporti asnj ndihm nuk sht siguruar pr kta njerz.

Paneli sht i shqetsuar se far kuadri mbrojts do t ket pr trajtimin e njerzve q preken dhe bhen vulnerabl

Askush prej tyre nuk mori nj prgjigje prfundimtare pr aplikimet n kohn e shkatrrimit t shtpive

Fshatart e prekur nga prishja e ndrtimeve jan njoftuar pr mbrritjen e nj grupi ekspertsh

BB, inspektim n gjirin e Jalit

aporti i Banks Botrore dhe debatet q shkaktoi ai n Kuvendin e Shqipris kan rizgjuar shpresn te banort e Vunoit t Himars, se m n fund e drejta e tyre do t vihet n vend. Disa nga banort e Vunoit humbn n prill t vitit 2007 shtpit dhe lokalet q kishin ndrtuar n gjirin e Jalit. Ata pretendojn se ndrtimet i kishin n tok t tyre dhe prishja ishte e padrejt, ndaj krkojn tani q qeveria ti dmshprblej. Duam dmshprblim Andon Kola, nj nga personat e prekur nga aksioni i ndrtimorve n gjirin e Jalit, tregon se m 17 prill 2007, n orn 5:00 t mngjesit, rreth 2500 forca policie nga Vlora, si dhe polic special t Tirans, kan ardhur pr t prishur godinat q sot, si i shikoni, jan rrnoja. Kto godina q u prishn, si ato trekatshe dhe ato katrkatshe, jan djersa e fmijve t mi q punuan pr 12 vjet n Greqi. Un, si m i moshuari i fshatit, i krkoj shtetit q t m dmshprblej nj pr nj pr dmin q m ka br, sepse godinn e kisha n tokn time dhe prisja q t merrja dhe lejen e ndrtimit, pasi isha n proces gjyqsor. Bashkim Andoni thot se zoti Olldashi, dje n Parlament, me syzet e tij t mdha, na tha se kemi rn n ujdi me popullin e Jalit dhe me Bashkin e Himars pr kt problem, kur n t kundrt ky Olldashi nuk e di se nga bie Jali. Ai shton i irrituar se kjo sht qeveri i kriminelve dhe banditve, q krkojn t marrin pronat e t parve tan. Do ti lutem shum shtetit shqiptar t na shprblejn nj m nj ato

q ka hedhur n tok, djersn e fmijve q u ra bretku n Greqi. Kto ndrtime, q ne i kemi br, jan me djers dhe jo m pun t pista si krkon t bj dhndri i Sali Berishs, Sokol Olldashi dhe shum qeveritar t tjer. Ndrsa e moshuara Sanije Halilaj, e cila thot se jeton prej 54 vitesh n Jal, tregon se kur polict erdhn pr ti prishur shtpin, i than se nuk e kishte vendin aty. Shum banor t tjer t Jalit e kujtojn 17 prillin si nj pushtim, por ksaj here jo nga t huajt, por

nga Sali Berisha dhe dhndri i tij, Jamarbr Malltezi. T gjith ata i krkojn shtetit q, pr dmin q u sht br, t marrin dmshprblimin nj m nj. Shpres nga BB-ja Sipas banorve t prekur nga prishja e ndrtimeve pa leje n Jal, pritet q m 17 shkurt, n vend t shkoj nj prfaqsi e Banks Botrore, pr t par nga afr shkatrrimin e shtpive. N fakt, nuk ka asnj pohim zyrtar nga Banka Botrore pr verifikimin n terren pr shtjen

e prishjes s ndrtimeve, por fshatart thon se jan njoftuar pr kt. Prishja e ndrtimeve n gjirin e Jalit sht nj nga pikat m t forta t raportit q hedh dyshime pr abuzime nga ana e koordinatorit t projektit pr zhvillimin e qndrueshm n bregdet, Jamarbr Malltezi. T lodhur e t zhgnjyer nga institucionet shqiptare, fshatart e Vunoit shpresojn se nj organizm ndrkombtar si Banka Botrore do t mund t bj drejtsi. Mikel Marsi

Dyshimet

Fshatart pretendojn se u sht krkuar me mim t lir toka ku do t ndrtohet nj park energjetik

Argita, e interesuar pr toka edhe n Fier

amiljar t Kryeministrit Berisha kan shfaqur interes t blejn toka n vijn bregdetare t Fierit, e cila aktualisht sht e prfshir n disa projekte ambicioze industriale. Bhet fjal pr vajzn e tij, Argita Malltezi (Berisha), e cila gjat majit t vitit 2008, ka inspektuar nga afr siprfaqen e toks s piketuar pr ndrtimin e termocentralit t ri energjetik t Fierit, si dhe t impiantit t rigazifikimit. Lajmi bhet i ditur nga banor t komunave Drmnas dhe Topoj t Rrethit t Fierit, t cilat jan prfshir n kto projekte. Sipas banorve, msohet se vajza e Kryeministrit, Argita, e shoqruar nga nj grup i vogl personash, si dhe titullar t ktyre komunave, jo vetm q ka par nga afr siprfaqen ku do t ndrtohet TEC-i dhe impianti i

rigazifikimit, por ka krkuar prej fermerve q kan n pronsi kt tok, t bien n kompromis me ta pr blerjen e toks me nj mim t arsyeshm. Banort thon se Argita Malltezi, duke u prezantuar si e

bija e kreut t qeveris, ka br edhe presion ndaj tyre. Edhe pse drejtues t komunave Drmnas e Topoj, si dhe topograf e agronom t tyre, t cilt kan marr pjes n grupin q shoqronte vajzn e Kryeministrit

gjat inspektimit nuk dshirojn t deklarojn hollsi, n biseda t lira tregojn se vajza e kreut t qeveris ka shfaqur interes pr kto dy projekte. Ajo, sipas banorve, ka krkuar mim m t ult pr blerjen e toks dhe madje, mimi i krkuar prej saj ishte disa her m i vogl se ai i tregut. Duke mos marr prgjigje pozitive prej fermerve, toka e t cilve preket nga projektet, duket se vajza e Kryeministrit ka zgjedhur mnyrn tjetr pr t prfituar tok. Msohet se ajo ka krkuar prej krerve t komunave q t vn n dispozicion t saj t gjith tokn e pashprndar pr fermert. Identifikimi i siprfaqeve t lira nga ana e komunave ka br q fermer t shumt dhe komunat Drmnas e Topoj t prplasen pr pronsin e

toks. Msohet se prplasja ka ndodhur pr shkak se komunat dhe komisionet e tokave t tyre kan hedhur posht pronsin e toks s disa fermerve, t cilt i kishin prfituar siprfaqet e toks n baz t Ligjit 7501. Rishikimi i tokave t lira pas vizits s vajzs s Kryeministrit ka br q titullart e komunave t deklarojn gjithashtu se shum fermer kan marr tok m shum se sa u takon, si dhe shum t tjer nuk kan marr sa u takon. Gjithsesi kto probleme nuk pranohen nga zyrtart e komunave, t cilt thon se problemet e pronsis s toks q jan shfaqur koht e fundit, nuk kan t bjn as me vajzn e Kryeministrit dhe as me projektet industriale q mendohet t shtrihen n kto territore. Matilda Troka

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Probleme t brendshme t Banks nuk ka pse shiten pr probleme t shkaktuara nga pala shqiptare

Ne i jemi drejtuar zyrtarisht bordit t Banks dhe kemi rrzuar si t pasakt disa pjes t raportit

Ministri i Punve Publike, kundr raportit hetimor pr shkeljet n Jal

Olldashi: E vrteta e Planit t Jugut

Banka Botrore, probleme t brendshme me stafin
ARD KOLA

P
G99:

rishjet e ndrtimeve pa leje n zonn bregdetare t Jalit, n afrsi t Himars, jan kryer n baz t rregullave ligjore dhe nuk sht zbatuar asnj

strategji klienteliste. Kshtu sht mbrojtur dje ministri i Punve Publike, Sokol Olldashi, i cili n konferencn pr shtyp sqaroi pozicionin e qeveris n projektin e Banks Botrore pr Planin e Jugut. Q n fillim, kreu i MPPTT akuzoi klane t

caktuara brenda opozits, t cilat po deformojn t vrtetn mbi projektin e financuar nga BB-ja dhe q fal parregullsive t zbuluara nga hetimi, ka ndrprer disbursimin e fondit prej 17.5 milion USD. Olldashi ka hedhur dyshime edhe mbi raportin he-

Ministri:

Shqipria po qeveriset nga klani "Berisha"

vizja G99 deklaroi dje se ka ndjekur me shqetsim raportin e Panelit t Inspektimit t Banks Botrore q implikon n mnyr t frikshme zotin Jamarbr Malltezi, dhndr i Kryeministrit Sali Berisha. Sipas vrejtjeve t Panelit, theksoi Olta Xhaka, Jamarbr Malltezi ka ndrhyr n pothuaj do autoritet t lart relevant t qeveris, prfshir dhe drejtorin e prgjithshm t Policis Ndrtimore, duke i instruktuar ata

Pse u prish Jali!

Veprimet e Policis s Ndrtimit ishin n prputhje me bazn ligjore t saj Asnj person nuk kishte dokument pronsie t toks ku ishte ndrtuar Ndrtimet ishin t paligjshme Ndrtesat nuk ishin qindravjeare, por t reja dhe disa me betone t freskta Ka pasur mbi dy jav koh nga koha e njoftimit deri n datn e prishjeve t ndrtimeve t paligjshme, n t ciln palt patn mundsi t paraqesin ankimin e tyre administrativ dhe morn prgjigje zyrtare ndaj ankimit administrativ Ve nj rast u adresua n gjykat, por dhe ai rast u shua pasi pala nuk u paraqit

Qndrimi

Kreu i opozits akuzoi Kryeministrin Sali Berisha pr abuzim dhe grabitje t tokave

Edi Rama: Qeveria, skem korrupsioni me pronat publike

reu i opozits akuzoi dje Kryeministrin pr abuzime me pronat. Edi Rama vlersoi se Kryeministri ka kurajn publike t deklaroj shifra marramendse si kjo e 20 milion ullinjve q do t mbjell, ndrkoh q n t njjtn mbledhje q deklaron kt shifr, qeveria vendos ti akordoj Ministris s Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s Konsumatorit nj fond prej 15 milion leksh pr t kryer nj studim mbi ullirin. Njlloj si n raste t tjera, si me rrugn Durrs-Kuks, pr t ciln filloi ndrtimin pa projekt dhe pa prcaktuar vleftn e investimit dhe m pas angazhoi projektuesit t hartojn nj projekt me vleft mbi 1 miliard euro, theksoi Rama. Prvoja me kt Kryeministr t paaft e t pandershm, vijoi ai, na ka treguar tanim se pas premtimeve t tij bombastike fshihet gjithnj dika tjetr. Tek rruga Durrs-Kuks, pas patriotizmit t flakt, fshihet grabitja qindra milionshe, pr t ciln Kontrolli i Lart i Shtetit tashm sht shprehur fare qart dhe Prokuroria ka filluar nj proces

G99 i bri thirrje prokuroris q t ndrmarr hapat e nevojshm pr hetimin e skandalit t radhs
nprmjet pamjeve ajrore se cilat ai konsideronte ndrtime t paligjshme n bregdet, n kundrshtim me politikat e banks dhe objektivat e projektit t cilin ai koordinonte. G99 i bri thirrje prokuroris q t ndrmarr hapat e nevojshm pr hetimin e skandalit t radhs s familjes kryeministrore pr shkatrrimin e paligjshm t banesave t dhjetra banorve t Jals nn instruktimin e Jamarbr Malltezit. Ky veprim kriminal sht shembulli m famkeq i politikave klienteliste dhe mosprfilljes s shtetit ligjor, ku nj pakic prfiton n kurriz t nj shumice, nnvizoi Xhaka. D.M.

q sdo ta mbyllin dot kurr pa u zbardhur e vrteta, as marifetet n shortet e gjyqtarve dhe as sulmet e turpshme mbi Prokuroren e Prgjithshme, kmbnguli Rama. Tek HEC-et e TEC-et, shtoi ai, pas parulls Shqipria superfuqi energjetike, fshihen dhjetra marrveshje q jan pjes e nj skeme gjithnj e m t qart korrupsioni n prmasa kolosale. Pas Shqipris ullishte, ku n fakt kemi t bjm me nj skem t madhe korruptive t radhs s nj Kryeministri q me fatet e Shqipris e t pasurive t saj natyrore e publi-

ke po bn krdin pr interesat e oborrit t tij. PS sqaron se fillimi i ksaj skeme sht VKM nr. 547, dat 22.8.2007, me an t t cilit Kshilli i Ministrave ka autorizuar zbatimin e koncesioneve n sektorin e bujqsis dhe t ushqimit. N baz t ligjit pr koncesionet, bazuar n studime, kjo ministri duhej t identifikonte, paraqiste pr miratim dhe shpallte koncesionet e mundshme n kt sektor (neni 9/1). Ajo duhej t identifikonte, gjithashtu, listn e aseteve q, n raste t veanta, mund t ofroheshin me koncesione me mimin

simbolik 1 Euro, ta paraqiste pr miratim n Kshillin e Ministrave (neni 4/3) dhe ta bnte publike kt list pr t trhequr investitort e interesuar vendas e t huaj. Por ndrkoh, Kshilli i Ministrave, m 21 janar 2009, vendos t realizoj studimin pr ullirin, n mnyr q, n baz t tij, t shpall edhe interesin pr dhnie me koncesion, e nga ana tjetr, nj vit m par, m 16 janar 2008, del se me vendimin nr. 51, Kshilli i Ministrave ka filluar procedurn pr dhnien me koncesion t nj toke shtetrore me siprfaqe 1000 hektar, n Synej, Luz i Vogl, Kryevidh dhe Gos t Kavajs, pr kultivimin e ullirit, me mimin 1 Euro, pa e pritur fare studimin e deklaruar. Projekti i ri historik i Kryeministrit pr 20 milion rrnj ullinj, prkthehet n 10 mij hektar tok, po t kemi parasysh se vet Sali Berisha thot se do t mbjell 1500-2000 rrnj pr hektar me mimin 1 Euro, t dhna pa asnj procedur konkurrimi n prag t zgjedhjeve parlamentare pr nj skem t re e t strmadhe korrupsioni, theksoi Rama. D.Malaj

timor t BB-s, q paraqitet me mangsi dhe paqartsi, ndikuar nga klane t caktuara. Sipas ministrit, zyra e menaxhimit t Projektit t Integruar pr Pastrimin e Bregdetit t Jugut, e nisi hetimin duke u bazuar n disa t pavrteta t hedhura n media. Plani N vitin 2008, qeveria miratoi Planin e Zhvillimit, i cili respektonte kriteret mjedisore dhe kulturore q nuk lejojn ndrtimet, duke fuqizuar pushtetin vendor. Olldashi nnvizoi se plani i qeveris u jepte t drejt vendorve dhe jo firmave ndrtuese. Prishja e ndrtimeve pa leje nuk sht kryer vetm n Jal, por edhe n pjesn veriore t bregdetit t vendit si n Velipoj, etj. Pr zhvillimin e zonave bregdetare jan kryer nj sr konsultimesh me krert e pushtetit lokal t Himars, Lukovs dhe Sarands. Ministri shoi m tej se t gjitha veprimet mbi Planin e Jugut kan qen transparente. Duke iu rikthyer prishjeve t ndrtimeve pa leje, Olldashi tha se jan kryer ndrhyrje n 110 objekte gjat vitit 2006 dhe 97 n 2007-n, n baz t nj plani t parashikuar. Kto t dhna rrzojn dhe nj spekulim tjetr t raportit t Zyrs s Panelit t Inspektimit, i cili shprehej kinse se nuk kish pasur prishje t ndrtimeve t paligjshme prej shum vitesh, dhe q ishin prishur ve 12 ndrtime t paligjshme n Jal, kritikoi ministri nj pjes t raportit t BB-s. M tej Olldashi tha se, nse si pasoj e prplasjeve t palve brenda Banks Botrore, grupe t caktuara mendojn tani q ndofta nuk do duhej t kishin ndihmuar Policin e Ndrtimit apo nuk duhej t kishin kryer fotografim ajror, kjo sht nj shtje q i prket krejtsish Banks dhe nuk kemi asnj koment. Shpenzimet N raportin e BB-s jan hedhur disa abuzime me fondet e projektit, duke akuzuar paln shqiptare q menaxhonte projektin. Por sipas ministrit, plani i shpenzimeve sht hartuar n vitin 2004 nga Banka Botrore. Nse tani palt brenda Banks Botrore i kthehen njra-tjetrs dhe shikojn q ka pasur gabim q n projektimin e projektit, kjo prsri nuk sht shtje pr t ciln kemi koment, sqaroi srish ministri.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009 4

INTERVISTE

KONTAKT & WEB info@gazeta-shqip.com www.gazeta-shqip.com

Ambasadori i Shteteve t Bashkuara t Ameriks n Tiran i bn apel qeveris pr reflektim ndaj rekomandimeve

Uidhers: Qeveria t rishoh Ligjin e Dosjeve

SHBA-ve u interesojn institucionet e forta, jo personalitetet e veanta
reu i diplomacis s Sh teteve t Bashkuara t Ameriks n Tiran, ambasadori Xhon Uidhers, i bn thirrjen e radhs mazhorancs t rishoh ligjin e lustracionit. N nj intervist pr Zrin e Ameriks, ai vlerson se qeveria duhet t qas rekomandimin e miqve t Shqipris pr t ripar ligjin. Gjithka mund t bjm sht t bjm rekomandimet tona dhe t japim kshillat tona t mira. Shpresojm q do t merren parasysh, theksoi ambasadori. Sistemi gjyqsor, sipas Uidhers, sht thelbsore q t ruaj pavarsin e tij. Kreu i diplomacis amerikane n kryeqytetin shqiptar garanton se SHBA-t nuk kan interes n personalitete t veanta n Shqipri. Nuk ka asnj interes n llojet e ndryshme t konkurrimit politik q zhvillohet. Ajo n t ciln populli amerikan dhe qeveria amerikane prqendrohen ktu dhe kudo tjetr jan institucionet, nnvizoi ambasadori. Uidhers shtoi se mosmarrveshje do t ket gjithmon. Ka gjasa t ket gjithmon prshtypje se disa prej shtjeve kan implikime politike. Secila pal do shoh tjetrn dhe do flas mbi kohn etj. Por kjo sht vrtet nj fush ku mendoj se shqiptart kan nevoj ti zgjidhin gjrat vet, theksoi Uidhers. Zoti ambasador, t hedhim nj vshtrim mbi vitin 2008 nj vit i vrullshm n Shqipri dhe jasht saj. Me pak fjal, cili do t ishte vlersimi juaj pr vitin e kaluar? Ka disa gjra t mrekullueshme q ndodhn n vitin 2008: fryma, gzimi dhe festimi kur Kosova u b e pavarur m pak se nj vit m par. Ishte vrtet nj hap prtej nj ndarjeje historike. Do t thosha se pr kt rajon, si dhe pr botn, ishte nj arritje me prmasa historike pr njerz q kishin luftuar pr aq shum koh pr t qen t lir dhe t pavarur q arritn kt synim t mrekullueshm. Pastaj, sigurisht, n prill, ishte Samiti i NATO-s q ftoi Shqiprin dhe Kroacin pr antarsim t plot, gj q shpresojm, do t arrihet n samitin e ardhshm pas afro dy muajsh. Edhe kjo ishte nj arritje historike dhe njihte vendosmrin dhe bashkimin e popullit shqiptar n synimin pr t arritur dika me prmasa t mdha. Ngjarja e tret q mendoj se pati rndsi t madhe historike dhe q do t ket nj ndikim shum pozitiv mbi Shqiprin ishin zgjedhjet amerikane. Ishte knaqsi pr mua q udhtoja anemban Shqipris dhe t shihja se sa nga afr shqiptart e ndiqnin fushatn. Pati nj pritje mrekullisht t ngroht t zgjedhjes s Presidentit Obama. Ishte nj prvoj shum pozitive pr mua t shihja sa t interesuar pr fushatn, sa t interesuar n blloqet q ndrtojn demokracin, ishin t gjith shqiptart kudo. Ishin t interesuar n kandidaturn historike t Znj. Klinton, t Znj. Palin, prkrah t Z. MekKein dhe Z. Obama. Ishin t interesuar n natyrn pjesmarrse t procesit. Ishin t interesuar n mnyrn se si bhej zgjedhja e kandidatit dhe pastaj edhe n konkurrimin mes kandidatve. Mendoj q rezultati i zgjedhjeve ishte i till q marrdhnia shum pozitive mes Ameriks dhe Shqipris vetm do t rritet dhe ohet m tej nga zgjedhja e Presidentit Obama. T gjitha kto ishin zhvillime shum pozitive. Duhet t them edhe q Shqipria vuajti nj tragjedi, at q ndodhi n Grdec n t ciln aq shum njerz, njerz t pafajshm, humbn jetn dhe aq shum njerz t pafajshm u plagosn dhe jeta e t cilve ndry-

N lidhje me Shqiprin, lajmet do t jen mjaft t mira. Kemi nj baz t fort historike mbi t ciln t ndrtojm. Amerikant dhe shqiptart kan pasur nj lidhje t veant q shtrihet n disa dhjetvjear dhe q mbijetoi edhe prpjekjen e regjimit komunist pr ta thyer at Sigurisht, ne amerikant kemi qen gjithmon absolutisht n krye t lufts kundr diktaturs komuniste dhe mendoj q askush nuk mund t thot t kundrtn. Por me t gjitha kto demokraci q lindn, procesi i arritjes, sigurimit t synimeve kombtare shprehur nga popujt e tyre, nuk sht nj mbrritje. Nuk sht se mbrrin n nj destinacion Synimi yn n t vrtet, do gj q qeveria dhe ambasada jon bn, sht t nxjerrim msime nga prvoja jon, si n vendin ton ashtu edhe n ndrveprimet tona me demokracit e reja, pr ti ndihmuar demokracit e reja t shmangin shum prej gabimeve apo shtigjeve t gabuara q kan ndjekur vende t tjera

shoi, ka mundsi, prgjithmon. Ishte nj tragjedi njerzore q na preku t gjithve. Un shkova, vizitova dhe bisedova me njerzit n Grdec. sht shum e rndsishme q t jepet ndihm pr jett e atyre njerzve n prpjekje pr ta kthyer sa m shum q t jet e mundur pran normales. Pra, me pak fjal, kto jan gjrat q do t veoja gjat vitit 2008. Zoti Ambasador, pak dit m par, duke folur mbi pritshmrit e SHBA ndaj Shqipris, ju prmendt: respektin pr Kushtetutn, prpjekjet pr t luftuar korrupsionin, si dhe nj prkushtim ndaj parimeve e veprimeve demokratike q t jen prtej do dyshimi. Jan kto nj referim i prgjithshm, nj citim i pritshmrive q Presidenti Obama ka ndaj vetes, apo jan edhe nj referim konkret ndaj zhvillimeve t brendshme n Shqipri? Mendoj se e dika e rndsishme q duhet mbajtur n mend lidhur me zgjedhjen e nj Presidenti amerikan sht q przgjedhja e tij, zgjedhja e tij, bn dy gjra; funksionon n t paktn dy nivele n arenn e jashtme. Kto parime kan vler jo vetm pr vendet e mdha me t cilat SHBA ka lidhje shum t ngushta, por edhe me vendet m t vogla. Niveli i par sht marrdhnia specifike q Presidenti prcakton dhe q u krkon t gjithve n qeverin amerikane dhe prmes tyre prfaqsuesve t tij kryesor n vendet e huaja, q t punojn pr ta vn n zbatim. N lidhje me Shqiprin, lajmet do t jen mjaft t mira. Kemi nj baz t fort historike mbi t ciln t ndrtojm. Amerikant dhe shqiptart kan pasur nj lidhje t veant q shtrihet n disa dhjetvjear dhe q mbijetoi edhe prpjekjen e regjimit komunist pr ta thyer at. Kemi arritjen e rndsishme n

rajon q prmenda pavarsia e Kosovs, si dhe NATO. Nj prej prfitimeve t mdha t Samitit t NATO-s n prill sht q do ti jap mundsi Presidentit t fokusohet n mnyr specifike te vendet e reja kandidate, Kroacia dhe Shqipria; do tu jap udhheqsve mundsin pr tu takuar, pr t diskutuar mbi shtjet q kan n plan; dhe kjo sht nj mundsi e jashtzakonshme. Vjen n nj koh shum t mir pr ne amerikant dhe pr ju shqiptart, sepse n ato takime, ne mund t fokusohemi te shtjet specifike. Niveli tjetr q sht pak m i vshtir pr tu prkufizuar, por n shum mnyra edhe m i rndsishm, sht q nj administrat e re amerikane sjell me vete energji t re, nj paket t freskt idesh, si dhe nj ton t ri. Personalisht mendoj q nuk ka rndsi nse kjo administrat sht republikane apo demokrate; ndrkoh q zhvillohen rrethanat anemban bots, kjo administrat formson tonin e veprimet e veta dhe prqendron energjin e vet mbi kto rrethana. N rastin e Presidentit Obama, fokusi i tij shum qartsisht do t jet mbi marrdhniet e rigjallruara dhe t intensifikuara kudo n bot. Kjo nuk sht dika q prqendrohet specifikisht mbi Shqiprin, apo mbi Kinn, apo mbi Afrikn e Jugut. Por, ton i ri jep nj themel, jep nj ndjenj t nj qllimi dhe drejtimi t ri q do t na lejoj ne q merremi specifikisht me Shqiprin t sjellim nj axhend t re, nj seri t re idesh q mund tia paraqesim administrats pr shqyrtim dhe ndrveprim. Kjo pastaj na lejon t hedhim nj shikim t ri mbi mnyrn se si funksionojn gjrat. Mund t flasim pak m shum m von, por kjo sht nj koh e mir pr kt qllim sepse Amerika sapo kreu zgjedhjet e veta vjet dhe Shqipria do t ket zgjedhjet e veta kt vit. Nj prej shtjeve m t debatuara koht e fundit

sht Ligji i Lustracionit. Ky ligj sht kritikuar nga SHBA, por edhe nga OSBE, Kshilli i Evrops, dhe s fundi edhe nga BE. SHBA kan thn q ligji ngre shqetsime serioze ligjore dhe kushtetuese. Cilat jan kto shqetsime dhe cilat do t ishin pasojat e ktij ligji? Pozicioni i qeveris s SHBA sht shum i njohur. Pozicioni sht paraqitur edhe ktu edhe n Uashington. Kemi ngritur problem n kushtetutshmrin e ligjit, si dhe mbi zbatimin e mundshm t ligjit. Kto shtje jan ngritur edhe nga nj numr institucionesh dhe organesh anemban EVrops dhe mendoj q t gjith ne shpresojm se qeveria e Shqipris do qaset ndaj ktij ligji, do t bj nj qasje t re ndaj ktij ligji dhe do t shfrytzoj mundsin e ndihms q t gjith ne, q jemi miq t Shqipris, kemi ofruar. Megjithkt, qeveria dhe prfaqsuesit m t lart t mazhorancs e pan miratimin e ktij ligji si nj akt historik. Si e shpjegoni kt kmbngulje pr t mos marr parasysh rezervimet apo kto sugjerime? Edhe nj her, si miq t Shqipris, gjithka mund t bjm sht t bjm rekomandimet tona dhe t japim kshillat tona m t mira. Shpresojm q do t merren parasysh. T gjith kemi objektivin prfundimtar t prpjekjes pr ta br situatn lidhur me kt ligj sa m t mir, q mund t bhet dhe shpresoj q pozicioni yn sht i qart dhe q merret si nj rekomandim konstruktiv. Shum vzhgues e shohin situatn me shqetsim dhe jan t mendimit q proceset integruese t Shqipris mund t vihen n pikpyetje, sidomos afrimi me BEn, sepse shtja e NATO-s duket se sht nj fakt i kryer. Cili sht vlersimi juaj? Nuk mund t flasim n emr t BE-s. sht nj pyetje q u duhet br atyre. Mendoj q dinamika e vrtet ktu ka nevoj t jet e till q drejtimi t jet prpara. Shqipria ka br nj rrug t gjat prparimi nga viti 1991, kur vuante nn nj regjim shtypjeje dhe tiranie thuajse t pabesueshme. Mendoj q t gjith miqt e Shqipris, mes t cilve shpresoj q SHBA t konsiderohet nj prej kryesorve, po prpiqen ti japin ritm ktij prparimi dhe, n kt mnyr, shpresojm q t mund t ofrojm mbshtetje dhe ndihm t madhe pr synimet q kan shprehur qeveria dhe populli shqiptar dhe ky sht integrimi n bashksin euroatlantike dhe n bashksin e demokracive. Z. ambasador, gjat vitit t kaluar, n lidhje me disa zhvillime t brendshme, kryesisht lidhur me sistemin e drejtsis kujtoj ktu Ligjin pr Prokurorin, dekretet e Presidentit pr antart e Gjykats s Lart, shtja Fazli ju dhe faktor t tjer ndrkombtar ishit n oponenc t qart me qeverin. A mendoni se kan qen raste t izoluara, apo nj tendenc pr t ushtruar ndonj lloj presioni mbi sistemin e drejtsis? Do t shprehesha kshtu: ka shum vende n bot q, si pjes e batics s historis, kan qen n gjendje t dalin nga diktaturat komuniste dhe lloje t tjera totalitarizmi. Sigurisht, ne amerikant kemi qen gjithmon absolutisht n krye t lufts kundr diktaturs komuniste dhe mendoj q askush

nuk mund t thot t kundrtn. Por me t gjitha kto demokraci q linden, procesi i arritjes, sigurimit t synimeve kombtare shprehur nga popujt e tyre, nuk sht nj mbrritje. Nuk sht se mbrrin n nj destinacion. Gjja e madhe e demokracive sht q jan gjithmon duke korrigjuar veten dhe duke prmirsuar veten. Kjo sht e vrtet pr demokracit m t vjetra t konsoliduara si n Evrop dhe SHBA, por edhe pr demokracit e reja. Synimi yn, n t vrtet, do gj q qeveria dhe ambasada jon bn, sht t nxjerrim msime nga prvoja jon, si n vendin ton ashtu edhe n ndrveprimet tona me demokracit e reja, pr ti ndihmuar demokracit e reja t shmangin shum prej gabimeve apo shtigjeve t gabuara q kan ndjekur vende t tjera. N lidhje me situatn q kemi par ktu si dhe n vende t tjera, ajo q duhet mbajtur mend sht q parimi themelor i cilsdo demokraci, dhe ktu mund t prdor SHBA si nj shembull parsor, sht parimi i nj qeverie t kufizuar. Qeveris i jepet pushteti t bj gjra t caktuara dhe i duhet dhn fleksibiliteti dhe autoriteti t mbroj vendin dhe t promovoj mirqenien e prgjithshme t shtetasve t saj. Por ka edhe sfera, brenda cilsdo demokraci, n t cilat pushteti i qeveris nuk duhet t ndrhyj. Kt debat e zhvillojm gjith kohn n SHBA. Institucioni ky pr t prcaktuar se deri ku duhet t arrij autoriteti i qeveris, fleksibiliteti i qeveris, veprimet e qeveris dhe ku jo, sht sistemi gjyqsor i vendit. Prandaj, sht me rndsi jetsore q ky gjyqsor t ruaj pavarsin e tij n mnyr q t mund ta ruaj kt drejtpeshim midis sferave t veprimit t qeveris dhe t drejtave t qytetarit pr lirit individuale, n at nivel ku duhet t jet. N lidhje me interesin pr zhvillimet e ndryshme ktu, kjo sht vrtet sfera mbi t ciln funksionojm. Nuk ka asnj interes t SHBA n personalitetet e veanta q funksionojn n kt vend. Nuk ka kurrfar interesi t SHBA te partit. Nuk ka asnj interes n llojet e ndryshme t konkurrimit politik q zhvillohet. Ajo n t ciln populli amerikan dhe qeveria amerikane prqendrohen ktu dhe kudo tjetr jan institucionet. Ato jan themelet; ato jan mekanizmat q jetojn gjat. S dyti, ne shohim proceset dhe procedurat. Edhe nj her, sepse kto jan mjetet nprmjet t cilave mund t prforcohet liria e shprehjes, zgjedhjet e lira e t ndershme. Prandaj, mendoj q kemi nj mesazh shum pozitiv dhe shpresoj nj mesazh konstruktiv dhe ndihmues. Publikisht, ju i keni dhn mbshtetje t hapur prokuroris shqiptare, e cila aktualisht po merret me disa shtje t rndsishme, si Grdeci; sapo mbylli hetimet pr rrugn DurrsKuks, apo edhe shtjen Fazli. Ka kritika nga mazhoranca q zyra e prokurorit po vepron n mnyr politike; gjithashtu, kohzgjatja e ktyre hetimeve ka krijuar iden e mungess s eficencs, sidomos duke pasur parasysh q jemi pran hyrjes n nj stin zgjedhore. Vlersimi juaj? Prmenda rolin e kufizuar t qeveris. M lini t flas pak mbi rolin e diplomacis. Fola edhe mbi rolin e institucioneve. N lidhje me pyetjen q bt, n fakt sht nj shtje q duhet ta zgjidh sistemi i

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009 5

POLITIKE

KONTAKT & WEB info@gazeta-shqip.com www.gazeta-shqip.com

Grupi parlamentar i Partis Socialiste krkon rishikimin e vendimit. "Ka lidhje me fushatn zgjedhore"
Qndrimi
RISHIKIMI
Grupi parlamentar i PS krkon me urgjenc, q ky vendim t kthehet e t ripunohet nga Kshilli i Ministrave

Debati

Buxheti 2009 i Tirans "miratohet" n parim

e tone t larta dhe nj temperatur prvluese sht mbyllur mbledhja e djeshme e Kshillit Bashkiak t Tirans, q srish nuk ka mundur t'i jap votat kaluese dokumentit m t rndsishm financiar kryeqytetas, pasi kryetari i kshillit e ka cilsuar t pavlefshm votimin e kryer. N votimin par pr t miratuar n parim buxhetin bashkiak 2009, ai e ka kaluar provn duke marr plot 29 vota. Menjher m pas reagimi i demokratve dhe LSI-s ka br q salla t pushtohet nga nj ilaritet i fort dhe t krkohet anulimi i ktij votimi. N nj raund t dyt ngritjesh kartonsh buxheti mori n parim 26 vota. Srish demokratt dhe LSI kan mbetur t paknaqur. Surpriza e mbledhjes ka qen votimi pro ktij dokumenti i t djathtit t LZHK-s, Armando Ruo i cili deklaroi hapur votn pro miratimit n parim t buxhetit. Gjithsesi, kreu i kshillit bashkiak LSI-sti, Sokol Dervishaj, sht shprehur n momentet e fundit t mbledhjes se buxheti nuk u miratua, pasi votimi nuk konsiderohet i vlefshm. Ai sht shprehur se do t njoftohet kshilli pr mbledhjen e radhs. N nj mbledhje t gjat, ku ka qen prezent edhe kryebashkiaku Edi Rama, kshilltart e LSI-s dhe t PD-s kan kundrshtuar srish buxhetin e 2009-s pr Tirann. Ata kan krkuar q aty t pasqyrohet lista e plot dhe e detajuar e investimeve t ktij viti, ku prkrah do emri t vendoset edhe kostoja financiare. Kshilltart demokrat t prfaqsuar gjat gjith mbledhjes prej Ferdinand Ponit kan propozuar q n buxhet t reflektohen edhe nj seri ndryshimesh si shkurtime t fondeve t shpenzimeve operative dhe ato pr administratn, n mnyr q kto para t transferohen pr investime publike, gjithmon t listuara qart dhe n mnyr transparente. Q n fillim t mbledhjes kryetari i Bashkis s Tirans, Edi Rama ka theksuar se ata q e kan rrzuar dy her kt buxhet nuk e kan lexuar aspak at, por edhe nse e kan br kt e deformojn qllimisht. Rama n fjaln e tij i sht prgjigjur njra pas tjetrs akuzave t ngritura gjat ksaj periudhe pr abuzime me fondet n buxhetin bashkiak t Tirans pr 2009-n. Ai ka marr rast pas rasti emrat e rrugve dhe t shkollave, pr t cilat kshilltarja e LSI-s, Monika Kryemadhi u shpreh se kan prfunduar dhe jan vendosur srish n buxhetin e ktij viti. Rama tha se n buxhet jan dy lloje projektesh, nj vjeare dhe dy vjeare, nj praktik kjo normale, q e prdor edhe qeveria qendrore me buxhetin e saj. Lidhur me projektet nj vjeare, Rama sqaroi se ato jan mbyllur sipas parashikimeve, ndrsa pr ato q shtrihen n dy vite tha se 40% e tyre jan kryer dhe pjesa tjetr sht prfshir n buxhetin e 2009-s. Po kshtu, Rama u mbrojt edhe nga akuzat pr djegien e fondeve t kredive q ka marr Bashkia e Tirans duke e konsideruar kt si nj gj krejtsisht t pamundur. Nj tjetr shtje e debatuar n mbledhjen e djeshme t Kshillit bashkiak kryeqytetas ka qen edhe ajo pr numrin e administrats dhe shpenzimet pr pagat e saj. Sipas Rams, fondi i pagave n totalin e t gjith buxhetit bashkiak arrin vetm n 8% nga 22% q e ka kt shifr qeveria qendrore. Por kshilltart e PD-s dhe t LSI-s e kan konsideruar si tejet t fryr numrin prej 756 vetsh n administratn bashkiake. Pr kt Rama ka sqaruar se numri arrin n vetm 456 vet, pasi pjesa tjetr sht staf i policis bashkiake. Fondi i komunitetit prej 300 milion leksh dhe mnyra se si do t shpenzohet ai sht shndrruar n nj betej t vrtet akuzash dhe kundrakuzash ku nuk kan munguar as ironit apo batutat. Kshilltart oponent t buxhetit 2009 t Tirans kan krkuar nj list t plot t investimeve publike q do t kryhen nga bashkia me kt fond. Ndrkoh q prgjigja e kryetarit t bashkis ka qen e prer: Ai sht nj fond q un e kam negociuar me komunitetin dhe e ka votuar komuniteti ndaj dhe mbaj un prgjegjsi bashk me administratn time. A.Rr.

SHQETESIMI
Vetm 145 dit nga dita e votimit, sht shum shqetsues, pasi i jep qeveris, mundsin t punsoj militant me qllime t pastra

PS: Qeveria synon t emroj militant n administrat

Vendimi para zgjedhjeve, 1618 punonjs me kontrat t prkohshme
endimi i fundit i qeveris pr t shtuar me 1618 per sona numrin e punonjsve t administrats shtetrore hasi dje n kundrshtimin e Partis Socialiste. N emr t grupit parlamentar, deputeti Blendi Klosi krkoi t rikthehet pr shqyrtim ky vendim q sipas tij ka n thelb punsimin e militantve. "Doja t ngrija kundrshtin ton pr vendimin e fundit t Kshillit t Ministrave pr punsimin e 1618 punonjsve me kontrat t prkohshme n administrat, vendim ky q i jep mundsi 12 institucioneve kryesore n vend t rrisin organikn e tyre me punonjs shtes", u shpreh Klosi. Socialistt vlersojn se ky vendim i miratuar n nisje t fushats elektorale, vetm 145 dit nga dita e votimit, sht shum shqetsues pasi i jep qeveris s Sali Berishs, mundsin t punsoj me qllime t pastra militante, jasht do kriteri t ligjit t shrbimit civil 1600 militant t partis n pushtet. "Ky vendim i qeveris 'n diet' t Sali Berishs krkon, q n kundrshti t plot me at ka thot pr shkurtime administrative, t paguaj jasht ligjit t buxhetit pr vitin 2009, plot 1600 punonjs shtes, t cilt n shu-

micn e tyre do t jen punonjs pr t rritur shrbimet dhe koston administrative", nnvizoi Klosi. Selia roz i mshon ides se ky vendim n mnyr t habitshme i shton disa ministrive dhe buxhetit t taksapaguesve nj numr t konsiderueshm, mbi 300 punonjs shrbimi, nga t cilt n mnyr shum qesharake 59 pas-

truese shtes n Ministrin e Bujqsis, apo 57 pastruese shtes n Ministrin e Puns. Ky vendim i fundit i qeveris, insistoi Klosi, i cili krkon n mnyr abuzive q administrats s Ministris s Punve Publike t'i shtohen 800 punonjs pr procesin e legalizimeve, bie n kundrshti t plot me vendimin

Fushata

PS, shtabet elektorale t 12 qarqeve raportojn te Rama

S
trukturat e Partis Socialiste n t 12 qarqet e vendit kan zhvilluar dje takime t veanta me kryetarin. Gjat gjith dits Rama ka pritur shtabet lokale pr t raportuar n lidhje me mbarvajtjen e prgatitjeve pr zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Socialistt lokal jan ndalur gjat n funksionimin e deritanishm t atyre ka jan cilsuar si "grupe patronazhi". Trupat t cilat do t ndjekin nga afr zgjedhsit pr t kuptuar nivelin e mbshtetjes s forcs politike n elektorat. Nj tjetr element ka t bj me shtjen e hartimit t listave paralele t zgjedhsve dhe monitorimi i tyre. Evidentimi i sakt i antarsis s partis sht nj tjetr moment ku sht ndalur analiza e socialistve. Kryetari Rama s bashku me drejtues t tjer t partis n qendr kan gjetur rastin t japin porosit e momentit n varsi t ecuris s prgatitjeve. Shum shpejt socialistt kalojn n nj tjetr faz m intensive t prgatitjes pr zgjedhje.

e djeshm t Gjykats Kushtetuese, e cila shpalli si t papajtueshme me Kushtetutn dhe Kartn Evropiane t Autonomis Vendore, ndryshimet n ligjin pr legalizimet. Deputeti socialist, Blendi Klosi, u shpreh se ky numr punonjsish do t duhej t administrohej nga pushteti vendor q t kishim prshpejtim t procesit t legalizimeve. Klosi argumentoi se ky vendim bie n kundrshti t plot me Ligjin e Buxhetit t vitit 2009, nuk merr parasysh vendimin e Gjykats Kushtetuese pr pezullimin e marrjes s nj sr kompetencash nga pushteti vendor, sht kundr filozofis s shkurtimeve administrative. "Por dhe m e rndsishmja kur hartohet me prapaskena t theksuara politike pr t punsuar vetm militant partiak", tha Klosi. Bazuar n kto pretendime, grupi parlamentar i PS krkon me urgjenc, q ky vendim t kthehet e t ripunohet nga Kshilli i Ministrave. Vendimi i qeveris, q kontestohet nga opozita thot se numri i punonjsve me kontrat t prkohshme, pr vitin 2009, pr ministrit dhe institucionet qendrore t jet 1618 punonjs. D. Malaj

qeverisjes. Mosmarrveshje do t ket gjithmon. Ka gjasa t ket gjithmon prshtypje se disa prej shtjeve kan implikime politike. Secila pal do shoh tjetrn dhe do flas mbi kohn etj. Por kjo sht vrtet nj fush ku mendoj se shqiptart kan nevoj ti zgjidhin gjrat vet. Pr sa koh kto pikpamje t ndryshme gjejn zgjidhje brenda kuadrit t duhur ligjor, ather duhen lejuar t marrin rrugn e tyre. Korrupsioni sht nj tjetr tem diskutimesh t nxehta. Ka vlersime t ndryshme pr rezultatet e qeveris n kt luft. SHBA ka ofruar ndihm n forma t ndryshme pr kt luft. Jeni t knaqur me ka sht br deri tani? Kur bhet fjal pr korrupsionin nj problem universal dhe n fakt koht e fundit kemi pasur disa raste korrupsioni n nivele t larta n SHBA askush nuk duhet t jet i knaqur pr sa koh q ai vazhdon. sht nj shtje q prbn helm pr do shoqri dhe duhet luftuar pa pushim. Nuk mund t ndalosh. Nuk mund t jesh i knaqur. Duhet vazhduar derisa t jet fshir trsisht. Prandaj qeveria dhe institucionet e drejtsis jan kaq t rndsishme. Institucionet duhet t ken pushtet

t mjaftueshm pr t gjetur t korruptuarit, ti hetojn ata dhe ti sjellin para drejtsis brenda kuadrit t sundimit t ligjit. N vende t caktuara dhe n koh t caktuara n t gjith historin, t korruptuarit duken sikur jan n avantazh, por jo nga pikpamja afatgjat sepse n fund, institucionet e forta, do t triumfojn gjithmon mbi korrupsionin. E prsris, prandaj vendosim kaq shum theks ktu mbi ndrtimin e institucioneve dhe po bjm ka mundemi pr t ndihmuar n luftn kundr korrupsionit. Kemi nj numr programesh q kan nj rol t madh ndihme pr shqiptart kundr korrupsionit. Jam shum krenar pr to. Jan programi yn OPDAT, programi yn ICITAP, si dhe programet nprmjet USAID; sht Zyra jon e Marrdhnieve Publike, q merret me edukimin e njerzve mbi rreziqet dhe problemet e korrupsionit. Besoj q kemi ndihmuar n shum mnyra ktu, por nuk mund t jesh kurr i knaqur. Lufta duhet t vazhdoj gjithmon. Kt vit, Shqipria do t prballet me nj sfid t rndsishme, zgjedhjet e prgjithshme. Shpesh, edhe n zgjedhjet e kaluara, sht thn q jan nj prov vendimtare pr t ardhmen e vendit. Cila do t jet pe-

sha e vrtet e prmbushjes apo jo t standardeve mbi marrdhniet e Shqipris me partnert e saj? Mendoj q kto zgjedhje do t ken nj rol dhe rndsi shum m t madhe nuk kam qen ktu n zgjedhjet e mparshme ndoshta se sa zgjedhjet e mparshme. Peizazhi i Evrops dhe peizazhi i Shqipris kan ndryshuar shum shpejt 20 vitet e fundit. Shqipria sht m e angazhuar, bn tregti m

shum, ka marrdhnie m shum me nj bashksi botrore m t gjer se sa n t kaluarn jo pr faj t saj sigurisht. Ndrkoh q bn kto, prfitimi i atij integrimi dhe ndrveprimi, me t gjitha kto shoqri t ndryshme, sht shum pozitiv dhe shum i dobishm pr Shqiprin. Ndrkoh q zhvillohet dhe zhvillimi sht shum i shpejt pritshmrit q Shqipria t arrij standardet e atyre vendeve me t cilat radhitet bhen gjithnj

e m t mdha. Nj prej elementve ky t nj demokracie jan zgjedhjet e lira dhe t ndershme. T gjith e dim dhe dihet publikisht q zgjedhjet shqiptare kan pasur problem n t kaluarn. Tani, n qershor ekziston nj shans i vrtet pr ta ln gjithka pas, pr t pasur zgjedhje ku organizimi, administrimi, pjesmarrja e njerzve dhe shum gjrave t tjera t jen si duhet; sht shum e mundshme pr Shqiprin ti arr-

ij. Po punojm shum fort pr ta ndihmuar qeverin dhe popullin e Shqipris q ti bjn kto zgjedhje nj hap gjigant prpara dhe pr t vendosur at baz thelbsore t demokracis ktu. Edhe nj pyetje t fundit. Ambasada juaj ka qen shum e ndjeshme ndaj shtjeve t lidhura me lirin e shtypit. Aktualisht ka nj prplasje t hapur me qeveris dhe gazets Tema. Sipas jush, a sht tregues i nj prkeqsimi t marrdhnieve midis qeveris dhe medias? Shpresoj q nuk prfaqson nj prkeqsim t marrdhnieve midis qeveris dhe shtypit. Edhe nj her, nj prej elementve ky t demokracis sht shtypi i lir. Gjithka q mund t sugjeroj, madje edhe perceptimi i nj ndrhyrjeje t qeveris n lirin e shtypit do t ishte dika q do shkaktonte shqetsim t madh. Mendoj q rasti i Tema-s sht dika q po e shohim nga shum afr si ktu edhe n Uashington. Me sa kuptojm, mosmarrveshja mes qeveris dhe gazets i sht nnshtruar nj vendimi gjykate. sht shum e rndsishme, n kushtet e sundimit t ligjit, q vendimi t respektohet ndrkoh q dy palt prpiqen t zgjidhin mosmarrveshjet mes tyre.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

POLITIKE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Ministri i Jashtm thekson se n prill, Shqipria me t drejta t plota n NATO

Basha: Debati Slloveni-Kroaci nuk prek Shqiprin

M
inistri i Jashtm, Lulzim Basha, ka siguruar shqiptart se n prill Shqipria do t jet antare me t drejta t plota n NATO. Kjo deklarat e ministrit t Jashtm, Basha, vjen pas zhvillimeve m t fundit politike n Ballkan ku Sllovenia ka deklaruar se nuk do t firmos protokollin e NATO-s pr Kroacin dhe meq kto kalojn n bllok u hodh ideja se rrezikonte edhe Shqipria. Por nj gj e till sht kundrshtuar nga ministri Basha, i cili ka theksuar se ashtu si ishte parashikuar, Shqipria kt vit do t jet pjes e NATO-s me t drejta t plota. Ministri Basha ka theksuar se ecuria e negocimit me vendet e tjera, gjithsej 8 antart t aleancs s Atlantikut t Veriut q mbeten ende pr ti shkuar n fund procesit. Ai ka theksuar se pr qeverin shqiptare nuk duket t jet problem as ratifikimi i protokollit prej Parlamentit slloven. Shtyrja e ratifikimit t protokolleve pr antarsim t Shqipris dhe Kroacis u komentua mediatikisht, si fryt i prplasjeve mes qeveris sllovene dhe asaj kroate. Por burime diplomatike i mshojn fort argumentimit se problemet e brendshme t Sllovenis, mazhoranc-opozits, q lidhen me mosmiratimin e buxhetit faktik, kan penalizuar protokollet pr antarsim n NATO. Nj shtyrje gjithsesi me afat t kufizuar duke pasur parasysh se t njjtat burime pohojn se krert e NATO-s dhe SHBA-ve, kan ushtruar presion pozitiv pr mbylljen sa m par t ktij procesi. Logjika duket do t jet e njjt, t dy protokollet do t votohen dhe ratifikohen n bllok. Q prej nnshkrimit t protokollit pr antarsim, vendet antare t NATO-s kan reaguar me shpejtsi domethnse n ratifikimin e protokollit pr Shqiprin dhe Kroacin. Nj moment q duket ka si baz vlersimin e shprehur pr reformat e ndrmarra, q garantojn antarsimin e plot n Samitin e prillit 2009.

Qeveria trheq dy projektligje antikomuniste

Kryeministria: E kemi menduar t'i rishikojm draftet, por s'kemi vepruar ende
EVA GJURA

everia ka krkuar trheqjen e dy projektligjeve t depozituara n Kuvend, t cilat kan t bjn me krimet kundr komunizmit. Projektligji i par sht pr "Krijimin e Institutit t Studimeve t Krimeve dhe t Pasojave t Komunizmit n Shqipri" dhe projektligji i dyt pr "Simbolet e Prkujtimit tViktimave dhe t Krimeve t Komunizmit n Shqipri". Kto dy projektligje kan dal nga qeveria me dat 14.1.2009 dhe jan depozituar n Kuvend m dat 22.1.2009, duke mbajtur prkatsisht numrat 266 dhe 267. Deri ktu gjithka duket n rregull dhe pritej q javn q vjen Konferenca e Kryetarve t'i fuste kto projektligje n kalendarin e punimeve trejavore. Por burime jozyrtare nga Kuvendi bjn t ditur se kto projektligje nuk do t kalojn pr diskutim n komisionet parlamentare dhe m pas n seanc pr votim, pasi qeveria ka krkuar trheqjen e tyre. Burime zyrtare nga qeveria nuk e pranojn drejtprsdrejti nj gj t till, por theksojn se pak dit m par sht diskutuar trheqja e tyre, por ky veprim nuk sht kryer zyrtarisht. Arsyet e krkess pr trheqjen e ktyre dy projektligjeve nuk bhen zyrtare, si Kuvendi ashtu edhe Kryeministria jan munduar ta hedhin topin te fusha e njra-tjetrs me argumentin se nuk kan kryer asnj veprim t parregullt. Prej m se 18 vjetsh shtresa e t prndjekurve politik sht kthyer n nj "top pingpongu", i cili hidhet nga njra qeveri te tjetra. duke mos marr asnj shprblim moral pr krimet e komunizmit. Pr kt shtres e majta ishte nj zhgnjim, pasi asnjher gjat qeverisjes s saj nuk premtoi se do t dmshprblente apo vlersonte moralisht deri n piedestal kt shtres. Krejt e kundrta ndodhi me demokratt, t cilt kan prdoruar vazhdimisht dhe po prdorin shtresn e t prndjekurve politik si moto politike duke iu premtuar dmshprblim dhe vlersim moral. Para se t vinte n pushtet, Berisha premtoi se do t dmshprblente deri m nj shtresn e ish t prndjekurve politik dhe menjher urdhroi administratn e tij t hartonin ndryshimet e duhura n ligjin pr ish t prndjekurit dhe t dnuarit politik. Nj ligj i cili u hartua nga qeveria, u depozitua n Kuvend, por nga viti n vit u trhoq zvarr nga Kuvendi duke mos pasur fatin t arrinte asnjher deri te kurorzimi i tij, miratimi dhe m pas futja n fuqi. Takimi me Presidentin T prndjekurit dhe t dnuarit politik megjithse kan kaluar 18 vjet nuk rreshtin s protestuari dhe s trokituri n dyert m t larta t institucioneve t shtetit pr t krkuar t drejtat e tyre. Pr t

krkuar dmshprblimin pr vuajtjet e tyre si monetar ashtu edhe moral. Sot n ambientet e Pallatit t Brigadave t prndjekurit politik do t zhvillojn nj takim me Presidentin e Republiks. Takimi sht krkuar nga shoqatat e t prndjekurve dhe kreu i shtetit e

ka pranuar at. Ky sht takimi i par dhe dalja e par publike q kreu i shtetit bn me kt shtres pas hyrjes n fuqi t ligjit pr 'dosjet', ligj i cili kaloi pa firmn e Presidentit t Republiks. Ligji pr "dosjet" ka shkaktuar reagime t shumta politike dhe nga vet sh-

tresa e t prndjekurve politik. Opozita sht shprehur kundr tij dhe e ka ankimuar at n Gjykatn Kushtetuese, e cila brenda pak ditve duhet t jap vendimin e saj nse ky ligj sht n kundrshtim me Kushtetutn si pretendon opozita apo jo.

Takimi

Topi e Berisha presin kryeparlamentarin e Suedis P

residenti Bamir Topi dhe Kryeministri Sali Berisha kan pri tur dje kryetarin e Parlamentit t Suedis, Per Westerberg. Gjat ktij takimi, Presidenti Topi ka vlersuar pozitivisht nivelin n rritje t bashkpunimit dypalsh midis dy vendeve tona dhe ka nnvizuar vullnetin pr zhvillimin e mtejshm t marrdhnieve shum t mira, q ekzistojn midis dy vendeve tona. Duke br nj pasqyr t shkurtr t zhvillimeve n vend, Presidenti Topi theksoi se reformat kushtetuese, zgjedhore dhe ato n drejtsi, mbeten faktor t rndsishm, jo vetm n ecurin pozitive t zhvillimeve, por dhe n nxitjen e proceseve integruese t Shqipris. Ndrsa Kryeministri Berisha gjat ktij takimi ka shprehur angazhimin e plot t qeveris shqiptare pr t mbajtur zgjedhje t lira dhe t ndershme. NATO dhe BE, sht shprehur Kryeministri Berisha, jan dy projektet tona madhore, dhe t gjitha prpjekjet tona jan t prqendruara n kto dy projekte. N kt kontekst, Kryeministri Berisha sht ndalur veanrisht n reformat q ka ndrmarr qeveria shqiptare n luftn kundr korrupsionit dhe krimit t organizuar, fenomene t cilat m par ishin shndrruar n pengesa serioze pr procesin e integrimit t vendit n strukturat euroatlantike. Kryetari i Parlamentit t Suedis ka vlersuar reformat e ndrmarra nga qeveria shqiptare n kuadr t procesit t integrimit. Ai sht shprehur i befasuar nga zhvillimi i shpejt gjat ktyre katr viteve t fundit. Suedia, theksoi ai, mbshtet plotsisht antarsimin e Shqipris n NATO dhe n BE. Gjithashtu, Kryetari i Parlamentit t Suedis vlersoi rolin konstruktiv q Shqipria ka luajtur pr paqen dhe stabilitetin n rajonin e Ballkanit.

Shkurt

Bush mesazh Topit, vlerson forcat ushtarake

residenti i Republiks, Bamir Topi, ka marr nj mesazh nga ish-Presidenti i Shteteve t Bashkuara, Xhorxh W. Bush, n t cilin shprehet mirnjohja dhe vlersimi pr kontributin e dhn nga Forcat e Armatosura t Shqipris n kuadr t misionit gati pesvjear n Irak. N mesazh thuhet se tashm q forcat ushtarake shqiptare prfundojn shrbimin e tyre t gjat n Irak, kam dshir t shpreh mirnjohjen e thell t Shteteve t Bashkuara pr qeverin dhe popullin e Shqipris pr trupat q vendi juaj ka kontribuar pr Forcn Ndrkombtare n Irak nga prilli i 2003 deri n dhjetor t 2008. M tej ai shkruan se populli i Shqipris duhet t jet krenar pr pjesmarrjen n ndrmarrjen e suksesshme pr t ndihmuar Irakun q t siguroj lirin e vet. Un, thot n mesazhin e tij ish-presidenti kam besim q kto lidhje do t forcohen, ndrkoh q Shqipria z vendin e saj si antare e NATO-s, ndrkoh q qeverit tona rrisin bashkpunimin e tyre n shrbim t siguris globale, liris dhe paqes.

Berisha n SHBA merr pjes n Mngjesin e Lutjeve

ryeministri Berisha i shoqruar nga bashkshortja e tij sht nisur dje drejt SHBA-s pr t marr pjes n Mngjesin e 57-t Kombtar t Lutjeve. Kreu i qeveris shkon n SHBA me ftes t Komitetit Kongresional, q prbhet nga 36 senator dhe antar t Dhoms s Prfaqsuesve t SHBA dhe nga antart e Kongresit Vernon J. Ehlers dhe Heath Shuler. Zyra e shtypit t Kryeministrit bn t ditur se kjo ceremoni do t mbahet ditn e enjte, m dat 5 shkurt n Washington D.C. N kt mngjes kombtar lutjesh marrin pjes kongresmen, senator, drejtues t Kongresit dhe administrats s Presidentit Barack Obama, si dhe lider dhe t ftuar nga 160 vende t bots. Pjesmarrsit n kt ceremoni do ti luten Zotit pr t forcuar marrdhniet dhe pr t uar m tej frymn e bashkpunimit dhe shpirtit t miqsis.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009 7

AKTUALITET

KONTAKT info@gazeta-shqip.com www.gazeta-shqip.com

Jordanezi falsifikon dekretin e Berishs

BLEDI GILAJ

Me nnshtetsi false, Tayeh Husam tentoi t pajisej me pasaport shqiptare

j jordanez sht drguar pr ndjekje penale nga policia, pasi dyshohet se ka falsifikuar dekretin e Presidentit t Shqipris me qllim pajisjen me pasaport shqiptare. I njohur n Shqipri me emrin Tayeh Husam, ai kishte mundur t kalonte t gjitha procedurat dhe gati po pajisej me pasaport shqiptare, kur sht zbuluar nga antikrimi ekonomik se kishte falsifikuar dokumentet e paraqitura. Burimet

Nnshtetsia

Refuzimet pr t huajt arab

S
hpeshher, Ministria e Brendshme, apo edhe Presidenti kan kthyer mbrapsht dokumentet pr nnshtetsi, sidomos pr shtetasit e huaj. Sipas t dhnave n polici, kjo ka ndodhur pr arsye t ndryshme, q nga dyshimet pr personat aplikues, deri te mosplotsimi i rregullt i dokumentacionit. Rastet m t shumta kan qen me shtetasit e huaj q vinin nga vendet e Lindjes, ose nga vende ku Shqipria nuk kishte ambasad dhe e kishte shum t vshtir t bnte verifikimet prkatse pr vrtetsin e dokumenteve t paraqitura. Nga ana tjetr, ka pasur edhe raste kur shteti shqiptar ka marr informacione nga shrbimi sekret pr cenimin e siguris kombtare dhe ka vendosur q personave t caktuar t mos t'u jepet nnshtetsi, ose edhe thjesht leje-qndrim, duke arritur deri aty sa edhe i ka cilsuar si t padshiruar n territorin shqiptar. Por, ndryshe ka ndodhur me shtetasit e huaj q vinin nga Perndimi, t cilt kan prfituar m leht nnshtetsi shqiptare. Kushtet pr shtetsi shqiptare T ket mbushur moshn 18 vje. Llogaritja bhet n ditn e brjes s krkess T ket banuar ligjrisht n territorin e Republiks s Shqipris, n mnyr t vazhdueshme, pr jo m pak se pes vjet T ket banes dhe t disponoj t ardhura t mjaftueshme T mos ket qen ndonjher i dnuar n Republikn e Shqipris ose n ndonj vend tjetr pr vepra penale, pr t cilat ligji parashikon dnime me jo m pak se tre vjet heqje lirie. Prjashtim nga ky rregull bhet n rastet kur vlersohet se dnimi sht dhn pr motive politike T ket njohuri, t paktn fillestare, t gjuhs shqipe Dhnia e shtetsis shqiptare t mos prek sigurimin dhe mbrojtjen e Republiks s Shqipris Cilat jan afatet pr shtetsin shqiptare Ministria e Rendit Publik, brenda gjasht muajve nga data e paraqitjes s krkess pr shtetsin shqiptare vendos pr paraqitjen ose jo t krkess pran Presidentit t Republiks. Vendimi i Ministris s Rendit Publik pr paraqitjen ose jo t krkess pran Presidentit t Republiks i bhet i njohur t interesuarve, t cilt, nse nuk jan dakord me prmbajtjen e vendimit, mund t ngren padi n Gjykatn e Rrethit Tiran. Presidenti i Republiks, brenda tre muajve nga paraqitja e krkess s Ministris s Rendit Publik, nxjerr dekretin prkats.

Dy dit m par u drguan materialet n Prokurori, pr veprn penale t "falsifikimit", pr shtetasin Tayeh
policore shpjegojn se ngjarja ka ndodhur n Tiran, ndrkoh q jan bllokuar t gjitha dokumentet e ktij personi, pr t cilin kan lindur edhe dyshime t tjera n lidhje me tentativn e tij pr t'u pajisur me pasaport n vendin ton. Sipas informacioneve t Drejtoris s Policis s Tirans, dy dit m par, nga seksioni kundr krimit ekonomik u drguan materialet n Prokurori, pr veprn penale t "falsifikimit t vulave, stampave ose formularve", n ngarkim t shtetasit Husam Ibrahim Tayeh, 44 vje, banues n Tiran, me shtetsi dhe kombsi jordaneze. Sipas policis, ky person ka krkuar q t pajiset me pasaport shqiptare, duke falsifikuar dokumentet pr nnshtetsi. Policia shpjegoi se zanafilla e ktij rasti shnohet koh m par. Duke u bazuar n ligjet shqiptare, Tayeh Husam ka paraqitur gjith dokumentacionet e nevojshme n Drejtorin e Policis s Tirans pr t'u pajisur me nj pasaport. Dokumentet kan kaluar n sektorin e pasaportave, q ka nisur verifikimet e ktij dokumentacioni, derisa sht dyshuar se ai person nuk kishte fituar nnshtetsi n Shqipri. N kto kushte, dokumenti i paraqitur nga ai pr fitimin e nnshtetsis sht administruar nga antikrimi ekonomik. Sipas t dhnave, jordanezi kishte paraqitur nj dekret t nxjerr q n vitin 1997, nga Presidenti i Republiks, n at koh Kryeministri aktual Sali Berisha. N kt dokument t paraqitur deklarohej se jordanezi kishte prfituar nnshtetsi shqiptare. Por nga krahasimet e bra me dokumentet e Ministris s Brendshme dhe nga dekreti origjinal, ka rezultuar se 44vjeari nuk e kishte fituar asnjher dika t till. N kto kushte, policia ka sekuestruar fotokopje t tri dokumenteve t paraqitura. Burimet policore than se kan sekuestruar nj fotokopje t dokumentacionit t paraqitur, fotokopje t pasaports jordaneze, me emr Husam Ibrahim Ali Tayeh dhe fotokopje t pasaports shqiptare, me emr Tayeh Husam. T gjitha kto dokumente i kan kaluar Prokuroris s Tirans n ngarkim t jordanezit, ndrkoh q hetimet jan shtrir edhe m tej. Sipas policis, po hetohet motivi i shtetasit jordanez q ka falsifikuar kto dokumente pr t fituar nnshtetsin shqiptare. Kjo ka sjell dyshime se ai ka pasur qllime t tjera pr nnshtetsi. Policia tha se jordanezi do t merret n pyetje n lidhje me kt falsifikim.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

OPINION

DUKE PRITUR PROFETIN

drsa gzimi i inaugurimit t Barack Obams zhduket, evropiant kan filluar t absorbojn nj t vrtet t paprshtatshme. N fjalimin e tij inaugurues, Presidenti i ri i SHBA-s nuk e prmendi BE-n asnjher. Z. Obama mund t jet n qendr t preokupimeve t Evrops. Por nuk duket se Evropa sht n qendr t preokupimeve t tij. Kaluan tri dit para se z. Obama telefonoi nj udhheqs evropian. Pr tmerrin e kontinentalve q shpresonin pr nj anim m pak britanik t lidhjeve transatlantike, thirrja i shkoi Grodron Brownit t Britanis. Vetm pastaj ai thirri Nicolas Sarkozyn e Francs, Angela Merkelin e Gjermanis dhe Dimitri Medvedevin e Rusis. N t kundrtn, z. Obama thirri udhheqsit e Autoritetit Palestinez, Egjiptit, Izraelit dhe Jordanit vetm nj dit pasi q u zotua. Dhe kt jav ai dha intervistn e par n televizion, pr nj rrjet arabik t bazuar n Dubai, al-Arabiya. Rivaliteti evropian rreth asaj thirrjeje t par e ka shok vetm takimin e par. Pavarsisht nga prpjekjet e furishme (posarisht nga z. Sarkozy) q t takohet me t prpara, z. Obama ishte i kujdesshm para inaugurimit t tij q t mos ket favorit. Kur pes udhheqs t BE-s erdhn n Uashington, DC, pr samitin G20, nntorin e kaluar, ai nuk u pa me asnjrin nga kta. "Ekipi i Obams ka qen shum i mbyllur," thot nj diplomat i frustruar francez. Madhshtia e reflektuar nga z. Obama krkohet posarisht n Berlin, ku ai foli para nj turme t madhe, korrikun e kaluar. Ministri i Jashtm socialdemokrat, Frank-Walter Steinmeier, po e sfidon zj. Merkel n zgjedhjet e shtatorit; q t dy duan t kapin pak nga pluhuri i yllit

t Obams. N praktik, vizita e par e z. Obama n Evrop, si duket do t jet Londra m 2 prill pr nj tjetr samit t G20. Ai do t shkoj nj dit m pas n nj samit t NATO-s t ndar n mes Strasburgut dhe Kehlit, nj qytet n Gjermanin Jugperndimore, q do t shnoj prvjetorin e 60 t aleancs. ekt, t cilt e mbajn Presidencn e radhs gjashtmuajshe t BE-s, gjithashtu shpresojn q ta joshin n Prag. "Gjithkush dshiron takimin e par t Profetit," komenton nj zyrtar francez me ironi. Prtej tr ksaj konkurrence pr vmendje shtrihet nj realitet i pakndshm, i cili thjesht mund t quhet si prfundimi i justifikimit t Bushit. Ndrsa George Bush ishte n zyr, evropiant mund t'i ngrinin duart rreth trajtimit t t burgosurve n burgun Guantanamo, por t ndienin pak presion q t'i marrin ata; apo, n fakt, t bjn m shum q t ndihmojn n Afganistan. Nn z. Obama askush nuk mund t duket aq koprrac. Mbyllja e Guantanamos, t ciln z. Obama ka premtuar se do ta bj brenda nj viti, ka servuar nj dilem t parakohshme. Pasi q kan br thirrje pr kt gj me vite, evropiant tani jan t ndar n prgjigjen e tyre. N Bruksel kt jav ministrat e Jashtm nuk u morn vesh. "Askush nuk sht shum i nxeht" q t'i marr t burgosurit, tha Karel Sxhwartzenberg, ministri i Jashtm ek. Vetm disa shtete kan thn se do t mendojn pr pranimin e 60 a m shum t burgosurve nga bota e tret, t cilt jan liruar, por jan n rrezik nga tortura nse kthehen npr shtetet e tyre. Ministri i Jashtm francez, Bernard Kouchner, thot se do t mendoj pr kto krkesa, por "secilin rast ndaras". Nj rast posarisht i vshtir do t jet Nabil Hadjarab, nj algjerian i kapur n Afganistan n vitin 2001, familja e t cilit ka pasaporta francez, edhe pse ai nuk ka. Avokati i tij ka krkuar q ta marr Franca. Ministria e Jashtme duket men-

"Ndrsa George Bush ishte n zyr, evropiant mund t'i ngrinin duart rreth trajtimit t t burgosurve n burgun Guantanamo, por t ndienin pak presion q t'i marrin ata; apo, n fakt, t bjn m shum q t ndihmojn n Afganistan. Nn z. Obama askush nuk mund t duket aq koprrac"
djehapur, por Ministria e Brendshme sht kundr. Njlloj n Gjermani, Wolfgang Schuble, ministri i Brendshm q normalisht sht proamerikan, sht ngurrues n kt shtje. Por z. Steinmeier, q normalisht shihet si m pak atlanticist, thot se gatishmria e Evrops q t marr t burgosur, sht "shtje e kredibilitetit". Afganistani mund t jet edhe m problematik. Sipas Elysee-s, z. Sarkozy i ka premtuar z. Obama se Franca do t qndroj pran amerikanve atje. Ai drgoi 700 ekstra ushtar vitin e kaluar, por ka dhn shenja se nuk ka n plan t drgoj m shum. Njlloj ka pak shanse t ushtarve shtes britanik, duke pasur parasysh tendosjen e tashme t ushtris

s saj. Andaj, gjermant jan shtrnguar q z. Obama t krkoj m shum nga ata. Kriza globale ekonomike do t ndez nj "debat pr ndarjen e barrs s rnd" n mes Ameriks dhe aleatve t saj, thot Josef Braml nga Kshilli gjerman pr Marrdhnie t Jashtme. Gjermania ka frik se do t krkohet nga ajo q t rrit numrin e ushtarve n Afganistan, prtej kufirit prej 4,500 km dhe t'i zbarkoj ata npr rajone m t rrezikshme. Mirpo z. Obama do t dij se gjermant nuk do t japin m shum ushtar para zgjedhjeve t shtatorit. "Gjja e fundit t ciln e do ushtria amerikane, sht plot ushtar t rinj evropian, t cilt krkojn prkrahje t afrt nga ajri. Irani mund t jet nj tjetr shtje e pakndshme. Z. Obama ka ofruar dialog por gjithashtu edhe sanksione m t rnda q t zhbinden iraniant nga ambiciet e tyre nukleare. Srish Gjermania, si eksportuesi m i madh perndimor i Iranit, sht n vijn e par. N t kaluarn nuk ka dashur t pranoj sanksione m t rnda, por pas nj rnie t turpshme t eksporteve t saj, vitin e kaluar, tani ajo mund ta rimendoj kt gj. Z. Obama nuk do t mund t'i knaq t gjith. Ai mund t marr nj qndrim m pak t vrazhd mbi Rusin, prndryshe nga z. Bush pr shembull, pr dobi t Gjermanis, por pr tmerr t evropianve qendror. Ka spekulime se ai do t ngadalsoj vendosjen e mbrojtjeve raketore n Poloni dhe Republikn eke. Ai madje edhe mund t marr parasysh propozimin e Rusis pr nj zon t re t siguris, e cila do t shtrihej prej Vancouverit e gjer n Vladivostok, edhe pse jo n mim t NATO-s. Mirpo, preokupimi kryesor i Ameriks n afat m t gjat do t jet Kina, sugjeron Karsten Voigt, koordinatori i marrdhnieve me Amerikn n Ministrin e Brendshme gjermane. N fakt, shumica n Evrop me pikllim

presin q administrata e Obams t fokusohet m shum n Azi. Kriza e tashme ekonomike mund t prodhoj tensione t reja transatlantike, posarisht mbi tregun. Rundi Doha i bisedave pr treg, mezi sht gjall. Ndihma e madhe amerikane pr prodhuesit e automjeteve po turbullon qeverit evropiane, t cilat jan nn presion q t bjn t njjtn gj. Ndihmat n fakt mund t bhen beteja e re proteksioniste, gjersa brenga t ngjashme ngjallen npr industri t tjera. N disa gjra, Evropa mund t'i jap prkrahje z. Obama, posarisht n Lindjen e Mesme. Z. Sarkozy, i cili ka lvizur diplomacin franceze drejt nj pozite m pak arabike e m shum proizraelite, ka qen i zn n mnyr karakteristike n Lindjen e Mesme, koht e fundit. I drguari i ri i z. Obama pr Lindjen e Mesme, George Mitchell, planifikon t vizitoj edhe Parisin, edhe Londrn rrugs kur t kthehet nga vizita e tij e par n kt rajon. T gjith evropiant jan t gzuar q po shohin shpinn e z. Bush dhe jan t ngazllyer q z. Obama sht president. Fytyra e tij vazhdon t dominoj ekranet televizive, gazetat dhe revistat. N pes shtetet m t mdha t BE-s, shumica, nga 77% n Britani e deri te 92% n Franc, than n nj sondazh se ai do t ket ndikim pozitiv n ngjarjet ndrkombtare. Nj firm gjermane n telashe madje shkoi n ambasadn amerikane pr t krkuar kopsa "Po, ne mundemi" q t'ua jap puntorve t saj t demoralizuar. N kto rrethana, gjja e fundit t ciln e dshiron cilado qeveri n Evrop, sht t mos knaq Presidentin e ri amerikan. Por t'i prballsh pritjet e tij me vepra, n vend t fjalve t buta dhe duartrokitjeve t ngazllyera, mund t jet e vshtir. Marr nga The Economist

Kujtes e harruar
HOLTA VRIONI

rpara disa ditsh, historiani Uran Butka, n frymn e nisms s rishkrimit t historis dhe padyshim i prfshir n jehonn intriguese t fjalimit t fundit presidencial, i cili ka ngjallur kureshtje e interes edhe ndr qarqe t etura pr mondanitet, boton te Gazeta Shqiptare nj artikull pikrisht pr Familjet e Mdha dhe prbaltjen e tyre gjat diktaturs komuniste. Duke e njohur nga larg kontributin e Uran Butks n lmin e historis, e sidomos n pjest e saj m t tjetrsuara dhe shprfytyruara nga historiografia nacional-komuniste, ish e pamundur t paragjykoje se artikulli i tij pr kt tem do t ish i cunguar. Paragjykimi bhet ende m i pamundur kur dihet se historiani n fjal sht Butkalli, der kjo e cila i ka paguar shtrenjt shtrembrimet dhe tjetrsimet e historiografis n fjal. N se cungimet do t ishin prurje t ndonj dinozauri t historis s realizmit socialist, kjo do t kish qen vetm e natyrshme. E megjithat, Butka e nis mir sprovn e tij: Familjet e mdha kan luajtur nj rol parsor n do koh, fal vlerave, pasuris, pushtetit moral e shpirtror dhe ndikimit t tyre t fuqishm brez pas brezi. Nprmjet pinjollve t shquar, ideve, vendimmarrjes dhe veprimit t tyre, familjet e mdha jan imponuar n udhkryqet e historis, kan ndriuar dhe udhhequr lvizje t mdha, si edhe kan krijuar elitat atdhetare, kulturore, politike dhe luftarake, aq prcaktuese pr identitetin, ekzistencn dhe prparimin e nj kombi dhe t nj shteti. Asgj pr t shtuar; prkufizimi i Butks pr familjet e mdha shqiptare dhe vazhdimsin e kontributit t tyre prgjat historis sht i sakt. Ligjrata e tij fillon me Frashrllin-

jt, familje t ciln Butka me t drejt e cilson si nj nga familjet e mdha rilindse... (e cila) ka luajtur nj rol t jashtzakonshm n historin dhe kulturn e kombit ton, e teksa shtjellon vazhdimsin e rolit t vyer t Abdylit, Naimit, Samiut dhe Mithatit, figura t cilat i konsideron si ideator, frymzues dhe misionar t Rilindjes, t Lidhjes s Prizrenit, Pavarsis e lufts pr liri e shtet kombtar, argumentin e vazhdon duke theksuar prbaltjen e disa prej pinjollve t ksaj familjeje nga historiografia e diktaturs; padyshim Mithatin dhe Mehdiun, si tradhtar e kriminel. Q n shembullin e par pra, historiani e njeh lexuesin me skemn e procedimit e cila me sa duket do t jet: cilsimi i familjes s madhe dhe i kontributit t saj nprmjet personazhit historik konkret dhe m pas, mnyra

sesi ajo u asgjsua apo tjetrsua nga historiografia diktatoriale. Pasi e ka kuptuar mir temn dhe skemn e historianit, lexuesi e vazhdon udhtimin e tij historik me familjen e Zogollve, Vlorajve, Butkallinjve, Biakinjve, Delvinjarve dhe m pas haset me nj mori mbiemrash t tjer t cilve n rastin m t mir prpiqet tu kujtoj e shumta dy emra. Asnj fjal pr Vrionasit apo Toptanasit ndrkaq q, si tham, historiani ia ka shpallur lexuesit q n fillim si qllimin ashtu edhe skemn e argumentimit t tij. Lind pyetja: cili sht kriteri q ka prdorur historiani Butka pr t cilsuar familjet e mdha dhe rolin e tyre parsor n do koh, fal vlerave, pasuris, pushtetit moral e shpirtror dhe ndikimit t tyre t fuqishm brez pas brezi? Si Vrionasit, ashtu dhe Toptanasit e kan firmosur me dorn e tyre historin

dhe fatet e kombit shqiptar. Por le ti rikthehemi ndrkaq qllimit t sprovs s historianit Butka. Nse kriteri pr t qen familje e madhe, shpallur q n fillim nga autori, sht ai q prdoret n rastin e Frashrllinjve, t cilt Butka i cilson si ideator, frymzues dhe misionar t Rilindjes, t Lidhjes s Prizrenit, Pavarsis e lufts pr liri e shtet kombtar, ather ky kriter na rezulton i aplikueshm t paktn n rastin e Vrionasve. Por le ti marrim me radh: Lidhja Shqiptare e Prizrenit: Abdyl Bej Frashri nuk ka qen i vetm n ideimin, frymzimin dhe misionarizmin gjat ndrmarrjes m t madhe kombtare t gjysms s dyt t shekullit XIX, e njohur nga historia si Lidhja Shqiptare e Prizrenit. Mehmet Ali Pash Vrioni ka qen bashkudhtari i tij m i afrt n kt fillim t odises s madhe

kombtare. Si deputet i pashallkut t Beratit n Parlamentin Osman, Mehmet Ali Pash Vrioni i njihte mir sprovat q kalonte Perandoria Osmane e sidomos ato t paslufts ruso-turke (1877-1878) si dhe planet pr aneksimin e vilajeteve shqiptare t Traktatit t Shn Stefanit. Ndrkaq, posti i tij i lart n administratn osmane nuk e pengoi as Mehmet Ali Pashn e as Abdyl Beun, por as Omer Pash Vrionin (t dytin), nj tjetr Vrionas pjesmarrs n kt lvizje, t mtonin pr mbrojtjen e bashkimin e katr vilajeteve n kuvendin e par mbarshqiptar t Prizrenit. Ishte pikrisht Mehmet Ali Pash Vrioni ai q udhhoqi s bashku me Abdyl Bej Frashrin prfaqsin shqiptare n Kongresin e Berlinit m 13 Maj 1878 dhe t dy i parashtruan Kongresit t Berlinit krkesat e Lidhjes t Prizrenit: bashkimin e katr Vilajeteve Shqiptare dhe njohjen e tyre si territor autonom nn kuadrin e Perandoris Osmane. Ish Mehmet Ali Pash Vrioni ai q u nis me Abdyl Bej Frashrin nga Preveza m 30 Mars 1879, n drejtim t kryeqyteteve kryesore t Evrops pr t siguruar prkrahje pr shtjen shqiptare n arenn ndrkombtare. Rilindja Kombtare: Nse me Rilindje Kombtare nnkuptojm gjith aktet patriotike t sfers politike, ekonomike, sociale, kulturore dhe letrare q e paraprin Lidhjen Shqiptare t Prizrenit dhe Shpalljen e Pavarsis s shtetit shqiptar, ather Vrionasit n kt lmi shfaqen m tepr se thjesht prezent. Le t prmendim si fillim nj ndr pasurit kulturore, ekonomike, sociale dhe politike m t mdha q Vrionasit u lan shqiptarve: themelimin e qytetit t Fierit, m 1864 (burime t tjera mbrojn 1877), nga Omer Pash Vrionin (i dyti), i cili e ndrtoi qytetin sipas nj plani arkitekturor frng, vepr kjo q u vazhdua m pas nga njri prej djemve t tij,

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

OPINION

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

LSI NE VITIN ZERO

MIMOZA DERVISHI

ot, LSI nuk sht as aty ku e nisi. Pas 4 vjetsh nga krijimi, bilanci i saj sht po aq i oroditur, sa idet dhe motivet politike t ksaj partie. Vrulli i fillimit anti-nanoist vate e shkoi bashk me Nanon n Vjen. Vala e dyt e vrullshme nn sigln Berisha-Rama miq, nuk mund t quhet as motiv, as ide politike, sepse ishte trashanike q n nisje. Ilir Meta mund t ket shum merita, por pr t krijuar e drejtuar parti t vrtet politike nuk di. Trajektorja e LSI-s n kto vite ka ndjekur thjesht nj kurb inatore, q n fakt nuk e ka uar gjkundi, prkundrazi e ka kthyer n nj vit t trisht sot, q mund t quhet me plot gojn viti zero. Aleanca dhe prishje t tyre t menjhershme, prfitim i nj grushti votash dhe kthim te shpifjet e sharjet ndaj liderit t PS-s, pastaj glltitje t tyre kur jan rilidhur, akuza srish kur jan zgjidhur. Ky bilanc nuk flet pr nj formacion politik serioz, q ka ide dhe program t qart politik. Dhe akoma m qesharake bhet kjo panoram po ti shtosh dhe grevn e habitshme t uris, q pataksi botn. N cilin vend sht par e dgjuar, q vet deputett, ndryshe ligjbrsit, t hyjn n nj grev pse nuk u plqen nj ligj, kur kan pranuar t hyjn n nj sall Parlamenti, sipas kushtit elementar t demokracis, q ligjet miratohen ose rrzohen me shumic votash. Ngjyrosja mediatike, pas grevs, ishte akoma m gajasse, kur titujt e analizave shkruanin pr fitore t bujshme t LSIs apo Ilir Mets. N fakt, n nj grev urie, sado absurde t jet ajo, hyhet me qllimin pr t realizuar kushtet pr t

cilat ke hyr, ose pr tu flijuar. Largqoft nuk ndodhi kjo e dyta, po ama as e para nuk ndodhi. N mes t ksaj oroditjeje totale hyjm n vitin 2009 dhe lajmet nga kampi LSI jan vetm t karakterit xhuvelist. Me votat e Partis Socialiste n kshillat bashkiak t rretheve, prfshir dhe kryeqytetin, LSI-ja po bashkpunon me PD-n, duke prmbysur buxhetin e ktyre rretheve. N fakt, kan harruar faktorin baz dhe kryesor: elektoratin, i cili ka votuar kryesisht PS-n dhe t majtn n prgjithsi dhe q pret buxhetin ti miratohet, sado jo perfekt qoft ai. LSI-ja po tregon sot se sht gati t lr fmijt pa ngrohje npr shkolla dhe qytetart pa nevojat jetsore vetm e vetm pr inatet politike. Kjo nuk bn asgj m shum, vese t prforcon bindjen pse ishte domosdoshmri nj Kod Zgjedhor i ri, ku secili t dal t provoj veten dhe pas zgjedhjeve le ti prdor si t doj votat e fituara. Xhuvelizmi dhe presioni politik i tipit Ndoka ishin lajtmotivi kryesor i ktij katrvjeari, por q nuk nisi pas zgjedhjeve t vitit 2005. E keni vn re sa i lumtur dhe n paqe me veten sht Ndoka sot, edhe pse pa post. Ai tregon qart q i ka mbyllur hesapet pr sot e mot, me fis e far, pasi lopa e Ministris s Shndetsis qlloi vrtet e majme, paka se shqiptart shtrohen e lngojn ende mbi gazeta npr spitale. Dhe q ti kthehemi LSI-s, sht fakt tashm q, ajo dhe opozita nuk jan n nj krah sot, por jan prball njra-tjetrs, njsoj sikur njra t ishte n pushtet dhe tjetra n opozit. Kjo lloj anomalie n dukje pr dy parti t t njjtit spektr, nuk sht as udi, as hata dhe as e para e as e fundit n historin politike shqiptare t bjerrjes. Po ashtu, sikur prplasjet PSI-LSI nuk jan t reja, por ngjajn m tepr me nj skenar t prsritur q vjen nga arkiva e parazgjedhjeve lokale t vitit 2006, arkiv q n t

Ngjyrosja mediatike, pas grevs, ishte akoma m gajasse, kur titujt e analizave shkruanin pr fitore t bujshme t LSIs apo Ilir Mets. N fakt, n nj grev urie, sado absurde t jet ajo, hyhet me qllimin pr t realizuar kushtet pr t cilat ke hyr, ose pr tu flijuar. Largqoft nuk ndodhi kjo e dyta, po ama as e para nuk ndodhi
vrtet nuk ka nevoj ta krkojm npr televizione. Jan akoma t freskta n mendjet e njerzve deklaratat dhe akuzat e bujshme t Lvizjes Socialiste pr Integrim ndaj Edi Rams dhe Partis Socialiste, pak para se t arrihej aleanca mes tyre. Ato ishin akuza t llojit dhe modelit t Berishs, q duhet thn mban copy right-in n kt lloj politike. Por fill

pas aleancs, kto akuza u harruan dhe Edi Rama, prmes gojs s vet Ilir Mets, ishte nj lider karizmatik dhe i duhuri n krye t kampit socialist. Po ashtu, sht shpejt pr tu harruar se fill pas zgjedhjeve lokale, LSI-ja filloi bashkimin e votave me PD-n, jo pr shtje madhore, si Kodi Zgjedhor apo integrimi n NATO, po thjesht pr nj cop kryetar nga ky formacion n krye t kshillave dhe zonave thellsisht socialiste, ku LSI-ja e vetme nuk do mund t fitonte as edhe nj vot. Elektorati q votoi koalicionin pr hir dhe vetm t socialistve e ka glltitur zhgnjimin me buk, kur n krye t kshillit bashkiak t tij, ishte nj prfaqsues pr t cilin ata nuk votuan. Po kjo sht politika e deritanishme n Shqipri, ku vota sht thellsisht e paprfaqsuar. Tani jemi n prag t zgjedhjeve t prgjithshme dhe LSI-ja ka shkuar n pikn zero si nj lvizje n rnie t lir. Sot, para se t derdh lumin e akuzave t njohura ndaj PS-s, duhet t na tregoj se ciln nga dy LSI-t t besojm, at para se t bnte aleanc me PS-n apo at pas aleancs. T jini t sigurt se sikur sot t lidhet nj aleanc mes tyre, srish do dgjoni nga t njjtat tribuna, elozhe pr Ramn dhe pse duhet votuar pr t. Pa zgjidhur kt problem moral dhe pa u mbushur mendjen njerzve pse LSI sht aq e dshpruar nga Kodi Elektoral, nuk ka gjasa q do motiv rrethanor kundr PS-s t ngjis n at elektorat q ajo synon. Dhe vini re! Ky nuk sht elektorati i zhgnjyer nga Berisha. Kjo lvizje e prmend n sfond pushtetin aktual, sa pr t qen brenda me kauzn. N fakt, armiku i saj kryesor sht PS-ja dhe n t vrtet kundrshtari kryesor i PS-s n kto zgjedhje sht LSI-ja. Por LSI duhet t kuptoj q, sht surrealist mendimi se duke shar Edi Ramn, bhesh forc e par, paka dshirs legjitime pr t ndrruar. Si parti e vetdeklaruar e majt

i binte t ishte n opozit me pushtetin sot. Por ajo sot sht thjesht dhe vetm kundr Partis Socialiste, duke harruar se vihet automatikisht kundr elektoratit t ksaj partie dhe nuk bn asgj m shum prtej ktij ngri ku ka hyr. Ilir Meta po tregon q sht edhe pa nuhatje politike. Nse Edi Rama nuk e afron dhe ska prse, duhet t gjej elektoratin e tij. N situatn optimiste botrore pr nj politik t re, inatet, presionet dhe shpifjet banale i prkasin shekullit t kaluar. N nj situat shpresdhnse n Shqipri pr nj politik t re, opozitn ndryshe nga do her tjetr n historin e gjat t tranzicionit, nuk e kemi par n mitingje me gur, me arm jo e jo, as npr bojkote periodike. Pothuaj pr t gjitha nismat me karakter patriotik dhe mbipartiak, ku prfshihen NATO, BE, Kodi, Kartat, shtje t pazgjidhura tash 18 vjet, opozita e Rams ka dhn firmn. Jo vetm e thjesht pr t mos u quajtur destruktive, por pr t dhn e krijuar nj model tjetr. Askush nuk e di sa do ec ky variant i ri, zgjedhjet do ta tregojn. Por pr ata q i duan t mirn ktij vendi, ma do mendja q shpresojn q kjo politik t funksionoj, prndryshe do kthehemi aty ku e la Berisha opozitn, q sot pr fat t keq sht e pasqyruar te LSI-ja. Shkurt, kjo parti me aleanc a pa aleanc me PS-n, duhet t filloj t prgatitet pr zgjedhje, t synoj elektoratin e saj, edhe duke ia marr PS-s, po qe e zonja. Por n nj luft t pastr politike dhe me integritet pr tu ngritur t paktn deri tek emri i saj. Deri m tani, vese po rrnon edhe at pak gj q ngriti qysh nga krijimi dhe nesr fajin nuk do ta ket Kodi i ri Zgjedhor. I cili, n fakt shpresojm t na shptoj njher e mir nga ndotat dhe qokat.

Kahreman Pash Vrioni (i dyti). Qyteti i Fierit edhe sot e ruan planimetrin e tij origjinale, tek e cila ndrthuren n harmoni sistemet kuadratike dhe rrezore, por fatkeqsisht jo fizionomin. M konkretisht pr sa i prket periudhs nn shqyrtim, ndr figurat m t spikatura q lvrin n shrbim t kulturs dhe gjuhs shqipe ish n radh t par Mehmet Ali Pash Vrioni, antar i Komitetit t Stambollit, nn influencn e t cilit u krijua n Berat, m 10 Gusht 1898, Shoqata Bashkimi, deg e Komitetit t Stambollit, me kryetar Aziz Pash Vrionin dhe antar themelues Nyzhet Bej Vrionin dhe Islam Bej Vrionin. N Kongresin e Manastirit m 1908, Berati do t prfaqsohej gjithashtu nga Nyzhet Bej Vrioni dhe Kahreman Pash Vrioni (i dyti), prkatsisht themeluesit e dy shkollave t para shqipe n Berat m 1908 dhe msues t tyre s bashku me Islam Bej Vrionin. N Kongresin e Elbasanit, m shtator 1909, kongres ky i cili, ndr t tjera, prgatiti dhe hapjen e Normales s Elbasanit, shkoll pr t ciln Vrionasit dhan kontribut t vyer financiar, Shoqata Bashkimi u prfaqsua nga Kahreman Pash Vrioni, Qemal Bej Vrioni dhe Sali Pash Vrioni. Ndrsa nj tjetr kryetar i shquar i Shoqats Bashkimi do t ish dhe Ilias Bej Vrioni m 1908. Shpallja e Pavarsis: Shum pak delegat pjesmarrs n kuvendin e dyt mbarshqiptar u lakuan nga historiografia diktatoriale. Nj pjes e mir e tyre u fshehn sepse u konsideruan armiq dhe tradhtar t kombit, tradhti t ciln Partia e Puns dhe lakenjt e saj u sprdrodhn paq ta vrtetonin. Megjithat, historia i ruajti emrat e tyre dhe ndr nnshkruesit dhe delegatt e deklarats s pavarsis s shtetit shqiptar na rezultojn dy Vrionas, prkatsisht Ilias Bej Vrioni dhe Sami Bej Vrioni, por edhe Nyzhet Bej Vrioni si sekretar i Ismail Qemal Bej Vlors. Po ashtu si na rezultojn dhe dy Toptanas nga Tirana: Abdi Bej Toptani dhe Murad Bej Toptani. Dy familje kto t cilat historiani Butka i shfaros n diskursin e tij pr familjet e mdha. Qeverit e Prkohshme: Aziz Pash Vrioni, n funksionin e tij si Prefekt

i Beratit, pikrisht gjat ksaj periudhe, do t provohej si nj nga shtyllat mbshtetse t qeveris s prkohshme t Ismail Qemal Bej Vlors. Po ashtu, autoriteti q rrezatonte kjo figur qendrore, sidomos gjat mandateve t tij si ministr i Financave (1914) dhe ministr i Bujqsis dhe Tregtis (1914), por edhe si ministr i Punve Botore (1915-1916) do t ish vendimtar gjat ktyre viteve t paqndrueshme dhe t rrezikshme pr shtetin e ri shqiptar. Nj tjetr figur e prmasave autoritare ish dhe ajo e Sami Bej Vrionit, i cili shrbeu si Shambelan i Oborrit Mbretror (1914) dhe si ministr i Punve Botore (1918-1920), qeveri nga e cila doln dhe prfaqsuesit e Konferencs s Paqes s Parisit. Lufta e Vlors dhe Kongresi i Lushnjs: N janar dhe shkurt t vitit 1920, u mbajt n Lushnj nj tjetr kuvend kombtar i rndsis maksimale, ngjarje kjo e cila sht mbuluar me nj tymnaj opake n perceptimet moderne shqiptare. Shqipria e paslufts s Par Botrore dilte nga nj gjendje kaotike dhe srish seriozisht e rrezikuar n sovranitetin e saj. Qeverit para dhe gjat Zogut: Qeveria e dyt q doli pas Kongresit t Lushnjs, pas asaj t Suleiman Pash Delvins, ish ajo e Ilias Bej Vrionit. Kjo do t ish vetm hera e par q Ilias Beu do t kryesonte kabinetet qeveritare gjat periudhs q i parapriu revolucionit t Nolit, prgjat s cils Ilias Bej Vrioni do t shrbente si Kryeministr i shtetit shqiptar plot tri her, prkatsisht m 1920, 1921 dhe 1924. Nj tjetr pjestar i kabineteve qeveritare t ksaj periudhe do t ish edhe Hysen Bej Vrioni, i cili do t shrbente dy her si ministr i Drejtsis, prkatsisht gjat viteve 1921-1924. sht tejet e rndsishme t theksohet rndsia historike e pikrisht ksaj periudhe n formimin e shtetit shqiptar dhe institucioneve t tij, t cilat ai i trashgon edhe sot. Arritja historike m e madhe q trashgojm pikrisht nga kto kabinete qeveritare sht njohja e shtetit shqiptar nga Liga e Kombeve n dhjetor 1920. Kt pasuri t jashtzakonshme, e cila vulosi ndrkombtarisht kufijt, paka t cunguar por gjithsesi t krcnuar t Shqipris, e trashgojm kryesisht fal puns s qeveris s Ilias Bej

Vrionit, padyshim n bashkpunim me kontributin e muar t Nolit. Gjithashtu institucionet e Parlamentit (1921) dhe t Kushtetuts (1924) q trashgojm pikrisht nga kjo periudh, ruajn gjurmt e nj tjetr Vrionasi, prkatsisht ato t Qemal Bej Vrionit. Ndrkaq q Ilias Bej Vrioni zgjidhej pr her t tret Kryeministr i shtetit, m 27 maj 1924, pikrisht si figur pajtuese e kampeve politike konservatore dhe liberale n konflikt, Noli kish nisur marshimin e pakthyeshm me revolucionin e tij demokratik, me gjith kaosin q pruri me vete ky i fundit pr shtetin e ri shqiptar. Ngritja n pushtet e Ahmet Bej Zogollit nuk mund t kuptohet pa pasojat q solli

"Paragjykimi bhet ende m i pamundur kur dihet se historiani n fjal sht Butkalli, der kjo e cila i ka paguar shtrenjt shtrembrimet dhe tjetrsimet e historiografis n fjal"
ky revolucion n politikn dhe shoqrin shqiptare. Fillimisht Ahmet Bej Zogolli e m pas Zogu I Mbret i Shqiptarve, nuk mund ta anashkalonte rndsin e Vrionasve n kabinetet qeveritare, ndaj Ilias Bej Vrioni figuron prkatsisht me pes mandate si ministr i Jashtm dhe dy si ministr i Plotfuqishm n Paris e Londr, ndrsa Hysen Bej Vrioni me dy mandate si ministr i Jashtm, pikrisht gjat ksaj periudhe. Kjo pr t prmendur m t rndsishmet. Zgjedhjet e Gabuara: Gjat turbulencave me rrezik asgjsimi q kaloi historia e formsimit t shtetit shqiptar, qoft gjat Lufts s Par e qoft gjat asaj t Dyt Botrore, nj pjes e veprimtarve politik shqiptar, prfshi dhe pinjoll nga familjet e mdha, krijuan aleanca t

cilat n perspektiv cilsohen t gabuara. Gjithsesi, sht evidence ulritse fakti q ashtu sikundr Frashrllinjve nuk u humbet asnj grimc rrezeje shklqimi n historin e kombit e shtetit shqiptar, ashtu edhe Toptanasve nuk mund tu shuhet kurr kontributi i vyer pr faj t nj pinjolli, e ksisoj ende m pak t tjerve. Terrori dhe Krimet e Diktaturs: Shteti terrorist komunist vijoi t shpronsonte dhe shtetzonte t gjitha pronat e Vrionasve dhe shkatrroi sa mundi nga trashgimia e tyre, deri dhe Sarajet historike t Beratit m 1947, prej t cilave ruhet si relik vetm nj nga pavijonet, ai ku zhvilloi punimet Konferenca e Beratit m 1944. Diktatura kriminele ekzekutoi me varje dhe pushkatim, burgosi dhe internoi n kampe prqendrimi, pun t detyruar dhe persekutoi maksimalisht antart e ksaj familjeje, t cilt jan padyshim m t shumt se emrat simbolik t siprprmendur. N pamundsi pr ti prmendur t gjith ata q e vuajtn shtetin e kuq terrorist, citojm vetm disa raste tipike: M 1946, Ilias Bej Vrionit, i hapet varri n krkim t thesareve t floririt, varrosur bashk me t ndjerin dhe pasi konstatohet mungesa e thesarit, i hidhen eshtrat n lumin Osum. M 1947, Sami Bej Vrioni dhe Menduh Bej Vrioni vdesin nn tortura. Izedin Bej Vrioni ekzekutohet m 1947, ndrsa Qemal Bej Vrioni m 1950. Kahreman Pash Vrioni vdes n rrethana t panjohura m 1955. Nermin Vrioni vdes n gjendje demence. Irfan Bej Vrioni, pasi vuan pes burgime t ndryshme, dnohet me vdekje dhe m pas me burgim t prjetshm nga njrin prej gjyqeve m t rndsishm t diktaturs, atij t 1979, gjyq i cili do t shnonte dhe rezistencn e fundit shembulldhnse t nj pjese t t burgosurve politik ndaj diktaturs. Jusuf Vrioni, Aziz Vrioni, Abedin Vrioni u dnuan me vite shum t gjata burgimi. T kuptohemi mir e qart: Vrionasit, por dhe Toptant e t tjer, nuk jan n nevoj pr mirnjohje nga historiografia e kohs s trazuar q jeton Shqipria, ku, me sa duket, moda e fundit sht radha e gjat dhe e trisht pr t shtuar mbiemrin te lista e familjeve t mdha, ra-

dh kjo e cila t kujton prapjet e mjera t shqiptarve t gjor gjat diktaturs pr t dal i afrt me ndonj dshmor a veteran lufte pr pes kilogram moll m 5 Maj, apo pr nj pun sa m afr diellit vezullues t nomenklaturs. sht nj pjes e mir e historis s kombit, e sidomos historia e formimit t lvizjes kombtare dhe shtetit shqiptar q i thrret pr certifikim emrat e familjeve t mdha sa her e lyp nevoja, pikrisht sepse ajo sht shkruar dhe vulosur me dorn e tyre. Ndaj dhe sht pr t ardhur keq me orvatjet pr t prodhuar histori familjesh t mdha pr tu pozicionuar gjenealogjikisht legjitim n historin q po rishkruhet. Problemi nuk qndron te nj artikull shtypi, bile as te nj fjalim presidencial, i cili dikur do t harrohet, por tek orvatjet pr t masivizuar teori dhe interpretime t caktuara historike, t cilat n rastin m t mir ose nuk prbjn histori ose jan interpretime shum t uditshme t saj. Historia q u rishkrua pas viteve 1944 ia hapi vetes kt varr, duke prodhuar emra e gjenealogji t paqen familjesh t mdha heronjsh e veteransh komunist, bagazh ky i cili prjetohet sot si i bezdisshm dhe i parehatshm. Por le ta mbyllim m mir kt udhtim me fjalt e nj figure shum t dashur pr qarqet intelektuale shqiptare, ato t Jusuf Vrionit, shkruar n hyrjen e librit t tij t vetm, Mondes Effacs: Souvenirs dun Europen , JC Latts, Paris, 1998: ... Shqipria e sotme ka hequr dor nga kujtesa. Ajo nuk dshiron t kujtoj. T gjith, gati t gjith, fallsifikojn t kaluarn e largt, bile disa shfigurojn edhe t kaluarn e afrt ose e prmbledhin n dy a tre fjali pr ta przn m kollaj. Q Shqipria t gjej deshirn dhe vullnetin pr tiu rikthyer t kaluarave e saj dhe ti shoshis ato, ky sht urimi im. Pretendohet se kapitulli sht mbyllur. Por q kjo t ndodh, e kam thn shpesh, lipset m par q ai t lexohet, me vmendje dhe pa paragjykime. Megjithat, pyes veten nse konkluzionet, me ndrgjegjje t plot dhe objektivisht, q do t dilnin nga nj analiz e till do t gjenin ndonj jehon tek pjesa m e madhe t intelektualve t sotm shqiptar.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

EKONOMI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

11

Kuvendi miraton ligjin pr taksat lokale. Propozimet e PS-s

Kriza

Taksa n ndrtim, Biberaj voton kundr

Ulet n 0.1% taksa mbi infrastrukturn
ARD KOLA

Fullani takon homologun grek

G
Demokratike, Aleksandr Biberaj, i cili tha se ulja e takss ndikon negativisht pr buxhetet e vogla t bashkive dhe komunave. Vota kundr e ligjit t qeveris nga deputeti i PD-s vjen pas shkarkimit q iu b Biberajt nga posti i zv/presidentit i Asambles t KE-s, me urdhr t Jozefina Topallit.

omisioni parlamentar pr ekonomin dhe financat miratoi dje projektligjin Pr taksat kombtare, i cili propozon ulje t takss mbi ndikimin n infrastruktur nga 2-4 pr qind n 0.1 pr qind. Ulja e takss, e cila mblidhet nga bashkit dhe komunat pr buxhetin e tyre, sugjerohet t aplikohet pr projektet e mdha n fushn e infrastrukturs, si p.sh n energjetik (hidrocentrale). Pra, taksa 2-4 pr qind pr Tirann dhe 1-3 pr qind pr pjesn tjetr t vendit nuk do t aplikohet m pr projektet e mdha n ndrtim, por vetm n masn 0.1 pr qind. Deputet t opozits kundrshtuan variantin e qeveris, me pretekstin se ulja sht br tepr e madhe dhe mund t ndikoj negativisht pr bashkit dhe komunat, kryesisht pr zonat verilindore. I pyetur nga kreu i komisionit, Spaho, pr qndrimin e pushtetit vendor rreth projektligjit, juristi i Ministris s Ekonomis, Zamir Stefani, garantoi aprovimin e dhn nga Shoqata e Bashkive dhe Komunave.

Propozimet Deputetja e Partis Socialiste, Ermelinda Meksi, kundrshtoi uljen e takss n 0.1 pr qind, por propozoi nj norm nga 0.1 pr qind deri n 0.5 pr qind. Nuk mund t lm nj norm fikse 0.1 pr qind. Komisioni duhet ti jap mundsi q aplikimi i mass s takss t kryhet vetm nga

pushteti vendor, n varsi t vlers s investimit. Nj tjetr pik debati n komision u b e drejta q i jepet n ligj Ministris s Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks pr t vjel nga taksa mbi infrastruktur 8 pr qind t vlers s investimit. Gjat votimit t projektligjit pr taksat lokale ra n sy vota kundr e deputetit t Partis

Pronat Neni 27
dryshimet n ligjin pr taksat lokale bhen n nenin 27, i cili prjashton nga taksat 1-3 pr qind dhe 2-4 pr qind (pr Tirann), projektet e infrastrukturs, pr ndrtimin e rrugve kombtare, t porteve, aeroporteve, tuneleve, digave, ndrtimit t infrastrukturs n energji, prfshi makinerit dhe pajisjet pr kto projekte. T gjitha kto projekte do t taksohen me 0.1 pr qind.

Hiqet tatimi mbi kompensimin

jetr ndryshim n ligjin pr taksat lokale lidhet me heqjen e tatimit mbi t ardhurat pr personat q prfitojn nga procesi i kompensimit monetar t pronave. Masa e takss 10 pr qind aplikohet ndaj do t ardhure, prfshi edhe ndaj ish-pronarve, t cilt kto do t nisin t marrin kompensimin monetar nga fondi 500 milion lek i vitit 2008. Heqja e takss sht br edhe pr shtresat e t prndjekurve politik, t cilat s shpejti pritet t marrin dmshprblimet.

Vota kundr

jat votimit t projektligjit pr taksat lokale ra n sy vota kundr e deputetit t Partis Demokratike, Aleksandr Biberaj, i cili tha se ulja e takss ndikon negativisht pr buxhetet e vogla t bashkive dhe komunave. Vota kundr e ligjit t qeveris nga deputeti i PDs vjen pas shkarkimit q iu b Biberajt nga posti i zv/presidentit i Asambles t KE-s, me urdhr t Jozena Topallit.

uvernatori i Banks s Shqipris, Ardian Fullani, zhvilloi nj vizit pune pran Banks s Greqis. Kjo vizit zhvillohet n vazhdn e bashkpunimit dypalsh q ekziston midis dy bankave qendrore, me nj fokus t veant mbi shkmbimin e informacionit dhe eksperiencs n fushn e mbikqyrjes bankare. Gjat ksaj vizite, guvernatori Fullani zhvilloi takim me guvernatorin e Banks s Greqis, George A. Provopoulos. N takim u diskutuan zhvillimet aktuale ekonomike, mbikqyrja bankare dhe stabiliteti financiar n Shqipri dhe Greqi, si dhe u theksua mundsia e zhvillimit t projekteve t prbashkta rajonale n fushn e mbikqyrjes bankare dhe analizave makroekonomike. Gjithashtu, dy guvernatort kan zhvilluar takime edhe me drejtort ekzekutiv dhe prfaqsues t tjer t bankave tregtare greke q operojn n Shqipri, n t cilat jan diskutuar shtje me interes t prbashkt. Gjat ktyre takimeve u konkludua se perspektivat e zhvillimit t ekonomis shqiptare jan pozitive, n kontekstin e zhvillimeve t ekonomis globale dhe t shum vendeve t rajonit. Gjithashtu, sistemi bankar shqiptar paraqitet i shndetshm, n drejtim t treguesve t likuiditetit, t performancs financiare dhe t kapitalizimit. Sistemi bankar shqiptar gzon t gjitha potencialet pr t financuar rritjen e mtejshme ekonomike t vendit. Stabiliteti makroekonomik i vendit dhe lehtsimi i kushteve monetare nga Banka e Shqipris jan nj shtys e mtejshme n kt drejtim. Ky konkluzion u mbshtet edhe nga prfaqsuesit e sistemit bankar grek, t cilt operojn n Shqipri. Ata konfirmuan interesin e tyre pr zhvillimin afatgjat t vendit, duke theksuar se kjo sht n interes t prbashkt t t dy palve.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

@
KUJTESA

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

13

far ndodh me kujtesn kur avancojm n mosh? Shpesh e shkuara tretet n hi dhe n rastet m t kqija edhe e tashmja sht e mjegullt. Si mund t mbijetosh n pleqri nse ke skleroz, apo alzhamjer? NE FAQEN 20

Miliona klikime n opsionin e ri q do t zbuloj 70% t siprfaqes s planetit ton

KONFLIKTI

Zhytje t mbar me Google Ocean!

Motori i krkimeve ofron pr t gjith sekretet e deteve dhe oqeaneve
jat tri viteve t fundit, "Goo gle Earth" i ka dhn qindra milion prdoruesve t saj nj mnyr shum t efektshme eksplorimi, identifikimi dhe zbulimi t siprfaqes s planetit ton, ose t paktn pjess toksore t tij. Q nga dita e djeshme, tabloja e mundsive t eksplorimit plotsohet edhe me botn ujore, prmes plotsimit t "Google Earth" me "Google Ocean", q mbulon 70% t siprfaqes s planetit. Ocean n "Google Earth" do t'u jap mundsi prdoruesve q t zhyten thell nn siprfaqen e ujrave, e t "prekin me dor" faunn dhe florn e hapsirave blu, si dhe relievin e mrekullueshm t fundit t deteve e oqeaneve e gjithka q mund t gjendet aty, prfshi anijet e mbytura, apo t zhdukura prej kohsh. Pr t'u ardhur n ndihm prdoruesve, n mnyr q ta ken m t qart se far jan duke par, "Google" ka br bashk nj grup prej mbi 80 organizatash, prfshi shoqrin "National Geographic", BBC, apo Shoqrin e Ruajtjes s Deteve. Informacionet e marra prej tyre konsistojn n fotografi, video dhe analiza t ndryshme, q prditsohen vazhdimisht dhe q jan n dispozicion t plot t eksploruesve t bots nnujore. Ata, madje, kan mundsi q t gjurmojn lvizjen e peshqve t detit, t shohin zonat e mbrojtura detare e madje edhe t informohen se cilat jan llojet m t shijshme t peshqve n zona t ndryshme t globit. "Me versionin e fundit t 'Google', ju jo vetm mund t fokusoheni n do lloj cepi t siprfaqes s planetit ton, por tani mund t zhyteni edhe thell n detet e oqeanet, q mbulojn thuajse tre t katrtat e Toks dhe kshtu t zbuloni mrekullit e panjohura, t cilat nuk keni mundur t'i shihni n versionet...
NE FAQEN 18

FOTO FAKT

India ka planifikuar prodhimin e nj laptopi me vlern minimale prej 14 dollarsh pr t prmirsuar nivelin msimor t nxnsve. Laptopi i quajtur "Sakshat" do t ket nj memorie prej 2 gigash dhe do t vihet n qarkullim pas nj testimi t mtejshm prej 6 muajsh t tjer

MaqedoniGreqi, lufta pr emrin

Ndodhet nn uj prej 250 vitesh dhe mendohet se brenda saj ndodhen 4 ton ar

Misteret q fshihen n HMS Victtori

uftanija e famshme britanike sht zhdukur prej 250 vitesh, viktim e nj stuhie t tme-rrshme n vitin 1744 n Kanalin Anglez. Tani, gjuetart e thesareve kan lokalizuar vendndodhjen e saj. Jan zbuluar objekte unike, por mendohet se brenda saj fshihen 4 ton ar. "HMS Victory" ishte krenaria e Marins

Mbre-trore. Ishte 53 metra e gjat dhe e armatosur me 100 topa. Por, m 5 tetor t vitit 1744, "HMS Victory" ra pre e nj stuhie t dhunshme rrugs s kthimit nga Gjibraltari. Luftanija ishte nn komandn e Sr Xhon Balin, i dyti n hierarkin e Marins Ushtarake britanike...
NE FAQEN 19

rekt, sapo i morn Peran doris Osmane Maqedonin e sotme greke, bn q t pushojn s ekzistuari 340 shkolla, prfshi ktu 20 shkolla t ciklit t par t shkolls s mesme, si dhe 6 shkolla t mesme me 750 msues, 19000 nxns dhe 378 kisha me 300 priftrinj, t cilat ishin t gjitha aktive deri m 1912-n. Maqedonasve n Greqi u jan mohuar t drejtat kombtare, ndrsa turqit jan njohur si minoritet fetar mysliman, i cili arsimohet n shkolla turke, kurse maqedonasit nuk njihen as si minoritet linguistik. Sipas Enciklopedis Britanike t vitit 1987, numri i maqedonasve n Greqi kap shifrn e 180 000, kurse Hugh Poulton pranon shifrn e rreth 200 000 vetave. Disa burime t Republiks s Maqedonis, besojn se sot n Maqedonin e Egjeut ndodhen 250 000 deri n 350 000 maqedonas, ndrsa t tjer pretendojn se n Maqedonin e Egjeut ndodhen 200 000 maqedonas, antar t minoritetit maqedonas n Greqi. Maqedonasit jan t shumt n krahinn e Kosturit, Follorins, si edhe n Edes, Kozani, Veria, Kilkis dhe Seres. Gazeta greke "Rizospatis" e 26 gusht 1946-s, njeh ekzistencn e 250 000 maqedonasve n Greqi. Sipas nj vlersimi t kryer nga Kryqi i Kuq, si edhe Shoqata e Fmijve Refugjat t Maqedonis s Egjeut...
NE FAQET 14-15

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

NDRYSHE
Greqia nisi problemin e emrit t Maqedonis vetm kur ajo u b shtet i pavarur, ather grekt nuk e pranonin m emrin e saj kushtetor. N kohn kur ajo bnte pjes n Jugosllavi dhe prdorte emrin e saj kushtetor, Republika e Maqedonis, pr Greqin ky emrtim nuk kishte asnj problem. Sot, grekt i quajn maqedonasit e Republiks s Maqedonis "shkupjan", q kur ata fituan pavarsin

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

14

SHERIF DELVINA

rekt, sapo i morn Perandoris Osmane Maqedonin e sotme greke, bn q t pushojn s ekzistuari 340 shkolla, prfshi ktu 20 shkolla t ciklit t par t shkolls s mesme, si dhe 6 shkolla t mesme me 750 msues, 19000 nxns dhe 378 kisha me 300 priftrinj, t cilat ishin t gjitha aktive deri m 1912-n. Maqedonasve n Greqi u jan mohuar t drejtat kombtare, ndrsa turqit jan njohur si minoritet fetar mysliman, i cili arsimohet n shkolla turke, kurse maqedonasit nuk njihen as si minoritet linguistik. Sipas Enciklopedis Britanike t vitit 1987, numri i maqedonasve n Greqi kap shifrn e 180 000, kurse Hugh Poulton pranon shifrn e rreth 200 000 vetave. Disa burime t Republiks s Maqedonis, besojn se sot n Maqedonin e Egjeut ndodhen 250 000 deri n 350 000 maqedonas, ndrsa t tjer pretendojn se n Maqedonin e Egjeut ndodhen 200 000 maqedonas, antar t minoritetit maqedonas n Greqi. Maqedonasit jan t shumt n krahinn e Kosturit, Follorins, si edhe n Edes, Kozani, Veria, Kilkis dhe Seres. Gazeta greke "Rizospatis" e 26 gusht 1946-s, njeh ekzistencn e 250 000 maqedonasve n Greqi. Sipas nj vlersimi t kryer nga Kryqi i Kuq, si edhe Shoqata e Fmijve Refugjat t Maqedonis s Egjeut, gjat Lufts Civile n Greqi 25 000 deri 30 000 fmij t moshs 2-14 vje, shum prej t cilve ishin maqedonas, mrguan n Jugosllavi, ose n ndonj shtet tjetr t Evrops Lindore. M shum se 50 000 maqedonas u detyruan t emigrojn pr shkak t vshtirsive dhe reprezaljeve t ashpra, t cilave ata iu ishin nnshtruar, m shum se 17 000 prej tyre u vran. M 23 gusht 1953, n baz t dekretit Nr. 2536 u b kolonizimi me popullsi greke i vendeve nga ku ishin shprngulur maqedonasit e siprprmendur. Edhe sot, asimilimi i popullsis maqedonase n Greqi gjen zbatim nprmjet politiks s refuzimit t puns shtetrore, kujtdo q deklarohet maqedonas, si edhe nj seri e re ligjesh dhe aktesh ligjore, t cilat jan diskriminuese n lidhje me minoritetin kombtar n Maqedonin greke. Vendimi 106841 pr riatdhesimin e qytetarve grek dhe politikanve refugjat lejon t kthehen n Greqi vetm ata q jan "me origjin greke", si dhe ata q mohojn identitetin maqedonas e pranojn t marrin emra grek. Mjaft maqedonas etnik, si dhe pasardhsit e tyre, t cilt ikn nga Greqia si rezultat i Lufts Civile t vitit 1946-1949 iu mohua fitimi i qytetaris s tyre, t risistemimit n vendin e tyre, ose madje t vizitojn Greqin e Veriut. Mjaft prej tyre iu mohua hyrja vetm sepse n pasaporta u prmendej Greqia si vendlindja e tyre dhe kishin emrat e tyre maqedonas; t tjert thjesht se bnin pjes n listn e kuqe t t padshiruarve. (V. Ortakovski, "Minoritetet n Ballkan", Nju Jork 2002) Mohimi i identitetit etnik Kryesisht qndrimi zyrtar i qeveris greke n drejtim t minoriteve t saj sht trsisht "mohues". Prandaj, identitetet etnike t maqedonasve, t turqve, t vllehve nuk pranohen. Sot qeveria greke pohon se Greqia sht nj shtet homogjen dhe nuk ka maqedonas n Greqi, por vetm "sllavofon grek". Msimi i gjuhs maqedonase sht i ndaluar. N vitin 1913, regjistrimi i popullsis i mbajtur n Maqedonin e Egjeut nn mbikqyrjen e Komisionit Carnegie nxori n drit kto t dhna.

MAQEDONIA - emri - GREQIA

Duhet vn n dukje se qeveria greke n Organizatn pr Siguri dhe Bashkpunim Evropian (OSBE) sht kritikuar pr qndrimin e saj ndaj personave me etni shqiptare, turke dhe maqedonase, q jetojn n shtetin helen. Ambasadori amerikan, Clifford Bond, i bri thirrje Greqis, gjat takimit m t rndsishm vjetor t OSBE-s s mbajtur n Varshav t Polonis nga data 2 deri m 13 tetor 2006, q t ket kujdes n trajtimin e personave me etni shqiptare. Trajtimi i personave q u prkasin grupeve minoritare etnike shqiptare, maqedonase dhe turke n Greqi mbetet nj problem konstant, - thuhet n sesionin "promovimi i tolerancs dhe mosdiskriminimi i minoriteteve etnike", t prgatitur nga ambasadori amerikan, Clifford Bond. Raporti sht lexuar m dat 11 tetor nga vet prgatitsi i tij. (Illyria 20-23 tetor 2006) Vjet n mbledhjen e Partis Popullore Evropiane n Bruksel ish-kryeministri belg, Wilfred Martins, shtroi shtjen e emrit t Maqedonis. Kryeministri grek, Kostas Karamanlis, q ishte i pranishm n kt mbledhje, i propozoi Kryeministrit t Maqedonis, Gruevski, emrin Maqedonia e Re. Gruevski e hodhi posht ofertn. Kjo ofert u pohua edhe nga Ivo Sanader, Kryeministri kroat, q ishte dhe ai i pranishm n at mbledhje. T mos harrojm se po t pranohej ky propozim, Maqedonia do t hynte n NATO. Pr ka u tha m lart, Gruevski i deklaroi shtypit se ka qen nj episod me rndsi dytsore dhe se "argumenti sapo sht prmendur. "Kryeministri i Maqedonis, Gruevski, sht interesuar mjaft pr minoritetin maqedonas n Greqi, ai ka drguar letra deri n BE, NATO, OKB, OSBE, n Kshillin e Evrops, deri n vendet antare t G8-s, pse Athina nuk pranon t bisedoj pr Maqedonasit e Egjeut, por vetm pr emrin, megjithse Greqia e ka nnshkruar n Kshillin e Evrops Konventn pr Mbrojtjen e Komuniteteve Kombtare m 22 shtator 1997. Pr N tetorin e vitit 2005, Matthew Nimitz, q sht ndrmjetsi i OKB-s pr zgjidhjen e emrit t Republiks s Maqedonis, i cili sht emri i saj kushtetor, por i kundrshtuar nga Greqia, propozoi q emri i Republiks Makedonja t mbetej i till, ndrsa Greqia ta quante at "Republika Makedonja - Skopje", ndrsa institucionet dhe organizata ndrkombtare t prdornin emrin Republika Makedonia t shkruar me germa latine. Qeveria maqedonase e pranoi kt propozim, ndrsa qeveria greke e hodhi posht at, duke e quajtur t papranueshm. Edhe nj propozim tjetr i Nimitzit qe i papranueshm pr grekt. Ky krkonte q t'i shtohej emrit Republika e Maqedonis nj nga mbiemrat "demokratike", "sovrane", "e re", sepse emri Republika e Maqedonis ka predispozita dhe mundsin e mbiemrit "maqedone", ja si p.sh. "gjuha maqedone", "kultura maqedone" dhe "identiteti maqedon". edhe Kushtetutn. Pr emrin Maqedoni, thon n Greqi, rrezikohemi t humbasim historin, atdheun e Filipit II, Aleksandrit t Madh dhe Maqedonin aty ku lindi Greqia e lavdishme. Nj ishkryeministr i Jashtm i qeveris s Micotaqisit, ka thn: Nj Republik me emrin Maqedoni sht nj bomb me sahat". Ndrsa pr grekt, simboli diell i flamurit t Republiks s Maqedonis sht dielli i Virgjinis, emblema e Dinastis s Filipit II, i cili simbolizon lindjen e kombit grek, megjithse ky diell u gjend n nj ekspedit arkeologjike m 1978-n. Ky simbol u zhvendos nga flamuri i Republiks s Maqedonis, n baz t marrveshjes s kryer midis Republiks s Maqedonis dhe asaj t Greqis n shtator t vitit 1995. Po ashtu, Greqia ndrhyri n Kushtetutn e Republiks s Maqedonis, t miratuar m 17 nntor 1991, duke pretenduar se kjo Kushtetut u linte shteg pretendimeve irredentiste t Maqedonis pr territorin grek, sidomos pr nenin 49 t saj, edhe ktu u bn ndryshime, t cilat u prfshin n marrveshjen e siprprmendur. Pr sa i prket emrit t Republiks s Maqedonis, pati mjaft propozime, ja disa prej tyre: Republika e Maqedonis s Re, Maqedonia e Veriut, Maqedonia e Siprme etj. Ministrja e Jashtme e Greqis, Dora Bakojanis, pohoi: "Krkojm nj zgjidhje t prbashkt, ose nj emr me konotacion gjeografik, q t respektojm ndjeshmrin e popujve tan". M 27 shkurt t 2008-s, Parlamenti Evropian adaptoi nj rezolut, m t ciln fton Greqin t mos pengoj integrimin ndrkombtar t Maqedonis. Vlen t prmendet Gilde Lyghounis, q me artikullin e saj "nj emr, nj problem", dt, 17.03.2008 na bn t ditur se sht m mir t vihet nj emr me konotacion gjeografik (karakteristika gjeografike), q respekton ndjeshmrin e t dyja vendeve. Citojm at: "shtja e ndrlikuar sht aq komplekse, sa sht enigma e etnive q banojn n Shkup e rrethina: jo pa shkak u pagzua nj 'Maqedoni' e banuar nga popuj prej shekujsh". M tej ajo vazhdon: "Po ta emrojm 'Slavo-Maqedonia', pr ta dalluar nga ajo greke 'Maqedonia e Egjeut', me siguri nuk do t'i plqente minoritetit shqiptar t shtetit t vogl, po ashtu as edhe atij bullgar q Maqedonia ka n krah prkrahjen e tij gllabruese t "atdheut nn". Maqedonia e Veriut nuk do t ishte keq - thot "Kathimerini", por ka disavantazhin t evokoj kombe t ndara dhe t vuajtura si Koreja (e Veriut me t Jugut) dhe Vietnami. Ndryshe me termin Maqedonia e Siprme, ai sht pranuar edhe nga partit e opozits greke (duke ln mnjan nacionalistt e Los-it). Emri Maqedoni e Siprme do t vinte Shkupin prball dilems t nguli kmb n ndrrat e veta pr nj Maqedoni t Madhe, apo t vlersoj avantazhet konkrete dhe t bhet antare e NATO-s.

Sherif Delvina

Maqedonas Turq Grek Shqiptar Vlleh Gips ifut T ndryshm Shuma e prgjithshme

329371 314354 236775 15108 44414 25302 68206 8019 1041549

udin e t gjithve, Greqia akuzon Republikn e Maqedonis me dy milion banor, se ka synime territoriale ndaj Republiks Greke 11 milionshe, antare e NATO-s dhe ajo e bn kt vetm pr t mos njohur minoritetin kombtar maqedonas n Greqi. Greqia sht shteti m problematik n rajonin e Ballkanit. Ajo sht n gjendje lufte me Shqiprin, n grindje t prhershme me Republikn Turke dhe aq m keq me Republikn e Maqedonis. Greqia nisi problemin e emrit t Maqedonis vetm kur ajo u b shtet i pavarur, ather grekt nuk e pranonin m emrin e saj kushtetor. N kohn kur ajo bnte pjes n Jugosllavi dhe prdorte emrin e saj kushtetor, Republika e Maqedonis, pr Greqin ky emrtim nuk kishte asnj problem. Sot, grekt i quajn maqedonasit e Republiks s Maqedonis "shkupjan", q kur ata fituan pavarsin. Vlen t prmendet se grekt fill me shprbrjen e Jugosllavis ndrruan emrin e Greqis Veriore, duke e emruar Maqedoni, ndrsa Republikn e Maqedonis e quajtn krijes artificiale t krijuar nga Titoja. Republika e Maqedonis prfshin vetm nj pjes t Maqedonis, Greqia m tepr se gjysmn e saj, kurse Bullgaria m pak se 1/10 e Maqedonis. Greqia grindet me Republikn e Maqedonis q nga viti 1991, q kur ajo u shpall e pavarur me referendum, m 17 shtator 1991, pr emrin zyrtar t vendit, simbolin kombtar, flamurin, si

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

15

qndrimeve historiografike dhe filozofike, shkrimtart e lasht i quanin grekt dhe maqedonasit si dy popuj t veant dhe t dallueshm, marrdhnia e t cilve shnohej nga nj antipati e konsiderueshme, nse jo nga nj armiqsi e hapur". Maqedonasit nuk jan grek Aleksandr Papadhopullos n veprn e tij "Epiri, vendi, universalizmi helen dhe nacionalizmi shqiptar", Athin, 1992, na thot: "Serbia, m e fort se Greqia n Luftn Ballkanike t 1912-s, aneksoi krahinn greke t Manastirit (Bitolia), krahin, ku n shekuj lulzoi helenizmi. Bullgart mundn t zhduknin me ann e ortodoksis s tyre popullsin e Rumelis Lindore, q arrinte m 1886-n n 300 000 vet"... Q nga viti 1906 dhe m von, n mnyr sistematike vazhdoi sllavizimi i popullsis helene q kishte qen greke qysh n krijimin e bots". Thniet e tij jan antihistorike dhe bien ndesh me t gjitha librat e shenjta. Pr ta provuar kt po citojm dika nga Bibla: "Libri i Zanafills" Krijimi: I: Perndia tha: "Tani ta bjm njeriun sipas shembullit ton, t ngjashm me ne..." Kshtu Perndia e krijoi njeriun sipas shembullit t tij. Krijoi mashkullin dhe femrn, i bekoi dhe u tha: "Shtohuni dhe shumzohuni, q pasardhsit tuaj t popullojn gjith tokn dhe ta zotrojn at". Pra, Perndia nuk e ka prcaktuar tokn ku ka krijuar Adamin dhe Evn. Bibla dhe ungjilli nuk thon n asnj vend se Adami dhe Eva jan krijuar n Maqedoni. Sot, historiant grek pretendojn se maqedonasit jan grek sipas burimeve mitologjike. Burimet mitologjike

N fakt, gazetat e Athins lodhen s shpjeguari pse zgjedhja Maqedonia e Re, e propozuar nga ndrmjetsi Nimitz, rrezikon t jet eksplozive. Sepse, emri Maqedonia e Re ka pr qllim t dalloj shtetin e ri me kryeqytet Shkupin, nga Maqedonia e Aleksandrit t Madh, prkatsin e s cils grekt e mbrojn n mnyr t furishme, "n realitet, ky sufiks 'E re' jep iden e nj vazhdimsie historike, se sa nj kundrvnie", nnvizon e prditshmja "Kathimerini". Zonja Lyghounis vijon m tej duke thn: "Autoritetet e Shkupit nuk e ballafaqojn problemin. Nuk duan as t dgjojn t flitet pr sufikse gjeografike, ose t do lloji tjetr: kan bler t prditshmet botrore nga "New York Times" te "Financial Times", deri te "Herald Tribune" e "Le Monde", me sloganin "Republika e Maqedonis meriton t jet antare e NATO-s" dhe pastaj pr t ulur tonet: "Greqia-Maqedonia aleate n NATO". Presidenti i Republiks s Maqedonis, Branko Cervenkovski, ka deklaruar se Maqedonia sht e gatshme pr kompromis n Greqin fqinje, "Republika e Maqedonis sht e gatshme pr kompromis, me kusht q ai kompromis t jet i ndershm. Por Republika e Maqedonis nuk sht e gatshme t pranoj urdhra nga askush". Ndrsa Kryeministri i Maqedonis, Gruevski, pohon: "Dshira jon pr t hyr n NATO sht e madhe, por jo t hyjm me kushtin e shtylls shpinore t coptuar". Ministri i Jashtm i Maqedonis v n dukje se "Emri i Maqedonis sht themeli i identitetit ton, ai forcon kohezionin ton". ("Le Monde", 07.02.2008), kurse pak koh m par, pohoi: "N lidhje me shtjen e emrit, Greqia nuk ka t drejt t diktoj zgjedhjen e emrit ...". Maqedonia sht e prgatitur pr kompromis n lidhje me shtjen e emrit, por jo pr diktat dhe nnvlersim". Maqedonia do t drgoj Greqin prpara Gjykats Ndrkombtare t Hags, sepse ka penguar antarsimin e saj n NATO. Arsyeja pr marrjen e ktij vendimi ka qen shkelja nga ana e Greqis s Marrveshjes s Prkohshme mes Shkupit dhe Athins, e cila sht firmosur nga t dyja palt n vitin 1995. Sipas ministrit t Jashtm t Maqedonis, Milloshovski, kjo marrveshje parashikon q Greqia t mos e pengoj antarsimin e Maqedonis n organizata ndrkombtare; ndrkaq, Greqia prgatitet pr t dal prpara Gjykats Ndrkombtare t Hags. Citojm disa paragraf nga Shoqata Amerikane e Filologjis Dallimet mes maqedonasve t lasht dhe grekve t lasht, t cituara nga historiant modern. Marr nga artikujt mbi historin e lasht, t botuara nga ShAF Kontribuues jan: 1. D. Brenden Na-

gle "Prvetsimi maqedonas i Kulturgechichte (historis kulturore) greke" 2. Eugene Borza "Kush ishin (dhe jan) maqedonasit" 3. Edmund F. Bloedow "Bisedimet diplomatike mes Dariusit dhe Aleksandrit: Rrjedhojat historike t Fazs s Par n Marathus t Fenikis vitet 333/332 p.e.s." prvetsimi i Kulturgechichte (historis kulturore) greke dhe prdorimi nga jo-grekt pr t arritur kundr grekve qllime politike, s'sht fort binds, madje me mungesa t theksuara t dhnash. Ktu m posht po sjell n vmendjen tuaj nj rast t prdorimit mjaft efektiv t historis kulturore greke nga maqedonasit pr t trumbetuar qllimet propagandistike t Filipit II, t cilat patn fshehur qllime t dyfishta: t shushasnin kritikn greke ndaj ndrtimit t shtetit t Filipit II dhe po ashtu t mbulonin me nj terminologji gjoja legjitime themelimin e kolonive e qyteteve nprmjet gjethes s fikut dhe shpats. "Kamuflon faktin q ai po krijonte nj lloj shteti krejtsisht t ri, nj konsolidim t etnis nn nj monarki personale". "Ajo, q ka vazhduar t ngatrroj interpretuesit, sht testamenti pr pushtetin hegjemonik t historis kulturore greke dhe t zotsis s maqedonasve n prdorimin e ktij mjeti t fuqishm t vetidentifikimit kundr hartuesve (krijuesve, planifikuesve) t tij". "Mbi shtjen e gjuhs dhe pavarsisht nga prpjekjet pr ta br maqedonishten nj dialekt t greqishtes, duhet t pranohet prfundimi i gjuhtarit R.A. Crossland n CAH e fundit, q nj sasi e pamjaftueshme e maqedonishtes ka mbijetuar pr t marr vesh se far gjuhe ka qen". "Maqedonishtja dhe greqishtja ishin t pakuptueshme pr njra-tjetrn n oborrin e Aleksandrit t Madh. "Asnj prov tjetr q maqedonasit ishin grek, sesa p.sh. ekzistenca e mbishkrimeve mbi ent dhe monedhat trakase provon se trakasit ishin grek". [Mbishkrimet greke t gjetura n Maqedoni nuk jan nj prov se maqedonasit ishin grek, ashtu si edhe mbishkrimet greke t gjetura n Traki nuk provojn se trakasit ishin grek. Ne e dim me siguri se trakasit ishin nj komb jogrek, prandaj prdorimi i greqishtes n tokat maqedonase dhe trakase nuk provon se si trakasit dhe si maqedonasit ishin grek]. "far than t tjert pr maqedonasit? Ktu ka nj bollk relativ informacioni", shkruan Borza, "nga Arrian, Plutarku (Aleksandr, Eumenes), Diodorus 17-20, Justin, Curtius Rufus, dhe Nepos (Eumenes), mbshtetur n burime greke dhe latine me origjin greke. sht e qart se nj periudhe mbi 5-shekullore t shkrimit n dy gjuht, duke prfaqsuar nj shumllojshmri t

na bjn t ditur se: "Pirra, s bashku me burrin e saj, Deukalionin, themeluan brezin e sotm njerzor. Ja si u zhvilluan ngjarjet: Zeusi prmbyti botn me uj pr nnt dit e net. T gjith njerzit u mbytn. Deukalioni dhe Pirra shptuan duke hipur n nj vark, q ndaloi n malin Parnas. Kur u paksuan ujrat, Zeusi i urdhroi ata q t hidhnin prapa tyre kockat e nns Tok, domethn gurt. Gurt q hidhte Deukalioni bheshin burra, ata q hidhte Pirra bheshin gra; kshtu u mbush bota me njerz". Deukalioni, q prmendet m shum nga historiant e sotm grek, prfshihet n mitologji n prmbytjen e bots. Nga kto mite, m i lashti sht miti sumerian, m i prpunuari ai babilono-asir dhe m i njohuri sht ai hebre pr Noen. N. O. Andriotes n "Maqedonia past and present", Selanik, 1992, na bn t ditur se: "Maqedonia m par quhej Emathia", nga Emathioni, djali i Zeusit dhe i Elektrs. Shtojm se Elektra me zotin suprem, Zeusin, ka pasur nj djal Dardanin. N faqen 25 t ktij libri, Deukalionin autori e bn mbret, at ai e quan King Deukalioni. T shkrett ne, 'po na dgjojn vesht e 'po na shohin syt me kta profesor, q na bjn t tilla gabime me dashje! Profesor N. O. Andriotes po aty, n faqen 29, shkruan pr Maqedonin: "Ajo, n mijvjearin e dyt para Krishtit, fliste greqisht, ndrsa n mijvjearin e par mbas Krishtit, kufijt e gjuhs greke kaprcyen lumin Genysos (Shkumbinin n Shqipri)..." Autori, n rreshtat e msiprm, kalon nga shtrembrimet mitologjike, n shtrembrime historike dhe gjuhsore. Hesiodi, poet grek i shekullit VII dhe VIII para Krishtit, autor i "Punve dhe i

ditve" na thot: "Dhe ajo, vajza e Deukalionit, lindi dy djem, nga Zeusi, rrufehedhsi, Magneti dhe Maqedoni, kalorsi dhe lufttari. Vajza e dyt e Deukalionit, gjithashtu lindi dy djem, Grekos dhe Latinos" Konstandin Porfirogjeneti, perandor i Bizantit, (913 - 953) n veprn e tij "Mbi temat" na jep t njjtin sqarim q ndiqet edhe nga fjalori mesjetar Suda. Me kto metafora poetike na dalin vllezr grekt dhe romakt. Shkencrisht kjo thnie sht absurde, ndrsa, po t besojm Hesiodin, maqedonasit dhe grekt na dalin kushrinj. Versionet vijuese n mitologjin greke rrjedhin nga "Tregimet artistike" t kohs historike. N ato thuhet: "Deukalioni dhe Pirra e popullojn botn n mnyr jo shum m t mrekullueshme, me ndrmjetsin e birit t tyre, Helenit, i cili u b strgjyshi i helenve (grekve)". sht e udhs t'u themi historianve grek, q origjinn e maqedonasve t mos e ndrtojn me tregime artistike t lashtsis. Sa pr emrin Maqedoni mund t themi dy fjal: koha e gurit nuk njohu emra. Emrat doln n kohn e metaleve. Prof. I. Ellis, autori i veprs me titull "Imperializmi maqedonas", pretendon se maqedonasit e vjetr, prpara se t vinin n atdheun e tyre, n Maqedoni, quheshin maqedonas. Photis Petsas, arkeolog i prmendur grek, sht i nj mendimi me Ellisin; pra, ai mendon se Maqedonia mori emrin e maqedonasve. Ky arkeolog pohon se emri i Maqedonis ishte, s pari, emr etnik dhe vetm pastaj u kthye n nj term gjeografik dhe historik. Do t themi dy fjal pr mbretrit e Maqedonis. Po fillojm nga Aleksandri i Par. Sipas t dhnave historike, ai rridhte nga Perdika. Aleksandri i Par ka qen vasal i persianve, i Kserksit. Pas betejs s Plates, ai u b mik i grekve, duke tradhtuar persiant. Ai kishte br krushqi me ta: nj motr e kishte martuar me nj satrap persian. Pr shkak t tradhtis q u bri persianve, u quajt filohelen. Epiteti filohelen konfirmon faktin q Aleksandri i Par nuk ishte grek. M. Myztazopolou pohon pr Aleksandrin e Par se ka thn: "Un jam grek me origjin". N kt rast ai thot t vrtetn. Pikrisht kshtu sht shkruar edhe te "Historia" e Herodotit. Babai i historis na bn t ditur se ai mbret rridhte nga Perdika dhe se n origjinn e tij m t largt rridhte nga Herakliu. Aleksandrin e Par grekt nuk e pranuan n Lojrat Olimpike. Ata i than se ai nuk ishte grek dhe prandaj, si i till, nuk mund t merrte pjes n to. Ky mbret shkoi deri n Olimpia, ku parashtroi dhe krkesn e tij pr t'u pranuar n kto lojra. Komisioni prsri ia hodhi posht krkesn, sepse nuk ishte grek, por ishte me origjin barbare. Mirpo, kur ai tregoi prejardhjen prej Herakliut, i cili ishte krijuesi i Lojrave Olimpike, ather e pranuan. Vet pranimi i Herakliut si paraardhs nga ana e Aleksandrit t Par na detyron t'i referohemi Herodotit pr sqarim. N "Historia", libri i dyt, paragrafi 44, thuhet se kur Herodoti pyeti priftrinjt e tempullit t Herkulit n Tir t Fenikis pr kohn kur ishte ndrtuar ai tempull i bukur i atij qyteti q kishte dy kolona, njrn prej ari dhe tjetrn prej smeraldi, ata u prgjigjn se ai ishte ndrtuar n kohn kur sht ndrtuar qyteti". Sipas llogaritjeve e t dhnave q priftrinjt i dhan Herodotit, tempulli ishte ndrtuar pes gjenerata m prpara se t vinte n jet Herakliu. Kur Herodoti shkoi n Egjipt, pa nj tempull t Herakliut. Babai i Historis pyeti menjher priftrinjt e tempullit t Herkulit se kur ishte ndrtuar ai tempull. Ata iu prgjigjn: "Tempulli sht ndrtuar 2300 vjet prpara". Nga ky fragment i Herodotit del e qart krejtsisht se kulti i Herkulit nuk sht grek. T gjith mbretrit e asaj kohe prpiqeshin t nxirrnin origjinn e tyre hyjnore, prandaj, n kt rast nuk mund t bj prjashtim edhe Aleksandri i Par. Herkuli ishte biri i Alkmenes, mbretit t Mikens, bashkshortes s Amfitrionit. Kur Amfitrioni u largua pr disa pun ushtarake, Zeusi, zoti suprem, u shndrrua duke marr shmblltyrn e Amfitrionit, hyri n dhomn e Alkmens dhe fjeti me t. Kshtu lindi Herakliu... E shkreta Alkmena nuk bri mkat... Vijon n numrin e ardhshm

ATHINA
Greqia grindet me Republikn e Maqedonis q nga viti 1991, q kur ajo u shpall e pavarur me referendum, m 17 shtator 1991, pr emrin zyrtar t vendit, simbolin kombtar, flamurin, si edhe Kushtetutn. Pr emrin Maqedoni, thon n Greqi, rrezikohemi t humbasim historin, atdheun e Filipit II, Aleksandrit t Madh dhe Maqedonin aty ku lindi Greqia e lavdishme

SHKUPI
Presidenti i Republiks s Maqedonis, Branko Cervenkovski, ka deklaruar se Maqedonia sht e gatshme pr kompromis n Greqin fqinje, "Republika e Maqedonis sht e gatshme pr kompromis, me kusht q ai kompromis t jet i ndershm. Por Republika e Maqedonis nuk sht e gatshme t pranoj urdhra nga askush"

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

16

PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

DRAM

KINEMAJA IRANIANE

BOT A E MAKINA VE BOTA MAKINAVE

DOK UMENT AR DOKUMENT UMENTAR

DIRTY SEXY MONEY, SEZONI I

Aktort: Peter Kraus, Donald Sutherland, William Baldwin, Lucy Liu Kandidat pr "Globin e Art" dhe shum mime t tjera. Ai sht nj avokat i ri, me kmb n tok dhe nj familjar i lumtur. Tani detyrohet t komprometoj etikn dhe t rijetoj fmijrin e tij, duke marr prsipr punn e t atit t vrar: t prfaqsoj nj nga familjet m t pasura t Nju Jorkut, Darlindt...

ORA 22.30

ERA DO T NA MBART
Regjia: Abbas Kiarostami Aktort: Behzad Dorani, Noghre Asadi, Bahman Ghobadi etj. Fitues i tri mimeve n Festivalin e Filmit n Venecia. Inxhinieri Behzad shkon n nj fshat t Iranit, n pritje t vdekjes s nj t afrmi. Ky film rrfen udhtimin e tij drejt njohjes s jets rurale dhe vetvetes...

PIMP MY RIDE, PJ. 11

ORA: 21:30 Ora 21:00
"Explorer 1" prezanton nj cikl q ka br xhiron e t gjith bots, duke br me mijra fansa anemban. Prezantuesi, ylli i REP-it kalifornian, Exibit, prezanton programin numr nj t makinave n bot. Nj superprogram nga MTV, me situata me humor dhe padije t plot pr nj "viktim" shum fatlume. Exibit dhe banda e tij profesioniste, kthejn n realitet ndrrn...

1000 VENDE PR T'U PAR PERUJA

Ora 20:00
Nga Peruja n Alask, nga Brazili n Afrikn e Jugut, nga Franca n Itali, nga India n Nepal... Udhtime pa fund n vendet m magjepsse t ktij rruzulli. Shijojini dhe relaksohuni vetm n "Explorer 3!"...

FILMI SERIAL

TRILLER , F ANT AZI TRILLER, FANT ANTAZI

DRAM ROMANTIKE

AVENTUR

"ISHTE VELLAI IM" PJ.2

ora 21:00
Dy vellezer, bije te nje kapoje te klanit 'Ndrangheta, te cilet detyrohen te ndahen ne moshe te njome, do te jetojne jetet e tyre shume te ndryshme: njeri ndjek gjurmet e te atit, tjetri i adoptuar nga nje karabinier, do te rritet larg botes se krimit. Por fati do ta sjelle te takohen perseri ne kushte dramatike. Luka eshte nje student i zellshem i mjekesise. Ai e di qe babai i tij adoptiv, Vincenzo punon si agjent i fshehte me karabinerine. Ai ruan kujtime te vakta per familjen e tij te vertete. Ai nuk e di qe bosi i krimit qe babai i tij duhet te arrestoje, eshte vellai i tij prej gjaku deri ne diten qe shefi i Vincezos (I ati) e fut ate ne nje kurth dhe e ben te mendoje qe babai i tij ishte dakord me gjithcka.

ATDHEU
Regjia: Christopher Menaul Aktort: Rutger Hauer, Miranda Richardson, Peter Vaughan, Michael Kitchen, Jean Marsh, John Woodvine Nj film fantazi... Nj version alternativ i historis... Si do t kishin rrjedhur ngjarjet nse Luftn II Botrore do ta kishte fituar Hitleri? Film fitues i "Globit t Art", me aktort: Rutger Hauer, Miranda Richardson...

N DASHURI DHE LUFT

ora 19.00
Regjia: Richard Attenborough Aktort: Sandra Bullock, Chriss O'Donnell

D'ARTANJANI DHE 3 MUSKETIERT

ora 21:30
Regjia: Pierre Aknine Aktort: Vincent Elbaz, Emmanuelle Beart, Tcheky Karyo, Heino Ferch, Gregori Derangere, Gregory Gadebois Bazuar n noveln me t njjtin titull t Aleksandr Dyma, vjen nj nga aventurat m t dashura pr publikun e t gjitha kohrave, n nj realizim t arrir francez me regji t Pierre Aknine, nn interpretimin e Vincent Elbaz, Emmanuelle Beart, Tcheky Karyo...

ora 21:30

Ernest Heminguej, reporteri q prjetoi Luftn e Par Botrore, shkrimtari q u dashurua marrzisht me nj infermiere. Nj histori mbi kurajon n koh frike. Nj histori e vrtet dashurie n koh lufte...

HOROSKOPI
06.20 07.05 08.58 09.00 09.20 09.23 09.30 11.25 11.58 12.00 12.20 12.27 13.20 14.00 Fiks fare rit. i se martes TV Show premiere "Wake up" Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Top Show ritr. "Shqiperia Bardh e Zi" TN Ritr. "Parajse tropikale" pj.125 Programi i dites Lajme Moti TN Ritr. "Nje zonje e vertete" pj.129 Film Serial ritr. "Ishte vellai im" pj.1 Film Serial Ritr. "Shtepiake te deshperuara" pj.87, e fundit (sez.4/17) Programi i dites Lajme Moti Top Fest Pr. (direct) TF Pr. "100 Vitrinat" pj.1347 Programi i dites Lajmet Moti TN Pr. "Parajse Tropikale" pj.126 TN Pr. "Nje zonje e vertete" pj.130 Programi i dites Lajmet Moti Program TV Premiere "Fiks Fare" Film serial Pr. "Ishte vellai im" pj.2 Lajme Moti Top Show Pr. "Politike" Lajme e Moti Program TV "Fiks Fare" (ritr.) Top Fest (rit) Lajme e moti Muzike
Afrdita, planeti i dashuris, do t kaloj n shenjn tuaj, duke ju dhuruar nj periudh t lumtur pr sa i prket sektorit t ndjenjave. N qoft se keni nj marrdhnie t qndrueshme, partneri do ju mbshtes n do iniciativ q do t merrni.

DASHI DEMI

Shfrytzoni ditn e sotme pr t ndrtuar gjra mjaft t dobishme pr jetn tuaj. Ka ardhur momenti t merrni vendime pa u menduar shum. Pr disa parashikohen biznese t favorshme dhe fitime ekstra.

PESHORJA AKREPI

E Merkure 4 Shkurt
Vllaznia-Besa Juventus-Napoli Paris SG-Bordeaux Unicaja-Panathinaikos Sevilla-Athletic 14:00 20:45 20:45 20:45 21:00 SS1 SS1 SS3 SS4 SS2

Dit e prshtatshme pr t br disa ndryshime n rutinn e prditshme. Me Hnn n shenjn tuaj, q ju ndihmon t reflektoni, do t kuptoni se ka ardhur momenti t mbyllni nj kapitull t vjetr pr t nisur nj t ri m interesant.

Sot do t jeni m pak pesimist e negativ se zakonisht, do t vini re se filozofia q keni pr jetn po ndryshon dalngadal pr mir. Moment i mir pr t qartsuar gjrat n zemrn tuaj, sidomos n qoft se marrdhnia juaj po kalon nj kriz.

E Enjte 5 Shkurt
Barcelona-Mallorca 21:30 SS1

14.58 15.00 15.30 15.35 17.00 17.28 17.30 17.50 17.55 18.30 19.28 19.30 20.10 20.17 21.00 22.30 23.02 23.10 01.00 01.35 02.13 03.30 04.05

Prpiquni me t gjitha forcat tuaja, sepse jeni n rrugn e duhur pr t mbyllur nj kontrat t favorshme pune. Ka ardhur momenti t mos i zvarrisni m situata t ndryshme. Sektori financiar ju mbshtet.

BINJAKET

Si thot nj fjal e urt, dita e mir duket q n mngjes, kshtu do t jet edhe dita juaj sot. Do t keni sukses t plot n iniciativat q do t merrni. N qoft se jeni ift, partneri do t jet n qendr t vmendjes suaj.

SHIGJETARI BRICJAPI

E Premte 6 Shkurt
L.A. Lakers-Boston Arminia-Hertha L.A. Lakers-Boston 02:00 20:30 20:00 SSHD1 SS1 SS3

Hiqni nga vetja disa pesha q ju rndojn, si pr shembull nj histori dashurie q ka marr fund, ose nj miqsi q nuk sht e prshtatshme pr ju. Suksese sociale pr shum nga ju dhe takime emocionuese e t papritura pr pjesn tjetr.

GAFORRJA LUANI

E Shtune 7 Shkurt
Man City-M'brough Leverkusen-Stuttgart Schalke 04-Werder Lecce vs Inter Portsmouth-Liverpool Nantes-Paris SG Real Madrid-Santander Milan vs Reggina Lille-Sochaux Sevilla-Betis 13:45 15:30 15:30 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 21:00 22:00 SS3 SSHD1 SS2 SSHD1 SS3 SS4 SS2 SSHD1 SS4 SS2

Pozicioni i favorshm i planetve n shenjn tuaj ju sugjeron q ta prdorni sa m mir intuitn dhe fantazin e t shpalosni shpirtin tuaj krijues pr t hartuar projekte t reja e pr t krijuar aleanca mjaft t vlefshme.

Sot yjet ju favorizojn. Gjat gjith dits do t keni ide t qarta dhe reflekse t shklqyera. Prfitoni n pun. Do t keni gjithashtu mundsi t mira pr t shklqyer n jetn sociale, duke rn m shum n sy n ambientet q frekuentoni.

Ju pret nj dit e shklqyer. Do t jeni shum t vendosur pr t arritur objektivat tuaja, saq asnj nuk do mund tju pengoj. Kush sht ift do t jetoj momente t qeta me partnerin.

UJORI

VIRGJERESHA
Mos e humbisni kohn me projekte t paarritshme, por synoni projekte konkrete dhe t sigurta. Parashikohet edhe forcim i nj bashkpunimi profesional. Jeta sentimentale paraqitet mjaft mir, ku n mbrmje do t jet shum e gjallruar, fal nj darke surpriz q keni organizuar pr njeriun e zemrs.

PESHQIT
Dielli, Hna dhe Mrkuri jan n kundrshtim me shenjn tuaj. Nuk sht akoma momenti i duhur pr t nisur nj projekt q keni pr zemr. Mundohuni ta kuptoni m mir marrdhnien tuaj me njeriun e zemrs. Ata q jan singll mund t ken takime zhgnjyese.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

18

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Q nga dita e djeshme, tabloja e mundsive t eksplorimit t planetit nga "Google Earth" sht plotsuar edhe me botn ujore me "Google Ocean", q mbulon 70% t siprfaqes s planetit

Google Earth zhytet n det

jat tri viteve t fundit, "Google Earth" i ka dhn qindra milion prdoruesve t saj nj mnyr shum t efektshme eksplorimi, identifikimi dhe zbulimi t siprfaqes s planetit ton, ose t paktn pjess toksore t tij. Q nga dita e djeshme, tabloja e mundsive t eksplorimit plotsohet edhe me botn ujore, prmes plotsimit t "Google Earth" me "Google Ocean", q mbulon 70% t siprfaqes s planetit. Ocean n "Google Earth" do t'u jap mundsi prdoruesve q t zhyten thell nn siprfaqen e ujrave, e t "prekin me dor" faunn dhe florn e hapsirave blu, si dhe relievin e mrekullueshm t fundit t deteve e oqeaneve e gjithka q mund t gjendet aty, prfshi anijet e mbytura, apo t zhdukura prej kohsh. Pr t'u ardhur n ndihm prdoruesve, n mnyr q ta ken m t qart se far jan duke par, "Google" ka br bashk nj grup prej mbi 80 organizatash, prf-

shi shoqrin "National Geographic", BBC, apo Shoqrin e Ruajtjes s Deteve. Informacionet e marra prej tyre konsistojn n fotografi, video dhe analiza t ndryshme, q prditsohen vazhdimisht dhe q jan n dispozicion t plot t eksploruesve t bots nnujore. Ata, madje, kan mundsi q t gjurmojn lvizjen e peshqve t detit, t shohin zonat e mbrojtura detare e madje edhe t informohen se cilat jan llojet m t shijshme t peshqve n zona t ndryshme t globit. "Me versionin e fundit t 'Google', ju jo vetm mund t fokusoheni n do lloj cepi t siprfaqes s planetit ton, por tani mund t zhyteni edhe thell n detet e oqeanet, q mbulojn thuajse tre t katrtat e Toks dhe kshtu t zbuloni mrekullit e panjohura, t cilat nuk keni mundur t'i shihni n versionet e deritanishme. Kjo do t jet pr t gjith nj prvoj e jashtzakonshme, nj prvoj magjike", ka deklaruar ish-

Peizazhet nnujore jan modeluar prmes prdorimit t teknologjive shum t prparuara, si ajo sonare, ose tingullore, vendosur n nndetse. N sajtin ekzistues n internet kan akses rreth 400 milion njerz dhe me futjen e hapsirave nnujore ai pritet q t frekuentohet nga nj numr m i madh personash

zvendspresidenti amerikan, Al Gore, n prurimin e versionit t ri t "Google Earth". Ndrsa Erik Shmid, shefi ekzekutiv i "Google", tha: "N debatet pr ndryshimet klimatike, oqeanet dhe detet shpesh anashkalohen, edhe pse jan pjes prbrse dhe shum e rndsishme e planetit. Rreth nj e treta e dioksidit t karbonit q emetojm n atmosfer prfundon n oqeane. Pr m tepr, paksimi i vazhdueshm i biodiversitetit n ujrat e planetit do t bj q gjat 20-30 viteve t ardhshme dmet t jen shum t mdha, por kt pakkush e di, sepse informacioni pr hapsirat e mdha ujore t planetit ka qen i cunguar deri m tani. Ja prse pikrisht sot, lanimi i 'Google Earth' 5.0 sht kaq i rndsishm, sepse na jep nj mundsi m shum t ndryshojm dijet tona pr botn nnujore". N perfeksionimin e versionit t fundit kan kontribuar edhe shum shkenctar, sidomos pr sa u

prket t dhnave biometrike, t temperaturave t shtresave t ndryshme nnujore etj. Pr her t par, t gjith, q nga shkenctart e deri te fmijt e vegjl, mund ta shohin t plot planetin e tyre dhe n nj kndvshtrim trsisht t ri. Pr vet "Google", kjo sht nj arritje shum e madhe. Motori i famshm i krkimit e nisi veprimtarin e tij me krkimet n internet, m pas me "Google Earth" n vitin 2006, q u dha mundsin njerzve t eksploronin do cep t Toks dhe m s fundi edhe ujrat e planetit. Peizazhet nnujore jan modeluar prmes prdorimit t teknologjive shum t prparuara, si ajo sonare, ose tingullore, vendosur n nndetse. N sajtin ekzistues n internet kan akses rreth 400 milion njerz dhe me futjen e hapsirave nnujore ai pritet q t frekuentohet nga nj numr m i madh personash.

"Me versionin e fundit t 'Google', ju jo vetm mund t fokusoheni n do lloj cepi t siprfaqes s planetit ton, por tani mund t zhyteni edhe thell n detet e oqeanet, q mbulojn thuajse tre t katrtat e Toks dhe kshtu t zbuloni mrekullit e panjohura, t cilat nuk keni mundur t'i shihni n versionet e deritanishme. Kjo do t jet pr t gjith nj prvoj e jashtzakonshme, nj prvoj magjike"

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

19

Nj kompani amerikane, shum e njohur n kt fush, ka lokalizuar vendndodhjen e "HMS Victory", krenaria e Marins Mbretrore e mbytur gjat nj stuhie 250 vjet m par. Jan zbuluar objekte unike, por mendohet se brenda saj fshihen 4 ton ar

uftanija e famshme britanike sht zhdukur prej 250 vitesh, viktim e nj stuhie t tmerrshme n vitin 1744 n Kanalin Anglez. Tani, gjuetart e thesareve kan lokalizuar vendndodhjen e saj. Jan zbuluar objekte unike, por mendohet se brenda saj fshihen 4 ton ar. "HMS Victory" ishte krenaria e Marins Mbretrore. Ishte 53 metra e gjat dhe e armatosur me 100 topa. Por, m 5 tetor t vitit 1744, "HMS Victory" ra pre e nj stuhie t dhunshme rrugs s kthimit nga Gjibraltari. Luftanija ishte nn komandn e Sr Xhon Balin, i dyti n hierarkin e Marins Ushtarake britanike, i cili i shrbente kurors mbretrore prej 58 vitesh. Por anija 2 mij tonshe nuk arriti dot kurr n Portsmuth. At dit vjeshte u zhduk bashk me 1 100 njerzit e ekuipazhit dhe me 4 ton ar. N at koh ishte luftanija m e madhe n bot dhe pr Anglin kjo humbje u konsiderua tragjedi kombtare. Gjithka q u gjet nga anija ishin copa t vogla druri t nxjerra n breg nga dallgt. Pr 250 vjet, vendndodhja e anijes mbeti mister. Prgjat nj operacioni sekret, q zgjati muaj t

Gjuetart e thesareve gjejn anijen legjendare

Kompania "Odyssey Marine Exploration" bri shum kujdes q para nxjerrjes s topave t merrte lejet e duhura nga Ministria britanike e Mbrojtjes. Si anije luftarake, mjeti lundrues i prket ende shtetit britanik, edhe pse gjendet n ujra ndrkombtare
mendojn se duke grmuar dyshemen e kanalit do t gjejn edhe topat e tjer. Pas ksaj, vjen shtja e thesarit q gjendet brenda anijes. Sipas t dhnave t kohs, "HMS Victory" po kthehej nga Gjibraltari pr n Portsmuth prmes Lisbons, ku u ankorua pr pak koh pr t ngarkuar 400 mij sterlina, q mund t jen n formn e 100 mij monedhave t arta. Mendohet gjithashtu se Balin edhe mund t ket plakitur disa anije tregtare franceze rrugs s kthimit. Pr arkeologt nnujor, zbulimi sht sensacional. Gjuetart e thesareve prdorn nj pajisje t robotizuar, e komanduar n distanc pr t ngritur dy prej topave t art. Njri prej tyre mban stemn e Mbretit Xhorxh I, tjetri at t Xhorxhit II. Datat e prodhimit jan prkatsisht 1726 e 1734 dhe i prshtaten m s miri kohs s prodhimit t luftanijes "HMS Victory". Ishte anija m e madhe luftarake me topa bronzi e prodhuar deri n at koh, prpara se t kalohej te topat e hekurt. Kompania "Odyssey Marine Exploration" bri shum kujdes q para nxjerrjes s topave t merrte lejet e duhura nga Ministria britanike e Mbrojtjes. Si anije luftarake, mjeti lundrues i prket ende shtetit britanik, edhe pse gjendet n ujra ndrkombtare. Nga mosmarrveshjet me shtetet e ndryshme, pr shkak t zbulimeve t ktij lloji, tashm kompania amerikane ka nxjerr shum msime. "Odyssey Marine Exploration" sht prballur pr nj koh t gjat me shtetin spanjoll pr luftanijen "HMS Sussex", e cila u mbyt n Gjibraltar n vitin 1964. Kompania amerikane arriti n vitin 2006 ta zbulonte vendndodhjen e mjetit lundrues, brenda t cilit mendohet se fshihet nj thesar me vler miliarda dollar, por ende nuk ka nisur operacionin e rikuperimit t tij. Qeveria spanjolle u ka ndaluar do veprim t mtejshm. N vitin 2007, nj tjetr operacion pran brigjeve spanjolle rezultoi pjesrisht i suksesshm. "Odyssey Marine Exploration" nxori n fshehtsi qindra mijra monedha nga anija q njihet vetm me emrin e koduar "Mjellma e Zez" dhe ia doli t'i transportonte n Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Por Spanja ka krkuar t drejtn mbi kt thesar, duke qen se u zbulua n ujrat e saja territoriale dhe shtja vazhdon t jet n gjyq. Ky rast rezultoi mjaft problematik pr "Odyssey Marine Exploration", duke qen se kompania i ka hedhur aksionet n burs dhe vlera e tyre ka rn ndjeshm, pr shkak t problemeve ligjore lidhur me thesarin e "Mjellms s Zez". Zbulimi i "HMS Victory" mund t'i sjell lajme t mira kompanis. Edhe pse thesari i saj nuk sht gjetur ende, mund t nxirren fitime t majme, duke shitur historin e zbulimit. "Discovery Channel" ka nisur punn pr realizimin e nj seriali dokumentarsh televiziv t titulluar "N krkim t thesareve". "Odyssey Marine Exploration" po bn tratativa me qeverin britanike pr mnyrn se si do t ndahet thesari me t'u nxjerr nga fundi i detit. Kompania amerikane ka prgatitur nj marrveshje, sipas s cils n kmbim t nxjerrjes dhe sigurimit t gjithkaje q gjendet n anije t marr nj prqindje nga vlera totale e thesarit. Por kur vjen fjala te garancit, ajo q mund t thuhet me m shum siguri sht se pr "Odyssey Marine Exploration" n horizont po duken shtje t reja gjyqsore. Maik Uilliams, lektor jurisprudence n Universitetin Volverhampton, ashtu si edhe shum pjestar t Shoqat britanike t Arkeologjis Detare, tha pr gazetn "The Observer", se do t ket reagime t ashpra nga publiku, n rast se qeveria vendos t'u lr dor t lir gjuetarve t thesareve n operacione pr objekte kaq t rndsishme. Arkeologt detar i kan par gjithnj shtrembr gjuetart e thesareve. Kjo, pasi kan bindjen se u interesojn vetm fitimet financiare dhe se gjat krkimeve nuk e vrasin fare mendjen t ruajn objekte me vlera t larta historiko-kulturore, ose, si e thon anglezt, ve i prishin paqen t vdekurit.

Luftanija ishte nn komandn e Sr Xhon Balin, i dyti n hierarkin e Marins Ushtarake britanike, i cili i shrbente kurors mbretrore prej 58 vitesh
tr, kompania amerikane "Odyssey Marine Exploration", nj prej gjuetareve t thesareve m n z, ka arritur t lokalizoj anijen e mbytur 100 metra nn ujrat e Kanalit Anglez. Sipas nj raporti zyrtar t kompanis, pas 23 zhytjesh t kryera mes muajve maj dhe tetor t vitit t shkuar, nuk ka m dyshime q sht gjetur "HMS Victory". Greg Stem, themeluesi i kompanis, e zyrtarizoi personalisht zbulimin n nj konferenc pr shtyp. Gjithsesi, nuk pranoi t tregonte me saktsi koordinatat e vendndodhjes. Prej friks se t tjert mund t nxitojn pr t shtn n dor thesarin, kompania i referohet vendndodhjes s mjetit t mbytur lundrues vetm si "siti 25c". Sipas raportit, bhet fjal pr nj zon 16 metra t gjer dhe 21 t gjat, brenda s cils jan gjetur 41 topa. Specialistt

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

20

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Kujtesa bllokohet, perceptimi i realitetit pson ndryshime, nocioni i kohs humbet. Nj ekspert i madh shpjegon se far ndodh n trurin e t moshuarve q "largohen" nga bota dhe si mund t bashkjetojn me kt smundje

Kur mendja humbet kujtimet

D
alngadal kujtesa fillon t zbehet, po ashtu edhe perceptimi i realitetit, emocionet familjare dhe vet ndjesia q jemi t smur. Kt fenomen e quajm "demenc", por kush vuan nga nj smundje rrezikon t'i humbas t gjitha kujtimet dhe kjo sht vetm nj karakteristik, por jo m dramatikja. Nj prej ekspertve m t mdhenj t ksaj bote sht Jeffery L. Cummings, prgjegjsi i Qendrs Shndetsore t Alzhajmerit n Universitetin e Kalifornis, q ka realizuar "Neuropsichiatric investory", instrumentin terapeutik t prdorur pr t klasifikuar ndryshimet e sjelljes te smundjet neurologjike. N kt intervist ai shpjegon vrtet se far ndodh me trurin e t moshuarve, kur preken nga demenca mentale. Si mund t jetosh me nj hutaq? Le t themi se kto jan shenjat e para t demencs, q shpesh lihen pas dore, ndrkoh q kan nj impakt rrnues te familjart dhe e bjn pacientin m pak t bindur. N kt mnyr arrijm t kuptojm se cili prej pacientve t prekur nga demenca shfaq simptoma sjelljeje, si depresioni, nerva dhe indiferenc. Por si mund ta kuptojm? Ndonjher shfaqin shenja t uditshme, q nuk prshtaten me personalitetin e tyre, kan mung-

40 pr qind e pacientve me alzhajmer vuan nga depresioni, ndrsa 60 pr qind ka periudha irritimi, me sjellje agresive, q mund t manifestohen me fyerje, brtitje dhe gjeste t dhunshme. 20 pr qind e pacientve q vuajn nga halucinacionet, besojn se jan n rrezik, ose se ndodhen prkrah nj t huaji
ndrsa n demenc, ato pamore. Edhe sjelljet delirante jan t ndryshme, mungon deliri i madh dhe manit tipike fetare t skizofrenis, ndrkoh q nga familjart ndien sikur po tradhtohesh. Kto jan problemet q shkaktojn nj stres t jashtzakonshm psiko-logjik dhe emocional te personat q u shrbejn t moshuarve. Kjo sht edhe arsyeja q shpesh familjart i ojn n azil pleqt. sht m mir t'i mbash n shtpi? sht nj zgjedhje q varet shum nga kultura e personit q mban n shtpi nj t moshuar. Nuk them se kjo sht domosdoshmrish zgjidha m e mir, edhe pse e dim q pacientt jetojn m mir n nj ambient familjar. Si mund t'i dallojm shenjat e para t smundjes? sht ende e prhapur bindja se demenca sht pjes e procesit t plakjes dhe kjo i shtyn njerzit t mos shqetsohen kur shfaqen shenjat e para. Cilat jan simptomat q duhet t t shqetsojn? Edhe pse kjo smundje ka tendenc t prkeqsohet, n fazat e para pacienti sht i aft t lidhet me botn. Testet e shpeshta jan t vlefshme pr t dalluar sinjale alarmuese, q shpesh nnvlersohen. Fal ktyre testeve mund t dallohet nj humbje e leht e kujtess, normale deri n nj far moshe dhe paaftsia pr t arkivuar informacione t reja. sht ndryshe nga vshtirsia pr t kujtuar nj emr? Shpesh familjarve u ndodh t pyesin: si sht e mundur q vuan nga demenca dhe kujton ngjarjet q kan ndodhur gjysmshekulli m par? sht e mundur, bn

Jeffery L. Cummings

pjes te karakteristikat e ksaj smundjeje. Natyrisht q pr t arritur te diagnoza e sakt, prdoren edhe pajisje, si pr shembull testet njohse specifike. Dalngadal, fal teknikave t reja, por i afrohemi diagnozs s sakt. Deri n 'pik nj pacient informohet pr smundjen e tij? Mendoj se jam shum i drejtprdrejt. sht e rndsishme t jemi t qart: t smurt e din se far nuk shkon dhe sht e kot t heshtsh. Depresioni, nga i cili vuajn shum pacient, nuk motivohet nga ankthi q ata kan pr veten e tyre... Natyrisht, nse nj pacient e kupton at q po i ndodh, ather kjo mund t ndikoj mbi humorin, por depresioni n kuptimin klinik sht dika krejt tjetr, me nj ngjyrim neurologjik shum t rndsishm. N fazn e par t smundjes sht e natyrshme q nj pacient t shqetsohet, por edhe n format m t lehta mungon informacioni i sakt. T smurin mund ta ndihmoj ambienti ku lviz? sht i rndsishm nj ambient, ku pacienti mund t lviz me siguri, por pa u ndier si i burgosur, pr shembull n nj kopsht t pakultivuar. Cilat jan masat parandaluese?

Mjekt duhet ta kuptojn menjher smundjen, me qllim q t kujdesen pr jetn e pacientit q vuan
es takti dhe ndjeshmrie. N kt rast jemi prball nj smundjeje q prek pjesn e prparme t trurit. 40 pr qind e pacientve me alzhajmer vuan nga depresioni, ndrsa 60 pr qind ka periudha irritimi, me sjellje agresive, q mund t manifestohen me fyerje, brtitje dhe gjeste t dhunshme. 20 pr qind e pacientve q vuajn nga halucinacionet, besojn se jan n rrezik, ose se ndodhen prkrah nj t huaji. Kjo sht nj sjellje e ngjashme me at t nj skizofreni? N skizofreni jan m t shpeshta halucinacionet dgjimore, pra "t dgjuarit e zrave",

Sot, ilaet ndrhyjn vetm te simptomat, por n vazhdim do t zbulohen substanca q mbrojn strukturat cerebrale
Faktort q ulin rrezikun jan nj diet e shndetshme dhe e pasur me antioksidant, ushtrime t rregullta fizike dhe nj nivel t mir kulturor. Zakonisht t moshuarit duhet t ken kujdes dhe t kontrollojn her pas here hiperkolesterolemin dhe hipertensionin, gjithashtu t shmangin traumat n kok. Sot po bhen eksperimente mbi disa ushqime, pr t par se cilat konkretisht kan funksion mbrojts. Gjithsesi, vlen pr t'u theksuar se studimet epidemiologjike tregojn nj prhapje uniforme t smundjes n t gjith botn, pavarsisht nga mnyra e jetess, apo dieta q mbajn.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

21

Organi i akuzs dyshon se moszbardhja e vendimit t Gjykats s Tirans pr Fazli ishte tendencioze

Prokuroria: Gjykata na sabotoi pr Fazli

L
ufta e ftoht midis prokuroris dhe gjykats pr dosjet politike vazhdon edhe me shtjen Fazli. Prokuroria akuzon gjykatn se ka menduar q t pengoj prokurorin n hetimet pr shtetasin serbo-boshnjak, Damir Fazli. Burime zyrtare nga akuza qendrore than se Gjykata e Tirans ka vonuar qllimisht zbardhjen e vendimit q zhbllokoi asetet e pronat e tij n Shqipri. Vendimi i Gjykats s Tirans u dha n datn 31 dhjetor 2008. Sipas procedurs, prokuroria mund t apeloj vendimin brenda nj afati 10-ditor. N kt hark kohor vendimi faktikisht nuk u zbardh. U detyruam q apelimin ta realizonim vetm me dispozit ligjore dhe jo sipas vendimit. Pas apelimit ton, gjykata e zbardhi vendimin, sqarojn burimet e akuzs. Ndrkoh, Prokuroria e Tirans saktson se sht n pritje t prgjigjeve t letr-porosis q ka nisur n pes shtete. Hetuesit e shtjes konfirmuan se kan drguar n Bosnj dhe Angli fletthirrje pr Damir Fazli, ndrsa kan marr prgjigje se Fazli do t vij n Tiran n rastin m t par. Thirrja sht drguar s bashku me pes letr-porosit n Qipro, Kroaci, Bosnj, Zvicr dhe Angli, pr t zbardhur pastrimin e parave nga shtetasi serboboshnjak, n Shqipri. Burime nga TaskForca kundr krimit ekonomiko-financiar than se n kto shtete, 34-vjeari ka krijuar kompani pa kapital q t kryente pastrim parash. S.

Klosi: Gjeta biruca dhe mure me gjak n SHIK

Ish-kryeagjenti shqiptar n vitet 1997-2002 dshmoi pr rrmbimin e Remzi Hoxhs
SOKOL OBO

sh-kryeagjenti shqiptar n vitet 1997-2002 u thirr dje dshmitar pr rrmbimin dhe zhdukjen e shtetasit maqedonas, Remzi Hoxha, nga shrbimi inteligjent n vitin 1995. Fatos Klosi ka qndruar pr m shum se 25 minuta para gjykats, duke dshmuar procedurat q ndiqte SHIK-u pr gjurmimin e personave t dyshuar. Dshmia e tij sht dhn me dyer t mbyllura. Burime t gazets than se Klosi shpjegoi para palve n proces se n momentin q mori detyrn n vitin 1997 ka inspektuar dhomat e shoqrimit, q sipas tij ishin biruca pa dritare dhe ka par q ato ishin me gjak. N fillim t seancs gjyqsore ish-drejtuesi i SHIK-ut krkoi t mos kishte publik n sall gjat dshmis s tij pr shtjen Remzi Hoxha. Ai e motivoi krkesn para trups gjykuese me arsyetimin se nse do t pyetej pr shtje sekrete, ai do t rezervohej nse gjyqi do t bhej me dyer t hapura. Ndrkoh q gjykata pranoi krkesn e prokuroris pr t vjel dshmin e tij me dyer t mbyllura. Klosi shpjegoi se si funksionon Shrbimi Informativ Shtetror duke iu prgjigjur pyetjeve t prokurorit, Xhevat Hana. Un nuk kam gjetur asnj doku-

ment n zyrat e SHIK n momentin kur kam marr detyrn, deklaroi dje Fatos Klosi gjat dshmis s dhn para trupit gjykues. Ishkryeagjenti ka zbardhur mnyrn se si procedon SHIK-u n raste t tilla dhe pr do shtje tjetr. M pas msohet se Fatos Klosi i ka thn gjykats se ka msuar pr zhdukjen e Remzi Hoxhs vetm pasi vllezrit e tij jan paraqitur n zyr. Pr t zbuluar dika rreth zhdukjes s Remzi Hoxhs un caktova nj inspektor. Sigurisht q inspektori punoi disa muaj, por n fund nuk gjeti asnj t dhn, ka vazhduar m tej Klosi me dshmin e tij para gjykats. Ndonse dshmia nuk kishte asgj sekrete

prve shpjegimit se si funksionin SHISH, Fatos Klosi i tha gjykats se pr t gjitha veprimet q ka kryer ka vn n dijeni her pas here Kryeministrin dhe Presidentin e Republiks. Fatos Klosi msohet t ket thn dje n salln e gjyqit se mori detyrn e SHISH menjher pas largimit t t ndjerit Bashkim Gazidede. Por sapo ka hyr n zyrat e SHISH ai u shpreh se nuk ka gjetur asnj dokument q t implikoj t pandehurit n rrmbimin apo zhdukjen e Remzi Hoxhs. Madje Klosi sht shprehur se n arkivat e SHISH nuk ka pasur asnj dosje ku t thuhej se shtetasi Remzi Hoxha sht shoqruar pr llogari t agjentve t ktij institucioni. Kt

dshmi Fatos Klosi ka pohuar se e ka dhn edhe m par. Ndrsa vazhdoi duke deklaruar se ka marr takime disa her me familjart e Hoxhs dhe nuk ka mundur ti jap ndihmn e duhur. Remzi Hoxha u zhduk n rrethana misterioze n tetor t vitit 1995. Pr zhdukjen e tij jan marr t pandehur Avni Koldashi dhe Arben Sefgjini, Budjon Mee dhe Ilir Kumbaro. Asnj prej t pandehurve nuk e ka pranuar akuzn. Arben Sefgjini n kohn kur sht rrmbyer Remzi Hoxha pran shtpis s tij ka qen n detyrn e zv/ drejtorit t SHIK. Para gjykats, Sefgjini ka shpjeguar se nuk ka lidhje me rrmbimin e tij, madje se nuk i kujtohet fare emri i Remzi Hoxhs. Nga ana tjetr, Avni Koldashi sht shprehur se ka pas dijeni pr shoqrimin e Remzi Hoxhs duke kryer edhe disa veprime, pasi ka marr urdhr pr nj gj t till. M tej Koldashi i ka thn gjykats se nuk mund t flas, pasi detyra e tij ishte vetm vzhgimi dhe n disa raste shoqrimi. Jan dhn disa dshmi para gjykats, por ende nuk po zbardhet misteri i zhdukjes s Remzi Hoxhs. Askush nuk ka treguar qoft edhe nj dshmi t vetme, se ku ndodhet trupi i Hoxhs, i krkuar q prej 13 vjetsh nga familjart e tij.

Provat

Prokuroria: Letra e Fatos Klosit sht prov materiale P

rokuroria e Krimeve t Rnda ka deklaruar dje se letra sekrete e ish-shefit t SHIK-ut, Fatos Klosi, q i sht drguar Avokatit t Popullit do t jet prov materiale n fund t shqyrtimit gjyqsor. Letra sekrete sht n dosjen hetimore. Gjat konkluzioneve q do t kryejm ndaj t pandehurve do ta depozitojm n gjykat, deklaruan burimet nga akuza. Sipas tyre, Klosi ka kryer hetime pr rastin konkret. Madje nga hetimet ka rezultuar se n datn 21.10.1995, rreth ors 13:30 minuta, nj grup personash civil kan marr forcrisht me vete t quajturin Remzi Hoxha. Rrmbimi sht br n sy t puntorve t Albatros, firm q prodhonte konstruksione duralumini, ku i prmenduri ishte president. Klosi i shkruante Avokatit t Popullit se nga verifikimet e bra rezulton se nj ndr automjetet q sht prdorur n kt ngjarje, me targ TR 2449C, i takonte SHIK-ut dhe kjo makin sht trhequr nga shefi i prapavijs s SHIK-ut t Tirans, N.D. pr nevoja operative m dat 20 mars 1995. M pas i sht dorzuar ish-drejtorit t SHIK n Tiran, M.H. Nga t dhnat operative konfirmohet fakti se n kt operacion ka marr pjes edhe ish-shefi i bazs nr.10 t vzhgimit, Avni Koldashi, i cili m pas e ka dorzuar te nj grup oficersh operativ, ku ndr m kryesort kan qen Ilir Kumbaro dhe Arben Sefgjini, prkatsisht kryetar dege dhe zv/drejtor n Drejtorin e SHIK-ut n Tiran. Viktima rezulton t jet uar n nj baz sekrete n Vain t Lezhs, ku sht trajtuar barbarisht dhe nga torturat ka vdekur. Me gjith krkimet intensive dhe t shtrira n koh, nuk sht br e mundur gjetja e vendit ku sht varrosur. Nga organet e ndryshme t shtetit t asaj kohe pr kt ngjarje sht mbajtur heshtje e plot, me gjith interesimet e vazhdueshme t familjarve t viktims.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

22

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

ROSKOVEC/ Djali 13 vje u shptua nga fqinjt pak sekonda pasi kishte vn lakun n fyt

Shkurt
Berat

Fmija var veten n litar pr 200 lek

N
j 13-vjear nga qyteza e Roskovecit ka tentuar t vetvaret pasi debatoi me t mn, s cils i kishte harxhuar lekt e celularit. Ngjarja sht regjistruar dje paradite, rreth ors 10:00. Sipas burimeve zyrtare policore msohet se Renato S., 13 vje, lindur dhe banues n Roskovec, pas nj debati me t mn, ka varur veten n litar. Shkak i debatit msohet t jet br prdorimi i aparatit celular t mamas nga 13-vjeari. Minoreni ka shpenzuar nga telefoni i nns shumn e 200 lekve t reja. Pasi ka konstatuar kt shpenzim, e ma i ka folur rnd t birit dhe m pas sht larguar pr n dyqanet e qytetit. I zn n faj, 13-vjeari, nxns i klass s tet, ka pritur largimin e nns dhe sht futur n banj me nj litar q gjeti n oborrin e shtpis dhe nj karrige. Ai ka arritur t lidh litarin n nj lartsi t konsiderueshme dhe duke prdorur karrigen ka futur kokn n lakun q kishte br vet. Pr fat t mir, n momentin q fmija ka shtyr karrigen dhe sht varur n litar, pran dritares s banjs ka qen duke kaluar fqinja e tij, e cila e trhequr prej zhurms s rrzimit t karriges ka par djalin t varur n litar. Menjher ajo ka hyr n banes dhe e ka shkputur voglushin nga litari. M pas, fqinja ka thirrur bashkshortin dhe s bashku me t kan transportuar fmijn n spitalin e qytetit t Fierit. Mjekt e spitalit than se 13-vjeari, nga tentativa e vetvarjes, ka psuar disa dmtime n qaf, por q fatmirsisht nuk i shkaktojn asnj rrezik pr jetn. Ndrkoh, n spitalin e Fierit ka shkuar edhe nj psikologe, e cila ka biseduar me djalin pasi ai ka marr veten. Ishte psikologia ajo q msoi shkakun e tentativs s vetvrasjes. M.Troka

Fostoksina i rrezikon jetn 35-vjearit

j 35-vjear nga Berati rrez ikon t humbas jetn pas konsumimit t nj sasie helmi t llojit fostoksin. Artan Ismaili, banor i qytetit t Beratit, sht uar dje paradite n spital, n gjendje t rnd shndetsore. Mjekt than se sasia e konsiderueshme e helmit kishte vepruar n organizmin e tij dhe se sht e vshtir t thuhet nse ai do t mbijetoj. Msohet se 35-vjeari ka tentuar ti jap fund jets, pasi vuante nga rregullime mendore.

Policia, ofensiv kundr hajdutve

Arrestohen tet veta n Shkodr, Vlor dhe Gjirokastr. Vidhnin banesa dhe dyqane
et grabits kan rn dje n prangat e Policis n Vlor, Shkodr dhe Gjirokastr. Burimet policore bjn t ditur se bhet fjal pr njerz q pr t kryer vjedhjet prdornin armt dhe maskimin. N Shkodr dhe Vlor jan pr krime t kryera n bashkpunim, ndrsa n Gjirokastr, dy t arrestuarit vepronin t vetm dhe kishin n shnjestr dyqanet dhe lokalet. Vlor Dje, Policia e Vlors ka arrestuar dy persona, t cilt kishin tentuar nn krcnimin e arms t grabisnin nj banes n zonn e Narts. Dritan Maaj, 26 vje, i dnuar edhe m par pr armmbajtje pa leje, dhe Gentian Luzaj, 35 vje, t dy banor t qytetit t Vlors, u arrestuan pas nj tentative pr t grabitur nj shtpi n fshatin Nart. Sipas policis, t martn, rreth ors 22:30, kta dy persona kan shkuar n fshatin Nart me automjetin e tyre dhe kan hyr n banesn e shtetasit Thanas Papa. Ata kan hyr n banes t maskuar dhe t armatosur me nj arm gjahu, e cila mbahej nga shtetasi Gentian Luzaj. Nn krcnimin e arms, ata kan krkuar parat q familja Papa dispononte. Por t zott e shtpis jan prleshur me grabitsit, ata kan marr plag, por kan arritur t plagosin edhe njrin prej grabitsve. Pasi prleshjes, Maaj dhe Luzaj jan larguar me mjetin e tipit Rover me targa VL 1906 A. Pas largimit t tyre, bashkshortt Papa kan lajmruar policin dhe kan dhn targn e mjetit. Menjher ka nisur operacioni pr kapjen e grabitsve dhe n m pak se nj or, n afrsi t plazhit t vjetr n Vlor, sht gjetur automjeti i braktisur i grabitsve. N makin jan gjetur nj arm gjahu, dy maska me ngjyr t zez, nj thik dhe tre fishek. Sendet e gjetura dhe automjeti tip Rover n pronsi t Gentian Luzajt u sekuestruan nga blut. Pas mesnats, u b e mundur edhe kapja e dy autorve t ngjarjes. Shkodr Policia e Shkodrs ka prangosur nj grup t rinjsh, t cilt prej dy muajsh ishin br shqetsim serioz pr qytetart. Ata dyshohet se kishin vjedhur nj numr banesash n zona t ndryshme t qytetit. N njoftimin e saj, Policia e Shkodrs bn t ditur se si rezultat i nj operacioni t mirorganizuar nga efektivat e Komisariatit Shkodr, sht br e mundur kapja e shtetasve: Elvedin Lami, 21 vje, Rafael Zefi, 20 vje, Grasiel Nika, 19 vje, dhe P .ardhaku, 16 vje. Sipas poli-

Fier

Bie nga tarraca, vdes nna e tre fmijve

cis, kta persona, n bashkpunim, n koh dhe vende t ndryshme, kan kryer nj sr vjedhjesh kt vit. Ata akuzohen pr vjedhjen e nj banese n lagjen Perlat Rexhepi m 30 janar; pr vjedhjen me dhun t

antave t grave m 23 dhe 31 janar; pr vjedhjen e nj biiklete n lagjen Qemal Stafa m 31 janar. Policia ka bllokuar dhe sekuestruar n cilsin e provs materiale nj ant dore femrash, tri biikleta, nj kalorifer, t

vjedhura nga personat e arrestuar. Burime nga policia bjn t ditur se po punohet pr zbulimin dhe dokumentimin e provave t tjera ligjore, pr veprimtarin e ktij grupi, pasi dyshohet t ket kryer edhe vjedhje t tjera.

Dy t arrestuarit pr grabitje n Vlor

Gjirokastr Policia e Komisariateve t Gjirokastrs dhe Tepelens ka arrestuar dje n flagranc dy persona, njeri n lagjen Zinxhira t Gjirokastrs, ndrsa tjetri n fshatin Dhmblan i Tepelens, t cilt kishin grabitur dhe vjedhur me thyerje dyqane private t shitjes s artikujve t ndryshm. Burime t policis bn t ditur se n Gjirokastr sht arrestuar 19-vjeari Senet Goxhaj, pasi mesnatn e dats 2 shkurt, ka vjedhur me thyerje lokalin e marr me qira nga shtetasi I.M n lagjen Zinxhira. Sipas policis dyshohet se i arrestuari, m datn 27 janar 2009, ka vjedhur dyqanin n pronsi t shtetases M.SH po n kt lagje. N t njjtn dit, n Tepelen, sht arrestuar 20-vjeari Aliosha Hasani nga fshati Dhmblan. Ai akuzohet se ka kryer vjedhjen me thyerje t tri dyqaneve ushqimore t ktij fshati. Vjedhja e dyqaneve ishte kryer duke prer drynat e dyerve. Gjat ushtrimit t kontrollit n banesn e ktij shtetasi u gjetn nj pal grshr pr prerje hekuri.

j 42-vjeare nga Komuna Zharrz e Rrethit t Fierit ka gjetur vdekjen dje paradite pas rnies nga lartsia. Burimet zyrtare t policis bjn t ditur se Rajmonda Kotherja, nn e tre fmijve, ka rn nga tarraca e shtpis s saj njkatshe. Gruaja sht rrzuar ndrsa ishte duke nderur rrobat. Lartsia nga ka rn nuk sht e madhe, rreth 3 metra, por prplasja n disa shkall prej betoni ishte fatale. m.t.

Mamurras

Gjendet i mbytur n lum i smuri mendor

j person q u gjet i mbytur dje n Mamurras sht identifikuar si 33-vjeari Lul Mollkuqi, banues n kt qytet. Policia tha se viktima dyshohet t ket psuar vdekje aksidentale ose t jet vetvrar. Bindja e policis forcohet nga fakti se i ndjeri ishte njeri me probleme mendore dhe shpesh prdorte pije alkoolike. Viktima u gjet rastsisht nga futbollistt e Mamurrasit, kur ata po shkonin pr strvitje n fushn e qytetit.

Fier

I refuzuan vrtetimin pr tokn e tij

I dehuri dhunon zyrat e Kadastrs

yra e Administrimit dhe Mbrojtjes s Toks, pran Kshillit t Qarkut t Fierit, sht sulmuar dje nga nj person, q sipas policis ishte i dehur. Nj burr, 45 vje, pas marrjes s takimit me titullarin e Kadastrs s Fierit, Leonard Feleqi, ka dhunuar zyrn e tij, duke thyer disa xhama t dollapve ku mbaheshin dokumentet, si dhe disa sirtar. Sipas burimeve zyrtare t policis msohet se personi q ka dhunuar Kadastrn e Fierit sht Abaz Lilo. Ai kishte shkuar pr t marr vrtetimin e njohjes s pronsis s toks s tij dhe prgjigjja negative e dhn nga kreu Leonard Feleqi ka shkaktuar irritimin e tij. Nj furgon i grupit t gatshm t Policis s Fierit ka shkuar menjher n zyrat e Kadastrs, ku ka br ndalimin e Lilos. Por pas marrjes n pyetje dhe konstatimit se ai ishte nn efektin e alkoolit, policia ka vendosur ta lr t lir. M.Troka

Vlor

Gjendet dy dit pas vdekjes taksisti

sht gjetur i pajet n banes nga fqinjt e tij nj 60-vjear nga qyteti i Vlors. Ai banonte i vetm n nj banes njkatshe n lagjen Pavarsia t qytetit, pas divorcit nga bashkshortja. Agim Baraj, i cili punonte si taksist, nuk ishte par t dilte nga shtpia prej dy ditsh, ndaj fqinjt kan shkuar t marrin vesh se bnte dhe e kan gjetur t vdekur. Policia tha se ai kishte vdekur nga shkaqe natyrore 48 or para se t gjendej. m.m.

Polian

Sherr pr pronn, plagos kushririn

j grindje e vjetr mes dy kushrinjve sht br shkak i plagosjes me mjete t forta t nj 45-vjeari, ndrsa autori sht shoqruar m pas n polici. Demir Aliaj ka prfunduar n spitalin e Beratit dje pasdite, pasi sht plagosur me mjete t forta nga kushriri i tij, Edlir Aliaj, 30 vje. Ngjarja ndodhi rreth 16:00 t pasdites s t marts. Sipas mjekve, i plagosuri ka dal nga rreziku pr jetn. m.h.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

23

Prokuroria e Beratit dyshon se ish-ministri ka abuzuar me donacionet pr Qendrn e Fmijve t Ngujuar

Barka, nn hetim pr 150 mij euro

SOKOL OBO

Tiran Policia arreston t dyshuarin Tomor Aliaj

err prmasa financiare skandali me qendrn e fmijve t ngujuar n Polian. Burime pran Prokuroris s Beratit deklarojn pr gazetn se ish-ministri i Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta, Kosta Barka, sht nn hetim pr tri fonde t lvruara n drejtim t qendrs s fmijve t ngujuar. Shuma sht rreth 150 mij euro. Megjithse sht lvruar nj shum e madhe, n duart e drejtuesve t qendrs kan shkuar t paksuara dhe kan humbur rrugs. Hetuesit e shtjes dyshojn se prfituesit mund t jen punonjsit dhe ish-punonjsit e ministris. Ndrsa nuk prjashtohen nga hetimi edhe nj shoqat, si dhe punonjs t Bashkis s Polianit, megjithse prokurori i shtjes, Tasim Puci, ka firmosur nj shkres ku thuhet se prjashtohet nga hetimi kryetari i Bashkis s Polianit, Adriatik Zotka. Por burime zyrtare nga Prokuroria e Beratit, than se shkresa n fjal nuk prmban firmn e drejtuesit t prokuroris dhe cilsohet si e paligjshme, pasi do dokument q del nga kjo prokurori duhet t mbaj firmn e drejtuesit. Kemi dyshime se ish-ministri Kosta Barka ka abuzuar me dhnien e donacioneve ndaj qendrs. Kto shuma jan lvruar tri her. Fillimisht Banka Botrore akordoi 100 mij euro pr Qendrn e Fmijve t Ngujuar. M pas ministria akordoi 3.2

sdfgdkl;

milion lek dhe 2.2 milion lek. Shuma e msiprme nuk dihet se ku ka prfunduar, than burimet nga Prokuroria e Beratit. Sipas tyre, do t merren n pyetje t gjith personat e prfshir n kt skandal, ku si pasoj e shfrytzimit t postit dhjetra fmij t ngujuar kan mbetur pa ushqime dhe veshmbathje. Faktet bhen t ditura nga hetuesit, t cilt kan zgjatur hetimet deri n Ministrin e Puns dhe m konkretisht ndaj ish-ministrit Kosta Barka. Disa muaj m

par, Prokuroria e Beratit i ka drguar nj shkres zyrtare Prokuroris s Prgjithshme, ku i krkonte q ti hiqej imuniteti ministrit Kosta Barka. Gjat hetimeve paraprake pr abuzimin me fondet e Qendrs s Fmijve t Ngujuar n Polian, ka rezultuar se ministri Kosta Barka ka abuzuar me detyrn. Pr kt ai duhet t prgjigjet pr veprn penale t shprdorimit t detyrs, thuhej n krkesn e Prokuroris s Beratit. Tashm Prokuroria e Beratit nuk pret ndon-

j hetim nga akuza qendrore, pasi zoti Kosta Barka nuk gzon imunitetin e ministrit. N lidhje me provat q ndodhen n dosje, prokuroria saktson se zyrtart e Ministris s Puns kan shprdoruar 150 mij euro t destinuara pr t shkuar n Qendrn e Fmijve t Ngujuar n Polian. Disa dit m par, drejtuesi i Prokuroris s Beratit, Xhemal Saliasi, ka br t ditur se kjo shtje nuk sht e panjohur pr kt organ, por, sipas tij, do t hetohet n do detaj.

reshri plumbash mbi t ashtuquajturin Roki Bal boa dhe prfundon n prangat e policis. Ka qen nj konflikt i vjetr mes dy personave q ka degjeneruar dje n prplasje me arm, por fatmirsisht nuk ka pasur t dmtuar. Ngjarja ka ndodhur n Bathore t Tirans, ndrkoh q policia ka arrestuar autorin e ngjarjes, Tomor Aliaj. Burimet zyrtare nga Drejtoria e Policis s Tirans bn t ditur se arrestimi i 26-vjearit Aliaj, lindur n Kuks dhe banues n Kamz, u krye nga seksioni kundr krimeve ndaj jets dhe shndetit menjher pas ktij atentati. Sipas t dhnave nga uniformat blu, n orn 07.00, n lagjen nr. 5 t Bathores, afr fabriks s asfaltit t firms Euroteorema, Tomor Aliaj ka qlluar me arm n drejtim t shtetasit, Sazan Belba, i cili njihet me nofkn Roki Balboa. Sipas policis, qllimi i tij ka qen pr t vrar Belbn, pasi mes tyre ka nj konflikt t vjetr. Grupi hetimor shpjegoi se konflikti ka ardhur, pasi Belba kishte shqetsuar n telefon bashkshorten e Aliajt. N shenj hakmarrjeje, ky i fundit kishte tentuar ta vriste. Policia tha se n vendin e ngjarjes u sekuestruan katr gzhoja automatiku, ndrkoh q arma e krimit nuk sht gjetur. Megjithat, i arrestuari ka pranuar akuzn dhe ka treguar pse e kishte kryer kt atentat. Ble. Gi.

I ngacmon gruan, tenton t vras Roki Balboa-n B

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

24

SOCIALE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Ministria e Shndetsis: Nuk kemi asnj strategji apo plan konkret. Do t mendojm nj mundsi tjetr

Pezullohet projekti i privatizimit t urgjencs

rivatizimi i urgjencs, re forma q do t kryhej n sistemin e emergjencave nuk sht m n listn e punve t Ministris s Shndetsis. Projekti pr restaurimin e shrbimit t urgjencave n vendin ton tashm sht pezulluar dhe nuk sht prfshir n asnj nga planet e investimeve pr dhnie me koncesion. Lajmi sht konfirmuar nga Ministria e Shndetsis, nga Zyra e Investimeve. Sipas argumentit t dhn, deri tani asnj strategji, projekt apo draft nuk sht paraqitur zyrtarisht. Madje, as procedurat e prfolura t procesit t tenderimit as kriteret q duhet t prmbushnin firmat e interesuara nuk jan t prcaktuara n asnj shkres zyrtare. Deri tani nuk ka pasur nj projekt, nj strategji konkrete lidhur me privatizimin e sistemit t urgjencave n mnyr t veant, kritere, t dhna, apo informacione pr sa u takon procedurave q nevojiten pr reformimin e ktij sistemi, sqaroi zyrtarisht Ministria e Shndetsis. Por kjo nuk do t thot se nuk sht menduar pr nj rehabilitim, apo reformim pr prmirsimin e sistemit t

lemeve t sistemit t urgjencave, nj shqetsim i prbashkt mes mjekve dhe qytetarve mbetet edhe abuzimi me numrat e telefonit t vendosura n dispozi-

cion nga shndetsia. Ministria e Shndetsis u ka br thirrje t gjith qytetarve q pr shkak t rndsis q ka urgjenca shndetsore, t mos bllokojn linjn

dhe thirrjet n numrin 127, pasi probleme t tilla mund t ken pasoja negative pr shndetin e pacientve n nevoj emergjente. Sipas mjekve t ktij

shrbimi nuk jan t pakta rastet kur qytetart tallen me mjekt dhe prhapin panik pr t smur joreal. L.Mixha

Mbipopullimi

Urgjencat, t mbushura plot nga virozat

N Tiran funksionojn pran urgjencs 12 autoambulanca me 4 ekipe n shrbim 24 orsh

urgjencave. Sipas zyrs s investimeve n ministri, reforma n kt sektor, do t bhet n nj mnyr tjetr, ku rol shum t rndsishm do t zr edhe fakti q tashm Instituti i Sigurimeve t Kujdesit Shndetsor sht financuesi i madh i shndetsis. Projekti Ideja e reformimit t sistemit t urgjencs duke e dhn at me koncesion sht hedhur koh m par nga ministri i Shndetsis, Nard Ndoka. Riorganizimi i shrbimit t urgjencave do t niste q nga transporti, shrbimi apo edhe pajisja e infrastrukturs, si sht pjesa e autoambulancave. Pr sistemin e lvizshm t urgjencave u tha do t nisnin procedurat e privatizimit q n qershor t vitit t kaluar. Faza e para e privatizimit do t bhej n dhjetor t 2008-s. Bhej fjal pr transportin e urgjencave, m pas, privatizimi i pjess mjeksore, do t shqyrtohej n nj faz t dyt. Ndrkoh q sipas ministris, zyrtarisht nuk ka pasur asnj prllogaritje t kostove pr realizimin e ktij projekti. Sipas diskutimeve t kryera nj vit m par koncesioni i urgjencs do t mendohej n kt mnyr; automjetet ti lihen kompanis fituese n prdorim, tu llogaritet koha e shrbimit, aktiviteti dhe t llogaritej nj kosto mesatare. M pas nse ky privatizim do t shtrihej m tej edhe n strukturn mjeksore t urgjencs, pr kt do t mendohej n nj faz t dyt. Urgjencat e Tirans Aktualisht n Tiran funksionojn pran urgjencs 12 autoambulanca me 4 ekipe n shrbim 24 orsh. M shum se dy vjet m par u ndan n t gjith vendin nga Ministria e Shndetsis 100 autoambulanca t reja. Ve prob-

do dit m shum se 500 veta paraqiten pr t marr ndihm mjeksore t specializuar. Urgjencat e spitalit m t madh t vendit, poliklinikat, qendrat shndetsore n kryeqytet jan t mbushura plot. Mbipopullimi m i madh sht n spital, ku paraqiten or pas ore fmij, t rritur, pacient kronik me shqetsime n aparatin e frymmarrjes, temperatur t lart, shqetsime gastrointestinale, si dhe probleme t tjera me uljen e rezistencs, apo dobsimin e sistemit imunitar. M shum se 200 pacient t vegjl paraqiten do 24 or n urgjencn e pediatris. M shum se 100 qytetar paraqiten n urgjencn e infektivit, shumica e tyre me temperatur t lart dhe m shum se 150 pacient kronik paraqiten n urgjencn e kardiologjis, pr probleme me zemrn edhe si pasoj e ndryshimit t herpashershm t temperaturave, motit t paqndrueshm.

Kujdesi mjeksor

Specializim mbi kontrollin dhe mbajtjen n parametra t frymmarrjes, temperaturs, e sheqerit n gjak

Mamit e maternitetit trajnohen pr t dhn shrbim special

lot 30 mami jan trajnuar pr t dhn shrbim m t mir shndetsor, pr t qen m profesionale dhe pr t qen m pran metodave bashkkohore t trajtimit shndetsor t nnave dhe fmijve. Dje me rastin e prfundimit t programit pr trajnimin, informimin, teknikat n reanimimin dhe stabilizimin e fmijve t porsalindur u zhvillua ndarja e certifikatave. Gjat ceremonis ishin t pranishm ministrja e Shndetsis, Anila Godo, ambasadori i Prezencs s OSBE n Shqipri, Robert Bosch. Drejtori i SUOGJ Mbretresha Geraldine, Halim Kosova, foli jo vetm pr rndsin e ktij kursi, por edhe pr rndsin e t pasurit t nj stafi t mirtrajnuar.

Njohurit e marra dhe praktika e zhvilluar gjat trajnimit me tem kujdes mjeksor ishin kryesisht pr kontrollin dhe mbajtjen n parametrat e duhur t frymmarrjes, temperaturs, nivelit t sheqerit n gjak, gazeve n gjak, kryerjen e analizave t ndryshme, si dhe mbshtetjen emocionale nga prindrit me foshnja t smura. Ky trajnim do tu vij n ndihm jo vetm mami-infermiereve pjesmarrse n trajnim, por edhe kolegeve t tyre. Mamit-infermiere pjesmarrse n trajnim, ishin jo vetm punonjse t spitalit universitar Mbretresha Geraldin, por edhe nga rrethe t ndryshme si: Shkodra, Tropoja, Bulqiza, Lezha, Elbasani, Lushnja, Fieri, Gjirokastra, Saranda.

N nj vit, n vendin ton kan lindur rreth 34 mij fmij dhe kan humbur jetn 411 t tjer. Mosha e tyre ka qen nga 0 deri n 1 vje. N analizn e detajuar t treguesve shndetsor t raportuar nga Ministria e Shndetsis rezulton se n 1 mij lindje kemi 12 vdekje foshnjore. Ndrsa numri i vdekjeve amtare, ka do t thot i nnave t cilat humbasin jetn gjat lindjes nuk konsiderohet i lart. Kemi 14 vdekje n 10 mij lindje. Ndrsa kt vit n vendin ton numrohen vetm 4 vdekje t tilla. Numri i vdekshmris foshnjore ka ardhur drejt uljes po t krahasojm me vitin 1993, megjithat shifrat mbeten ende n t njjtat nivele gjat ktyre 4 viteve t fundit. Lo.Mi

Fiks fare

N ish-magazinn e sharrave, banort jetojn me vshtirsi. Higjiena: Ndrtesa sht e pabanueshme, myk, lagshti, mikrobe

Kuks, 5 familje rrezikojn tu shembet shtpia

P
es familje n qytetin e Kuksit jetojn do dit me rrezikun se mund ti zr shtpia brenda. N Bashkin e Kuksit, n nj godin dykatshe, ishmagazin e sharrave q m pas sht prshtatur si ambient pr zyra, jetojn prej shum vjetsh pes familje n kushte shum t vshtira. Kto familje i paguajn qira mujore pronarit. T pesta familjet jan t regjistruara n Bashkin e Kuksit n listn e t pastrehve dhe presin prej vitesh nj zgjidhje. Askush nuk ka menduar q ti largoj kta banor nga kjo ndrtes e cila nga dita n dit rrezikon t shembet, pasi sht shum e vjetr. Ajo sht ndrtuar rreth viteve 50, sht me dy kate. atia sht e hapur, tavani me kallamishte. far bie jasht, hyn brenda. Lagshtia sht n do cep t ndrtess. Banort nuk kan se kujt ti ankohen, jan lodhur duke krkuar nj zgjidhje pr problemin e tyre. Duke par kt gjendje, gazetart e Fiks Fare krkuan q t shkonin n kt ndrtes pr t verifikuar gjendjen Inspektoratin e Higjiens s Kuksit. Inspektort e pan gjendjen n t ciln jetojn pes familjet dhe arritn n prfundimin se ndrtesa ishte e pabanueshme, pasi myku, lagshtira dhe mikrobet e tjera q ndodhen n kto kushte prbjn nj burim infeksioni. Me kalimin e kohs shfaqen smundjet, shfaqen problemet e tjera deri n rrezik shembje t godins. Shefi i shrbimit t higjiens n Kuks, Neritan Biba, thot se kan konstatuar nivele t larta t nj myku asperidilus dhe lloje t tjera t myshqeve, si dhe shum lagshti. Suvatimi sht i gjith i rn pr tok, po ashtu ka edhe shum kabllo elektrik do t thot se kushtet jan shum t vshtira nga ana hijeno-sanitare. Kur pyetm kryetarin e Bashkis s Kuksit, z.Hasan Halilaj se prse nuk merrej nj mas pr t shptuar nga ndonj tragjedi kto familje, ai na kujton se n Bashkin e Kuksit aktualisht jan 695 familje t pastreha. Nga kto familje, 50 e kan m emergjent problemin e strehimit. Ai na siguron se i njeh kushtet n t cilat jetojn familjet, por n Kuks ka edhe m keq. Un e di at fenomen ka edhe fenomene t tjera ndoshta m t kqija, juve keni par nj pjes. Atje kan qen zyra shtetrore ose ambiente pr pun, un gjykoj q ne do ti shohim rast pas rasti, premton kryetari i bashkis. Ndrkoh q na tregon se sht n pritje t ndonj fondi pr blerje banesash pr t pastreht ose pr ndrtimin e tyre. Deri tani, sipas kryetarit gjithka sht n kuadrin e korrespodencs s mir me institucionet shtetrore qendrore.

STREHIMI

N Bashkin e Kuksit aktualisht jan 695 familje t pastreha. Nga kto familje, 50 e kan m emergjent problemin e strehimit

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009 25

INTERVISTA

KONTAKT & WEB info@gazeta-shqip.com www.gazeta-shqip.com

Flet ambasadori i SHBA-s n Beograd, Manter: Esht shqetsues fokusimi i marrdhnieve serbo-amerikane vetm te problemi i Kosovs

Serbia duhet ta ket t qart: Kosova sht shtje e mbyllur

arrdhniet amerikanoserbe jan shumdi mensionale dhe t suksesshme, thekson ambasadori i SHBA-s n Beograd, Kameron Manter (Cameron Munter), n nj intervist q i dha kto dit gazets s prditshme serbe Politika, por duke shtuar, menjher pas ksaj fjalie, se sht i shqetsuar q qeveria e re serbe i fokuson marrdhniet serbo-amerikane vetm te problemi i Kosovs. Kosova sht vetm nj element i marrdhnieve tona shumdimensionale, q jan shum t mira. Ato prfshijn programin ton t ndihms, nj dialog ushtarak t zhvilluar dhe nj bashkpunim shum t qart pr vendosjen e nj sigurie afatgjate n t gjith rajonin e Ballkanit. Ktu bjn pjes edhe programet kulturore dhe t shkmbimeve, n kuadrin e t cilave, shum t rinj amerikan vijn n Serbi. Kemi shum gjra q funksionojn dhe, pr kt arsye, shpresojm se qeveria serbe tu kthehet m shum temave pozitive dhe t mos e vej theksin te temat e s kaluars, u shpreh ambasadori Kameron. A sht e mundur q, n t ardhmen, t pajtohen kndvshtrimet serbe dhe amerikane prsa i prket problemit t Kosovs? Problemi i Kosovs sht mbyllur, pasi sht zgjidhur problemi i statusit t saj. Sipas mendimit tim, hapja prsri e shtjs s statusit t Kosovs nuk sht realiste. Udhheqjet e Republiks s Serbis dhe t Republiks s Kosovs, tani, do t duhej t bisedonin si vende fqinj mike dhe ti zgjidhnin problemet e ndrsjella sa m mir q t mundeshin, dhe ne do ti prshndesnim prpjekjet n kt drejtim. shtja e statusit sht zgjidhur tashm dhe, kam mendimin, se pr kt ne nuk do t mund t pajtohemi. Do t ndjeja knaqsi kur t vinte ajo dit kur ne, s bashku me miqt n qeverin serbe, tu prkushtohemi problemeve konkrete t rajonit, qoft n fushn ekonomike, qoft n fushat e siguris, kulturs etj. N kt drejtim, un jam mjaft optimist. A mendoni se serbt n Kosov jan t sigurt dhe mund t shpresojn te nj ardhme e prshtatshme? E shoh me optimizm t ardhmen e serbve q jetojn n Kosov dhe, po ashtu, jam optimist edhe kur sht fjala pr at ardhmen e shqiptarve n Kosov. Ne, bashk me shtetet evropiane kryesore, i jemi prkushtuar asaj q situata n Kosov dhe ajo e serbve n Kosov t jen t sigurta, si dhe q, prmes institucioneve t ndryshme, t krijojm kushtet ekonomike q Kosova t forcohet nga ana ekonomike, me synimin q ta ndjejn veten sa m mir jo vetm serbt q jetojn atje, por edhe ata q planifikojn t kthehen. Ne po punojm edhe pr identitetin kulturor t Republiks s Kosovs si nj shtet multietnik. E dim q n kt drejtim ka mjaft kritika, por sidoqoft, kjo sht dika q ne, n SHBA, e shohim me shum seriozitet dhe do t ngulim kmb pr krijimin e nj atmosfere tolerante e t nj shoqrie multietnike. Megjithat, krijimi i Forcave t Siguris s Kosovs i ka shqetsuar serbt? Mendoj se Forcat multietnike t

Siguris s Kosovs nuk do t prbjn problem, sepse ato do tu garantojn sigurin njerzve q jetojn n Republikn e Kosovs, qoft serbve, qoft shqiptarve. Ato jan armatosura vetm me arm t lehta dhe nuk do t prbjn problem e krcnim pr asknd n rajon. Kemi bindjen e fort se ky sht nj hap pozitiv n Kosov dhe Serbia nuk ka prse t shqetsohet. A do t insistojn prfaqsuesit e SHBA-s n Kosov q autoritetet kosovare ta pranojn planin 6-piksh t OKB-s? Jemi prqendruar te nj numr i madh problemesh, sikurse jan t tilla dogana, kufiri, thesari kulturor etj, q puna jon t mos jet e kufizuar vetm te gjasht problemet. Kt proces e udhheq EULEX-i dhe e mbshtet OKB-ja, n bashkpunim edhe me ne. Shpresojm q, prmes institucionit t EULEX-it, ne t japim kontributin ton pr zgjidhjen e problemeve t dits, ndrsa konsiderojm se edhe qeveria e Serbis, n kt drejtim, mund t luaj nj rol pozitiv dhe ne do ta prshendesnim kt. Dshirojm q edhe Serbia, edhe Kosova, t prparojn n nj plan afatgjat. E them kt, duke pasur parasysh se do t jet shum e vshtir pr Serbin q t kaloj prmes reformave dhe t hyj n BE, n qoft se kt nuk e bjn edhe vendet e tjera ballkanike. Kjo do t thot se t gjith varen nga progresi i Bosnjs, i Maqedonis dhe i Kosovs. Kontributi i Serbis pr progresin e Kosovs do t prbnte nj kontribut pr progresin e t gjith rajonit. Ve Kosovs, a ekziston ndonj mospajtim tjetr thelbsor mes dy shteteve tona? Jo, nuk ekziston, por ekzistojn kushtet pr prmirsime t mtejshme n bashkpunimin ekonomik dhe kulturor, si dhe n fushat q ktu do t bhen edhe m shum t rndsishme n t ardhmen, dhe e kam fjal pr en-

ergjetikn e ekologjin q jan shum t rndsishme pr hyrjen n BE. Biznesi amerikan n Serbi po punon shum q t mbroj vendet e puns dhe, shpresoj, se, pavarsisht nga disa vshtirsi, as Filip Morisi, as US steel dhe as kompanit e tjera amerikane q operojn n Serbi, nuk duan t largohen prej kndej. Kto kompani jan ktu t suksesshme dhe pjes e prkushtimit ton ndaj Serbis dhe s ardhmes s saj. A prbn penges pr marrdhniet dypalshe tona rasti i Miladin Kovaeviit? (student serb q autoritetet amerikane i kishin marr pasaportn pr shkak t nj shkeleje, por Konsullata e Serbis n Nju Jork i dha pasaport serbe t re, duke i dhn kshtu atij mundsin t largohej nga SHBA-ja dhe t kthehej n Serbi shnim i prkthyesit). Ky sht nj problem serioz, ndaj t cilit ne mbajm qndrim serioz. Jemi t bindur q drejtsia, n fund te fundit, do t vendoset. Mendoj se kemi marrdhnie shum korrekte e t hapura me Ministrin tuaj t Drejtsis dhe i shprehim asaj mirnjohjen pr bashkpunimin me ne q t gjejm nj zgjidhje t pranueshme pr t dyja palt. Pak koh m par, prmendet ndihmn amerikane n drejtim t agjencive t sigurimit t Serbis. far ndihme kishit parasysh? Ndjejm knaqsi q u japim ndihm institucioneve tuaja t sigurimit, sepse kemi mendimin se ekzistenca dhe veprimtaria e forcave t efektshme t sigurimit i japin mundsi ktij vendi q, si nj antare e ardhshme e Bashkimit Evropian, t zhvillohet ashtu sikurse duhet. P.sh., bashkpunojm me policin e kufirit, duke i dhn pajisje dhe duke e kualifikuar at, sepse dshirojm q profesionistt tuaj edhe m me sukses ta luftojn kontrabandn e drogave, t njerzve etj. Po ashtu,

bashkpunojm edhe me pjes t tjera t policis suaj, me qllim q pjestart e saj t bhen sa m profesionist, t kualifikuar dhe t respektojn Kushtetutn. Po ashtu, bashkpunojm me sistemin gjyqsor tuaj, si dhe, n fund t fundit, edhe me ushtrin e Serbis. Siguria e vendit tuaj varet nga profesionalizmi i ushtarve tuaj, t cilt, e pranoj, se jan t shklqyer. Disave prej tyre ne u krijojm mundsin t shkollohen, gjat periudhave afatshkurtra dhe afatgjata, n SHBA, sepse ne e konsiderojm kt si nj investim n t ardhmen tuaj si nj vend q nuk preokupohet vetm pr sigurin e qytetarve t tij, por edhe pr sigurin e qytetarve t vendeve fqinje n rajon. Serbia ka nj rol udhheqs (kryesor), por edhe nj prgjegjsi udhheqse n Ballkan q t garantoj q njerzit ktu, por edhe ata n vendet fqinj me t (Serbin), ta ndjejn veten t sigurt. Jemi t bindur se komanda e ushtris suaj ka vizion rreth asaj se cili sht roli i ushtris serbe jo vetm n rajon, por edhe n planin global. Si e komentoni faktin q Serbia, nga njra an, ka shpallur asnjansi ushtarake, ndrsa vendet perendimore, nga ana tjetr, e konsiderojn at si nj antare t t ardhshme t NATO-s? Po, ne e konsiderojm Serbin si nj antare potenciale t NATOs. Mendojm se Serbia sht nje vend me nj tradit dhe profesionalizm ushtarak shum t pasur, si dhe m nj talent ushtarak t madh. Ky talent duhet t prdoret pr sigurin e rajonit. E dim se Serbia ka shpallur asnjansi ushtarake, por, ndrkoh, shpresojm se komandat politike dhe ushtarake t saj do t zgjedhin alternativn e bashkpunimit ne vendet-antare t NATO-s dhe me shtetet evropiane, me t cilt ajo (Serbia) ndan vlera t prbashkta, me qllim q t garantojm sigurin n t ardhmen. E pranoj se kjo nuk sht dika, drejt s cils synon qeveria aktuale, por, si-

doqoft, ne shpresojm se, n t ardhmen, ajo do t punoj n kt drejtim. A marrin pjes shrbimet amerikane t sigurimit dhe t zbulimit n prpjekjet e Serbis q t zbulohen e t kapen gjenerali Ratko Mlladi dhe t akuzuarit te tjer nga Tribunali Ndrkombtar i Hags? Esht shum e rndsishme q Mlladii t kapet dhe kjo pr shum arsye. Nse do t mund t sigurojm do lloj informacioni pr Mlladiin, ne do tua japim at edhe juve. Megjithat, a marrin pjes agjent amerikan n prpjekjet q po bhen ktu, pr kapjen e tij? Nuk e di, por mund tju them se, n qoft se agjentt e zbulimit amerikan, kudoqofshin n bot, arrijn t shtijn n dor ndonj informacion pr t, ne da ta ndajm at me ju.

A mendoni se qndrimi i njerzve n Serbi ndaj SHBAs dhe amerikanve ka ndryshuar tani, pra n kt koh, n krahasim me fillimin e vitit t kaluar? Vitin e kaluar, n kt koh, ne ndodheshim n nj periudh mjaft t tensionuar. Duket qart se situata sot sht m e mir. Madje edhe n ditt m t kqia, kur u shpall pavarsia e e Republiks s Kosovs dhe u sulmua selia e ambasads amerikane n Beograd, njerzit n Serbi, prgjithsisiht, kan qen miqsor dhe kan pasur predispozicione miqsore ndaj punonjsve t ambasads dhe amerikanve q kishin ardhur pr t vizutar vendin tuaj. Kjo lidhje thelbsore nuk sht krcnuar as n kohn kur, n planin politik, ne kishim mosmarrveshje serioze. Njerzit q takoj aneknd Serbis, jan miqsor ndaj nesh dhe pr kt u shpreh atyre mirnjohjen time. Prktheu: M.Sinemati

Opinion

Greqia pr Kosovn
DORA BAKOYANNIS*

reqia merr Kryesimin e Organiza ts pr Siguri dhe Bashkpunim n Europ (OSBE) n nj koh t ndjeshme. Kjo ndodh n kohn kur konsolidimi i siguris rajonale dhe globale bhet detyr gjithnj e m komplekse. Aftsia e OSBE's pr t'iu prshtatur ktyre vshtirsive, krkesave dhe sfidave t vazhdueshme t siguris i ka mundsuar asaj q t luaj rol kryesor n ndrtimin e institucioneve demokratike dhe avancimin e stabilitetit rajonal n Evropn Juglindore. OSBE sht organizat e veant, me nj mekanizm q i ka shrbyer rajonit n dy dekadat e fundit, pavarsisht pengesave t shkaktuara nga luftrat dhe konfliktet. Greqia ka vendosur prioritete t caktuara me qllim t shfrytzimit t ktyre mekanizmave. Dhe kjo - s bashku me prvojn ton t gjer dhe ekspertizn n rajon - nnkupton se Kosova dhe i tr rajoni do t prfitojn nga kryesia e radhs greke; nj kryesi rajonale.

Greqia beson fuqishm se nj e ardhme e prbashkt evropiane, e sigurt dhe me prosperitet pr gjith qytetart e Evrops juglindore, sht perspektiva e vetme pr rajonin ton. Plagt e s kaluars - ndoshta pengesa m e madhe drejt ksaj perspektive - mund t shrohen vetm prmes bashkpunimit, dialogut dhe partneritetit bazuar n besim dhe respekt reciprok: nj partneritet bazuar n projekte ndretnike modeste e t vogla, komunikim t drejtprdrejt mes njerzve; vullnet t sinqert pr t'u prballur me sfidat e vogla t jets s prditshme me ndihmn e fqinjit tuaj. Kjo sht ka Greqia nnkupton me integrim evropian. Ky sht vizioni yn pr t ardhmen e Evrops juglindore. Si kryesuese e radhs e OSBE-s, si partnere dhe fqinje, Greqia do t qndroj pran qytetarve t Kosovs n rrugn e tyre drejt realizimit t ktij vizioni. Riorganizimi i pranis ndrkombtare n Kosov i ka dhn Misionit t OSBE-s ktu nj rol akoma m t gjer - nj rol t ndihmuar nga marrdhniet e sh-

klqyeshme q jan zhvilluar gjat 10 viteve t fundit me t gjitha komunitetet dhe autoritetet vendore. Prandaj, OSBE sht n pozit q t vazhdoj t mbshtes prpjekjet e Kosovs pr t zbatuar parimet demokratike, pr t ndrtuar nj shoqri t hapur, tolerante dhe shum-kulturore dhe pr t'iu prmbajtur praktikave t qeverisjes s mir. Ne i kushtojm rndsi t veant mbrojtjes efektive t t drejtave t pjestarve t t gjitha komuniteteve. Kujtesa institucionale dhe ekspertiza e misionit mund t shfrytzohen pr t avancuar reformat n qeverisjen lokale, reformat gjyqsore e legjislative. S fundi, secili qytetar do t prfitoj nga institucione t mira. Qytetart e Kosovs e meritojn mundsin pr nj jet m t mir. OSBE sht ktu pr t'iu ndihmuar n kt prpjekje. Shkrim autorial nga Kryesuesja e Radhs e OSBE-s, Ministrja e Punve t Jashtme t Greqis, Dora Bakoyannis, pr t prditshmet kosovare me rastin e vizits s saj n Kosov

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

BOTE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

27

Sateliti i par made in Iran Shpresa lshohet n orbit

Izraeli dhe vende t tjera reagojn me shqetsim

ipas burimeve t Iranit, ven di islamik ka lshuar dje n orbitn e Toks satelitin e tij t par, i prodhuar i gjithi n vend, nj lajm ky q sigurisht pritet t shqetsoj Izraelin dhe fuqit perndimore n lidhje me ambiciet brthamore. Lshimi i Omid (Shpresa) n hapsir, nj satelit ky q merret me krkime dhe me shtjet e telekomunikacionit, sht konsideruar nga Teherani si nj hap shum i madh prpara n fushn e teknologjis hapsinore, q prkon edhe me 30-vjetorin e revolucionit islamik, t vitit 1979, q rrzoi nga froni Shahun e Iranit. Teknologjia balistike e prdorur pr nxjerrjen e satelitit n orbit mund t prdoret njherazi edhe pr hedhjen e raketave t ndryshme, edhe pse vet Irani deklaroi se nuk ka ndrmend q ta bj nj gj t till. N mesazhin e tij ndaj kombit, Presidenti i vendit, Ahmadinexhad, e konsideroi kt hap si shum t rndsishm n krkimet shkencore t vendit. Ndrkoh, zyrtar t lart t gjasht prej Fuqive m t Mdha

Sateliti

Lshimi i Omid (Shpresa) n hapsir, nj satelit ky q merret me krkime dhe me shtjet e telekomunikacionit, sht konsideruar nga Teherani si nj hap shum i madh prpara n fushn e teknologjis hapsinore, q prkon edhe me 30-vjetorin e Revolucionit Islamik

botrore, Shtetet e Bashkuara, Rusia, Britania e Madhe, Franca, Gjermania dhe Kina do t takohen sot pr t diskutuar n lidhje me konfliktin brthamor me Iranin. Kjo do t jet edhe mbledhja e par e ktij niveli pas zgjedhjes s Obams n krye t Shteteve t

Bashkuara t Ameriks. Ai ka deklaruar gjithmon se preferon q t ndjek rrugn e bisedimeve t drejtprdrejta me Iranin pr t zgjidhur prmes diplomacis konfliktet. Ndrkoh, ai ka paralajmruar Iranin se, nse nuk i prmbush krkesat e Kshillit t

Sigurimit t OKB-s pr t ndaluar prpjekjen atomike, t gjitha opsionet do t jen t mundshme. Televizioni shtetror iranian shfaqi pamjet e rakets n momentin e shkputjes nga Toka. Gjat gjith kohs, komentuesi i transmetimit televiziv deklaronte se qllimi i ktij sateliti ishte shum paqsor. Ndrkoh Andrew Brook, i Institutit Ndrkombtar pr Studime Strategjike n Londr, bri t ditur se ky lajm do t shqetsonte padyshim Izraelin dhe fuqi t tjera perndimore. Ato do t mendojn se teknologjia e prdorur pr qllime civile mund t ndryshoj objektiv dhe t prdoret pr qllime ushtarake. Ndrsa nj ushtarak i lart Izraelit deklaroi se, nse Irani ia ka dal t drgoj nj satelit n hapsir, kjo do t thot q ata mund t mbrrijn fare mir edhe n Evropn Perndimore. Irani, q sht eksportuesi i katrt m i rndsishm n bot, thot se t gjitha ambiciet e tij nuk kan aspak qllim ushtarak, por qllim civil. Pr sa i prket satelitit, ai do t kthehet nga orbita pas tre muajsh.

Krkesa

Merkel, Paps: Qartso qndrimin e Vatikanit ndaj Holokaustit

Uilliamson
N nj intervist t transmetuar nj muaj m par n nj televizion shtetror suedez, tha se t gjitha materialet historike flasin kundr faktit se gjat Lufts s Dyt Botrore u vran n dhomat e gazit 6 milion hebrenj si pasoj e politiks s Hitlerit. Ai citoi deklaratat e refuzuesve t tjer t Holokaustit, sipas t cilve n kampet naziste mund t jen vrar 200 deri n 300 mij hebrenj, por asnjri nuk sht vrar n dhomat e gazit

Trupat

as rehabilitimit t nj peshkopi q e kishte vn n dyshim Holokaustin, kancelarja gjermane Merkel, i bri thirrje Paps Benedikt XVI q t bj nj gjest shum t qart t distancimit t tij nga mohimi i Holokaustit, pas rehabilitimit t nj peshkopi me bindje t tilla nga ana e Vatikanit. Krkesa e kancelares vjen pas nj paknaqsie t liderve katolik gjerman ndaj vendimit t Paps pr rehabilitimin e Riard Uilliamson, q vuri n dyshim koh m par faktin e vrasjes s 6 milion hebrenjve gjat Lufts s Dyt Botrore. Sipas Merkelit, ajo vet nuk e besonte se Vatikani ishte shprehur qart n lidhje me qndrimin ndaj Holokaustit pas aktit t Paps. Nj jav m par, Benedikti XVI shprehu solidaritet t plot dhe t padiskutueshm me hebrenjt e persekutuar gjat lufts, por si duket kjo nuk i ka mjaftuar disa liderve katolik n Gjermani, t cilt i kan br thirrje Atit t Shenjt t revokoj rehabilitimin e peshkopit q vuri n dyshim Holokaustin. Pas ksaj, Merkel ka kmbngulur se Papa duhet t bj nj deklarat m bindse n lidhje me qndrimin e Vatikanit, pasi veprimi i fundit ka hedhur shum dyshime mbi t. Kleri katolik gjerman ka krkuar gjithashtu q, ata q mundsuan ripranimin e Uilliamson, duhet t prballen me pasoja. Vatikani deri m tani sht mbrojtur duke deklaruar se pranimi i peshkopit nuk do t thot q Selia e Shenjt ndan me t t njjtat pikpamje. Benedikti XVI vizitoi nj sinagog gjat vizits s tij t par n Gjermani si Pap dhe gjat gjith vizitave t tjera, i ka kushtuar vmendje komunitetit hebre. Pr sa i prket shtjes n fjal, ajo sht

Gjermant n Franc, pr her t par pas lufte

rupa gjermane do t vendosen n Franc pr her t par q nga prfundimi i Luf ts s Dyt Botrore. Nj batalion i posam do t vendoset n Alsas-Loren. Ata do t jen pjes e nj brigade franko-gjermane t krijuar n vitin 1989, q aktualisht prbhet nga 5000 trupa. Alsas-Lorena u aneksua nga Gjermania n vitin 1940, por iu rikthye Francs n vitin 1945.

shum e ndjeshme n Gjermani, vend ku mohimi i Holokaustit konsiderohet si krim. Uilliamson, n nj intervist t transmetuar nj muaj m par n nj televizion shtetror suedez, tha

se t gjitha materialet historike flasin kundr faktit se gjat Lufts s Dyt Botrore u vran n dhomat e gazit 6 milion hebrenj, si pasoj e politiks s Hitlerit. Ai citoi deklaratat e refu-

zuesve t tjer t Holokaustit. sipas t cilve n kampet naziste mund t jen vrar 200 deri n 300 mij hebrenj, por asnjri nuk sht vrar n dhomat e gazit.

Parlamentart

Detyra

Evropiant, pro mbylljes s Guantanamos

isa nga partit m t mdha n Parlamentin Evropian i kan krkuar vendeve antare q t ndihmojn Shtetet e Bashkuara t Ameriks t mbyllin burgun famkeq t Guantanamos, duke pranuar t burgosurit. Sipas tyre, ata nuk mund t drgohen n vendet e tyre, pasi aty mund t keqtraj t o h e n . Po r d e p u t e t t evropian nuk mund t qndronin duarkryq dhe t mos e ndihmonin Obamn n vendimin e tij pr mbylljen e Guantanamos. Shqipria sht i vetmi vend q ka pranuar deri m tani t burgosurit e Guantanamos pr shkaqe humanitare n vitin 2006.

Mishela prgatitet pr rolin e Zonjs s Par

drsa i shoqi ka nisur punn pr drejtimin e Shtpis s Bardh, edhe Mishele Obama nuk ka humbur koh pr t prcaktuar pozicionimin e saj si Zonja e Par e vendit. Ajo rrethohet nga nj grup veteransh t politiks q do ta kshillojn pr pozicionin e ri. Vet Mishel sht shprehur se do ta bj prioritet t sajin shtjen e familjeve ku prindrit jan t punsuar. Megjithat, sipas ndihmsve t saj, ajo nuk do t jet kurr nj Hilari e dyt. Kjo e fundit pati n fillimet e saj nj axhend personale shtjesh politike.Vizitn e par jasht Shtpis s Bardh, Mishel e bri n Departamentin e Arsimit. Sipas kshilltarve t saj, ajo do t nis me shtje q kan t bjn me mbarvajtjen e t gjith pjestarve t familjes, duke e nisur nga shtjet m

t prekshme, ato q kan t bjn me shndetin dhe arsimimin e fmijve. Po sipas tyre, Mishel do t merret me shtje t rndsishme dhe t ndrlikuara. Mishel, gjat dy viteve t fushats presidenciale t t shoqit, ishte pjes aktive e saj. Ajo ndrmori edhe takime e udhtime personale pr mbledhje fondesh, organizoi forume dhe tryeza t rrumbullakta me burra e gra t shtresave t ndryshme. Megjithat, ajo e bri t qart q nuk ishte as nj nga strateget dhe as nj nga kshilltaret e t shoqit. Gjat javve n vazhdim, ndihmsit e Mishels flasin pr nj axhend shum t ngarkuar me takime. Roli i saj do t prqendrohet edhe n lidhjet personale t t shoqit me njerz t ndryshm, nj rol i ri ky pr nj Zonj t Par.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009 28

KULTURE

KONTAKT & WEB info@gazeta-shqip.com www.gazeta-shqip.com

Copza KROACIE n Tiran

ARJOLA HEKURANI

hon se fotografit e tij kn dojn. E ndoshta sht e vrtet kjo, kndojn sepse dora q shkrep vazhdon t jet e fotografuar me t. Nj dashuri q ka nisur hert, q kur ai ishte ende nj 16-vjear. Pr fotografin kroat, Ivo Pervan, natyra ishte n qendr t vmendjes, njerzit e monumentet e kulturs gjithashtu. E kshtu ndodh akoma. Vendi i tij, Kroacia, i ofronte gjithka t bukur e magjike pr ta ruajtur pas shkrepjeve t tij. Kshtu nisi shkrepjet e para, modeste fillimisht, derisa n vitin 1980, mori statusin e fotografit profesionist. Duke nisur prej vitit 1990 punon n mnyr t pavarur. Ivo Pervan, sht fotografi i Kroacis. Nj her, e prditshmja "The Sunday Times", shkroi: "Fjalt nuk jan t mjaftueshme pr t prshkruar talentin e Ivo Pervan. Secila prej fotografive t tij flet vet, prej thellsis s shpirtit kroat...". E kt magji t shpirtit kroat, publiku shqiptar do t ket mundsi ta prek nprmjet fotografive t Pervanit, t cilat do t ekspozohen n Galerin Kombtare t Arteve duke nisur prej dits s premte n datn 6 shkurt n ekspozitn e titulluar "Ngjyra nga Kroacia". E nse fotoja sht m e fort se fjala, ather ajo flet n t gjitha gjuht, e nse arrin t komunikoj n t gjitha gjuht, me siguri q flet edhe n shqip, e kshtu shum ka pr t'i thn edhe dashamirsve e pasionantve t fotografis n Tiran. E kshtu, e vrtet sht se fotoja na bn m t afrt, pavarsisht komunikimit t heshtur mes saj e vzhguesit. Fotografia sht krijim i njeriut i cili duke kapur imazhe, e prjetson at q nuk sht m. Fotograft jan artist t vzhgimit, fotograft jan gjithnj n pritje. Kshtu ndihet edhe Ivo Pervan. Q lindi n vitin 1947 n Spalato n nj fshat kroat po kaq magjik. Kan kaluar koh q kur Pervan realizoi fotografin e par t tij. q nga ajo koh, ai sht gjithnj n krkim t nj imazhi ideal t peizazhit kroat i cili t veproj si motor i forcs s tij krijuese. Nga ky krkim, nga ky hulumtim i prhershm lind nj galeri e pasur me ngjyra t ndezura, prej natyrs s paparashikueshme, prej detit e deri te sfumaturat delikate t tij. Ivo Pervan, i cili do t vizitoj Shqiprin s bashku me ekspozitn e tij, sht shtat her fitues npr ekspozita ndrkombtare. Ndrkaq, ai sht autor i 17 monografive dhe bashkautor i 60t t tjerave. Me fotografit e tij, Pervan e ka br t famshme Kroacin. Gjithnj ka fotografuar m t bukurn e vendit t tij. Fotografit e Ivo Pervan dominojn mbi kalimin e kohs, ato posedojn nj forc magjike, ndonjher edhe t uditshme. Syri i spektatorit ndalet n perndimin e diellit, mbi dbor, mbi burime ujrash, mbi qndismat e formuara prej gmushave apo grumbujve prej gjetheve t rna... Natyra sht pjes e krijimtaris s tij, e bukura e thrret nga-

T premten m 6 Festivali shkurt, elet n Galerin Kombtare n Tiran, ekspozita "Ngjyra nga Kroacia" e "Koha e Komets", fotografit kroat, n Beograd Ivo Pervan. N Regjisori Fatmir Koi do t marr pjes Festivalin e 37-t t Filmit n Beograd qendr t n me filmin e tij m t ri "Koha e komets". Filmi shqiptar do t jet pjesmarrs n e Filmit n Beograd ku konkurvmendjes pr Festivalin rojn filma nga 9 vende t ndryshme t bots, ndr t cilt dhe filma q kandifotografin sht dojn pr mime "Oscar" apo "Golden Festivali pritet t nis m 20 shkurt, ndrsa konkurrimi i filmave do t zgjas natyra, njerzit dhe Globe". deri m 1 mars. "Koha e komets" e Fatmir Koi, sht mbshtetur n monumentet e regjisorit noveln "Viti i mbrapsht" i shkrimtarit t shquar, Ismail Kadare. N t interpretojn kulturs s vendit t tij Filmi i regjisorit
Fatmir Koi do t jet pjes e Festivalit t Filmit n Serbi
nj kast aktorsh t zgjedhur si Blerim Destani, Luan Jahja, Xhevdet Ferri, Marsela Lusha etj. Filmi trajton temn e viteve t turbullta pas pavarsis s Shqipris. Shestani, nj djalosh nga Shqipria Juglindore, dashurohet n Agnesn, nj vajz t ciln babai e detyron t bhet murgesh. N produksionin e filmit ka marr pjes firma gjermane "Lara Enterprises", me producent boshnjak, ndrsa drejtor i fotografis sht irlandezi Donal Giljan. Filmi sht xhiruar n Maqedoni dhe n t kan interpretuar edhe aktor maqedonas si Naomi Valeska. "Koha e komets" u shfaq premier m 23 gusht 2008 n Festivalin Ndrkombtar Veror t Filmit n Durrs.

"Fjalt nuk jan t mjaftueshme pr t prshkruar talentin e Ivo Pervan. Secila prej fotografive t tij flet vet, prej thellsis s shpirtit kroat..."

Koncerti

Tedi Papavrami n Prishtin

FOTOGRAFI

Ivo Pervan, i cili do t vizitoj Shqiprin s bashku me ekspozitn e tij, sht shtat her fitues npr ekspozita ndrkombtare. Ndrkaq, ai sht autor i 17 monografive dhe bashkautor i 60 t tjerave

her. N peizazhet e fotografit kroat, vshtir se mund t largosh vshtrimin. Gjithka t dashur prej natyrs kroate e gjen aty, edhe detaji nuk i shpton objektivit t fotografit.

Fytyra e Kroacis e sjell prej objektivit t Pervan, jan portat karakteristike, ndrsa syt e saj, jan dritaret me shklqimin fisnik t shtpive aristokrate. N fund t kornizave t xham-

ta, lulet, si buz t kuqe, drgojn aromn prej vazove t tyre t gdhendura me kok luansh. Kshtu manifestohen edhe rrugt e Lastovo-s kur maskat e karnavaleve zgjojn ishullin e prgjumur e kur nisin t lvizin krijesat e maskuara: harmonia e bardh e gurit, e gjithka e mundshme n at peizazh, prmblidhet n nj imazh t vetm - fotografia e Ivo Pervan. Kroacia e tij ka nj veshje me lule lejla prej livands nga ishulli Hvar... Po njerzit, a jan ata pjes e imazheve t tij apo jan ata q i krijojn ato? Pervan zgjedh ata njerz q ndiejn tokn, n duart e t cilve rrotullohet bollku i frutave. Duart e tyre din si t ndrtojn nj bark, si t bjn djath. Njerzit e fotografive t tij jan fshatart, t cilt n mngjes shkojn t mjelin lopn, e mbrmjeve rendin t hedhin rrjetat n det, e q m pas t mbledhur t gjith prreth tavolins s ngrnies, nisin t rrfejn histori t s shkuars ndrsa mbathin orape t leshta, ndrsa grat mbajn n prparse bukn e rrumbullakt e t nxeht. Gjithka n fotografit e tij e ka nj prse: forma e zgjedhjes, ndjesia e ngjyra - gjithka sjell n vmendje Kroacin, ngado gjen gjurm t saj. Vendi vjen nprmjet syve t Ivo Pervan, Kroacia rrfehet ashtu e bukur n thjeshtsin dhe natyralitetin e variacioneve q ofron.

Violinisti nga Shqipria, Tedi Papavrami, do t mbaj koncert n Pallatin e Rinis n Prishtin n datn 6 shkurt. Kshtu sezoni koncertal i vitit 2009 pr kryeqytetin e Kosovs, do t nis me nj koncert nga violinisti i njohur, Tedi Papavrami, i cili jeton n Franc. Megjithat, kjo nuk sht hera e par q ai prezantohet n Prishtin. Para dy vitesh, Papavrami ka mbajtur nj koncert me Filarmonin, ndrsa ksaj here do t pre-

Violinisti shqiptar do t mbaj m 6 shkurt nj koncert solistik n Kosov

zantohet me koncert solistik. Evenimenti vjen n regjin e fondacionit "Argjiro", i cili organizon festivalin n Gjirokastr q bazohet n iden e grshetimit t muziks popullore polifonike dhe asaj klasike me moton "muzika e dy botve". Vet violinisti sht shprehur se vjen me dshir n Prishtin, pasi prej koncerteve t organizuara aty ruan "kujtimin e nj pritjeje jashtzakonisht t ngroht dhe prekse. Urimi i vetm q kam sht, q njerzve q vijn pr t m ndjekur mua, t'u jap knaqsin dhe ndrrn nprmjet muziks", sht shprehur ai.

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009 29

KULTURE

KONTAKT & WEB info@gazeta-shqip.com www.gazeta-shqip.com

Shkrimtari vjen te lexuesi me nj roman t ri. Pas rreshtave t dhimbshm t librit "Pr dashurin shkruhet pas vdekjes...", Zija ela boton "SOS, nj buzqeshje". Nj metafor n t ciln fshihet nj realitet shqiptar i mbushur me karaktere t spikatura po shqiptare

Zijaela
P
as rreshtash t dhimbshm, Zija ela rikthehet me thirrjen pr nj buzqeshje. Kt fillimvit, shkrimtari vjen m afr lexuesit. "SOS, nj buzqeshje" sht romani i tij i fundit, i sapo hedhur n treg nga shtpia botuese "Ideart". Nj realitet shqiptar i ditve q jetojn, i mbushur po ashtu me personazhe shqiptare, formsuar nn stilin dhe gjuhn e dallueshme letrare t els. Nj titull i till duket nj drit n krahasueshmrin q mund t'i bhet krijimtaris s viteve t fundit t autorit. Nj "Buzqeshje" q vjen pas "Las Varrezas" e aq m shum pas rreshtave n kujtim t Dritanit, djalit t tij t ndar papritur nga jeta nn titullin "Pr dashurin shkruhet pas vdekjes...". N parathnien e librit, Rudolf Marku e quan padyshim librin m t mir t shkruar nga autori deri m tash. Ndrsa botuesi i "Ideart", Arian Leka s'mund ta prkufizoj vese me nj paralelizm mes personazheve t "vjedhura" folklorit shqiptar, Zans s Malit dhe Gjeto Basho Mujit. "A don shpirt? A don dij? A don gjuh? A don sy? A don jet? A don mall? Apo s'don higja? T gjitha kto jepen n shkmbim t nj buzqeshjeje, t ciln duhet t jesh i gatshm ta bsh fli apo ta falsh pa kushte, sido q t marr, pr mir a pr dreq jeta, gjithmon nse je aq i lir, sa t dhurosh gjithka q t sht dhuruar, t pranosh fatin q t trheq pr floksh, lart, drejt Atit dhe at tjetrin q t trheq prposht, drejt Hiit pa fund. Njlloj, krejt njlloj si ai Jari Kainari i pashoq i ktij romani, q v me gjith zemr n ruletn e pandalur t dashuris, t jets dhe vdekjes, edhe at q s'e kish", shkruan Leka. Shkrimtari ende nuk flet pr veprn e tij. Kto dit t para e l t shkoj heshtur te lexuesi. ol.li

Thirrja pr nj buzqeshje
RUDOLF MARKU

omani "SOS, nj buzqeshje", q lexuesi po merr n dor nga "Ideart", sht padyshim libri m i mir q ka shkruar autori deri m tash. N letrsin shqipe sht romani m origjinal q njoh; sht m i guximshmi; sht romani m modern. Krahasuar me "Las Varrezas", sht edhe m i sofistikuar, i shkruar me fantazi edhe m t ndezur, me nj thyerje t skajshme t kufijve mes realitetit dhe ndrrs. Ky roman arrin n kufijt m sipror t Erosit, duke kaluar nga dashuria n ift te dashuria njerzore n prgjithsi. Ai sht i populluar me karaktere shqiptare t kohs, bash nj libr q mton t jet ndrr, fantazi: me biznesmen, me fitime, me tregtar dhe shrbyes t tyre modern, me telefona celular, me mesazhe telefonike, me vajza t kohs dhe plaka ballkanike, me sheshe t qyteteve q thirren Sheshi Demokracia. Si lexues, e shoh Balbonn: pallatet n ndrtim, lokalet me emrat e bujshm, dyqanet dhe fabrikat q ndrtohen e q t bjn t qash e t qeshsh, veturat moderne, bisedat pr fitime milionshe, pr investime, pr Miami Beach, kazinot amerikane dhe Barcelonn, pr pushimet jasht, me drekat dhe darkat q shtrohen pambarisht. sht piktura m besnike e Tirans dhe e qyteteve shqiptare. Asnj shkrimtar shqiptar nuk ka arritur ta jap, madje as t guxoj q t'i afrohet ktij realiteti deri m sot. Dhe si? Prmes shprfytyrimit fantazist

t realitetit, prmes nj ndrre a paraqitjes s nj asti dehjeje, duke e coptuar realitetin, duke e coptuar pa frik e pa mshir pasqyrn q reflekton rrenshm. Zija ela, sidomos n disa libra, duket si nj shkrimtar q prdor teknika t romanit realist magjik. Shpesh kufijt e realitetit e t fantazis treten, jan kufij imagjinar, kufij q shfaqen n mesin e nj mjegulle, aq sa lexuesi nuk e di nse i dallon kto kufij, i ka par diku apo do t'i shoh realisht m von. Por pas nj leximi m t kujdesshm t tekstit, v re se ajo far duket marrdhnie me teknikat e realizmit magjik, sht po kshtu aq iluzive, sa 'sht dhe iluzioni i kufijve t ndrrs me realitetin. Sepse Zija ela edhe irealen t bn ta besosh, ai t kujton iluzionistt e skens: shfaqet me shkopin magjik t stilit t vet pr t'i metamorfizuar pafundsisht sendet prreth, ngjarjet, personazhet, madje edhe rrjedhn e kohs. Ksisoj, edhe marrdhnia me realizmin magjik del se sht thjesht nj truk stilistik i autorit. Duke perifrazuar nj intervist t tij, n thelb Zija ela sht nj shkrimtar q, kur lexon, shumkujt ia hap kraht, ndrsa kur shkruan t gjithve ua kthen shpinn. Zija ela m kujton nj pikpamje t shkrimtarit anglez Evelyn Waugh (njri nga pes autort m t mir t letrsis angleze t shekullit t njzet, dhe njri ndr autort e mi m t paraplqyer), i cili ngulte kmb se letrsia nuk sht investigim karakteresh dhe as psikologji e karaktereve; m tepr se kaq, pr shkrimtarin E. Waugh

letrsia sht nj ushtrim gjuhsor i bashkuar me dramn, dialogun dhe ngjarjet (events). Romanet e shkrimtarit ton ndrtohen mbi ngjarje t uditshme, realiteti kthehet me kokn posht, si n pikturat e Shagallit. Romani i fundit, ashtu si librat e mparshm t autorit (bie fjala, nj studiues ka shkruar se "Banketi i hijeve", botuar m 1997, ka rreth 80 personazhe), vjen me nj pafundsi karakteresh q krijohen nga ngjarjet dhe q vet i prbjn ngjarjet. Shprbrja e vazhdueshme kimike e tyre, n vend q t'i largonte nga prngjashmria me realitetin, i bn n t kundrt t afrohen me tipat real. "SOS, nj buzqeshje" sht nj trazim i s vrtets me prralln, e surreales me t prekshmen, e fantazis me t prditshmen, ka krijon te lexuesi i vmendshm (dhe libra si ky krkojn nj lexues t vmendshm e t mirinformuar) nj kompleksitet ndjesish, q shilarsojn mes dhembjes dhe qeshjes, mes habis mosbesuese dhe identifikimit me karakteret, mes kureshtjes dhe librimit katarsiastik. Kto lloj ndjesish t nj peizazhi me kaq variacione dhe kaq larg monotonis, lexuesi me fat arrin t'i prftoj ve nga veprat letrare m cilsore t letrsis. Dhe si do letrsi e nivelit t lart, romani ka nj humor t jashtzakonshm, q vjen sa n mnyr t natyrshme, aq dhe t papritur. Ky libr, n krahasim me t mparshmit, ka gjithashtu drit, nj drit q deprton ngado prmes hijeve dhe sht prplot prfytyrime njerzore. Falja e buzqeshjeve sht nj gjetje e

kalibrit t letrsis s madhe, asaj q, duke lindur nga nj pend dhe nj vend i caktuar, mbart shpirt dhe vlera universale. Po ashtu dhe mnyra se si mbyllet romani. N fakt, kjo mbyllje shkon me krejt frymn e veprs dhe sht paralajmruar aty-ktu prgjat tekstit, por aq holl, sa vjen me goditje t beft. Dhe nuk sht fjala thjesht pr fundin e hapur, ose pr funde njkohsisht t mundshme, por sidomos pr poetikn e romanit, ku gjejm njhersh dy mnyra t t shkruari, dy narrativa. Shigjeta (treguesi) i peshores dridhet pr nj ast, pastaj ndalet, pushon m'u n mes, duke krijuar nj harmoni t prkryer. Pas ksaj, duket sikur autori na thot: Pjesa prmbyllse nuk merret me romanin, romani ka mbaruar, nuk merret as me shpjegimin e tij fantast, merret vetm me realitetin, at q e quajm e vrteta jetsore. Mirpo, n kt mnyr loja e fantazis bhet edhe m e hatashme, pasi pr Jari Kainarin dhe gjith personazhet e tjer nuk ka ekzistuar ndonj e vrtet e mparshme, ktu edhe realja sht fiksion. E kshtu pra, a nuk ju duket se, nse jeta gjithmon sht m e madhe se arti, nganjher arti sht m i bukur se vet jeta? "SOS" sht nj roman q i on m tej "LasVarrezas" dhe librat e tjer t Zija els. Pr ku? Te letrsia q mbetet letrsi. Tek ajo letrsi q i lshon ca SOS-e, alarme sekrete, shpirtit njerzor. sht shprblimi i atyre shkrimtarve, t cilt jan t preokopuar q t mbesin vetm shkrimtar e asgj m shum. Por dhe asgj m pak se kaq. (Marr nga parathnia e librit)

shqip shqip
30

E E MERKURE, MERKURE, 4 4 SHKURT SHKURT 2009 2009

30

SPORT

Vzhgimet Trajneri Ari Han do t ndjek Partizani-Dinamo dhe Tirana-Shkumbini, ndrsa ndihmsi i tij do vzhgoj LushnjaElbasani
basani. N qendr t vmendjes do t jet forma e mbrojtsit Endi Vrapi, i cili n javt e fundit sht aktivizuar edhe si mesfushor qendror. Nuk prjashtohet edhe vzhgimi i forms s mbrojtsit Nevil Dede, i cili pretendon rikthimin n prfaqsuese. Po ashtu vet Han nesr do t rikthehett srish n stadium pr t vzhguar disa futbollist t kombtares n takimin Tirana-Shkumbini. Vetm pasi t vzhgoj kto sfida, tekniku holandez do t publikoj t premten listn e lojtarve, q do t ket n dispozicion m 11 shkurt, n ndeshjen eliminatore kundr Malts n La Valeta. Kt do ta bj n nj konferenc shtypi. Ditn e diel, trajneri Han, s bashku me disa lojtar do t niset drejt Malts, ku do t bhet grumbullimi. Takimi sht parashikuar t luhet t mrkurn (11 shkurt) n orn 19:30 n stadiumin "Ta'Qali" t La Valets dhe do t gjykohet nga nj treshe gjyqtarsh nga Rumania.

Ari Han n Tiran prgatit terrenin pr anti-Maltn

T premten do t shpall listn e lojtarve t thirrur
ALTIN MANALLARI

ragndeshja me Maltn hyn n fazn e saj m t nxeht. N ort e vona t mbrmjes s djeshme ka mbrritur n kryeqytet, me nj qllim t vetm, prgatitjet e skuadrs pr takimin e 11-shkurtit, t vlefshme pr eliminatoret e Botrorit Afrik e Jugut 2010. Me ardhjen e tij n Tiran nis edhe konkretizimi i t gjitha strategjive, t parashikuara nga tekniku holandez i kuqezinjve n lidhje me kt sfid, t konsideruar si shum t rndsishme dhe shum delikate pr ecurin e prfaqsues son n kto eliminatore n grupin 1. Me t vn kmbt n kryeqytet, trajneri i Kombtares do t prqendrohet n evidentimin e forms disa lojtarve t prfaqsueses, t cilt aktivizohen n kampionatin shqiptar, por gjithashtu edhe n zbulimin e ndonj elementi t ri, q n nj t ardhmet t shpejt mund t trokas n dyert e ekipit kuqezi. Pr kt arsye, n axhendn e tij t dits s sotme sht parashikuar ndjekja nga afr e derbit Partizani-Dinamo. Ndrsa ndihmsi i tij, Vim Surbier, do t vzhgoj po sot takimin Lushnja-El-

Palermo

Sabatini: Ujkani ka prparuar M

byllja e merkatos s dimrit ka ln t hapur problemin e portierve te Palermo. "Veterani" Fontana nuk sht larguar nga siciliant (ashtu si pretendonte) dhe sipas t gjitha gjasave do t vazhdoj t mos jet pjes e skuadrs. Roli i zvendsuesit t Marko Amelias, do t vazhdoj t mbulohet nga Saimir Ujkani. Me gjith problemet e brendshme, drejtuesit e Palermos kan shprehur besim te potenciali i "gardianit" kuqezi. "Jemi t knaqur nga Ujkani", deklaroi drejtori sportiv i klubit, Sabatini. "Djaloshi ka prparuar shum dhe impenjohet seriozisht n seancat strvitore me trajnerin Paradizi. Ai sht mjaft i edukuar dhe portieri i dyt duhet t ket edhe kt virtyt". e. k.

Derbi

Superiorja rikthehet sot n fush, spikat edhe Vllaznia-Besa

Transferimet

Partizani krkon vazhdimsin Dinamo, pr t'u afruar me kreun

etm pak dit pas derbit spe ktakolar Dinamo-Tirana, sot n "Qemal Stafa" luhet nj tjetr ndeshje emocionuese. Partizani pret kushrinjt-rival t Dinamos, n nj sfid ku do t krkoj vazhdimsin pas fitores n fushn e Bylisit. Trajneri Shptim Duro pritet t mos bj asnj ndryshim nga formacioni q mori tri pikt gjat fundjavs s kaluar, ndrkoh q n dispozicion t skuadrs do t jet edhe Viktor Gjyla, i cili sht rikuperuar plotsisht nga dmtimi. Mesfushori pritet ta nis ndeshjen nga stoli. Objektivi kryesor i t kuqve sht fitorja dhe kt e konfirmon kapiteni Orges Shehi. "Arritm tri pik shum t rndsishme n Ballsh, por at ndeshje e kemi harruar dhe tashm jemi t prqendruar te derbi me Dinamon", deklaroi "gardiani". "Do t'i marrim ndeshjet nj nga nj, pr t arritur objektivin q sht largimi nga zona e ftoht. Hakmarrje? Nuk e mendoj sfidn e nesrme (sotme) si hakmarrje pr ndeshjen e fundit t sezonit t kaluar ku humbm titullin. Krkoj fitoren, por vetm sepse Partizani ka nevoj pr kto pik". N kampin blu, trajneri Zlatko Dali duhet t zgjidh enigmat n formacion, ku duhet t bj pa disa lojtar kryesor. Portieri Kotorri, Poi, Brahja e Nikoli do t mungoj pr arsye kartonsh, ndrkoh q kapiteni Pisha rikthehet pas pezullimit. Tekniku kroat e cilson derbin si nj takim t vshtir, por edhe si mnyrn pr t'iu afruar

Rama firmos me Koblenc, Cani te Salernitana

Superiore / Java 19 NDESHJET SOT, ORA 14:00

Apolonia-Bylis Lushnja-Elbasani Vllaznia-Besa Partizani-Dinamo Flamurtari-Teuta

NESR

Tirana-Shkumbini

prsri kryesuesve. "Derbi me Partizanin sht nj sfid mjaft e vshtir, pavarsisht faktit se ata jan n luft pr mbijetes. Do t krkojm fitoren dhe t afrohemi srish me kryesueset", deklaroi Dali. "U krkojm falje tifozve pr humbjen me Tirann. Problemi n at takim lidhet me fazn prgatitore, pasi 5-6 lojtar iu shtuan skuadrs n ditt e fundit. N formacion kishim tre lojtar t sapoardhur". Nj tjetr sfid mjaft interesante sht ajo n "Loro Borii" ku Vllaznia pret Besn. Kuqeblut nuk fitojn n dy ndeshjet e fundit dhe nj tjetr rezultat q nuk sjell tri pikt mund t jet fatal pr teknikun Agim Canaj. Ndrkoh, Tirana luan t enjten kundr Shkumbinit. e. kodheli

Flamurtari

Geri ipi hedh posht akuzat e Edmond Liajt

dmon Liaj u tregua shum i ashpr n akuzat e tij drejtuar ekipit dhe stafit drejtues, ku citohej se lojtart e kan shitur ndeshjen me Apolonin, ndrsa kryetari i bashkis ndrhyn n formulimin e formacionit t par t skuadrs. Ndrkoh q vetm 24 or m von sht drejtori sportiv i klubit, Geri ipi, ai q kundrprgjigjet, duke hedhur posht t gjitha akuzat, e ish-trajnerit t shkarkuar t Flamurtarit. Ishmbrojtsi i Kombtares theksoi se Liaj

u shkarkua pr shkak t rezultateve t dobta. "sht trajneri i dyt q ndrrojm n kt sezon, ka sqaruar dje ipi. Duke par vazhdimsin e ndeshjeve jo vetm t dobta, por edhe rezultatin 0-2 me Apolonin dhe at t mparshm me Partizanin. Ato jan ekipe m t dobta. Nuk mund t ket motivacione m t forta largimi sesa kur mposhtesh nga Partizani i vendit t fundit dhe Apolonia, q mbijeton pr mbijetes. Nse do kishim marr kto gjasht pik do t

kishim nj klasifikim t ndryshm, duke pretenduar edhe vendet e para n klasifikim". Gjithsesi, tashm Flamurtari vrapon t hedh pas krahve si humbjen me Apolonin, ashtu edhe akuzat e Liajt, pasi kampionati rikthehet sot, dhe i gjen ata n nj ndeshje t vshtir n shtpi prball Teuts s Sulmejan Starovs. Trajneri i ri i vlonjatve, Eqerem Memushi, synon t nis aventurn n krye t skuadrs me nj fitore kundr skuadrs durrsake. A. Manallari

enaldo Rama sht shqiptari i radhs q do t militoj n kampionatin gjerman. Mesfushori i prfaqsueses Under-21 ka kaluar me sukses provn te TuS Koblenc dhe bindur trajnerin Uve Rapolder pr potencialin e tij. 19vjeari, i cili militonte me moshat e Olimpiakos Pireut, ka firmosur pr nj vit e gjysm me skuadrn ku luajn edhe shqiptart Fatmir Vata e Njazi Kuqi. "TuS ka siguruar shrbimet e Renaldo Rams", konfirmohej n sajtin zyrtar t klubit t Bundesligs II. "19-vjeari nga Shqipria ka firmosur kontrat deri n qershor t vitit 2010 dhe do t mbaj fanelln me numr 16". Rreth Rams, tekniku Rapolder deklaroi: "Nuk mendoj ende se djaloshi sht i gatshm pr nj vend si titullar. Ai sht nj lojtar i s ardhmes dhe na kushtoi vetm 800 euro. Gjithsesi, mund t konfirmoj se kur ka topin ai bn gjra t jashtzakonshme. Duhet ta orientojm n mnyrn e duhur dhe t tregohemi t duruar me Renaldon". Kuqeziu zhvilloi edhe nj prov disaditore te Hanover, pas rekomandimeve t Altin Lals. Ndrkoh, nj tjetr lojtar i ekipit Shpresa ka ndryshuar skuadr. Bhet fjal pr sulmuesin Edgar Cani. Pas prfundimit t huazimit tek Askoli, Palermo, klubi q zotron kartonin e 19-vjearit, e ka transferuar te Salernitana. N kt mnyr, Cani do t ket mundsi q t marr eksperienc n Serin B, prpara se t rikthehet te siciliant n qershor 2009. e. kodheli

shqip
E MERKURE, 4 SHKURT 2009

SPORT

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

31

Bekham-amerikanve: Dua t qndroj te Milani. Nuk sht nj shtje parash, por vetm pr futboll t vrtet

Oferta
Sulmuesi

Milani, gati 15 milion euro pr Bekham

driano Galiani ka br tash m nj ofert pr t mbajtur Devid Bekham. Administratori i deleguar i Milan po tenton me do mnyr pr t krkuar zgjatjen e aventurs italiane t tij. IMPONIMI - I ardhur si nj figurant, Bekham i ka uditur pak nga pak t gjith. Paraqitjet gjithnj e m bindse t mesfushorit anglez, ua kan mbushur mendjen drejtuesve t Milanit t bjn gjithka pr ta mbajtur n skuadr. Aventura e tij italiane duhet t prfundoj m 9 mars, por prshtatja e shpejt e anglezit me skemat e Anelotit, t fton t arsyetosh pr mundsin e mbajtjes s Bekhamit prtej marrveshjes s arritur n nntor. Tashm ai sht shndrruar n nj lojtar i pazvendsueshm i manovrs kuqezi, pasi ka sjell loj lineare, t munguar prej kohs n kt skuadr. Me t n skuadr, t preferuar para Ronaldinjos, Milan nuk ka humbur kurr dhe n 4 ndeshjet e fundit ka shnuar 9 gola, duke psuar vetm 2. DSHIRA - Devid erdhi n Milano i bindur se do t argtohej pr dy muaj dhe tashm, q golat e shnuar n Bolonja dhe n Xhenoa e kan rinuar me 15 vite, do t dshironte t vazhdonte t argtohej deri n infinit. T gjith n Milanelo e din dshirn e tij pr t qndruar, ua ka rrfyer shokve, Anelotit e Galianit, por edhe pronarve amerikan t kartonit t tij. jam i lumtur dhe po argtohem, ka thn ai. Njeriu q ka n dor fatin e tij sht Filip Anshutz, numri nj i shoqris AeG. T tjert, Brus Arena, e Tim Leiueke nuk vlejn hi. Bekham e ka br hapin deciziv n kto or, duke i br nj krkes zyrtare padronit t Galaksit se dshiron t qndroj te Milani. Nuk sht nj shtje parash, por vetm pr futboll t vrtet, i shpjegon miliarderit Anshutz. N favor t Bekhamit sht nj klauzol. N kontratn e vlefshme deri n 2011 me amerikant, n fakt ekziston mundsia e prishjes s njanshme t kontrats brenda tetorit t 2009 (q i bie pas 9 muajsh), me kosto zero. OFERT A Sikurse ka br t OFERTA ditur The Sun, Milani ka prezantuar nj ofert prej 15 milion eurosh te Los Anxhelos Galaksi. Tratativa mes kuqezinjve dhe Galaksit, shkruan tabloidi britanik, ka nisur prej javsh. Edhe Bekham sht n dijeni t situats. Mesfushori anglez duket se sht i gatshm t pranoj nj rrog prej 5 milion eurosh n sezon. Mbeten pr tu kuptuar vetm synimet e Spice Boy, i cili, duke qndruar n Itali, do t duhet t hiqte dor nga shifra astronomike e 140 milion eurove fal rrogs te Galaksi, kontratave t sponsorve, plus bonuseve. Bekham si Kaka? Sigurisht ajo q shtyn nuk sht zemra, por dshira pr t pasur nj vend n kombtaren e Anglis.... AVOK ATT Bekham dshiAVOKA ron shum t qndroj, prandaj ka nisur kundrsulmin: I ka br t ditur Galaksit se pr far rreh zemra e tij dhe u ka dhn mandatin avokatve t tij pr t hapur tratativat, pr t arritur mundsisht nj ndarje konsensuale. Devid po sulmon t kaluarn e tij duke ndrruar golin m t rndsishm t ktij dimri t uditshm t 2009.

Lojtari ka autorizuar avokatt t negociojn pr nj ndarje konsensuale K

Benzema, gati lufta Bara-Real Madrid

arim Benzema do t jet sulmuesi i s ardhmes. Nj lojtar me fizik t admirueshm, i shpejt, mjaft teknik dhe me gjuajtje t fort. Edhe pse sht vetm 21 vje, lojtari i Lionit sht nj prej yjeve t prfaqsueses franceze. Kjo sht arsyeja prse n Spanj parashikohet dueli ndrmjet Barcelons dhe Realit t Madridit, q do t tentojn t afrojn me do kusht transalpinin. Katalant jan gati t ofrojn rreth 40 milion euro pr sulmuesin, shifr q Lioni e cilson t pamjaftueshme.

TRATATIVAT
Milani ka br tashm nj ofert pr t mbajtur Devid Bekham. Sipas Galianit, Los Anxhelos Galaksit i ofrohen 15 milion euro, ndrsa vet lojtari mund t pranoj nj rrog prej 5 milion eurosh n sezo

Portieri

eh, xheloz pr rekordin e Van der Sar

ortieri i elsit, Petr eh sht br xheloz pr kolegun e tij t Manester Junajted, Eduin van der Sar, i cili ka thyer rekordin e ndeshjeve pa psuar gol. Gardiani ek e vendosi kt primat n edicionin 2004/ 05, por tashm holandezi regjistron 1104 minuta me rrjet t paprekur. N kt faz t sezonit po psojm shum gola, ndryshe nga ndeshjet e para. Kur nuk lejon kundrshtart t shnojn pr nj koh t gjat, fiton siguri dhe e di se me nj gol t shnuar mund t marrsh tri pikt, tha eh.

Deklarata

Bardhezinjt synojn t prdorin Iakuintn pr sllovakun e Napolit, Hamsik

Marrveshja

Koboli Xhilji: Ranieri nuk rrezikon postin te Juventusi

P
residenti i Juventusit, Xhovani Koboli Xhilji, konfirmoi besimin pr t gjith ata q punojn n klub dhe prgnjeshtroi zrat q flisnin se puna e Klaudio Ranierit n krye t skuadrs sht n rrezik. Gjat muajit janar, bardhezinjt kan treguar nj form shum t dobt, duke u shkputur disi nga Interi kryesues. Ata nuk arrijn t fitojn prej tri ndeshjesh n Serin A: duke grumbulluar vetm 1 pik. E prditshmja italiane,Il Giornale pretendonte se Ranieri do t largohej nga drejtimi i ekipit nse rezultatet negative vazhdojn, por Xhilji mendon ndryshe. Ranieri do t vazhdoj t jet trajneri i Juventusit edhe gjat vitit t ardhshm dhe pr kt nuk ka asnj dyshim, tha drejtuesi i klubit pr Corriere Dello Sport. Ai ka kontrat edhe pr tri vitet e ardhshme dhe ne jemi msuar q ti respektojm marrveshjet me trajnert. Nuk shoh ndonj arsye prse Ranieri nuk duhet t vazhdoj punn. Humbja n shtpi me Kaljarin ishte m e vshtira pr tu kaprdir dhe shpresat pr t luftuar pr titullin kampion u venitn. Gjithsesi, presidenti beson se skuadra e ka potencialin q t qndroj deri n fund n gar. E kam thn dhe e prsris, shtoi ai, titullin nuk mund ta fitojm ne, por mund ta humbas dikush tjetr. Detyra jon kryesore sht q t fitojm ndeshjet. Nuk jemi t shqetsuar pr momentin negativ, pasi edhe skuadrat e tjera kan br hapa fals. N merkaton e dimrit, Juventusi nuk arriti t prforconte merkaton. Nj prej emrave m t lakuar ishte dhe Xhilji pranon se klubi ende po punon pr fantazistin brazilian t Verder Bremenit. Nuk mund t them se Diego ishte objektivi yn kryesor, e njkohsisht nuk mund t them me siguri se ai do t bhet pjes e skuadrs, tha njshi i bardhezinjve. Do t presim dhe t shohim se far mund t ndodh n qershor, kur do ti shqyrtojm m seriozisht t gjitha alternativat. Nj tjetr lojtar i krkuar nga Juventusi sht Marek Hamsik. Mesfushori sllovak shihet si pasardhsi i denj i Pavel Nedved, por ai cilsohet i pashitshm nga Napoli. Megjithat, n Torino kan nj as nn mng pr t bindur drejtuesit n San Paolo: bhet fjal pr sulmuesin Vinenco Iakuinta, q s fundmi ka refuzuar nj ofert mjaft fitimprurse nga Zenit St. Petersburg.

Zeniti konfirmon: Arshavin i Arsenalit

antazisti rus, Andrei Ar shavin, sht tashm i Arsenalit. Konfirmimi vjen nga Zenit San Peterburg. Klubet kan arritur marrveshjen. Arshavin mund t luaj tek Arsenal duke nisur q tani, thot zdhnsi i presidenti t klubit, Aleksei Petrov, n nj intervist t dhn pr televizionin kombtar rus. Petrov prgnjeshtron lajmet se, lojtari sht shitur pr shifrn e 12 milion eurove. Kushtet e kontrats jan shum m t favorshme pr Zenitin. Shifra sht m e madhe se 12 milion euro.

Fantazisti

Spanj

Braziliani, i paknaqur pas katr ndeshjeve n stolin e rezervave

Manester Siti grepat nga Ronaldinjo?

ilani ngjitet n vendin e dyt n kam pionat, megjithat, ambienti kuqezi nuk sht i qet. Shkak sht br Ronaldinjo, q pasi sht afruar me shum buj gjat vers, duket se nuk preferohet nga trajneri Karlo Aneloti. Edhe pse e filloi sezonin n mnyrn m t mir t mundshme, prezenca e brazilianit krijon probleme: aq sa menjher pas rifillimit t sezonit, Ronaldinjo i ka nisur ndeshjet nga stoli n katr raste. Drejtuesi i stolit kmbngul se fantazisti do ti shrbej skuadrs pr sfidat e ardhshme, por aktivizimi me pikatore mund t ket prishur ekuilibrat. Fantazisti mund t ndihet i nnvlersuar te Milani dhe kjo situat i kujton muajt e fundit te Barcelona, ku qndrimi i teprt

Atletiko Madrid, ikn Aguirre, vjen Resino

n pankin vulosi lamtumirn nga blaugranat. Tashm skenari sht i ndryshm, por nse do t kuptoj se nuk ka hapsir t kuqezinjt, Ronaldinjo mund t shoh prqark pr ndonj alternativ tjetr. Vmendja e tij mund t trhiqet nga futbolli i ri, ai i milionave t sheikut Mansur, q krkon ta shndrroj Manester Sitin n nj skuadr yjesh. Edhe pse humbn garn me Milanin pr brazilianin, nuk prjashtohet mundsia q gjat merkatos s vers arabt nga Istlends t rihedhin grepat pr Dinjon. Nse oferta financiare sht e lart, lojtari mund t vendos q t largohet. Ai mund t bhet futbollisti ky i Sitit, n ambiciet e ktyre t fundit pr t bler lojtart m t famshm n bot.

avier Aguirre sht sh karkuar nga posti i trajnerit t Atletiko Madrid. N vendin e tij presidenti Enrike Cerezo ka emruar Abel Resino. Kemi arritur nj marrveshje t mir, ka thn Aguirre pr radion Cadena Ser, jam i pari q e ka kuptuar se, sht nj faktor fondamental pr problemet, n t cilat ndodhet skuadra jon, q aktualisht pozicionohet e 7-a n klasifikimin eLa Ligas. E zgjodhm Abelin, sepse besojm q do t jet zgjedhja e duhur pr situatn n t ciln ndodhemi, prfundoi presidenti.