Professional Documents
Culture Documents
Kryeredaktore: Anila BASHA Zv/kryeredaktor: Erl MURATI - Rezarta DELISULA Tel:(04)2359-104, Fax:(04) 2359-116 E-mail:gazetashqiptare@balkanweb.com
Viti XV - Nr.4372
Opinioni
EDITORIAL
i Dits
i sht nj prej autorve dhe disidentve politik m t njohur n bot, librat e t cilit kan Vijon n faqen 28 hedhur...
jat nj interviste prej nj ore, u prsrit mbi 30 her pyetja po si mor z. Fazlli, nj kompani q Vijon n faqen 28 ka kapital...
GATI FORMULARI A3
DOSSIER /2
TELEFONIA CELULARE
2- FAQJA E PARE
DOSJA FAZLI
FAKTET E REJA
Hipotekat: 12 hektart n pronsi t biznesmenit jan te Katundi i Ri dhe kushtojne 200 mij USD
HEKT AR HEKTAR Kaq sht siprfaqja e toks q ka n pronsi biznesmeni serbo-boshnjak Damir Fazli, n zonn e Porto Romanos. E llogaritur si tok bujqsore, ajo ka kushtuar rreth 200 mij dollar.
12
MLN EUR O EURO N nj intervist dhn pak dit m par n nj televizion afr qeveris, sekseri i Ballkanit, Fazli deklaroi se vlera reale e toks q ka n pronsi llogaritet n 1.7 mln euro.
1.7
PR OJEKTI PROJEKTI
tok industriale. Lidhur me kt shtje, vet Fazli n nj intervist dhn pak dit m par n nj televizion afr qeveris, deklaroi se vlera reale e toks llogaritet n 1.7 milion euro.
Toka n pronsi t Fazli, ku mendohet t ndrtohet TEC-i i Porto Romanos, sht prfshir n studimin e Ministris s Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks pr Parkun Energjetik. Sipas ktij studimi, sht
parashikuar q ky park t zr nj siprfaqe toke prej 800 ha. Por kjo ministri nuk i ka br hesapet mir, se nj pjes e ksaj siprfaqeje toke, pikrisht ajo q ka n pronsi Fazli, sht bler n kundrshtim me ligjin Pr tokn bujqsore. Ministria e Ekonomis, n studimin e saj nuk ka marr parasysh n asnj moment mnyrn se si sht zbatuar ligji pr shitblerjen e toks, duke kaluar ksisoj direkt n fazn
LIGJI Referuar nenit 4 t ligjit 7501 Pr Tokn, citojm se Personave juridik a fizik t huaj u jepet n prdorim me qira truall pr ndrtime. Qllimi dhe koha e prdorimit prcaktohet me kontrat t veant.
7501
BERISHA
Kryeministri Sali Berisha sht shprehur pak koh m par se ka nj projekt real pr ndrtimin e nj TEC-i t madh prej 800 megavatsh, rreth 8 her m i madh se TEC-i i Vlors, dhe pr ndrtimin e termocentraleve t tjera. Porto Romano, - tha kryeministri, - do t jet porti kryesor energjetik i Shqipris. Ne do t shkojm edhe drejt TEC-ve
teknike t ksaj vepre. N kto kushte, kjo ministri duhet t ndalet dhe ti analizoj kto fakte e m pas t vendos pr zbatimin e projektit t saj.
m t mdha, por nuk do ta ndrtojm n breg, - theksoi kryeministri duke shtuar se Porto Romano nuk sht i prshtatshm pr ndrtimin e centralit nuklear, por do t przgjidhet me kujdes vendi, pasi duhen plotsuar disa kushte. Kryeministri theksoi se n Porto Romano nuk do t ket central brthamor, por do t ket TEC-e me gaz, naft dhe me qymyr.
EDISUD Spa, REDAKSIA: Redaktor i Politiks: Erl Murati, Redaktor i Suplementeve: Rezarta Delisula, Redaktor i Specialeve: Artan Hoxha, Redaktor i Rretheve: Trndafile VISHA, Kultura: Admirina PEI, Ndrkombtare: Elira anga, Art Designer: Nevila SAMARXHI. ADMINISTRATA: Prgjegjse e Financs: Lindita DODE, Shprndarja: Oltiana Hoxhallari, Cel 0682090378, Marketingu: Ilda ISUFI, Cel:0682074415-email:marketing@gazetashqiptare.com, ADRESA: Ish-Drejtoria e Uzins s Autotraktorve, Tiran - Tel:(04) 2359-104 Tel&Fax:(04) 2359-116 Marketingu: Tel:(04) 2359-104/359-123. Tiran, Internet: www.balkanweb.com, Email: gazetashqiptare@balkanweb.com; redaksia@gazetashqiptare.com, SHTYPUR n Konica color
FAQJA E PARE - 3
FAKTET
Edhe m optimiste sht fjalia e fundit q mbyll kt sqarim t saj pr mediat: Pas do stuhie vjen koh e mir, dhe n dritn e diellit nuk mund t fshihet as e vrteta, e as mashtrimi. Si rezulton nga dokumentet hipotekore, Fazli ka bler disa hektar tok n Porto Romano n emr t kompanis Crown Acquisitions. Kjo kompani rezulton ligjrisht e shitur tek Altaria Research Limited m 20 qershor t 2007s, dhe ka regjistruar blerjen e toks m 1 gusht 2007. Administratore e kompanis qipriote sht avokatja F lutura Kola, bashkpronare n studio me Argita Malltezin. Fazli ngul kmb q dhe kjo kompani sht e tij. Nse kjo sht e vrtet, ai duhet t arrestohet sapo t zbres n Shqipri, pr shkak t nj mashtrimi financiar q ka br me shitjen fiktive n shumn 1.750 milion euro. Po e vrteta reale sht se pas studios Kola & Associations sht thjesht Argita Berisha, bashkpronare me Flutura Koln, pr t ciln ajo shprehet n reagimin e djeshm se nuk ka asnj lidhje me shtjen e Porto Romanos. Pra vajza e kryeministrit pretendon se ortakja e saj Kola, nuk ka lidhje me Fazli, ndrkoh q dokumentet shkresor pretendojn t kundrtn. Pr t ngelur tek praktika e ndjekur pr shitjen n fjal, sqarojm se firma qipriote nuk solli ndonj prfaqsues t sajin n Shqipri, por autorizoi me nj prokur t posame pikrisht avokaten Kola. Dokumentet tre gojn se firma qipriote e ka lshuar prokurn e prfaqsimit q n datn 14 maj 2007 (koh n t ciln administrator ishte Z. Isufi), ndrsa avokatja Kola m datn 20 qershor 2007, firmosi kontratn e shitjes. Nga termat e kontrats del se fir ma Crown Acquisitions u shit pr nj vler prej 1 milion e 700 mij eurosh, ndrsa n kontrat nuk prcaktohej asnj aset i firms. N prokurn e lshuar ng a Qipro, avokates i krkohej t bnte blerjen dhe m tej regjistrimin e firms pr llogari t qipriotes Altaria Research Limited.
Faximile e aktit t themelit t kompanis Alpha shpk, ku Shpresa Breani rezulton eksperte e par kontabl e kompanis
Faximile e kontrats s blerjes s kompanis Crown Acquisitions nga avokatja Flutura Kola, n emr t kompanis Altaria Research Limited q ka t bj me parkun energjetik n Porto Romano. Shrbimet e kryera nga studioja ime pr z.Fazli nuk kan t bjn me sektorin publik. Nuk kam qen antare e asnj bordi, komisioni, apo grupi t fardolloji q sht marr me procesin ligjor, apo dolloj procesi t ngjashm q lidhet me parkun energjetik t Porto Romanos. N dijenin time, ky fakt vlen dhe pr avokaten Flutura Kola. Sfidoj mashtruesit t cilt pretenduan se disponojn prova pr pjesmar r jen time n kt proces, q ti bjn ato publike, - pretendon Argita n reagimin e saj. M tej, ajo vijon duke thn se individt dhe grupet q kan si buk t prditshme mashtrimet mbrohen nga fakti q un, pr nj kod moral t familjes sime, nuk i drejtohem gjykats. Pr vajzn e kryeministrit, ato q jan shkruar n media jan mashtrime dhe koha i ka fashitur. Argita Malltezi e mbyll sqarimin e saj me fjalt: do detaj i aktivitetit tim profesional sht trsisht konform rregullave dhe ligjeve n fuqi.
Faximile e ekstraktit t falsifikuar t QKR, ku sht fshir emri i Shpresa Beranit, ekspertes kontabl t kompanis Alpha shpk
4- POLITIKE
DOSJA FAZLI
REAGIMET
SKENDER GJINUSHI Ngjarjet m t fundit tregojn se Berisha sht n krye t t gjitha skandaleve: ai sht organizatori i Grdecit; i vjedhjes qindra milionshe n rrugn Durrs-Kuks; i shtjes Fazli dhe i zhdukjes s Remzi Hoxhs. T gjitha kto shtje nuk mund t zbardhen pa largimin e ksaj qeverie
ILIR MET A META Kjo sjellje antikushtetuese dhe anti-institucionale e kryeministrit, kompromenton rnd edhe iniciativn e tij pr t br nj ligj t ri pr Prokurorin, i cili, sikurse kemi denoncuar shum qart edhe m par, ka si objektiv t vetm eliminimin e pavarsis kushtetuese t ktij institucioni jetik
everia t respek toj Ku s h tetutn, - ky ishte reagimi i djeshm i ve n d e ve antare t BE-s pr prplasjen e fundit mes ekzekutivit dhe Prokuroris s Prgjithshme. Ata m pare kishin shprehur shqetsimin e tyre pr kto zhvillime. Kto zhvillime mund t sjellin ndrhyrje t teprta dhe ko n f l i k t e t m u n d s h m e m e s i n s t i t u c i o n e ve n vend, - theksohet n deklarat. Pr ta shmangur kt prplasje n kohn e d u h u r, a m b a s a d o r t e vendeve t BE-s i bjn thirrje palve q t respektojn dispozitat kushtetuese. Ne i bjm nj thirrje t forte t gjithve, kryesisht qeveris, t resp e k t o j d i s p o z i t at , p a rimet e mirqeverisjes, pjes e t cilave sht edhe llogaridhnia prball ligjit. Ky sht reagim i shkurtr dhe tejet i ashp r, i n g j a s h m m e re agimin e SHBA-s br nj dit m pare lidhur me zhvillimet e fundit n vend, kryesisht n pr plasjen prokurori-ekzekutiv. Kom u n i t e t i n d rko m b t a r ishte tejet aktiv q nga e hna, takimet me njritjetrin, por edhe me Presidentin Bamir Topi, kan pasur n qendr t vm e n d j e s p i k r i s h t re formn n drejtsi, e m s shumti faktin q prokuroria po cenohet nga maxhoranca. Dy dit m pare reagoi ambasada amerikane, e cila vuri n dukje pikrisht kt shqetsim t tyre; ne jemi t shqetsuar nga veprimet e fundit
POZICIONI Qeveria nuk heq dor nga hetimi ndrkombtar pr shtjen Fazli. Ajo sfidon Prokurorin e Prgjithshme, por edhe komunitetin ndrkombtar q ka krkuar hetim jasht presioneve t jashtme. Patozi prmendi dje se hetimi nuk sht vetm sfid politike, por edhe teknike.
akuzat e ngritura nga ky formacion politik jan t vrteta apo jo. Ato t verifikohen nga nj trup hetuesish ndrkombtar dhe hetuesish shqiptar, e cila do ta bnte m t shpejt rezultatin e hetimit, - u shpreh dje Patozi. Por ai nuk sqaroi se si do t arrihet ky bashkpunim mes hetuesve ndrkombtar dhe atyre shqiptar, pasi hetuesit nuk jan n varsi t ekzekutivit, i cili po e krkon edhe nj hetim t till. Hetimi ndrkombtar bhet me iniciativn e qeveris pr dy shtje, n mnyr q ekspertt e huaj ti bashkngjiten trups s ekspertve shqiptar pr t arritur n nj konkluzion t prbashkt pr implikimin e mundshm t qeverisnshtjenFazli,-theksoi m tej Patozi. Dy dit m pare ishte Kryeministri q bri krkesn prnjhetimndrkombtarpr shtjen Fazli dhe nse qeveria sht implikuar n ndonj afer korruptive. Sipas Berishs, kjo do t jepte versionin e drejt t nj shtjeje q ka ngritur aq shum shqetsim n media, te komuniteti ndrkombtar , si dhe t opozits.
POLITIKE - 5
PDK Ne na vjen m t vrtet keq q kryeministri i vendit gjen koh t merret dhe shpenzon energji t pafundme me nj biznesmen nga Bosnja, i cili gjithsesi duhet t respektoj ligjet dhe institucionet kushtetuese shqiptare, sa koh q ushtron veprimtarin e tij n Shqipri, dhe nuk gjen koh prej m shum se dy vjetsh t mbledh tryezn e aleatve PETR O KOI PETRO Kreu i PS91 u ka dorzuar dje tri grupeve parlamentare t opozits nj projekt pr t forcuar aksionin politik prball Berishs. T ndrpresim do bashkpunim me qeverin e kapur t kryeministrit Sali Berisha, deri n formimin e nj qeverie me kryeministr t ri, - sht nj nga 6 pikat e projektit.
AR TUR DUKALLARI ARTUR PDS bashkohet me shqetsimin e shprehur nga ambasada amerikane n Tiran dhe vlerson se pavarsia e organit t akuzs, ashtu si ajo e gjykatave, sht e shenjt dhe duhet respektuar n do rast. PDS krkon srish dorheqjen e kryeministrit Berisha dhe dorzimin e tij prpara drejtsis.
kspertt ligjor he dhin posht dhe e cilsojn absurde nismn pr nj grup hetimor ndrkombtar t hedhur n tre g nga kryeministri Sali Berisha, n lidhje me shtjen Fazli. Sipas konstitucionalistit Gent Ibrahimi, edhe komisioni hetimor parlamentar dhe rezultatet e tij do t jen paragjykuese pr hetimin dhe nuk do t sjellin asgj. Nisma pr nj grup hetimor ndrkombtar sht absurde. Mund t them me siguri absolute q nuk ekziston asnj baz ligjore dhe kushtetuese pr t ndryshuar kursin n rastin konkret. Ky sht nj rast si mijra e mijra raste t tjera q institucioni i akuzs ballafaqohet n jetn e vet institucionale dhe nuk ka asnj arsye pse ky rast t hetohet ndryshe, - shprehet konstitucionalisti i njohur. N t njjtn linj edhe juristi Spiro Pei, ish-ministr drejtsis dhe aktualisht deputet i pavarur e cilson t pakuptimt zellin e maxhorancs pr nj hetim ndrkombtar t shtjes Fazli. N lidhje me kt shtje, un nuk e kuptoj se far ka parasysh kryeministri kur deklaron hetim ndrkombtar, pasi pyetja m e thjesht q lind sht se kush do ti prcaktoj prokurort e huaj, - sqaron Pei n nj prononcim t tij dhn pr mediat vizive. Duke u fokusuar mandej tek procedurat e ndjekura nga organi i akuzs n lidhje me ftesn pr paraqitje t krkuar ndaj Damir Fazli npr mjet komunikimit verbal, ai e konsideron kt
GENT IBRAHIMI Nisma pr nj grup hetimor ndrkombtar sht absurde. Ky sht nj rast si mijra e mijra raste t tjera, q institucioni i akuzs ballafaqohet n jetn e vet institucionale dhe nuk ka asnj arsye pse ky rast t hetohet ndryshe, shprehet konstitucionalisti i njohur
si ligjore. Kodi i Procedurs Penale e pranon dhe kt form njoftimi pr shkak t rrethanave dhe ktu nuk ka asgj antiligjore, saktson Pei. Sa i prket propozimit t kryeministrit pr ngritjen e nj komisioni hetimor parlamentar pr t verifikuar prplasjet e fundit mes prokuroris dhe ministris s Drejtsis lidhur me t njjtn shtje, ai shton se marrdhniet mes ktyre dy institucioneve r regullohen me ligj, ndaj nuk ka far t hetohet. Ndrkaq, avokati Vladimir Mee mendon se prokuroria ka zbatuar ligjin gjat procedurave t ndjekura n shtjen Fazli. Kodi i Procedurs Penale e pranon sipas tij edhe njoftimin verbal me telefon, e cila sht nj procedur e ndjekur edhe m par nga organi i akuzs, por q n kto momente sulmohet nga politika, pr shkak se n
SPIR O SPIRO PEI N lidhje me kt shtje, un nuk e kuptoj se far ka parasysh kryeministri kur deklaron hetim ndrkombtar, pasi pyetja m e thjesht q lind sht, kush do ti prcaktoj prokurort e huaj, sqaron Pei, i cili shton se procedurat e ndjekura nga prokuroria kan qen trsisht ligjore
sistemin e drejtsis n Shqipri ka dy standarde. Ndeshemi shpesh me prdorimin e ktij standardi. Nse nuk do t kishte interes nga politika, nuk do t ishte br fare zhurm. Ka dhjetra raste kur prokuroria ka vepruar dhe askush nuk ka ngritur zrin, ashtu sikurse ka raste kur procedimi penal nga prokuroria nuk ka filluar ather kur duhet t fillonte dhe ka pasur zhurm, - ka deklaruar Mee n nj prononcim t djeshm pr mediat vizive. Ai e cilson pronn e bllokuar t biznesmenit serbo-boshnjak, si nj procedur t ndjekur edhe m par nga prokuroria. Sipas tij, edhe n kt rast ka pasur dy standarde t zbatimit t ligjit n vend. do vendim q prokuroria e merr, duhet t ket n mbrojtje interesat e qytetarit dhe pr do sekuestrim prone duhet t vihet n dijeni pronari i
VLADIMIR MEE Kodi i Procedurs Penale e pranon edhe njoftimin verbal me telefon, e cila sht nj procedur e ndjekur edhe m par nga organi i akuzs, por q n kto momente sulmohet nga politika, pr shkak se n sistemin e drejtsis n Shqipri ka dy standarde, - v n dukje avokati Mee
ksaj prone, - ka shtuar Mee. Kryeministri Sali Berisha, n nj konferenc t posame pr shtyp dy dit m par tha se do krkoj hetim ndrkombtar pr shtjen Fazli. Ai shtoi se krahas ktij hetimi do ket dhe nj komision parlamentar pr kt shtje. Jam sot para jush pr t informuar qytetart shqiptar se qeveria vendosi t krkoj hetim ndrkombtar pr problemet e dala ditt e fundit. Ky vendim nuk merret n mnyr absolute, pr morin e shpifjeve dhe trillimeve t pafundme ndaj cilitdo person. Ky vendim merret pr dy arsye: E para, n rast se faktohet se qeveria shqiptare i ka dhn qoft edhe 1 qindark t vetme nga fondet publike biznesmenit Damir Fazli, kuptohet se kjo qeveri i ka dhn atij miliarda. Kjo sht e detyrueshme pr tu sqaruar, - tha Berisha.
6- POLITIKE
pasur parasysh bashksin shqiptare n Itali, e cila sht e integruar plotsisht n jetn e ktij vendi, dhe theksoi se ky liberalizim do t mundsonte lvizjen e lir t njerzve, mallrave, do t r riste edhe shkmbimet ekonomike, tregtare, kulturore, etj.
entativat e max horancs pr t cenuar pavarsin institucionale nuk kan t sosur. Ksaj here n shnjestr t demokratve sht vendosur Kshilli Kombtar i Radio-Televizionit. Selia blu krkon t marr vendin e mbetur bosh n kt institucion pas shkarkimit t nnkryetarit Frano Kulli pak dit m par. N mbledhjen e djeshme t komisionit parlamentar t medias, kreu i deputetve t PD-s, Astrit Patozi paraqiti n emr t shumics dy kandidatura pr kt pozicion vakant, prkatsisht Altin Ndroqi dhe Ermal Gjonaj. Ndrkoh q n baz t ligjit, procedurave dhe standardeve n emrimin e antarit t KKRT-s, kandidaturat duhet t ishin nga shoqria civile. Pikrisht ky fakt, ka sjell reagimin e ashpr t opozits e cila akuzoi maxhorancn se po shkel hapur ligjin dhe po cenon rnd pavarsin e ktij institucioni. Ligji pr median elektronike e kemi ktu dhe nj nga pikat thot se duhen patjetr katr kandidatura. Nse doni ta zgjidhni kt shtje me forcn e kartonit, bjeni, ne nuk ju pengojm se n fund t fundit e ke dhe n Kushtetut barazin e shtetasve pr t konkurruar. Ktu iu hiqet mundsia organizatave joqeveritare q t propozojn, pasi ne kemi vetm nj propozim me dy emra nga nj parti politike. Kemi shkelje t ligjit, - dek-
ASTRIT PA TOZI PAT PD-ja krkon q dy npuns civil t depolitizuar, si zotrinjt Altin Ndroqi dhe Ermal Gjonaj, q nuk kan asnj lidhje me partit politike dhe q kan nj prputhje t plot me kriteret ligjore, t jen njri prej tyre zvendsues t vendit vakant n KKRT, - u shpreh kreu i grupit kuvendor t PD-s. laroi kryetarja e komisionit, Valentina Leskaj, njhersh numri nj i deputetve socialist. Pretendimi i saj sht hedhur posht nga Patozi, q e cilsoi shum transparente procedurn e ndjekur nga PD-ja. Kishte dhe mnyra t tjera m atraktive pr ta br kt, por nuk kemi dashur ta bjm
VALENTIN A LESKAJ VALENTINA Maxhoranca po shkel procedurat dhe standardet n emrimin e antarit t KKRT-s. Kandidaturat n komision duhet t ishin nga shoqria civile, sikurse e parashikon ligji. Ktu iu hiqet mundsia OJF-ve q t propozojn, pasi kemi vetm nj propozim me dy emra nga nj parti politike, - tha Leskaj. thjesht dhe vetm pr t qen transparent. Pra, thjesht dhe vetm sht iniciativ e grupit parlamentar t PD-s q krkon q dy npuns civil t depolitizuar, q nuk kan asnj lidhje me partit politike dhe q kan nj prputhje t plot me kriteret ligjore, t jen zvendsues t vendit vakant
ALFRED DALIPI Nga t dy zotrinjt e propozuar nga PD-ja, duhet t bhen deklaratat personale mbi prkatsin apo jo t tyre n subjekte t caktuara politike. Deklarimet e tyre t futen nn nj verifikim t komisionit, i cili duhet t shprehet m pas nse i plotsojn apo jo kriteret pr t qen antar i KKRTs, - theksoi Dalipi. n KKRT, - u shpreh Patozi. Me forc kartoni shumica ra dakord t vazhdonte diskutimin pr dy kandidaturat, por krcnimi i opozits pr t ln mbledhjen e komisionit e detyroi at t bjer dakord pr ti krkuar edhe organizatave jo qeveritare t sjellin propozimet e tyre pr vendin bosh.
panja garanton mbshtetje t plot pr antarsimin e shpejt t Shqipris n NATO. Mbshtetja i sht dhn Kryetares s Kuvendit, Jozefina Topalli gjat vizits s saj n Spanj nga kreu i qeveris, Jose Luis Rodrigez Zapatero. Kryeministri spanjoll e vlersoi kt vizit t Kryetares s Kuvendit t Shqipris, si nj vizit shum t rndsishme q do t nxis t tjera shkmbime vizitash mes dy vendeve dhe do t rris nivelin e bashkpunimit. sht shum e rndsishme pr ne, - tha Kryetarja Topalli, - q Spanja ishte ndr vendet e para q ratifikoi MSA-n, Shqipri-BE. Shpresojm q gjithashtu, vendi mik spanjoll do t ratifikoj s shpejti edhe Protokollin e antarsimit t Shqipris n NATO. Kryeministri Zapatero garantoi Kryetaren e Kuvendit se procesi i ratifikimit t ktij protokolli nga Spanja do t prfundoj brenda nj kohe t shkurtr, dhe se Spanja mirpret antarsimin e shpejt t Shqipris n NATO. Kreu i qeveris spanjolle theksoi se sht n pritje t vizits s Kryeministrit shqiptar Berisha, n Spanj. Kryetarja e Kuvendit tha se do t ishte n nderin dhe knaqsin e Shqipris t pres n nj vizit s afrmi edhe Kryeministrin Zapatero.
AKTUALITET - 7
SHKURT
Apeli: 35 vjet burg tre trafikantve t heroins
Gjykata e Apelit pr Krimet e Rnda vendosi t lr n fuqi vendimin e Gjykats s Shkalls s Par, pr cilsimin fajtor dhe dnimin me 35 vjet burg pr tre t akuzuar pr trafik heroine. Sipas vendimit t gjykats, Artan Alia dhe Dejvis Koleci, do t qndrojn nga 12 vjet prapa hekurave. Ndrsa, Myrteza Bejo u dnua me 11 vjet burg. Tre t pandehurit u vun n pranga nj vit m par, pran urs Vasil Shanto n Tiran. N makinn tip Audi A3, me targe BR 9897 A, n pronsi t Aliaj t , p o l i c i a z bu l o i d h e sekuestroi nj sasi prej 10 kg heroine, si dhe 4 kg e 960 g ram prziers t lnds narkotike, t ciln trafikantt e kishin fshehur n nj televizion.
17-vjear. Silvan Meta sht marr n pyetje nga oficert e policis gjyqsore t Antidrogs n lidhje me origjinn, mnyrn e sigurimit t hashashit dhe rrjetin e shprndarsve. Vet i ar-
restuari msohet se ka mohuar akuzn e shpr ndarjes s drogs, ndrsa ka kmbngulur se ai vet ishte prdorues dhe e kishte bler pr ta tymosur vet hashashin.
rhiqet pas 30 mua jsh nga posti i drej torit t Policis s Tirans, drejtuesi i par, Muhamet Rrumbullaku. Drejtori i Prgjithshm i Policis, Ahmet Preni dje ka pranuar krkesn e kryepolicit t Tirans pr tu larguar nga kjo detyr pr shkaqe shndetsore. Ndrsa, e ka emruar n postin e drejtorit t Akademis s Policis Arben Zylyftari. N postin e Rrumbullakut sht komanduar deri n nj vendim t dyt, Hamdi Fiore, drejtori i Forcave Speciale. Fiore ka shrbyer si shef i shtabit t repartit RENEA, ndrsa sht komanduar n dy vjett e fundit si drejtor policie n Gjirokastr dhe Elbasan, respektivisht 3 muaj dhe nj muaj e gjysm. Po dje jan firmosur lvizjet dhe emrimet pr drejtuesin e par, Jashar Vreka, nga drejtor i Akademis s Policis, n kshilltar i Drejtorit t Prgjithshm t Policis. Ndrsa kshilltari Shklqim Sao, sht emruar drejtor i Drejtoris s Arsimimit Policor n Departamentin e Trajnimeve. Drejtuesi Edmond Rizai l postin e zvendsdrejtorit pr Hetimin e Krimeve n Policin e Tirans dhe emrohet kshilltar i Drejtorit t Prgjithshm. N vendin e Rizait komandohet nga detyra e shefit t operacioneve speciale, kryekomisari Arben Caka.
goditjen e grupeve dhe individve me rrezikshmri t theksuar shoqrore, nga t . cilat, 54 n fushn e drogs. Gjat ksaj periudhe, policia e Tirans me operacionet e saj
REPUBLIKA E SHQIPERISE
AUTORITETI I KOMUNIKIMEVE ELEKTRONIKE DHE POSTARE-AKEP
Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare- AKEP, (ish Enti Rregullator i Telekomunikacioneve ERT) Ju njofton
qe ne zbatim te ligjit Nr.9918 date 19.05.2008 me Vendimin Nr.495, date 19.09.2008 te Keshillit Drejtues ka miratuar Rregulloren mbi njoftimin sipas Regjimit te Autorizimit te Pergjithshem e cila eshte publikuar ne faqen e internetit www.akep.gov.al/publikime Sipas kesaj Rregulloreje, cdo subjekt qe ushtron aktivitet ne fushen e komunikimeve elektronike nen regjimin e licensave do te vazhdoje aktivitetin ne perputhje me rregulloren e sipercituar dhe duhet te dorezoje Formularin e Njoftimit brenda nje muaji nga data e publikimit te kesaj rregullore. Pas paraqitjes se Njoftimit, AKEP do te terheqe Licensen ekzistuese me Vendim te Keshillit Drejtues.Nese Licensa perfshin te drejta per dhenien e te drejtave te perdorimit te numrave dhe frekuencave, AKEP do te leshoje nje vendim qe jep te njejtat te drejta(autorizim individual) per te perdorur numrat dhe frekuencat per te njejten periudhe kohe si dhe me pare dhe sipas te njejtave kushte. Regjistrimi ne Regjistrin e Ofruesve te Rrjeteve dhe Sherbimeve do te behet vetem nese formulari i Njoftimit do te jete plotesuar sakte.Ky Regjister publikohet ne faqen e internetit te AKEP.Bashkengjitur do te gjeni formularin e Njoftimit, per plotesim dhe paraqitje ne AKEP.
TIRANE- Nj 48-vjear ka denoncuar n polici ishdhndrin e tij, se nprmjet telefonit e kishte krcnuar pr shkak t divorcit. Fatos Ahmeti ka depozituar n Komisariatin numr 1 t Policis s Tirans, kallzimin penal pr Geri Lazrin, 29 vje, ish- bashkshort i vajzs s tij. Sipas Ahmetit, 29vjeari e akuzonte se kishte ndikuar mbi t bijn, duke mundsuar divorcin e tij. Lazri e merrte n telefon dhe e krcnonte, pr shkak se sipas tij, i kishte prishur familjen dhe e kishte ndar
8 - AKTUALITET
TRAGJEDIA E GERDECIT
HETIMET
Organi qendror i akuzs: Ende asnj akuz konkrete pr Mediun
Klodiana Lala shmia e Henry Tomeit i cilsuar si zot i lufts, sht nj prov kye pa t ciln tragjedia e Grdecit nuk mund t cilsohet e zbardhur. Prokuroria e Prgjithshme krkon dshmin e zviceranit t njohur ndryshe me emrin Heinrich Thomet, prfaqsues i firms Evdin LTD me seli n Qipro, q ishte nnkontraktuar nga kompania AYE e Efraim Diverolit, pr tregtin e armve nga Shqipria drejt Afganistanit. Akuza qendrore nprmjet nj letr-porosie drejtuar autoriteteve zvicerane krkon q pr llogari t saj t pyetet Tomei, i cili ka gjasa tu jap prgjigje mjaft pyetjeve t mbetura enigm pr grupin e prokurorve n lidhje me pistn e trafikut t armve. Prokuroria e Prgjithshme u tregua shum e rezervuar n lidhje me pyetjet q u jan drguar autoriteteve zvicerane, t cilave duhet tu prgjigjet prfaqsuesi i Evdin LTD. Prokuroria ka krkuar dhe dshmin e Efraim Diverolit, si dhe informacion pr firmn Evdin LTD, por letr-porosit nuk jan ekzekutuar ende, duke krijuar nj ngr t madh pr hetimet. Zvicerani Henry Tomei sht nj ndr personazhet kye, q mund t jap mjaft detaje pr g rupin e prokurorve q po hetojn rreth tragjedis s Grdecit. Prfaqsuesi i Evdin LTD me seli n Qipro, ishte nnkontaktuar nga kompania e Diverolit, 21-vjearit q fal nj kontrate t nnshkruar me Pentagonin drgoi n Kabul fishek kinez t marr n Shqipri, n nj koh kur ligji amerikan e ndalonte nj gj t till. Emri i zviceranit doli n sken pak dit pas tragjedis s Grdecit. Ai u prmend nga Kosta Trebicka, biznesmeni q denoncoi trafikun e armve nga Shqipria drejt Afganistanit, q gjeti vdekjen 3 jav m par n Lekas t Kors. N dshmin e tij, Trebicka saktsonte se Henry Tomei erdhi n Tiran s bashku me Efraim Diverolin dhe zhvilloi nj takim me zyrtar t kompanis shtetrore MEICO, pr t biseduar dhe rn dakord pr tregtin e jashtligjshme t armve. Pak dit m par, prokuroria e Prgjithshme u sht drejtuar autoriteteve zvicerane me nj letr-porosi, ku u krkohet q Henry Tomei t merret
TRA GJEDIA TRAGJEDIA KRKESA Prokuroria e Prgjithshme shqiptare ka krkuar nga autoritetet zvicerane marrjen n pyetje t Henry Tomeit, pr llogari t hetimeve q po kryhen pr tragjedin e Grdecit
n pyetje pr llogari t drejtsis shqiptare, pasi konsiderohet si nj ndr personat ky q ka dijeni pr aferat n trafikun e ar mve dhe tragjedin e Grdecit. Dshmia e zviceranit t cilsuar si zot i lufts, pritet t hedh drit mbi t gjith afern korruptive ku dyshohet se jan prfshir zyrtar t lart t Ministris s Mbrojtjes. Po ashtu, prokuroria ka krkuar dhe nga autoritetet qipriote, q t japin informacion mbi kompanin Evdin LTD, si dhe t zbardh transaksionet e saj bankare. Po nprmjet nj tjetr letr-porosie, organi qendror i akuzs ka krkuar nga autoritetet amerikane marrjen n pyetje t personazhit ky n tr kt histori, Efraim Diverolit, presidentit t AEY-s. Asnjra prej ktyre tri letr-porosive nuk sht ekzekutuar, duke br q hetimet pr tragjedin e Grdecit t mbeten disi peng, me gjithse prokuroria deklaron se jan n pun e sipr. Shprthimi i fabriks s montimit t municioneve n Grdec m 15 mars t ktij viti, u shoqrua me pasoja tejet t rnda. Plot 26 persona humbn jetn, 300 t tjer u plagosn rnd, si dhe u shkaktuan mjaft dme materiale. Ngjarja e rnd q ndodhi vetm pak metra larg kryeqytetit, nxori n drit aferat korruptive t kryera me dijenin e zyrtarve m t lart qeveritar, q morn jet t pafajshme. Si prgje gjs pr tragjedin, n pranga ran biznesmeni Mihal Delijorgji, njkohsisht a d m i n i s t r a t o r i A l b a Demil, fir ms q bnte montimin e municioneve; Ylli Pinari, ish-drejt o r i ko m p a n i s s h tetrore MEICO dhe Dritan Minxolli, ish-drejtor i fabriks s vdekjes. Mbi supet e tyre rndon akuza e vrasjes m a s ive , ndrkoh q person nn hetim sht marr dhe ish-ministri i Mbrojtjes, Fatmir Mediu. Pas heqjes s imunitetit nga Parlamenti, Mediu mbrriti n prokurori ku dha shpjegime t hollsishme, por edhe kur kan kaluar tet muaj nga tragjedia e rnd, ndaj ish-ministrit nuk sht ng ritur ende asnj akuz. Krahas hetimeve pr zbardhjen e shprthimit tra gjik t mesmarsit, prokuroria nuk ka ln pas dore as pistn e trafikut t armve.
TAKIMI
EVDIN L TD LTD Firma Evdin LTD me seli n Qipro, rezulton t jet e regjistruar n emr t Henry Tomeit, e q ishte nnkontraktuar nga kompania AEY e Efraim Diverolit, pr tregtin e armve nga Shqipria drejt Afganistanit
FA TMIR FATMIR MEDIU Ish-ministri i Mbrojtjes, Fatmir Mediu sht marr si person nn hetim pr tragjedin e rnd t 15 marsit n Grdec. Pas heqjes s imunitetit nga Parlamenti, Mediu sht marr n pyetje nga prokurort e shtjes, por ende ndaj tij nuk sht ngritur ndonj akuz. Mediu dyshohet se ka konsumuar element t veprs penale t shprdorimit t detyrs
MIHAL DELIJOR GJI DELIJORGJI Administratori i shoqris Alba Demil q bnte montimin e municioneve n Grdec, ndodhet n qeli q prej 18 marsit t ktij viti, tri dit pas ngjarjes q tronditi mbar opinionin publik. Biznesmeni i shumprfolur pr lidhjet me politikn, akuzohet pr vrasje masive. Gjykata ka vendosur ndaj tij masn e siguris arrest me burg
YLLI PIN ARI PINARI Ish-drejtori i kompanis shtetrore MEICO, sht i vetmi nga zyrtart e ministris s Mbrojtjes, i vn n pranga si prgjegjs pr tragjedin e Grdecit. Ai ndodhet n qeli nn masn e siguris arrest me burg pr akuzn e vrasjes pr shkak t cilsive t veanta t viktims, t dy ose m shum personave. Pinari dyshohet dhe pr trafik armsh
DRIT AN DRITAN MINX OLLI MINXOLLI sht i pandehuri i tret, i cilsuar si prgjegjs pr ngjarjen tronditse t mesmarsit t ktij viti n Grdec. Ishdrejtori teknik i fabriks s montimit t municioneve akuzohet pr vrasje masive. Ai ndodhet n qeli q prej 8 muajsh. Sipas prokuroris, Minxolli dyshohet t jet nj ndr personat e implikuar n trafikun e armve nga Shqipria drejt Kabulit
AXHENDA
sot
Dielli lind n ora 05.57 dhe perndon n ora 19.31
PARASHIKIMI
sot
I MOTIT NE RRETHIN E
TIRANES
nesr
Temperatura e parashikuar pr nesr n TIRAN
Lagshtira 83 %
Maksimale
22 10
Maksimale
21 9
Minimale
Minimale
azeta Tirans
e
Parashikohet zgjerimi i varrezave t Tufins dhe vijimi i bulevardit "Zogu I", te zona e Trenit
TAKIMI N vijim t ktij turi konsultimesh, kryetari i Bashkis, Edi Rama ka bashkbiseduar me banort e Njsive Nr. 4-8-9-11, territori i s cilave bn pjes n zonat q do t zhvillohen prgjat fazs s par/dyt, t zhvillimit t Planit Rregullues.
SYNIMET E PLANTI PER NJESITE BASHKIAKE NR. 4-8-9-11 1. N kt territor parashikohen t krijohen 5 sub/ nn - qendra t rndsishme. a. Kodr Kamza = kampus dhe zon mikse b. Josif Pashko dhe Pularia = stacion treni dhe zon mikse c. Pjes te Treni dhe Blloku i Magazinave = vijim i bulevardit, zon polifunksionale d. Kinostudio = pol kulturor e funksione mikse e. Reparti ushtarak dhe zona te Antibiotiku = kampus universitar, zon krkimesh shkencore dhe zone mikse Krijimi i Parkut prgjat lumit t Tirans Krijimin e Parkut gjat shinave t trenit, kalimi nntok i hekurudhs, pr t facilituar lidhjen organike, midis Lindjes dhe Perndimit dhe lidhjen e gjelbrt midis qendrs e Parkut t Paskuqanit. Krijimi i brezave mbrojts t zonave ekologjikisht t ndjeshme (Mali i Dajtit, Lumi i Tirans etj) Lidhje e parqeve periferike (Paskuqani, Dajti), me an t transportit publik. Krijim i parqeve n zonat e reja pr zhvillim (rreth 20-30 % e zons, si hapsir kompakte) Krijimi i lidhjeve t shpejta t zons Promovim i transportit alternativ, ndrtimi i Unazs s Madhe, fuqizimi i transportit mbi shina: (tren, tram) Mundsi zgjerimi t shrbimeve spitalore, akses m i lehtsuar n kto territore (zgjerim te ish Uzina "Partizani") Prmirsim i Kampusit ekzistues n Kamz; Krijim i kampusit t ri n rrugn "Myslym Keta", sbashku me nj qendr krkimesh shkencore, laborator etj Fuqizimi me aktivitete i polit kulturor ekzistues n Kinostudio Zgjerim drejt Veriut t varrezave t Tufins (rezervim toke) Prshtatje e zonave t prodhimit dhe lidhje e tyre me transportin publik. Transformin i ish zonave industriale t degraduara, n zona me fuksione mikse (ekonomi, banim, sociale etj). Sistemim t hapsirave publike, n zonat tashm t formuara. Identifikim dhe vlersim t objekteve me vlera historike, arkitektonike t zons, prcaktimi i bonusit pr kto objekte, si nxitje pr t konservuar trashgimin kulturore. Ristrukturim urban, hapje rrugsh t reja n brendsi t blloqeve, etj
ne mund t'i japim vendit dhe t gjitha rajoneve t tij plane t ngjashme", - tha Rama. Prezantimi i planit t ri rregullues synon t krijoj bazn pr modelin e par t planifikimit t centralizuar. Rama tha se ky model sistemon hapsirat publike e objektet me vlera historike dhe arkitektonike t Tirans.
SYNIMET E PLANIT
N territorin e ktyre 4 minibashkive parashikohen t krijohen 5 nnqendra t rndsishme. Si qendra e Kodr Kamzs, ku do ngrihet kampus dhe zon mikse, te rruga "Josif Pashko" dhe ish-Pularia do ngrihet nj stacion treni i ri. Ndrsa pjesa te Treni dhe
CELULARET
komunikimin e prditshm t qytetarve shqiptare. Pepellashi sht shnuar si abonenti i 100 mijt i Eagle Mobile m datn 13 tetor 2008, plot 8 muaj pas hyrjes
Blloku i Magazinave do t vijoj me bulevardin "Zogu I". Sipas Planit, Kinostudio do t jet pol kulturor e do t ket funksione mikse. Pr sa i prket repartit ushtarak dhe zons te Antibiotiku, synohet t ngrihet kampus universitar dhe zon krkimesh shkencore. Gjithashtu, plani i ri rregullues synon krijimin e parkut prgjat lumit t Tirans si dhe krijimin e Parkut gjat shinave t trenit, kalimi nn tok i hekurudhs, pr t facilituar lidhjen organike midis Lindjes dhe Perndimit dhe lidhjen e gjelbr midis qendrs e Parkut t Paskuqanit. Prmirsim i kampusit ekzistues n Kamz; krijim i kampusit t ri n rrugn "Myslym Keta", s bashku me nj qendr krkimesh shkencore, laborator, jan disa nga synimet e planit. Krijimi i lidhjeve t shpejta t zons, promovimi i transportit alter nativ, ndrtimi i Unazs s Madhe, fuqizimi i transportit mbi shina: (tren, tramvaj), jan nj tjetr parashikim i tij. Gjithashtu, jan menduar mundsi zgjerimi t shrbimeve spitalore, akses m i lehtsuar n kto territore (zgjerim te ish-Uzina "Partizani"), si dhe zgjerim drejt Veriut t var re zave t Tufins (rezervim toke). Prparsi n kt plan i jepet edhe ristrukturim urban, hapje rrugsh t reja n brendsi t blloqeve, si dhe lidhje e parqeve periferike, Paskuqani e Dajti, me an t transportit publik.
2. 3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. 10. 11.
12. 13.
14.
10 - SPECIALE
PERSEKUTIMI KOMUNIST/2
HISTORIA
Rrfimi i djalit t organizatorit t kryengritjes s Postribs
Rezarta Delisula
SIBJ A SIBJA
shte vetm 31 vje, ather kur bashk me dy fmij t vegjl dhe dy valixhe n dor, i nxorn n rrug t madhe. I shoqi vrau veten n 17 shtator 1946 pas kryengritjes antikomuniste t Postribs dhe po t njjtin fat pati dhe vllai i tij. Nj tjetr kunat ia pushkatuan, ndrsa dy t tjer i burgosn n Burrel. Jetonte n nj dhom t vogl ku do mbrmje shtroheshin tri dyshek posht. Q nga 18 shtatori 1946, e deri kur mbylli syt, Nasibe Kazazi, gruaja e Jup Kazazit, nisi pashmangshmrisht kalvarin e vuajtjeve. Thon, q kush i ka dy dhamt e par t larguem, asht me fat n jet. Pr mue asht e vrtet. Pun tjetr si shkoi rryma e jets ma von, por un pata fatin e madh q u martova, m deshti e deshta burrin ma t mir q kishte Shqipnia, i pat thn djalit t saj gruaja q prpos presioneve arriti ti mbijetoj regjimit komunist.
HAMZA KAZAZI: Kur u vra baba Hysni Kapo vodhi dhomn e gjumit
rreth t atit, t cilt at nuk patn mundsi ta njihnin mir. Nasibja thoshte dhe e dinte mir q i shoqi gjat asaj periudhe ka ndihmuar jo vetm ballistt e legalistt, por edhe komunistt. Edhe pas shum vitesh shpesh ajo revoltohej dhe ndihej e fyer q komunizmi, disa fanatik t kqij e dallkauk e njollosnin me gjra t paqena, t kundrta e krejtsisht t pavrteta, bashkshortin e saj. Jupi ndenji vetm 6 muaj n drejtim t ministris dhe pas dorheqjes s bujshme, bashk me t shoqen menduan pr disa pushime n Shn Naum. Atje, ajo u takua e rrinte me Meli Dishnicn. E kishte shoqe, megjithse Meli ishte e re komuniste. M von Meli pati nj pun t zakonshme n nj zyr kuadri. Mesa u ka treguar e ma, Meli ishte njeri i mir e nuk i shihte gjrat si komunizmi dhe respektonte ata q kishin ideale t tjera. Ishte pikrisht Shn Naumi, ku Ymer Dhishnica i propozoi Jupit t bashkohej me Partin Komuniste. Ceremonia e martess s Jup Kazazit me Nasibe Bekteshin
Kshtu e thrrisnin t afrmit Nasibe Bekteshin, vajzn e lindur m 25 korrik 1915 n familjen e madhe atdhetare. I ati, Hasan Bekteshi ishte spikatur pr kontributin e veant q dha pr afrimin e tre besimeve n Shkodr. Kishte luftuar kundra turqve e malazezve qysh kur ishte 14 vje n krah me mikun e tij t ngusht Muharrem Kazazin, me t cilin pas disa vitesh u lidhn edhe me krushqi. Hasani kishte br shkolln turke t asaj koheshe autodidakt msoi t shkruaj e t flas italishten. I dal n Stamboll, Itali e Austri, si rrall njerz n at koh, ai i edukoi fmijt e vet drejt shkolls e gjuhve t huaja. Vajzat Minire, Adile, Fahrije e Nasibe kryen shkolln e murgeshave n Shkodr. Minirja ishte vajza e par myslimane shkodrane q shkoi n kt shkoll. Ato dinin disa gjuh t huaja dhe krahas merrnin dhe msime muzike. Nasibja n veanti kishte talent pr piktur, dhe
at e konfirmojn qndismat e saj, dizenjon e s cilave e sajonte vet. Djali i tij Teofiku studioi ekonomi n Austri dhe m i vogli i t gjithve, Selahedini, mjeksi n Itali. Profesor Doktor Selaudin Bekteshi (Selahedin n t vrtet, kshtu i thon n Shkodr) ishte ndr t part q vuri bazat shkencore t pediatris e hematologjis pr fmij. Duke qen se dy familjet, ajo e Kazazve e Bekteshve, kishin miqsi t ngusht prej vitesh, vendosn t lidhnin edhe krushqi. Nasibja u fejua me Jupin, me t cilin njiheshin e plqeheshin. Dasma u b sipas zakoneve shkodrane, me kostum kombtar t shtunn e me t bardha e moderne t dieln. Nasibja shkoi n Tiran, ku i shoqi Jup Kazazi punonte si ekonomist n Ministrin e Financave, mbas doktorats pr shkenca ekonomike n Torino t Italis. Ishte koha e Zogut, viti 1938. I vjehrri,
Muharrem Kazazi ishte n Shkodr. Zogu i kishte dhn titullin Kapidan nderi edhe pse t pes djemt i kishte republikan. N at familje u bnin diskutime politike e t gjith mendonin pr t mirn, avancimin dhe modernizimin e Shqipris e Kosovs. E rritur me ndjenjn e patriotizmit n shtpin e saj, ajo e gjeti kt ndjenj edhe m t theksuar n shtpin e Kazazve ku hyri nuse. Pas puns si ekonomist n ministri, Jupi pranoi t merrte nj pun me m rndsi e t bhej ministr n qeverin e re t Mustafa Krujs n vitin 1942. Pr t pranuar nuk qe vetm krkesa e Mustafa Krujs, por kryesisht insistimi i Xhevat Kors, q u b edhe ai ministr i Arsimit, ish-profesor i Jupit n gjimnazin e Shkodrs. Jupi sa u ba ministr, bleu nji makin Fiat t zakonshme e mtha se nuk donte as makin prej tyne (italianve) e se ishte i qet me t vetn, - u tregonte Sibja fmijve t saj
Nasibja jetoi e lumtur rinin e vitet e para t martess deri n vitin 1943 kur filluan persekutimi fashist, problemet e lufts e n fund t 1944s, tmerri i terrorit komunist. Jupi doli n mal n drejtimin e etave balliste t veriut. Nasibja me t shoqin shiheshin rrall, kur hynte ndonjher fshehurazi n Shkodr i veshur si katundar si dhe pr pak koh n Bog, ku ajo me djalin shkuan n bjeshk. N Bog i vinte ndonjher i shoqi, gjithmon i armatosur. Nasibja ishte shtatzn dhe n pranvern e vitit 1943 jetonte e fshehur, pasi krkohej prej italianve pr tu internuar n Itali. Fjalt ia kishin sjell shqiptar q punonin n administratn e komandn italiane. Nasibja u fsheh n shtpin e Qazim Ulqinakut, ku ishte dhn e motra Fahrija, e po n at shtpi m 18
gusht t vitit 1943 lindi vajzn, emrin e s vogls e zgjodhi Jupi, e pagzoi Liri. Pa u br dy jav nga lindja e vajzs, ai organizoi dhe komandoi Luftn e Reit prkatsisht m 30-31 gusht. Pas kapitullimit t Italis, ai ndenji pak koh n Shkodr e pas ardhjes s gjermanve del prsri n mal. Atje ishte bashk me misionin anglez pr veriun, kolonelin Neel (Nil) e kapitenin Hebberdine t R.A.F. Pr kt periudh, koloneli Neel m 19/10/1991, i ka shkruar vajzs s Jupit, Liris, se Jup Kazazi ka qen nj hero e se ai e kapiteni kishin mbetur gjall n at koh dhe kishin shptuar nga gjermant n saje t tij. Kto dy emra ia kishte ln Jupi Nasibes, pas nntorit t vitit 1944, q po ti ndodhte ndonj gj nga komunizmi, t krkonte ndihm internacionale, pr t e fmijt. Jup i dashtun po rrezikon jetn tande t re pr atdhe e pr liri, por mendo pr mue e n rradh t par pr djalin ton, e ai i prgjigjet: E dashtuna Sibe, mendoj shum pr ty , por po rrezikoj edhe jetn q Zuku (si i therrasin djalit) me gjith ty ta gzojn Shqipnin e lir. Ky sht nj fragment i komunikimit t tyre, pa lindur ende vajza, Liria. Q prej 25 nntorit t vitit 1944 ajo nuk e pa m t shoqin. Ata komunikonin mes letrave t rralla dhe fjalve. I vetmi person q e takoi ishte Lejla Ulqinaku,
AMANETI Kur ajo ishte vajz, kishte qndisur n mndafsh nj flamur q fmijt e kan edhe sot. Nasibja u thoshte fmijve q, nse nj dit do t gjindet se ku sht Jupi, ta rivarrosnin me at flamur q e kishte qndisur me dorn e saj. Sot e ksaj dite nuk i sht gjendur varri, njeriut q udhhoqi kryengritjen antikomuniste.
vajza e motrs s saj. Ka ruajtur pr vite me radh, ditarin e shkruar nga i shoqi i saj, Jup Kazazi kur ishte n mal. E mbante fshehur dhe e ruante si syt e ballit, sa her q dhoma e vogl e tyre, ku jetonin t tre pas vetvrasjes s burrit t shtpis, bastisej nga sigurimi. E ruante jo vetm se aty kishte hedhur shnime bashkshorti i saj, por nse do t gjendej, shum nga njerzit do vuanin pasojat. Edhe pse n ditar kishte sigla, mund t gjendeshin vendet e rrjedhimisht njerzit. Hamzai, djali i Jup Kazazit kujton: Nana ma diftoj ditarin kur bana 17 vjet, e m paralajmroi se sido t vinte puna un nuk disha gja.
SPECIALE - 11
TMERRI
Nana nisi me m tregu hollsi e ngjarje, zhvillimin e tyne, spjegimet e m foli gjansisht pr babn...Ditari fillon me 25 nntor dhe shkruan se erdhi n shtpi Salvator Kurti e lajmron q Jupi me t katr vllzrit jan denuar me vdekje nga partia komuniste. Kshtu pr her t tret u detyruan t dalin n mal, por kt her ishte ndryshe, ata merrnin pushkn n krah e iknin nga vllaznit shqiptare. Nana thoshte shum her q bahen edhe gabime n do luft e po thona se i denuen vllaznit Kazazi, po me Hamidin, ma t voglin, q sapo kishte mbarue gjimnazin e sishte przi me asnji gja, ka kishin?, - kujton Zuku, ndrsa shpjegon se Hamidi priste t mbaronte lufta e t kryente edhe ai studimet universitare si vllezrit e tij. I rrethuar nga komunistt, pas kryengritjes s par antikomuniste t Postribs, Jup Kazazi vret veten m 17 shtator 1946. Pr Nasiben e dy fmijt e vegjl nisn vitet e rnda t persekutimit e vuajtjeve. Kazazve iu grabit gjithka kishin, nga mobiljet e deri te sendet zbukuruese, librat e dorshkrimet. Bashk me to, u sekuestrua libri i prkthyer nga Jup Kazazi, vepr e Tueviit q fliste pr Kosovn, e cila su botua, si dhe dorshkrimi i nj studimi pr organizimin e shtetit shqiptar kryesisht n ekonomi
PA FUND
e financa. Ve shtpive n Shkodr iu sekuestrua e mor gjithka edhe n shtpin q Jupi kishte n Tiran, nga Hysni Kapo. Nasibja me dy fmijt mbetn tek shtpia e nns s saj, tek Bektesht. Jan kopjet e letrave q nprmjet nji avokati, ajo krkonte mobiljet e dhoms s gjumit si pron t sajn, si paja q sillte nusja e nji dhome gjumi t pahapun q kishte ble e motra Adile Boletini e lan atje deri sa ta sillte n Shkodr. Kt dhom gjumi e mori Bedri Spahiu, - kujton i biri. Sipas tij m von motrat e Qemal Stafs, t cilat ishin shoqe me Nasiben, i kishin thn asaj se pse nuk i kishte uar disa sende tek ato. Ajo jetoi ditt kur erdhn n Shkodr nj pjes e krerve t politiks shqiptare, kryesisht t Ballit, duke filluar prej Mithat Frashrit, Hasan Dostit, Ali Klcyrs, Mentor Cokut... e Jupi iu organizoi ikjen me peshkarexh e vet nuk u largua. Nana diftote se pati ngule kamb kryesisht e shoqja e Ali Klcyrs e ju thoshte se ishin t rinj e t mos rrezikonin jetn, por t bajshin si ma t vjetrit, se pr tu kthye ishte kollaj, - kujton i biri i Jupit. Enis Boletini, djali i motrs s Nasibes, n kujtimet e tij shkruante se ka qen prezent kur dy serbomalazez t arratisur nga komunizmi i tyre iu drejtuan Jupit si i vetmi njeri q mund tiu siguronte mjet pr t ikur, por srish ai qndroi n Shqipri, e jo pa qllim, po pr tu br lideri i kryengritjes s par antikomuniste n Evrop.
T nesrmen e vrasjes s Jupit, Nasiben e thrrasin te shefi i Sigurimit, Zoi Themeli, i njohur si i tmerrshm e kriminel i pamshirshm, sidomos ndr ato vite n Shkodr. Ai i komunikoi zyrtarisht vdekjen e t shoqit. Ju po vritni njerzit ma patriot e ma t mir q ka Shqipnia. Ju sdini ka po bani, - brtiti me kuraj gruaja e mjer s cils iu desh ta onte jetn vetm, rrethuar nga vuajtjet e persekutimi. N at moment oficert Dul Rrjolli e Dulaq Lekiqi, iu vrsuln q ta godisnin e ta burgosnin, por pr udi, tregonte m
von Nasibja, shefi i ndaloi duke iu thn q ta linin, se ajo nuk dinte far thoshte sepse sapo i kishte vdekur i shoqi. Dhimbja e nns s re ishte e madhe. Kishte dy fmij pr t rritur, e kunetrit n burg pr ti uar ndonj shport me ushqime. Ishin t famshme shportat e burgut pr shum e shum familje shkodrane e t krahins. Ajo prgatiste shportat pr t kunetrit, Zenelin e Hamidin q n fillim ishin n Shkodr; Zeneli, n spital t burgut i plagosur. Prve tyre edhe shtpia e Bekteshve onte shportat pr t motrn e saj Adile Boletinin, q bri pes vjet burg e akuzuar pr bashkpunim me Jupin e t vllait Teofikut q edhe ai me t njjtn akuz bri pes vjet dhe m von edhe internim. Nasibja kishte kurajn t komunikonte me t motrn dhe mnyra q kishte gjetur ishte e rrall, prmes ibrikut ose tenxheres s zinkut e emaluar. At q smund ta shkruante n letra, e bnte n fundin e tenxheres t ciln m pas e zhyste n hi, q t dukej si e palar. Kur e motra doli nga burgu i thoshte se guximi i saj e mbajti t lidhur me at far ndodhte jasht, at q ishte e ndaluar n burg. Ajo m pas tregonte se prej grave iu shkonte informacioni edhe burrave q ishin sipr, t cilt kishin br n dysheme nj brim t vogl sa t kalonte nj tub i vogl letre m i holl se nj cigare. Sibja vet shptoi disa her nga inter nimi, e kjo fal raporteve mjeksore t dok-
PR OPOZIMI PROPOZIMI
tor Shiroks, mik i vjetr i familjes. Ajo vrtet kishte nevoj pr nj ndrhyrje kirurgjikale, por raportet ishin q ajo t mos lvizte nga vendi. Isha pes vje por nuk m shlyhet prej kujtese kur nann deshtn me e u pesh ata t sigurimit me gjith dyshek edhe filluen ta ojn. Por mbas pak, oficeri u tremb e tha q ta lejshin se mos ju mbeste n dor. Mbas pak vjetsh e pati ba me t vrtet operacionin, n Tiran te Doktor Shiroka, - kujton Hamza Kazazi. Sipas tij, edhe pr kt ndrhyrje dyshuan n Shkodr dhe e uan nnn e tij para komisionit pr t verifikuar nse ishte operuar apo jo.
KUJTIME FMIJSH
ke ba pr fmijet e jo pr vedi, por un e gjykoj kshtu, kujton Zuku. Nasibja nisi pun si msuese vizatimi, e si kujtojn fmijt e saj, kur diktatori do t vinte n Shkodr pr kongresin e rinis, rreth vitit 1948, asaj i dhan t qndiste nj flamur t madh kuq e zi, t cilin e bri pr 48 or, por n kt pun se lan shum. M pas i ngarkuari pr t ngritur repartin e qndisjes, e thirri srish Nasiben dhe e emroi teknike q krijonte modelet, por edhe ktu pr biografi t keqe e hoqn shpejt. Pas tyre nisn punt m t rnda pr nj grua. Punoi n fabrikn e tullave, por q gjithka bhej me dor, e m pas n fermn e Rrnxit ku bnte tri or rrug n kmb pr t shkuar. Puna e fundit ishte n zhug n hyrje t Shkodrs, posht kalas. Bhej tjerrja e zhugs, n kmb, n lagshtir e n prezenc avujsh sode kaustike. Kur djali dhe vajza e saj nisn pun, nuk e lan m t punoj. Vllai i Nasibes, profesor
M asht ngulit n kujtes edhe pse isha i vogl. Isha bashk me nann dhe n rrug takojm nji zoj q e njifshim e qe edhe asaj i kishin pushkatue t shoqin. Ajo, mbas muhabeteve t zakonshme, i drejtohet nans: Moj zoje, pse nuk ban si un q bana ndamjen (formale) me burrin mbas vdekjes, e m kan vue n pun msuese. Edhe ty me mbiemnin tand e edhe prej emnit t vllait, t marrin n pun msuese si mue. Nana ime ju prgjegj: Zoje, mos ma merr pr t keq, por un, me burrin q kam pas e kam dasht aq shum pr s gjallit, e nuk mund ta baj kurr q ta ndaj mbas vdekjes. Pranoj do vuejtje e persekutim e jam e sigurt q do t kemi. Edhe ty t justifikoj e t kuptoj, se e
Nasibe Kazazi
Selahedin Bekteshi ishte n Tiran. Sipas shum t njohurve n Shkodr, ata thon se ai prve merits si mjek, shkenctar dhe humanist, pati meritn e kurajn q mbajti n shtpi vajzn e Jup Kazazit Lirien, prpos presionit t vazhdueshm q i bnin autoritetet e larta. Zuku ndrkaq rrinte me t
mn. Nj fmijri zhgnjyese, ndrra t prera n mes, e m von t vrara e coptuara. Kur isha 8 a 9 vje, si nxans i mir, shkolla m kishte vue n list pr dy jav n kampin e fmijve t Shiroks. Duke hyp n nji kamjon t mbuluem, thirrn emnin tim. Ishte shoku i bashkimeve professionale. Prej mbiemnit, m pyet se i kujt ishta, e mbasi thash emnin e babs, m zbriti poshte e m tha se nuk do shkojsha, kujton Hamzai apo Zuku si e thrrasin miqt pas kaq shum vitesh. Ai ishte vetm 9 vje dhe nuk e kuptonte se pse e zbritn sa tha emrin e t atit, ndrsa e ma e mjer e ngushllonte: Mos u mrzit djal, se ka Zot e asht i madh. Kush ban keq e paguen. Ai njeri bani nji faj t madh. Sipas historive q tregojn vetm pak koh m pas, shokun e bashkimeve profesionale e futn n burg pr vjedhje. Djali i vogl nisi t msohej me harbutrin q e ndiqte thuajse kudo. Kur ishte 16 vje e pasi kishte studiuar violin pr 5 vjet n shtpin e kulturs, drejtori i sapo emruar Rrustem Sykja n baz t lufts s klasave e prjashton t riun, si djalin e Jup Kazazit. Ashtu, nj dit me buk e nj dit jo, duke ja ln vetes mangt e duke i uar pr 18 vjet radhazi ushqime kunetrve n burgun e Burrelit, e lodhur nga punt e rnda e sfilitse, me shpirtin e drrmuar nga fati q iu prplas vrullshm n jet, me prpjekjet pr tu dhn fmijve t saj m t mirn, e pr tiu msuar t ndjeheshin krenar pr baban q kishin, Nasibe Kazazi ndrroi jet m 9 mars 1982 n moshn 67 vjeare me atak kardiak. Sot e ksaj dite kur Liria dhe Zuku kur kujtojn t mn, mbushin syt me lot e preken thell dhe, me zrin e mekur nga lott q prtypin, mundin vetm t thon; Ajo ishte nji grue e madhe.
12 - SOCIALE
FORMULARI A3 Pas publikimit t kuotave t lira pr do deg, pritet q s shpejti t dal edhe formulari A3, t cilin duhet ta plotsojn t gjith ata q duan t prfitojn nga kto vende t lira.
shkronjn H, ndrsa ata q kan shkronjn R jan kuota t reja pr programet
Emertimi i Deges
UNIVERSITETI I KORS
meve do t mund t shpallen fitues 612 student, te Politekniku 155 student, te Bujqsori 457 student, n Kor 592 student, n Elbasan 437 student, n Gjirokastr 567 student, n Vlor 271 student, n Durrs 159 student, n Akademin e Arteve jan shpallur t lira 53 vende, ndrsa 5 vende jan shpallur t lira n AkEmertimi i Deges
UNIVERSITETI Durres SHKENCA T ADMINISTRIMIT MENAXHIM TURIZMI ANGLISHT CIKL I ULT EKSPERT PROC. E FORMIMIT ASISTENT LIGJOR ASISTENT ADMINISTRATIV INFERMIERI NDIHMES DENTIST SPEC RRJETASH KOMPJUTER. MENAXHIM NDRTIMI MENAXHIM TRANSPORTI TEKNOLOGJI AUTOMOBILASH
ademin e Sportit. Pas publikimit t kuotave t lira pr do deg, pritet q s shpejti t dal edhe formulari A3, t cilin duhet ta plotsojn t gjith ata q duan t prfitojn nga kto vende t lira. Ministri Beja ka deklaruar se edhe rishprndarja do t bhet po n baz t sistemit merit-preferenc, ndaj i ka kshilluar t rinjt q t bjn me kujdes przgjedhjen e degs q ata do t shnojn n formularin A3.
Kuotat A3
5 15 5 15 5 5 10 5 10 54 5 10 15 159
Emertimi i Deges UNIVERSITETI I TIRANS HISTORI GJEOGRAFI GJUH-LETRSI GAZETARI KIMI BIOLOGJI MATEMATIK FIZIK INFORMATIK KIMI USHQIMORE KIMI INDUSTRIALE INXH. MATEMATIKE DHE INFORMATIKE ANGLISHT ANGLISHT (SARAND) ANGLISHT (KUKS) FRNGJISHT GJERMANISHT ITALISHT GREQISHT TURQISHT RUSISHT GJUH SPANJOLLE PSIKOLOGJI PUN SOCIALE FILOZOFI SOCIOLOGJI SHKENCA POLITIKE ADMINISTRIM-BIZNES EKONOMIKS FINANC INFORMATIK EKONOMIKE ADMINISTRIM BIZNESI (KUKS) ADMINISTRIM BIZNESI (SARAND) MJEKSI E PRGJITHSHME FARMACI STOMATOLOGJI SHNDETI PUBLIK INFERMIER I PRGJITHSHM INFERMIER I PRGJITHSHM (KUKES) MAMI TEKNIK I LART LABORATORI FIZIOTERAPI IMAZHERI DREJTSI
Akademia e Arteve SKENOGRAFI - KOSTUMOGRAFI KOREOGRAFI PIKTUR SKULPTUR MUZIKOLOGJI KOMPOZIM DIRIGJIM VIOLIN VIOLONCEL KITAR KANTO Akademia e sporteve MSUES I EDUKIMIT FIZIK
UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANS INXH. NDRTIMI INXH. HIDROTEKNIKE INXH. MJEDISI ARKITEKTUR INXH. GJEODET INXH. ELEKTRIKE INXH. MEKATRONIKE INXH. MEKANIKE INXH. TEKSTILE DHE MODE INXH. MATERIALE INXH. NE SHKENCAT E TOKS INXH. GJEOINFORMATIK INXH. GJEOBURIMEVE INXH. ELEKTRONIKE INXH. INFORMATIKE INXH. TELEKOMUNIKACIONI INXH. FIZIKE INXH. MATEMATIKE
UNIVERSITETI BUJQSOR I TIRANS MENAXHIM AGROBIZNESI EKONOMI E POLITIKE AGRARE FINANCE-KONTABILITET DREJTIMI I FERMAVE DHE AGROBIZNESIT (LUSHNJE) FINANC KONTABILITET (LUSHNJE) MBROJTJE BIMESH HORTIKULTUR HORTIKULTUR (LUSHNJE) INXH. AGR. PRODHIM BIMOR I. AGR. ZOOT. BIZ. BLEKTORAL I. AGR. AKUAKUL. MAN. PESHK. AGROMEKANIK AGROMJEDIS DHE EKOLOGJI TEKNOLOGJI AGROUSHQIMORE VRESHTARI DHE ENOLOGJI INXHINIERI PYJORE INXHINIERI PRPUNIM DRURI MJEKSI VETERINARE 10 10 10 25 R 25 R 25 10 25 R 56 71 46 25 R 10 5 74 10 5 15 457
3 10 11 7 3 5 3 3 3 3 5 53 5 5
5 10 5 5 5 10 5 15 10 30 5 10 10 5 10 5 5 5 155
UNIVERSITETI I ELBASANIT GJUH-LETRSI HISTORI-GJEOGRAFI ANGLISHT GJERMANISHT FRNGJISHT ITALISHT GAZETARI BIOLOGJI-KIMI MATEMATIK-FIZIK INFERMIER I PRGJITHSHM INFERMIERI MAMI CIKL I ULT CU PARASHKOLLOR EDUKIM QYTETAR PUNONJS SOCIAL FILOZOFI-SOCIOLOGJI PSIKOLOGJI ADMINISTRIM-BIZNES FINANC-KONTABILITET EKONOMIA DHE E DREJTA 10 5 5 72 72 25 5 25 H 10 15 83 65 10 5 10 5 5 5 5 437
UNIVERSITETI I GJIROKASTRS HISTORI-GJEOGRAFI GJUH-LETRSI SHQIPE ADMINISTRIM-PUBLIK TURIZM KONTABILITET - FINANC ANGLISHT ITALISHT LETRSI E QYTETRIM GREK CIKL I ULT CIKL I ULT PARASHKOLLOR MATEMATIK-FIZIK MATEMATIK-INFORMATIK BIOLOGJI-KIMI INFERMIERI
UNIVERSITETI I VLORS CIKL I ULT CIKL I ULT PARSHKOLLOR GJUH-LETRSI ANGLISHT ITALISHT DREJTSI ADMINISTRIM-BIZNES TURIZM INXH. NAVIGACIONI INXH. Mekanike MATEMATIKE INFORMATIK TEKNOLOGJI INFORMACIONI INFERMIERI 25 75 5 25 76 5 10 10 25 H H H H 15 271
5 52 5 48 5 61 56 71 64 52 79 H 64 5 567
UNIVERSITETI I SHKODRS GJUH LETRSI HISTORI GJEOGRAFI GAZETARI 128 MATEMATIK FIZIK BIOLOGJI-KIMI INFORMATIK INFERMIERI E PRGJITHSHME INFERMIERI MAMI INFERMIERI FIZIOTERAPI ADMINISTRIM-BIZNES FINANC- KONTABILITET TURIZM ANGLISTIK ITALIANISTIK GJERMANISTIK FRNGJISHT CIKL I ULT CIKL I ULT PARSHKOLLOR PSIKOLOGJI PUN SOCIALE EDUKIM FIZIK E SPORTE DREJTSI 10 15 10 5 75 54 66 10 5 35 5 5 5 10 10 63 70 73 15 30 5 5 26 5 612
RRETHE - 13
HETIMI
KERKIMI
MASAT
jen prekur nga verdhza 7 persona. "Aktualisht ata jan nn prkujdesjen e mjekve, ndrkoh q po vazhdon ekzaminimi i gjith fmijve t kopshtit dhe n shkoll", - shtojn mjekt. Urdhri pr mbylljen e kopshtit sht shoqruar me masa t menjhershme t mbajtjes n shtpi t 60 fmijve dhe nisjen e dezinfektimit t mjediseve. Mjekt thon gjithashtu se krahas ekzaminimit dhe t nxnsve t shkolls, kan nevoj pr dezinfektim dhe mjediset e ktij institucioni. "Masat tona jan vetm njra an, por duhet ndrhyr urgjent pr pr mirsimin e kushteve", - shprehen t shqetsuar mjekt.
"Kemi frik jo vetm pr fmijt e kopshtit, por dhe ata q kemi n shkoll. Plehrat jan npr kmb, banjot t kutrbojn, ujrat e zeza e t bardha jan jasht do kontrolli"
SHQETESIMI
Alar mi i smundjes infektive, mjaft e rrezikshme pr jetn e fmijve, q ka pushtuar fshatin Sovjan rreth 20 kilometra larg qytetit t Kors, sipas mjekve ka ardhur nga ujrat e zeza fare pran, kushtet e kqija dhe papastrtit ku rrinin fmijt, si dhe nga prkujdesja e pamjaftueshme pr jetn e tyre. "Fillimisht u konstatuan 2 fmij t ktij kopshti t prekur nga hepatiti, ndrkoh, shenjat q u dukn dhe tek disa nxns si dhe domosdoshmria e masave urgjente pr ekzaminim e ruajtje, bri q t urdhrohet mbyllja e kopshtit", - pohojn drejtues t Shndetit Publ i k t K o r s. Ve a n risht, shqetsimi pr nj epidemi me rrezik prhapjeje sht br prezent 24 ort e fundit. Kjo pr shkak se raste t verdhzs jan konstatuar dhe n shkolln e fshatit. "Kemi frik jo
vetm pr fmijt e kopshtit, por dhe ata q kemi n shkoll. Plehrat jan npr kmb, banjot t kutrbojn, ujrat e zeza
e t bardha jan jasht do kontrolli", - pohon nj prej banorve. Sipas burimeve ende jo zyrtare, rezultojn q deri tani t
Admir Veizi
14 - RRETHE
Kryebashkiaku Sejdini: Esht e drejta e kshillit. Pr mua, 214 emrat e propozuar e meritojn
SHKURT
PROPOZIMI
ropozimi i komi sionit prkats dhe miratimi n kshil lin bashkiak q nj ndr rrugt kryesore t Elbasanit t ket emrin e Shefqet Vrlacit, ish-kryeministrit shqiptar n vitin 1939, ka sjell reagime t ashpra jo vetm mes kshilltarve, por dhe n opinion e faktor t tjer t komunitetit vendas. Kshilltarve t majt q n Bashkin e Elbasanit jan n minoranc, n kt kundrshtim iu jan bashkuar disa organizata e shoqata si ajo e veteranve t lufts, ajo e familjeve t dshmorve, shoqata e ushtarakve n rezerv, etj. Dje, ata kan nnshkruar nj protest ku i krkojn kshillit bashkiak, kreut t Bashkis Qazim Sejdini, q t mos e ndrmarrin nj hap t till. "Vrlaci si kryeministr "kuisling", jo vetm q nuk ka br gj pr Elbasanin, por si shrbtor i pushtuesve i ka sjell dme atij e Shqipris", - thuhet n kt protest. Ndrsa Sejdini, kreu i Bashkis i kontaktuar nga gazeta, thot se "sht e drejta e kshillit t vendos pr emrat e rrugve, pr mua t gjith emrat e propozuar dhe miratuar, e meritojn". Burime zyrtare pran Bashkis s Elbasanit po-
Shefqet bej Vrlaci hojn se emri i Shefqet Vrlacit, sht nj prej 214 propozimeve t komisionit prkats pr emrtime t reja n rrugt dhe rrugicat e qytetit. "Kto propozime pasi u shqyrtuan nga komisioni, u morn n analiz n mbledhjen e fundit t kshillit bashkiak. Aty u emrtuan emrat, por jo rrugt q do i mbajn kto emrtime. Mes tyre sht dhe emri i Shefqet Vrlacit. Pati kundrshtime e debate mes kshilltarve, por u vendos me shumic votash", - konfir mojn burime nga Bashkia. shir intelektual dhe personalitete t ktij qyteti, n pararoj jan organizata e Veteranve t Lufts Antifashiste, Organizata e Dshmorve t Atdheut t qarkut t Elbasanit, Organizata e Ushtarakve n Lirim etj, t cilat kan hartuar e publikuar dhe nj protest. "Shefqet Vrlaci, si ishkryeministr i ktij vendi nuk e meriton kurr t nderohet, pasi ai ishte nj bashkpuntor i ngusht i fashizmit, kundr t cilit luftoi mbar shoqria botrore. Nderimi q krkojn t'i bhet kryeministrit 'kuisling' fashist, sht absurd dhe i padrejt, pasi dihet fare mir nga i gjith populli shqiptar q Vrlaci nuk ka br asgj pr kt qytet e pr Shqiprin. Opinioni do t reagoj ashpr...", - thuhet mes t tjerave n protest.
KUNDERSHTARET
Plot 4 vjet m par, nj propozim i till (vnia e emrit t Vrlacit nj rruge), dshtoi q n mbledhjen e kshillit bashkiak. Ndrsa vendimi i mbledhjes s fundit me shumic votash ka sjell reagime t shumta. N kt reagim ku jan prf-
TRAGJEDIA
REKLAME - 15
16 - REKLAME
TA
MHz. 97
Nxnsit e shkolls s mesme Partizani denoncojn politikn q propagandojn msuesit e tyre FENOMENI
I N A Z I T R PA
NXENESIT Nj grup nxnsish ka denoncuar sjelljet e disa msuesve n shkolln Partizani dhe presionin q ju bhet pr t ndjekur prve msimit, edhe kurse private me msuesit e tyre.
PRESIONI Ndihen nn presion q n momentin q ka nisur ky vit shkollor. Politika q kan zgjedhur msuesit pr ti orientuar drejt msimit privat, i ka dekurajuar plotsisht ata.
MSUESIT
Msuesit bien dakord me njri-tjetrin dhe bjn nj politik t till, q t shkojn nxnsit n kurse. Ato e din se cilt nxns
bjn (ose kan br m par) kurse dhe ja bjn shum t vshtir orn e msimit. T ngatrrojn, t vn n prov, etj, vetm pr t t br presion q t ndjeksh kursin
privat, - tregon nj prej nxnsve, tepr i irrituar pr at far po ndodh n shkolln e tij. Nuk duan t identikohen pr shkak t hakmarrjes q mund t ndodh pas ksaj, megjithat nuk kan frik t tregojn t vrtetn, pikrisht at q ndodh pasi mbKur nj yllet dera e klass, dhe nxns msuesi n vend q t nuk shkon zhvilloj nj or normale msimi, pjesn n kurs, m t madhe e kalon ia bjn t duke br moral q vshtir orn nxnsit t ndjekin kurset. N mnyr t e msimit, drejtprdrejt apo t trthort, kjo situat duke e ngrikthyer n nj tur m shum sht g a n g re n p r n x n msim nsit. Kur nj nxns nuk shkon n kurs, ja bjn shum t vshtir orn e msimit. Kush nuk shkon n kurs sht nxnsi q ngrihet m shum n msim. Kush nuk shkon n kurs sht nxnsi q ofendohet, ngatrrohet nga msuesja si e si q t marr... (vijon n faqen 19)
NXNSIT
18 - REKLAME
19
Nuk ankohemi, sepse kjo gj do t reflektohet menjher nga msuesit n klas, dhe konkretisht ndaj atyre q do t ankohen
FENOMENI/ Nxnsit e shkolls s mesme Partizani denoncojn politikn q propogandojn msuesit e tyre
Msuesit e shkolls Partizani e kan t qart dhe jam e bindur q nuk bjn msim me nxnsit e tyre
QARKORJA E MASH
ndryshojn. Ndoshta ky shkrim do ti bj ata t reflektojn dhe ta kuptojn se arsyeja q shkojm n nj shkoll shtetrore sht t marrim dije dhe informacionin e duhur pikrisht aty, n t kundrt mund t kishim zgjedhur shkolln private, q n fillim t vitit shkollor dhe nuk kishim prse t prjetonim t tilla sjellje aspak normale t nj msuesi n klas. Msuesit q shkelin ligjin duke br kurse private me nxnsit e shkollave ku japin msim, do t pezullohen nga puna. Ky sht urdhri i prer q dha dy vjet m par ish-ministri i Arsimit dhe i Shkencs, Genc Pollo. Sipas qarkores q u nxor dhe sht aktualisht n fuqi, do t merren masa pr t gjith ata msues, t cilt gjat puns s tyre ushtrojn presion mbi nxnsit pr t ndjekur msim privat. E ndr t tjerat n t thuhet q t gjitha shkollat e strukturat e arsimit duhet t ken parasysh qarkoren pr nj plan veprimi kundr mitmarrjes prkundrejt nots s pamerituar, kurseve private t paligjshme, veprime t kryera me detyrim nga disa arsimtar si nj taks arbitrare ndaj nxnsve dhe prindrve t tyre. Lulzimi i kurseve private pranohet nn z edhe nga drejtues t Drejtoris Arsimore, t cilt thon se jan prpjekur, duke dhn udhzime t veanta pr do msues, q t mos mar rin nxns q kan n varsi pikrisht n klasat ku dhe japin msim. Ndrkoh, nxnsit tregojn se ata n shkoll trajtohen n mnyr t diferencuar. Ne q nuk jemi n kurs, msuesi nuk na aktivizon fare, ndrsa merret gjat gjith ors s msimit me ata q ka n kurs privat, - tregon nj tjetr nxns. Sipas nxnsve, kurset kryhen prgjithsisht n lndt m t vshtira dhe kryesore, ndrsa qarkorja parandaluese nga MASH, duket se edhe kt vit msimor nuk respektohet, pavarsisht se do gj bhet n mnyr t fsheht.
KURSANTT
Ata q shkojn n kurs jan t privilegjuarit e msuesit. Ngrihen n msim, jan t lir t flasin, nuk ofendohen nga msuesi,
DREJTORESHA
prkundrazi prve nots s mir, kan edhe prkrahjen dhe miratimin e msuesit pr do gj q thon. Ndrsa m t tjert ndodh trsisht e kundrta, - rrfejn t ir-
rituar nxnsit. Pasi kan rezistuar kaq koh n klas me kt situat aspak t kndshme, nxnsit kan menduar t ngren zrin me shpresn se gjrat do t
reagimi
Rregullorja
Sipas nj rregulloreje t dal nga Ministria e Arsimit dhe Shkencs gati dy vjet m par, ndalohet kategorikisht dhnia msim privat nxnsve q kan pikrisht n shkoll.
TARIFAT E KURSEVE Njohuri pr shoqrin Historia Gjeografi Letrsi Italisht Frngjisht Anglisht Matematik PR MATURANTT 750 lek ora 800 lek ora 800 lek ora 1200 lek ora 1000-1200 lek ora 1000-1200 lek ora 1500 lek ora 1500 lek ora
Drejtoria
Drejtuesit e shkolls mohojn t ken dijeni pr ekzistencn e kurseve private nga msuesit e tyre dhe se deri m tani nuk kan pasur asnj ankes konkrete nga nxnsit, lidhur me kt shtje.
KURSET
FRIKA
Kurset
"Lulzimi" i kurseve private pranohet nn z edhe nga drejtues t Drejtoris Arsimore, t cilt thon se jan prpjekur, duke dhn udhzime t veanta pr do msues, q t mos marrin nxns q kan n varsi pikrisht n klasat ku dhe japin msim.
T privilegjuarit
Ata, q ndjekin kurset private jan m t privilegjuarit, n orn e msimit. Jan ata q pyeten dhe u sqarohet do gj me detaj dhe q kan notat m t mira edhe kur nuk u takojn ndonjher. E kundrta ndodh me t tjert q prve mosvmendjes edhe fyhen nga msuesit.
20
TE DHENA
Intervista
Flet drejtoresha e shkolls "Partizani", Luljeta Basha
Aimona Vogli ikthehemi pas nj viti n shkolln e mesme t prgjiths hme "Partizani". Shkolla ka nj paraqitje tjetr dhe nga brenda ambientet jan pr mirsuar. Puna n shkoll vazhdon me intensitet dhe pse ajo ndihet m e lirshme nga ulja e numrit t nxnsve n saj t sistemit t ri 9-vjear. N nj intervist me drejtoreshn e ksaj shkolle, Luljeta Basha, ajo na tregon pr ndryshimet q kan ndodhur n kt shkoll, pr aktivitetet e zhvilluara, si dhe pr tema edhe m problematike, si ajo e duhanit n shkoll, gjithashtu dhe ajo e kurseve private, q msuesit organizojn me nxnsit e tyre. Si ka filluar viti i ri shkollor n shk olln 'P ar tizashkolln 'Par artizani'? Kt vit, ndryshe ng a vitet e tjera pati nj ndryshim t madh, duke qen se hyri n fuqi sistemi 9-vjear kshtu q nuk kishte m vite t para. Kjo solli nj gj shum pozitive, q ishte ulja e numrit t nxnsve dhe evitimi i klasave t mbipopulluara. Tashm n shkolln 'Partizani', klasat jan mesatarisht me nga 38 nxns, ndrsa pr maturn kjo shifr shkon n 32. Duhet t them q n shkoll ndihet ndryshimi, ajo sht m e qet, gjithashtu ky ndryshim ndihet dhe n ambientet shkollore ku arrihet t bhet msim m lirshm. Kjo bn q t ket pr mirsim e si n t nxnit, po ashtu dhe n kushtet e msimdhnies. N shkolln 'Partizani' sht arritur t evitohet dhe nj problematik, q sht ajo e plotsimit t norms nga msuesit. Kemi pothuajse po aq klasa sa kemi pasur dhe m par. Vetm 2 msues, nj n lndn e matematiks dhe
KURSET E konsideroj jasht do lloj etike q nj msues t'i jap msim privat nj nxnsi t vet. Msuesit e shkolls "Partizani" e kan t qart dhe jam e bindur q nuk bjn msim me nxnsit e tyre.
DUHANI Jam e bindur q brenda shkolls edhe vet nxnsit jan t vetdijshm dhe i din mir pasojat e duhanpirjes, kshtu q them q si fenomen n shkoll, ai nuk sht i pranishm.
SISTEMI Kt vit, ndryshe nga vitet e tjera pati nj ndryshim t madh, me futjen e sistemit 9-vjear. Kjo solli nj gj shum pozitive, q ishte ulja e nr. t nxnsve dhe evitimi i klasave t mbipopulluara.
NDRYSHIMI N shkoll sht br nj meremetim total dhe shum i prshtatshm pr ne, jan plotsuar krkesat dhe nevojat q un kisha propozuar dhe nga kjo an jam shum e knaqur
...N kuadrin e aktiviteteve mund t kujtoj dhe aktivizimin e nxnsve n "Grupin e Teatrit Rinor", grup i krijuar nga t rinj t gjimnazeve t ndryshme t Tirans...
promovimi ditn e premte, t nj libri t botuar nga nj nxnse e jona, Laura. Kjo n kuadr dhe t muajit t letrsis dhe Artit. Gjithashtu, sht organizuar dhe "Dita e gjuhve t huaja". N kt aktivitet morn pjes dhe dy t ftuar t huaj, ku u organizua dhe nj minispektakl me poezi dhe proz n gjuhn angle ze. N kt kuadr mund t kujtoj dhe aktivizimin e nxnsve n "Grupin e Teatrit Rinor", grup i krijuar nga t rinj t gjimnazeve t ndryshme t Tirans. N kt grup merr pjes dhe nj nxns shum i talentuar i shkolls son, q sht Henri Shehu. Kt fundjav nj g rup nxnsish nga shkolla jon ndoqn shfaqen e ktij teatri, q u shfaq tek salla e "Teatrit t kukullave", ku trajtohen problematika t jets s adoleshentve. f ar mund t na thoni far pr fenomenin e duhanit npr shk olla? shkolla? sht nj fenomen q ekziston si n t gjitha shkollat e tjera. Un pretendoj ta minimizoj kt fenomen. Jam e bindur q brenda shkolls dhe vet nxnsit jan t vetdijshm dhe i din mir pasojat, kshtu q them se ai nuk sht i pranishm. Nj tjetr pr ob lem q pro blem lindi n shkolln tuaj vitin q kaloi ka qen dhe znka e tr e re vajza ve n av oborr dhe pr jashtimi i prjashtimi tyr e ng a shre nga kolla. A sht r i k t hye r ndonjra pr ej prej tyr e? tyre? Ky incident ka ndodhur vitin e kaluar dhe nga ne si drejtori sht mar r masa pr largimin nga shkolla t dy prej nxnsve, q ishin t prfshira n grindje. Nga ajo q rezultoi pas ngjarjes, njra nga vajzat ishte ndodhur aty rastsisht, kjo nxnse sht ende n shkolln ton. P o pr shtjen e kurseve pri va te q kryhen ng a priv nga msuesit me nxnsit e tyr e, f ar mund t na thotyre far ni, k eni dijeni nse ndokeni dhin n shk olln tuaj? shkolln Kjo sht vrtet nj shtje problematike. Pr mendimin tim personal, por dhe duke u prmbajtur n urdhrin, e konsideroj jasht do lloj etike q nj msues t'i jap msim nj nxnsi t vet. Msuesit e shkolls "Partizani" e kan t qart dhe jam e bindur q nuk bjn msim me nxnsit e tyre. Un pr kt problem nuk kam pasur asnj lloj ankese nga ana e nxnsve.
RUBRIKA emocione
Un - Priami prpara Akilit
(Meditim) O Zeus dhe ju zota t tjer, si duruat q im bir t trhiqej zvarr?! Vini dorn n zemr! Shihni 'bhet! I harruat blatimet e tij?! Tani q vdiq nuk dashkeni q trupin e tij t'ia ktheni bashkshortes, t birit, nns s vet, mua Priamit t thinjur deri n rrasht, Trojs s zhuritur nga lufta?! Nuk dashkeni t'i bhen nderimet e merituara?! Vetm Akilit t pashpirt e t egr doni t'i mbani krah?! Nse i besoni zemrs s nj babai q po plcet nga brenga dhe marazi, ma lini Hektor hyjnorin ta kthej n shtpi, ta qajn e ta nderojn si i ka hije nj heroi. Nuk sht e drejt q trupi i tij t poshtrohet dhe un t'i ulem n gjunj e t'i puth dorn ktij vrassit t tim biri, t puth gjarprin e t'i lutem pr trupin e Hektorit. ...O Akil hyjnori dhe ju o zota t Olimpit, kini mshir dhe ma jepni trupin e tij t'ia oj Hekubs, q polli bij pr duart gjakatare t akejve, t'ia oj Andromaks, gruas fatzez q nuk gzoi rinin dhe dashurin e vet, t'ia oj Skamandrit jetim dhe Trojs pr t ciln nuk kurseu as jetn, as familjen e vet. Mshirom, o Zeus, dhe lavdet qofshin pr ty! Amanda Hasani
SHKRUAJNE GJIMNAZISTET
21
N pyllin e bukuris
N pyllin e bu kuris nga t gjith a ant m ka n rrethuar bukurit: Rreth meje va llzojn bred hat e lart, panjat, msh teknat dhe lajthit. N pyllin e bu kuris bukurin s'e prgojon as kush nj hardhiz e egr prqafon nj shelg t pu rpurt. PAMELA GR UDA Ne vajzat qiell jemi jemi det me ndrra t kaltra: Shtegtoni ro sa t egra lundroni va rkza t bard ha! Amilda Alus hani
Edhe un jam...
O bilbil ku e gjen gjith at shpirt q na mbush me lot e gzim! Ti nuk ke banka, nuk ke arka, nuk ke xhepa.
Ngujim
Nj voglus h i prlotur.. . dhe dera e mbyllur me lloz. Prjashta qan nj flutu r: "Me k t loz ?! Romina ita
E prap ti je m i pasuri n bot. Me zrin tnd t art poet i natyrs. A beson se edhe un jam pjes e kngs sate, e shpirtit tnd, ylber n nj pik loti! RIGERS UPI Nat. Mbrmja fshiu lotin e bukur t nj mbrese kalimtare dhe mbuloi zjarrin . e faqes perndimore t qiellit Qetsi madhshtore n kupn e qiellit kan mbetur (si n nj fletore vizatimi) rratht e fluturimit dhe lodrave t zogjve gishti im tregues vertikalisht si nj pikuditse mediton mbi plejadat. Xhoana Dervishi
Jetimi
Kur eli syt e rrotull pa nuk kishte njeri. Ishte pa nn e pa baba i vetm ish ai. Hapin e par kur e hodhi dikush e ndihu n krah; Fjaln e par kur e foli, nuk ish as nn, as baba. Dhe jets s vet kur zot i doli n sy ia tha: "M lodhe, moj njerk e ashpr, m lodhe po sot u bra baba. U bra baba e kam nj shoqe kam nj vajz- perri m lodhe moj jet jetimi, m poqe dhe mbeta njeri. Brisilda Myftaraga
U turr si e babzitur, si nj kafshz e pshtir mbi molln, ndrsa ai priste me stoicizm thrrimet e pa lna. U pshtirosa! Por kur ktheva kokn dhe pash diel-
lin, fillova t kuptoj. Molla! Fruti i mkatit, ajo pr t ciln do njeri synon. Iriqi femr po e priste me nj babzi, por dhe me nj droj, ose ndoshta ndonj fije shprese tek krkonte lumturin. Pasi ajo po e krkonte me tr shpirt, donte t ndjehej si Eva. Nuk kishte faj, ai po e onte drejt mkatit. Dhe kur nj drithrim e tmerrshme me zaptoi shtylln kurrizore, m'u kujtua ajo klithma e molls tek ndjente keqardhje, pasi po prdorej n krkim t lumturis, kur ajo nuk kishte t bnte fare me t. Nj moll, s'do t jet kurr thjesht nj moll, n.q.s ti bn fatalitetin dhe e dhuron. E mbarova. Disa pika t kripura m mbuluan fytyrn. Lot?!?! Ather t pash n sy: - far do t flijoje ti pr mua? - Nj moll! - the. Dhe n ato momente humbe dhe t vetmen cilsi madhore. Miku im E ulur n fronin madhshtor prej kashte t fams s prkohshme, jetoj ankthin e provs.
Ti je posht. T hedh nj vshtrim hezitues, ti nuk e ngre me kokn lart. Ndoshta je lodhur nga ai refleks, ose tashme je rehatuar nn hijen time. N momentin q do ndjehem gati e kam t qart q do ndez akmakun, dhe n qoft se ti o Neron, nuk do gjesh frymzimin tnd, ather un do kem arritur suksesin. Filloj t bie dhe t kujtoj t gjitha ato hert q s't mora. Balta posht me shikim lakmues hap kraht pr mua. Ti s'je aty pr t m mbrojtur e mbajtur fort n gjirin tnd amtar, ti s'je aty pr t m ln n memorien romantike t harress. Dhe un s'ka gj pr t ciln t jam m mirnjohse. Sepse ti je aty, n fund t fundit thjesht pr t m pritur. Ke ndenjur aty dhe s'u dorzove. Bie cik tokn. Balta kishte shijen e suksesit t vetmuar. Ngre syt, n vshtrimin tnd nuk shoh zhgnjim, as vlersim, as urrejtje, as kshilla mediokre dhe as t padurueshme fjalt "T thash"! Nj lule gjysm e vyshkur nga koha e pritjes, kalon nga ti tek un. Hajde mbledhim t tjera m t bukura!, - m the. Dhe un u rrita nn shembullin tim. Besiana Balla
22
Rezarta BASHA
PSIKOLOGE
rika, ankthi i prgjith suar, ataku i panikut, jan rregullime q fillimet e veta n pjesn m t madhe t rasteve i kan n moshn e adoleshencs, prandaj njohja me to, far shenjash japin, si parandalohen, si ndikojn n zhvillimin e shndetit mendor tek adoleshentt, do t'i bj dhe ata m t vetdijshm pr situatat me t cilat prballen prdit!
Frika sht nj reaksion normal ndaj nj burimi t jashtm rreziku, q njihet nga vetdija jone. Ajo sht n prshtatje me burimin e r rezikut, n varsi t kohzgjatjes dhe intensitetit te tij dhe shprndahet menjher sapo ky burim rreziku largohet. Frika prfshin ndjenjat subjektive t shqetsimit dhe reflektohet dhe n ndryshime fiziologjike objektive n te cilat si rregull futen djersitje, rrahjet e shpeshta te zemrs, shpeshtimin e frymmarrjes, dridhje te muskulaturs dhe rishpr ndarjen e gjakut duke u prqendruar n organe dhe n grup muskujt e mdhenj, duke i dhn mundsi individit t prgatitet pr situatn mbrojtse, prgjigje ndaj agresionit, i cili ka shkaktuar frikn.
Frika,
ankthi i prgjithsuar, ataku i panikut
meve t dshiruara apo dhe n prishjen e qetsis emocionale! Ankthi nga situatat e ndryshme shfaqet n prgjigje t nj stresori specifik dhe largohet menjher pas largimit t shkakut. Ankthi i prgjithsuar sht m i shpesht nga t gjith llojet e rregullimeve anksioze. Ai karakterizohet nga nj ankth joreal ose i tepruar dhe nga shqetsimi r reth dy ose m shum rrethanave, t paktn pr nj periudh kohore pr 6 muaj. Shenjat kryesore t ankthit t gjeneralizuar jan pa gjumsia, dhimbjet muskulare, dridhje muskulare, djers te ftohta n duar, tharja e gojs gjithashtu mund te vihen re, rrahje te shpeshta te zemrs, mar-
EMOCIONET N harkun e gjasht orve msim, na kapin emocione nga m t ndryshmet; nga ato pozitive deri tek ato negative. Ku kto t fundit ln shpesh m shum gjurm tek nj nxns.
Secili prej nesh ka pasur gjat jets s tij momente t cilat kan qen t mbushura me ankth e shqetsim. sht e vshtir q t jepet nj prkufizim i sakt i ankthit, ndrkoh q prdoret si term pr nj sr shqetsimesh emocionale. Ankthi ka tension, shqetsim, madje dhe tmerr, por n kundrshtim me frikn, ankthi rrjedh nga burime q nuk jan t dukshme nga personi q i prjeton, ose q duken te parndsishm n krahasim me reaksionin emocional q karakterizon individin. Edhe ankthi ashtu si frika sht i shoqruar me shenja klinike. Ankthi mund t shoqroj secilin nga ne n jetn e prditshme, por ai konsiderohet patologjik (smundje ) kur ai interferon n kryerjen e aktiviteteve t prditshme, n arritjen e qlli-
rje mendsh, vshtirsi n frymmarrje, urinim i shpesht, dhimbje barku dhe diarre. Shpesh ata qe jan t prekur nga ankthi i prgjithsuar nuk jan n gjendje t ndalojn shqetsimin, i cili vrtitet rreth shtjeve q kan t bjn me shkolln, marrdhniet mes nxnsve dhe msuesve, marrdhniet mes njri-tjetrit, marrdhniet n familje. Gjithashtu, dhe rregullimet e humorit jan bashkshoqruese t rregullimeve te ankthit. Pjesa m e madhe e njerzve q vuajn ng a ky shqetsim gjat jets s tyre i kan fillimet e tyre q n fmijri dhe n adoleshenc, prandaj njohja e simptomave q n fillim dhe menaxhimi i situatave ndihmon shum n parandalimin edhe mjekimin pr t pasur nj shndet sa m t mir mendor. Pr ata q kan kto simptoma, duhet t ndrpritet prdorimi i kafes, e pijeve t tjera me kafein dhe t shmanget prdorimi i alkoolit, duhet te bhet nj gjum sa me i qet, duke respektuar rregullat e higjiens se gjumit (ngrnia rreth 2 ore para gjumit, kryerja e ushtrimeve gjimnastikore te lehta para gjumit, pirja e kamomilit etj). Ushtrimet fizike te moderuara mund t ndikojn n reduktimin e intensitetit te simptomave t ankthit. Psikoterapia, terapia konjitive e sjelljes me prqendrim mbi teknikat e relaksimit dhe instruktimi mbi keqinterpretimin e s i m p t o m a v e psikologjike, mund t ndihmoj n reduktimin e intensitetit t simptomave t ankthit.
RREGULLIMI I PANIKUT
Ataku i panikut sht nj rritje dramatike dhe spontane e friks dhe e shqetsimit, q shoqrohet me simptoma t shumta fizike. Ataket u ngjajn prgjigjeve fiziologjike normale t trupit ndaj situatave krcnuese pr jetn ose ushtrimeve fizike ekstreme. Megjithat, ataket e panikut shfaqen spontanisht dhe n mnyr t paparashikuar dhe pa ndonj provokim. Quhet atak paniku kur jan t pranishme 4 prej
simptomave te mposhtme, brenda 10 minutave t fillimit te episodit: 1. Palpitacione, ose rrahje t shpejta t zemrs. 2. Djersitje. 3. Dridhje ose lkundje t trupit. 4. Ndjenja e shkurtimit ose e ngadalsimit t frymmarrjes. 5. Ndjenja e mbytjes. 6. T przjera dhe shqetsim abdominal. 7. Dhimbje gjoksi ose munges rehati. 8. Mar rje mendsh, ndjenj paqndrueshmrie ose te fikti. 9. Ndjenja e mungess s realitetit ose ndjenj e shkputjes nga vetja. 10. Frik se mos mendet ose bn dika t pakontrolluar gjat momentit te atakut. 11. Mpirje (mizrime n duar, kmb apo fytyr. 12. T ftoht ose skuqje n fytyr. Shpesh ataku i pare i panikut shfaqet nn ndikimin e nj stresi t fuqishm (p.sh ndarja nga i dashuri, largimi nga shtpia pr her t par, ndrrimi i shkolls, grindja me miq t ngusht etj). Zakonisht ataku i panikut fillon kur kryejn e ndonj aktiviteti t prditshm (lexim, shtitje). Zakonisht ato zgjasin 5 deri ne 20 minuta ose m rrall deri n 1 or. Shumica e njerzve ne jetn e tyre provojn nje atak paniku spontan ose te rastsishm pa ndonje dmtim t rndsishm. Quhet q individi vuan nga ataku i panikut kur ato jan t prsritura dhe t papritura, ndrkohe q ekziston frika e vazhdueshme se mos ndodh nje atak tjetr. Agorafobia sht nj ndr rregullimet e panikut dhe karakterizohet nga frika e ndodhjes n situata ose vende nga e cila sht e vshtir t dalsh. Shenjat q vihen re n raste t tilla jan t ngjashme me ato t friks, ankthit t prgjithsuar apo atakut te panikut. Kjo frike e bn personin t kufizohet n udhtime, t krkoj nj shoqrues kur del nga shtpia. Disa njerz i durojn vetm situatat e friks, por ndrkoh shfaqin nj ankth t shprehur. Ndr frikrat m t shpeshta q vihen re jan t qenit vetm larg shtpis, t qenit n mes turms, lvizja npr ur, lvizja me mjete t ndryshme t transportit. Si r re gull n fillim shfaqet ataku i panikut dhe m pas agorafobia zhvillohet si prgjigje e ktyre episodeve t ndodhura. Terapia sht me medikamente, psikoterapi, terapi psikoshoqerore. Psikoterapia sht e rndsishme kur mund t jet e domosdoshme kur ankthi shkaktohet nga konflikte q lidhen me ndarjen nga njerz t rndsishm, p.sh disa pacient jan rezistent ndaj terapis s sjelljes (ekspozimi gradual i pacientve ndaj prvojave dhe situatave t frikshme) dhe qndrojn me sy hapur n mbrojtje t vetvetes. Ata mund t jen n gjendje t prballojn terapin e sjelljes vetm pasi te ken eksploruar konfliktet e pavetdijshme. Kjo mendohet t jet terapia me efikase n mjekimin dhe parandalimin e ankthit, frikrave, atakeve t panikut.
SPECIALE - 23
SPECIAL
FJALEKRYQI
PERGATITI: Kadri VOKOPOLA Ky fjalkryq sht i destinuar pr ata q e ndjejn veten ekspert n kt fush
Pergjigjet e djeshme
HORIZONTAL Manon. Tedi. Kriza. Aroma. Otan. Harem. Se. Tt. Tema. At. La. Ana. Aparatin. Pin. Taka. Rl. Ir. Cage. Arti. Go. Emil. Kodak. Dele. Liam. Adet. Varet. Nduk. Tim. Delegati. Ise. I nisuri. Tiranik. Likene. Ta. Kotele. Ra. Dora. No. Tipi. Makina. Mimi. Piratt. Stacioni. VERTIKAL Masat. Arena. No. OMT. Nata. Total. Eter. Dama. Inati. Khan. Rat. IR. Zelig. Amanet. Akademik. Pri. Ire. Paladin. Arat. Cain. Tk. Gere. Oleg. Ml. Katil. Odini. Dali. Etat. Musil. Ver. Etik. Keke. Duna. Iron. Seria. Atomi. Tok. Aris. Tp. II. Pr. Me. AA. Io. Mn. II.
1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
HORIZONTAL 1. Jan t vogla ato t televizorve. -Zyra Doganore Kapshtic -Kalimi n ekstreme. -Kshtu prfudon nj komik. -Nj stacion i famzhm orbital. 2. Fillojn transformimin. -Ruajn pa uj. -Fitohet nga i pari -Esht 3 n nj grup muzikor. 3. Jan edhe ato t peshkut. -Ra n Trafalgar. -Inicialet e Moravia-s. 4. Nj thirrje me emra. -Krijoi nj muzeum t famshm dylli. -Gruaja e Andy Capp. 5. Nj pjes e tingullit. -Jan t pajisur pr eksperimente t tilla. -Fund dhjetori. -Para emrave arab. 6. Nj ndrkombrare sht n Hag. -Inicialet Dal -Oxa kngtare. 7. U kompozua nga Bizet. -Tretet n ekstreme. -Jan "t paprekshmit" e Indis. -Nj pjes e anomalis 8. U krijua me Big Bang. -Gjysm teflon. -Esht i akuzuari injorant. -Esht Hoxha i Ali Hoxhs. 9. Agjenci Civile Autonome. -Mund t jet filmi. -Jan endacakt. -Mark kamioni. 10. Fillojn takimin. -Esht vija e ports -Kodi i celularit. -Nj kthimi prapa. 11. elsi i violins. -Qe profeti i fundit i vogl.
Pergjigjet e djeshme
P A R K E R A K K A R M A N R E N D I N I L E R S A K T E H A L I I I L I P T H A N A D I G P A R P A L A R R E S T I S T A R I R V I S R L L O G A R I A T N N K A D I U R I E L I A S T D A T I I
S T R A T E G E T K O O K L E C I A N I O N N I I O F E L C I K L I F A Z E E S T E T N J
F R A K S
L I M E T N U G R E D
A M A N E T I R A P E K A I
E A R T E E M E R T E T I
A U T O R
A R S Y E T I
R A T S E L N J O R I
A P A R A T E T
D M A T L E T T A N O M A L I
HORIZONTAL 15. Hidhen pr t ecur. 16. Andre Flo, bomber norvegjez. 17. Gjeti enigmn e Sfinksit 18. Dashurohe nga Nemorino. 19. Qyteti i Turgeniev. 20. Felix Tournachon n art. 21. N radh t par. 22. Inicialet e Pacino-s. 23. Esht pik n kushtetut. 24. Mbeten n fund. 25. Fillojn romanin. 26. Ente Menaxhimi Sociale. 27. Jan diletant. 28. Nj pjes minimale. 29. Tyson i ringut. 30. Italia n Internet. 32. N krye t ekspedits. 33. Hendrix i famshm i muziks. 35. Nuk shuhej dot nga Tantali. 36. Inicialet e Michael kngtar. 37. Laurel, q qe komik i famshm. 39. U kompozua nga Massenet. 40. Qytet rumun. 41. Esht skuadra. 43. Ford i fumetti-t. 44. Nuk tuten.
45. Argento aktore. 46. Titulli i Elton John. 47. Mund t bhen me jogging 48. Tonini pa ifte. 49. Nuk i shkelin parimort. 51. Jan porosit fundit. 52. Mund t jen infeksioni. 53. Inicialet e Morricone-s. 54. Nj mund t jet fotografik 57. Fillojn ideologjin. 58. Nj grand pr tensit 59. Fillojn afrsisht. 63. Nj position pr Alonso-n. 64. Esht nofka. 65. Mund t rivihet n loj. 66. Esht positive kur del negative. 67. Nj krokodil. VERTIKAL 1. Nj ambient me odaliska. 2. Qe burri i par. 3. T fundit n shtpi. 4. Pak anakronike. 5. Mbyll shishen. 6. Jan ato q na prkasin. 7. Duken t gjata n pritje. 8. Nj Jean aktor. 9. Esht gjuajtja personale. 10. Mund t jen gjaku. 11. Brown i Kodi i Da Vinci-t. 12. Bjn inde me ne. 13. Nj princip. 14. Esht therse kur sht e
holl. 22. Shkrihen pr filma. 23. Martini q qe kngtare. 24. Nj pjes e ekspozits. 25. Mban nj portofol nj i till. 27. Nj kolegj i famshm anglez. 28. Ngrihet nga t ftohtit. 30. Jeton n kufij. 31. Nj smundje ngjitse. 32. Pret fmij nj e till. 33. Fillojn teorin. 34. Nj mund t jet shkmbor 35. Valli q qe kngtare. 36. Nuk i tregohen babait. 37. Esht zonj q ha gur. 38. Nj karavel e Kolombit. 40. Shkrin ndryshe. 41. Mun t jepet pr hartim. 42. Jan n skaje. 44. Roman kompozitor 45. Filmi i par shqiptar. 47. Ortega futbollist. 48. Esht ari i zi. 50. Wallach actor. 51. Hara spiune. 53. Qytet termal belg. 54. Gibson i kinemas. 55. Fillojn panikun. 56. Ndezur n aparatur. 57. Nota e diapazonit. 58. Kshtu prfundon nj francez. 59. N krye t titullarve. 60. Fundi i Turandot. 61. Fillojn posht. 62. Mbyllin nj manastir.
-Esht fuqi. 12. Ulet n dhomn e lart. -Sheh rrushin dhe piqet. -Prpilon akte juridike. VERTIKAL 1. Kshtu sht kolla e t ftohurit. -Alan q qe aktor. 2. Esht peshk liqeni. -Cola m e famshme. 3. Esht dergje e t smurit. -Ekstreme n stacion. 4. Nj liqen aziatik. -I ka tek juria. -Arnoldo aktor italian. 5. Ndrmarrje Autonome Tiran. -Myslymi pr miqt. -Qen bisedimet e dy suporfuqive dikur. 6. Mbeten n bisht. -Jan godina n miniatur. 7. Krcehet nga Carmen. 8. Pritej m kot nga Vladimiri dhe Extragoni. -Mund t jet dokumentar. 9. Jan si dme. -Zanore pr arena. 10. Luhet n teatr. -As un, as ai. -Ekstreme n litar.
11. Esht brinj n skuadr. -Nj pjes e parlamentit. 12. Fitore pa fre. -Prhapet me frik. 13. Xhiro e Francs. -Nj bukurosh mitologjik. 14. Kush bn bn gjoja. -Me ta bhen trima. -Mbyllin nj krah. 15. Sastre aktore. -Kitar indiane. 16. Nj pjes e gladiatorve. -Alphonse i Tartarini i Taraskons. 17. Nj resto. -Esht Linda Blair te Ekzorcisti. 18. Duro mesfushir bardheblu -I ka tek nj rektor. 19. Lejohen n kufij. -Nj shok lufte. 20. Fundi i nj filmi. -Jan skuadrat e ndeshjes s fundit. 21 Shqipria pr botn -Mbyllin nj manastir. 22 Novarro q qe aktor. -Esht stacion beduinsh.
IKRIPTOGRAFUAR
1 8 7 6 15 5 13 15 16 2 5 7 1 1 3 9 3 2 7 9
2 9
9 4
m 4a
11 4 10 3 8 3 1 4 2 9 15 16
10 5 2 1 4 10 3 5 1 2 5
3 9 5 2 5 4 7 20 2 5 7 7 2 1 15 5 1 2 18 2
4 12
1 4
13 14 7 17 9 3 1 6 15 10 4 1 5 2 9 7
1 4 1 4
2 1 11 1 2 7 17 4 8
15
6 17
D E M I A A J A K S T R T R
7 5 4
P U L P A M A R K E T A D E T
E E R R E T O A I T E V E L I S E R H T
5 7 18
7 6 2 8
R R O B A N E L O T
E T E R N T E L I I A
24 - SPECIALE
Spitali Amerikan
Tashm me 21 specialitete
rimarin e Spitalit Ameri kan, kardiokirurgun e njo hur t disa katedrave pres tigjioze, prof.dr. Neyyir Tuncay Eren, mund ta gjeni shpesh n ambientet e kardiokirurgjis s Spitalit Amerikan n Tiran, teksa viziton pacientt e tij t cilve duket se u ka fituar zemrat dhe mirnjohjen. Pr of . Neyyir , tashm ka ro f. r, shum shqiptar q ju njohin me emr . Si ju duk et kjo? emr. duket M vjen mir sigurisht, por kjo ka ardhur shum natyrshm. Ka arritur n 2000 numri i pacientve shqiptar q un dhe ekipi im kemi operuar, n fillim n Ankara dhe m pas ktu n Tiran n Balkan Alliance tashm American Hospital. Mjek turq, n nj spital amerikan, n Tiran. Mund t na f lisflisni pr kt? f ar ka ndryshuar far n a t qe ju dhe bashkpuntort at tuaj themelua t dhe ne njohm si themeluat Balkan Alliance? Balkan Alliance filloi si nj iniciativ e prbashkt turko- shqiptare n kardiologji dhe kardiokirurgji, por n nj koh shum t shkurtr me suksesin q pati trhoqi vemendjen e nj grupi t fuqishm amerikan Bedminster Capital Management. N fillim t ktij viti, pasi bleu pjesn m t madhe t aksioneve, BCM i hapi dyert nj spitali me prmasa shum m t mdha q shrben tashm jo vetm n kardiologji dhe kardiokirurgji, por edhe n 21 departamente t tjera. Spitali Amerikan vazhdon t ruaj strukturn dhe stafin e Balkan Alliance, sigurisht me 21 specialitete, mbi 200 punonjs dhe teknologji akoma m t avancuar, sht nj spital i nj dimensioni krejt tjetr q brenda vitit do t pasohet nga nj
spital i dyt n Tiran, nj tjetr n Kosov dhe klinika satelite n disa qytete t Shqipris. Si primar i kar diolo gji-kar rd og rdiokir urgjis s Spitalit Amerikan diokirurgjis f ar mund t na thoni pr pacientt far kar diak n Shqipri? kardiak N kto dy vite pune shoh q kemi hapur nj tjetr epok n kardiologji dhe kardiokirurgji dhe kjo m gzon. Jo vetm kemi fituar besimin e pacientve, por edhe kemi kontribuar n ndrgjegjsimin e tyre pr problemet kardiake, pr rutinn e tyre t kontrollit etj. A jan t ngjashme kar diopa tit kardiopa diopatit e pacientv e shqiptar me a to t pacientve ato Turqis? N fakt dy popullatat, si ajo shqiptare, ashtu edhe ajo turke ngjasojn shum me njra tjetrn pr sa u prket problematikave shndetsore por megjithat m duhet t theksoj se incidenca e semundjeve t zemrs sht m e lart ktu n Shqipri. Dhe ajo q sht m e rndsishme sht se mosha mesatare e pacientve me probleme kardiake sht shum m e re n Shqipri se sa n Turqi. Cila t mendoni se jan shkaqet e Cilat ksaj t fundit? Ka shum faktor q ndikojn. Faktori gjenetik, konsumimi i teprt i duhanit dhe i ushqimeve me prejardhje shtazore mund t prmenden vetm si disa prej tyre. Dicka tjetr qe dua t theksoj sht neglizhenca q kam par tek pacientt shqiptar ndaj smundjeve t zemrs. Pjesa drmuese e pacientve q bashk me ekipin tim operojm, vijn tek ne pasi kan kaluar nj apo disa kriza dhe pasi zemra ka psuar dmtime serioze. f ar duhet pa tur parasysh pr far patur ta parandaluar kt? N veanti personat q kan nj historik familjar, pra, me prindr apo t
afrm t cilt kan kaluar kriza zemre ose q kan patur vdekje t papritura dhe t menjhershme nga zemra n rrethin e ngushte familjar, ata qe kane dhimbje gjoksi te herepashershme, piresit e duhanit dhe personat e diagnostukuar me hypertension ose nivel te larte te yndyrnave ne gjak duhet patjeter ti nenshtrohen kontrollit te kardiologut. A ekziston mundsia e nj dia gdiagnostikimi t plot dhe t msuarit saktsisht se n 'gjendje sht z emzemra? Sigurisht q po. Nse mjeku kardiolog dyshon gjat kontrollit rutin pr smundje t arterieve koronare ather na vjen n ndihm angiografia koronare q tregon me nj saktsi 100% gjendjen e pacientit. or onar e sht Pra angio g rafia k kor oronar onare angiog kusht? Me metodat klasike t diagnostikimit, EKG, Echo, prova ushtrimore, sht arritur deri n 65-70 % saktsi diagnostikimi ndrkoh q angiografia na jep 100 % gjendjen e vrtet. Por n vitet e fundit teknologjia na ka ofruar mundsin e kryerjes s angiografis nprmjet aparaturave shum t zhvilluara t tomografis. Nj skaner me 64 dedektor sht n gjendje t eksploroj arteriet koronare brenda 1 minute me nj saktsi mbi 95%. Pacientt shqiptar kan fatin ta ken kt aparatur unike q prej prillit t ktij viti vetm pran Spitalit Amerikan ktu n Tiran dhe t diagnostikohen brenda pak minutave me saktsi dhe profesionalizm. Metoda e angiografis me skaner sht shum e prdorshme dhe e suksesshme n personat me aktivitet t ngjeshur e koh t reduktuar, n grupet e pacientve q kan historik familjar ose predispozit pr t patur semundje koronare por nuk shfaqin simptoma si dhe pr arsye kon-
ar pr tu shrbyer atyre n koh dhe pr t br ndrhyrje edhe n gjendje akute. Kemi kryer pr her t par n Shqipri dhe vazhdojm ta kemi rutin t sukssesshme revaskularizimin e arterieve koronare n gjendje akute t infarktit t miokardit, pra e thn ndryshe: pasi transportojm pacientin her me ambulanc, her me helikopter mundsojm vendosjen e stentit ose n rastet m ekstreme ndrhyrjen by-pass duke shptuar kshtu jetn e pacientit n gjendjen m kritike. Infarkti i miokardit ose diseksioni i aorts, pra kriza e zemrs ose arja e aorts jan vdekjeprurse por me nj ndrhyrje t shpejt pacienti mund t shptohet. Dhe t till ne kemi patur shum, t transportuar me helikopter edhe nga Maqedonia. Pra Spitali Amerikan ka pacient edhe ng a jashnga t Shqipris? Sigurisht q po. Nga Kosova, Maqedonia dhe Mali i Zi. Nj nga prparsit e puns s ktij spitali sht edhe turizmi m j e k s o r. Sikundr e dini operacionet e zemrs jan nga m t kushtueshmet n vendet perndimore dhe tashm sht e njohur lvizja e pacientve drejt vendeve si Turqia, Singapori etj. Spitali yn ka gjith mundsit dhe kapacitetet pr tu br nj qendr e till dhe ne po punojm pr ta nxitur kt. Vetm n SHBA ka rreth 60 milion pacient me siguracion privat q krkojn vazhdimisht mundsit e kurimit me cilsi dhe me kosto m t ult dhe bashkpunimi me investitort tan n SHBA shum shpejt do i hap rrug turizmit edhe prej prtej oqeanit. Cila t jan pika t k ye t ktij Cilat pikat kye spitali q do t terhiqnin pacient t huaj? Kardiokirurgjia, kirurgjia ortopedike, kirurgjia estetike, kirurgjia e syrit, transplanti i veshkave jan disa nga shrbimet kryesore q pacientt krkojn por Spitali Amerikan me investimet e fuqishme dhe 21 departamentet e kompletuara do t mund ti shrbej do krkes t tyre. Lidhjet akademik e q ka Spiakademike tali Amerikan i Tirans me universitete n Turqi a po gjetk e? apo gjetke? N Turqi mjeksia ka prparuar shum. Sikundr u thash, jo vetm kurojm pacientt tan por u shrbejm edhe pacientve q vijn nga gjith Europa. Ndrkoh un jam pjes e katedrs s kardiokirurgjis n Universitetin e Ankaras q shte nje universitet moshatar me vet Republikn e Turqise dhe nj nga m t miret n bot. Kemi nj marrdhnie t shklqyer me Qendrn Spitalore Universitare dhe Fakultetin e Mjeksis s Universitetit t Ankaras dhe jemi n bashkpunim t vazhdueshm pr t gjitha specialitetet q ne kemi ktu n spitalin ton n Tiran. M duhet t theksoj q ky bashkpunim nuk konsiston n vajtje ardhje thjesht t kolegve mjek nga Ankaraja por n shkmbim eksperience, studime t prbashkta, ekipe t prbashkta pune dhe sesione shkencore q ne organizojm ktu here pas here. T tjera Universitete do t na bashkngjiten shum shpejt si bashkpuntor edhe nga Texas e Boston dhe besoj t gjitha kto bashkpunime do t shrbejn pr te realizuar projektin ton ambicioz t nj Qendre Spitalore Universitare t standarteve botrore.
RAJON - 25
Diplomatja Dora
M serioze duket shefja e diplomacis greke, Dora Bakojanis, nj zonj e bukur dhe e hijshme, q gjithnj bie n sy n fotot familjare gjat samiteve botrore.
Julia e bukur
Ikona e grave t bukura mbetet kryeministrja e Ukrains, Julia Timoshenko, q "sfilon" n takimet qeveritare me veshjet e mods s fundit dhe flokt e mbledhur grshet.
Livni e thjesht
Tzipi Livni, shefja e diplomacis izraelite, sht shembull i nj tjetr grupi ministresh, q shfaqen gjithnj pa shum tualet dhe me veshje serioze, mundsisht bardh e zi.
Bakojanis, Karfanja dhe Dati, n "pasarela" qeveritare. M pak shije n veshjen e ministreve izraelite
SEKS-SIMBOL N QEVERI
to jan t gjitha t bukura, elegante, t veshura me shum shije. Ministret e kohs s re nuk u ngjajn aspak zyrtareve t administrative t vjetra, me kostumin serioz gri dhe fytyrat pa asnj shprehje. Nga Greqia deri n Franc, antaret e reja t kabineteve qeveritare duken gjithnj e m seksi, me nj pamje t kuruar me shum kujdes dhe veshje edhe ekstravagante, q trheqin vmendjen e publikut.
SEKSI SI MARA N Itali, Mara Karfanja, nj ishbalerin e shfaqjeve dhe seks-simbol, sht prej disa muajsh ministre e Shanseve t Barabarta dhe shihet me adhurim nga publiku.
SHKURT
N Itali, Mara Karfanja, nj ish-balerin e shfaqjeve dhe seks-simbol i vendasve, shihet me shum adhurim nga publiku. Veshjet e saj ekstravagante, tepr t shkurtra apo tepr pas trupit ia kan ln vendin kostumeve shik, ndrsa pamja sensuale ka mbetur e till pr ministren e Shanseve t Barabarta. Ajo vet pohon se kujdeset shum pr veten, por se nuk do t vlersohet m vetm pr pamjen. "Mjaft m me gjykimin e femrave vetm nga gjoksi", - deklaroi Karfanja n nj intervist dhn n prag t publikimit t librit t saj, q shpjegon m s miri botn e femrave. Po kaq e hijshme sa balerina e dikurshme italiane sht edhe ministrja franceze e Drejtsis, Rachida Dati. E prfolur shpesh pr nj lidhje me shefin e saj, presidentin Nikolas Sarkozi, Dati shfaqet gjithnj me pamjen e nj upline t shkujdesur, me veshje t thjeshta pas trupit, flok t stiluara n mnyr t rregullt dhe nj buzqeshje q nuk mungon kurr. Prej 7 muajsh sht shtatzn, por ende nuk e ka br t ditur emrin e babait t fmijs s saj, edhe pse kjo po shkakton shum debate n Paris. Ndrkoh, Dati vazhdon "pasareln" e saj, nga njra mbledhje n tjetrn, veshur me shum shije, edhe pse me shum kilogram m tepr.
q nuk ka asnj ministre tjetr ve saj. M shum femra n postet ministrore ka kabineti spanjoll; tet shefa dikasteresh jan gra dhe t gjitha sharmante. N kt kabinet, edhe Ministrin e Mbrojtjes e drejton nj grua, 32-vjearja Carme Charcon Piqueras, q para nj muaji lindi fmijn e saj t par. Ajo nuk ka aspak pamjen e nj shefeje t rrept; prkundrazi, biondja simpatike sht gjithnj e qeshur, e veshur "casual" dhe shum energjike. Ikona e grave t bukura mbetet kryeministrja e Ukrains, Julia Timoshenko, q "sfilon" n takimet qeveri-
tare dhe n parlament me veshjet e mods s fundit dhe modelin e saj shum origjinal t flokve t mbledhur grshet.
M T THJESHTAT
E ndrsa n Europ ministret jan gjithnj e m seksi, n Lindjen e Mesme ato jan m serioze, m t thjeshta dhe i kushtojn m pak rndsi pamjes perfekte. Tzi-
pi Livni, shefja e diplomacis izraelite, sht shembull i nj tjetr grupi ministresh, q shfaqen gjithnj pa shum tualet dhe me veshje serioze, mundsisht bardh e zi. Ktu bn pjes edhe kancelarja gjermane, Angela Merkel, me pamjen e qet n fytyr dhe kostumet e kndshme, ku ndryshojn vetm ngjyrat e xhaketave serioze.
FOTO
LAJM
Do t jet trheqja e madhe pr Italin e mbl apo ndoshta nj miqsi e sinqert q lidh Presidentin amerikan, Xhorxh Bush me kryeministrin italian, Silvio Berluskoni. Vizita e ktij t fundit n Uashington sht shoqruar me ngarkes emocionale dhe gjeste shum t kujdesshme t liderit amerikan ndaj tij. Si sht edhe ky masazh special i shefit t Shtpis s Bardh pr kryeministrin italian
26 - KULTURE
MIMI
Nase Beni dhe Neo Muko, t dy poett e Himars, njeri nga Vunoi dhe tjetri nga Himara ishin gati nj brez. Ata kishin nj diferenc prej 10 vjetsh n moshn e njri-tjetrit. M i mir njri nga tjetri. Fatkeqsisht nuk bashkjetuan n t njjtin mjedis dhe vend me njri-tjetrin, pasi Neua bri m shum jasht, se sa brenda Himars. Ndrsa Nasja prgjithsisht nuk u largua nga Vlora dhe Bregu
lvira Dones ka marr mimin "Grinzane Cavour" n Itali. S bashku shkrimtaren iraniane Marina Nemat, Dones sht fituese n sesionin e Shoqris civile. mimet e ktij edicioni t dyt jan ndar mbrmjen e djeshme n Teatrin Rendano t Kozencs. Vjet ishte shkrimtari i njohur Ismail Kadare q u vlersua me mim n kt konkurs. Gustavo Zagrebelsky sht fituesi n seksion e dyt, at t Historis s mendimit, ndrsa Lucrezia Lerro, Giuseppe Lupo dhe regjisori Mimmo Calopresti pr seksionin letrsi artistike dhe krijim. "T favorizosh fluksin e emigracionit t muslimanve t ballkanit prkundrejt atyre t Medheut Jugor, sepse i prkasin nj origjine m europiane e jan m t prirur t integrohen n Itali? Kush mund ta garantoj kt? E sigurt sht q do t prjashtohej pjesa e Islamit t jugut q n fakt sht gati t integrohet". Kshtu i sht prgjigjur Elvira Dones propozimit t zv\sekretarit t Ekonomis Adolfo Urso. Pr agjensin italiane t lajmeve ANSA, shkrimtarja shqiptare shprehet se "Italia ka shum probleme dhe kjo rrjedh nga frika e tjetrit dhe nga rracizmi. Vetm dhjet vjet m par, zezakt ishim ne shqiptart. Pastaj u bn rumunt. Historia prsritet sa her q nj pjes e jugut ecn prpara. Gjat ktyre viteve shqiptart e rritn pastrtin e figurs s tyre duke punuar shum. Por edhe pse tashm ka prfunduar faza e oroditjes s viteve t para pas shembjes s diktaturs. Ather nuk e njihnim akoma botn. Edhe elitat intelektuale ishin t paprgatitura pr Perndimin q m par e njihnin si nj prrall". Shkrimtarja kujton se disa nga shqiptart zgjodhn edhe kriminalitetin pr t marr at q ofronte Perndimin. "Por edhe kjo ka prfunduar tashm", e prmbyll intervistn e saj Done. Pas ceremonis s mimeve, n Kozenc sht mbajtur edhe nj takim debat me temn "Mesdheu, planeti i grave", ku shkrimtarja shqiptare ka qen srish e pranishme.
Nase BENI
Poeti tjetr i Himars shqiptare
Nga Lefter ipa
gjaku. Shpirti i tij pr shkak t ksaj dashurie vendi, ju shpua me nj gjemb trndafili. N nj dit t bukur jete, ai nisi vjershrimin lirik t tij. "Zbrite hn mbi Bregun me brigje/ Vunoit gjumin 'ia prishe/ q shihemi, kemi vite/Kur dalim t dy prej kishe/Nm buzn se m pike/shpejt si djal m fitike/ ta dish, s't dua pr mike/ po pr grua moj divide?...." Hna del e veshur me t argjenda do t hn e t enjte, sikundr s'ka t shtun pa diell. Sarajet e Vunoit jan model europian i arkitekturs s fshatrave q jetojn si qyteza. Banesa me dy e tre kate t ndrtuara me mure guri. Esht nj ndr fshatrat me t vjetr t Akrokerauneve. Ndrtimi i shtpive nis nga kompozimi mbi t zezn e ullirit. Ato u vendosn n at mal t jetuar me mundimin dhe robtimin e kurbetlinjve. Udhtimi i gjyshstrgjyshrve vunjotas u shtri q nga ikagua e Ameriks, Spanja, Gjermania, Franca, Italia dhe Greqia, madje edhe n Egjypt, Kanada e Australi. Burra e gra emigruan, duke shtuar brez pas brezi dshirn e kulturimit, shtimin e inteligjencs s fshatit. Shum
REFORMA USHTARAKE Kur n fron hipi Mbreti Zog, Nase Benin e z reforma ushatarake dhe e ndshkojn si mbshtets i demokratve nolist. Detyrohet t rikthehet n Vuno, ku gjendeshin nna, motra dhe vllai Pilo, n nj gjendje t rnuar ekonomike apo si thon vunjotasit "t shkoqur", por edhe pa krah fisi.
bij dhe bija u bn diplomat, doktor, inxhinier, shkrimtar dhe aktivist t shquar n hapsirn shqiptare, ballkanike dhe at europiane. Mbi t gjitha, bijt e ktij fshati u bn patriot t shenjtruar, shqiptar t klasit t par. Gjuha shqipe e ktij fshati, t ngre nga dheu, t bn trndafil npr oboret e sarajeve prkarshi diellit dhe detit dhe sipr Jalit t Nase Benit dhe Nase Labit. Pr kt shkak dhe pr arsye t ktij mjedisi malesh dhe njerzorsh, bijt dhe bijat trndafil t ktij vendi, u bn burra patriot, atdhetar, bura shteti dhe heronj n do koh dhe n do sistem. N dekada t shumta t jets s ktij fshati ndritn me kontributin dhe bmat e tyre Shqipri-dashse q nga Odise Nesturi, Nushajt, Zaho Koka me shok e deri tek artistt e sotm me origjin nga Vunoi. Por Nase Beni shquhet si krijuesi dhe knduesi i himneve historike, jo vetm t Bregut, por t tr Jugut. Kt merit ai e ka qysh prej vitit 1910. Ky bir i menur dhe largpams i Vunoit, sht nj tjetr argument pr arsyet dhe provn e madhe vlersuese q lan pr bregasit dhe Vunoin emra t shklqyer t kulturs dhe memories s prbotshme q nga Bajroni, Pukvili, Eduard Liri e shum e shum t tjer t mparshm e t mvonshm.
patriotin e madh nga Vunoi, Odise Nesturin i cili ishte nnkryetar i Lidhjes Kombtare t Prizrenit dhe kryetar i s cils ishte Abdyl Frashri. Nase Benin e hidhron pa mas kjo ngjarje e turpshme dhe antikombtare. Ndaj s'ia prtoi dhe me zemr t piklluar kndoi elegjin e ligjruar pr azganin e Bregut, kapedanin mbi kapedan.
Dihet dhe sht tepr filozofike se nse s'ke dashuruar, s'ka mundsi t nis vjershrimi shpirtror. Shpirti i virtytshm i Nase Benit, nisi vjershrimin s bashku me dashurin e tij t par. Gjuha e tij, nj gjuh bilbili, sa e holl dhe e flakruar, sepse ktij flaktari i kishte ylber
Ai pati fatin e keq t idolit t tij atdhetar, bashkfshatarit Odise Nesturi. Si kujtim q riprsrit thirrjen pr rit dhe kujtes ndaj tij, mbeti knga pr Nase Benin
At dit t xhuma/Dhisevo Se i dhe Sofis kumand/ Dhisevo Hajmedet Seo Kasneci! T marrt hakn amaneti Se do vete n Himar Prgatit mushkn e bardh T marrt hakn amaneti N Jonostaf n t dal/ T vran o Seo t vran Kallauzt me junan Ata q muar parat Hajmedet Seo Kasneci T marrt hakn amaneti! Nase Beni ishte djalosh i burrruar n at vit. Patriot dhe atdhetar i formuar q diktonte qimen e zez n nat t zez apo n fund t detit t zi, apo delen e zez n nat t zez, n prcllim t zez. N ato vite 1913-1914 n Jug t vendit dhe veanrisht n Bregdet, krkonte pjes i papjesi, i shmtuari i historis, nj far Spiro Milo Spiro. Bijt e Himars e njihnin dhe e dinin se sa pa varr do mbetej ai i paguar. Nj pjes e tyre flinin me "zhapa nn kok dhe me dyfek n dor". I veshuri me ar m jasht Himare, ai q sot njihet si i mbeturi pa gur vari, ndezi zjar rin ndr mjet vllezris dhe gjakut t nj gjaku, sidomos n Bregdet dhe n Labrin e madhe. Djemt dhe burrat e vendit vriteshin.
KULTURE - 27
Nases n sofr. Befas ia nis kngs me bejtet e tij, t krijuara n ast, ku fjala peshonte sarkazm ofenduese ndaj Himars dhe himariotve filogrek. Nasia e dgjoi me durim dhe menuri. Pasi dasmori korife i astit mbaroi, Nasia i drejtohet me mirnjohje dhe miqsim: "Mbarove o mik i dashur? Miku iu prgjigj, po. Nasia i thot; tani m dgjo mua. Aty pr aty, Nase Beno Bregu nis krijimin dhe kndimin pr her t par t himnit t Himars. "Kush sht lule vilajeti/ q bota kan sevdan/ Himara n breg t detit/ ftisur n Akroqeran/ rreth e rreth ans s detit/ shtat fshatra q jan/ si sorqeth jan mileti/ aman trima, kapedan/ t pens e t dyfekut/ ashtu si burat dhe grat/ 'i tregojn gjoksin dovletit/ si zogjt n tramundan". Himni mbaroi dhe tr dasmort me gota n duar, pin shndetin e Nase Benit. Pasksaj, nisn vallen pr autorin dhe himnin e Himars. Pas ksaj dasme, Nase niset pr t'u rikthyer n Vuno me kmb. S pari mbrrin n Vlor, ku drejtohet n Sallonin e oficerve, ku njihej dhe kishte kaluar nj koh t jets s vet. Hyn n dern e sallonit t oficerve dhe me nj ton dramatik u drejtohet t pranishmve:" Ktu bie er e keqe!". N ndrgjegjen e tij ziente mllefi pr padrejtsit dhe poshtrsit q bheshin n kurriz t shoqris dhe atdheut shqiptar.
FESTIVALI
familjen e Sokrat Nushit, ku gjat asaj nate kan knduar kngn e par pr Avni Rustemin t ngritur nga vet Nase Beni." Hallall djal, o Avni djali/ Syri q s'luan nishani/'ja grise zemrn mortarit/ se i kishte borxh vatanit/ N Paris te kulla e namit/ sec u shtri si dem i Jalit/ sec vajton zonj e mndafshit/me lot qyqe sipr varrit".
Kur n fron hipi Mbreti Zog, Nase Benin e z reforma ushatarake dhe e ndshkojn si mbshtets i demokratve nolist. Detyrohet t rikthehet n Vuno, ku gjendeshin nna, motra dhe vllai Pilo, n nj gjendje t rnuar ekonomike apo si thon vunjotasit "t shkoqur", por edhe pa krah fisi. Vobektsia ishte realitet trondits. Nasia detyrohet t merret me pun blektorie dhe agrumet. Gjat ksaj kohe miqsin me Labrin dhe zonn e Lumit t Vlors, jo vetm q s'e shkput, por e shton dhe e forcon, si e forcon lumi rrmbimin nga errat dhe furtunat e pa-
ME AVNI RUSTEMIN N Vlor n vitet 1923-1924 krijohet shoqria "Bashkimi" me demokratt e par t kryesuar nga Fan Noli i madh. N kt ortakri kombtare prfshihen Halim Xhelo, Luigj Gurakuqi, Avni Rustemi, Kol Mrkuri etj. Nase Beni gjendet srish brenda ksaj kurore patriotike. N kt koh bhet "vllam me hajmali" me Avni Rustemin. Duheshin sepse kishin nj bot shpirtrore, patriotike dhe atdhetare.
Nase Beni hedh dyfekun mbi supe dhe kalon n Lumin e Vlors, Trba, Vranisht, Kallarat, Ku dhe Bolen dhe lufton kundra forcave shoviniste. Atkoh Ismail Qemali me nj ultimatum i thot Spiro Milos largo forcat dhe shko nga ke ardhur, se do t bj "Padishah t asaj jete!". Nase Beni ishte nj ndr ata q e donte Shqiprin natyrale t br. At koh ai vjershroi: "Dgjoni nga vjen kujimi/ Vjen nga Vlora nga Smaili/ Thot ndiqni e mos vrisni/Se s'e flliq armn trimi/Tek nj rrufjan turprimi". Mirpo fqinjsia na kishte merak. Sa ikte njeri, shfaqej tjetri. Vunoi, fshati
i Nases, s'e ka baltosur kurr gurin e sarajeve, s'e ka vn kurr t pavnurin n qoshen e zjarrit. S'ka pranuar kurr kobe t kobshme n parmak t ports. Ve ka puthur dhe prqafuar hijen e flamurit kombtar, n do koh e n do hn. N kt vatr for mimi, Nase Beni mbeti trndafil ndr mjet t r a n d a f i l ave, a t d h e t a r ndrmjet atdhetarve, guximtar prball tramundanave. N Vlor n vitet 19231924 krijohet shoqria "Bashkimi" me demokratt e par t kryesuar nga Fan Noli i madh. N kt ortakri kombtare prfshihen Halim Xhelo, Luigj
Gurakuqi, Avni Rustemi, Kol Mrkuri etj. Nase Beni gjendet srish brenda ksaj kurore patriotike. N kt koh bhet "vllam me hajmali" me Avni Rustemin. Duheshin sepse kishin nj bot shpirtrore, patriotike dhe atdhetare. Zra t asaj kohe, kan thn se kur Avni Rustemi nisi udhtimin pr kryerjen e aksionit t bujshm pr motivin e quajtur prej tij:" pr nderin dhe shptimin e kombit", i ngarkuar nga shoqria "Bashkimi", ndr shoqruesit konspirativ ishin edhe Nase Beni nga Vunoi dhe Kol Mrkuri nga Piluri. Ata iu gjendn pran edhe pr shkak t rrethanave. Ata ishin bregas dhe n Franc ndodhesh nj komunitet i konsiderueshm emigrantsh nga Bregu, sidomos nga Vunoi dhe nga Piluri. N at vit n Lion gjendeshin rreth 20 kurbetlinj, t cilt punonin kryesisht n minierat e qymyrit. Kur Avniu kreu aksionin, Nase Beni dhe Kol Mrkuri u strehuan dhe fjetn n
pritura. Ishin vitet 1928-1930, kur Himara pr mes zrave t disa prfaqsuesve t saj, Mbretit Zog i krkon autonomi, shkoll greke dhe heqjen e venomeve. N nj ndr ditt e ksaj kohe, Nase Beni ftohet prej nj miku t tij n dasm t djalit, n Vranisht t Vlors. Dasma bhej si dasmat e asaj kohe, me dolli t rnda, bejte dhe sajime t astit t pambaruara. Nase Beni ishte ne krye t sofrs dhe kuvendit gzimshumt. Nj dasmor tjetr, banor i ksaj zone, ishte pozicionuar prball
Nase Beni lindi n Vuno mes viteve 1893-1894. Babai i vdes shpejt dhe s bashku me dy vllezrit, nj motr dhe nn e tyre, prcolln ditt e vshtirsive t shumta
T dy poett e Himars, njeri nga Vunoi dhe tjetri nga Himara ishin gati nj brez. Ata kishin nj diferenc prej 10 vjetsh n moshn e njeri-tjetrit.M i mir njeri nga tjetri. Fatkeqsisht nuk bashkjetuan n t njjtin mjedis dhe vend me njeri-tjetrin, pasi Neua bri m shum jasht, se sa brenda Himars. Ndrsa Nasja prgjithsisht nuk u largua nga Vlora dhe Bregu. Ata t dy patn dika t prbashkt. As njeri dhe as tjetri nuk u martuan. Kjo ishte nj fatkeqsi vetiake dhe natyrisht edhe pr Bregun. Do t ishte fatmirsi q kta trndafila t linin trashgimtar. Ndrsa Neo Muko Mariotin e mori smundja e keqe, ajo q e imponoi t kndonte kngn e rngshme "Do kndoj po m'u zu gryka", Nase Benin e hngri megalidheja shoviniste. Ai pati fatin e keq t idolit t tij atdhetar, bashkfshatarit t tij Odise Nesturi. Si kujtim apo si kamban e fundit q riprsrit thirrjen pr rit dhe kujtes ndaj tij, mbeti knga pr Nase Benin. Kjo kng kndohet edhe sot n Vuno, n fshatin q e ka historin shumkatshe, sikundr ka vendosjen e vet ai fshat, shtpi,mbi shtpi n at faqe t bukur mali. "Bjer o Mjegullosh pse s'bie/ q n fund e gjer n krye/C'e bre Benon me hije/ e kishe hije mbi krye?!".
a mbrritur dje n kryeqytet edicioni i katrt i festivalit t Filmit pr Fmij dhe Adoleshent "Giffoni Albania". Festivali vjen pas nj rrugtimi t suksesshm n tre prej qyteteve t mdha t vendit Elbasan, Durrs dhe Shkodr. N kineman "Millenium" jan projektuar dje filmat sipas dy kategorive, "Free to fly" dhe "Y Gen". Fmijt e kryeqytetit pasi kan ndjekur filmat kan diskutuar dhe debatatuar pr ta ndrkoh q fjala e tyre do t jet vendimarrse n dhnien e mimit t filmit m t mir. Festivali do t vazhdoj pr katr dit n Tiran, ku nxns t shkollave 9vjeare dhe t mesme do t ndjekin sipas orareve prkatse filmat, ndrsa do t mbyllet m dat 18 tetor n natn "Gala", q do t organizohet n Teatrin Kombtar t Operas dhe Baletit. Sipas producentit t ktij Festivali, Namik Ajazi "mbi 15 mij fmij, do t jen ndjeks dhe debatues n kt edicion t Festivalit, ka edhe shnon nj sukses t madh t tij". Filmi m i mir do t shpallet n mbrmjen "Gala" n dat 18 tetor, ku do t votohen nga juria e fmijve jo vetm nga Shqipria po edhe nga Greqia, Serbia, Maqedonia dhe Mali i Zi. I ftuar special n natn finale sht kngtari Italian Simone Cristihi, fitues i edicionit t fundit t Sanremos me kngn "Ti regalero una rosa", i cili do t kndoj pr rreth 40 minuta live. Prve mimit t madh t festivalit, kt vit n emr t presidentes s nderit n tre edicionet e kaluara, regjisores Xhenfize Keko, asaj q krijoi filmat e mrekullueshm pr fmij do t jepet edhe nj mim. N kt edicion marrin pjes 12 filma pr fmij e t rinj nga mosha 12-18 vje. Pjesa m e madhe e tyre jan me metrazh t gjat, ndrsa katr jan filma me metrazh t shkurtr.
28 - OPINION
Dje
n The Guardian
spekt, ka publikuar nj raport t policis q daton m 14 mars 1950, ku thuhet: Sot, rreth ors 16:00, nj student, Milan Kundera, i lindur m 1.4.1929 n Brno ... u paraqit n kt rajon policie dhe raportoi se Iva Militka ... kishte takuar... Miroslav Dvoracek ... q kishte dezertuar nga shrbimi ushtarak. Raporti thekson se Dvoracek, q ishte arratisur nga vendi pas grushtit t shtetit t vitit 1948 dhe konsiderohej si tradhtar, po merrte valixhen nga shtpia e Militks at pasdite. Kur u kthye, ai u arrestua nga policia dhe prballej me dn-
bnte gazetari do ast. Nejse, edhe ne si ai, nuk besojm t ket arritur n shkelje t tilla mafioze, ajo studio prestigjioze q dgjuam t prflitet si asistuesja juridike e z. Fazlli. Nejse, po ua lm t tjerve ta japin prgjigjen e ksaj pyetje, meq ne nuk e kemi tem t ktij shkrimi investigimin konkret dhe demaskimin e shkeljeve ligjore t transaksioneve t z. Fazlli e bashkpuntorve t tij. Pra, nuk ka asnj shkelje formale t ligjit thjesht n kalimin 1 mij n 2 milion. Kt fakt e di mir gazetari intervistues: ai thjesht bn sikur gjoja uditet me kt fakt. Prandaj ne jemi t bindur se ai po bn nj loj pr t mbuluar dika t z. Fazlli. Shejtanllku sht i thjesht: t trheq vmendjen e publikut sikur ktu fle lepuri, tek 1 mijshi me 2 milionshin, q pastaj t dal ndonj i menm dhe t shpjegoj sa ju shpjeguam m lart. Ather do mbyllet shejtanllku, duke thn: aha, kshtu qenka puna, nuk paska pasur asnj shkelje?! Shpresa me kt shejtanllk sht tek ajo pjes e spektatorve q lodhen, dhe thon h mo se fjal kot qenka dhe kjo meseleja e Fazlliit, si ato klanet e Zemunit, ata dukt e krimit, ata mamutht, ata baront e drogs etj. pafund: t gjitha flluska sapuni qen: ka tre vjet n krye t shtetit, sajuesi i tyre, e asgj nuk u vrtetua, askush nuk u dnua. Ideatort e shejtanllkut shpresojn se spektatort nuk do t dgjojn ato kryesoret, q mund t fshihen pas ksaj shtjes Fazlli. Por ato kryesoret, pjesn q vrtet mund t prbj krim t madh shtetror, si ajo q prmendm m sipr (shitja e toks t huajve), po e investigon Gazeta Shqiptare dhe disa media t tjera serioze. Nuk e dim sa po bn prokuroria, apo policia kriminale, apo SHISH, q duhet t ishin n krye t ktij investigimi dhe n bashkpunim t ngusht me njeri-tjetrin. Por sa keq, po shohim se kto organe t shtetit, jan n luft ndrmjet tyrenejse, edhe kjo sht tem tjetr. Gjithsesi, po vjen er shum e keqe, ku minimalja sht favorizimi klientelist i kryeministrit ndaj nj miku t tij, duke i dhn informacione shum t rezervuara; e deri tek vendime qeveritare n prputhje me interesat e z. Fazlli; e deri dhe tek implikime klanesh shoviniste serbe e proserbe n botn ton globaliste. T shohim do t dal: mos e dhnt Zoti t rezultojn t vrteta, sepse do t ishte nj turp dhe nj goditje e rnd pr t gjith ne, pr Shqiprin.
Q publiku i gjer t kuptoj se pr far flitet, na duhet ta bezdisim me bazat elementare t kontabilitetit. Nj kompani mund t formohet ligjrisht, n Shqipri, edhe po fute vetm 1 mij dollar. Kshtu, nj SHPK (shoqri tregtare me prgjegjsi t kufizuar), nj lloj kompanie kjo, mund t formohet me nj kapital themeltar prej vetm 100 mij lek. Po e quajm Faz kompanin q paska formuar z. Fazlli, duke paguar vetm 1 mij dollar. Pra, kur u formua kompania Faz, ajo kishte n zotrim vetm 1 mij dollar. Me shprehje kontabilistsh thuhet se aktivi (asetet) i kompanis kishte nj vler 1 mij dollar. Kaq ishte edhe kapitali i kompanis (kapitali themeltar), t cilin e zotronte 100% (pa ortak) zoti Fazlli. Pastaj kompania Faz paska vendosur t blej pasuri t paluajtshme, toka n zonn e Porto Romanos n Durrs, apo do gj tjetr xhanm. Pr t bler tokat, kompanis Faz i duhen para, por ajo ka vese 1 mij dollar. Nj ndr mnyrat pr t pasur kompania para, sht t marr borxh. Kshtu, kompania Faz mori nj borxh prej nja 2 milion dollar, por jo tek nj institucion bankar por tek nj person. Ky person qllon t jet zoti Fazlli, vet pronari i kompanis. Edhe kjo marrja borxh e 2 milion dollarve nga kompania Faz, nuk sht ndonj shkelje e madhe ligji, pavarsisht se lind dyshimi se pse nuk i futi ato para si pjes e kapitalit themeltar, por i dha borxh nuk po ju lodhim me hollsi. Pas marrjes borxh, vlera e kompanis nuk sht m 1 mij dollar, por s paku 2 milion dollar. Tani kompania me dy milion dollar, blen tok, p.sh. blen nja 20 hektar me 10 dol-
OPINION - 29
DASHI
Do t jetoni nj dit t mbushur me mundsi sot. T reja do vijn nga jasht, raste t arta udhtimesh. Do t zgjidhni m s miri nj shtje q e keni pr zemr, duke u piktuar tek reflekset dhe tek nj ndihm q do vij nga fati. Mund ta jetoni ditn intensivisht, ashtu si ju plqen juve.
Opinioni
i dits
DEMI
Vlersoni me qetsi mundsin pr t pranuar nj ofert impenjimi ekstra, veanrisht nse kompensimi sht ai i duhuri. Qetsia, kujdesi dhe rregulli jan ato, q do ju mbajn n nj gjendje ekuilibri dhe do ju mbrojn nga smundjet.
BINJAKET
Mendoni pozitivisht dhe reagoni mir e do mjaftojn kto energji pozitive q keni, pr t zgjidhur shum nga problemet tuaja. Miqsia dhe trheqja fizike do ju nxisin t bni pr vete at q doni.
GAFORJA
Frenoni padurimin dhe shijoni pushimet. Iniciativat q keni do t shkojn pa diskutim drejt realizimit, por kan nevoj pr koh pr t'u pjekur. Xhelozia do t jet nj nga shkaktart e problemeve q do t keni n dashuri.
LUANI
Dit q do t prqafohet nga fati, me pozicionin shum t mir t Hns tek Dashi dhe t Plutonit. Sot do zgjedhje pr ju do t bhet e thjesht. Do t prezantoheni shum mir n aktivitete sportive, nse do t keni.
Kroaci i ka r rnjt n sistemin e standardeve arsimore kombtare. Paketa e standardeve atje u testua n vitin shkollor 2005-2006, n 5% t shkollave fillore (n 49 t tilla) dhe nj vit m pas, u zbatua n sistem. Kjo i hapi rrugn krijimit t Bordit t teksteve shkollore dhe komiteteve t ekspertve pr seciln lnd ose fush, q prgjigjen pr procesin e hartimit dhe t miratimit t teksteve. Po kt vit u miratua Standardi i teksteve q prshkruan standardet pr tekstet shkollore dhe pr licencimin e shtpive botuese. N Austri jan hartuar kritere cilsore pr aprovimin e teksteve shkollore (ve kritereve q lidhen me prmbajtjen). Ata mbulojn hapsirn ku prfshihen punt e pavarura dhe pjesmarrja, prgatitja e t rinjve pr jet, qytetaria, demokracia dhe barazia. Lituania prdor ekspert individual pr vlersimin e teksteve shkollore, q jan miratuar nga bordet kombtare t ekspertve. N Irland, tekstet shkollore pr arsimin parauniversitar nuk caktohen paraprakisht, por Kshilli Kombtar pr Kurrikulin dhe Vlersimin i pajis msuesit me nj bibliografi t detajuar dhe sugjeron burime pr do grup lndsh.
Nj nga karakteristikat e
sistemit arsimor anglez sht organizimi i kohs msimore n cikle (key stage). Kshtu p.sh., klasat/vitet 78-9 formojn nj cikl. Gjat arsimimit n kt cikl 3vjear nxnsit zhvillojn nj grup lndsh, prej t cilave po veoj matematikn dhe shkencn (q prmbledh dije nga lndt e fiziks, biologjis, kimis). Pr kto lnd nxnsit prdorin vetm 2 tekste gjat tre viteve. Ndrsa n vendin ton, pr kta tre vite, nxnsit prdorin 12 tekste pr lndt matematik, kimi, biologji, fizik !! Ndoshta lexuesi, me t drejt mund t hamendsoj, mos ndoshta tekstet angleze jan voluminoze, me vllim t madh informacioni? Nuk sht kshtu. Secili prej teksteve angleze ka nj numr faqesh t krahasueshme me secilin prej 12 teksteve tona. Pr t folur m konkretisht, numri i faqeve i teksteve angleze KS3 Mathematics lviz rreth 200 faqe t formatit A4. N shkolln ton, nj nga tekstet Matematika 7 kaq 233 faqe t nj formati pak m t vogl se A4. Edhe n shkalln e vshtirsis analiza tregon se sasia e koncepteve n matematik dhe shkenca sht thuajse e krahasueshme. Nuk po ndalem n krahasimin e aspekteve q dallojn tekstin bashkkohor nga tekstet tona, t tilla si: strukturimi i prmbajtjes, paraqitja e
koncepteve, cilsia e prgjithshme e formulimit t tekstit, prshtatja e teksteve me karakteristikat e grup-moshs etj, etj. Mbingarkesa e teksteve po krijon n shkollat tona nj mjedis t nxni mbyts. Nxnsit kan humbur interesin ndaj dijes, msuesit lodhen dhe nuk shijojn frytet e puns, prindrit shohin do dit q fmijt e tyre ose nuk studiojn m n shtpi, ose studimi i tyre nga burim knaqsie q do duhej t ishte, z gjith kohn e lir dhe nuk jep frytin e pritur. Nuk po flas ktu pr cilsin e botimit t teksteve, apo pr kostot e larta q detyrohen t prballojn prindrit nga hedhja n treg e nj numri kaq t madh tekstesh.
VIRGJERESHA
Ritm i gjall. Jeta dashurore sht nj mnyr shum e mir surprizash, ndoshta jo t gjitha t plqyeshme, por n t mir e n t keqe nuk do t keni rrezik t mrziteni. Shijoni jetn ashtu si duhet.
PESHORJA
Ndiheni keq e kjo ju krijon nj gjendje jo fort t mir. Qetsohuni, zhvilloni detyrat me seriozitet dhe mos bni kritika t kota njra pas tjetrs. Ndonj keqkuptim edhe nuk prjashtohet, por diskutimet e gjalla dhe dshira pr t'u br ball gjrave do i japin nj shtys raportit tuaj.
AKREPI
Entuziazmi dhe ritmi i mir nuk ju mungojn, por bni mir t evitoni t'i tregoni projektet tuaja haptazi. Raporti juaj n ift sht i stabilizuar, duke ju garantuar nj qiell t boshatisur nga ret.
SHIGJETARI
Sot po q jeni ngritur me kmben e duhur, me favorin e Hns n pozicion t mir me Plutonin, ideale pr t rizgjidhur me kuraj nj shtje intriguese. Dita sht e prshtatshme pr t lvizur, pr t'u zbavitur dhe pr t udhtuar. Energji pozitive keni plot, prandaj shfrytzojini sa m mir!
Politika e re e hartimit t teksteve shkollore synon cilsin e tyre nprmjet konkurrencs. Ndaj, pikrisht pr kt, MASH do duhet t bj kujdes maksimal pr kuadrin q rregullon bashkveprimet e aktorve. Jo m kot vendet evropiane kan krijuar institucione (borde, komisione), korniza rregullatore (standarde t kurrikulit, politika), licencojn shtpit botuese, ngren sisteme monitorimi e vlersimi dhe rrjete informimi, pjes e s cilit jan Ministria e Arsimit, Bordi i teksteve, komisionet ln-
BRICJAPI
Hna tek Dashi dhe Jupiteri n shenj, provokojn ekzagjerime dhe konfuzion. Bni mir t rrini i mnjanuar, mos bni asgj t jashtzakonshme q mund t trheq tek ju vmendjen. Muzika dhe nj banj e mir do t jen ideale pr t'u relaksuar.
UJORI
Besojini Diellit tek Peshorja n harmoni me Neptunin, pr t zgjidhur nj shtje q e keni pr zemr. Idealizm, art dhe ndryshime... Ndjeheni alegro, t qet dhe do gj ju entuziazmon. Mbrmja do t jet e kndshme me miqt tuaj.
PESHQIT
Dit interesante, e pasur me stimuj. T ndjeshm dhe intuitiv nuk do t lini t'ju ikin nga duart rastet e mira. Duhet t filloni t mblidhni frytet e asaj q keni mbjell. Sot aktivizohuni pr t pasur uljen e nj kredie t vjetr.
30 - SPORT
rfundimisht, Hamdi Salihi nuk do t jet i gat shm pr t luajtur n ndeshjen e sotme kundr Portugalis. Sulmuesi shkodran nuk ka mundur ta kaloj dmtimin, kshtu q nuk do t jet n dispozicion t Han pr ndeshjen e sotme. Por, lajmi i mir pr teknikun kuqezi lidhet me formn e Jahmir Hyks, i cili m n fund do t jet plotsisht i gatshm. Q nga minuta e par pritet t luaj edhe Berisha, duke qen se Han shpreson shum t'i kap n befasi portugezt.
FIFA Portugalia renditet n vendin e 10-t n klasifikimin e prmuajshm t FIFA-s, ndrsa Shqipria ndodhet e 83-ta. Nj renditje q tregon edhe diferencat mes dy ekipeve n takimin e sotm n Brag.
ekipi i tij do t kualifikohet pa probleme pr n Botror, pavarsisht se pr momentin ndodhet 3 pik pas Danimarks. N kampin portugez sigurojn se pr Beqajn do t jet nj nat vrtet e ngarkuar. Pr ndeshjen e sotme ndaj Sh-
qipris, Keiroz shpreson shum tek aftsit e Kristiano Ronaldos, q duket se po kthehet n formn e tij m t mir. "Nuk kam asnj dyshim se do t kualifikohemi. Me futbollistt q kemi, sht ende e mundur t sigurojm vajtjen
n Botror", tha Keiroz pr "fifa.com". "Shpirti i skuadrs sht n vendin e duhur dhe Kristiano sht nj kapiten i madh. Dua nj skuadr lidersh dhe ai sht nj shembull perfekt pr kt", deklaroi Keiroz.
MILANI
KONFERENCA
Z
Trajneri: Portugalia, e frikshme
KEIROZ
Pas humbjes me Danimarkn dhe barazimin me Suedin, pozitat e trajnerit Karlos Keiroz nuk jan m ato t parat n stolin e Portugalis. Ishndihmsi i Aleks Ferguson te Manester Junajtid beson se
rajneri i kombtares shqiptare Ari Han ka dhn dje konferencn e fundit pr shtyp, n prag t takimit t sotm ndaj Portugalis. Duke folur n Guimaresh, ku sht grumbulluar ekipi kuqezi, Han sht shprehur se skuadra e tij e ka kaluar shokun e psuar me humbjen n Hungari. "E kemi ln pas at disfat. Ndeshja e s mrkurs sht m e rndsishme pr Portugalin, q krkon t ngjitet n renditjen e grupit, por edhe ne kemi
vends presidenti i Milanit Adriano Galiani, kapiteni Paolo Maldini dhe trajneri Karlo Aneloti, kan mbetur t impresionuar nga pritja q u sht rezervuar n Tiran. "Mikpritja ishte mbreslnse, q n aeroport. Fola me presidentin Berluskoni dhe ai donte t ishte edhe vet ktu", tha Galiani. "Ju falnderoj przemrsisht pr kt mikpritje", tha Aneloti. Ndrsa presidenti i kompanis "Tai Oil", Rezart Tai, rrfeu nj moment t biseds me Galianin. "M pyeti nse shqiptart flisnin italisht", tha Tai. "Por, ktu n Shqipri edhe ai q nuk flet italisht, flet gjuhn e futbollit", deklaroi ai. "Ardhja e Milanit n Tiran, sht nj ndrr e br realitet. Tani jam bindur q ndrrat realizohen", tha kreu i "Tai Oil".
KRYEMINISTRI
objektivat tona", tha holandezi. "N Hungari u ndshkuam nga nj gol aksidental,
Njoftim
Administratori i shoqris PEGASO njofton zhvillimin e Mbledhjes s Asambles s Prgjithshme t Ortakve t Shoqris PEGASO sh.p.k. n datn 29/10/2008, ora 18. 00 , pr t vendosur mbi rendin e dits si vijon: 1- Ndryshimi i vlers nominale t kuotave t kapitalit t shoqris; 2- T ndryshme. Kjo Asamble e Ortakve do t mbahet n zyrat e shoqris me adres Rruga Siri Kodra, pallati i shoqris. Ftohen t gjith ortakt t jen t pranishm, si detyrim ligjor pr marrjen e vendimeve t rndsishme. Ju lutem t mos mungoni.
MIQT
jo q u ka br prshtypje t gjithve n takimin e djeshm, ishte nj prqafim mes babait t Lorik Cans, Agim Cans, dhe Ronaldinjos. T dy kan mbetur miq q nga koha kur ishin te Paris Saint Zhermen. Cana dhe Ronaldinjo luanin n nj ekip, por braziliani nuk kishte famn e sotme, pasi sapo kishte zbarkuar nga vendi i tij. I pyetur dje pr Lorik Cann, nse kishte ende kontakte me t, Ronaldinjo tha vetm q "ka dgjuar dhe e di se far sht duke br te Marseja".
rania e Milanit oi n stadium pas shum vitesh kryeministrin Sali Berisha. N munges t presidentit Topi, q rrallher e l pa ndjekur Tirann e tij, dje ishte kreu i qeveris ai q e zvendsoi n tribunn VIP t "Qemal Stafs", n krah t Adriano Galianit. M prpara, drejtuesit e Milanit, saktsisht zvends presidenti Galiani, Daniele Masaro, Barezi dhe Pirlo, patn nj takim n kryeministri me Berishn, q m shum kaloi n aspektin e batutave. "Andrea Pirlo, campione del mondo (Andrea Pirlo kampion bote)", ishte prezantimi i Galianit, ndrsa Berisha gjith emocione tha: "Very happy". M tej edhe nj batut pr faneln me numrin "1" dhe me emrin Berisha q iu dhurua atij nga klubi kuqezi. "Paska ngjyrat e kombit tim", u shpreh Berisha.
SPORT - 31
Spektakl n "Qemal Stafa". Bardheblut marrin trofeun "Tai Oil Albania Reads"
YJET
NDESHJA
a qen dita e Mi lanit. Mund ta nd jeje q n mngjes, teksa n aeroportin e Rinasit qindra fans kishin mbushur sheshet para tij n pritje t nj prej skuadrave m t mdha t bots. Nj e mart q do t mbahet mend gjat pr at q u dhuroi shqiptarve, me futbollist q jan par si idhuj dhe me tifoz q brohorisnin si rrall ndonjher n prani t kuqezinjve t Anelotit. Jo m kot trajneri i Milanit, Galiani apo Maldini, vun theksin pikrisht tek mikpritja q atyre iu rezervua n tokn shqiptare. Megjithat, "qershia mbi tort" erdhi n mbrmje, kur skuadra 17 her kampione e Italis u prball me bardheblut e drejtuar nga Blaz Slishkovi, ekipin q ka fituar 23 tituj kampion n Shqipri. N fund, ndryshe nga do parashikim, ka arritur t fitoj Tirana. Mund t duket habi, por goli i Daniel Xhafs n pjesn e par dhe ai i Gjergji Muzaks n t dytn, i dhan triumfin ekipit shqiptar, ndrsa n krahun tjetr, Ronaldinjo arriti t fitonte edhe n fund duartrokitjet, duke shnuar prball Nallbanit. Ndeshja spekaktakl e zhvilluar n stadiumin kombtar Qemal Stafa, ka qen vrtet e pabesueshme, teksa skuadra 23 her kampione e Shqipris ka arritur nj rezultat historik, pavarsisht se ishte takim miqsor . Milani ka zbritur n tapetin e gjelbr me nj formacion yjesh, ku prania e Sedorf, Ronaldinjos, Maldinit apo Ambrozinit, pritej t bnte diferencn. N krahun tjetr Tirana ka rigjetur kapitenin Devi Muka. Gjithka ka patur ngjyra spektakli, ndonse n
onaldinjo dhe Maldi ni kan qen dy idhujt e tifozve shqiptar ditn e djeshme. Q n momentin e mbrritjes n aeroport drejt kapitenit t Milanit sht vrsulur nj turm gjigande, q pr nj moment madje e kan trembur. Emri i tij shihej leht edhe n hollin e hotel "Sheraton", ku t gjith nxitonin t'i merrnin nj autograf apo t bnin nj foto. Por, ylli i dits ishte Ronaldinjo. Braziliani ndoshta as vet nuk do ta kishte menduar q n Shqipri t kishte kaq tifoz. Sa her prmendej
emri i tij n salln e konferencave apo kur prekte topin n fush, t gjith ngriheshin n
MBRRITJA Milani ka zbritur n Rinas rreth ors 11.45 me nj avion arter. I pari ka ardhur Shevenko, i cili pati fluturuar q nga Londra. Administratori i deleguar Adriano Galiani u shpreh se ishte dshira edhe e Berluskonit pr t'i sjell t gjith yjet.
LARGIMI Menjher pas ndeshjes s mbrmshme, skuadra e Milanit sht larguar pr n Itali. N kryeqytet kan mbetur vetm njerzit e marketingut pr ankandin e bluzave. Trajneri Aneloti nuk ka dashur t humb koh n prgatitjet pr Serin A.
AKORDI
ARDHJA
jellja e Milanit n Shqipri i ka kushtuar 1,7 mil ion euro presidentit t kompanis "Tai Oil", Rezart Tai. Nj shifr e till sht br e ditur n "Gazzetta Dello Sport" dhe sht padyshim nj nga m t lartat q sht derdhur ndonjher pr nj skuadr futbolli. Vet presidenti Tai e ka quajtur kt shum t paprfillshme n krahasim me knaqsin e t parit n "Qemal Stafa" t skuadrs s tij t zemrs dhe asaj q konsiderohet me m shum tifoz n Shqipri. avantazhit. Ndrkoh, pjesa e dyt do t nis m e mir pr Milanin q krkon t barazoj. Megjithat, sht Muzaka ai bn realitet ndrrn duke goditur bukur nga 30 metra dhe duke befasuar Abiatin. Pak minuta para prfundimit, nj Ronaldinjo i nevrikosur arrin t shnoj golin e vetm pr Milanin. Humbja e Milanit ka br menjher jehon n Itali. E prditshmja m e madhe
ilanit i sht rezervuar nj pritje prej heronjsh n aeroportin e Rinasit, teksa nj turm prej qindra vetsh ka qndruar aty pr m shum se dy or deri n mbrritjen e ekipit. Ashtu si kishte premtuar, presidenti Silvio Berluskoni solli n Tiran t gjith yjet, duke nisur nga Ronaldinjo, Maldini, Shevenko, Sedorf apo Inzagi. Turma e entuziazmuar ka prshndetur idhujt e vet, teksa edhe futbollistt kan mbetur jo pak t habitur me kt pritje. Madje edhe forcat e siguris e kan patur t vshtir t ndalojn tifozt. sportive n kt vend, "Gazzetta Dello Sport", thuajse nuk arrin ta besoj n shkrimin e saj. "Nj mbrmje e hidhur e Milanit n Tiran", sht titulli i saj. "Kuqezinjt humbasin miqsoren e tet sezonale, duke u mposhtur nga Tirana 2-1. Prtej figurs s shmtuar, lajmi i mir sht rikthimi i Nests", shkruan ajo. "Milani mundet n Shqipri, por buzqesh", shkruan "Corriere della Sera".
fund gjrat u bn serioze. N minutn e 29-t ishte Tirana ajo q shokoi formacionin e hedhur n fush nga Karlo Aneloti. Nj gabim i mbrojtjes s Milanit dhe Daniel Xhafa shnon golin e
MEDIAT
32 - REKLAME