Volume 3, Issue 30

Korrik 25 , 2011

Our Words Weekly Issue

N E W L I F E J E T A E R E S P E C I A L P O I N T S O F I N T E R E S T : By registering will artificially raise the minority number in Albania. No Sided articles and no restriction for our members, our guest and our friends. Latest needs for our community and the latest resolutions Our Free Voice through our words.

Regjistrimi do t rris artificialisht numrin e minoritetit nga Arben Puto (fq.8)

Bardhyl Berberi Profesor Arben Puto, nj nga historiant dhe specialistt e shquar t s drejts ndrkombtare, mendon se regjistrimi i popullsis mbi baza etnike do t sjell nj rritje artificiale t minoritetit grek. N nj intervist ekskluzive pr Gazetn Shqiptare ai tha se duhet br shum kujdes pr t mos i ln shtigje nj deprtimi t ri grek. Prof.Puto, ka koh q n Shqipri zien debati pr regjistrimin e popullsis, cili sht opinioni juaj pr regjistrimin e popullsis n Shqipri ? S pari desha t theksoj, se kjo shtje ka nj vshtrim historik. Problemi kryesor q mbeti trashgim nga lufta e dyt botrore dhe nga Konferenca e Paqes e vitit 1946 ishte Vorio Epiri. N kt konferenc, si dhe m par, pretendimet greke ishin pr Shqiprin e Jugut, e shprehur ndryshe n Vorio Epirin, t cilat u rrzuan, por qeveria greke n shtator 1946 pati br nj deklarat n Konferencn e Paqes se ajo nuk do t njihte rrzimin e krkesave t saj pr Vorio Epirin dhe se kjo krkes do t ngelej e pandryshuar, nj pik fikse n qndrimin e saj ndaj Shqipris dhe do t ishte n axhendn e politiks s saj t jashtme. Greqia nuk do t dali m haptazi me pretendime territoriale, nuk do t krkoj aneksimin e Shqipris s Jugut. Tashm, n Athin e kuptojn se nuk del gj nga kmbngulja me pretendimet e vjetra, nga ana tjetr sht edhe Karta e Atlantikut q nuk parashikon ndryshime territoriale pas lufts s dyt botrore n Europ. Por, aq m tepr q situata nuk sht e favorshme n Ballkanin e ndar midis lindjes dhe perndimit. N kto rrethana, qeveria greke nuk heq dor, por detyrohet t ndryshoj taktik. Shpreson t gjej terren, t hapi shtigje n situatn e re shqiptare pas rnies s regjimit komunist dhe hapjes s Shqipris Prof.Puto, mund t na thoni m konkretisht mbi kt paket masash t ktij memorandumi ? Po, kjo paket masash tashm dihet, pasi sht vn n veprim. Jan disa ndrhyrje t dhimbshme si: vendosja e varreve t t rnve grek gjat lufts me Italin ( tetor 1940- prill 1941) mbi varret e vjetra t banuara nga vendas q jan hapur dhe prishur, ngritja e prmendoreve prkujtimore greke n zonat q kalojn edhe kufijt e territorit q okupuan trupat greke, duke ndjekur trupat italiane n trheqje. Me kalimin e viteve shihet se se ky proces ka ardhur duke u thelluar n favor t planit grek Po qndrimi i pals shqiptare, cili ka qen ndaj ktyre masave t memorandumit ? Gjat ktyre 20 vjetve t hapjes, pala shqiptare sht gjendur n pozita inferioriteti kundrejt politiks greke. N fakt, asnj qeveri shqiptare n kto 20 vjett e fundit, cilado qoft ngjyra e saj, nuk ka treguar as aftsin dhe as vendosmrin pr ti rezistuar presioneve t pareshtura greke. Tashm, qeveria shqiptare ka vendosur q t bj nj regjistrim t ri t popullsis, pasi kan kaluar shum vite nga regjistrimi i fundit. Sigurisht, gjrat kan ndryshuar, kan ardhur dhe kan ikur, breza t rinj vijn n jet, ka rritje dhe rnie nga nj zon n tjetrn. N parim sht krejt normale, por sht e nevojshme q n kryerjen e regjistrimit t mos hapen shtigje pr nj deprtim t ri t interesave greke. N opinionin publik t

I N S I D E T H I S I S S U E :

Shqiperia Etnike
ndaj bots s jashtme. Paradoksalisht hapja krijoi nj problem pikrisht me Greqin. Menjher, Athina u prpoq q ta shfrytzoj kt hapje, duke e par si nj okazion pr tiu rikthyer Vorio Epirit, por me terma t reja. Programi i ri i puns s qeveris greke, ka t bj me nj memorandum q mban emrin e ish-kryeministrit Micotaqis, q iu paraqit qeveris shqiptare n korrik t vitit 1993, n fakt ky program synonte zgjerimin e zons s influencs greke n Jug, pse jo edhe m tej me nj paket masash deprtimi

Regjistrimi Kreshnik Spahiu Cafo Boga, Sevime Nebija, Arsim Halili, Begzad Baliu, Vasil Tabaku,Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, Deni Papaj, Pilo Zyba, Silvana Berki, Murat Gecaj, Havzi Nela,Shaban Murati Kujtim Stojku, Vullnet Mato, Uran Butka, Vasil Tabaku, Gentiana Mikushnica,L.Kapaj

Faqe 1,10 Faqe 1

Faqe 2-3, 4-5

Faqe 5-7 9, 12

Aleanca Kuq e Zi zhvilloi nj takim n qytetin e Gjirokastres me intelektualt e qytetit

. Ky takim u zhvillua ne perkujtim te Kuvendit te Gjirokastres dhe per kete qellim ishin te ftuar personalitete te shquara te qytetit, por edhe nga Tirana. I pranishem ne kete aktivitet, Kreshnik Spahiu, Nenkryetar i Keshillit te Larte te Drejtesise u shpreh se Gjirokastra eshte nje simbol i bashkejeteses etnike ne Shqiperi. Ai gjithashtu ju drejtua Aleances Kuq e Zi duke ju bere apel qe te qendrojne sa me larg debateve politike, pasi ato shpesh jane shteruese dhe qendrojne larg interesave te vendit dhe qytetareve. Spahiu u shpreh se Aleanca Kuq e Zi duhet te qendroj mbi partite politike, pasi ajo mbron interesat e vendit dhe keto interesa qendrojne mbi do ndasi apo bindje politike. Spahiu gjithashtu ju drejtua edhe auditorit duke i thene se pavarsisht bindjeve partiake te gjithe duhet te kujdesemi per interesat e vendit, duke bere thirrjen duajeni Shqiperine me teper se partine. Ai foli gjithashtu edhe per bashkimn kombetare duke theksuar se para se te realizohet bashkimi i trojeve shqiptare me pare duhet te realizohet bashkimi i njerezve. Ai u shpreh se ne duhet te bashkojme kokat dhe jo tokat. Ne fund te fjales se tij, Spahiu u shpreh se bashkimi kombetare nuk mund te realizohet pa vendosur me pare ekuilibrat e brendshem.

Faqe 6-7 7,-9, 10-14

Adresa Anetaresimi

Faqe 10

P a g e

O u r

W o r d s

Pronat e bregdetit regjistrohen me parat e Greqis Nga Emirjon Senja (fq. 11)
Pronat e paluajtshme q shtrihen prgjat bregdetit t jugut do t prfshihen n regjistrat e Hipotekave n vend. Projekti, i cili prej disa muajsh ka filluar t zbatohet n terren, kryesisht n sensibilizimin e banorve t zons sht prezantuar dje n Tiran, n prani t Kryeministrit Berisha, ambasadorit t BE-s n Tiran, Etore Sekui dhe ambasadori i OSBE-s, Eugen Volfarth. Projekti ka nj vler prej 1.5 milion, sht i financuar nga Bashkimi Europian dhe ka t bj me rreth 58 mij prona, t cilat shtrihen nga Palasa deri n Xarr t Sarands duke prshir Dhrmiun, Himarn, Pilurin, Qeparon, Piqerasin, Lukovn, Shn Vasilin, Nivicn, etj. Krahas regjistrimit t pronave, projekti parashikon edhe vendosjen e tabelave t rrugve n t gjith zonn kur pritet t aplikohet. Teknikisht procesi do t zbatohet prmes njoftimeve publike, kontakteve me t gjith pronart, t cilt do t depozitojn dokumentacionin q zotrojn dhe q m pas do t prpunohet n funksion t hartimit t nj regjistri t plot me t dhnat konkrete me harta dhe shifra. N shrbim t ksaj, kompania spanjolle, e cila do t realizoj projektin n terren ka hapur zyrat e saj n disa fshatra t zons. Krahas ksaj, pronart do t ftohen t marrin pjes n matjet n terren t prons. Procesi i regjistrimit t pronave n jug sht duke u shoqruar me nj vmendje t veant nga qeveria greke. Madje, n fondin prej 1.5 milion euro t lshuara nga Bashkimi Evropian, msohet se pjesa m e madhe e tyre jan financuar nga Greqia. Po ashtu, pr realizimin e ktij projekti kan dhn fonde shtes edhe tre shtete t BE-s, ku gjithashtu merr pjes Greqia. Tre shtetet jan Zvicra, ekia dhe Greqia, t cilat kan ofruar rreth 180 mij euro fonde shtes, nga t cilat 100 mij euro ofrohen vetm nga fqinji yn jugor. Ndjeshmria nuk do t ishte e lart po t mos mbahej parasysh konteksti, si edhe nse zyrtar t lart t qeveris greke nuk do t ishin shprehur direkt t interesuar n kt drejtim. N qershor t vitit t shkuar, vet ish-ministri i Jashtm grek, Dimitris Droucas ka krkuar zgjidhjen e problemeve me pronat t minoritetit grek n Shqipri duke prmendur edhe projektin n fjal. Ministria e Jashtme greke sht bashkfinancuese e nj programi tOSBEs pr inventarizimin e par dhe t plot t prons s minoritarve n bregdetin jugor t Shqipris, do t shprehej ai ndr t tjera gjat nj interpelance t krkuar nga nacionalistt e L.A.O.S-it. at zon por vetm m mbledhjen t dhnave dhe dokumentacionit q vrtetojn pronsin. Kt gj e theksoi edhe vet shefi i OSBE-s n Shqipri, olfarth. N prfundim, t dhnat e vjelura do ti dorzohen qeveris shqiptare, konkretisht Zyrs s Regjistrimit t Pasurive t Paluajtshme, e cila pas verifikimeve do ti hedh ato n nj regjistr t prgjithshm. Pasi t ket prfunduar regjistrimit, qytetart e ktyre zonave do t mund t marrin vrtetimet e pronsis n ZRPP-n e Vlors. I gjith projekti pritet t prmbyllet deri n fund t vitit 2013. 58 Mij prona pritet t regjistrohen, t verifikohen apo t prfshihen pr her t par n regjistrat e rinj ta pronave t paluajtshme n zonat e jugut

Projekti nuk ka t bj me dhnien e titujve t pronsis apo zgjidhjen e probel- Prvojat e Berishs me Bregun meve q kan pronart me njer-tjetrin n

Fjalet e Nenes Time Nga Sevime Kumanova Nebija (vazhdon javen e ardhshme)
Po me kujtohen fjalet e nanes Cka ka dielli qe nuk vie pas hanes po me kujtohen fjalet e nanes Biri im kure dielli kah lindja te perendoje koha o bire do ndryshoje nuk do kesh me rehati nuk do gjeshe me miqesi ty e verteta do te lendoje ty lumturia kurrizin do ta ktheje ty lotet ne cdo kohe do tshoqerojne kure te kuptosh qe eshtrat e mia era nerresire do i dergone. Biri im, koha po kalone e ti nenen tende nuk e takove sa ishte gjalle tani lotet per ty skane per tu ndale. Nje dite o bire me tha do vi nene ne shtepi tregoi atdheut se po kthehem per ty. Ke shku bire je europianizu tani vone u ktheve nenen me kerku vone te rane ndermend fjalet e nanes qe vdiq per ty tu mendu. Amanet cdohere ta kam lene nga vendlindja mos ik sepse te bene per vete ajo Europe shtrige, te ndane nga nena e babai nga motra e vellau te ndane nga gjaku yt te con ne ata rruget qe asnje shqiptare kurre nuk pa me sy drite. ne cdo kohe do tshoqerojne tet tregojne qe ende te duan qe tere jeten tkane pritur me malle e kurre nuk tharruan gjere sa ishin gjalle. Kure te hapesh deren e shtepise do ti gjeshe te tera ato kujtime Do ti gjeshe ato rroba te leckosura qe nate per nate ti qepja Ato kepuce qe ngado ishin te cara por ende sote i gjene ne shtepi ku sebashku jetuam ,une dhe ti. Do e gjeshe djepin e femirise ku te perkunda e te rrita duke te kenduar kenget e lirise. Te perkedhelja te perqafoja ne krahe te mbaja e cdohere kure ti qaje edhe une me ty qaja . O bire,a te kujtohet ato dite dimri, kure bente ftohet cdo dite, kodra e male kalonim gjere sa ne shkolle arrinim. Sote o bire, gjitha keto i ke harru ike e mua me la tu vajtu, dite e nate mbi rrobat e tua kam qare ah o bire, cdo dite sa

Fotot qe me ty qeshja e qaja hidherimin dhe gezimin me ty e ndaja Do e gjeshe sofren Kure te shkosh ne shtepi ku hanim buke nene e bire asnje njeri nuk do e gjeshe Ato pjata qe sebashku I lanim aty ato ushqime qe sebashku i benim. vetem shpirterat e familjes

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 0

P a g e

Mrgimi kjo plag e shqiptarve t Malsis s madhe Nga Cafo Boga (Bota Sot)
shkaktuan nj mrgim masiv menjher pas Lufts s Dyt Botrore dhe gjithashtu n vitet 70, 80 dhe 90. Nuk ka statistika pr numrin e shqiptarve nga Mali i Zi q jetojn jasht vendit, por dihet q numri sht padyshim shum m i madh se i atyre q jetojn n Malin e Zi. Shumica e shqiptarve nga Mali i Zi jetojn n Shtetet e Bashkuara, kryesisht n Detroit, Chicago dhe n zonn treshtetshe (New York, New Jersey dhe Connecticut). Kto val masive mrgimi kan ndryshuar strukturn etnike n shumicn e zonave t banuara nga shqiptart. Pr shembull, n Plav dhe Guci, prqindja e shqiptarve n popullsin totale ka rn nga 83 prqind (1908) n vetm 21 prqind (1991); ndoshta sht akoma edhe m e ult sot. Dukuri t ngjashme kan ndodhur edhe n zona t tjera si Malsia, Kraja, Shestani dhe Ana e Malit. Shum qyteza rurale jan braktisur pr shkak t mungess s burimeve t jetess dhe mundsive ekonomike. A ka zgjidhje? Shqiptarve n Malin e Zi po u duket gjithnj e m shum se jan vendosur n nj situat pa rrugdalje. Fillimisht, duke ndjekur procesin e demokratizimit, shqiptart shpresuan se nj sistem pluralist, partit e tyre politike do t sillnin ndryshimet e nevojshme pr t t prmirsuar statusin e tyre si dhe perspektivat pr t ardhmen. sht pr t ardhur keq q qeveria malazeze e shfrytzoi kt sistem pr interesa t saj duke u mundsuar kujtdo q t krijonte nj parti politike me vetm pak antar, duke margjinalizuar kshtu votuesit shqiptar. Partit politike shqiptare n koalicion me partin politike malazez n qeveri kan qen qartsisht pala fituese n zgjedhjet lokale prej kohsh tashm dhe kontrollojn postet kye n komunat ku jetojn shqiptart. Procesi zgjedhor sht kaq i korruptuar saq zgjedhjet kan prfunduar n asgj m shum sesa nj lloj tregu pr shitje e blerje votash. Pr zgjedhsit shqiptar ky sht shansi i vetm pr t siguruar zhvillime t vogla t infrastrukturs dhe n kt mnyr detyrohen t korruptohen vetm sa pr t marr pjes n proces. Si rezultat, shqiptart n Malin e Zi e kan humbur shpresn te udhheqja e tyre politike; sht e qart se kta udhheqs jan t korruptuar, inkompetent apo t paaft pr t sjell ndonj ndryshim domethns. N mnyr t ngjashme, reformat demokratike nuk u solln begati shqiptarve t Malit t Zi. Prkundrazi, ato shkatrruan edhe at ekonomi ekzistuese. Pr m tepr, privatizimi i zhveshi shqiptart nga disa prej zotrimeve t tyre m t vlefshme. Pavarsisht nga t gjitha t kqiat e regjimit t kaluar komunist, asgj e ktyre prmasave nuk ka ndodhur n at koh. Athere si duhet dal nga kjo gjendje? Shqiptart n Malin e Zi vuajtn nn sundimin e Mbretit Nikolla, nn sundimin e Jugosllavis dhe vazhdojn t vuajn edhe nn qeverin e sotme demokratike. E vetmja mnyr pr t prmirsuar kt situat sht q t bhen disa ndryshime themelore strukturale, q do t thot q shqiptart dhe malazezt duhet t pranojn ekzistencn e nj konflikti etnik e territorial q ka mbetur i pazgjidhur. sht gati e pamundur q qeveria e Malit t Zi t trajtoj seriozisht kt shtje dhe shqiptart nuk kan mundsit pr ta zgjidhur vet at. Normalisht, mosmarrveshjet etnike krkojn kontekst, ndrgjegjsim dhe angazhim ndrkombtar, nprmjet strukturave ndrkombtare si pr shembull Bashkimi Europian dhe organizata t tjera q kan fuqi pr t zgjidhur konflikte. Shqiptart dhe malazezt duhet t hartojn nj zgjidhje afatgjat me an t mjeteve paqsore dhe me ndihmn e ktyre faktorve ndrkombtar, duke e transformuar Malin e Zi n nj vend m t fort e m t mir, q ia vlen t pranohet n Bashkimin Europian. M posht vijon nj analiz e kushteve q duhet t ekzistojn n mnyr q t bhet e mundur arritja e nj larmie marrveshjesh t mundshme paqtimi afatgjat. Kjo analiz mbshtetet n studimin e katr konflikteve t mdha etnike n Europ (Alzasa, Saarlandi, Tiroli i Jugut dhe Irlanda e Veriut), t prfshir n librin e Stefan Wolff: Disputed Territories (Territore t diskutuara). Analiza krahason kushte dhe faktor t ndryshm q ojn n zgjidhjen vis-a-vis t ktyre konflikteve si ai q prfshin edhe shqiptart q jetojn n Malin e Zi. M tej, kto lloj kushtesh shqyrtohen n mnyr t veuar n t tre palt e prekura nga konflikti: territori i diskutuar (trojet e banuara nga shqiptart n Malin e Zi); shtetit zotrues (Mali i Zi) dhe shtetit-am (Shqipria). Analiza nuk synon t nxjerr konkluzione prfundimtare apo t sugjeroj ndonj model specifik pr zgjidhjen e ktij konflikti, ajo shpreson q zgjoj interesin e t gjitha palve, duke prfshir edhe aktort ndrkombtar, pr t marr nismn e pr t negociuar nj zgjidhje t qendrueshme q do t knaqte mjaftueshm t drejtat dhe nevojat e shqiptarve t Malit t Zi dhe t parandalonte trazira t mtejshme n Ballkan. Kushte q prijn drejt zgjidhjes s konfliktit dhe marrveshjes Evolucioni i historis europiane ka prodhuar dy harta t paprputhshme t kontinentit njra politike dhe tjetra etnike, kufijt e t cilave rrall rastisin mbi t njjtn vij. Ndoshta, asnj popull tjetr n Europ nuk ka vuajtur pasoja m t mdha pr shkak t ktij realiteti sesa kombi shqiptar. Konflikti mes shqiptarve dhe malazezve n Malin e Zi sht fryt i ndryshimeve t kufinjve q ndan kombin shqiptar dhe shkputn nj pjes t territorit t banuar nga shqiptart prej mmdheut duke ia bashkangjitur at Malit t Zi. Ky integrim i dhunshm nuk ka prodhuar rezultatet e dshiruara dhe nuk ka prmirsuar perspektivat e paqes dhe siguris. Nprmjet qndress paqsore, shqiptart e Malit t Zi kan prballuar politikat kolonizuese dhe prpjekjet asimiluese. Sot, shqiptart jan duke luftuar pr t mbrojtur identitetin e tyre dhe duan t din nse ekziston ndonj formul apo mekanizm m i mir q mund t siguroj nj jet n kushte m t barabarta pr ta dhe kombsit e tjera n Malin e Zi. Paragrafet q vijojn analizojn kushtet q nevojiten pr nj zgjidhje t qendrueshme dhe pr modelet q jan prdorur n katr konflikte t tjera etnike n Europ. Shtojca n fund t ksaj eseje ofron nj analiz m t thell t ktyre konflikteve dhe duhet lexuar paralelisht me kt tekst.

Quo vadis shqiptart e Malit t Zi (10 ) Shqiptart e Malit t Zi jan prpjekur q t ruajn identitetin e tyre q nga dita e par kur trojet e tyre u bn pjes e Malit t Zi n vitin 1878. Menjher pas aneksimit, nj numr i madh shqiptarsh u zhvendosn drejt qyteteve fqinje n Shqipri si Shkodra, Durrsi dhe Lezha. Sipas dshmis s dhn nga Dr. Nail Draga n Kaukusin e t Drejtave t Njeriut n Kongresin Amerikan m 20 tetor 2003, ky popullim ishte masiv. Pr shembull, 413 familje me mbi 3,000 antar u zhvendosn n Shkodr nga Ulqini, ndrmjet viteve 1878 dhe 1880. Ulqini humbi kshtu n dy vjet 35% t popullsis s tij, gj q shndrroi prbrjen demografike t zons dhe dmtoi ekonomin e qytetit. Qeveria malazeze e mirpriti kt ikje t shqiptarve, sepse planifikonte q ti zvendsonte ata duke sjell mijra familje sllave n Ulqin si kolon pr t ndryshuar n mnyr mekanike strukturn etnike t qytetit dhe rrethinave t tij. Mrgimi n vitet 70-ta, 80-ta e 90-ta Presionet politike t ushtruara mbi shqiptart gjat koh s Jugosllavis t grshetuara me rrnimin ekonomik

Marieta Zae Pronjari: Jeta ime mes politiks dhe sportit (vazhdon javen e ardhshme)
nevojshm pr t organizuar dhe zhvilluar lojra dhe aktivitete nga m t ndryshmet ka na i bnin fmijrin sa m t bukur pr kohn. Por shkolla dhe rezultatet n msime kan qen pr nnn ton dhe ne, prioriteti yn kryesor , q nuk sht neglizhuar asnjher dhe q nuk i sollm asnjher shqetsim n kt drejtim. Ajo q sht ngulitur thell n kujtesn time nga fmijria ishte kujdesi i veant dhe sakrificat shum t mdha t nns son pr t na dhn gjithka q na nevojitej pr mirrritjen ton, duke e realizuar kto me shum prkushtim e dashuri. Ndonj kujtim nga shkolla e mesme apo e lart? Jan t shumta kujtimet nga shkolla e mesme dhe e lart, por do dshiroja t sqaroja qysh n fillim se si prfundova un drejt profesionit t msuesis. Isha nga nxnset m t mira n shkoll dhe si do fmij kisha thurur ndrra pr profesionin q do t ndiqja n t ardhmen. Por rruga drejt formimit tim nuk eci n rrjedhn t ciln un dhe nna ime kishim dshiruar . Kjo kthes filloi menjher pasi un marr pjes pr her t par n Kampionatin e atletiks s leht t t rriturve, n garn e krcimit s larti, madje duke arritur dhe kategorin e par t t rriturve. Surpriza dhe befasia m e madhe edhe pr specialistt ishte rezultati I barabart q un arrita me rekordmenen e gars, kur ende nuk kisha mbushur as 14 vje. Arritja e ktij rezultati bri q pas disa muajsh, un t grumbullohem si antare e ekipit kombtar t t rriturve n Tiran, ku vazhdova t prmirsoj m tej rezultatin personal, madje t synoj edhe rekordin kombtar. Pas ksaj drejtuesit e sportit n nivel kombtar menduan se e ardhmja ime sportive do progresonte shum m tepr, nse un do qndroja n Tiran dhe t vazhdoja shkolln e mesme dhe m pas t lartn n fushn e edukimit fizik e sportit . Kshtu un do t isha jo vetm nn drejtimin e trajnerve m t mir t kohs por edhe nn nj regjim sportiv tashm shum m t organizuar. Pas nj hezitimi nga un dhe familja ime, u vendos q un t filloj shkolln e mesme me rreth nj muaj vones me nj urdhr ministri t arsimit, deri sa plotsova dokumentacionin e duhur . Kuptohet fillimi ishte shum i vshtir pr mua, sepse me duhej t msohesha larg familjes sime, me t ciln un kisha qn shum e lidhur. Shkolla e mesme dhe e lart pr mua ishin tashm jo vetm qllim i formimit tim n fushn prkatse, por m duhej t prballoja nj strvitje intensive pa ulur aspak vmendjen ndaj rezultateve n msime. M duhej t prballoja e vetme edhe efektet nga rezultate q rriteshin prdit dhe kishin lidhje me rritjen e personalitetit dhe forcimin e karakterit .Por vitet e shkolls ishin pr mua edhe nj rritje e prgjegjsis personale pr t prballuar tashm t gjitha vshtirsit e jets larg familjes, larg kshillave dhe mbshtetjes nga afr e saj, aq me tepr kur bhej fjal pr nj strvitje shum intensive dhe t lodhshme.N retrospektive do t thoja se koha, shoqria, pedagogt ku do t veoja trajnerin e nderuar dhe t respektuar Taqo Duka, korar, ishin nj pasuri e muar e jets sime q m kan dhn ndikimin e vet pozitiv n gjithka kam arritur gjat formimin tim. Por mbi t gjitha do vlersoja edukimin dhe parimet kryesore pr jetn q na kishte mbrujtur nna jon jo vetm me fjal, por mbi t gjitha me sjelljen dhe qndrimin e saj.Fal kontributit t muar, energjik, brilant plot talent e profesionalizm, e nominuar Mjeshtre e merituar e sportit, me cmime kombtare e ndrkombtare, deri n vendosjen e rekordeve t reja, q n gjuhn sportive do t thot;thyen rekordin. Ku qndronte forca e suksesit tuaj q me inteligjenc, pasion t vecant arritt t ngriheshit n nivel kombtar dhe ndrkombtar?Nse do ti prgjigjesha shkurt ksaj pyetje, do evidentoja disa nga momentet me kulminante t karriers sime. Do e filloja me thyerjen e rekordit kombtar t t rriturave n garn e krcimit s larti, pr her t par, n moshn 15 vjeare, dhe thyerje t tij disa her n do vit,

munges e cila padyshim pr nnn ton ka qn nj tragjedi jo vetm pr mungesn shpirtrore e fizike t tij, pasi ajo ishte vetm 29 vjee , por edhe pr prgjegjsit e dyfishta q asaj do i duhej t prballonte n rritjen e fmijve t saj. Jam rritur n nj shtpi me oborr dhe me nj bahe t madhe, ku banonin dhe dy familje t tjera, fmijt e t cilve ishin bashkmoshatare me ne. Kam kaluar fmijrin n nj rrugic karakteristike korare pran kishs s Mitropolis dhe shkolls 7 Nntori. T gjitha kto na krijonin at mjedis t

P a g e

O u r

W o r d s

YLLI I SPORTIT SHQIPTARE KUSHTRIM ZACE QE ASNJEHRE NUK DO TE SHUHET .

TIVE SHOHIM ZACEN DUKE BERE KOSH DHE PUBLIKUN TIFOZET DUKE BERTITUR NE PALLATIN E SPORTIT PARTIZANI ZACE, ZACE ZACE. PO SOT CKA NDODHUR ? PSE VALLE ASKUSH NUK PO BEN TIFOZZLLEK, ASKUSH SPO BERTET , CKA NGJARE ? VEC TELEVIZORI FLET DHE NUK PUSHON .HESHTJE HESHTJE E MADHE ..POPULLI SOT KOKEULUR KUJTON ZACEN QE PAPRITUR .NGA E GJITHE SHQIPERIA VENDOSIN KURORE NE SHENJE NDERIMI DHE RESPEKTI.JO KURORE LAMTUMIRE POR KURORE MIRESIE , DASHURIE DHE RESPEKTI PER TE.PERSERI PALLATI I SPORTIT NEPERMJET TV GJEMON ZACE, ZACE,ZACE I PERJETSHEM ZACE!!!! Familja dhe Fmijria Kushtrim Zae ka lindur n Tirann, pasi babai I tij e kishte sjell gruan e tij t lindte pran mjekeve m t specializuar , dhe kjo bri q n ertfikatn e tij t lindjes t ishte Tirana, kryeqyteti ,I cili u b vite m von vendi ku ai realizoi endrrat e tij fminore dhe jetoi me familjen e tij gjat gjith jets . Familja e tij jetoi gjithmon n Tepelen kshtu q hapat e par t jets I ai hodhi n Tepelen, n qytetin pran lumit t Vjoss dhe atij terreni t thyer q nn hijen e kshtjells s Ali Pash Tepelens , t kishte nj histori t pasur qysh n at koh , q e bnte Kushtrimin t ishte krenar me vendlindjen . N formimin e njeriut sht shum I rndsishm geni t cilin ti ke trashguar nga t part e tu, por edhe kushtet gjeografike dhe natyrore ndikojn shum n formimin e karakterit dhe personalitetit t individit . Kushtrimi edhe kt pjes e shikonte gjithon n sensin pozitiv duke ja atribuar karakterin e tij t fort edhe krahins por edhe veshtirsive q ju desh t kalonte n jet qysh n fmijri. N rradh t par vinte nga dy familje t mdha dhe t pasura si nga babai po ashtu edhe nga nna, I jati nga Vasjari dhe nna nga Dragoti I Tepelens . Shtpit e gjyshrve t Kushtrimit, q para clirimit ishin 2-3 katshe por q u shkatrruan gjat pushtimit t Italis fashiste .Gjyshi nga babai kishte br prpjekje q fmijt e tij tI shkollonte jasht vendit , kshtu q babai I tij kishte shkuar t vazhdonte shkolln e mesme n Itali per ekonomi e financ dhe I ka ndrprer kto studime, vitin e fundit kur Italia fashiste pushtoi Shqiprin , apo Xhaxhai I tij si fillim mbaroi shkollen normale t Elbasanit e m von at ushtaraken . Kushtrimi ishte fmija I madh I familjes Zace , dhe me von erdhn n jet edhe 2 fmij t tjer nj vlla dhe n fund nj motr . Por ajo q e dallonte at q t vogl, ishte se ai ishte nj fmij shum trheqs me nj lkur t bardh dhe dy sy bojqielli si deti q e identifikonin at nga t gjith t tjert . Ishte I vetmi nga familja e tij q trashgoi ngjyrn e syve t t babait t tij, por edhe shume cilsi positive t tij . Dashuria dhe respekti pr babain e tij ka qn shum e veant , dhe gjithmon n bisedat q ai bnt , prmndte aste apo moment t jets fminore ku figura e babait ishte qndrore qoft pr edukimin e tyre q nga elementt m t thjesht t dits deri tek ato q I takonin investimit pr t ardhmen . (vazhdon javen e ardhshme)

YLLI I PASHUAR I BASKETBOLLIT SHQIPTARE KUSHTRIM ZACE KURRE NUK DO TE SHUHET , AI DO TE TRASMETOHET NGA NJE BREZ NE TJETRIN PER PUNEN E TIJ SI SPORTIST , SI NJERI DHE SI FAMILJAR DHE SI BASHKEKOMBAS . LAJMI FLUTUROI SI VETETIMA KALOI RRUFESHEM ME BUBULLIMA E SHKREPTIMA DETRA DHE OQEANE TAKOI MIQ E SHOKE PER TE NJOFTUAR ATE QE SDUHEJ TE BESOHEJMOS U SHQETESONI UNE JAM PERSERI KETU MES JUSH MESH SPORTDASHESVE TE MIJ QE U BETE TE ADHURUARIT E MIJ TE PERHERSHEM.SI NE NJE EKRAN KINEMATOGRAFIK NE RETROSPEK-

Pabesia dhe amria e prgjakur - Rasim Bebo

Xorxin nga Filati e tj. Pati nd?rhyrje te komanda gjermane, i cili i detytoi K? shillin ti l?shonte t? burgosurit. do dit? q? kalonte dhe mendimi p?r t? ikur shtohej, dhe p?r t? ndaluar shp? rnguljen u p?rdor dinak?ria greke. U ftuan n? takim Myftiu i Paramithise Hasan Abdullai, Sali Hafezi dhe Qazim Rexhepi. Takimi u b? n? fshatin Popov?. Pala greke (EDES-it) kryesohej nga Lefter Shtrungari, me t? mernin pjes? edhe dy oficer? anglez? q? bashk?vepronin me Zerv?n. Mor?n premtimet greke se amet do t? b? hen fuqiplot?! Njer?zit t? mos ikin! Ju japim fjal?n e nderit se nuk do t? preket njeri as me nj? lule. U fol se u kishin dh? n? 3000 sterlina. Jepuani, se atje do ti gj?jm? tok me krer?t e tyre, kishte th?n? Napolon Zerva. Mjedisi aq i vrer?t e tejet k?rc?nuesh?m p?r am?t myslimane, am t? krishter? njoftonin amet mysliman? p?r rrezikun q? po afrohej. K?shtu Trifon Bello, fqinjit te vet,Ibrahim Katiut i tha: - Ikni sa m? par?, se do tu vrasin t? gjith?ve! Dhe pyetjes: P?rse do na vrasin? Trifoni iu p?rgjigj: -?sht? urdh?r! Jan? betuar, kan? shkelur kriqin q? t? mos l?n? gjall? asnj? nga ju. Ibrahim Katiu ishte i bindur p?r rrezikun, por prap? rrinte n? m?dyshje, deri sa Llaq avo, po nga Paramithia, i shkoi fshehura nat?n n? sht?pi dhe i tha : Ik shpejt po munde mos t? t? z?r? as m? ngjesi k?tu! Do tu vrasin pa nj? pa dy. Hristo Bika i pati th?n? Haki Bilalit: Ngrehuni e ikni nj? sahat e m? par?, sepse zervist?t jan? betuar q? do mysliman q? t? z?n?, t? madh apo t? vog?l do ta shkojn? n? thik?. Erdh?n lajm?tar? nga Marg?llei, Gumenica, Vola, 24 or? para masakres n? Paramithi p?r t? mbushur m?ndjen, q? nj? or? e m? par? popullata t? kalonte n? fshatrat malore n? per?ndim p?r ball? qytetit, ku gj?ndeshin n? vend dhe fuqi t? afta p?r mbrojtje, por Myftiut t? Paramithis? nuk ja kthien m?ndjen. Rojet e pakta mbrojt?se t? qytetit, dalluan se gjat? nat?s se 26 dhe 27 qershorit 1944, zervist?t po i afroheshin Paramithis? nga t? tria an?t: jug, lindje, veri. N? m?ngjes her?t, mbrojt?sit e vendosur n? Gallata, godit?n kolon?n q? po zbriste n? qytet nga ana e Shkall?s. Shp?rthyen bresh?ri t? dendura pushk?sh dhe mitroloz?sh; ishin t? vendosur t? luftonin deri n? fishekun dhe pik?n e fundit t? gjakut, pasi ishin t? bindur se rrug? tjet?r nuk kishin. Mir?po, dhespot Dorotheus, n?nprefekt Kanellopulli vrapuan tek myftiu Sali Hafezi dhe i mbush?n m?ndjen p?r nd?rprerjen e q? ndres?s, pasi zervist?t do t? hynin n? m? nyr? paq?sore dhe nuk do t? ngacmonin k? rk?nd. Myfti Sali Haf?zi e h?ngri at? rreng dhe s?bashku me dhespotin e t? tjer?, u ngjit?n n? Gallata. U b?n? thirrje luft?tar? ve t? ndalonin zjarrin, duke u zotuar se zervist?t nuk do t? b?nin as d?min m? t? vog?l dhe ia rrit?n ti bindnin. Zervist?t u prit?n n? hyrje t? Gallatait nga Dhespoti Dorotheus dhe Myftinjt? Sali Hafuzi, Hasan Abdullai dhe par?si myslimane e t? krishtere. Historiani Jan G. Sharra Historia f. 660 thot?: Zervist?t e regjimentit te XVI-t?, t? komanduar nga major Kranjai, mbas takimit me Thespot Dorotheus, njofton: Urdh?rohen t?r? ata q? kan? arm? ti dor? zojn? menj?her?, se qet?sin? do ta mbaj? ushtria. Askush t? mos ket? frik?! K?do e quajm? vlla! Duam t? bashk?punojm? dhe t? ndihmojm? njeri tjetrin. (Fletore Bashkimi nr. 681, dt. 3-7-1947). (6). Rreth mesdit?s, kur ende nuk kishte mbaruar mir? dor?zimi i atyre pak arm?ve q? ndodheshin n? duart e qytetar?ve dhe kur tregtar?t, q? besuan shpalljen, sapo kishin elur duqanet, zervist?t grupe-grupe t? p?rb?r? nga omenjt?, Dokenjt?, Pantazenjt?, Paskot e shum? t? tjer? gjakatar?, t? drejtuar nga oficer? u derdh?n eg?rsisht mbi popullat?n (kujtime nga Elmaz Asllani nga Paramithia, dt. 1906). Nd?r vras?sit ishin edhe: prift Andoni, robaqesja Athina, Samarb?r?si il Coni, Nikoll Rafti etj. Ata q?llonin k?do q? shihnin dhe vrisnin k?do q? gjenin p?rpara. Me t? d?gjuar krismat e pushk?ve dhe t? mitrolozave njer?zia ia dhan? n? pik? t? vrapit nga t? mundnin p?r t? shp?tuar sikush kok?n e vet. Me t? shumtit u derdh?n drejt an?s per?ndimore, nga mendohej se mund t? mos ishte mbyllur ende. Pati raste q? e nj?jta familje n? vrap e sip?r t? shk?putej m? dysh: familja e afa Miles, nd?rsa afaj me nj?rin nga bijt?, Sadiun dhe f?mijt? e djalit tjet?r, Hakiut, arrit?n t? kalonin, nd?rsa Hakiu me t? ?m?n, Salihen ua pren? udh?n, (u mbyll rrethimi) Hakiun e mb?rthyen disa zervist? dhe n? sy t? s? ?m?s, e vun? posht? dhe i pr? n? kok?n. Pastaj ngrit?n nga muri nj? pllak? t? madhe guri dhe, ia v?rvit?n mbi kok?n e prer? ia ben? pet?. Salihen e mbyll?n n? burg. Rrug?t dhe sheshet u mbush?n me t? vrar?: 5 -6 k?tu, 7-8 atje, 10-12 me tej. U krijua nj? tmerr i pashembullt. Duke k?rkuar shp?tim futeshin n? sht?pit? e krishter?ve si n? ate t? Jot Barbes etj., po p?r habin e tyre vete ata po ua hanin kok?n! (vazhdon Javen e ardhshme)

U ndesh?n dy kund?rshtar? kryesor?: Myftiu nga nj?ra an?, q? ngulmonte p?r t? mos u shp?rngulur dhe Mazar Dino kryetar i k?shillit nga ana tjet?r q? k? shillonte zhvendosjen, p?rkoh?sisht t? pakt?n n? fshatrat m? n? thell?si dhe t? mbrojtur si, Mazrek?, kurtes etj. Me q? askush nuk l?shoi p?, Mazari i tha: -Ti b?n haptazi pun?n e grekut, po nj? pun? edhe m? t? rrezikshme q? se b?jn? dot as vet? grek?rit. Myftiu iu p?rgjigj: Ti, po e pe keq k?rcet e ik?n, po populli ska nga vete. Kam 31 vjet q? kam vazhduar k?t? udh? vet?m e vet?m q? t? shp?toj njer?zit nga therja dhe zhdukja. Myftiu kishte besuar te besa e dh?n? e Mitrpolitit Dorotheus, por ishte bes? kish? s greke. K?shilli arrestoi myftin? dhe disa nga mb? shtet?sit e tij m? t? r?nd?sish?m n? t?r? am?rin? si: Qazim Rexhepin nga Paramithia, Isuf Izetin nga Varfanji, Xhafer

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 0

P a g e

Ndre Mjeda, Zbulohet Gramatika shqipe n dorshkrim (vazhdon javen e ardhshme)

grafe n dorshkrim t Dom Ndre Mjeds: "Quhem D. M. jam nga Berati e prej 15 vitesh jetoj ne bregun perendimor te Kanadase. Per shume vite i jam perkushtuar gjetjes dhe koleksionimit te materialeve rreth Shqiperise e Shqiptareve. Kam pasur sukses por ngelet shume per tu bere, padiskutim. Kohet e fundit kam gjetur nje doreshkrim e duke ditur se ju jeni njeriu me me shume njohuri per Dom Ndre Mjeden do kisha deshire te dija mendimin tuaj nese ato mund te jene doreshkrim origjinal i Dom Ndre Mjedes apo jo, pjese e ndonje Gramatike. Po ju dergoj disa imazhe duke pritur me ankth e shprese se kjo mund te jete e vertete." E menjhershme prgjigja ime: "Lidhur me facsimilet qe me dergonit, mbasi bra analizen e tyre, perfundova se ato jane autografe te Dom Ndre Mjedes, qe i takojne nje gramatike shqipe te hartuar prej tij. " M tej vazhdova shkmbimet e mesazheve me kt bard t kulturs shqiptare, q ankohej sepse sht i detyruar t shpenzoj shum koh pr t fituar jetesn prmes puns, n nj koh q duhej t kishte m shum koh pr t punuar pr mbledhjen e koleksioneve pr kulturn shqiptare. Me kt rast i bra disa krkesa profesionale, dhe msova se shum shpejt do t mund t m plotsoheshin. Nga fac-similet q m drguan del se dorshkrimi ka rreth 40 flet. N faqen e par jan shkruar me laps fjalt Gramatika Ndre Mjedja, nga nj dor q nuk sht e Mjeds, mesa duket e nj prej poseduesve t par t ksaj vepre origjinale t Ndre Mjeds. Nga gramatika e Mjeds po japim disa fragmente kushtuar kategoris gramatikore t foljes, ndrsa po japim edhe disa flet nga leksionet pr sintaksn e gjuhs shqipe, q ka dhn Mjeda n Liceun gjimnazial t Jezuitve n Shkodr. Pr shkak se autori i transaksionit sht n proces tratativash pr ta poseduar gramatikn shqipe t Ndre Mjeds, po mjaftohemi me kto t dhna si edhe me botimin e disa fac-simileve, t cilat mund t na japin nj ide mbi kto dorshkrime. Po botojm edhe leximin e tyre. Mjeda ka prdor metodn krahasimtare, q i takon periudhs s dyt t gjuhsis historikokrahasuese. Kjo lidhet me faktin se q n rini ai ishte i dishepull i shkolls s gramatikanve t rinj, i shkolls s Brugmannit, q kishin braktisur pikpamjet romantike, natyraliste dhe q e shihnin gjuhn si dukuri psihike individuale. Mjeda, vetmi shkrimtar geg i cili njihte toskrishten, ka paraqitur n kt dorshkrim, pran e pran paradigmat n gegrisht me ato n toskrisht, si edhe me trajtat e shqipes s vjetr. Ai merret edhe me historikun e fenomenve glotologjike t gjuhs shqipe. Interesant sht prdorimi, prve i termave gjuhsore t huaj, si verba=folje, aorist=e kryemja e thjesht, infinitiv=paskajorja, gerundi=mnyra prcjellore, participi=pjesorja, edhe i termave origjinal t krijuar nga Mjeda si, mnyra dishmore=dftore; shkafnjyjm=analizojm; sosje=mbraresa; propozicion=parafjal, n gramatikn e tij shqipe Mjeda e ka n kuptimin fjali; zbrume=zbutme; "perpjekse pshtetse", "perpjekse pershtatse", "perpjekse qellimore", "perpjekse vendtore", etj. Interesant sht prdorimi nga Mjeda i termit "krahishtim" n krye t nj kapitulli. Pr t msuar rreth ktij termi i drejtohemi, famullitarit t Qafs s Jushit, mikut t Dom Ndre Mjeds, poetit Dom Ndre Zadeja, i cili me rastin e pes vjetorit t vdekjes s Mjeds, n gusht 1942, nga Sheldija, ia kushton poezin me titull Lyrikut shkodran Dom Ndre Mjeds. Zadeja tregon se kur ishin fqinj (njeri n Kukel e tjetri n Malin e Jushit), ai i bri nj vizit Dom Ndreut n qeln e tij n Kukel. Se si nga Qafa e Jushit, duke zbritur npr Lugun e Peuganit, i doli prpara Dom Ndreu, q e priti me kto fjal: "'i tesh sa grima krahishtova do tok'." Dhe Zadeja vazhdon tregimin pr Mjedn: "Aty Barbari then e trinon, rrafshon si Cincinati diten, naten me zanat kangatare derdh'mjalt e derdh'sheqer." (Ndre Zadeja, Lyrikut shkodran Dom Ndre Mjeds, Kumbona e s diells, v 5, nr 31, fq 373, Shkodr, 2.8.1942). Ktu Zadeja tregon se Barbari=Ndre Mjeda ditn bn punt e bujqsis, plugon, trinon dhe rrafshon tokn (kishte sjellur nga jasht trina eliku, si dhe nj cilindr me t ciln rrafshonte e ngjeshte tokn.

1. N kontinentin Amerikan zbulohet nj dorshkrim autograf i panjohur i Dom Ndre Mjeds, Gramatika e gjuhs shqipe. Ma n fund thirrjet tona pr t krkuar dorshkrimin e nj prej veprave kryesore gjuhsore t Dom Ndre Mjeds, Gramatiks shqipe, kan nj fund t lumtur: Me datn 11 t ktij korriku t ngroht m erdhi nj mesazh po aq i ngroht nga Vankuveri i akullt, qytet bregdetar n Paqsor. Nj shqiptar i mir, q ka emigruar pr jetes n Kanadan e largt, m krkonte me nj gjysm zri, pse me gjysm shprese, nse disa imazhe q m'i drgonte ishin autografe t Dom Ndre Mjeds. Ishte nj krkes nga kontinenti i largt pr ekzaminimin e disa fletve t ktij dorshkrimi, q pr lumturin ton rezultuan se i takonin nj vepre auto-

Pjestart e nj familjeje Shqiptare

Pjestart e nj familjeje shqiptare n qytetin Rethimno t ishullit t Krets megjithse kan ngelur t shokuar nga vdekja e t dashurit t tyre, pa asnj hezitim, kan marr vendimin e madh humanitar: t dhurojn jet t tjera, nga trupi i tij. 41 vjeari shqiptar Ardian Arapaj, baba i dy vajzave 19 dhe 11 vje, me origjin nga Prmeti, q punonte dhe jetonte n kt qytet prej mse 20 vitesh, ka psuar nj hemoragji cerebrale para disa ditsh dhe me gjith prpjekjet e mjekve specialist t spitalit universitar t qytetit, nuk ka mundur t mbijetoj. cient q prisnin prej vitesh n listat e gjata pr transplantim organesh. Menjher jan organizuar nga repartet speciale mjeksore drgimi i mlis tek nj pacient i Spitalit Popullor t Athins dhe dy veshkat, tek dy t tjer, n spitalin Ipokratio t Selanikut. talitetit t vendasve q radhiten n vendet e fundit t popujve europian q dhurojn organe. N Greqi vetm 100 persona n vit, ose 10 n 1 milion, bhen dhurues organesh pas vdekjes, kur spanjollt q zn vendin e par n Europ dhurojn 3 her m tepr. Miq e t dashur t Ardianit, gjith komuniteti shqiptar i Krets, me dhimbje, por dhe me krenari kan prcjell pr n atdhe trupin e t dashurit t tyre q me vdekjen e tij ka dhuruar jet t reja.

Akti i dhurimit t organeve nga familja shqiptare, sht rasti i dyt brenda pak muaMegjith dhimbjen e madhe t humbjes jve, q vihet n qendr s tij, pes vllezrit dhe dy motrat e tij t vmendjes si shemkan gjetur forcn dhe kan dhuruar bull humanizmi nga disa prej organeve t tij, tek tre pamediat greke, t cilat ushtrojn kritik ndaj men-

JOSIF BAGERI, RILINDSI I DY RILINDJEVE nga Begzad Baliu

porosive t Naim Frashrit pr vendlindjen dhe atdheun e tij, pr gjuhn dhe shkolln kombtare, pr t drejtn e secilit komb t Ballkanit q t ndrtoj identitetin e tij n paqe, dhe pr realizimin e atyre idealeve t tij q si komb t qndrojm me fytyr andej nga dielli perndon? Un besoj fort n kt, sepse ashtu si edhe Josof Bageri 100 vjet m par, edhe un 100 vjet pas, jam idealist i formuar dhe i edukuar n frymn e Naim Frashrit. Ndryshe, Rilindja e tij e dyt, q n t vrtet sht Rilindja e ambientit ku lindi dhe u formua Ai, do t ishte m e zbeht se sa zhgnjimet e tij, jo vetm ndaj bashkkohsve po edhe ndaj Europs. Begzad Baliu

JOSIF BAGERI: RILINDSI I DY RILINDJEVE

A do t mund ta qojm porosin e Josif Bagerit, nj pinjolli tipik t

P a g e

O u r

W o r d s

Kombsia, politikant t bler nga qarqet greke nga Pellumb Xhufi

skllevrit apo metekt n Greqin e lasht. Shqiptar t shumt e kan provuar n kurrizin e tyre kto 20 vjet presioni e gjithanshm, t hapur e t fshehur, q sht ushtruar nga autoritetet, nga kisha, nga shkolla e nga vet opinioni m i prapambetur grek, pr t ndryshuar emrin, besimin dhe n fund edhe kombsin.Me pensione, viza, lehtsira punsimi pr t afrmit, me prparsi financimi e kreditimi pr bizneset, jan br prpjekje q t krijohej nj shtres gri n shoqrin shqiptare, s cils pikrisht sot, me rastin e ktij regjistrimi, i krkohet hapur q t vetshpallen minoritar. T gjitha kto Historiani shqiptar, Pllumb Xhufi, vlerson se me politika favorizuese t mirllogaritura miratimin e ligjit pr regjistrimin e popullsis jemi nga pala greke, u toleruan nga n pikn fundore t nj historie antikombtare, ku qeverit shqiptare t pas viteve 1990, protagonist jan qarqet e nacionalizmit ekstrem megjithse ishin krejtsisht t paliggrek, n pushtet e jasht tij, ai thekson se jshme dhe paralajmronin furtun n deputett faqezinj t ksaj mazhorance bashibokuptim t interesave kombtare e t zuksh realizuan edhe pikn e fundit t pakets siguris kombtare. Por u desh t Micotaqis. Historiani i njohur sjell n vmendje se regjistrimi i popullsis me vetprcaktim t kombsis ishte pika e fundit e paketa Micotaqis. Mbi kt shtje, Xhufi deklaron se ofiina Pollo po prpiqet t gjej hile pas hilesh pr t kaluar dobiin e vet. Zoti Xhufi, vetm pak dit m par u miratua ligji pr regjistrimin e popullsis. Si e cilsoni ju kt vendimmarrje dhe far ndikimi do t ket n vendin ton?Me miratimin e projektligjit n fjal, deputett faqezinj t ksaj mazhorance bashibozuksh realizuan edhe pikn e fundit t pakets Micotaqis. Pr at q nuk ka dijeni pr t, po kujtojm q paketa Micotaqis sht nj memorandum me gjasht krkesa, q ish-kryeministri grek Micotaqis ia vuri prpara politiks shqiptare qysh n vitin 1991. N form padurimi (ultimatumi) i njjti Micotaqis i shpalli hapur krkesat n fjal n 13 korrik t vitit 1993, kur e pa q mandati i tij po prfundonte dhe politikant e rinj e demokrat shqiptar po vononin ti prmbushnin ato. N at paket, emrimi nga Athina i nj prelati grek n krye t Kishs Autoqefale Shqiptare ishte pika e par, kurse regjistrimi i popullsis me vetprcaktim t kombsis ishte pika e fundit. Kshtu pra, jemi n pikn fundore t nj historie antikombtare, ku protagonist jan qarqet e nacionalizmit ekstrem grek, n pushtet e jasht tij, dhe klasa politike e korruptuar, e pra e bler, shqiptare. Prse kundrshtohet aq fort ky projekt-ligj. S pari, sepse sht antikushtetues. Kushtetuta jon e prcakton Shqiprin vendin e gjith qytetarve t saj, pa dallim kombsie, feje, krahine, gjinie apo ideje. Pra ajo shpreh nj vokacion krejtsisht evropian, t ngjashm me kushtetutat e Anglis, Francs, Gjermanis, Belgjiks etj., vende n t cilat prcaktimi etnik apo fetar nuk e shoqron individin n dokumentet, sondazhet apo regjistrimet, qofshin zyrtare apo jo-zyrtare.Vet Greqia n regjistrimet e saj (shih pr shembull at t fundit t vitit 2001), nuk prfshin zrat kombsi e besim, ndonse Kushtetuta e saj bn nj dallim jo fort evropian midis grekve, q gzojn t gjitha t drejtat, dhe t tjerve, q lihen jasht lists, si dikur prpiqet t gjej hile pas hilesh pr t kaluar dobiin e vet. Ndryshimet n fjal nuk ndryshojn asgj n thelbin e gjrave. N radh t par, nuk sht prekur fare thelbi i s keqes, q sht pranimi pa kushte i parimit t vetprcaktimit t kombsis, q u prpoq tu imponohej shqiptarve q n vitin 1919 nga kryeministri i athershm grek, E. Venizellos. Mirpo, ndrkombtart (anglezt, amerikant, francezt, italiant, japonezt etj.) ia hodhn posht Venizellosit kt parim bizantino-otoman, q ai madje guxoi ta imponoj n forumin m t lart ndrkombtar, si ishte Konferenca e Paqes e Versajs. Tani, na del papritur nj qeveri shqiptare (?), q sht treguar e gatshme ta zbatoj kt parim genocidal t vetprcaktimit t kombsis pr popullin e vet. E drejta ndrkombtare njeh vetm nj parim pr prcaktimin e kombsis, shprehur n mnyr lapidare qysh n vitin 1932 nga Gjykata Ndrkombtare e Hags: komnga regjistrat e gjendjes civile, nga ato t tatimeve, t sigurimit shndetsor, t kadastrs etj,. etj,.? Pse t jet kaq sportive kjo qeveria jon e Halim-Heqimve, q n kundrshtim me t gjith ligjet kombtare e ndrkombtare ia l t drejtn e prcaktimit t kombsis ndrgjegjes s ytetarve? Sduhet t dyshojm n ndjenjat patriotike t shqiptarve, na mson sekseri Pollo.Dhe kur e thot patrioti Pollo, nuk t mbetet ve ta besosh. Po mundohen t na bindin, se askush sdo guxoj t deklaroj nj kombsi t rreme, pasi do gjobitet me nj milion lek t vjetra! Gnjeshtr me bisht. S pari, kta politikant tan q jan msuar t harxhojn miliarda lek pr t bler vota, duhet ta din se do t ket edhe ndonj miliarder, q n vend t votave, do krkoj t blej shpirtrat, d.m.th. kombsin e shqiptarve. Mos t na thon se nuk u shkon mendja pr nj gj t till. Nga ana tjetr, me gjobn e tyre, dorzanasit e regjistrimit nuk trembin as m t skamurin e shqiptarve. Sepse nj gjob e till sht e paligjshme: n rast se ti pranon parimin e vetprcaktimit t kombsis, ti nuk mundesh t dnosh dik, q nga qejfi apo nga halli, deklaron nj kombsi t paqen. Shteti nuk duhet ti ver qytetart e vet prball dilemave t tilla ekzistenciale. Prse i shrben grekve regjistrimi i popullsis Historiani Xhufi sht pyetur n lidhje me ndryshimet q i ka br ministri Pollo ligjit, kryesisht duke i ndrruar emrin n Census. Por Xhufi shprehet se ky ndryshim sht thjesht n fasad ndrsa n realistet nj mashtrim q kush t doj le ta besoj.Ministri i Inovacionit, Genc Pollo, sht shprehur se ky census do t ndihmoj n hartimin e politikave t ndryshme. Sipas bsia nuk sht nj shtje zgjedhjeje, por jush, cilat do t jen efektet ansore t ktij sht nj shtje fakti. Kombsia e nj ligji?Ministri Pollo ka thn e far nuk ka individi thn n kta dy vjet lidhur me shtjen e prcaktohet nga faktor objektiv t regjistrimit. Fillimisht kur ishte i bindur se gjuhs, historis, territorit. Mbi kta shqiptart ishin vrtet budallenj, e thoshte faktor, Lidhja e Kombeve e njohu mihapur q regjistrimi me vetprcaktim t noritetin grek t Shqipris t prqendruar kombsis do t na jap nj pasqyr t qart n rreth 90 fshatrat e krahins s Gjirokas- t minoriteteve n Shqipri e do na ndihmoj trs e Delvins, dhe nuk i prfilli fare t prpunojm politikat e duhura n drejtim t pretendimet e Athins, q krkonte t tyre. Me demek, n rast se banort e fshatit N, kontrabandonte si grek t gjith ortodiku nga malsia e Shkodrs, pr nj thes doksit e vlleht e Shqipris. Por le ti miell do deklaronin se nuk jan m shqiptar, lm por grek, qeveria e z. Pollo do vraponte t mnjan parimet dhe historit e mdha, e hapte shkoll greke n at fshat, pr t qen ti shohim gjrat m konkretisht.N rast se n rregull me standardet e me konventat amendimet konsistojn n ballafaqimin ndrkombtare. Kshtu, ne kontribuuesit e vetdeklarimeve t shqiptar, do paguanim nga xhepi yn qytetarve mbi kombsin e shkolln greke, tekstet, librat e gazetat pr tyre me t dhnat e regjistrit banort e ktij fshati, duke imponuar me themeltar, ku tregohet komforc helenizimin e tij. Dhe kjo, pr hir t bsia e t gjith qytetarve formularit Pollo. Tani q njerzve u jan shqiptar, prse duhet br hapur syt, z. Pollo krkon ti qetsoj ata kjo lvizje e teprt e duke u thn me t qeshur: por jo, mor prfshirjes n pyetsor t burr, ky nuk sht nj regjistrim, ky sht zrit kombsi? Prse nuk nj census, c-e-n-s-u-s, q mbledh t dhna jo trhiqet direkt nga regjistri pr t br politika, por thjesht pr statistik! themeltar zri n fjal? Madje jo vetm ky z, por edhe Kush dshiron ta besoj, le ta besoj! shum e shum t dhna t tjera, q kan t bjn me Nga ana tjetr PDIU, e cila mbron t drejtat statusin ekonomik ame megjithse ka kritikuar ashpr ligjin, ka shndetsor, financiar, kulabstenuar regjistrimin e popullsis. Si e turor vlersoni ju qndrimin e tyre? etj., t individve. Para nj QENDRIM I PAPERSHTATSHEM DHE JO muaji kt regjistrim t KOHERENT. popullsis e bri edhe Gjermania, dhe a e dini se 60% e t dhnave q krkoheshin u trhoqn drejtprsdrejti

prjetonim epokn Berisha 2 pr t par t realizoheshin me nj shpejtsi marramendse t gjitha pikat e pakets Micotaqis. Madje, duke shtuar nga xhepi edhe nj lshim shtes: faljen e hapsirs detare me marrveshjen famkeqe, t miratuar njzri po nga ky parlament pupacsh.N ndryshim nga varianti i prfolur, ligji pati disa ndryshime. T dhnat q do t merren nga censusi do t ballafaqohen me t dhnat e gjendjes civile dhe n rast se do t gjenden parregullsi, deklaruesi do t gjobitet. A e shpton kjo mnyr abuzimin me kt procedur regjis-

trimi?Ka dy vjet q nn presionin e opinionit publik, ofiina Pollo po

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 0

P a g e

Shkrime nga Vullnet Mato

djem e vajza shkrepnin strallin e dashurive, nuset ndiznin dasmat me daullet e qejfeve, bilbilat przienin kngt me telat e sharkive. Luftrat, nga heshtat, te shpatat e dyfeqet, zaptuan me gardh disa nga degt ansore. Por lisi me rrnjt e thella t nndheshme, prcolli tek t gjitha limfn e vet arbrore. LISI I KOMBIT ARBROR Arbrsit e par t kombit Arbror, truallin e kishin si kraht e nj shkabe, mbi pendt brezare, nj lis madhshtor, bnte hije me degt e kurors vigane. Lisi mbulonte dyzet male e dyzet kodra, dyzet fusha e dyzet livadhe t blerta. N degt e tij, dyzet shkaba me dy koka ruanin arbrsit e armatosur me heshta. Lisi kishte rrnj t trasha dyzet metra, q thithnin uj n dyzet deg t lumenjve dhe zbrazeshin me rrmbim n dy detra, ku ret i kthenin te burimet e shkmbenjve. Nn degt e tij nnat u nanurisnin djepeve, Tani, kur lisi arbror shtriu degt n bot, dhe thith ujra n dhjetra dete e oqeane, rrnjt trashen t mbajn thell nn tok, prmasat kontinentale t kurors gjigante. VDEKJA E FJALS Jeta mijravjeare tregon se fytyra, formohet nga fjala q pjell mendja. Fjala te do njeri ka mbetur pasqyra q tregon ka truri fshehur prbrenda. Kushdo q zbraz fjal pareshtur, e njerzit nuk shohin mirsi n realitet, apo zbardh t zezat duke u prpjekur t pasqyroj veten si nuk sht vrtet; Fjala i ka vdekur dhe ka ikur nga jeta, ndonse mbi kmb mund t vij vrdall. Por n opinion fytyrn ia ka fshir urrejtja, dhe ka mbetur vetm nj kufom e gjall. Sot kemi mes nesh shum fjalvdekur, kufoma t gjalla q na sillen prqark. Ekranet jan br me thumba t hekurt, q na shpojn syt nga mngjesi n dark... STRUCT E KOPSHTIT ZOOLOGJIK T TIRANS T zn prdore me nipin shkollar, shkuam n kopshtin zoologjik t Tirans. Edhe n at mjedis, djali kureshtar, pyeste mua, gjyshin injorant t fauns. Te struct qafgjat sa njeriu t mdhenj, m krkoi udin pr ti shpjeguar. T uritur at dit shpendt budallenj, ukitnin glasat q kishin lshuar. E sqarova se at anomali stomaku, ua krijonte strucve vonesa n shrbim. Kujdestart e kopshtit nuk i hante meraku, hanin kafsht, kur vet kishin ushqim. Por desha ti bj dhe qeveris sqarimin, se ne gjyshrit shqipo me mosha t vona, q nuk na plotson shteti ushqimin, nuk jemi strucr, t ukitim glasat tona!... E FSHEHTA DOLI LAKURIQ Plasa dhe gati sa nuk u ava m dysh, fqinjs te trotuari ti tregoja nga dritarja, ditn e takimin, orn, vendin, ku e qysh, pa ditur se posht katit na prgjonte ziliqarja. Para nesh nj plep, deg mbushur me zogj, shushurinte forma gjethesh si mijra zemra. Dhe fjalt e pazshme mund t shkonin kot, nga lartsia e kateve me shkall t shtrembra. Kputa fletn dyshe nga blloku i xhepit, dhe zbraza ndjenjat si n ethe i ngutur. E hodha t palosur mes degve t plepit, ti binte te kmbt si gjethe e kputur. Por ndodhi nga prapsit m tersja. Era oi gjethen time te degt n ski. Tezja e saj kapi zogun si macja me kthetra dhe u tregoi t trve t fshehtn lakuriq... Kjo na bindi t dyve si pr dreq, se nga t fshehtat q mbahen tepr mbuluar, dashuria shpesh ka shansin m t keq, t mos mbetet asnjher bukuroshe e maskuar... SHENJTORJA E MJERIMIT Nuk kam besuar thniet e vjetra, se shenjtort bnin udira e mrekulli. Bmat e tyre m dukeshin legjenda, pa fakte bindse pr besueshmri. Kjo grua u ngrit n lartsin e vshtrimit, ku dielli rrezengrohs shihet mbi tok, me shpirtin bamirs t prkushtimit, pr vuajtjet njerzore q pikojn lot. Duke br q fatkeqt pa shpres shrimi dhe zhelant e braktisur nga dashuria amtare, t mbetur n rrugt e bots s mjerimit, ta quajn veten bij t Nn Terezs shqiptare. Ajo ishte bindja me prova faktike, se t bhesh n bot shenjtor i shrimit, sduhen prmasa, apo fuqi magjike, por zmr vigane q pulson pr njerzimin. (vijon javen e ardhshme)

Shkrime nga Silvana Berki (fq.11)

Ora ishte 1.00 e nats dhe ato akoma nuk ndiheshin t lodhura, akoma nuk ndiheshin mjaft pr at nat. Ashtu si zogj nate fluturonin me nj knaqsi t pafund n at nat t ngroht vere dhe asaj pothuaj ju duk sikur ishte atje n qytete t vndit t saj, n mundsin e xhirove t qytetit t ngroht e t bukur me t vetmin ndryshim se ky ktu..ishte pa neone, ishte pa yje, vetm nj det i madh mbi kokn e qytetit. Kmbt i cuan n nj tjetr lokal, edhe atje me muzik diskoje por pr mosha m t reja...gj q si plqeu fare. Morn nganj pije edhe atje dhe filluan t Esht faji juaj q na nxorrn prjashta krcenin. Dikur mbasi mbrmja nuk po i me at ushqimin tuaj t famshm. Pale, dukej m interesante u tha shoqeve se do ku ju coi mndja t iknit pa paguart ikte se ndihej e lodhur dhe u drejtua pr derdhi ajo nj rreshje akuzash. nga dera. Vuri re se edhe ato e ndoqn, sic Dy prej shoqeve t mahnitura ju kthyen duket u mjaftuan me aq dhe ashtu menjher. sbashku u nisn pr nga qndra ku gjendeshin edhe taksit. Radha pr pritje E si ashtu? C,t bnim sipas teje? Faji ishte e gjate...dhe me siguri do ti duhej t im sht q kamarjerja nuk po dukej? priste m shum se nj or pr ti ardhur Faji im sht q fjeta n tavolin dhe radha. m dhimbte koka?- derdhi ajo arsye E di c,far? Un po iki ngadal ngadal time t vazhdueshme. Ndrkoh, asaj i n kmb. sht vetm 8 km jo m shum erdhi keq. E dinte q ishin t pira dhe dhe e bj pr nj or. Ndrsa ktu mund t veprimet ishin jo nn kontroll e paql- pres m shum. lim ndaj ju afrua e mori per qafe shoDhe ashtu pa pritur e duke ju kthyer qen e saj dhe i pshperiti n vesh kurrizin u nis pr nga rruga e vet. Pr fatin sht okey, qetsohu. Krejt n rregull e saj rrugs pa disa taksi bosh n radh, tani c,do gj...edhe pse e tejkaluam pak prej t cilve krkoi q ta conin ke shtpija sonte. aty afr. Sa e lumtur ndihej kur arriti afr shtpis. Asnjher nuk ishte ndier aq e lumtur pran atij oborri...dhe ashtu filloi t mendoj se t nesrmen do t flinte gjat ngaq e kishte pushim. Por ndrra i ngriu prpara saj dhe n buz....kur vuri re se...t papriturat e asaj mbrmjeje s`kishin t sosur. *** Nga ora 6.00 e mngjesit ndjeu nj zhurm dhe pa se ishte mbshtjell me mushaman q gjeti n oborr. E largoi nga vetja dhe filloi ti lviz pak kmbt q i dukeshin si t ngrira kur prball saj po e vshtronte nj lepur i madh i murrm q dukej m i cuditur se sa ajo vet. Edhe ajo ja nguli vshtrimin sikur donte ti lexonte mendimet e tij...q ndoshta ishin keqardhje, ndoshta...kritike, ndoshta...vetm miqsore. Ajo u ngrit nga vndi pr tju afruar, por lepuri instiktivisht ja dha vrapit dhe su pa nga humbi. Edhe lepuri u cudit- mendoi ndrsa pa se ora ishte 6.00. U shtri prsri duke mos ditur c,t bnte tjetr dhe filloi t dremis....dhe nuk e dinte sa koh kaloi ashtu kur nj dor e preku leht duke ja larguar i habitur mushaman. Oh, maam....ktu paske fletur? A mundesh t ma falsh q s,ta lash celsin ke vndi- i foli but i biri dhe i zn n faj e nga ana tjetr nuk i shptoi nj buzqeshje e leht n buz. T paktn jo vetm asaj ju duk e pabesueshme nj dicka e till. Nga gjumi i dreks e zgjoi telefoni q i ra ke veshi. Alo?- u prgjigj me nj z t ngjirur...nga lodhja e mbrmjes s kaluar. Un jam- i foli shoqja e saj prtej telefoni si vajte mbrm n shtpi? Se mua e di c,m ndodhi?- dhe ajo ngaq nuk dgjoi asnj prgjigje vazhdoi rrfimin e saj. Kam pritur ke stacioni i autobuzit dy or, derisa m n fund e thirra burrin n telefon dhe i tregova se autobuzi nuk po vjen. Ai i habitur me thot, po c,far autobuzi, ku ka autobuz n kt or? Hypi taksis dhe hajde n shtpi. Po ti, n c,or fjete?- e pyeti ajo mbasi mbaroi. T paktn mbas dy ore pritje, ti ke fjetur n shtpii tha menjher, e duke qeshur me z duke e menduar shoqen e saj ulur ke stacioni vetm....kot. Pse? Ku fjete ti?- e pyeti shoqja kureshtare. Un? Un fjeta me lepujt"- dhe n t njjtn koh dgjoi t qeshte me z t lart jo vetm shoqja prtej telefoni por edhe fmijt e saj t cilt i ishin afruar afr krevatit.

P a g e

O u r

W o r d s

BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR nga Vasil Tabaku

- -Si t duket? -... -Nuk e beson, tha Saranda, por un t garantoj pr kt, ajo n kt rast sfidon dhe nj aktore hollivudiane, ke pr ta par -Mbase ke t drejt, dyshova un. Ndrsa po hanim dark n restaurant, Saranda m vshtronte me ngulm dhe dukej sikur priste nga un qoft edhe nj koment t shkurtr.Por un heshtja dhe vetm heshtja.Kaloja npe mendime gjith skenat e mundshme, prjetimet dhe tr llahtarit q vajza tashm n rrolin e aktores do ti riprjetonte por kt her me gjasme, pra ishte thjesht nj interpretim artistik.Vall do t funksiononte? Kur u ngritm nga tryeza, Saranda m futi krahun dhe duke m afruar buzt tek veshi m pshpriti : -Dhe nj surpriz tjetr, kam rregulluar mundsin e takimit ton me Bardin e Verbr Un ndala n vend.Ktheva kokn nga vajza dhe po e shikoja me habi i befasuar... -Po, po, sht mse e vrtet. Gjat ekspeditave pr shikimin e vendeve dhe krkimet e mia , ndesha n njerzit e Bardit t Verbr.Ata ma premtuan kt takim duke m vn dhe disa kushte. -Kushte?.u habita un -Po.,kushte, t cilat do ti them m von, ne padyshim jemi t detyruar ti zbatojm ato, n t kundrt nuk mund t takohemi asnjher me Bardin e Verbr. -Mund ti di? -Bji durim, kukurisi Saranda , kur t vij momenti.Tani gjithsesi duhet t gjejm mundsin pr t kontaktuar me Helenn.Kam marr vesh se operacioni plastik ka dal shklqyeshm, po ashtu dhe Helena sht shum mir.Kto dit pres lajme m t sigurta si dhe njoftime t drejtprdrejta.Nj miku im hetues m siguroj se pr Helenn tashm nuk prbn asnj rrezik aedhja n Prishtin, ajo q ndodhi ishte e planifikuar nga fanatikt e ishpresidentit serb Milloshevi dhe njerzit e babait t Milloshit ton t shkret, tashm ata jan t pafuqishm t veprojn.Kjo m ka br dhe optimiste se do t realizoj gjithka sipas parashikimeve t mia. Mos ndoshta po jetoja moskohn, mosekzistencn? At q shpesh e quajm t ndrrt, t paprekshme dhe fluide, t ajrt dhe transparente?! Ne u nism drejt barit, ku na prisnin miqt tan, piktori dhe gazetari nordik.Mendoja pr titullin e filmit t Sarands por gjithsesi mendimet dinjitoz pr filmin tim, faleminderit...Ajo gati sa nuk fluturonte.Un u bra gati ti thoja se kt titull ja sugjeronte tashm nj i vdekur pa kok, por ishte e kot. Saranda kishte krijuar nj atmosfer ku fjala i vdekur mund t stononte apo t dukej tepr e vrazhdt.Tani radhn e kishin prqafimet e ngrohta isha vet i kujdesshm, m i kujdesshm se kurr. Klanet e shovinistve serb vepronin tashm n ilegalitet.Mund t ishin edhe grupe njerzish t paguar nga t akuzuarit e Komitetit t Posashm pr Krime Kundr Njerzimit. Gjithka ishte e mundur n nj vend ku e tra ISHTE N FORMIM E SIPR.Nebuloza ende nuk kishte formuar trajtn e vet koracore,dhe t N zyrn time, lart mbi kristalizohej.Kjo dhe shum kompjuter ishte nj zarf element t tjer e krijonin paksa i hapur.E mora dhe e kt terren t vshtir dhe pash pr adresn. Nuk ishte tejet t rnd t ngarkuar asgj t shkruar.E hapa dhe me krime, rrmbime perbrenda gjeta nj letr t soni, prdhunime dhe shkruar nga nj dor e grabitjeSidoqoft vura n pasigurt dhe e dridhshme, ku dijeni policin kriminale midis t tjerave krcnohesha dhe veanrisht miqt e hapur pr mbshtetjn q mi.Padyshim q kishim kisha dhn n punn pr shqetsime, s pari ishim t denoncimin e grumbullimin e pasigurt dhe t pa mbromaterjaleve kundr jtur .S dyti,egrsia e verbr kriminelve t lufts n sllavogreke ndaj gjith Kosov.Fillimisht provova veprimtaris sone demokranotat e nj mllefi t vertizuese ishte e hapur dhe br.Isha gati t ulrija si ujk kishte prfshire krejt rajonin uuuuuuuuuuu! e Ballkanit. Fenomene t Por,eh, gjithka ishte e tilla vreheshin tashm edhe kot.Ne vendin tim mungonte ne Mal t Zi, n Maqeshteti, mungonte ekzistenca e doni,n Kroaci dhe gjetk Qeveris dhe forca e veprimit (vazhdon javen e t ligjit, ndaj s pari duhej t ardhshme)

Nuk po kuptoja asgj.Gjithcka rrokullisej si npr nj hon t rrpirt, ku gurt e mdhenj dhe t paprmbajtshm rrmbenin gjithcka gjenin prpara.Ishe nj rropam e papar, e pabesueshme dhe m falni pr mungesn e modestis por edhe un si shkrimtar nukj mund ta prshkruaja dot kurrsesi...

bllokoheshin.Duke ecur, mu kujtua titulli i nj poezie t Millosh Sushieviit kushtuar atmosfers kosovare Pergjakja e Trandafilit Me sa duket un kt titull e kisha shqiptuar me z t lart sepse Saranda mu hodh n qaf, m puthi dhe thirri entuziaste: -Ky sht vrtet nj titull

Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, Gentiana Mikushnica, Kujtim Stojku, Pilo Zyba, Deni Papaj
Mimoza Rexhvelaj Anije me vela Anije me vela, qe shkon nga fryn era. po te mori tallazi, ku te perplasi? Anije me vela, mos shko nga fryn era. Fotografia E grisa fotografine tende, ne mira copa e grima. E hodha ne hapsire. mendova qe te fshiva. Gabova e di Se shpirti nuk grriset si fotografi. Gresa Pirana Kjo vie nga AJO.. N ditlindjen tnde dikur dikush nj dhurat ty t dhuroi nj dhurat me nj emr ishte ai emr po si ky Zemr.. N brendesine e saj gjete ti pes germa vazhdove ta hapje ti germat lidhur gjete ti Me shkrimin e holl mesazhin e more pr ta lexuar aty gjete nj Gzuar jeta ime me mbishkriminT dua Nj varg si ky lexove Trokas n zemrn tnde, ndroj pr ne ,n vend t quajtur t dy, Dashuroj marrzisht qenien tnde, Ulras me shpirt t me vish dit e nat, Agojne dit t reja shume,shprese e gjall jeton, se ti aty do jesh Kjo tuf shkronjash pr ty erdhi,athere kur po festoje larg nga ajo q quhetUN.. Duhet t jesh pyetur Se kush m kujtoi sot?! E gjitha kjo erdhi nga AJO q prdore gomn kur ajo prdorte kto pes germat.. Gentiana Mikushnica Te pres Te pres ashtu sic te kam premtuar, krejtesishte e vetmuar, me mikun tim lotin, me kujtimin qe me dhurove ti, me forcen qe me dha jet fjala ''te dua vetem ty'' keshtu te pres une..... E ti me thuaj sa koh do te vonohesh, 1 dite,1 jave,1 muaj, 1 vite... 1 dekade...Nje jete.... Por une e di te pres, me mban gjall''fuqija e dashuris son...! Dy pika lot Dy pika lot, i rruajta per ty, ne qetesin e nates plot eresir, i varrosa thell nen token e nemun, te quajtur''mos dashuro dhe ti''..! Nuk doja ti shoh njeri, se tani une humba dy pika lot s'bashku me ty...! Humba dy lot,te rruajtur per ty, doja ti mbeshtjellja me lumturi, Po dy pika lot ran nga syt e mi, ashtu leht me humbe-te humba une ty..!Si dy pika lot...! Thua mendon syri per lotet e dhembjes, apo ende bej gjume te qet si engjull aty tek ajo zemra jote e embel...! Por une s'kam me c'te dhuroj, dy pika lot i kam rruajtur te ti fal, te te mbeshtjell me fuqi te dashuris, Por qetsia kete nat me rrembeu ne dhembje te pameshire, me vodhi nata lotin qe une rruajta per ty...! Kujtim Stojku "Dhimitr Kokaveshi" REFLEKS PERENDIE. Mes shtrirjes un... Sundoja dhe mendoja Gjith lartsit Dhe... perendin. Fenomenet prtim Si ti krkoja n mes Zhvillimesh mbi mirsit?!... Nj diapazon mkatesh Nuk mund t afroja kur Shpiri endej, fajit... krkim. Me Perendin!... A mund t maten Mkatet e mia Si nj druvar?!... Kur Shpirti nnshtron Mendjen... tmeruar Mkati mes harkut Mkat... mbi mkat. Anatomin krkoj Q t kuroj mes eshtrash, Lodh veprimin Mbi gjith studimet,... E mirsis. do cilsi tjetr do refuzoja Dhe pse mendimet Po derdh, si hetuesi. Une mbeta i vetem me endrren dhe naten. Ax! Djallzi! Me ty?!... Nuk matem as ngushllim Se nata per mua eshte Fatkeqisie un po gjykoj. me e bukur, Dhe pse mendoj gjith Ka ngjyren e buzes tende Mirsit, mbi kaltrsit te purpurt. Urime pr elsin e art Nuk mund t dhuroj. Ka ngjyren e syve ne E rnd bota veprimit; mes kaltersise, Veprimit qe trishton. Qe drite i bejne per jete dashurise. Dhe perendia?!... Parajsn gjykoi Ka derdhjen e fjales dhe Serish zhgnjimin shijen e puthjes, Afroi,... belbezim. Prekjen e lehte, si merVeprimin mbi botn merime lutjesh. M keq e thumboi Ve mirsive nuk binte Ka dhe burimin qe derdh Mkat... n veprim. vec gezime, E vetmia Niagare qe Nj mirsi zhgnjim shuan etjen time. Si nuk dhurohet Mes iltrsis Ka rrahjen e zemres dhe Mbi do elit?!... gjoksin e vale, Qe jeten ne buze ta Prandaj Perendia, kthen ne perralle. Rigjykim m krkoi Dhe un vetvetes Ka dhe gurgullimen e Mungesn... mbi drit qeshjes se lehte, Si flladi pranveres kur rend neper flete. Pilo Zyba KUR VJEN AGIMI Erdhi agimi dhe te mori Ti putha burimet e ndjenme vapen, jes, blerimit, Une mbeta me endrren, i Deri kur nata i foli agimit. vetem me naten. Agimi te mori, dhe iku me vapen, Me naten do mbetem, perjetesisht, pa fund,

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 0

P a g e

Prplasja n Uashington pr Epirin e Veriut

Po rezoluta e senatorit Logde skishte fuqi ligjore, si do t kishte e juaja. Shqipria u njoh nga qeveria jon m 1922 Ajo tani ka me mijra miq n Amerik; kta jan t vendosur q atij vendi t vogl ti bhet drejtsi. Reaksionart imperialist dhe monarkist grek, t cilt jan duke u prpjekur dhe deri diku me sukses- q t organizojn Senatin e SHBA-s me qllim q t grabisin tok nga Shqipria, do t dshtojn. N Washington Post t 1 marsit kam treguar se imperialistt grek kan qen mundur tri her gjat prpjekjeve t tyre t flliqura pr t rrmbyer nj pjes t Shqipris Grekt krkojn Korn. Prse? Pasi tregon rndsin politike dhe ekonomike si edhe shqiptarsin e saj, . K. Harti vazhdon: Senator Pepper, mendoje prap kt pun!...M tepr se 40. 000 shqiptar tani mjerisht banojn n provincn greke t Janins, ku popullsia shqiptare sht zotruese. Duhet q n Janin t ket nj plebishit pr hir t atyre shqiptarve tani t shtypur nn represionin grek, po nj gj e till nuk zihet n goj. Senatorit Tom Connally Prpara Komitetit me rndsi t Senatit q ju kryesoni, gjendet rezoluta 82, q ti jepet Greqis imperialiste dhe grabitse titulli mbi nj t katrtn e popullsis s Shqipris dhe nj t pestn e burimeve agrare m t pasura t vendit. M tej Kenellit i prmend se shteti Teksas nga sht edhe Kenelli, pavarsin nga Meksika e fitoi m 1836. Kshtu, meq pjesa shqiptare e krkuar nga Greqia ska qen kurr me Greqin, a nuk mund t ket aq t drejt sa ka dhe populli juaj pr shtetin Teksas?. T lutem, mbaji n mend kto gjra, nse rezoluta 82 e Senatit vjen pr tu shqyrtuar n Komitetin tuaj! Zotit Sunner Welles ju keni br nj gabim q m n fund e bn do gazetar q detyrohet t mbush nj shtyll gazete do dit, ndonse me vshtirsi gjen ndonj tem q vlen t bisedohet. N Washington Post t 6 marsit ju analizoni T drejtat e traktateve greke dhe, kur fillon t merresh me shtje q jan kaq larg nga njohurit e tua, thniet tuaja strhollohen dhe zgjatohen n mnyr t rrezikshme. Pr kt arsye ju nga nj her bini n gabime dhe ju plqen t fshikulloni kamxhikun. S pari, nse Greqis apo do vendi tjetr i jepet rrip i gjat toke n kufijt e saj q i prket nj vendi fqinj me qllim sigurimi kombtar, un ju pyes: (vazhdon Javen e ardhshme)

Mithat Frasheri nga Uran Butka (Vazhdimi)

Sipas M.Frashrit zhvillimi ekonomiko-social sjell zgjerimin e lirive dhe ndryshimin e karakterit e t zakoneve, por ai paraplqen t qndroj n planet psikologjiko-moral, pr t dhn rolin transformues t ideve n shoqri. Po kjo sht njra an e medaljes, - mendon Lumo Skndo, ndofta po aq e rndsishme, sht plazmimi i tyre, mbruajtja e njerzve, sidomos e t rinjve me ide t reja, prpjekjet e tyre pr t'i vn n jet ato. N kt rrafsh, rol ka puna e intelektualit, veanrisht puna e msuesve, si mkonjsit e dituris, e t res, e prparimit. "Pr edukimin moral t popullit ton, rolin kryesor e ka msuesi, thot Lumo Skendo. Detyra e tij sht nga m t rndat, por edhe ajo m e shenjta. sht nj detyr pa shklqim, pa knaqsi materiale: gazin e ka n prehjen morale q ndjen msonjsi, duke par do mot djemt' e vegjl q rriten dhe hyjn n tuf t njerzis". Misioni i tij sht t mbjell tek ndrgjegja e do nxnsi fart e ideve prmirsuese, ideve t reja q do t ndryshojn jetn. Detyra e edukatorit duhet t plotsohet me detyrn e do shqiptari, sidomos t brezave q vijn: "Pr miqsin q kemi bashk, i dashuri im mik, tani dua prej teje nj therori t vogl: t m shogrosh pes minuta, do mbrmje, pa t zn gjumi. Dua q n kto pes minuta t bsh nj pyetje me vethen, t bsh nj hetim n shpirt dhe zemrn tnde: 't mir bre? 't keqe punove? Krko, rrmo, shiko dhe vr re: do t gjesh edhe t mirat, edhe t metat. Prpiqu t shtosh t parat dhe t paksosh t fundit, pr knaqsin tnde, jo nga frika e ndokujt, as nga ndonj shtrngim, sprovo kt ushtrim dhe, besom mua, do t jet nj fuqi pr frymn tnde. Pastaj, bj kt therori edhe n nj shkall m t gjer: pyet vethen tnde, 't mir i prure kombit dhe Shqipris, me 'mnyr u bre i dobishm pr ta, nga 'rasje dite t fitosh dhe cilat rasje t tjera t shptuan prej dore? 'dm munde t'i prapssh shoqris dhe 'fitim u bre i zoti t'i sjellsh? 'nder dhe 'lumturi prpjekja jote u pruri vllezrve q t rrethojn dhe toks q t ka ushqyer. Pes minuta pr vethen tnde dhe pes minuta t tjera pr Shqiprin, dgjom mua, nuk jan nj therori e madhe".

Se vetem ajo kujtimet mi perkund Mi perkund kujtimet, te lehta, si penda, Ty vjen e te merr, por me le ne endrra Dhe endrra me ty, eshte jeta, e embla!O QENIE E BRISHTE ! O qenie e brishte, mes nesh ti e lindur, Nje enderr e embel, e arte, e bindur. O qenie pa faj, qe erdhe ne jete, Pa ditur intrigen, as eren ne flete. Natyra te veshi ne shtatin e bukur, Qiellin e paster dhe buzen e purport. Trupin ta derdhi ne kallep te arte, Por me bukurine dhe mekatin mbart. Kur hapat i hedh, me nota troket, Pushojne vetetimat, ndalojne rrekete. Dhe ti engjellushe, enderr e bekuar, Qe muzike derdh rruges duke shkuar. Mban ne boten tende me mijra virtyte,

Por djemte e lagjes mi mende mi mbyte.. Te gjithe te mbytur, jane te pa fat, Rober jane zene ne tendin mekat Carku i bukurise qe te mbyt me art Adea Kolea UNE DHE VETEM UNE ! Ve un ekzistoj, un, un dhe vetm un ! Vetm kt fjal dije t shqiptoje Un ve jam shembull n jet , n pun Me iluzione boshe vetveten e ngarkoje. Kush di t flas si un , tmendoj si un , kush di? Kush di si un t sillet , apo t punoj Kush di si un t vishet , - logji-

koje ti Lejon iluzionit , me ty t bj t doj ! Fal meje funksionon bota , globi rrotullohet Rreth meje ai xhiron, jam un boshti i tij Fal meje ekzistojne stint , kur ftohet apo ngrohet Klimn kam ndikuar me timen zotsi! Nj shembull si i imi , njerzimi t mos kishte, si para do t ecte , pa pasur nj idhull k do imitonin , perfeksioni do tu prishte, E mjer nga iluzionet me logjik t hidhur! E dashur egoiste , nga lart q je przgjedhur , Zbrit nga piedistali i ndrrave t pamundshme

Shpla syt nga hiri q atyre u ke hedhur, kupto q pr t tjert je thjesht e padukshme ! Nj takim me Narcizin do t t ndihmonte Ku ai t t binte q rronte i vetmuar, nga dnim i perndis pr egoizmin q tregonte, pa u dashur nga t tjert , por me vetvehten dashuruar ! Deni Papaj N korridoret e tija lodrojn qindra t qeshura, Shkmbehen qindra shikime nnkuptuese, Oborri tij oqean i pafund aromash dehse. Nn muret e tija formohen ndjenja dhe nocione, Mbi muret e tija ato kan ln gjurmn delikate, Nn hijen qe ata leshonin forcoheshin pasione,

Mbi zgjatien e saj,zmra,zmrs sonata i thurte. N bankat e gjimnazit thurej prjetesia, N korridoret e tija ndizej pavdeksia, N oborrin e tij premtohej besnikria, Nn muret dhurohej e virgjr dashuria. Tashm nn hijen e kujtimeve t tija, Melankonia peshn e viteve hedh, Nostalgjia ndr ta m t bukurin zgjedh, Vargje idilike recitonte mbi t brezi rinia. N bankat e gjimnazit,brezat kalojn e kalojn, Korridoret e tija nga njri tjetri sngjosojn, Oborri si dje por edhe sot nj ngjyr,nj arom, Lulja dashuri lulzon me t vetmen pshprime,

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

Regjistrimi do t rris artificialisht numrin e minoritetit nga Arben Puto (nga Fq. 1)
vendit sht shprehur shqetsim, se n kryerjen e ktij regjistrimi me konotacione evidente politike, nuk do t tregohet kujdesi i duhur pr t shmangur lshime t reja, q mund t deformonin strukturn demografike reale t shoqris, pasi synimet greke jan gjithmon t pranishme, tashm ato kan arritur disa rezultate homogjene, kompakte. Por, Shqipria n regjistrimin e popullsis nuk mund tu shmanget njohjes s grupeve minoritare, ndr ta minoritetit grek q vjen n krye. Shqipria sht e lidhur me nj deklarat, q ka br pas Lufts s Par Botrore pran Lidhjes s Kombeve. N Konferencn e Paqes t vitit 1919 u tha se dshtuan prpjekjet e far mund t bhet q ti dilet delegacionit grek pr t marr Vorio Epirin prpara ktij problemi? Shqipria e Jugut nuk u sht shprehur mendimi se n cungua, por Shqipria regjistrimin e ri nuk ka prse t garantonte njohjen e miprfshihet prkatsia etnike. Le noritetit grek n territorin e saj dhe angazhohej q ta ti referohemi Kushtetuts, e trajtonte, sipas nj statusi t cila nuk i ndan shtetasit sipas veant si nj grup q e kombsis. Jan t gjith t barabart para ligjit, pa dallim dallon nga shumica. N t kombsie, feje, krahine, gjinie vrtet, t gjitha regjistrimet e popullsis q jan br n dhe ideje. Sillen si shembull edhe vendet europiane perndi- t kaluarn e kan prfshir prkatsin etnike. Minorimore si: Anglia, Gjermania, tart e kan shprehur Franca, Belgjika, madje dhe prkatsin etnike greke. vet Greqia, t cilat nuk i Sipas t dhnave t nj njohin grupet minoritare dhe botimi t ri t vitit 2003 jan shprehur me popullsi (Atlasi Gjeografik i Shqipris ), numri i tyre ishte 66000 Profesor Puto, ather a sht e drejt sipas jush q t njihet prkatsia etnike n regjistrimin e popullsis ? Problemi n kt rast nuk sht njohja e s drejts s individit pr t shprehur prkatsin etnike, por formulimi dhe ushtrimi i ksaj t drejte. Nuk mund t vendoset prkatsia etnike thjesht me nj deklarat individuale, pa kurrfar kriteri. Kjo shtje ka t bj me nocionin e minoritetit, q t trajtohet nga e drejta ndrkombtare si nj kategori m vete. sht fakt, se n t drejtat ndrkombtare nuk ka nj prcaktim t nocionit t minoritetit q t trajtohet nga e drejta ndrkombtare. Ka pasur dhe ka mendime kontradiktore. Penges pr kt, jan br n radh t par vendet e prmendura t Europs, t cilat nuk njohin minoritete. Megjithat, pas Lufts s Dyt Botrore, ka qen e mundur t arrihet n nj formul kompromisi, sipas s cilit nocioni i minoritetit lidhet me dy kritere, kriteri subjektiv dhe kriteri objektiv . Pr pasoj shprehja e vullnetit t individit nuk sht e mjaftueshme. N kushte t caktuara individi nuk sht i lir t shpreh prkatsin etnike reale, ai sht i kondicionuar nga rrethanat, prpiqet q ti shptoj varfris, t gjej nj pun q nuk e gjen n vendin e tij t hapi nj aktivitet, t ndrtoj nj banes tu siguroj shkolln dhe t ardhmen fmijve. Jan mijra e mijra q vendi i tyre nuk i mban dot dhe ata shkojn n Greqi. Pikrisht, ktu qndron e keqja q individi detyrohet q t deklaroj nj prkatsi etnike, q realisht nuk e ka. Kjo sht nj mnyr q mund t sjell nj rritje artificiale t numrit t minoritetit. Nj gj nuk duhet t harrohet se Athina ka pretenduar gjithmon nj numr shum m t madh t popullsis minoritare. Delegacioni grek n Konferencn e Paqes n vitin 1946 e onte numrin n 300 deri n 400 mij . Edhe kaq mjafton pr t kuptuar se kjo nuk sht nj histori nacionaliste, sht nj shqetsim i ligjshm, q vet pala shqiptare me regjistrimin e ri, t mos bj asnj lshim ti rezistoj do presioni pr t shmangur deformimet e strukturs demografike t shoqris. Natyrshm lind pyetja: a ka zgjidhje? Po zgjidhja sht koordinimi i kriterit subjektiv me at objektiv sipas kompromisit t s drejts ndrkombtare. Deklarata subjektive sht elementi i par i prcaktimit t etnis. Por, kjo deklarat do t ballafaqohet me t dhnat konkrete mbi personin, jetn e tij, prejardhjen, lidhjet me vendin dhe me shoqrin, gjuhn e folur shkurt me kriterin objektiv. sht folur pr vnien para prgjegjsis pr shtrembrimin e prkatsis etnike. Duket e teprt, mjafton q n regjistrim t shnohet ajo prkatsi q rezulton efektivisht, q nga shprehja e vullnetit deri tek t dhnat objektive. Kujdes pra me regjistrimin, e kuptuar drejt nuk sht histori nacionaliste .

Interviste me Shpetim Idrizi (fq.11)

dhn qndrimin ton dhe argumentet tona pse jemi kundr ksaj: E para: duhet tkuptojm q ky sht regjistrim i popullsis shqiptare, nj census q zhvillohet nj her n 10 vjet, qzhvillohet n t gjith vendet e bots n t njjtn koh, sepse sot ka marr kontekstin q duket sikur do regjistrohen minoritetet n Shqipri. E dyta: Ka t bj me INTERVISTA mnyrn e futjes s Z. Idrizi, far qndrimi mban ktyre dy elementve, pra t PDIU nlidhje me procesin e elementit tfes dhe t regjistrimit mbi baza etnike etnis. Ndalojm tek kto t dhe fetare? Jeni pro apo kundr dyja. Mnyra sesi regjistroktij procesi?Ne e kemi br t hen etnit apo fet jan t qart q n fillim, rreth 1 vit zgjidhura tashm. Pra m par, kur u hodh ideja q shtetet multietnike q kan regjistrimi i popullsis s n prbrjen e tyre disa etni Shqipris, nj census i cili apo kombe, e bjn regjisdo t mbivendoset me censusin trimin baz t etnis, por jo q do tzhvillohet n t gjitha me regjistrimin derm der vendet e bots n tnjjtn apo fakultativ si do ta bj koh. Pra bhet fjal pr nj Shqipria. Pse? Sepse ka census q ka t bj me regjisnj regjistrim ndrkoh trimin e shqiptarve, sepse sot paralel i cili bazohet mbi ka marr kontekstin sikur duhet regjistrat e gjendjes civile. t regjistrohen pakicat etnike. Pra do njeri kur lind shkon PDIU ka qen kundr saj, e regjistrohet n librat e artikuluar qart, q n mogjendjes civile, aty ai automentin q kjo do t ishte matikisht merr kombsin e nj faz fillestare prej 6 vet dhe n baz t parimeve muajsh, ku do merreshin t njohura, si jan parimi i vendimet e palve t gjakut tprindit q ata kan, interesuara. Pra qysh n faz dhe nj her n 10 vjet konsultimesh ne kemi qen mjafton q t numrosh n kundra, ndrkoh kemi mnyraritmetike dhe t gjith ata q kan lindur do ti shtohen atyre q nuk jan m, dhe kshtu del shifra e popullsis. Dhe kjo sht mnyra e regjistrimit q bhet n tgjith botn. Pra sht nj census q bhet nj her n 10 vjet duke u bazuar nregjistrin e gjendjes civile. Sigurisht q duke qen nj census statistikor, qllimi nuk sht q t regjistrojn minoritetet, por q t regjistrojn popullsit, n mnyr q qeverit t bjn politika sociale. Pra tnjohin grupmoshat, sht popullsi e re apo e mplakur, t bjn ndarje t qarta administrative, pra t shohim se ku pritshmria apo numri m i madh i popullsis sht m i madh sesa n njzon tjetr. Ata bjn at q quhet regjistrimi der m der vetm pr 10% tpopullsis. Pra nj random-check me przgjedhje, n mnyr q t shohim disa deviacione q mund t ndodhin nga rregulli i prgjithshm. Kurse n Shqipri ka nj gj ndryshe. E para: Shqipria nuk sht nj shtet multietnik, Shqipria nuk ka probleme pakicat apo minoritetet, sepse pakicat dhe minoritet jan t regjistruara n Shqipri, pra jan t njohura n Shqipri n zonn ku ata jan, q n vitin 1923, pra q nkohn e mbretit Zog. Pr kt arsye nkt census na paraqiten si fakultative. Pra sht fakultative sepse nuk mund t jet e detyrueshme. far doni t thoni me kt? Q sot ti t detyrohesh q t deklarosh fenapo etnin, sht shkelje e t drejtave tnjeriut dhe kjo sht e kuptueshme. Shptim Idrizi nuk e ka ln sot q tdeklarohet n kt deklarim t zotit Pollo, por Shptim Idrizi q kur ka lindur sht regjistruar n regjistrin e gjendjes civile qsht shqiptar, dhe nuk sht fakultative deklarimi i Shptim Idrizit se far shttani. Se ky regjistrim paraqitet si fakultativ? Sepse nuk mund t jet i detyrueshm, sht nj arsye. E dyta, kjo sht nj mnyr shum tinzare pr tthn q shiko deklarohuni si t doni, ky deklarim nuk afekton regjistrin e gjendjes civile, i cili sht pr mua handikapi tjetr. Pra n qoft se do t jet fakultativ, n qoft se ky nuk ngatrron n regjistrat e gjendjes civile i bie q Shptim Idrizi, n nj moment t dhn t deklarohet e tthot q "un jam kinez", ndrkoh q n regjistrin e gjendjes civile do vazhdoj tjem shqiptar. Kurse pr efekt statistikor do vazhdoj t jem kinez. Pra hilja e dyt, sht q futja e ktij elementi na paraqitet si fakultativ. T gjith shqiptart nuk kanarsye t deklarohen se far jan, sepse t gjith jan shqiptar. Ather do fillojnq t deklarohen ata q jan m tinteresuar ksaj here dhe q kan nj prapavij t qart politike nga shteti grek. Sigurisht q shum her kjo paraqitet si fobi, por kjo nuk sht fobi sepse ne po flasim pr raste specifike. Dhe thn kshtu ne shohim qart deklarimet e qeveris greke, e cila i bn presion qeveris shqiptare q t bhet njregjistrim i till.E dyta, me nj prfaqsues zyrtar tAthins, si sht konsulli grek nShqipri, n Kor, jo vetm q i shtynte shtetasi shqiptar q deklarohen grek, por e konsideroj kt gj si fillimin e betejs pr Vorio-Epirin. Pra ktu ne nuk po flasim m pr fobirat tona, por po flasim pr raste direkt t ndikuara nga shteti grek. Akoma m shum ju e dini q po qarkullon nj formular i gatshm i mbushur madje se si ata t deklarohen. Por prtej ksaj ku e shohim ne riskun? Ka disa censuse n Shqipri , ku minoriteti nShqipri n vitin 2001 pasqyrohet diku tek 60 mij vet, minoriteti n prgjithsi. Do t thot q sht shum e kollajshme q ne ta njohim pritshmrin. Sepse Shqipria ka nj fertilitet, pra nj lindshmri, me 2% nvit. Ky numr 60 mij korrektohet me 2% n vit dhe mbas 10 vjetsh dihet sesa janbr ata. Ka pretendime nga ata, q dikujt prej tyre gjat regjimit komunist i sht penguar mundsia q t deklaroj etnin e vrtet. Shum mir, n qoft se ka raste t tilla duhet q ne t ndryshojm apo t bjm korrektimet e nevojshme n regjistrin e gjendjes civile. Pra un jam gati t mbshtes do lloj hamendsimi q sht i nevojshm, q mund t ket qen pengesq minoritart apo pakicat etnike n Shqipri t'u u jet hequr mundsia q t deklarohen. Po kjo nuk ka t bj me regjistrimin e popullsis, nuk ka t bj me censusin. Flasim pr dy gjra t ndryshme. Pra realisht ka

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 0

P a g e

1 1

Poezi nga Agim Desku

q dallohej,armiku. Kurr nuk e mendoja vetn time me nj t till emr as fjal, edhe pse nuk e njihja, erdha bashk me t n t njjtn jet. do koh e kisha t ngritur n kmb dhe me t fyt me fyt e dhmb pr dhmb me t e me kohn bashk. Edhe m vetn do dit kisha luft Isha her rebel e her i krisur. Pse nuk e shkruaja vargun e liris, vargun e atdheut. Dikur dymij vjet para Krishtit kur m fliste atdheu shqip. Bashkimi kombtar N do koh t krkova bashk me nnat q linden ushtar atdheu. Npr secilin lapidar t krkova edhe t gjeta. Pr pak liri t krkova deri n Shn Stefan e Berlin, aty ku ido vit mbledhja trupt e coptuar t vendit tim. Si ditar i rujta me vite kujtim pr brezat q pas vijn. Pr emrat q i krkoj npr sa e sa luftra t rn dshmor, edhe n emr e zemr t secilit shqiptar q lind e rrit shqipe. E ka si tradit t flasin shqip denbabaden n Iliri, ku zoti e krijoj vetm Nj Shqipri dhe Shqipet e maleve e ruajn brezave t ri e ruajn npr kng e lahuta edhe npr oda me huta. Edhe sa her t vdesim pr t qenit shqiptar. M thuaj ciln koh t pres e t vdes, apo t pres prap edhe nj traktat t Shn Evrops. ta puthi Shqiprin e bashkuar.

Lufta Luft As vet nuk e di nga erdhi kjo fjal si fmij e mendoja si prrall. Tr jetn e kisha pran n do cep t saj m shum se fjal ishte si tragjedi e gjall. E vetmja fjal,

T vdes pr flamurin kuq e zi Vetm ta ngriti njeher edhe n amri. Npr trojet tona kah kalon T krkoj t zhdukurit npr Drini varrezat masive e derdhet Valbona. si sot e dhjet vjet si sot e njmij vjet. Mos m gjyko o zot nse vdes pr kt fjal, E shkruaj n vargun tim Sonte e shkruani kt fjal pr tokn time q dikur edhe te secilit poet q e pritm me mall. ma kishin marr. q di t thur fjal Me lot nnash ,motrave e rreshta pr Atdheun e Madh fmij bonjak Bhu edhe ti shqiptar q na fali zoti si dikur dshmor pr atdheun e lir. si un dielli im t bashkuar njhr moti, shndrrite qiellin n Besn shqiptare e Lidhjen e O zot me jep forc t edhe nse bie shi Prizrenit, shkruaj se do t prmbyset toka n Verrat e Lluks, n Malsi e ma jep zemrn tnde,m ose do t jem vetm amri. beko NJ Shqipri.

Shkolla Vjeter Shqiptare ne Mal te ZI Luljeta Avdiu

Interviste me Shpetim Idrizi ( fq. 14)

nj ngatrrim ndrmjet ktyre dy proceseve, sht nj ngatrrim i qllimshm. Pra her na paraqitet si census, her na paraqitet si ndryshim ngjendjen civile. Dhe ktu qndron pr mua hileja e tret e atyre q ne po na e paraqesin. Sepse n qoft se ky regjistrim do t ishte i bazuar mbi faktet se farsht Shptim Idrizi sot, nuk sht nj shtje thjesht vullneti, sepse un mund t ndjehem amerikan, mund t ndjehem jupiterian, marsian, por un nuk mund tjem i till, sepse gjja e par q do mthon sht q un duhet ta vrtetoj ktgj. Edhe nj her tjetr, se far je shtshtje fakti, nuk sht shtje vullneti apo se si ndjehesh. Pra un jam shqiptar sepse n momentin q jam regjistruar, nna, babai, gjyshi im ishin shqiptar. Dhe sot un nuk mund t deklarohem jupiterian apo kinez apo marsian apo grek. Kjo shtarsyeja pse nuk lidhen tashm censusi me regjistrimin, por ne na paraqiten si dika fakultative. H mo deklarohuni se nuk ju gjen gj, deklarohuni se nuk ka asnj lloj problemi. Por kjo ka nj prapavij shumt qart. Dhe pse nuk sht fobi? N regjistrimin e fundit jan rreth 60 mijpakicat etnik n Shqipri, grek dhe t tjer. Ka nj fertilitet Shqipria prej 2% n vit, llogarit mund t bhen. N qoft se ka raste sporadike pr 100, 200, 1000, 1500, 2000 veta, sigurisht q duhet ti drejtohemi amendamentit t ligjit t gjendjes civile, n qoft se atyre i sht mohuar e drejta qt regjistrohen. Por kjo nuk k at bj fare me censusin. Ndrkoh q shqiptar apo shteti shqiptar do t jet n nj presion thapur dhe t vazhdueshm t shtetit grek. Imagjinoni, sot jan minoritar apo pakica etnike 60 mij plus rritjen 2% n vit. Ndrkoh do t na deklarohen edhe t tjert cilt psh: jan 25 mij shqiptar q nuk kan asnj lloj lidhjeje me Greqin, t cilt marrin pensione. Un do t doja q t mos ta merrnin 25 mij shqiptar, prandaj ai shtet po shkon drejt falimentimit, por le ta merrnin edhe 500 mij shqiptar pensionin. E keqja sht q gjith kto pensione jan dhn n kmbim t njdeklarate q ata jan kombes grek. Pra iu sht krkuar nj deklarat, pastaj ia kandhn kt pension. Pra jan 25 mij. Janedhe 160 mij shqiptar t tjer t cilt kan krkuar q t marrin kartat e homogjenit, nj kart e cila nuk sht e provuar. Pra q t marrsh kartn

Pronat e bregdetit regjistrohen me parat e Greqis Nga Emirjon Senja (nga Fq. 2)
Interesimi i Sali Berishs pr bregdetin e Jonit dhe pr pronat e atjeshme nuk bhet publik pr her t par. Publiku e mban mend skandalin e ndrtesave q u prishn n Jal, me urdhr t dhndrit t Berishs, Jamarbr Malltezit dhe t Ministrit t Transporteve t asaj kohe, Lulzim Bashs. Prishja e ktyre ndrtesave rrnoi ekonomikisht banort e fshatit, dhe rezultoi e paligjshme, duke krijuar nj skandal q prfshiu dhe Bankn Botrore. shkruhet se n zbatim t projektit t Censusit t Popullsis dhe Banesave ky institut krkon t punsoj mbikqyrs pr periudhn 15 gusht gjer n 15 dhjetor 2011, si dhe kontrollor pr periudhn 1 shtator gjer n 30 nntor 2011. Pr mbikqyrsit, kondit sht t ken arsimin e lart dhe t jen mes moshs 22 55 vje, si dhe t banojn n zonn ku do t punojn (me regjistrimin), ndrsa kontrollort pranohen edhe me shkoll t mesme. paraprake. Kto ndrhyrje mund t favorizojn politikat e fqinjit jugor, Greqis, pr t maksimizuar paraqitjen dhe prezencn e minoritetit grek n Shqipri, duke e par kt minoritet n optikn e realpolitiks si nj lev pushteti. stafit t censusit. Shqetsimi sht real, pasi njzet e pes vjeart me arsim t mesm q banojn n fshatrat e Kors, Prmetit, Tepelens, Gjirokastrs, Himars e Vlors jan t ekspozuar ashtu si nj pjes e mir e Przgjedhja si kontrollor e perpopullsis ndaj varfris e sonave q mund t jen me arsim ndaj papunsis, dhe si t mesm, e t moshave relativisht model kulturor e social kan t reja (pranohen q 22 vje), hedh patur suksesin e t korruptudyshime t mdha mbi sigurin e arve q qeverisin Tirann e procedimit t censusit, i cili edhe rrethinat. nse zbatohet mir paraqet boll probleme ligjore e politike. Droutsas, ish-ministri i Jashtm i Greqis Duke mbajtur n konsiderat faktin q Greqia pr nj koh t (Qershor 2010) gjat ka vazhduar t paguaj pensione pr shtetas shqiptar q Pr t forcuar pozitn e kan pranuar t vetdeklarohen si pakicave kombtare greke, grek, duke njohur impenjimin dhe perspektiva pr ata q financiar dhe politik t Greqis n kan mbetur pr tu kthyer, projektet e regjistrimit t popullsht shum e rndsishme sis dhe pronave n bregdet, nuk q t zgjidhet problemi sht aspak e panatyrshme frika lidhur me pronn n nga kjo procedur e punsimit t Shqipri. Pr kt qllim, Ministria e Jashtme greke sht bashkfinancuese e nj programi t OSBE-s pr inventarizimin e par dhe t plot t prons s minoritarve n bregdetin jugor t Shqipris Berisha Si ju e dini, paralel me t, do t jet censusi i popullats. Procesi prfshin regjistrimin jo vetm t qytetarve, por prfshin dhe regjistrimin e banesave. Pra, ky proces do t bhet n trsi dhe brenda majit t vitit 2013, do t kemi pasqyrn dixhitale t Shqipris aktuale, n njerz, n banesa, n prona. Wolfarth M lejoni t theksoj srish se n fund t fundit, kjo sht nj prgjegjsi e insitucioneve shtetrore shqiptare pr t prcaktuar t drejtat e pronsis. Kshtu q shpresoj se kam qen jashtzakonisht i qart, kur vura n dukje se qllimi i projektit sht pr t regjistruar t dhna dhe jo pr t shprndar tok Sequi N kt fush, ne mund t dshmojm se ka patur progres. Megjithat shtjet e pronsis mbeten ende t pakompletuara. Ne duam t shohim q shteti t garantoj siguri ligjore t titujve t pronsis si pr familjet, ashtu dhe pr bizneset. Ky projekt sht nj segment i udhtimit tuaj drejt Europs, nj udhtim q tashm ka nisur t jap frute dhe q do t jap edhe m shum frute n t ardhmen, kur t jet kompletuar

Sipas shum kritikave q i Zbatimi i censusit n dor jan br ligjit pr regjistrit personave me arsim t min e popullsis dhe banemesm save nga figura publike dhe lvizje qytetare, nj nga Ditt e fundit disa gazeta rreziqet q rrjedhin prej nj kan publikuar nj njoftim censusi t organizuar n pr vende pune, t lshuar mnyr t till, sht edhe nga Instituti i Statistikave shformimi i qllimt i rezul(INSTAT). N njoftim tatit, prmes ndrhyrjeve

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

Romanticism in English literature; Wordsworth, Coleridge, Shelley and Keats by Ismet Bujupaj
stated Wordsworth sings of the mountains or the soul of lonely places. But he does not, of course stop with nature, but seeks the higher unity behind it: Life, like a dome of many coloured glass/ Stains the white radiance of Eternity. Shelley and Keats were both passionate lovers of nature and its mysterious, embroidering their poetry with picturesque images of nature. Both of them composed poetry in autumn, when the nature has reached its peak and may be regarded as autumnal beauty that is dying and the hope for the new season, the spring, respectively a hope for a new life of humanity. Shelley asks, Oh wind,/ if Winter comes, can Spring be far behind? whereas Keats wonders, Where are the songs of spring? Ay, where are they? If we analyze the lines of the two poets, it is visible that Shelley somehow uses harsh tone, whereas Keats uses much softer words, and a kind of a longing for the time that had passed. The common elements concerning the description of the nature in Shelleys Ode to the West Wind and Keats To autumn is that both describe autumn and both were written in the same year. Both poets use the subject of seeds, and seeds represent a new birth, or as it is stated above a new hope, which is on here way, but before that the fierce winter is on threshold and knocking at the door. Apart from these similarities, there are also some differences; Shelleys metaphors for the autumn are more savage ones, while Keats uses the metaphors more softly and even employs more nostalgically approach than Shelley. There is a corporation between the nature and Shelley in the Ode to the West Wind, while in Keats as Wellek remarks the romantic conception of nature occurs, but only in attenuated form, though it would be hard to deny the poet of Endymion or Ode to a Nightingale an intimate relation to nature and to nature mythology of the ancient. Hyperion (1820) obscurely hints at an optimistic evolution, as in the speech of Oceanos to his Titans: We fall by course of Natures law, not force./ As thou wast not the first powers/. Citing again Wellek when he comments Shelley, he comments Shelley mainly echoes Wordsworth and Coleridge on spirit of nature. There is the same concept of the vitality of nature, its continuity with man, its emblematic language. There is also the concept of cooperation and interrelation of subject and object, as in the beginning of Mont Blanc: The everlasting universe of things/ Flows through the mind, and rolls its rapid waves. Byron, though he didnt share the concept of imagination, he was too keen in nature, inventing a restless, melancholic, unhappy and sometimes satirical Byronic hero, who wanders through beautiful geographical images from Russia to the Mediterranean, from Portugal to the Levant. Byronic hero suits very well the notion of Romanticism, concerning the common, unprivileged one, and the one who opens his/her heart only to nature. Byron is also undermining the myth of a picturesque and educative journey across Europe, the Romantic idea of splendidly benevolent, fostering nature, and the Rousseauistic faith in human goodness. These challenges are especially evident in his vivid and varied description of a seas storm and shipwreck and in blackly comic account of the cannibalism of survivors in Canto II of Don Juan: / The lots were made, and markd, and mixd, and handed/In silent horror, and their distribution/ Lulld even in savage hunger which demanded,/Like Promethean vulture, this pollution;/None in Particular has sought or pland it,/Twas Nature gnawd them to this resolution,/By which none were permitted to the neuter- Based on what is written above, we can trace that Welleks concept of unity, and Lovejoys plurality. Thus, generally speaking there are more similarities than diversities among the mentioned English Romantic poets. M.H. Abram tried to smooth this debate and bring up a general concept of Romanticism. We can begin tracing the reflex of the Wellek/Lovejoy exchange in Abrams familiar 1963 article, English Romanticism: The Spirit of Age. Clearly consonant with the conception of Romanticism expressed later in Natural Supernaturalism, the argument seeks to clarify the relation of revolutionary upheaval to Romantic poetry. After nearly collapsing the two, Abrams qualifies his thesis: Romanticism is no one thing. It is very many individual poets, who wrote poems manifesting a greater diversity of qualities..than those of any preceding age. But some prominent qualities a number of these poems share, a certain of these shared qualities form a distinctive complex which may, with a high degree of probability, be related to the events and ideas.. Thus, apart from some differences concerning the concept of imagination, most of the above named English Romantics were liberals and all of them sought beauty in nature and not in the objects made by man. Keatss Ode on a Grecian Urn does not refer to mane made objects of Enlightenment, but it expresses Keats concept of time and the notion of the art as eternal beauty. The concept of pantheism is present mostly in Shelley, but also Wordsworth and Keats touched the aspect of god exists in all things. added in 1802) owes its special position to the fact that is presented a set of propositions about the nature and criteria of poetry which were widely adopted by Wordsworths contemporaries, including those who were least in sympathy with what they were supposed to be Wordsworths own poetic aims. In this Preface Wordsworths stand was that the source of poetic truth is the direct experience of the senses. Poetry, as he asserted flows from emotion recollected in tranquility. He opposed the contemporary approaches towards poetry that drained poetic writing of strong emotion. He emphasized that the scenes and events of everyday life and the speech or ordinary people are the raw material that poetry should be built based on them. For Wordsworth the great theme was the simple world, the rustic world, natural things in the countryside or among rustic people in order to make the incidents of common life interesting and passion of men are incorporated with the beautiful and permanent forms of nature. He reproduced the world of simple, the low and rural life so close, understandable and revealing that no poet did before. (This is the best seen in Tintern Abbey or Ode on Intimations of Immortality). The final innovation Wordsworth introduced in the The English Romantic Preface to Lyrical Ballads poets apart from writing was the concept that the goal poetry, they also wrote of poetry was to influence the remarkable criticism emotions of the reader. This related to the concept of idea was related to the Ropoetry. The most famous mantic notion that feeling pieces of criticism of that was as much an integral part time are: Wordsworths of consciousness as reason, Preface to Lyrical Baland that feeling, rather than lads, Coleridges reason, was the dominant Biographia Literaria , language of the soul. Feelings Shelleys A Defence of are powerful and they spring Poetry and Keats confrom the bottom of the heart, cepts of Negative Capawhich flow spontaneously, bility discussed in a whereas thoughts are deep, letter, which he sent to leaving an everlasting imGeorge and Thomas pression to the reader. FeelKeats, and A Poet has no ings are connected to the Identity from the letter past, and as he stated with sent to Richard Woodimportant subjects such as house. his dead girlfriend and the Wordsworths Preface to notion of death in general. the Lyrical Ballads of As far as Wordsworths 1800, written to justify on view on imagination is conuniversal grounds an cerned it should be stressed experiment in poetic that the poet selects incidents language, does have and situations from humble something of the aspect of and common life and make a romantic manifesto. In them look uncommon and part the Preface (together unusual and giving them a with the passages and colour of imagination. This appendix Wordsworth clarifies that imagination is a transforming power which presents the usual in an unusual light. The poet does not merely present image of men and nature but he also shapes, modifies and transfigures that image by the power of his imagination. In Preface to Lyrical Ballads Wordsworth also discusses about the poetry in general, the poet, the objects of poetry, purpose of poetry as well as the origin of the poetry itself. Poetry originated in primitive utterances of passion which, through organic causes, were naturally rhythmic and figurative. In Wordsworths version, The earliest poets of all nations generally wrote from passion excited by real events; they wrote naturally, and as men: feeling powerfully as they did, their language was daring, and figurative According to Wordsworth the purpose of the poetry is to catch those objects of life in general, and the habits of meditation in the nature do shape the feelings of the poet. The feelings and ideas should be linked with the mind and the heart of the poet, and match each other .The reader should understand these feelings and objects of nature very easy, as he would experience them himself/herself. Sometimes these feelings tell the past as in A slumber did my spirit seal, where the death is expressed in a very unusual way, as well as the present feelings as expressed in "Daffodils, where the connection of the feelings and those objects of feelings and those objects of nature are described and connected to each other brilliantly. He also discuses about the poet, and according to him a poet is the one who expresses true feelings, true taste, and the way he feels. The composition of poetry should be based on subjects, which the poet should choose with greater taste and use reasonable and rational mind. The language, which the poet should use should be the language of simple people and avoid vulgar words, which are often used by these people The poet should leave impressive feelings on the minds and hearts of every reader. In other words the poet himself is the man, (continues Next Week)

According to Andrew Sanders Wordsworths viewpoints of on humble and rustic life may not be that of a ploughman, but it does nevertheless demand an expression of passions and values which stand apart, too from the language of decorous shepherds of the pastoral tradition . In fact it was the language that Wordsworth and Coleridge had a dispute, while working on Preface to Lyrical Ballads. Presumably this was the case why Coleridge gave up his work in that testament. Coleridges main dispute with Wordsworth was about what constituted proper poetic language. While Coleridge agreed with Wordsworth on the purpose of poetry and the idea that nature and scenes of common life close to nature do fit the subjects of poetry, Coleridge did not agree with certain sentiments Wordsworth held about common language. By using the language of common people, Wordsworth believed that he is closer to the nature and fulfills the task of the poetry of that time, and emphasizing the feelings (language of soul) rather than the reason which was dominant in the Enlightenment. Coleridge opposed Wordsworths claiming the poetry should be written a chosen language, and chosen words where each word, like a bell will affect the emotional world of the reader, and that can not be reached with the language of rustic people. Both poets enjoy the nature, which is the main element of human life, but it seems that Coleridge is tired from this common nature and wants to escape into supernatural, exotic and unknown, whereas Wordsworth paints the nature with his very simple and meaningful words: Beside the lake/ beneath the trees, Fluttering and dancing in the breeze..... And then my heart with pleasure fills/ And dances with the daffodils'. Here, we effect of nature in Wordsworths emotional inside. Ren Wellek in the Concepts of Romanticism

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 0

P a g e

1 3

Shkrime nga Lediana Kapaj

Lkura e ngroht e ndjenjs,vet shpirtin mori hua, Dhe buza se mu tha nga heshtja shum e gjat, N qiellin m t pastr kndonte gjysm hna, E kredhur mes mendimesh po pres t bhet Nat! Mes ndrrash aty luaj dhe rriten pem e gjethe, Nj jet e plot,e pastr mes qelqesh t kthjelluar, Por ti aty mos shkel....!!Se dritat do m fiksh, Dhe lauresha e mbrmjes s'do doj pr t knduar.. Ngarkova mbi kurriz nj thes me pshertima Dhe nisa udhtimin n brigjet e vetmis, Kalova shkrettir,glltita vettima , E vetme kisha mbetur, si peng e dashuris... U ndesha npr vite me dhimbjen e mallkuar, Pa ditur se ku shkoja,n pritje t qetsis, Megjithse plagt mora, jo shpirtin kurr s'ma mundn, Mes ndrrash t prhumbura,ju luta lumturis.. Kur u zgjova nga letargjia,pash q kisha shkelur e sigurt mbi pasigurin e ditve m t bukura t jets, duke mos par gjurmt e shtrmbra q mbusheshin me hije t ftoht. Duke besuar n verbrin e asaj q quhet flak dashurie, drit besimi, blerim shprese e detyr jete! Ve rruga ime e lodhur ka qn dhe mbetet e drejt, por gjurmt (ah, gjurmt) do duan disa stin sa t mbushen me pranver. Drita lodron nn hijeshin e shklqimeve, Zambaku trndafilit i buzqesh me dashuri. Zogjt lodrojn me fatin e mistershm. Ajri shijon tingullin e melodive t tij.... Dua t t ndjej por lule lotsh bhesh n sy, Q rrshqasin lirshm e t pangopur npr faqe. Fjala e tmerrshme rrzoka muret, Dhe zemra shrimit i lutet pr paqe.... T'i hap kanat dritaret,t ndiej flladin e ri, T shkoj npr nj rrug q mban er blete. T dehem me nj mik,t flas ose t hesht, T ndiej se q t dy,kemi nj jet me derte. T shoh veten n syt e pastr q m shohin, Kur mund t them se shkoi kjo dit me t tjerat, Kur mbretron muzika dhe shpirtin nuk ma ftohin. T mundur,t tradhtuar?! Akoma i kan vlerat! PAQE SHPIRTI Paqe shpirti npr net, paqe zemre npr stin, Sa dy pole jemi larg, aq pran kemi poezin. Pran e pran dy botjet npr udht e misterit sht gjuha jon e shpirtit q kalon prmes ylberit. Ferri i nats s verbr q prgjon me sy hijene, irret, griset, rrokulliset posi koke nj balene. Po ku pyet gjuha e zemrs, kalron mbi ortek Shkon e prehet n nj diell, ku ka shpres edhe jet. Er nektari na bashkon, plot petale dashurie, Kng poetsh kndojm, pentagrame lumturie. Ndaj e dua kt jet, ndaj besoj tek fryma e Zotit, Se m dha nj tjetr diell q mi tha : Ndal ...Vet lotit. Mbyll syt dhe dgjoj kngn e sirenave n natn e argjenduar prej reklamave t ndritshme.Drita prkdhel rrugn dhe i ndal kalimtart duke u folur mblsisht pr fmijrin e tyre!Ca hije prqafohen me hije npr pishina e bare.N qiellin e errt lufton dielli me hnn. Dhe s largu dikush shijon nj kundrmim t kndshm dashurie... Eh kjo nata...! Eh kjo jeta.. BISED ME TY KALIMTAR! Fenerin e dashuris ndeze ti kalimtar, Q zemrat t shikojn edhe n terr. Nga kjo flak dallgt marrin zjarr, Bregu vishet i tri me pranver. N oqeanin e shpirtit ti flakn e ruan, Nga era e tradhtis q velat i mend. Puthjet dhe malli, si thesare t muar Nn dritn e yjeve bhen si kng. Ja tek vijn pulbardhat lozonjare, Lar nga vesa e rrezeve t diellit. T falen ty dhe gjith kalimtarve I falen bess, i falen dhe qiellit. Dhe un poetja, si t tjert, kalimtar Fener t ndezur kam poezin. Ve dua q vargjet t ndrijn si ar, Si zjarri yt q ndez dashurin. Dridhet toka para jermit t perndimit, T tjer fener do ndizen buz detit. Njerzit do paksojn lutjet e pendimit, Shpresat do udhtojn drejt eternitetit Fenerin e dashuris ndeze ti kalimtar, Vetm ky zjarr e shpton gjith botn. Ndaj vendosa t digjem n kt zjarr, Nga shpirti dhe syt do m teren lott!! Po t isha blet, lulet do shtisja, Me mjaltin e mbledhur ty do t vdisja! Po t isha det, do t jepja valt, Po t isha ngjll, do t falja kraht, Eh, t isha ishull, me ty ve do rrija, Nse duhej vark, bhej dashuria! T isha e vdekur, pr ty do zgjohesha, Po t isha zjarr, me ty do t ngrohesha. T isha dhimbje, jo, tek ty sdo t vija, Do jepja gjithka, larg teje t rrija! Un nuk njoh dashuri prve dashuris s t qnit rob i dikujt, T atij ose asaj q s'mund t'ia dgjoj dot emrin pa u dredhur, Un nuk njoh lumturi nqoftse nuk t njoh,as dot s'jetoj,

Shteti, peshkopi i huaj dhe kisha e huaj nga Shaban Murati

trolli dhe influence n shtetin fqinj, nj rol t veant aktiv po luan metropolitanati i kishs Ortodokse Serbe n Mal t Zi, i drejtuar nga peshkopi ultranacionalist serb, Amfilohije, i cili nuk e pranon pavarsimin e shtetit dhe t Kishs Kombtare t Malit t Zi dhe po krkon t krijoj dhe t provokoj trazira n Mal t Zi. N nj letr drejtuar kryeministrit malazez, peshkopi serb Amfilohije, krcnon hapur me shkatrrimin e xhamive dhe me Shteti dhe institucionet e kishave t huaja t shteteve gjakderdhje mbi Malit t Zi me t drejt e m t fuqishm fqinj, t cilt baza fetare. prcaktojn konsolidimin nuk duan kisha kombtare n Q problemet mes e kishs Ortodokse t vendet e tjera, nuk sht nj kishave jan t nj Malit t Zi si nj nga bazat tem fetare dhe as duhet par karakteri kombtar e shtetit t tyre t ri. Milo si e till. Ajo sht lufta e dhe gjeopolitik, e Gjukanovi e formuloi madhe, e prhershme, e dshmon edhe qart kt, kur deklaroi mbidheshme dhe e nndprfshirja e Rusis para pak kohsh se Mali i heshme, e shteteve fqinje pr dhe e qeveris s Zi ka nevoj pr kishn e t prdorur kishn dhe peshSerbis n debatet tij. Prvojat historike kopt, n vendosjen e influfetare serboballkanike provojn se encs n shtete m t vegjl malazeze. sht jo e kishat kombtare mund ti dhe m t dobt n kufijt e rastit, q Patriarngrej vetm populli i atij tyre. Kt po bn Kisha kana e Rusis vendi dhe jo peshkopt e Ortodokse Serbe, e cila reagoi ndaj dekhuaj, q prfaqsojn refuzon t njoh si kishn laratave, t cituara kishat e huaja, t cilat nuk Ortdokse Kombtare t Malit m lart, t ishkan interes t shohin t Zi, ashtu dhe kishn Orto- presidentit Milo ngritjen e kishave komdokse Kombtare t MaqeGjukanovi dhe i btare. donis. erdhi n ndihm N Ballkan lufta mes N kt strategji t prdorimit Serbis, duke atakuar Kishn kishave kombtare dhe t kishs si instrument konKombtare Ortodokse t Malit te Zi si jo kanonike dhe si shizmatike. Qeveria e Serbis reagoi gjithashtu, duke nxjerr ministrin Sergjan Srekovi, q t kundrvihej ndaj deklaratave t ish-presidentit Gjukoanovi, duke shprehur linjn e qeveris serbe, e cila nuk kupton q politiRusis ndaj kishs Ortodokse Serbe dhe peshkopit Amfilohije sht n linjn e prkrahjes, q Rusia i bn interesave t Serbis n Mal t Zi dhe n Ballkan. N nj fjalim fetaronacionalist, q mbajti m 28 qershor, me rastin e festimeve pr humbjen e serbve n Fush Kosov m 1389, peshkopi serb Amfilohije tha: Prania dhe ndihma e Rusis, q ne kemi ktu (n Mal t Zi), sht shum e rndsishme. Beteja e shtetit t ri pesvjear t Malit t Zi pr t ruajtur shtetin prball diversionit t kishs Ortodokse Serbe, sht e vshtir, por e drejt. Ajo paraqet interes dhe prbn nj msim aktual pr shtetet e tjera t Ballkanit Perndimor, sepse tregon se si mbrohet identiteti kombtar dhe integriteti shtetror edhe nga fqinj m t fuqishm, t cilt kan drguar peshkop dhe duan ti imponojn frymn dhe varsin e nj kishe t huaj dhe t nj shteti t huaj. Por, kur n nj shtet, institucionet funksionojn n shrbim t demokracis, t popullit dhe t kombit, ashtu si n do demokraci t vrtet, ai shtet sht n gjendje t mbroj veten dhe t ec prpara. elsi sht tek udhheqja e vendit, se sa drejt ajo ka prcaktuar piketat e mbrojtjes s demokracis s re n shtetin e vet, n t gjitha drejtimet. Nj shtet i sapokrijuar ishte Maqedonia, por qysh n vitet e para ajo nuk i lejonte priftrinjt serb t kalonin kufirin dhe t hynin n vend me raso dhe t ushtronin veprimtari fetare pr kishn serbe. Dhe sht pr t ardhur vrtet keq, kur krahason dhe kujton se autoritetet e Shqipris lejuan para tre vjetsh peshkopin antishqiptar Amfilohije t hyj n Shkodr, t ushtroj veprimtari, t shpall se Serbia e ka liruar Shqiprin dhe t krkoj varreza pr ushtart e rn serb, krimet e t cilve n Shqipri edhe sot e ksaj dite t rrqethin me tmerret e tyre. N nj shtet t vrtet demokratik, i shenjt, sht vetm ligji dhe jo njeriu me postet apo uniformat, q mban.

kant t merren me punn e kishs. Mbshtetja e

WE ARE ALSO ON THE WEB WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable Organization

N E W

L I F E

J E T A

R E

1774 - 76 street Suite D3 Brooklyn, New York 11214 Phone: 718-594-0511 Fax: 201-795-4795 E-mail: Endri@newlifeaaco.org

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte. Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka cmim.

Building a Future One Person At a Time...

Interviste me Shpetim Idrizi (nga fq.11)

e homogjenit me Greqin, shqiptart e kanmarr pr shkak q t ken mundsi q t lvizin, q t ken mundsi q t punsohen. Procedura sht e till: q tmarrsh kartn e nj homogjeni mjafton njgjyq fakti me dy dshmitar, mjafton q ta certifikoj kt gj konsulli grek nGjirokastr apo n Kor dhe pr shkak se sht e gjitha abuzive, kt karthomogjeni nuk e japin autoritetet e gjendjes civile greke, por e japin prefektt, pra t emruarit e qeveris. Dhe sigurish q t gjith kto shqiptar, q pr shkak tlvizjes s lir do t jen n presionin q tvijn ktu dhe t deklarohen grek. Prtej ksaj jan rreth 950 mij shqiptar atje. Censusi i par i cili u shty, ka qen i vendosur q t bhet m dat 23, 24,25, 26 prill, pikrisht koha e Pashks, kur pala greke ishte e prgatitur q me autobus t vinin n Shqipri. Censusi jon apo censuset n t gjith botn nuk e lejojn qt bn deklarime ata q jan emigrant, ata q nuk jetojn pr nj koh t caktuar n Shqipri. Pse? Sepse kjo shtqartsisht nj e dhn statistikore. Pra bhet q ne t njohim politikat e shtetit pr shtetasit q jan jasht vendit. Pr shtetasit q jan jasht vendit shteti bn politika ttjera, sepse kam par argumentin se pse svijn emigrantt. Emigrantt t vijn. por censusi bhet pr ata q jan n Shqipri, q shteti shqiptar t bj politika. Besoj se kam dhn argumente t qensishme dhe t mjaftueshme se pse sht e dmshme. Ne nuk mund t pranojm j t jemi nn presion, akoma m shum kur kjo na argumentohet si nj presion nga Bashkimi Evropian. Nuk ka asnj lloj presioni, e them kt me garanci. N nj progresraport sht shkruar, n nj fraz ambige, q Shqipria duhet t jet e kujdesshme me regjistrimin e minoriteteve. Ndoshta, unthem q ka t bj me pamundsin e disa njerzve dhe ndoshta ndonj ndryshim q duhet br n ligjin e shrbimit civil, dhe nuk ka t bj me censusin. Por kjo nuk sht nj bagemark, nuk sht nj detyrim. Akoma m shum q presioni nga pala greke apo tentativat e atyre q kan marrprsipr sot q ta prfaqsojn politikisht kt minoritet, t ojn n kt argument dhe n kt hulli q un them. Sepse n fund fare do t ishte pyetja: Po mir, po far t keqeje ka, nse ato kanmenduar apo po prpiqen q t nxjerrin 300 mij apo 400 mij shtetas shqiptarme kombsi greke n Shqipri? Nuk po e them un por po ju kujtoj artikulimet e prfaqsuesve t Athins zyrtare n Shqipri. Zoti Dule deklaroi q minoriteti grek duhet t ket vendet e prcaktuar nParlament. sht mot a mot ajo q ndodh n Kosov, ajo q ndodh n Maqedoni, apo ajo q ndodh n Bosnj kur shtetet multietnike, pr pakicat, i kan ln vendet bosh. N Parlamentin e Kosovs jan rreth 22 vende q jan ln pr pakicat. N Shqipri i bie q 10 vende n Parlament, gjithmon pa zgjidhje, ti ket minoriteti grek. E dyta krkoi q policia n vendet minoritare t ishte me minoritar. E treta, Zoti Bollano, q sot fatmirsisht nuk shtm kryetar i asaj bashkie, deklaronte qHimara duhet t shpallet krahinautonome. Sigurisht q kjo sht nj gjqesharake, pr at q e dgjonte, por nqoft se na deklarohen 300 mij grek nShqipri me kombsi greke, ather fillon ajo q quhet diskriminim pozitiv. Vrtet ata njerz kan t drejt t krkojnautonomi, ata njerz kan t drejt tkrkojn shkolla, rrug, ata kan t drejtpastaj t krkojn vende n Parlamentin shqiptar, sepse ky sht ai q quhet diskriminim pozitiv. Pra do t jen tdiskriminuar pozitivisht nga shteti shqiptar, dhe fatkeqsisht parat pr ktdiskriminim pozitiv duhet ti paguajnshqiptart. Idrizi ndryshon qndrim n Parlament!E ndrsa flet me vendosmri pr regjistrimin etnik dhe fetar duke u deklaruar totalisht kundr ktij procesi, zoti Idrizi nuk duket se ka qen kaq i prer m 7 korrik, ditn e votimit tprojektligjit t Zotit Pollo n Parlament. Ditn q do t miratohej projektligji pr regjistrimin e popullsis mbi baza etnike dhe fetare, zoti Idrizi s bashku me kolegun e partis s tij, zotin Dashamir Tahiri, kan abstenuar duke mos ja dhnvotn as projektligjit Bardh e Blu, e as atij KuqeZi si e quan Aleanca Kuq e Zi. Qysh n fillim t debatit publik , i hapur pr shtjen e regjistrimit t opullsis mbi baza etnike dhe fetare, zoti Idrizi shtshprehur kundr ktij regjistrimi, dhe madje nuk ka ngurruar t quaj deklaratat e konsullit grek n Kor, Zotit Theodhoros Ikonomus, si fillimin e betejs pr Vorio-Epirin.Por far e shtyu zotin Idrizi tabstenoj ditn e votimit t projektligjit n Parlament?Sipas tij projektligji ka nevoj pr disa ndryshime dhe nuk duhet ngutur pr ta miratuar at. Jo ngutje n miratimin e nj ligji q mund t bhet i rrezikshm pr unitetin e kombit dhe plotsim t nj sr amendamentesh para kalimit t tij pr votim, shprehet Idrizi.Duke folur n seancn e Kuvendit t dats 7 korrik, Idrizi sht shprehur pro projektit pr regjistrim, q do t bj korrigjimet e nevojshme ln peng nga e shkuara, por sipas tij, m par duhen specifikuar ligjrisht disa gjra, q nga miratim i nj ligji q prcakton etnin, apo kombsin, e deri tek garancia pr transparenc n hallkn tjetr, n veprimin e puns s Komisionit Qendror t Censusit.Ai e ka cilsuar projektligjin n fjal me shum problem. Sipas tij nuk jan prfshir n diskutim grupet e interesit dhe nuk jan dgjuar nj sr sugjerimesh nga intelektualt, madje n shum raste shtbr edhe provokativ.Dikush ktu do t thoshte se projektligji nuk prmban referenca etnike dhe fetare, pr kt duhet supozuar se edhe reagimet kan qen t paprshtatshme. Ather, cila sht arsyeja pse zyrtart e rndsishm t vendit fqinj kan reaguar duke imponuar qeverin shqiptare?- tha Idrizi.Sipas tij, ky projekt , me gjith prpjekjet pr transparence, realisht ka qen i paqart , jo transparent dhe ndonjher provokativ. Idrizi u shpreh se rezultati sado me natyr statistikore t jet, do t sjell implikime dhe shtetet fqinj e kan shprehur hapur interesin pr kt proces. Po ashtu zoti Idrizi ka krkuar q t sqarohet n projektligj koncepti i vetdeklarimit. Edhe n fjaln e tij n Parlament zoti Idrizi shprehet me nota negative pr projektligjin e Zotit Pollo, por n t njjtn koh ai nuk e hodhi posht nj projektligj t till! Vota e zotit Idrizi pritej t ishte kundr regjistrimit t popullsis mbi baza etnike dhe fetare, duke qen se qysh n hapat e par t ktij procesi ai sht artikuluar kundr! Por si duket ai ka zgjedhur t mbaj nj qndrim neutral! Tani pritet se far qndrimi do t mbaj zoti Idrizi gjatkalimit n seanc plenare t peticionit tndrmarr nga Aleanca Kuq e Zi, pr kundrshtimin e regjistrimit etnik dhe fetar n Shqipri!