Gjermani

Nju Jork

N Facebook

Hermann, nj hero q po e harrojn

NE FAQET 14-15

Kriza 2008, si prjetohet nj vit m pas

NE FAQET 18-19

T rigjesh dashurit e humbura dikur

NE FAQEN 20

Drejtor Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI URIM BAJRAMI

Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti IV - Nr. 255 (1266) E mart, 15 shtator 2009

E prditshme e pavarur

mimi 50 lek, 1.5 euro

www.gazeta-shqip.com

Publikohet raporti nal pr 28 Qershorin. Vlersime pr procesin e regjistrimit dhe identikimit. Kritika pr numrimin: U minua besimi i publikut

ODIHR: Zgjedhjet, progres pa standarde

Paketa e 31 rekomandimeve. Ku duhet t ndryshoj ligji dhe si duhet t sillen partit
Topi: I vendosur t zbatoj vetm Kushtetutn

Mediu ministr? Kostoja morale sht e Berishs T

META DHE SFIDAT E TIJ

DRITAN HILA

KOSOVA NE BE, JO NEN BE

ENIS SULSTAROVA

ashm, kur zjarret zgjedhore jan fashitur dhe qeveria e re sht konturuar, secili nga ministrat ka lluar ambientimin me detyrn e re. E n kt mes, risia jan tre ministrat e rinj me prejardhje nga LSI-ja, por prozhektort kryesisht do t bien mbi Ministrin e Jashtme, pr faktin se do t drejtohet nga Ilir Meta, e gjithashtu q sht dikasteri me detyra konkrete pr liberalizimin...
NE FAQEN 8 NE FAQET 4-5

osova n BE, jo nn BE! ishte nj nga parullat q u hodhn n tubimin e djeshm masiv n Prishtin pr t kundrshtuar protokollin EULEX-Serbi. Nj parull tjetr ishte edhe Kosova n BE, pa EU-LEX. T dyja parullat e prmbledhin mjaft mir qndrimin popullor n Kosov. Shprehja m e prmbledhur pr t prshkruar gjendjen...
NE FAQEN 9

Merret n pyetje pr her t par nga prokuroria. Por vazhdon t kmbngul: Polict mu dukn si grabits

Dritan Dajti, seanca e par e pyetjes

Stacioni i trenit n Durrs, mjedis i preferuar nga homot
NE FAQEN 3

Grdeci

Imuniteti shpton Mediun. Durda paralajmron: Do bhem kamikaze

NE FAQEN 2

Kapet duke prostituuar pr 200 lek ish-polici homoseksual

NE FAQEN 12

rokuroria e Krimeve t Rnda ka marr dje n pyetje autorin e vrasjes s pessht n qytetin e Durrsit, Dritan Dajtin, i cili ka kmbngulur para hetuesve t shtjes se nuk i ka njohur personat q po i afroheshin, pasi nuk kishin asnj mjet identikimi. Prreth dy or Dajti u sht prgjigjur pyetjeve t grupit hetimor, ndrsa ka luajtur lojn q ka prgatitur me avokatin e mbrojtjes, duke ngritur srish alibin q personat q kishte par i ishin dukur si grabits, pasi me vete pretendon se kishte 150 mij euro...
NE FAQEN 22

N shkollat e Tirans, mes gzimit e mungess s librave

Shkollat u hapn, por mungojn kshillat pr gripin e derrit

NE FAQET 24-25

Raporti

Economic Freedom: Shqipria, keq me pronat, keq me ligjet

NE FAQEN 11

GAZETA SHQIP

PER REKLAMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 FAX 04 272 567 069 20 50 458

marketing@gazeta-shqip.com

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

NGJARJE DITE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Nna e nj prej fmijve t vdekur, Zamira Durda, paralajmron: Do bhem kamikaze

Familjart: Vetgjyqsi dhe grev urie

V
endimi i djeshm i Gjykats s Lart q pushoi akuzat ndaj ish-ministrit t Mbrojtjes, Fatmir Mediu, ka ngjallur reagimin e familjarve t viktimave t Grdecit, t cilt jan shprehur se ky vendim sht njsoj si nj vrasje e dyt pr ta, dhe se do t kalojn n vetgjyqsi. Zamira Durda, nna q humbi djalin e saj t mitur n tragjedin e Grdecit, pas shprthimit t fabriks s demontimit t armve, shprehet e indinjuar pr vendimin. Me lot n sy ajo shprehet se nuk po vendoset drejtsi pr vdekjen jonatyrore t djalit t saj. Se kuptoj pse nuk ngrihen kta njerz, pse nuk krkojn t drejt pr fmijt e tyre, lre timin. Un do vazhdoj t krkoj t drejtn time. Dua nj prgjigje, prse fmija im nuk jeton. Nuk ia fal Mediut a kujtdo qoft gjakun e fmijs. Ai sot duhet t shkonte n shkoll, n klasn e tret, por nuk sht. Do kaloj n vetgjyqsi, do bhem kamikaze, shprehet e revoltuar Zamira. E vetmja familje q ka kmbngulur pr dnimin e autorve ka qen padyshim familja Durda, e cila me kryefamiljarin, Feruzin, kan krkuar vazhdimisht q autort e vrtet t ngjarjes s 15 marsit 2008 t marrin dnimin e merituar dhe jo t enden sa n njrn gjykat n tjetrn. Ata kan kmbngulur se drejtsia nuk po vepron dhe jan t gatshm q t kalojn n vetgjyqsi. Por ndaj kujt? Ndaj gjykats q mori vendimin apo ndaj autorve t masakrs...! Nj tjetr paralajmrim pr drejtsin shqiptare ka qen se ata do t futen n grev urie deri n zbardhjen e s gjith ngjarjes q mori jetn e 26 personave.

Grdeci, imuniteti shpton Mediun

Kolegji i Gjykats s Lart pushoi shtjen ndaj ish-ministrit t Mbrojtjes
SOKOL OBO

e nj vendim shumice, Kolegji Penal i Gjykats s Lart pushoi dje akuzn pr shprdorim detyre n ngarkim t Fatmir Mediut n lidhje me shprthimin n Grdec, ku humbn jetn 26 persona dhe qindra t tjer u plagosn. Pes antart e trupit gjykues, t drejtuar nga gjyqtari Besnik Imeraj, kan vendosur t pranojn krkesn e avokatve t Mediut, sipas s cils, klienti i tyre kishte fituar imunitet pas zgjedhjeve parlamentare t 28 qershorit dhe n kto kushte kushtzohej procesi gjyqsor. Avokatt e ish-ministrit t Mbrojtjes kan krkuar n llim t seancs q ky proces t pushohet, pasi Mediu sht rizgjedhur deputet me nj mandat t ri q ligjrisht i sjell edhe nj imunitet t ri, por kan nnvizuar se ia ln n dor gjykats q t gjejn mekanizmat ligjor q procesi t vazhdoj normalisht. Pas ksaj krkese, prokuroria nuk ishte e prgatitur pr ta kundrshtuar dhe krkoi pushim prej disa minutash. Pas ksaj kreu i grupit hetimor, Sokol Stojani, e kundrshtoi krkesn e mbrojtjes, duke u shprehur se heqja e imunitetit sht miratuar njher nga Parlamenti n momentin e nisjes s ndjekjes penale pr zotin Mediu. Pasi kishte kaluar mesdita, si dhe pas dekretimit t ministrave t qeveris s re nga Presidenti i Republiks, midis t cilve edhe emrin e Fatmir Mediut si ministr i Mjedisit, kolegji vendosi pushimin e procesit. Procesi Gjyqi me t pandehur Fatmir Mediun, q akuzohej nga Prokuroria e Prgjithshme pr shprthimin e 15 marsit 2008, lloi dje rreth ors 10:00 pr t prfunduar pas tre orsh, me nj vendim pushimi. N katin e dyt t Gjykats s Lart, n nj sall t vogl, ishin t pranishm disa nga familjart e viktimave t tragjedis s Grdecit, si dhe vzhgues ndrkombtar q monitoronin gjyqin n lidhje me dispozitat ligjore q paraqiteshin n seanc. Menjher pasi ora shnoi dhjet paradite, trupi gjykues i prbr prej pes antarsh dhe me drejtues gjyqtarin Besnik Imeraj, hyri n sall, ndrsa u parashtroi palve ndryshimet q kishte psuar Kolegji Penal, pr shkak t ndrrimit t nj gjyqtari. N vendin e gjyqtares Irma Bala, e cila po kurohet n Itali, ishte pozicionuar gjyqtari Ardian Nuni, i cili ka denoncuar disa muaj m par nj atentat t br ndaj tij. Palt n proces kan pranuar ndryshimin, teksa kryetari i trupit gjykues ka pyetur nse kan krkesa paraprake. Prokurort kan heshtur, ndrsa sht ngritur menjher avokati i Mediut, Ardian Visha, dikur zyrtar i lart i Prokuroris s Prgjithshme, i larguar nga detyra e prokurorit pasi u transferua n Prokurorin

e Apelit Gjirokastr. Tashm n rolin e mbrojtsit ligjor t ishministrit t Mbrojtjes Mediu, Visha do t fillonte deklaratn e tij me fjalt: Do t donim q procesi gjyqsor t vazhdonte pr shkak t ngjarjes s rnd, por n kushtet e reja q ndodhet i mbrojturi prej meje, zoti Fatmir Mediu, krkojm pushimin e procesit gjyqsor, pasi me nj vendim t KQZ-s ka tuar imunitetin nga zgjedhjet parlamentare t vitit 2009. Avokati Ardian Visha do t deklaronte se i mbrojturi prej tij

ka tuar imunitetin m datn 7 shtator, ndrsa do ti depozitonte gjykats nj memo t prgatitur n lidhje me krkesat. Ai kmbnguli se dshiron q ky proces t zhvillohet normalisht, por vrtetimi i marr n Parlament ia pengon nj gj t till Gjykats s Lart. Duke iu referuar nenit 73, pika 2 t Kushtetuts, Visha do t shtonte se nuk ka asnj mekanizm ligjor q mund t lejoj t vijoj ky proces, ndrsa ia linte n dor gjykats q t gjente nj zgjidhje q ky proces

t zhvillohej. Prokuroria Pas depozitimit t nj memoje t mbrojtjes s Mediut, trupi gjykues ia dha fjaln organit t akuzs nse kishin kundrshtime. T ndodhur n kt situat, kreu i hetimeve pr Grdecin, Sokol Stojani, krkoi nga gjykata dhjet minuta pushim pr tu njohur hollsisht mbi krkesn e mbrojtjes. Pes prokurort dhe tre hetuesit jan shprngulur n katin e tret t Gjykats s Lart

pr t diskutuar rreth mnyrave pr t kundrshtuar mbrojtjen e Mediut. Pas konsultave jan drejtuar n seanc dhe parashtruan me shkrim se procesi mund t vazhdoj pasi prokuroria dhe gjykata nuk ia kan kthyer imunitetin Mediut. N dy pika, prokurort kan nnvizuar se i pandehuri n kt proces sht i ndjekur penalisht dhe ndryshimi i legjislaturs s re nuk mund ti kthej imunitetin q i sht hequr nga Parlamenti i vjetr. Imuniteti tohet vetm n momentin q

gjykata e shpall t pafajshm apo prokuroria ia pushon akuzat. Deri n kto momente nuk kemi asnj prej ktyre dhe si rrjedhoj i pandehuri nuk ka imunitet dhe procesi duhet t vazhdoj, tha Stojani. Vendimi Pas parashtrimit t krkesave dhe kundrshtive t tyre, trupi gjykues u trhoq pr marrjen e vendimit. Pes antart e Kolegjit Penal u izoluan n dhomn e konsultave ku diskutuan ligjshmrin e krkesave. Pas m shum se 90 minutave, n momentin q Presidenti i Republiks kishte dekretuar qeverin e re, trupi gjykues sht futur n sall pr t lexuar shkurtimisht vendimin q kishin marr me shumic votash. Kolegji Penal i Gjykats s Lart, pasi dgjoi mbrojtsit e t pandehurit Fatmir Mediu, q pretenduan faktin e zgjedhjes deputet t t mbrojturit prej tyre, fakt q sipas tyre kushtzon vazhdimin e ndjekjes penale dhe prfaqsuesit e organit t akuzs q krkuan vazhdimin e gjykimit, vrejtn se; n baz t vendimit nr. 602, dt. 01.08.2009 t Komisionit Qendror t Zgjedhjeve, rezulton se i pandehuri Fatmir Mediu sht zgjedhur deputet i legjislaturs s 18 t Kuvendit t Shqipris. Kjo rrethan nuk e lejon vazhdimin e procedimit penal n ngarkim t tij, pr aq sa nuk ka nj autorizim pr ndjekje penale t dhn nga Kuvendi i Shqipris mbas marrjes prej tij t mandatit t deputetit. Pr kto arsye, mbshtetur n nenin 73/2 t Kushtetuts s Shqipris dhe nenet 290/e dhe 387/1 t Kodit t Procedurs Penale, Kolegji Penal i Gjykats s Lart, vendosi: Pushimin e procedimit penal n ngarkim t t pandehurit Fatmir Mediu pr shkak se ndjekja penale ndaj tij nuk mund t vazhdoj, thuhet n vendim.

Pas vendimit

Shkresa

Avokati tha se donte t prballej me prokurorin, por akuza ishte e paaft

Vrtetim n seanc pr imunitetin e kreut t PR-s

Mediu: Nuk kam asnj imunitet, krkova gjykimin

ryetari i Partis Republikane, Fatmir Mediu, ka reaguar dje pasdite pr vendimin e Gjykats s Lart q pushoi shtjen ndaj tij. Sot (dje, shn. red.) Gjykata e Lart vendosi pushimin e shtjes karshi meje. Deklaroj se nuk i njoh vetes asnj lloj imuniteti n lidhje me kt shtje dhe do shtjeje tjetr. Kam qen dhe jam i bindur se vendimi m i drejt sht hetimi dhe gjykimi i ksaj shtjeje deri n fund. Sqaroj opinionin publik se pozicioni im si ministr nuk m jep asnj imunitet shtes prve atij t deputetit, pr t cilin kam deklaruar se nuk e njoh dhe krkoj

Parlamenti i ri mbron Fatmir Mediun

P
arlamenti i ri, i formuar nga zgjedhjet parlamentare t ktij viti, ka lshuar nj vrtetim ku thuhet se kreu i Partis Republikane gzon imunitet, si t gjith t zgjedhurit e tjer n kt legjislatur. Nj vrtetim i lshuar nga sekretaria e Parlamentit sht marr nga mbrojtja ligjore e Mediut dhe sht depozituar para antarve t Gjykats s Lart. Sipas t dhnave nga gjykata, ishte ky vrtetim elsi i pafajshmris s Mediut n kt proces gjyqsor. N pamundsi t nj precedenti t ngjashm apo nj shtjeje t till n t kaluarn, palt n proces, por edhe vet gjykata, nuk kan pasur mekanizmat ligjor q ti jepnin zgjidhje ksaj shtjeje. Kjo vrehet edhe n vendimin prfundimtar t Gjykats s Lart, ku i jepet nj rndsi se KQZ-ja ka shpallur Mediun deputet, ndrsa nuk ka nj autorizim pr ndjekje penale t dhn nga Kuvendi i Shqipris mbas marrjes prej tij t mandatit t deputetit. Duket se avokatt kan gjetur nj prov q ka gozhduar prokurort e shtjes, t cilt duket se jan dorzuar prfundimisht.

drejtsi. Me krkesn time, prfaqsuesit e mi ligjor, pavarsisht nga kushtet e reja procedurale, krkuan vazhdimin e gjykimit me an t nj memo, deklaroi Mediu me nj njoftim prej katr pikash. N fund t reagimit do t shtonte se rideklaroj se q n fillim kam krkuar zbardhjen dhe transparenc t plot pr tragjedin e Grdecit. Prandaj kam dhn dorheqjen si nj akt prgjegjsie morale, kam deklaruar se nuk i njoh vetes asnj lloj imuniteti pr hetimin e ksaj shtjeje. N t njjtn linj me Mediun jan shfaqur edhe avokatt e tij n Gjykatn e Lart, q kan

krkuar vazhdimisht se dshironin t prballeshin me prokurorin n lidhje me akuzat, por prokurort e shtjes e solln procedimin n kt pik. Avokati i Mediut, ArdianVisha, u deklarua pas vendimit seai si avokat do preferonte nj betej gjyqsore me prokurort, por, nuk pati fat, pasi prokurort ishin t paaft. Sipas tij, akuza veproi gabim me shtjen, kur fare mir mund t kishte trhequr akuzat para zgjedhjeve dhe pr ti rilluar tashm kur Mediu ka marr imunitetin e ri. Ai tha se procedimi hetimor i hapur nga prokuroria ishte fals dhe i sajuar, ka solli edhe pushimin e shtjes prfundimisht.

shqip
3

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Topi: Mediu ministr? Kostoja e Berishs

Kreu i shtetit deklaron se ai sht i vendosur t zbatoj vetm Kushtetutn
EVA GJURA

Qndrimi

residenti i Republiks, Bamir Topi, nuk ka preferuar t bj asnj koment n lidhje me emrat q Kryeministri Berisha i ka propozuar pr t miratuar si pjes e kabinetit t ri qeveriss. Duke theksuar se ai respekton vetm Kushtetutn n ushtrimin e detyrs s tij, Presidenti Topi ka theksuar se ai do ta dekretoj kabinetin e ri, pavarsisht se n t ka emra si ai i ministrit t Mjedisit, Fatmir Mediu, i cili sht nn hetim. Sipas Presidentit Topi, n Shqipri pushtetet jan t ndara, Kryeministri propozon emrat e qeveris dhe mban koston morale dhe politike, ndrsa Presidenti thjesht ushtron detyrn n funksion t Kushtetuts s vendit. N lidhje me dekretimin ose jo t emrit t ministrit Mediu, duke u dhn prgjigje m t drejtprdrejt mediave, Topi thekson se, sikurse jam shprehur edhe n shum momente t tjera, preokupimi im kryesor sht q t mos devijoj pr asnj ast nga zbatimi i neneve t Kushtetuts, i gjith kuadrit ligjor q rregullon aktivitetin e Presidentit n raport edhe me shtjen n fjal. ka do t thot q n t gjith procesin tim t dekretimit, un i referohem n mnyr shum rigoroze detyrimit kushtetues, ndrsa pr sa i prket shtjes s kndvshtrimit politik edhe moral, natyrisht q ky sht nj ekskluzivitet i propozuesit, q

KOMENTI Presidenti Topi, nuk ka preferuar t bj ndonj koment t veant n lidhje me emrat q Kryeministri Berisha i ka propozuar PROCEDURA Pas dekretimit t emrave t ministrave nga Presidenti Topi, kabineti qeveriss kalon pr votim n Kuvend KONSTATIMI Dikur kam qen edhe un n politik dhe jo n pak raste kam folur edhe me emocione. Sot nuk m lejohet

Kryeministri propozon emrat e qeveris dhe mban koston morale dhe politike
n rastin konkret sht Kryeministri. Mosdekretimi i emrave t ministrave sht nj precedent q ka ndodhur m par nga paraardhsit e Presidentit Topi, por kreu i shtetit u ka kujtuar gazetarve se ai gjat puns s tij nuk ecn me precedent. Un eci me at kuadr kushtetues e ligjor q kam n punn time. Nse do t veproj ndryshe, do t jeni ju t part q do t ngrini pyetjen prse un lviz nga Kushtetuta. Por jam shum i kujdesshm. N punn time jam shum i ftoht, jam pa emocione. Dikur kam qen edhe un n politik dhe jo n pak raste kam folur edhe me emocione. Sot nuk m lejohet, kshtu q t jeni t sigurt se pushtetet jan t ndara sikurse thash. Morali politik sht diku tjetr, aty ku bhet politika. Presidenti ecn me ligjin dhe me kuadrin kushtetues, nnvizoi Presidenti Topi. Para tri ditsh n Presidenc mbrritn emrat e kabinetit t ri qeveriss, t cilt prisnin dekretin e kreut t shtetit. Nj ndr emrat q u diskutua m shum nse do t dekretohej apo jo nga Presidenti Topi ishte ai i ministrit t Mjedisit, Fatmir Mediu, i cili sht nn hetim nga gjykata pr tragjedin e ndodhur n Grdec. Por kreu i shtetit nuk bri asnj koment n lidhje me emrat e propozuar pr ministra, duke u mjaftuar vetm me faktin se ai nuk i przgjedh dhe nuk mban kosto politike pr propozimet e qeveris, pasi sht vet Kryeministri ai q bn nj veprim t till dhe pr rrjedhoj mban edhe koston morale dhe politike. Pas dekretimit t emrave t ministrave nga Presidenti Topi, kabineti qeveriss kalon pr votim n Kuvend dhe m pas ministrat marrin n dorzim zyrat e reja pr t nisur punn normalisht. Tashm Presidenti ka br gjuajtjen e tij, duke e hedhur topin n fushn e Kuvendit.

Deklarata

Partia Socialiste reagon pas shpalljes s vendimit t Gjykats s Lart pr ish-ministrin

Tahiri: Fatmir Mediu do t jet gjithmon fajtor

ak or pasi Gjykata e Lart i dha nj tjetr kthes hetimit t ministrit t Mjedisit, Fatmir Mediu, reagoi Partia Socialiste. Deputeti i ksaj partie, Saimir Tahiri, tha se ky vendim nuk e bn kurr t pafajshm Fatmir Mediun dhe ai mbetet prgjegjs pr ngjarjen e rnd t Grdecit, ku humbn jetn 26 persona. Sipas PS, vendimi i djeshm sht skandaloz. Ky vendim nuk do e bj kurr t pafajshm Fatmir Mediun dhe shefat e tij, por vetm do t pezulloj prkohsisht dhnien e drejtsis q familjart e viktimave dhe publiku shqiptar presin prej kohsh. Ajo mund t vonoj, por kurr nuk do fshihet e harrohet n sirtart e kalbur t nj sistemi q alon trsisht, apo pas imunitetit parlamentar t kujtdo qoft, tha Tahiri. Ai gjeti rastin q n emr t PS-s t nxis institucionet prkatse t vazhdojn prpjekjet ligjore pr t materializuar do iniciativ q lejon legjislacioni n fuqi pr t zhveshur edhe nj her Fatmir Mediun nga imuniteti parlamentar dhe pr ti dhn rrug veprimit ligjor. Familjart e viktimave t tragjedis s Grdecit dhe mbar opinioni publik, drejtsia dhe shteti ligjor, u tronditn nga vendimi i Kolegjit Penal t Gjykats s Lart pr pushimin e shtjes ndaj t pandehurit Fatmir Mediu, sot deputet dhe ministr n kabinetin e Kryeministrit Berisha, i akuzuar si nj ndr prgjegjsit kryesor pr ngjarjen m t rnd q korrupsioni shtetror ka shkaktuar ndonjher n vendin ton, vrejti Tahiri.

Qndrimi

Kryeministri Berisha mbron vendimin pr Mediun

K
ryeministri Berisha merr n mbrojtje ministrin e ri t Mjedisit, Fatmir Mediun. Kreu i qeveris reagoi menjher pas vendimit t Kolegjit Penal t Gjykats s Lart pr t pushuar shtjen penale ndaj deputetit dhe ish-ministrit t Mbrojtjes, Fatmir Mediut. Duke mos ndrhyr n vendimet dhe pavarsin e gjykats, si Kryeministr dhe si kryetar i ksaj mazhorance, rikonrmoj edhe njher qndrimin tim t prer se, pr qeverin time dhe deputett e mazhorancs, sikundr edhe gjat mandatit t shkuar, edhe gjat ktij mandati, nuk ka dhe nuk do t ket imunitet; nuk ka dhe nuk do t ket asnj lloj pengese pr institucionet e akuzs dhe organet gjyqsore pr hetimin dhe penalizimin e deputetve apo ministrave, njlloj si qytetart e thjesht t ktij vendi, thuhet n komunikatn pr shtyp t Kryeministrit Berisha. Menjher pas publikimit t kabinetit zyrtar, shtja Mediu ka qen m e debatuara, nga ku pritej edhe vendimi nal i Presidentit t Republiks, i cili nuk ka sjell dje asnj penges pr vijimsin e kabinetit Berisha. Kreu i qeveris deklaroi m 9 shtator, ditn ku publikoi prbrjen e qeveris s tij t re, se ministrat e tij t rinj nuk do t ken asnj imunitet prpara ligjit. Kryeministri e bri t ditur dje qndrimin e tij pr ministrin Mediu nprmjet zdhnses s tij, Juela Meani. Imuniteti i t gjith ministrave t Berishs sht n dorn e drejtsis. Ky sht standardi i ksaj mazhorance, citohet n komunikatn e Kryeministrit Berisha.

Ndr t tjera, deputeti socialist riktheksoi se Berisha, familja e tij dhe bashkpuntort e tij jan fajtor pr ngjarjen e Grdecit dhe kan ushtruar presion pr t fshehur fajin e tyre. Pasi thuri planin institucional dhe ligjor pr instalimin e fabriks korruptive q u mori

jetn 26 viktimave t pafajshme, pasi refuzoi t hiqte imunitetin e Fatmir Mediut, pasi krcnoi n mnyr t prsritur Prokurorin e Prgjithshme, mazhoranca e Sali dhe Shklzen Berishs, Fatmir Mediut, Fahri Balliut, Aldo Bumcit, Mihal Delijorgjit dhe e t gjith shrbtorve t tjer q me

zell t verbr gatuan tragjedin e shekullit, ushtroi presion t gjithanshm pr t br t mundur shmangien e fajsis nga e vrteta dhe nga dnimi q meriton, tha Tahiri. Deputeti i PS-s tha se ky sht nj vendim turpi q nuk jep drejtsi, por fsheh kriminelt dhe

hajdutt shtetror, q pr hir t interesave korruptive, shkaktuan 26 viktima dhe lan n mshir t fatit familjart e tyre. Ky sht nj vendim skandaloz, q fsheh t vrtetn e tragjedis s Grdecit pas imunitetit fals t Fatmir Mediut dhe shefave t tij n qeveri, nnvizoi Tahiri.

shqip
4

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

POLITIKE

ODIHR: Zgjedhjet, progres i dukshm, por jo sipas standardeve

Su prmbush potenciali i vendit pr nj progres me standarde t larta demokratike
DARDAN MALAJ

Detaje
ADMINISTRATA Raporti evidenton ushtrimin e presionit ndaj administrats pr pjesmarrje n fushatn zgjedhore dhe prdorimi i aktiviteteve zyrtare VOTIMI FAMILJAR Votimi n grup vazhdon t mbetet nj prej pikave t kritikueshme n raportin e ODIHRit pr zgjedhjet parlamentare t 28 qershorit 2009

isioni ndrkombtar i vzhgimit t zgjedhjeve nga OSBE/ ODIHR-i publikoi dje raportin prfundimtar pr 28 qershorin. N hapsirn e konkluzioneve thuhej se zgjedhjet shnuan nj progres t prekshm n lidhje me regjistrimet e votuesve dhe procesin e identifikimit. Kuadri ligjor, q parashikonte mnyrn e votimit, numrimit dhe shqyrtimit t kontestimeve u miratua n mnyr konsensuale nga dy partit kryesore. ODIHR-i thot se kto prmirsime t konsiderueshme u zbehn nga politizimi i aspekteve teknike t procesit, prfshi numrimin e votave, proces q u bllokua n disa zona. Kto aspekte vlersohet se kan minuar besimin e publikut mbi procesin zgjedhor n vend. Teksa u arrit pjesa kryesore e standardeve t OSBE-s, kto zgjedhje nuk e prmbushn potencialin e Shqipris pr t arritur standardet e larta t nj procesi demokratik. Zhvillimi i zgjedhjeve demokratike varet kryesisht nga angazhimi i t

gjitha partive politike shqiptare pr t respektuar ligjin dhe kryerja e detyrave me prgjegjshmri duke ruajtur integritetin e procesit zgjedhor. Duke iu referuar kornizs ligjore konstatohet se ajo krijon kushtet pr zhvillimin e zgjedhjeve demokratike. Megjithat, vijon raporti, nj numr dispozitash duhet t rishikohen me qllim sjelljen e kuadrit ligjor n prputhje t plot me angazhimet e OSBE-s. ODIHR-i thot se pavarsisht ndonj momenti, KQZ-ja u prgatit pr administrimin e procesit n mnyr profesionale dhe mori hapa pr t rritur transparencn. Megjithat, vihet re ndarja politike n shumic dhe pakic sa u takon shtjeve m t debatueshme. Zvendsimi i komisionerve n momentet e fundit konsiderohet si nj tjetr problem pr procesin. Nj element pozitiv sht lista e votuesve e hartuar nga regjistri kombtar i shtetasve dhe nga ku ishin votues 3 084 946 qytetar. Nj tjetr pik ku ndalet raporti sht pajisja me karta identiteti e 730 000

votuesve pa pasaporta. Pavarsisht problemeve, vlersohet se fushata pr shprndarjen e letrnjoftimeve ishte prgjithsisht e suksesshme dhe hodhi bazat pr nj sistem solid t identifikimit t votuesve. Partit e opozits vun n pikpyetje administrimin e procesit dhe dyshuan pr manipulim t motivuar politikisht. Vzhguesit thon se verifikuan disa raste t prfshirjes
KONSTATIMI Zhvillimi i zgjedhjeve demokratike varet kryesisht nga angazhimi i t gjitha partive politike shqiptare pr t respektuar ligjin dhe kryerjen e detyrave me prgjegjshmri

s aktivistve t PD-s n kt proces. Kontestimet m t mdha politike, thot raporti, erdhn pas faktit se qeveria nuk ishte n gjendje t ofronte shifra t sakta mbi ecurin e procesit t aplikimit t qytetarve pa pasaport. Fushata vlersohet t ket qen e qet dhe vetm me disa incidente t dhunshme, por gjuha e prdorur ishte e ash-

pr. ODIHR-i konstaton raste t presionit t punonjsve t administrats pr t marr pjes n fushatn e PD-s ashtu sikurse prdorimi i aktiviteteve zyrtare pr fushat. Kt t fundit m t theksuar e ka br PD-ja, ndrsa m rrall Partia Socialiste prmes Edi Rams. Veprime t tilla krijojn paqartsi pr dallimin midis shtetit dhe partis n kundrshtim me standardet, thot raporti.

N 12 prej tyre shumicn e kishte PS-ja dhe 10 PD-ja

Numrimi i votave, i keq ose shum i keq n 22 nga 66 VNV

Por nuk ka asnj prov t manipulimit
ita e zgjedhjeve konsiderohet e qet dhe paqsore. Vzhguesit vlersuan pozitivisht votimin n 92 pr qind t qendrave t votimit t vizituara, por vun n dukje nj numr t shkeljeve procedurale. N listn e problemeve konstatohet votimi familjar, nnshkrime identike n listn e zgjedhsve apo tentativ pr t inuencuar votuesit. Procesi i numrimit t votave sht konsideruar nga vzhguesit i keq ose shum i keq n 22 prej 66 vendeve t numrimit t votave. N 12 prej tyre shumicn e kishin partit e opozits, ndrsa n 10 t tjera n shumic ishte koalicioni qeveriss. Niveli i transparencs n procesin e numrimit sht evidentuar n 11 vende numrimi. Vzhguesit politik dhe jo politik u penguan t kryejn misionin n VNV-t numr 17 dhe 18. Vzhguesit thon se n 14% t vendeve t numrimit t votave u vu re respektim i dobt i procedurs s numrimit. Kompletimi i tabelave t rezultateve shikohet si nj problem tek 94% e vendeve t numrimit t votave. N pjesn drrmuese t VNV-ve sht vn re prezenca e personave t paautorizuar. Vzhguesit vun re nj munges procedurale q vjen pr shkak t trajnimit t pamjaftueshm t

komisionerve. ODIHR-i thot se sistemi i monitorimit me kamera e arriti pjesrisht qllimin, pasi shpesh nuk ishte e mundur pr t par se cila parti ishte zgjedhur n etn e votimit dhe ku vendosej kjo et. Teksa numrimi vazhdonte, partit filluan t ndrhynin m aktivisht, veanrisht kur rezultatet ishin mbyllur ose ishin drejt fun-

dit, thot raporti. Si pasoj e ksaj situate, thuhet se procesi mbeti pezull n disa KZAZ, ku pati probleme me kontrollimin e procesit. N disa prej tyre kutit e votimit nuk u numruan, ose rezultatet nuk u prfshin n tabeln prfundimtare t rezultatit nga KZAZ-ja. KQZ-ja shpesh nuk ndrhyri me vendosmri kur u vun n dukje

raste t tilla t bllokimit, thekson raporti. Me gjith disa ngjashmri me zgjedhjet e kaluara, thot raporti, ka pasur nj prparim t dukshm n administrimin e procesit nga KQZ-ja, kryesisht n shprndarjen e materialeve zgjedhore, marrjen e t dhnave nga komisionet e niveleve t dyta e t treta drejt Komisionit Qendror

Zgjedhor apo edhe shpallja e rezultateve paraprake. Nuk ka asnj prov t numrimit t parregullt ose t manipulimit t rezultateve, apo parregullsive t mdha n qendrat e numrimit t votave, prve bllokimit t procesit n disa prej tyre, thuhet n raport. Shqyrtimi i ankimimeve n Kolegjin Zgjedhor shikohet si profesional. D.M.

VOTIMI N trsi procesi i votimit dhe dita e votimit paraqiten t qeta me probleme t vogla teknike q vijn nga mostrajnimi i duhur i komisioneve KOMISIONERT Zvendsimi i komisionerve nga partit politike n momentet e fundit para zgjedhjeve konsiderohet si nj tjetr problem pr procesin POLITIZIMI Raporti i OSBE/ODIHR-it thot se prmirsimet e konsiderueshme n zgjedhje u zbehn nga politizimi i aspekteve teknike t procesit elektoral FUSHATA Vzhguesit konstatojn se fushata u shoqrua me nj klim politike t ndezur dhe se fjalori politik ishte i ashpr

Deklarata

Kryeministri: Rama t bindet se vendi i PS-s sht n Parlament

Berisha vlerson Glover: Raporti pozitiv

K
ryeministri Sali Berisha komentoi dje raportin e OSBE-ODIHR pr zgjedhjet e 28 qershorit. N llim t ktij raporti theksohet se zgjedhjet shnuan progres, theksoi Berisha n fillim t konferencs s posame pr tiu referuar ktij raporti. Berisha theksoi se n raport citohet se numrimi u b i rregullt dhe nuk ka prova pr manipulime. N kt mnyr, kreu i qeveris e cilsoi raportin e ODIHR-it t krahasueshm me raportet pr vendet e tjera n rajon dhe Evrop. Lidhur me problemet e ktyre zgjedhjeve, kreu i ekzekutivit premtoi se problemet do t konsiderohen nj pr nj n programin e qeveris. Shqipria nuk sht m delja e zez e Ballkanit pr zgjedhje t lira, tha Berisha, duke garantuar institucionet ndrkombtare se qeveria e tij do t marr me prgjegjsin m t madhe t gjitha vrejtjet e bra n raport. Nga ana tjetr, Kryeministri i bri thirrje kreut t PS-s, Edi Rams, ta lexoj kt raport. Un kisha bindjen se ky ka qen numrimi m i shklqyer n historin e ktij vendi, tha ai. Kryeministri theksoi se un nuk mund t zgjedh kundrshtarin tim. Un shikoj problemet q i prkasin PD-s pr ti zgjidhur. Duke i br thirrje kreut t PS-s t lexoj me vmendje raportin, Berisha shtoi se sikur Rama t kishte paraqitur qoft edhe provn m t vogl pr parregullsi n numrim, un absolutisht do ti qndroja. Rama mori videot e Beratit, edhe ne i morm se dyshonim se na jan plakitur votat. Ajo q doli sht se do vot ishte numruar me korrektes, edhe akuzat q Erioni i bn Erionit ishin trsisht t pabaza, tha Berisha, duke komentuar qndrimin e opozits se votat jan vjedhur. Shpresoj ta bind zotin Rama se vendi i partis s tij sht n Parlament. Ka 6 jav q merret me t burgosurit q jan lejuar t votojn pran familjes s tyre. Mbi 200 t burgosur jan rmosur t shkojn n shtpit e tyre me rmn e kreut t Lushnjs s PS-s, tha Berisha.

shqip
5

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Prmbajtja

far sugjerohet t ndryshoj n nenet e ligjit zgjedhor para sfids s ardhshme

31 rekomandimet e vzhguesve pr procesin zgjedhor n Shqipri

aporti i OSBE/ODIHRit prfshin 31 rekomandime pr zgjedhjet e ardhshme dhe prmirsimet e nevojshme. Partit politike sugjerohet t tregojn vullnet politik pr zhvillimin e zgjedhjeve demokratike. Ato duhet t kryejn detyrat e tyre zgjedhore n nj mnyr t prgjegjshme dhe n interes t prgjithshm t Shqipris. Kjo besohet se reflektohet te komisionert e niveleve t ndryshme, t cilt duhet ti prmbahen legjislacionit zgjedhor larg konsideratave politike. ODIHR-i sugjeron

Rekomandimet e OSBE/ODIHR
1. Partit t tregojn vullnetin politik pr zhvillimin e zgjedhjeve demokratike dhe t veprojn me prgjegjshmri 2. T krijohet mundsi q zgjedhsi ta njoh n avanc kandidatin, i cili mund t zgjidhet deputet me mbshtetjen e tij 3. T eliminohet ndrhyrja e partive n procedurn e przgjedhjes s gjyqtarve q shqyrtojn ankimimet zgjedhore 4. Duhet qartsuar n ligjin elektoral rasti i prsritjes s pjesshme t zgjedhjeve 5. T gjenden mekanizmat q zgjedhsi t zbatoj lirshm t drejtn e ankimimit, kur i cenohet e drejta e votimit 6. Fondet e buxhetit t shtetit pr fushatn nuk duhet tu shprndahen vetm partive parlamentare 7. T sqarohen kriteret mbi t cilat KQZ-ja verikon bilancet e shpenzimeve t partive politike n fushatn elektorale 8. Gjetja e mekanizmave pr t shmangur bllokimin e procesit nga partit politike. T gjendet form se si t bhet zvendsimi i komisioneve kur nuk sillen nga partit n afat 9. T mos lejohet zvendsimi i pajustikuar i komisionerve t niveleve t ulta nga partit politike 10. KQZ-ja t prdor m shum autoritetin e saj n raport me komisionet vendore kur konstaton problematikn 11. T intensikohet procesi i trajnimit t komisionerve 12. Regjistri kombtar i shtetasve duhet t vazhdoj procesin e pastrimit q t prodhoj list t sakt zgjedhsish 13. T garantohet e drejta pr grupet e veanta t votuesve q t votojn 14. T hiqet kuzimi q nj qytetar t rmos vetm pr nj parti apo kandidat t cilin mbshtet 15. T hiqet kuzimi q rmtart mbshtets t nj kandidati apo partie duhet t rmosin para nj noteri 16. T shmanget presioni ndaj administrats pr pjesmarrje n fushat dhe t krijohet kushtet pr ndshkim t do rasti 17. T forcohen mekanizmat institucional pr shmangien e keqprdorimit t burimeve t administrats pr fushat 18. T shmanget politizimi i Bordit t Monitorimit t Medias prmes nj formule tjetr zgjedhjeje 19. T garantohet trajnimi i duhur pr antart e Bordit t Monitorimit t Medias 20. T saktsohet n Kodin Zgjedhor se cilat aktivitete qeveritare jan t lidhura me fushatn zgjedhore 21. T garantohet respektimi m rigoroz i procedurave t votimit nga komisioni dhe t trajnohen intensivisht kryetart 22. T zbatohen rigorozisht rregullat pr pranin e individve t autorizuar n komisionet e votimit 23. T rishikohet procedura e procesit t numrimit q t zbatohen afatet e parashikuara nga KQZ-ja, por jo n kurriz t transparencs 24. T rritet transparenca n procesin e numrimit t votave n raport me vzhguesit e forcave politike 25. T garantohet q kushdo mund t marr nj kopje t videove t regjistruara pr procesin e numrimit t votave 26. T sqarohet n mnyr shteruese rastet kur nj kuti votimi nuk prfshihet n numrim dhe klasikohet si e parregullt 27. T rishikohet neni 123 i Kodit Zgjedhor q et pr votat e numruara pas procesit t hetimit administrativ dhe prfshirja n tabeln prfundimtare 28. Kur shpall rezultatin paraprak t zgjedhjeve, KQZ-ja duhet t prfshij edhe numrin e votuesve t regjistruar, votuesit q morn pjes dhe votat e pavlefshme 29. Pavlefshmria e rezultateve n nj ose disa qendra votimi nuk duhet t lidhet me impaktin q do ken n ndarjen e mandateve. N rastet kur paraqiten prova pr t meta t konsiderueshme, do ishte e mjaftueshme zhvlersimi i zgjedhjeve apo rinumrimin potencial 30. T mbyllen hapsirat q lejojn partit t shmangin prfaqsimin me 30% femra n Parlament 31. Fushata e informimit t votuesve nga KQZ-ja duhet t shtrihet edhe pr komunitetet e pakicave t ndryshme

se duhet ndrhyr n pjesn e Kodit Zgjedhor q t garantohet barazia dhe mosdiskriminimi n zgjedhjen e kandidaturave. Duhet t sigurohet q votuesi e di paraprakisht kandidatin pr deputet, i cili mund t ulet n kt post si pasoj e mbshtetjes s tij. Mbshtetet ideja e eliminimit t ndrhyrjeve t partive politike n procedurn e przgjedhjes s gjyqtarve q shqyrtojn ankimimet zgjedhore. Vzhguesit thon se duhet qartsuar n ligjin elektoral rasti i prsritjes s pjesshme

t zgjedhjeve. Raporti sugjeron ndrhyrje me qllim garantimin e do votuesi q t ankohet kur mendon se i jan cenuar t drejtat e tij elektorale. Propozohet q t ndrhyhet n ligj, q shprndarja e fondeve t buxhetit t shtetit pr partit t mos bhet n mnyr jo t drejt dhe q prfshin vetm partit parlamentare. Raporti thot se duhet t sqarohen kriteret mbi t cilat KQZ-ja verifikon bilancet e shpenzimeve t partive politike n fushatn elektorale. Sakaq, Kodi Zgjedhor sugjerohet t

ndryshohet, me qllim eliminimin e ndonj mundsie pr abuzimin dhe bllokimin e procesit nga partit politike. N veanti sugjerohet t ket mekanizma pr plotsimin e vendeve t lira t administrats zgjedhore, nse partit nuk ushtrojn t drejtn e tyre pr t br propozimet brenda afateve. Raporti thot se duhet t mos lejohet zvendsimi i pajustifikuar dhe arbitrar i komisionerve t niveleve t ulta nga partit politike. Raporti sugjeron gjithashtu KQZ-n q t prdor m shum

ODIHR-i krkon q t intensikohet procesi i trajnimit t komisionerve nga KQZ-ja

autoritetin e saj mbi komisionet e niveleve t ulta kur konstaton problematik dhe bllokim t procesit. ODIHR-i krkon q t intensifikohet procesi i trajnimit t komisionerve nga KQZ-ja. Sugjerohet q regjistri kombtar i shtetasve t vazhdoj pastrimin pr t garantuar nj list zgjedhsish sa m t sakt. Pr kt qllim thuhet se duhet t angazhohen dy kahet politike. Nj tjetr propozim sht heqja e kufizimit q nj qytetar t firmos vetm pr nj kandidat apo parti politike. ODIHR-i thot se duhet t garantohet q t mos ushtrohet presion ndaj administrats publike pr prfshirje n fushat dhe do rast i till t hetohet e t vihet para drejtsis. Krkohet t forcohen mekanizmat institucional pr shmangien e keqprdorimit t burimeve t administrats pr fushat. ODIHR-i thot se duhet gjetur nj mekanizm pr t eliminuar politizimin e Bordit t Monitorimit t Medias. Nj opsion mund t jet emrimi i antarve mes ekspertve t medias ose nga institucionet mediatike. D.Malaj

Opozita

Nuk bhet e ditur nse udhtimi sht zyrtar apo pr bisedime private

Kreu i socialistve Rama, vizit n Bruksel

ryetari i Partis Socialiste, Edi Rama, ndodhet n nj vizit n Bruksel. Burimet nga selia roz konrmuan dje se ai ndodhet jasht vendit, por nuk specikuan nse vizita ishte zyrtare apo private. Po sipas burimeve, Shqip msoi se bashk me Ramn drejt Brukselit ka udhtuar edhe kreu i Lvizjes G99, Erion Veliaj. Zyrtarisht Partia Socialiste, por as G99 nuk kan komunikuar me median pr ndonj takim t mundshm t dy kryetarve me personalitete t huaja t akredituara n Bruksel. Dje, pas publikimit t raportit t OSBE/ODIHR-it pr zgjedhjet e 28 qershorit pati reagime sporadike t prfaqsuesve t Partis Socialiste. Deputeti socialist Erion Brae deklaroi se raporti i ndrkombtarve faktoi se srish Shqipria nuk arriti t bj zgjedhje t lira dhe konform standardeve ndrkombtare. Sipas Braes, prgjegjsi kryesor pr kt q ka ndodhur sht Kryeministri

n detyr, Sali Berisha. N analizn e tij pr procesin zgjedhor dhe raportin e ODIHR-it, Brae tha se u vrtetuan disa prej pretendimeve q ka ngritur opozita pr parregullsit dhe manipulimet n procesin zgjedhor. N kndvshtrimin e Braes sht e papranueshme q nj vend i NATO-s ende nuk arrin t kryej zgjedhje konform standardeve t njohura ndrkombtare. N t njjtn linj me Braen ishte n deklarimet e mbrmshme edhe deputeti tjetr socialist, Taulant Balla. I ftuar n nj emision televiziv, ai tha se raporti ka treguar qart se standardet e zgjedhjeve nuk kan qen t larta. Ne, tha Balla, jemi i vetmi vend q nuk bjm zgjedhje me standarde dhe emri i problemit sht Sali Berisha. PS-ja do t bj gjithka q ta zbardh kt maskarad zgjedhore, u shpreh Balla. Ai shtoi se kjo parti do t prdor do mekanizm pr ta larguar Berishn, duke shtuar se do t prdor edhe protestat.

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

POLITIKE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Presidenti Bamir Topi dekreton ministrat e rinj. Parlamenti, gati pr seancn e votimit

Kuvendi pret qeverin pr votim

P
residenti Bamir Topi ka dekretuar dje kabinetin e ri qeveriss, duke mos pritur afatet e fundit q i lejon Kushtetuta prej nj jave. Kreu i shtetit, pas shqyrtimit t 15 emrave t rinj t propozuar nga Kryeministri si pjes e kabinetit t ri qeveriss ka hedhur rmn e tij n dekret, duke i hapur rrug miratimit t tyre n salln e Kuvendit. Sipas Kushtetuts, pas dekretimit kabineti qeveriss bashk me programin kalon pr votim n seancn e par parlamentare dhe kjo seanc pritet t zhvillohet ditn e mrkur, dit e cila sht par e arsyeshme pr miratimin e qeveris nga Kryeministri Berisha dhe Kryetarja e Kuvendit, Topalli. Pasi n rregulloren e Kuvendit, n nenin 110 t saj, pika 1 thuhet se dita e seancs plenare pr miratimin e programit politik dhe t prbrjes s Kshillit t Ministrave, n zbatim t nenit 97 t Kushtetuts prcaktohet nga Kryetarja e Kuvendit n marrveshje me Kryeministrin. Dhe burime nga Kuvendi, t pyetur pse nuk sht zhvilluar seanca parlamentare dje pasdite, ashtu si sht e prcaktuar normalisht n rregulloren e Kuvendit, t japin kt shpjegim, duke t cituar po rregulloren n nenin 110 t saj. Por burime t tjera deklarojn se miratimi i qeveris s re dhe i programit t ri do t ishte br q n seancn e dits s hn, por kreu i qeveris vazhdon t punoj pr hartimin e programit t ri qeveriss, i cili po ashtu si kabineti do t paraqitet n Kuvend pr miratim. Programi do t bhet publik nga vet Kryeministri Berisha, i cili pritet t marr fjaln n salln e Parlamentit. Programi do t jet voluminoz dhe kreu i qeveris ka prfshir n t t gjitha premtimet q ai dhe deputett e tij kan br gjat fushats elektorale. Por se kur miratohen ministrat dhe programi qeveriss kjo mbetet n dor t Kryeministrit Berisha dhe kryetares Topalli. Sipas Kushtetuts, Presidenti e ka prfunduar misionin e tij, duke dekretuar t 15 emrat e ministrave dhe n baz t Kushtetuts ka urdhruar hyrjen n fuqi menjher t dekretit t tij. Ai ka dekretuar Sali Berishn si Kryeministr, Ilir Metn si zvendskryeministr dhe ministr i Punve t Jashtme, Majlinda Bregun si ministre e Integrimit, Lulzim Bashn si ministr i Brendshm, Arben Imamin si ministr i Mbrojtjes, Ridvan Boden si ministr i Financave, Dritan Priftin si ministr i Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks, Bujar Nishanin si ministr i Drejtsis, Sokol Olldashin si ministr i Punve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit, Myqerem Tafajn si ministr i Arsimit dhe Shkencs, Petrit Vasilin si ministr i Shndetsis, Spiro Ksern si ministr i Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta, Genc Rulin si ministr i Bujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s Konsumatorit, Ferdinand Xhaferrin si ministr i Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve, Fatmir Mediun si ministr i Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave dhe Genc Pollon si ministr Shteti pr reformat dhe marrdhniet me Kuvendin. E.Gjura

Fushata, ja kush do ti hetoj partit politike

KQZ hedh shortin. M 2 nntor, gati raporti
AURORA THOMOLLARI

omisioni Qendror i Zgjedhjeve nisi dje procesin e verikimit t shpenzimeve t fushats nga subjektet zgjedhore pr zgjedhjet e 28 qershorit. Procedura e verikimit nis me hedhjen e shortit, i cili prcaktoi emrat e ekspertve kontabl q do t verikojn partit. N gar ishin 27 ekspert kontabl, ndrkoh q jan 34 subjekte zgjedhore q duhen kontrolluar. Ekspertt kontabl do t paraqesin raportin prfundimtar n datn 2 nntor dhe do

Kaja pr PDI dhe PRDSH, Sabri Palamani pr BLD dhe PBKD, Semiha Dollani pr PR, Stavri Prifti pr PDS, Stoli Laze pr PBK, Theodhoraq Gjosha pr LSI, Union AB Financ Kontabilitet Revizion SHPK pr PFA, ALB Auditing group SHPK pr AMIE, Lulash Pjetrnika pr PAD dhe Violeta Mullai pr ADS dhe PSD. Sakaq, zbardhja e nancimeve t partive politike do t shkoj deri n datn 2 nntor, kur ekspertt kontabl do t paraqesin raportin prfundimtar pr 34 subjektet zgjedhore. Ishkryetari i Komisionit Qendror

t Zgjedhjeve, Kristaq Kume, sht shprehur se ligji jep nj hapsir t gjat kohore pr ti dhn fund hetimit, duke br q zbardhja e ans financiare t fushats t jet gati vetm n muajin nntor. N t njjtn koh, zbardhja e financimeve t fushats elektorale sht nj ndr shtjet m t debatuara t procesit zgjedhor, jo vetm pr politikn shqiptare, por edhe pr strukturat monitoruese t Bashkimit Europian. Nse ligji ka mirprcaktuar detajet e ktij procesi, sht srish vullneti i partive ai q mungon. Sipas

Kodit Zgjedhor, shuma q do person zik ose juridik mund ti jap nj subjekti zgjedhor nuk mund t jet m e madhe se 1 milion lek ose kundrvlefta n sende ose shrbime. Por do t priten edhe 45 dit pr t par shpenzimet q karakterizuan fushatn m t shtrenjt q vendi ka pasur ndonjher dhe sa do t jen t gatshme partit pr t zbardhur financimin e tyre. Kodi Zgjedhor e parashikon pr her t par kontrollin prmes ekspertve kontabl dhe parashikon rregulla m strikte se m par.

N prfundim t hedhjes s shortit rezultoi se auditi i shpenzimeve pr fushatn e PD do t bhet nga ALB BB Auditing SHPK
t jet Komisioni Qendror i Zgjedhjeve q do t vendos pr t. Sipas procedurave, ky institucion i ka krkuar shoqats IEKA q kontrollon veprimtarin e ekspertve listn e plot t ekspertve n rang vendi, q rezultojn t jen m shum se 80 persona. Secilit prej tyre u sht drguar nj ftes pr t marr pjes n short. Por vetm 26 prej tyre kan shprehur interesin dhe kan paraqitur dokumentet prkatse si e parashikon ligji. N prfundim t hedhjes s shortit rezultoi se auditi i shpenzimeve pr fushatn e Partis Demokratike do t bhet nga ALB BB Auditing SHPK dhe pr Partin Socialiste nga eksperti Mihal Mziu. Shorti prcaktoi q Azem Hykaj do t bj auditin pr PLL dhe PRDE, Dashnor arani pr PGJ dhe LZHK, Dhimitr Pano pr PBDNJ, Eduard Kila pr PDK, Elez Lala pr PMDE, Elton Haxhi pr PKONS, Fatmira Kastrati pr PAA, Lavdimir Fusha pr PDM e Re, Luan Mua pr G99, ALB BB Auditing SHPK pr PD, Luljeta Hasho pr PRRL, Lumturi Brahaj pr POSH dhe PLIDR, Marie Dushi pr LDK, Mihal Ziu pr LDLNJ dhe PS, Namik Vehipi pr PBD, Nikolla Geco pr PSV 91, Pajtim Hysi pr PTR, Qani

Detaje

Reagimi

Shoqatat joqeveritare organizuan nj marshim prmes Prishtins n shenj kundrshtimi ndaj dokumentit

Kosova proteston ndaj protokollit EULEX-Serbi

RAPORTI

Ekspertt kontabl do t paraqesin raportin prfundimtar n datn 2 nntor dhe do t jet KQZ-ja q do t vendos pr t

SHORTI

Procedura e verikimit nis me hedhjen e shortit, i cili prcaktoi emrat e ekspertve kontabl q do t verikojn partit

Ekspertt q do t verikojn partit

Dhimitr Pano PBDNJ Eduard Kila PDK Fatmira Kastrati PAA Luan Mua G99 ALB BB Auditing SHPK PD Mihal Ziu LDLNJ/PS Nikolla Geco PSV 91 Semiha Dollani PR Stavri Prifti PDS Theodhoraq Gjosha LSI

ijra vet kan marshuar rrugve kryesore t Prishtins, n nj protest t organizuar nga lvizja Vetvendosje, bashk me 22 organizata t tjera joqeveritare, kundr protokollit EULEX-Serbi. Drejtues t protests krkuan bojkotimin e misionit t Bashkimit Europian pr sundimin e ligjit n Kosov. Protestuesit mbanin n duar kryesisht mbishkrime kundr misionit EULEX, si: Kosova n BE, pa EULEX, Protokollet i shtojn dhe trashin lidhjet e Kosovs me Serbin, Institucionet lejojn, protokollet vazhdojn, Serbis viza pr udhtim, Thait udhrrfyes pr nnshtrim. Kjo sht demonstrata e par kundr protokolleve, jo vetm kundr protokollit pr bashkpunim policor. Ne do t bjm aksione protestuese, demonstrata edhe n t ardhmen, pr shkak se jemi kundr trashjes dhe shtimit t lidhjeve mes Kosovs dhe Serbis. Besojm q nse vazhdojm me kto demonstrata, nse e prhapim dhe e bjm gjithpopullor kundrshtimin ton, si po ngjan nga pak, ather nuk do t mund t zbatohen protokollet. Mbase EULEX-i mund ti nnshkruaj atje n Beograd, por nuk do t mund ti zbatoj n Kosov, deklaroi Albin Kurti, lider i lvizjes Vetvendosje. E kemi ndrmend t vazhdojm m tutje me protesta dhe do t rrisim

presionin n mnyr q qytetari ta sabotoj EULEX-in, sepse tashm sht ashiqare q lidershipi nuk ka fuqi, duke qen se jan t shantazhuar nprmjet veprimeve t tyre joligjore ta kundrshtojn EULEXin. EULEX-i sht mjeti nprmjet t cilit Serbia po e kthen ndikimin n Kosov, theksoi Avni Zogiani, drejtues i organizats ohu. Protokolli i bashkpunimit policor EULEX-Serbi sht nnshkruar t premten e kaluar, pavarsisht kundrshtimeve t institucioneve dhe opinionit n Kosov.

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

EKONOMI

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

11

Liria ekonomike, prmirsime t lehta

Raporti Economic Freedom 2009 na rendit t 57-t. Keq me pronat dhe ligjet
ARD KOLA

RENDITJA
Vendi Hong Kong Singapor Zeland e Re Zvicr SHBA Angli Gjermani Franc Gjeorgji Armeni Zambia Greqia Kenia Shqipri Itali Mali i Zi Kina Serbia Turqia Maqedonia Kroacia Renditja 1 2 3 4 6 9 27 33 42 48 49 52 54 57 61 81 82 84 88 89 95 Pikt (max 10) 8.97 8.66 8.30 8.19 8.06 7.89 7.50 7.43 7.25 7.17 7.13 7.11 7.09 7.06 6.95 6.58 6.54 6.47 6.42 6.40 6.33

aporti i fundit i Liris Ekonomike Botrore 2009 (Economic Freedom Word), na rendit n vendin e 57-t, plot 9 shkall m sipr se viti 2008. Pr arritjen e rezultatit final, ekspertt e huaj u jan referuar vendimeve t qeveris, t drejts ligjore, prons, sistemit bankar, tregtis me jasht, taksave etj. N t pest komponentt baz mbi t cilt sht hartuar raporti dhe renditja prfundimtare, duket se Shqipria sht pozicionuar n vendet e para sa i takon qeveris (taksa dhe shpenzime) dhe atij monetar (bankat), kurse e Drejta Ligjore, Prona dhe Tregtia jan prkeqsuar. T dhnat e Liris ekonomike 2009, t publikuara dje, i referohen indeksit t vitit 2007, n bashkpunim me Qendrn Shqiptare pr Krkime Ekonomike-ACER (q prej 1996). Kt raport e prgatit instituti Fraser, me qendr n Kanada dhe prfshin t dhna pr 141 vende t bots. Ashtu si me ACER, instituti Fraser punon edhe me qendra t tjera n 75 vende t ndryshme.

Madhsia e qeveris: ndryshuar n 8.07 nga 8.92, krahasuar me raportin e mparshm Strukturat ligjore dhe garantimi i t drejtave t prons: ndryshuar n 4.94 nga 4.13 Sektori monetar: ndryshuar n 9.57 nga 9.64 Liria e tregtis ndrkombtare: ndryshuar n 5.93 nga 5.44 Rregullimi ligjor i kredis, tregut t puns dhe biznesit: ndryshuar n 5.80 nga 6.40

Shqipria
Projekti

Liria ekonomike sht mjaft e rndsishme pr garantimin e prosperitetit dhe reduktimin e varfris
Pozicioni Sipas hartuesve t raportit, Shqipria ka br prmirsime, por ka ende sfida t vshtira n t ardhmen. Shqipria prbn nj rast interesant studimi. Ajo tregon se vetm madhsia racionale e qeveris nuk sht e mjaftueshme pr t siguruar prfitimet e liris ekonomike. Institucionet e liris ekonomike, si shteti ligjor dhe t drejtat e prons, si dhe sektori monetar, hapja tregtare dhe rregullimi ligjor jan t nevojshme, tregojn analistt e raportit. Konkretisht, Shqipria u rendit mjaft lart, n vendin e 8-t n madhsin e qeveris, sa u takon shpenzimeve, taksave dhe siprmarrjes (Fusha 1), ndrsa sht pozicionuar e 7-ta n sektorin monetar (Fusha 3). Pavarsisht ksaj, Shqipria u vlersua dobt n t gjitha kategorit e tjera: e 92-ta n Strukturn Ligjore dhe Mbrojtjen e t Drejtave t Prons (Fusha 2), 112-ta n Lirin e Tregtis Ndrkombtare (Fusha 4), dhe e 113-ta n Sistemin Ligjor (Fusha 5). Pavarsisht renditjeve relativisht t larta n disa fusha, renditja e prgjithshme e Shqipris ishte e 57-ta, disa shkall m sipr se viti i kaluar. Ecuria n trsi Ekspertt e huaj sugjerojn n trsi se liria ekonomike mund t psoj rnie n afat t shkurtr si pasoj e krizs, por n nj periudh afatgjat liria ekonomike ka nj prirje t rritet pas nj krize bankare. Sipas Zef Preit, drejtor i ACER, Liria ekonomike sht mjaft e rndsishme pr garantimin e prosperitetit dhe reduktimin e varfris, ndaj dhe gjykimi se ajo mund t rritet n afatgjat pas nj krize financiare prbn nj lajm t mir. Studimi tregon se individt q jetojn n shtete me nivel t lart t liris ekonomike, gzojn nivel m t lart t mirqenies, m shum liri individuale dhe m shum jetgjatsi. Raporti i ktij viti prmban gjithashtu krkime t reja q tregojn influencn e liris ekonomike n reduktimin e varfris.

Instituti i Statistikave me model europian shtrihet n 12 qarqe

INSTAT merr hua, nis fushatn e regjistrimeve

I
nstituti i Statistikave (INSTAT) synon t rris kapacitetet, fal nj marrveshjeje me Bashkimin Europian, me vler 600 mij euro. N plan t par INSTAT-i ka nisjen e fushats pr t regjistruar banesat dhe bujqsin n trsi. Forcimi i kapaciteteve rajonale t INSTAT-it do t jet n fokusin e programit CARDS 2006, projekt i financuar nga Bashkimi Europian. Ky program sht prqendruar kryesisht n prmirsimin e kapaciteteve t INSTAT-it n prodhimin e statistikave dhe t dhnave

BUJQSIA

Regjistrimi i bujqsis do t lejoj q Shqipria dhe INSTAT t ken n dispozicion nj regjistr t fermave, n mnyr q t prodhojn statistika t besueshme bujqsore

Takimi

BANESAT

Regjistrimi i fundit i popullsis sht realizuar n prill t vitit 2001. N kto kushte, pr shkak t zhvillimeve socio-ekonomike, do t nisin regjistrimet n rang vendi

Korrupsioni, biznesi ankohet te kreu i Tatimeve

homa Kombtare e Prodhuesve t Veshjeve e shqetsuar lidhur me rritjen e presionit t krizs, numrin e ndrmarrjeve q jan mbyllur dhe i disa shfaqjeve t arbitraritetit nga administrata shtetrore, zhvilloi dje pasdite nj takim me kreun e Tatim-Taksave, Artur Papajani. Kreu i Prodhuesve t Veshjeve, Edmond Rusmali, paraqiti situatn e sektorit q ndodhet n kushte tepr t vshtira, nga rritja e kostos dhe rnies s krkess. Kryetari i DHKPV nuk la pa prmendur edhe disa mangsi n punn e administrats, q penalizojn pa t drejt bizneset dhe rrisin kostot financiare t siprmarrjes s tyre. Pr sektorin fasonist vazhdojn t mbeten problem disa segmente t DPT, si Drejtoria e Tatimpaguesve t Mdhenj, Drejtoria Rajonale Tatimore e Tirans, ajo e Durrsit, Shkodrs etj. Kto administrata jan duke vn n vshtirsi ekzistencn e bizneseve prkatse, duke mos respektuar aktet ligjore prsa i prket rimbursimit t TVSH-s, duke ushtruar kontrolle rutin, pa objekt e t paautorizuara nga eprort, t cilat dmtojn seroizisht ecurin normale t biznesit t ktij sektori, ka thn Rusmali. Nga ana tij, Papajani, pasi mbajti shnim t gjitha shqetsimet, krkoi informacion nga bizneset e ktij sektori lidhur me sjelljen e administrats tatimore n respektim t ligjit dhe t Kodit t Procedurave Tatimore e akteve t tjera n zbatim t tij. Drejtori i Prgjithshm pranoi se ka disa probleme q jan vn n rrugn e zgjidhjes, jo vetm me ndryshimet e realizuara brenda administrats, por edhe me skemat e reja t funksionimit t saj.

Me fondin prej 600 mij eurosh, INSTAT synon forcimin e zyrave rajonale, regjistrimin e bujqsis dhe popullsis etj.
sipas standardeve t BE-s; forcimin lokal t kapaciteteve administrative, sidomos atij rajonal t nivelit t lart n brjen e praktikave m t mira nga vendet antare t BE; si dhe n formulimin e politiks rajonale dhe strategjis s planifikimit, njofton instituti. Me fondin prej 600 mij eurosh, INSTAT synon forcimin e zyrave rajonale, regjistrimin e bujqsis dhe popullsis etj. Projekti do t mbuloj t 12 rajonet e Shqipris, me qllim q t mos ket nj dallim t qart midis ndarjes administrative territoriale dhe detyrave t lidhura me prodhimin e statistikave rajonale. Nj tjetr objektiv i rndsishm i ktij projekti sht prforcimi i rrjetit rajonal t INSTAT-it. Kshtu, brenda ktij viti pritet q zyrat rajonale t INSTAT t futen n rrjet dhe t lidhen nprmjet internetit n t gjith Shqiprin.

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

OPINION

META DHE SFIDAT E TIJ

DRITAN HILA

dritanhila@live.com

ashm, kur zjarret zgjedhore jan fashitur dhe qeveria e re sht konturuar, secili nga ministrat ka filluar ambientimin me detyrn e re. E n kt mes, risia jan tre ministrat e rinj me prejardhje nga LSI-ja, por prozhektort kryesisht do t bien mbi Ministrin e Jashtme, pr faktin se do t drejtohet nga Ilir Meta, e gjithashtu q sht dikasteri me detyra konkrete pr liberalizimin e vizave, aq t pritur nga shqiptart. Megjithse nuk varet vetm nga Ministria e Jashtme, por prkundrazi, n kt rast ajo sht ndrlidhsja e shtetit shqiptar me Brukselin, dhe rolin kryesor e ka i gjith ekipi qeveriss, kjo sht nj nga shtjet q do ti vendos notn pjesmarrjes s Mets n qeveri. Dhe kt fakt, Meta, si veteran i ktij dikasteri dhe i marrdhnieve me jasht, e di mir. Megjithat ai e pranoi sfidn. Por prve saj, Ministria e Jashtme ka shum objektiva, t padukshme pr syt e publikut dhe t paprekura shpesh n media pr karakterin e tyre profesional, shpesh diskret, por jo m pak t rndsishm pr t ardhmen e vendit. Shefi i ri i diplomacis e di m mir se kushdo q n marrdhnie me ndrkombtart duhet shum m tepr se nj anglishte e mir dhe q, nse diplomacia shqiptare n rang global mund t bj pak, n nivel rajonal ka mundsi q shum probleme ti zgjidh ose tu jap rrug me iniciativat e saj. Nse nuk mund t ket pesh sinjifikative n zgjidhjen irakiane ose afgane, n at kosovare, diplomacia shqiptare mund t bj shum, n drejtim t njohjes s mtejshme n arenn ndrkombtare. Prjashtuar ndonj vend periferik, shtetet e rndsishme q e njohin Kosovn kan mbetur po ato q ishin n vrullin e par t shpalljes s pavarsis, e q u detyruan, me hir e me pahir nga mamia e pavarsis - Shtetet e Bashkuara t Ameriks - t njihnin republikn e sapolindur. Arsyet e ksaj gjendjeje jan t shumta. Ndr to mund t rreshtohen faktort e brendshm kosovar, si mungesa e kuadrove diplomatik; papjekuria e

Shefi i ri i diplomacis e di m mir se kushdo q n marrdhnie me ndrkombtart duhet shum m tepr se nj anglishte e mir dhe q, nse diplomacia shqiptare n rang global mund t bj pak, n nivel rajonal ka mundsi q shum probleme ti zgjidh ose tu jap rrug me iniciativat e saj
elits politike; mungesa e prvojs n lobim, mungesa e koordinimit me faktorin ndrkombtar q operon n terren (i ardhur ky shkak edhe pr munges kohezioni t ktyre operatorve me qendrn, por edhe pr munges uniteti t qendrave vendimmarrse ndrkombtare me shkak simpatit proserbe); e s fundmi, nj far folklorizmi n perceptimin e pavarsis dhe marrdhnieve ndrkombtare nga faktori shqiptar vendas. Ndrsa, si faktor t huaj q mbajn t frenuar kt proces, mund t prmendet zhvendosja e vmendjes s Shteteve t Bashkuara drejt Azis; simpatit e bots sllave edhe brenda Bashkimit Europian; gjallrimi i ndjenjave proserbe n aktor jo pak t rndsishm perndimor, pr shkak t uljes s presionit amerikan; dhe sht m e rndsishmja, lobimi i fuqishm i diplomacis serbe, pr t gjetur ku jan e ku sjan mbshtetsit e saj, duke luajtur si me asetet ekonomike, ashtu edhe me simpatit e vjetra pr ish-Jugosllavin. Ndikon shum n kt terren fakti se, diplomatt serb, si nga ana cilsore, ashtu edhe pr nga mbshtetja ekonomike, jan m t favorizuar se ata kosovar. T pranishm n korpusin diplomatik serb ka jurist t

aft t s drejts ndrkombtare; ndrsa konsiderohet ende si tradit rekrutimi direkt ose mbshtetja indirekte e personaliteteve kulturore t mirnjohur serb n Perndim (edhe Ivo Andri, mimi Nobel n letrsi, n vitin 1961, ka qen pjes e korpusit diplomatik). Fitimi i s drejts pr tu gjykuar nga Gjykata Ndrkombtare e OKBs, tratativa direkte dhe profesionale me EULEX-in, dhe shum beteja m pak t bujshme, por po aq t rndsishme pr t frenuar, e pse jo ndaluar trupzimin prfundimtar t Kosovs si shtet trsisht sovran, jan faktor q tregojn se trajnimi i tyre nuk ka t shar. Qoft edhe me mbshtetjen e diplomacis shqiptare, ky disavantazh vshtir t barazohet. Ndaj krahas rritjes s prdorimit t aseteve m t mira t shtetit shqiptar, sht e nevojshme t trhiqet rishtas, sadopak, vmendja e faktorit amerikan. N t kundrt, kto vonesa n prcaktimin e kuadrit ligjor dhe t drejtave e detyrimeve t Kosovs n arenn ndrkombtare, n mnyr prfundimtare do t rrisin pasigurin n kt republik, do t shtojn nervozizmin e t gjitha popullatave lokale, ka mund t shprehen me akte t dhuns ndretnike, e mbi t gjitha do t vonojn investimet e huaja, aq jetike pr zhvillimin ekonomik. Shrbimit t jashtm shqiptar do ti duhet rishtas t filloj nj ofensiv pr njohjen e Kosovs nga antart e Konferencs Islamike. Prania anemike e shtetit shqiptar n kt organizat, duke pasur frik etiketimin si baz e fondamentalizmit islam, duhet t marr fund, pasi n gjith literaturn profesionale diplomatike, ndrhyrja e Perndimit n favor t shqiptarve mysliman t Kosovs jepet si shembull pr t treguar paanshmrin e politikave ndrkombtare t Fuqive t Mdha, e ku Perndimi nuk sht kundrshtari i Islamit, por mbrojts i t drejtave t njerzimit, pa dallim race e besimi. Pr ironi t fatit, Serbia, shteti q pr pes vjet ishte kasapi i myslimanve dhe mbrojts i Krishtrimit (si deklaronte Milloshevii), mbshtetur edhe nga Rusia (e cila ka statusin e vzhguesit n kt organizat), po prgatitet t krkoj statusin e vendit antar, megjithse ka vetm 3% mysliman, e pr m tepr, edhe ata jan shqiptar ose me prejardhje t till. Nj tjetr objektiv sht edhe marrdhnia me fqinjt tan dhe kryesisht antart m t vjetr n Bashkimin Europian, qoft pr ti pasur si spon-

Ministria e Jashtme ka shum objektiva, t padukshme pr syt e publikut dhe t paprekura shpesh n media pr karakterin e tyre profesional, shpesh diskret, por jo m pak t rndsishm pr t ardhmen e vendit
sor t antarsimit ton n kt bashkim, qoft pr t rritur pranin e tyre ekonomike n vendin ton. Duke ln mnjan Greqin, e cila nuk ka potenciale t mjaftueshme pr t qen nj sponsor i fuqishm i ekonomis tashm 7-milionshe shqiptare, Italia mbetet faktori m interesant, por njkohsisht edhe m i vshtir pr tu ndjell n tokn ton. Mbarimi i luftrave ballkanike t fundshekullit t shkuar e gjeti Ballkanin Perndimor me nj Slloveni e Kroaci, dukshm t dshiruar t ishin pjes e sfers s ndikimit gjerman, trashgimi edhe nga psikologjia e Mittle Europs s fillimshekullit t shkuar; me Shqiprin ende nj treg i vogl dhe pa infrastruktur; Bosnj-Hercegovinn ku shum pak kan besim n jetgjatsin e saj, e akoma m pak duan t investojn aty; dhe me Serbin, e cila nuk donte t hynte n influencn ekonomike gjermane, me dshirn e pafshehur edhe n ditt e sotme, q sponsori i rimkmbjes s tyre t jet Rusia, e pr kt nuk kan ngurruar ti afrojn koncesione n ndrmarrjet e mdha. Por Rusia nuk mund t ofroj investime n teknologji kompetitive pr tregun botror, ndaj investitori potencial m

i afrt n ekonomin serbe sht Italia. Dshira italiane pr t marr pjes nga torta e ekonomis serbe ekziston q n kohn kur ende mbretronte Milloshevii, kur Telecom Italia privatizoi Telecom Serbia me ndihmn e ryshfeteve, paguar n llogarit sekrete t Millosheviit n Qipro, e me parat e s cils serbt paguan luftn n Kosov. N diplomacin italiane gjithmon ka pasur nj segment filoserb, e q po forcohet jo pak koht e fundit. Megjithse Kongresi i Berlinit i vitit t largt 1878 Italis i caktoi Shqiprin si domen t saj, ka ekzistuar gjithmon dshira q ta shkmbej vendin ton t vshtir pr tu qeverisur, e deri von politikisht t paqndrueshm, me Libin e pasur me naft, dhe Serbin me infrastruktur, inteligjenc dhe administrat t nivelit europian. Por fati e do, q porta e vetme ku kapitali dhe mallrat italiane mund t hyjn n zemr t Ballkanit, sht Durrsi dhe jo portet kroate, q ende i shohin vngr targat serbe dhe u krijojn njmij e nj vshtirsi n dogana. Infrastruktura shqiptare gjithmon e m n zhvillim e bn Shqiprin nj baz ideale pr ekspansionin italian drejt qendrs s Ballkanit dhe lindjes s tij, Bullgaris e Rumanis. Por duhet t jet objektiv primar edhe shndrrimi i ekonomis shqiptare n nj baz prodhimi t marks italiane. Dhe arritja e ktij qllimi krkon jo vetm thithjen e investitorve puliez t bregut prball, por mbi t gjitha thithjen e kapitaleve t mdha t veriut t Italis, prfaqsuesit e t cilit kan fuqin t investojn n industrin e madhe, t zhvillojn infrastrukturn pr t lidhur Morinn me autostradat e Serbis, mbi t gjitha t ndikojn n vendimmarrjen e Roms, e rrjedhimisht t Brukselit, pr t pasur suport politik. Pr sa parashtruam m sipr, jan vetm disa nga pikat kryesore, q stafi i Mets do t merret n ditt e ardhshme, krahas shum prioriteteve t tjera, me t cilat politika e jashtme prballet do dit. Duke par n t shkuarn, kto jan objektiva q i kan ndjekur qeverit shqiptare, pavarsisht ngjyrs s tyre. sht n interesin e t gjithve afrimi sa m shum i dits s realizimit t tyre.

Armiku i shtypit
UMBERTO ECO

doshta pr shkak t pesimizmit t moshs s thyer, ndoshta pr shkak t luciditetit q mosha bart me vete, por ndjej njfar hezitimi, przier me skepticizm, t ndrhyj, me ftesn e redaksis, n mbrojtje t liris s shtypit. Dua t them: kur dikush duhet t ndrhyj n mbrojtje t liris s shtypit, do t thot se shoqria, e me t nj pjes e madhe e shtypit, sht tashm e smur. N demokracit, q do ti definojm t forta, nuk ka nevoj t mbrohet liria e shtypit, ngase askujt si shkon n mendje ta limitoj at. Kjo, pra, sht arsyeja e par e skepticizmit tim, nga ku vjen pasoja. Problemi italian nuk sht Berlusconi. Historia (do t doja t them q nga Catilina) ka qen plot me njerz aventurier, jo pa karizm, me nj sens t mangt pr shtetin, por me nj sens shum t lart pr interesat e veta, t cilt kan dashur

t ndrtojn nj pushtet personal, duke shkelur mbi Parlamentin, gjykatat dhe Kushtetutat, duke u shprndar favore oborrtarve t tyre dhe (shpesh) oborrtareve t tyre, duke e identifikuar knaqsin e vet me interesin e komunitetit. Kta njerz nuk e kan arritur gjithmon pushtetin q aspironin, sepse nuk ua ka lejuar shoqria. Kur shoqria ua ka lejuar, pse t inatosemi me kta njerz e jo me shoqrin, q i ka ln t lir t bjn far t duan? Do ta kujtoj gjithmon nj histori q e rrfente nna ime, e cila, njzet vjee, kishte gjetur nj pun t mir si sekretare dhe daktilografe te nj liberal i prndritur po pra, po them liberal. Ditn pas hipjes s Mussolini-t n pushtet, ky njeri kishte thn: Po tekefundit, me kt gjendje ku ndodhet Italia, bn vaki ky Njeri do t gjej mnyrn t vendos pak rend. Ja pra, nuk e ka instauruar fashizmin energjia e Mussolini-t (rast dhe pretekst), por falja dhe relaksimi i ktij liberali t prndritur (prfaqsues shembullor i nj vendi n kriz). Prandaj, sht e kot t inatosemi me Berlusconi-n q bn, t themi kshtu, zanatin e vet. sht shumica e italianve q ka pranuar konfliktin e interesave,

Kryeministri dshiron ta bj t hesht informacionin. E n shoqrin ton t smur, shumica e italianve duken t gatshm ta pranojn edhe kt shkelje. Por intelektuali i famshm thot: Un se pranoj

q pranon keqprdorimet, e q tani, do ta pranonte n mnyr fare t qet sikur Presidenti i Republiks t mos i kishte ngrehur vetullat lart frenat q i jan vn (tani pr tani n mnyr eksperimentale) shtypit. I njjti komb do ta pranonte pa u mdyshur, bile me njfar bashkfajsie dashakeqe, q Berlusconi t shkoj me velinat, nse tani nuk do t ndrhynte pr ta trazuar ndrgjegjen publike nj censur e matur e Kishs q megjithat shum shpejt do t tejkalohet - ngase prej kohsh ndodh q italiant dhe t krishtert e mir n prgjithsi, t shkojn pas kurvave edhe pse prifti thot se nuk do t duhej t shkonin. Ather, pse tu kushtohet ktyre alarmeve nj numr i Lespresso, po qe se e dim se kjo revist do t shkoj tek ata, q tashm jan t bindur pr kto rreziqe t demokracis, por nuk do t lexohet kurr nga ata q jan t gatshm ti pranojn, vetm e vetm q t mos u mungoj kuota e tyre e Vllait t Madh dhe pr shum ngjarje politikoseksuale tekefundit di shum pak, sepse nj informacion n nj pjes t mir nn kontroll as q i thot gj? Po de, pse t bhet kjo gj? Arsyeja sht fare e thjesht. M 1931, fashiz-

mi ua kishte imponuar profesorve universitar, q ishin ather 1200, nj betim besnikrie ndaj regjimit. 12 (nj pr qind) refuzuan dhe e humbn vendin e puns. Disa thon 14, por kjo na e konfirmon se sa kishte kaluar i pavrejtur ky fenomen n at koh, duke ln shum pak gjum n kujtes. Shum t tjer, q pastaj do t bheshin personazhe eminent t antifashizmit t paslufts, t kshilluar madje edhe nga Palmiro Togliatti apo nga Benedetto Croce, u betuan, n mnyr q t mund t vazhdonin ti prhapnin msimet e tyre. Ndoshta ata 1188 q mbetn kishin t drejt, pr arsye t ndryshme dhe q t gjitha t ndershme. Megjithat, ata 12 q kan thn jo, e shptuan nderin e Universitetit dhe prfundimisht nderin e vendit. Ja, pse shpeshher duhet thn jo edhe pse, thn n mnyr pesimiste, dihet se nuk do t hyj n pun pr asgj. Por t paktn, nj dit mund t thuhet se sht thn ajo jo. Marr nga Lespresso

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

KOSOVA NE BE, JO NEN BE

ENIS SULSTAROVA

Kur njerzit vendosin se duan t jen t lir, asgj nuk mund ti ndal Desmond Tutu osova n BE, jo nn BE! ishte nj nga parullat q u hodhn n tubimin e djeshm masiv n Prishtin pr t kundrshtuar protokollin EU-LEX-Serbi. Nj parull tjetr ishte edhe Kosova n BE, pa EU-LEX. T dyja parullat e prmbledhin mjaft mir qndrimin popullor n Kosov. Shprehja m e prmbledhur pr t prshkruar gjendjen e tanishme t Kosovs sht se ajo sht nj vend i pavarur, por pa sovranitet! Ndokujt kjo mund ti duket nj paradoks logjik, mirpo nuk sht hera e par q paradokset logjike pr shqiptart jan vet realiteti ku ata jetojn. Le t shpjegohemi. Sovraniteti n ditt tona qndron me popullin, institucionet shtetrore veprojn kurdoher si prfaqsues t sovranitetit popullor. Teoria e demokracis e ka forcuar sovranitetin me mekanizmin e vots periodike, e cila konfirmon legjitimitetin e qeveris. Sovraniteti mbshtetet n iden q populli duhet t vendos pr fatin e tij, me fjal t tjera t vetvendos. N rrethana vendimtare, si p.sh. me krijimin e shteteve t rinj, miratimin e nj Kushtetute, pr ngjarje t tjera madhore vetvendosja e popullit shprehet n mnyr t drejtprdrejt, pa ndrmjetsimin e Parlamentit, me an t referendumit. Referendumi mbarpopullor i jep legjitimitetin m t lart institucioneve qeveritare dhe i emron si prfaqsuese t sovranitetit t popullit. Kjo nuk sht rruga q u ndoq pr pavarsimin e Kosovs dhe prandaj themi se Kosova sht e pavarur, por jo sovrane, dika kjo q n analiz t fundit e nxjerr pavarsin pa substanc dhe Kosovn nj shtet t varur. Si dihet, shpallja e pavarsis s Kosovs nuk u b me referendum, por me an

N mnyr paradoksale, sht shoqria civile ajo q krkon t pajis me sovranitet Kosovn, pra t themeloj kushtin pr shoqrin politike t Kosovs. sht shoqria civile q po vepron si subjekt politik dhe jo institucionet e Kosovs, q duhet ta refuzojn vendosshmrisht jo vetm protokollin n fjal, por vet EU-LEX n mnyrn se si ai sht themeluar dhe po vepron si institucion brenda Kosovs
Parlamentit dhe n bashkrendim me faktorin ndrkombtar, bazuar n dokumentin Ahtisari. Nga ana procedurale, u shmang sovraniteti. Pavarsia ishte e kushtzuar qysh n fillim nga Pakoja Ahtisari dhe u miratua nga nj Parlament i cili n astin vendimmarrs ishte edhe ai me kompetenca t kufizuara sipas Rezoluts 1244 t KS t OKB. Sipas ksaj rezolute, Prfaqsuesi i Sekretarit t Prgjithshm t OKB pr Kosovn kishte fuqi pr ta shpallur t pavlefshm vendimin e Parlamentit pr pavarsi. Kjo sigurisht q nuk ndodhi, sepse KS nuk ishte e njzshme as pr ta kundrshtuar dhe as pr ta miratuar pavarsin. Modus operandi mbeti Pakoja e Ahtisarit, e trupzuar edhe n Kushtetutn e Kosovs, q pr paradoks nuk sht ligji themeltar i shtetit, sepse vazhdimisht i referohet nj traktati ndrkombtar, pra vet Pakos Ahtisari. Edhe nj paradoks tjetr ky pr nj shtet t pavarur, por q pr shqiptart sht realiteti. EULEX-i parashikohet n Pakon Ahtisari si mision policor i BE. BE ka interesin e saj pr sigurin n nj zon t afrt, mirpo duke qen se vet BE nuk e ka njohur pavarsin e Kosovs, EU-LEX-i nuk sht nj mision ndihms, por jasht juridiksionit t institucioneve qeverisse t Kosovs. Sigurisht q ai vepron me miratimin e tyre formal, por ekzistenca e tij dhe nismat e tij vepruese jan t pavarura nga institucionet q burojn nga Parlamenti i Kosovs. Ja prse EULEX-i e harton protokollin drejtprdrejt me Serbin dhe nga qeveria e Kosovs krkohet vetm q t bindet me kushtet e protokollit. Paradoksale, apo jo? Mjerisht sht realiteti i Kosovs. EU-LEX-i varet nga BE, por jo nga Kosova. Statusi i EU-LEX-i i ngjason atij t nj policie koloniale dhe Kosova i ngjason nj protektorati t BE. Kjo ndodh sepse BE nuk e ka njohur pr vend sovran dhe megjithat vepron n Kosov pikspari me an t EU-LEX. Disa mund t mendojn se nuk ka asgj pr tu shqetsuar, se duke qen

protektorat Kosova de facto sht n BE. Por jo, n BE bjn pjes vetm vendet sovrane, t cilat me vullnetin e plot t tyre kan rn dakord t mbledhin s bashku disa prej kompetencave kryesore t sovraniteteve t veuara pr ti ushtruar m mir s bashku. Pra BE e forcon sovranitetin e shteteve antare dhe nuk e dobson at. Prandaj sht EU-LEX-i n Kosov, pr t garantuar sigurin e jashtme t BE. Prandaj BE i intereson m shum protokolli i EULEX-it me Serbin pr luftn rajonale kundr krimit, se sa sovraniteti, apo pavarsia e Kosovs. Pr t qen n BE, Kosova duhet t jet m par nj shtet sovran. Kt e kan kuptuar ata dhjetra-mijra qytetar q dje mbushnin rrugt e Prishtins, mirpo shtja sht nse e kan kuptuar qeveritart dhe politikant e Kosovs. N mnyr paradoksale, sht shoqria civile ajo q krkon t pajis me sovranitet Kosovn, pra t themeloj kushtin pr shoqrin politike t Kosovs. sht shoqria civile q po vepron si subjekt politik dhe jo institucionet e Kosovs, q duhet ta refuzojn vendosshmrisht jo vetm protokollin n fjal, por vet EU-LEX n mnyrn se si ai sht themeluar dhe po vepron si institucion brenda Kosovs. Brenda territorit t Kosovs nuk mund t lejohen m shum se sa nj njsi sovrane dhe kjo e fundit duhet t jet vet shteti i pavarur i Kosovs. Nyja gordiane e lidhur prej Rezoluts 1244, Pakos Ahtisari, EU-LEX, nuk zgjidhet duke u prpjekur ti gjesh fillimin apo fundin, sepse protokoll pas protokolli ajo trashet edhe m. Ajo duhet prer dhe hert a von do t pritet! Nuk mund t ket popuj pa sovranitet! Rruga e Kosovs pr n BE kalon npr fitimin e sovranitetit! Lufta pr Kosovn e pavarur dhe sovrane vazhdon, shpallja e pavarsis shnoi fillimin e nj faze t re. Ajo thjesht sht transferuar n tryezat e diplomatve dhe politikanve q zhvillojn negociata pa fund, ndrsa populli zbret n rrug pr t krkuar t drejtat e tij.

Maqedonia dhe albanofobia

ungesa e saktsimit t ligjeve t posame q kan t bjn me zgjidhjen e statusit t shqiptarve n Maqedoni, po mban n qendr t vmendjes fobin, e cila aplikohet n do sfer shoqrore dhe institucionale, por edhe n jetn private. Shumica e institucioneve t Maqedonis nuk e praktikojn gjuhn shqipe, por edhe refuzojn aplikimin e saj, nj situat q shfaq dozn e pranueshmris s albanofobis. Praktikimi ndodh n tabela treguese, faqe interneti, pankarta dhe materiale t ndryshme propagandistike e deri te treguesit e rrugve, ku n nj fshat maqedonas n perndim t Maqedonis, mbishkrimi n shqip sht shkarravitur. N institucionet komunale vazhdon t jet n rritje e sipr fobia ndaj shtjeve q kan t bjn me shqiptart, ndaj shpeshher praktikohen anashkalimi dhe refuzimi i krkesave me arsyetimin se nuk jan n gjuhn zyrtare. Kto dshmohen nga

N Maqedoni msohet se krijimi i ndjenjave antishqiptare bhet me prkrahjen e hapt apo t fsheht t disa partive maqedonase q jan pjesmarrse n qeverisjen aktuale
shum dshmitar q jan viktima t fobis institucionale. Ekspert dhe njohs t zhvillimeve politike n Maqedoni vlersojn se shkalla e albanofobis n vend sht n rritje e sipr. Sipas tyre, po krijohet paragjykim pr shqiptart dhe shtjet q u prkasin atyre n prgjithsi.

Analisti Jeton Shasivari, n nj deklarat pr agjencin e lajmeve, INA, pranon se ky fenomen destruktiv sht i pranishm n Maqedoni. Mendoj se kjo ka t bj me rnien diskrete t vlersimit t Marrveshjes s Ohrit, e cila trajtohet si nj dokument i thjesht pr punsime t shqiptarve npr institucionet e ndryshme, edhe ata si shifra e jo si pika, nga ana tjetr askush nuk mban llogari pr demolimin e fryms multietnike dhe multikulturore npr institucionet e shtetit. Kjo frym assesi nuk arrin t nikoqirizohet, sepse maqedonasit ende konsiderohen si m t privilegjuarit dhe m t barabart prej t tjerve. Mendoj se kjo marrveshje sht jo efikase dhe multinacionale, ku bllokohet nga politika maqedonase, thekson analisti dhe ligjruesi universitar pran UEJL-s n Tetov, Jeton Shasivari. N t njjtn vij sht edhe ligjruesi universitar, Osman Kadriu, i cili pohon se albanofobia sht e pranishme edhe n nivel institucional. Kjo sht si rezultat i mospranimit t krkesave t t drejtave t shqiptarve q jan n Maqedoni. Kshtu q kemi t bjm me nj lloj averzioni ndaj asaj se ka sht e drejt dhe si duhet t realizohet.

Praktikimi ndodh n tabela treguese, faqe interneti, pankarta dhe materiale t ndryshme propagandistike e deri te treguesit e rrugve, ku n nj fshat maqedonas n perndim t Maqedonis, mbishkrimi n shqip sht shkarravitur
Institucionet e Maqedonis deri tash pr shum shtje nuk e kan parashtruar dhe nuk e kan garantuar t drejtn e shqiptarve n form institucionale, ka theksuar Kadriu, duke shtuar se urgjentisht duhet t shmanget fobia institucionale dhe injorimi dhe t merret prgjegjsi pr zhvillime t barabarta

dhe respektim t ndrsjell. Sipas tij, derisa n Maqedoni nuk krijohen kushte q t realizohen krkesat e shqiptarve pr t drejtat e plota t tyre pr barabarsi me maqedonasit, gjithmon do t ekzistoj fobia ndaj shqiptarve. Kjo ka qen edhe n sistemin njpartiak edhe tash nuk ka ndryshuar n sistemin e ri demokratik, ka theksuar profesori universitar, Osman Kadriu. Hulumtimet e opinionit publik thon se ky fenomen mund t marr forma racizmi dhe diskriminimi q ndikojn n dhunimin e t drejtave t njeriut dhe krcnojn direkt kohezionin social. Ekspert dhe njohs t zhvillimeve politike n Maqedoni vlersojn se shkalla e albanofobis n vend sht n rritje e sipr. N Maqedoni msohet se krijimi i ndjenjave antishqiptare bhet me prkrahjen e hapt apo t fsheht t disa partive maqedonase q jan pjesmarrse n qeverisjen aktuale. Marr nga Agjencia e Lajmeve INA

shqip
12

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

AKTUALITET

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Kapet duke prostituuar ish-polici homoseksual

Seks pr 200 lek n ambientet e stacionit t trenit

Vetvrasjet N Elbasan, nj burr u hodh nga lartsia

Kruj, i smuri mendor pret damart dhe hidhet n pus

y tentativa vetvrasjesh jan shnuar brenda 24 orve n Kruj dhe n Elbasan. Nj 47-vjear i ka dhn fund jets, duke u hedhur nga lartsia n Elbasan, ndrsa nj i ri nga fshati Derven i Krujs ndodhet n Spitalin Ushtarak n Tiran nn kujdesin e mjekve, pasi ka prer damart e duarve dhe m pas sht hedhur n pus. 29-vjeari Altin.L ndodhet n gjendje t rnd pr jetn pas hemorragjis s shkaktuar nga prerja e damarve. Nga deklarimet e marra nga familjart e tij rezulton se 29-vjeari ka prer damart e dors s djatht dhe pastaj sht hedhur n pusin e ujit t shtpis, duke tentuar t vetvritet. Familjart deklarojn se Altini sht i smur mendor dhe kurohet prej dy vjetsh pran spitalit nr.5 t Tirans. Ndrkoh kan mbetur enigm arsyet q e kan uar nj 47-vjear nga fshati Klos i Elbasanit ti jap fund jets rreth ors 10:30 t s diels n lagjen Qemal Stafa. Burime t policis bjn t ditur se 47-vjeari Rrapush Vishkulli sht hedhur nga lartsia e nj pallati n ndrtim dhe ka humbur jetn. Burime jozyrtare bjn t ditur se Vishkulli kishte qndruar nj nat n Elbasan, te t afrmit dhe n mngjes ka kryer vetvrasjen. Policia sht duke hetuar pr shkaqet e ngjarjes, duke mos prjashtuar edhe mundsin e nj vrasjeje.

unonjsi i policis n lirim, marrdhnie homoseksuale pr 200 lek t reja. Stacioni i Trenit n Durrs sht kthyer n nj vend t preferuar pr homoseksualt. Pr her t dyt brenda nj harku t shkurtr kohor jan ndaluar n ambientet e stacionit t trenit persona q kryenin marrdhnie homoseksuale. Pas deklarimit n mbshtetje t tyre t Kryeministrit Sali Berisha, personat me prirje drejt homoseksualizmit, kan gjetur terrenin e prshtatshm pr t dal hapur. Dje, n mes t dits, nj ish-punonjs policie sht kapur nga ish-

Ish-polici 40-vjear u kap me klientin, i cili ishte person i shpallur n krkim

kolegt e tij s bashku me nj t ri 26-vjear, ndrsa kryenin marrdhnie seksuale n ambiente t hapura publike. Seksioni Kundr Traqeve t Paligjshme n Drejtorin e Policis s Qarkut Durrs, n baz t informacioneve t marra, ka kapur n agranc n stacionin hekurudhor t udhtarve n Durrs shtetasit Arben Xh. 40 vje, lindur n Shijak dhe banues n fshatin Maminas t Durrsit, dhe Arjan M., 26 vje nga erma e Lushnjs. Marrdhnia homoseksuale po kryhej kundrejt pagess prej 200 leksh t reja, t cilat jan sekuestruar n cilsin e provs materiale. E ndrsa 40-vjeari sht nj familjar, i martuar dhe sht zhveshur para ca kohsh nga uniforma policore, djali nga erma sht beqar dhe me gjendje gjyqsore i dnuar pr veprn penale t dezertimit nga ushtria. Arjan M. sht dnuar me pes muaj heqje lirie n munges

pr dezertim, vepr e parashikuar n nenin 33/1 t Kodit Penal Ushtarak. Ai ishte shpallur n krkim nga policia dhe prve dnimit q do t marr pr kryerjen e marrdhnieve seksuale n ambiente t hapura kundrejt pagess, prostitucion, do t duhet t vuaj dhe dnimin e marr m par. Pasi jan shoqruar n polici, dy personat jan ln t lir, por ndaj tyre ka nisur procedimi penal pr ushtrim prostitucioni dhe marrdhnie seksuale apo homoseksuale n vende publike. Ndrkaq, m 25 gusht u kapn katr persona t tjer teksa kryenin marrdhnie homoseksuale kundrejt pagess s 500 lekve n t njjtin objekt publik. N kt rast nisi hetimi ndaj shtetasve Tahir L, 27 vje nga Zallbastari i Tirans dhe 23-vjearit Ismail Matrakulla nga Tirana. Kta u kapn gjithashtu n agranc duke kryer marrdhnie seksuale me shtetasit D.D. dhe R.Sh. Katr homoseksualve iu sekuestruan 22 cop prezervativ dhe 2400 lek t reja, pjes e pagess. Ky rast u konsiderua prej tyre si diskriminim dhe shkelje e s drejts pr tu shprehur seksualisht, pa menduar se do lloj marrdhnie seksuale n ambiente t hapura dhe ushtrim prostitucioni sht i ndaluar. V.Qyrfyi

Itali Nuk lejohen t zbresin, se dyshohet pr nj rast me grip derri

Bllokohet n Trieste nj traget me pasagjer shqiptar

asagjert e nj trageti q ishte nisur nga Durrsi pr n Trieste, jan bllokuar dje n mbrmje n portin italian, pasi dyshohet se nj prej tyre ishte barts i virusit t gripit t derrit. Lajmi u b i ditur rreth ors 21:00 t dits s djeshme, kur njri nga pasagjert u ankua n nj televizion t Tirans. Sipas pasagjerit, autoritetet e Portit t Triestes kishin bllokuar zbarkimin e njerzve q nga ora 18:00 e mbrmjes s djeshme, pasi kishin marr sinjalin se nj i moshuar q udhtonte n kt traget kishte simptomat e smundjes s rrezikshme. Pasagjert, pjesa drrmuese e t cilve jan shtetas shqiptar, kan par nj t moshuar t zbritej nga trageti me barel dhe vetm pas disa orsh n pritje jan njoftuar se nuk do t lejoheshin t zbrisnin n tok deri sa autoritetet t siguroheshin se nuk kishin virusin e gripit AH1N1. Pasagjert kan mbetur t bllokuar deri pas mesnate, duke protestuar dhe duke krkuar t paktn krijimin e kushteve pr qndrimin e gjat n traget.

shqip
13

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

@ Facebook

E dashura q keni pasur n gjimnaz, ose irti i shkurtr e i harruar, mund t gjenden tani n internet. Ja tendenca e fundit e Facebook-ut, t cilin revista Times e ka pagzuar Retrosexual
NE FAQEN 20

Humbjet, depresionet, papunsia, rrnimi por edhe shpresat pr tu ringjallur, t atyre q jetojn n metropolin global

Situata

Nju Jorku dhe kriza, nj vit m pas

Si sht transformuar Molla e Madhe q nga falimenti i Lehman Brother
ta ende e kujtojn se si funksiononin gjrat njher e nj koh. Kjo sht vetm nj pjes e problemit. Heronjt e Nju Jorkut, grat dhe burrat q vetm nj vit m par e konsideronin veten si kalorsit dhe zotrit e Manhatanit, e sjellin fort mir n mend se si ishte Nju Jorku n vitet 70, epokn para se pagat n Molln e Madhe t kapnin numra 6 shifror. Ata e kujtojn fort mir dhe tashm kan nisur t shohin shenja. Ndaj si pasoj kan nisur t ken frik. Cathy ka qen bankiere. Sot sht e papun. N vitet 70 Cathy kishte nj apartament t vogl n nj lagje jo t mir dhe nse situata e saj do t vazhdoj kshtu, ndoshta do t rikthehet t jetoj srish aty. Dhe ajo nuk sht aspak e vetmja n nj situat t till. Por ajo ka sht m e keqja nuk sht varfria, por ideja se ke br jetn e gabuar, se ke investuar pr vite e vite t tra energji dhe befas ndodhesh jasht dhe e pashpres. Kjo sht ndjesia dominuese n Nju Jorkun e vitit 2009: nj przierje dyshimi, shqetsimi dhe frike. Frik nga t investuarit, nga t prkushtuarit dhe nga t luftuarit e betejave t prditshme, frik nga droga n shkolla, nga sheshet e lojrave q po shndrrohen n skena krimi srish, frik nga dritaret e thyera, nga rrnimi. Frik nga nj e ardhme q duket si e shkuara. Epiqendra e krizs Ndrkaq, pr nj njeri si miliarderi Donald Trump, Nju Jorku duket pr mrekulli me nj kryebashkiak t mrekullueshm dhe me njerzit n form t jashtzakonshme. Sigurisht q vlersimet...
NE FAQET 18-19

Foto fakt

Kjo foto e ksaj vorbulle tajfuni sht br dy dit m par n Shtetet e Bashkuara t Ameriks dhe sht nj nga m interesantet e marra koht e fundit nga nj fenomen i till

Uria po rrnon Guatemaln

sht nj nga fenomenet q ka goditur rnd nj vend jo fort t varfr amerikanoqendror dhe q po bn krdin kryesisht te t miturit. Edhe pse sht vn tashm alarmi, organizmat ndrkombtare po bjn m pak pr t ndryshuar nj situat q po rndohet nga dita n dit. Sipas statistikave, 54 mij familje q jetojn n lindje t vendit prballen me nj uri t prditshme dhe Presidenti i vendit shpalli gjendjen e katastrofs nj jav m par. Nga mungesa e ushqimit, fmijt bhen shum t dobt, u bien okt dhe u bie trsisht rezistenca trupore. Kjo situat sht parakusht pr zhvillimin e smundjeve si pneumonia, diarreja e smundje t tjera gastrointestinale. Kryesisht jan t prekura familjet e indigjenve, t cilt q prej vitesh prbjn edhe kategorin m t keqtrajtuar t popullsis. Bhet fjal pr pasardhsit e seve maja dhe actek q jan keqtrajtuar historikisht n t gjitha regjimet e koht, dhe q ndodhen n prag t eliminimit t plot.

Hermann, heroi q gjermant po e harrojn

istoria e Gjermanis s shekullit t 20-t ka qen aq e trazuar sa prvjetort e ngjarjeve me t vrtet t shnuara e mbi t gjitha me nj impakt pozitiv jan shum t rralla. Kt vit, ky vend do t prkujtoj, si rrallher, dy ngjarje t tilla: 20-vjetorin e rnies s Murit

Ka qen simbol unikimi, por edhe i adhuruar nga nazistt

t Berlinit dhe 60-vjetorin e vendosjes s demokracis pas Lufts s Dyt Botrore. Por shtatori shnon edhe nj tjetr moment shum t rndsishm, madje m t rndsishmin e Gjermanis, pasi bhet fjal pr vet lindjen e kombit gjerman, 2000 vjet m par. Ky sht prvjetori i

betejs q shkatrroi 3 legjione romake nga tribut gjermanike n Betejn e Pyllit t Teutoburgut. Kjo betej krijoi edhe heroin e par gjerman, Arminiusin, ose Hermann-in si u b i njohur m von. Ai ishte kreu i tribus s Cherusch-ve...
NE FAQET 14-15

shqip
14

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

NDRYSHE
N shtator t vitit t 9-t t Ers s Re, tribut gjermane shpartalluan tri legjione romake n nj betej q konsiderohet si big bang i kombit gjerman dhe nga kjo betej doli edhe heroi i par gjermanik: Hermann. Kt vit, Gjermania do t prkujtoj prvjetorin e 2000-t t ksaj beteje, por n mnyr t kuzuar, sepse miti i Hermann-it qndron ende nn hijen e nacionalizmit militantist q m pas iu bashkngjit edhe vet Hitlerit

Lindja dhe zbehja e nj miti gjerman

istoria e Gjermanis s shekullit t 20-t ka qen aq e trazuar sa prvjetort e ngjarjeve me t vrtet t shnuara e mbi t gjitha me nj impakt pozitiv jan shum t rralla. Kt vit, ky vend do t prkujtoj, si rrallher, dy ngjarje t tilla: 20-vjetorin e rnies s Murit t Berlinit dhe 60-vjetorin e vendosjes s demokracis pas Lufts s Dyt Botrore. Por shtatori shnon edhe nj tjetr moment shum t rndsishm, madje m t rndsishmin e Gjermanis, pasi bhet fjal pr vet lindjen e kombit gjerman, 2000 vjet m par. Ky sht prvjetori i betejs q shkatrroi 3 legjione romake nga tribut gjermanike n Betejn e Pyllit t Teutoburgut. Kjo betej krijoi edhe heroin e par gjerman, Arminiusin, ose Hermann-in si u b i njohur m von. Ai ishte kreu i tribus s Cherusch-ve q udhhoqi rebelimin, heroi t cilit i jan thurur himne pr shekuj me radh si njeriu q bashkoi gjermant dhe i zmbrapsi romakt nga Gjermania. Por n Gjermani, nj prvjetor i till prkujtohet n mnyr t kuzuar e si nn z. Kjo ngjarje nuk do t shoqrohet me parada, festivale, apo veprimtari t ngjashme me t cilat kombet festojn ditn e lindjes dhe formimit t tyre. N fakt, shum gjerman as nuk kan dgjuar pr Arminiusin. N tekstet e historis s shkollave s pas Lufts s Dyt Botrore, pra pas vitit 1945, emri i tij u hoq, sepse u ndot nga nacionalizmi militantist q oi n krijimin e Hitlerit. Por interesi pr kt hero dhe bmat e tij kombformuese sht rizgjuar koht e fundit q pas zbulimit n vitin 1980 t vendit ku mendohet se sht kryer beteja e famshme. Ndrkaq, kt vit,

Hermann, si e quajn ndryshe, portretizohet gjithmon si nj biond plot muskuj dhe sht br personazh n shum opera dhe pjes teatrale gjat shekujve t kaluar t tilla si Beteja e Pyllit t Reutoburgut, e shkruar nga poeti gjerman, Heinrich von Kleist, n vitin 1808, si nj thirrje kundr Napoleonit

media gjermane i ka kushtuar mitit t ktij heroi shum materiale e artikuj. Kancelarja Merkel vizitoi fushbetejn q ndodhet n nj pyll pran fshatit t Kalkrieses n majin e kaluar. N kt vend u hap edhe nj ekspozit e posame e seve gjermanike dhe rreth 400 aktor t veshur si romak apo tribu gjermanike risolln pjes t atyre betejave. Kto dhe festime t tjera, sipas autorit t nj libri pr betejn n fjal, kan shkuar shum mir dhe kan qen trsisht t zhveshura nga ngjyrimet dhe emocionet nacionaliste t kohve t shkuara. Gjermant jan treguar shum m t menur. Historia e Arminiusit sht nj shembull tipik se si historia mund t shndrrohet n nj propagand t pastr pr qllime t caktuara. Q nga shekulli i 16-t e m pas, kur nisi t prhapej nj rrm pr betejn nga historiani Tacitus n nj manastir gjerman, nacionalistt e shndrruan liderin gjerman n nj ikon q do ti ndihmonte t farktonin unitetin prball armiqve t kohs si Vatikani, francezt dhe hebrenjt. Arminius dhe Beteja e Pyllit t Teutoburgut, thuhet se shnon llimin e kombit gjerman. Hermann, si e quante vet Martin Lutheri, ishte simboli i prkryer pr ti dhn nj kombi t ndar n shum shtete identitetin q i mungonte. Beteja ishte nj big bang pr kombin gjerman pr sa i prket mitit dhe legjends, por pr sa i prket historis reale nuk ishte e till. T paktn sipas disa historianve. Rreth 50 tribut gjermanike t periudhs s hershme jan paraardhsit e shum kombeve europiane, jo vetm t Gjermanis. Dhe Arminius pa asnj dyshim ishte personi q i bri bashk. Ai bri bashk 5 tribu pr t organizuar ushtrin q do t prballej me romakt

dhe u vra nga antart e tribus s tij, disa vjet m von. Megjithat, ajo ka sht me t vrtet e rndsishme sht fakti q Beteja e Pyllit t Teutoburgut tronditi nga themelet gjith Perandorin Romake. Kjo ishte nj nga arsyet se prse Roma i braktisi planet pr ta shndrruar Gjermanin n lindje t Rinit n nj krahin. Rreth 10 deri 12 mij legjionar t trajnuar dhe t fuqishm u shkatrruan t tr n pusin q i ngriti Arminiusi. Tre legjione romake u fshin nga faqja e dheut brenda 4 ditsh n luftimet e kryera n vendin q sot quhet qyteti i Osnabrukut. N at periudh, e gjith Perandoria Romake q shtrihej nga Anglia n Egjipt kishte gjithsej 28 legjione. Nocioni popullor se Arminiusi i nxori jasht Gjermanis romakt nuk sht i sakt. Legjionet romake u rikthyen 6 vjet pas betejs, duke tuar kt her betejat m t rndsishme. Sipas zbulimeve t fundit, ushtria romake ka pasur prezencn e saj n zonat gjermanike deri n fund t shekullit t 4-t t ers son. Sipas disa historianve, sht tipike gjermane q t pretendosh se historia e bots sht formzuar n tokn gjermane, por sigurisht q e vrteta nuk sht kshtu. N rastin e Arminiusit kemi t bjm me njeriun dhe mitin e tij. Sigurisht, ky i fundit sht shum m i fuqishm. Dramaturgt, shkrimtart dhe lidert politik t shekujve t 18-t, 19-t i jan referuar shum, por pa e pasur shum t qart se si shkuan realisht ngjarjet. N prpjekjet e tyre, ata shfrytzuan shum pak t dhna dhe m shum iu dhan fantazis, sepse set gjermanike n ato koh nuk kishin nj kultur t shkruari dhe asnj nga dshmitart romak nuk mbeti gjall pr t rrfyer betejn, sepse Arminius u tregua i pamshirshm. Pr

shqip
15

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

HISTORIA Ky sht prvjetori i betejs q shkatrroi 3 legjione romake nga tribut gjermanike n Betejn e Pyllit t Teutoburgut. Kjo betej krijoi edhe heroin e par gjerman, Arminiusin, ose Hermann-in si u b i njohur m von. Ai ishte kreu i tribus s Cheruschve q udhhoqi rebelimin, heroi t cilit i jan thurur himne pr shekuj me radh si njeriu q bashkoi gjermant dhe i zmbrapsi romakt nga Gjermania

N Gjermanin moderne, miti i Hermanit sikur e ka humbur pushtetin. Nacionalizmi i vjetr sht zvendsuar me nj patriotizm normal q e shpreh vetveten n aktivitete t tilla si Kupa Botrore e Futbollit. Pr sa i prket Arminiusit, njerzit pr t kan m shum kuriozitet se sa ndonj ndjenj t veant

sa i prket atij, ose Hermann si e quajn ndryshe, ai portretizohet gjithmon, nj biond plot muskuj dhe sht br personazh n shum opera dhe pjes teatrale gjat shekujve t kaluar t tilla si Beteja e Pyllit t Reutoburgut, e shkruar nga poeti gjerman, Heinrich von Kleist, n vitin 1808 si nj thirrje kundr Napoleonit. Kjo gur u b mishrim i fuqis s nj kombi t ri q po luftonte pr t qen i lir dhe i fort. Kulti i Hermann vazhdoi q t rritej edhe gjat shekullit t 19-t dhe u materializua edhe nga nj

monument shum i madh q u ngrit n qytetin e Detmoldit. Ai prfundoi n vitin 1875, 4 vjet pas unikimit t Gjermanis. Kjo statuj u b nj pik referimi pr t gjitha nacionalizmat q lindn m pas dhe u shndrrua n nj imazh agresiv dhe racist q kulmoi n periudhn kur nazistt po synonin t kafshonin Europn dhe hebrenjt. N muzeun e Kalkriesit gjen mbetjet e betejave t Arminiusit. Gjurmt e tyre jan gjetur n t gjith zonn e Kalkriesit. Sipas disa historianve, beteja e famshme zgjati 4 dit dhe nisi me ngritjen e pusive ndaj legjionarve. Ushtria romake komandohej nga Publius Quinctilius Varus, nj gjeneral romak dhe po drejtohej pr n Perndim pr t kaluar dimrin n nj baz n lumin Rin. Arminius, q i prkiste tribus s Cheruschit, ishte komandanti i nj kavalerie gjermane q i ishte bashkngjitur ushtris romake. Ai e oi Varusin n kurth, duke i thn q t ndrmerrte nj fushat pr t qetsuar nj rebelim. Varusi i besonte Srminiusit, t dy kishin ngrn disa her bashk. Por lufttari gjerman, q donte t kryesonte revoltn q do ta ndihmonte t themelonte mbretrin e tij, u nda nga njerzit e tij pr tu bashkuar me lufttar nga tribu t tjera q fshiheshin n pyll. Kshtu, ata nisn nj val lufte gurrile me kurthe dhe me sulme t befasishme. Legjionart romak t msuar q t luftonin ndaj formacioneve t disiplinuara n terrene t hapura ishin t paaft q tu prgjigjeshin pusive dhe sulmeve npr pyje, por nga ana tjetr, ata ishin t aft q t organizoheshin. Pas disa ditsh sulmi, beteja kulmoi n Kalkriese, nj gryk t krijuar mes nj kodre dhe nj knete. Aty romakt morn goditjen prfundimtare. Pikrisht vendi i ksaj beteje t fundme ka qen nj mister deri n shekullin e 16-t. Pr sa i prket muzeut, ai vizitohet do vit nga 100 mij vet dhe sigurisht kt vit numri i vizitorve pritet q t rritet. Megjithat, n Gjermanin moderne miti i Hermanit sikur e ka humbur pushtetin. Nacionalizmi i vjetr sht zvendsuar me nj patriotizm normal q e shpreh vetveten n aktivitete t tilla si Kupa Botrore e Futbollit. Pr sa i prket Arminiusit, njerzit pr t kan m shum kuriozitet se sa ndonj ndjenj t veant. Ai sht shndrruar n nj thriller historik. Sipas disa historianve, miti i Hermann do t vazhdoj t zbehet dhe ajo ka do t mbes prej tij do t jet prvoja e krijimit t nj miti historik dhe se si nj komb synoi t ribhej duke rikrijuar historin. Kjo do t ndihmonte pr t kuptuar veten jo vetm gjermant, por shum kombe t tjera.

shqip
16

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUME .digitalb.al

DRAM

SPORT

AUTOR COLLECTION

SERIAL

HAKMARRJE N ERRSIR

ORA 21:00

Regjia: Neil Jordan Aktor: Jodie Foster, Terrence Howard, Nicky Katt, Naveen Andrews, Ene Oloja, Luis Da Silva Jr etj. Erika Bein drejton nj program radiofonik dhe jeton me t dashurin e saj mjek. N nj nga shtitjet e zakonshme me qenin, ata do t sulmohen nga nj band t rinjsh kriminele dhe i dashuri i saj do t mbetet i vdekur nga rrahja e dhunshme. Erika sdo t jet m ajo e para dhe synimi i saj i vetm do t bhet hakmarrja.

HISTORIA E PORSCHE DHE JAGUAR

MULHOLLAND DR.
ora 21:00

ORA 21:30

PRINCI I BEL AIR

Porsche dhe Jaguar, dy nga makinat m legjendare t krijuara nga njeriu. Porsche i njohur si simboli i makinave sportive dhe t shpejta, ndrsa Jaguar vodhi zemrat e shum adhuruesve t rrugs dhe u konsiderua si makina m joshse dhe romantike e t gjitha kohrave.

Regjia: David Lynch. Aktort: Justin Theroux, Naomi Watts, Laura Elena Harring. E cilsuar si nj kryevepr n zhanrin e thrillerit psikologjik. Nj grua humbet kujtesn dhe krejt papritur e gjen veten t mbrthyer nga nj frik e pashpjegueshme. Ajo do t strehohet n shtpin e nj vajze t re, e cila bashk me t do t prshkoj nj udhtim t ethshm drejt t panjohurs dhe bots hollivudiane.

Nga e hna n t premte, ora 19:30

Gjithka shkonte mir n familjen Benks deri n momentin kur me ta llon t jetoj Uilli, kushriri nga Filadela. Jeta e tyre do t ndryshoj papritur. Qetsia do t zvendsohet nga aventurat e ktij djali t prap.

FILMI SERIAL PREMIERE

AKSION

KOMEDI

THRILLER/ HORROR

WHITECHAPEL PJ.3, E FUNDIT

ora 20:50

PERNDIMI I EGR

ora 19:00

FUNDJAV ME BERNIN

ora 21:30

MARRVESHJA

ORA 21:00

EPISODE 3 Akti nal llon Gjakatari duhet t vras dhe nj viktim tjetr pr t plotsuar ciklin e vrasjeve t 1888. Chandler e ka humbur t gjith durimin ndrsa lufton pr t gjetur nj prgjigje. do prov duket se ka humbur vler dhe i gjith ekipi duhet t mbshtetet vetm n instiktet e tyre, duke shpresuar se e shkuara do t sjell dika t re pr identitetin e vrassit. Por koha po kalon, dhe historia na ka treguar se Xhek gjakatari nuk u kap kurr.

Aktort: Will Smith, Kevin Kline, Salma Hayek Dy agjent special t qeveris drgohen pr t kapur gjeniun diabolik Dr. Arliss Loveless, i cili po thur nj komplot pr t vrar Presidentin e SHBA-s. Bukuroshja Rita Escobar krkon t marr pjes n planin e kapjes.

Aktort: Andrew McCarthy, Jonathan Silverman, Terry Kiser Leri dhe Riard nisen pr nj fundjav qej me shampanj e femra n shtpin e bosit t tyre n plazh. Kur mbrrijn, e gjejn at t vdekur. T prishin qejn? Aspak, mund t argtohen t tre edhe pse njri sht i vdekur.

Regjia: Renny Harlin Aktor: Steven Strait, Taylor Kitsch, Kyle Schmid, Wendy Crewson etj. Ngjarje t uditshme ndodhin n Spencer Academy, nj kolegj n New England i destinuar pr t pritur n gjirin e tij bijt e familjeve m t rndsishme t krahins. Fuqi t jashtzakonshme t trashguara dhe prpjekje gjigante pr t ruajtur fshehtsin q vjen nga shekujt.

06.20 07.00 08.58 09.00 09.20 09.23 09.30 11.25 11.58 12.00 12.20 12.27 13.25 14.58 15.00 15.30 15.35 16.30 17.00 17.28 17.30 17.35 17.40 18.35 19.28 19.30 20.05 20.10 20.45 21.40 22.30 23.02 23.10 01.00 01.35 02.15 03.10 03.25

Ritr. Fiks Fare i se henes TV Show premiere Wake up Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Talk Show ritr. Procesi Sportiv TN Ritr. Bukuri e Paster pj.1 Programi i dites Lajme Moti TN Ritr. Analia pj.122 (103) Talk Show ritr. Shqip Programi i dites Lajme Moti Select Pr. (direct) TN Pr. Bukuri e paster pj.2 TF Pr. 100 vitrinat pj.1503 Programi i dites Lajme Flash Moti TN Pr. Analia pj.123 Show TV Premiere Pasdite ne Top Channel Programi i dites Lajmet Moti Program TV Premiere Fiks Fare Film Serial Pr. Whitechapel pj.3, e fundit Film serial Pr. Kapri pj.21 Lajme Moti Top Show Premiere Homovidens Lajme e Moti Program TV Ritr. Fiks Fare Select (rit) Lajme e moti Muzike

HOROSKOPI
DASHI DEMI
Hiqni nga vetja disa pesha q ju rndojn si pr shembull nj histori dashurie q ka marr fund ose nj miqsi q nuk sht e prshtatshme pr ju. Nuk keni motiv pse t ndiheni vetm, sepse gjat ditve n vijim do t jeni shum t zn me pun. Suksese sociale pr shum nga ju dhe takime emocionuese e t papritura pr pjesn tjetr. Vazhdon pr ju nj moment me t vrtet magjik, q duhet ta shfrytzoni maksimalisht. Prqendrohuni te puna me bindjen se fal ideve q do t propozoni dhe mundsive mjaft pozitive do tju paraqiten mundsi q t keni suksesin e dshiruar. Faz pozitive edhe pr sa i prket dashuris: do t ndieni se brenda jush do t lindin ndjenja mjaft t forta. Hna te shenja e Virgjreshs n nj pozicion aspak t favorshm me shenjn tuaj do t sjell lodhje zike dhe ankth. Do t ndiheni n konikt me aspiratat tuaja dhe gjithka q doni t bni n kt moment. Mund edhe t mos ju plqej nj vrejtje nga partneri ose familjart tuaj. Pr fat, sektori profesional paraqitet mir, sidomos pr ata q punojn n sektorin artistik. Ju pret nj dit me t vrtet intriguese pr sa i prket dashuris, sidomos n qoft se jeni singll. Nj takim romantik ka t gjitha mundsit pr tu forcuar me kalimin e kohs: gjithmon n qoft se ju dshironi. Ndrsa n qoft se jeni ift, mbrmja e sotme do t jet mjaft e gjallruar. Me gjith energjit q ju prshkojn n kt periudh edhe aktiviteti juaj profesional do t ket nj zhvillim pozitiv. sht e vshtir t heqsh dor nga disa vese t kqija, por me pak vullnet mund t kaloni disa aspekte negative t stilit t jets q po ndiqni n kt periudh, e cila po krcnon mirqenien tuaj. Afrdita n shenj ju fton t lloni nj diet t ekuilibruar, t aktivizoheni n nj aktivitet sportiv ose t programoni nj trajtim estetik. Kush sht ift do t jetoj nj dit t shklqyer me partnerin. Pozicioni i planetve n qiellin tuaj do t jet i shklqyer duke ju lejuar t shklqeni n t gjitha fushat e jets. Mos u knaqni nga volumi i puns tuaj, por krijoni kontaktet e duhura pr t arritur pozicione prestigjioze. Dashuria do tju frymzoj pr t gjetur zgjidhje mjaft t vlefshme pr t ardhmen tuaj. Ndrsa miqt do ju bjn nj dhurat e cila do ju bj t jeni n qiellin e shtat.

PESHORJA
AKREPI

Vlersoni gjithka me qetsi, n qoft se ky sht momenti duhur pr t marr iniciativa delikate pa u konsultuar m par me persona q jan t prfshir n projektet tuaja. Rrezikoni t merrni prsipr prgjegjsi t shumta dhe t ekspozoni veten tuaj prball kritikave e paknaqsive. N sektorin e ndjenjave, mundohuni t mos jeni gjithmon n konkurrenc me partnerin. Vazhdon akoma pr ju favori q ju dhurojn yjet, sidomos n qoft se keni lindur n nntor. Mund t zhvilloni nj ide ose nj projekt ambicioz edhe pse mund t mbart n vetvete ndonj rrezik t mundshm: prtimet do t jen t shklqyera. Pr sa i prket dashuris, zhgnjimet e fundit ju kan msuar t jeni m pak xheloz e posesiv me partnerin. Argtohuni n shoqrin e miqve tuaj. Mrkuri sot ju bn t jeni mjaft selektiv n zgjedhjen e personave q do t frekuentoni. Deri diku keni t drejt, por kujdes, sepse kjo sjellje mund t bhet e papajtueshme n qoft se refuzoni nj mikun tuaj pr nj shaka t pafajshme q juve mund tju duket fyese. Sektori nanciar do ju dhuroj knaqsi t mdha, t ardhurat tuaja do t rriten ndjeshm. Ndonj re do t errsoj qiellin tuaj. Prve Mrkurit, gjat ktyre ditve edhe Hna e Marsi ju kthejn kraht duke ju br t jeni t paprmbajtur dhe t patolerueshm se zakonisht. Sidomos n diskutime t ndryshme do t ngrini zrin, pa pasur ndonj motiv. Shmangni ushqimet q mund t rndojn mlin. Yjet ju garantojn nj administrim t shklqyer t shtjeve praktike, sidomos aty ku bhet fjal pr zgjedhje t karakterit ekonomik ose t interesave materiale. Duke u treguar t kujdesshm n veprimet tuaja e jo duke u entuziazmuar leht mund t arrini rezultate t knaqshme. Forma zike sot nuk paraqitet dhe aq mir, ndoshta ndiheni t lodhur bni mir t lodheni. Fal Hns n shenjn tuaj do t jetoni nj dit ku do ti kushtoheni relaksimit, duke ln mnjan momentalisht do problem e pr tiu dedikuar gjrave q ju japin knaqsi dhe rehati. Vetm kujdes me nancat: Afrdita parashikon se mund t shpenzoni m shum se duhet.

E MARTE 15 SHTATOR France-Greqi 18:15 Marseille-Milan 20:45 Zrich-Real Madrid 20:45 Juventus-Bordeaux 20:45 Chelsea-FC Porto 20:45 Instant Highlights 20:45 Besiktas-Man Utd 20:45 Maccabi-Bayern 20:45 E MERKURE 16 SHTATOR Poloni-Spanje 18:15 Inter-Barcelona 20:45 Liverpool-Debreceni 20:45 Lyon-Fiorentina 20:45 Stuttgart-Rangers 20:45 Instant Highlights 20:45 Standard-Arsenal 20:45 Olympiacos-Alkmar 20:45 E ENJTE 17 SHTATOR Panathinaikos-Galatasaray 19:00 Rapid Wien-Hamburg 19:00 Basel-Roma 19:00 Genoa-Slavia Prague 19:00 Lille-Valencia 19:00 Lazio-Salzburg 21:05 Everton-AEK 21:05 Villarreal-Levski Soa 21:05 Nacional-Werder 21:05 Fenerbahce-Twente 21:05

SS5 HD1 HD2 HD3 HD4 HD5 HD6 KLAN SS5 HD1 HD2 HD3 HD4 HD5 HD6 KLAN HD5 SS2 SS3 SS4 SS5 SS1 SS2 SS3 SS4 SS5

BINJAKET

SHIGJETARI

GAFORRJA

BRICJAPI

LUANI

UJORI

VIRGJERESHA

PESHQIT

shqip
18

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Kriza nanciare globale nisi n Manhatan dhe efektet e saj u ndien fuqishm kudo npr bot. Kryebashkiaku i Nju Jorkut, Bloomberg, thot se situata vazhdon t jet kritike. Miliona njerz po luftojn pr t mbajtur vendet e puns dhe ajo ka ndodh n Nju Jork, si gjithmon, dhe n t ardhmen do t ket pasoja edhe n pjesn tjetr t bots

Nju Jorku dhe

ta ende e kujtojn se si funksiononin gjrat njher e nj koh. Kjo sht vetm nj pjes e problemit. Heronjt e Nju Jorkut, grat dhe burrat q vetm nj vit m par e konsideronin veten si kalorsit dhe zotrit e Manhatanit, e sjellin fort mir n mend se si ishte Nju Jorku n vitet 70, epokn para se pagat n Molln e Madhe t kapnin numra 6 shifror. Ata e kujtojn fort mir dhe tashm kan nisur t shohin shenja. Ndaj si pasoj kan nisur t ken frik. Cathy ka qen bankiere. Sot sht e papun. N vitet 70 Cathy kishte nj apartament t vogl n nj lagje jo t mir dhe nse situata e saj do t vazhdoj kshtu, ndoshta do t rikthehet t jetoj srish aty. Dhe ajo nuk sht aspak e vetmja n nj situat t till. Por ajo ka sht m e keqja nuk sht varfria, por ideja se ke br jetn e gabuar, se ke investuar pr vite e vite t tra energji dhe befas ndodhesh jasht dhe e pashpres. Kjo sht ndjesia dominuese n Nju Jorkun e vitit 2009: nj przierje dyshimi, shqetsimi dhe frike. Frik nga t investuarit, nga t prkushtuarit dhe nga t luftuarit e betejave t prditshme, frik nga droga n shkolla, nga sheshet e lojrave q po shndrrohen n skena krimi srish, frik nga dritaret e thyera, nga rrnimi. Frik nga nj e ardhme q duket si e shkuara. Epiqendra e krizs Ndrkaq, pr nj njeri si miliarderi Donald Trump, Nju Jorku duket pr mrekulli me nj kryebashkiak t mrekullueshm dhe me njerzit n form t

Kryebashkiaku i Nju Jorkut sht kontradiktor. Pr t gjrat nuk kan qen kurr m keq e njherazi nuk jan aq keq nga sa mendojn disa

jashtzakonshme. Sigurisht q vlersimet e tij bjn pjes n vlersimet e pakics s njerzve. Sipas nj regjisori t ri q sapo ka prfunduar lmin e tij t par I lindur i pasur, I gjith qyteti ndodhet prball rrezikut pr t humbur kuptimin e gjrave. Njerzit jan shum m t brisht. Nj brez i tr q nuk ishte prballur m par me vshtirsit po kupton tani se ka ardhur nj koh n t ciln nuk mund ti realizojn m ndrrat

e tyre dhe se ndoshta gjrat nuk do t marrin m pr mir. Po prse e gjitha kjo? Sepse q nga shtatori i vitit 2008, Nju Jorku ka qen epiqendra e krizs nanciare globale. sht vendi prej nga nisi gjithka dhe vendi ku u ndien pasojat e para t ndryshimit. Dyqanet po mbyllen duke e ofruar mallin e tyre me mime shum t lira, madje shpesh nn kosto vetm e vetm pr t mos u mbetur malli stok. Askush nuk blen m. Taksit sjellin

gjithnj e m rrall njerz n qendr t Manhatanit pr t drekuar, apo darkuar n restorantet e shtrenjta t zons s pasur. Grabitjet, vjedhjet, dhuna jan n rritje. N Fifth Avenue, q sht edhe rruga e blerjeve ku ndodhen rmat m t mdha perndimore 15% e dyqaneve jan mbyllur dhe n vitrinat e tyre gjen tabelat me mbishkrimin: Mbyllur, Pr shitje, Me qira. Restorantet e qytetit kan ulur mimet dhe ofrojn meny q kushtojn m pak, madje shum m pak. Apartamentet e boshatisura Ndrsa sht shtuar numri i t pastrehve sht shtuar edhe numri i apartamenteve t boshatisura pr shkak t mimeve t larta t shitjes apo t qirave q tek-tuk ulen, por srish krkesa sht e pakt. Kjo veanrisht pr apartamentet e shtrenjta. Nj situat e till ishte e paperceptueshme pak koh m par. Njerzit reagojn ndaj krizs n mnyra t ndryshme. Ka nga ata q nuk e humbin shpirtin e iniciativs dhe humbjen e kthejn n forc si nj ish-punonjs i Wall Street q pasi e nxorn n rrug vendosi t hapte nj dyqan hot-dogsh. Ka t tjer q e kalojn kohn npr parqe e stola, pasi ende nuk e kan marr veten nga tronditja e humbjeve. Pjesa m e madhe i prket ksaj kategorie. Ata ndihen t lodhur, pa energji, pa pun, pa sigurime dhe me nj t ardhme krejt t turbullt. Kur goditet Wall Street goditen me radh t gjitha bizneset si n nj reaksion zinxhir. Wall Street ka qen motori i qytetit dhe q nga viti 1990 Nju Jorku ka qen nj metropol n tr kuptimin e fjals i

shqip
19

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

NDRYSHE
SITUATA Pr momentin qielli sht ende gri dhe nuk dihet ende pr sa koh do t vazhdoj kjo situat. Ndoshta muaj, vite? Njujorkezt sigurisht q duan ta luftojn t keqen. Ata asin dhe jan t bindur se imagjinata dhe kuraja do ti shptoj. Big Apple sht ende nj qytet dinamik me 8 milion banor q si nj gjigant i plagosur do t lpij plagt dhe do t gjej forcat pr tu ringritur srish

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

pasojat e krizs
pasur, i fuqishm dhe shumngjyrsh. Por nj falimentim i vetm, pr t mos folur pr shkurtimet e problemet e tjera t mdha, shkaktoi nj trmet t vrtet n t gjith sektort. Bhet fjal pr falimentimin e gjigantit Lehman Brothers q la menjher 25 mij veta pa pun, q do t thot m pak taksa pr tu paguar dhe m shum ngre n sistemin e kujdesit shndetsor dhe t sigurimeve. Si pasoj, shum fmij nuk shkojn m n shkollat private, punt e shtpis shum gra i bjn vet, duke qen se nuk kan pr t paguar pastrueset dhe pushimet jan kaluar n shtpi e jo n lokalitetet e largta ekzotike si n vitet m t mira. Po a do t vazhdojn gabimet n Nju Jork q t ndikojn n t gjith ekonomin e bots edhe n vitet n vijim? Pasojat e krizs jan t dukshme n Manhatan. Kryebashkiaku i Nju Jorkut sht kontradiktor. Pr t gjrat nuk kan qen kurr m keq e njherazi nuk jan aq keq nga sa mendojn disa. Arsyet e nj kontradikte t till jan t qarta. Nga njra an Bloomberg duhet t shpjegoj se prse zgjedhsit duhet ta votojn srish n votimet e nntorit pr nj mandat t tret. Sipas tij, Nju Jorku sht n nj situat emergjente dhe kjo i dha mundsi q n kushte t tilla t ndryshonte rregullat dhe ti mundsoj vetes edhe nj mandat t tret, nse e votojn. Nga ana tjetr, ai ka vn 90 milion nga parat e tij n fushatn pr tu rizgjedhur dhe i duhet medoemos q t jet optimist dhe kt optimizm tua jap edhe t tjerve, prndryshe lamtumir parat dhe posti. Vet Bloomberg duket sikur n njfar mnyre mishron Nju Jorkun. Sipas stat t tij, ai sht i shpejt, inteligjent, me nj temperament t mbar dhe pak megaloman. Pr shembull, ai preferon q t jetoj n shtpin e tij n Central Park n vend q t shkoj n rezidenc zyrtare t kryebashkiakut n East River, sepse mendon se kjo shtpi sht shum e vogl dhe jo sa duhet e sostikuar pr nj person si ai. Nga ana tjetr, ai nuk ua prton edhe sharjeve dhe sjelljeve arrogante kur dikush tenton ti dal prpara, ta kundrshtoj, apo ta sdoj. N raste t tilla, ai nuk prton t shaj dhe t ofendoj. Pr sa i prket ides q ekziston se Nju Jorku varet plotsisht nga Wall Street, Bloomberg shpesh sht kundr saj. Sipas tij, Nju Jorku sht edhe kryeqyteti i mods, i shndetsis, apo i medias. Vet ai sht nj nga personat m t fuqishm e me mbshtetje m t madhe mediatike. Siguria sht m e rndsishme se parat Nju Jorku i epoks s art t Wall Street ishte nj qytet egoistsh. Sot njerzit e pasur e t papun mund ti gjesh edhe tek u ofrojn ndihm t papunve t varfr, veanrisht n mensat e mdha t t vobektve q jan shtuar s teprmi q nga llimi i krizs. Lind pyetja nse paraja i bri njerzit narcizist dhe egoist a mos vall mungesa e saj do ti bj m t mir? Sipas vzhgimit t sociologve, pavarsisht nga problemet e mdha q ka shkaktuar kriza, nj pjes e njerzve kan lluar q ta vlersojn srish punn e zakonshme dhe t rregullt. N t shkuarn t gjith ishin t dhn vetm pas paras dhe pr t sakrikonin pushimet, qndrimin me familjart e madje edhe sigurin dhe shndetin e tyre. Por tashm gjithnj e m tepr ata po kuptojn se siguria sht m e rndsishme pr lumturin sesa pasuria. N t shkuarn, Nju Jorku prshkruhej si qyteti i perfeksionit dhe i madhshtis e i luksit. Gjithka duhet t ishte e prkryer, m e mira e mundshme dhe konkurrenca

N t shkuarn, Nju Jorku prshkruhej si qyteti i perfeksionit dhe i madhshtis e luksit. Gjithka duhet t ishte e prkryer, m e mira e mundshme dhe konkurrenca ishte vrastare. Njujorkezt nuk ishin kurr t knaqur. A mos vall kjo gjendje e tyre po ndryshon s bashku me statusin nanciar dhe me shembjen e bankave?

ishte vrastare. Njujorkezt nuk ishin kurr t knaqur. A mos vall kjo gjendje e tyre po ndryshon s bashku me statusin nanciar dhe me shembjen e bankave? A mos po vjen koha kur njerzit do t nisin t vlersojn m shum at ka bjn sesa at ka blejn? Situata nuk mund t konsiderohet ndr m t mirat dhe pr shumknd ajo sht n prkeqsim e sipr, por nj gj sht e sigurt q Nju Jorku nuk sht nj qytet q dorzohet dhe vet amerikant nuk shquhen pr nj qndrim t till ndaj vshtirsive. Nju Jorku, pavarsisht krizs dhe mbylljeve t mdha, vazhdon me t drejt t mbetet kryeqyteti i bots krijuese dhe kjo nuk mund t ndaloj brenda nats. Edhe sot e ksaj dite, shum t rinj t talentuar nga cepa t ndryshm t bots preferojn pr t ecur prpara dhe pr tu br dikushi pikrisht n Nju Jork. Dhe ata vijn pr t jetuar jo pr t vuajtur. Kta njerz dhe njujorkezt vet e din se dielli do t lind prsri dhe se idet e reja do t lindin mbi grmadhat e bots s vjetr e nga kto ide do t ndrtohet nj bot e re me vlera t tjera. Pr nj pjes t njujorkezve krizat shkojn e vijn dhe pas nj krize do t ket me siguri nj bum. Pr momentin qielli sht ende gri dhe nuk dihet ende pr sa koh do t vazhdoj kjo situat. Ndoshta muaj, vite? Njujorkezt sigurisht q duan ta luftojn t keqen. Ata asin dhe jan t bindur se imagjinata dhe kuraja do ti shptoj. Big Apple sht ende nj qytet dinamik me 8 milion banor q si nj gjigant i plagosur do t lpij plagt dhe do t gjej forcat pr tu ringritur srish.

shqip
20

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

NDRYSHE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

E dashura q keni pasur n gjimnaz, ose irti i shkurtr i harruar, mund t gjenden n internet dhe marrdhnia t rinis. Kjo sht tendenca e fundit e rrjetit social, q revista Time e ka pagzuar me emrin Retrosexual

KU SHT M SHUM I PRHAPUR Prqindja mbi totalin e prdoruesve Kanada 6,2% Britani e Madhe 9,5% Turqi 2,9% Afrika e Jugut 2,8% PRDORUESIT 132 milion n bot

N rizbulimin e dashurive t humbura

se nuk e keni harruar ende dashurin e par, mund ta krkoni n Facebook. Elise Garber betohet se nuk e bri me qllim: duke qen se punon gjat gjith kohs me kompjuter, po i tregonte nj kolegut t saj vetit e rrjetit social. Emri i par q i erdhi ndrmend ishte ai i t dashurit t par, t cilit i kishte dhn edhe nj puthje. Fatkeqi iu prgjigj. Kshtu Elisa Garber dhe Robin Harlan, nga nj at virtual, n nj takim real, e gjetn veten burr e grua, njzetedy vjet m von. menduria e fundit e internetit quhet retrosexual. Sapo revista e prjavshme Time ka botuar nj artikull pr kt fenomen n internet, kan lluar poteret. Duke qen se rrjeti sht cilsuar pa kuj, zhvillimi i fenomenit retrosexual ka br q

Ka edhe nga ata persona q planikojn nj fundjav pr tu ritakuar me t gjitha ish t dashurat
faqja m e klikuar e internetit Facebook t bllokohej. Ky ishte nj fenomen m vete. Me 340 milion vizitor, Facebook-u sht tashm nj superkomb. Prve shtimit t numrit t antarve, po rritet edhe mosha e tyre. Dikur numri i t rinjve q klikonin n faqen e Facebook-ut ishte jashtzakonisht i lart, ndrkoh q sot sht shndrruar n nj klub ku gjenden edhe breza m t rritur. N mars t ktij viti, prdoruesit me mosh nga 26 deri n 44 vje, kan qen m t shumt n numr se ata nga 18-25 vje. Gjithashtu, duhet t dini se nse jeni pjes e Facebook-ut, nj nga tre miqt tuaj sht mbi 35 vje. Pra, pikrisht mosha ku sht fokusuar edhe prcaktimi i fenomenit retrosexual. Termin e ka shpikur Boston Phoenix dhe prej ktu ka nisur edhe krkimi i dashuris q i prket t kaluars. sht br

me vajzn q i kam dhn puthjen e par? Ose e dashura q zura gjat pushimeve verore? Ku mund t jet tani djali q njoha n kamping? Ja ku lloi prsri loja e Sliding Doors: sa her e kemi pyetur veten se si do t ishte jeta jon nse... Pikrisht kjo kureshtje sht arsyeja q na bn t krkojm n Facebook, shpjegon W. Keith Campbell nga Universiteti i Gjeorgjis, i cili ka shkruar nj libr t titulluar Narcisizmi epidemik. Kelly Kat r i n a Hi l d e b r a n d t i drgoi nj mesazh n Facebook Kelly Carl Hildebrandt duke i br t ditur (mos qeshni kur ta lexoni) se kishin t njjtin emr. Pas ktij mesazhi ifti prfundoi n altar. Ju duket menduri? Sigurisht q ky sht nj rast i veant, por n krkimin e dashuris s vjetr ka ende iluzion pr romanc, ose dshir pr aventur, si ajo q e shtyu Jillian Stein, 30 vje, i cili punonte n nj kinema t Los Anxhelos, t zhytej n nj fundjav t qet takimesh n Florida. Ai kishte planifikuar t bnte nj turne takimesh me ish t dashurat e tij, q i kishte rigjetur n Facebook. Sa pr tiu br me dije: me t dashurn e par q tashm ishte martuar, u puth e u prqafua, me t dytn u ledhatua dhe me t tretn shkoi n shtrat. Kndshm, apo jo? Por mos krijoni iluzione t kota, sepse jo gjithmon gjrat prfundojn kaq mir. Dje pr shembull, nj bloger nga ikagoja, e pasionuar pas lmave vizatimor japonez, thoshte me keqardhje: Retrosexual, dashurit e ricikluara. Ah sa keq! Dashurit e mia t vjetra as q e prdorin kompjuterin....

10 kshilla pr t prdorur Facebook-un

1 Klikoni n faqen Facebook (http:// facebook.com) 2 Bni regjistrimin dhe krijoni nj adres tuajn 3 Krijoni prolin: shkruani karakteristikat tuaja, statusin, interesat dhe informacionet e tjera 4 N e-mail (postn private elektronike) do tju vijn ftesa nse doni ta ndani prolin tuaj me t tjert 5 Kush pranon, bhet pjes e miqve t prolit, duke u treguar t gjithve kontaktet e tij 6 Prolet mbajn foto dhe video t regjistruara, t cilat mund t ndahen me miqt 7 Krijohen lidhje me prdoruesit e tjer pr interesa t prbashkta ose faresnore 8 Prdoruesit e nj komuniteti drgojn mesazhe pa qen nevoja t prdorin postn private 9 Nga miqt mund t marrsh lojra, teste, kuice, t cila mund t prdoren vetm nse drgohen edhe nga t tjert 10 Pr t fshir prolin, duhen ndjekur udhzimet e sajtit. Deri para pak kohsh t dhnat mbeteshin n databejzin e Facebook-ut

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

BOTE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

21

Tani duhet nj reform energjike n nancn botrore, q duhet aprovuar brenda viti, vazhdoi m tej Presidenti, duke treguar gjendjen shndetsore t ekonomis amerikane

Tani q Shtetet e Bashkuara t Ameriks po reformojn n mnyr agresive sistemin e kontrollit ton nanciar, do t prpiqemi q edhe pjesa tjetr e bots t bj t njjtn gj

Obama paralajmron: Reform n financn botrore

Situata po prmirsohet, por ekonomia do koh t shrohet

tuhia ekonomike m e keqe se Depresioni i Madh, q preku Shtetet e Bashkuara t Ameriks, ka nisur t zbutet, ndrsa ret e errta t s kaluars kan nisur t shprbhen. Kto ishin fjalt e para t Presidentit amerikan, Barak Obama, n fjalimin mbajtur n Nju Jork nj vit pas falimentimit t Lehman Brothers. Tani duhet nj reform energjike n financn botrore, q duhet aprovuar brenda viti, vazhdoi m tej ai, duke treguar gjendjen shndetsore t ekonomis amerikane. Nj vit m par, situata ishte e rnd, tregjet ishin n gjendje t lir dhe shum shpejt pasojat dramatike dhe kriza prfshin ekonomin e gjith globit.. Tani q Shtetet e Bashkuara t Ameriks po reformojn n mnyr agresive sistemin e kontrollit ton financiar, do t prpiqemi q edhe pjesa tjetr e bots t bj t njjtn gj, tha ai, duke kujtuar se sekretari i thesarit, Timothy Geinther, ka zhvilluar nj sr takimesh me kolegt e tij ndrkombtar. Q sistemi nanciar ta marr veten plotsisht, na duhet koh, por fal masave t marra deri tani po nisim t kthehemi n normalitet. Por m duhet tju them se kjo nuk duhet t na knaq. M tej, Presidenti amerikan vazhdoi: Nuk duhet t lejojm q historia t prsritet dhe nuk do t rikthehemi n ditt e veprimeve t pamatura dhe babzis s pakontrolluar t krizs, ku shum ishin t motivuar vetm nga oreksi pr bonuset. Wall Street nuk duhet t ndrmarr rreziqe pa menduar mir pasojat e asaj ka mund t ndodh. Ai nuk duhet t mbshtetet te nj shptim i ri publik n rast krize. Pr kt arsye kemi nevoj pr rregulla m t forta. Shqetsimet e tij n veanti jan pr situatn e brendshme: Pr fat t keq, ka disa njerz n industrin nanciare q po e interpretojn kt moment n mnyr t gabuar. N vend t msojn leksionet nga falimentimi i Lehman dhe nga kriza nga e cila po dalim ngadal, kan vendosur ti injorojn. Por n kt mnyr nuk vn n rrezik vetm veten, por gjith kombin ton. Kjo sht prova shtoi Obama - e nevojs s ndryshimit t rregullave, t ndihmuar edhe nga fakti se disa pothuajse u jan rikthyer praktikave t vjetra. Nj vit m par eksperimentuam se si tregu mund t gaboj, se si mungesa e rregullave t domosdoshme mund t oj n tepri dhe abuzime. Pas nj viti sht thelbsore t aprovohen reformat q do ta pengojn nj kriz si kjo t prsritet. N fund ai i lutet Wall Street-it t gjej ndjenjn

e prgjegjsis dhe fuqin t mbshtes rritjen ekonomike, sidomos pasi shum banka e morn veten nga kriza fal ndihms s qeveris. Shum prej kompanive q sot e kan marr veten dhe po shprehin shenja

t qarta t shrimit i kan nj borxh t madh amerikanve. Pr kt arsye u bj thirrje bankave t ndihmojn familjet q krkojn modifikim t huave n kuadr t planit t prezantuar nga administrata. Duhen ndihmuar

kompanit e vogla q kan nevoj t dshpruar pr nancim. N fund ai garantoi se do t jen rregullat dhe reforma energjike n botn nanciare q do ti garantoj qytetart t mos paguajn m pr gabimet e tyre.

Osama Bin Laden, srish mesazh pr popullin amerikan

11
minuta pr t kujtuar 11 shtatorin. Bin Laden sht rikthyer pr t krcnuar n nj mesazh audio tre muaj pas regjistrimit t fundit. Sheiku i terrorit u shfaq n internet vetm tri dit pas 11 shtatorit. N mesazhin e titulluar Deklarat pr popullin amerikan, Osama Bin Laden thot se Presidenti amerikan, Obama, sht i pafuqishm dhe i paaft pr t ndalur luftn n Irak dhe Afganistan. O popull amerikan, ju as sot pr tju kujtuar shkaqet e 11 shtatorit dhe at ka pasoi pas ksaj, si luftra dhe veprime tiransh dhe pr tju folur se ciln rrug duhet t ndiqni pr t zgjidhur kto probleme. N veanti dua tju kujtoj rolin atyre q u goditn nga kto ngjarje dhe tani krkojn hapjen e hetimeve pr t njohur shkaqet, theksohet n pjesn e par t regjistrimeve. M tej, ai sulmon ashpr Presidencn e re, ku, sipas tij, n Amerik asgj nuk ka ndryshuar. Ai paralajmroi se ka ardhur koha q amerikant t lirohen nga frika, terrorizmi ideologjik i neokonservatorve dhe Izraeli. Arsyeja e mospajtimit me ju qndron te mbshtetja ndaj aleatit tuaj Izraelit, bashk me t cilin po pushtoni Palestinn. Nse reektoni pr situatn ku ndodheni, do t kuptoni se Shtpia e Bardh sht pushtuar nga nj grup njerzish dhe prandaj duhet liruar ajo e para. Sheiku duket i informuar mbi t gjitha dyshimet e opinionit publik amerikan: Nse zgjidhni shptimin dhe fundin e lufts, n Afganistan dhe Irak, ashtu si thon sondazhet, ather edhe ne do t jemi t gatshm tju prgjigjemi.

Sheiku

Gjermani

Pr shum gjerman, ai ishte nj debat pa tues, pa pasion dhe i mrzitshm

Dueli i mrzitshm Steinmeier-Merkel Rivalt, t rezervuar n sulmet ndaj njri-tjetrit

E
dhe pse mendohej t ishte nj debat i ndezur q do t ndiqej nga 20 milion gjerman, ai i djeshmi nga shum prej tyre u konsiderua i mrzitshm, pa pasion dhe pa fitues t qart. Socialdemokrati Frank-Walter Steinmeier dhe kristianodemokratja Angela Merkel, dy kandidatt kryesor n zgjedhjet e 27 shtatorit prball njeri-tjetrit u treguan m t rezervuar se kurr duke ln t hapur srish edhe mundsin e vazhdimit t koalicionit. Edhe pse nuk kryeson n sondazhe, Steinmeier, sipas shum analistve, u tregua m agresiv se Merkel, ndonse debati u karakterizua nga nota mrzie. Katr ishin temat kryesore pr t ciln foln dy rivalt: ekonomia, shtja Opel, programi brthamor dhe nevoja pr t vendosur kuzime n pagesat e menaxherve t bankave. N t gjitha kto raste kandidati i SPD (Partia Social Demokrate) dhe braktisur koalicionin e madh me socialdemokratt. Nj prej shtje ku Steinmeier, 53 vje, ka sulmuar Merkelin, ka qen ajo e pagesave t bankierve. Ai i ka krkuar asaj jo m rregulla t thjeshta ndrkombtare, por kuzime t vrteta ndaj rrogave t tyre. Nse m kujtohet mir CDU dhe FDP kan marr donacione nga kompani dhe banka pr nj shum prej 3 milion dollarsh, ndrsa SPD pr 200 mij euro. N fushn brthamore, SPD krkoi konrmimin e objektivit pr mbylljen e centraleve brthamore brenda vitit 2020. Nga ana tjetr, Merkel iu prgjigj se objektivi i saj sht t prdor energjin brthamore vetm si nj ur n pritje q energjia e rinovueshme t jet e prdorshme kudo n mnyr q t lejohet mbyllja e centraleve brthamore. Steinmeier ka kritikuar edhe premtimin e CDU pr t ulur taksat sapo t vij n pushtet me FDP-n. sht nj shtje besueshmrie, duke par rritjen e borxhit pr shkak t krizs ekonomike, tha ai. Duke sulmuar ministrin e saj t Jashtm Merkel u prgjigj: Duhet t vendosim nse do qndrojm duarkryq dhe t jemi t pranishm n nj rnie t vazhdueshme t t ardhurave apo n mnyr paradoksale do t ndihmojm rritjen, duke reduktuar disa taksa pr t motivuar puntort. Dje n mbrmje, shum vzhgues kan deklaruar se debati, q zgjati 90 minuta dhe sht i vetmi i parashikuar pr kt fushat elektorale, ishte i mrzitshm . Fitoi Steinmeier sepse arriti t tregoj diferencat mes CDU dhe SPD, than disa politolog gjerman. Pr shum t tjer, kjo betej prfundoi n barazim, edhe pse ministri i Jashtm u tregua m i sigurt n ato ka tha. Analistt mendojn se rezultatet forcojn mundsin e rikthimit t nj koalicioni t madh.

ministri i Punve t Jashtme, ka tentuar ta vr kancelaren Merkel me shpatulla pas murit. N veanti, pr rastin e gjigantit t prodhimit t makinave, t shptuar me parat publike, ka paralajmruar: Imagjinoni sikur n qeveri t kishte pasur nj aleanc

demokristiane-liberale, n vend t nj aleance me SPD, ather Opeli do t kishte vdekur. Kancelarja Merkel, 55 vjee, po bn fushat elektorale me objektivin pr t qen n pushtet edhe disa vjet t tjera, por ksaj here me nj koalicion CDU-FDP, duke

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

22

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Dajti kmbngul: Polict mu dukn si grabits

Autori i vrasjes s pessht merret n pyetje nga prokuroria pr her t par
SOKOL OBO

rokuroria e Krimeve t Rnda ka marr dje n pyetje autorin e vrasjes s pessht n qytetin e Durrsit, Dritan Dajtin, i cili ka kmbngulur para hetuesve t shtjes se nuk i ka njohur personat q po i afroheshin, pasi nuk kishin asnj mjet identikimi. Prreth dy or Dajti u sht prgjigjur pyetjeve t grupit hetimor, ndrsa ka luajtur lojn q ka prgatitur me avokatin e mbrojtjes, duke ngritur srish alibin q personat q kishte par i ishin dukur si grabits, pasi me vete pretendon se kishte 150 mij euro. Dshmia Dajti ka pranuar t as pr her t par ligjrisht pr masakrn e Durrsit, ku mbetn t vrar katr punonjs policie. N katin e dyt t Spitalit t Burgut n Tiran, Dajti ka zhvilluar dje nj seanc pyetjesh me prokurort, n prani t avokatit t tij, Arben Qeleshi. Edhe n kt rast, Dajti ka qndruar prgjat dy orve i shtrir n nj barel, ndrsa n dispozicion t hetuesve, Spitali i Burgut i kishte vn nj mjek, nse gjendja e t pandehurit mund t prkeqsohej. Sipas informacioneve nga Spitali i Burgut, Dajti ka pranuar t as sipas interesit t tij pr ngjarjen e shtat gushtit n qytetin e Durrsit. Ai ka rmosur n procesverbalin e prokuroris se ditn e ngjarjes ishte bashk me shokt dhe n nj moment kishte par nga dritaret e automjetit q udhtonte disa persona civil me maska dhe t armatosur. Autori i vrasjes s pesfisht thot se

n kt moment pandehu se do ta vrisnin, pasi me vete pretendon se kishte 150 mij euro. M pas ka vazhduar pr hetuesit e shtjes, t cilt kan mbajtur shnim t gjith alibin e tij, se nuk ka dgjuar asnj thirrje ndal, policia! dhe m pas, pr tu vetmbrojtur ka prdorur nj pistolet dhe gjithka ka mbaruar pas disa sekondash. Ai thot se njerzit q e kishin rrethuar i ishin dukur si nj band kriminale, pasi dispononte nj shum t majme me vete dhe nga frika e nj grabitjeje apo eliminimi zik ka reaguar n at mnyr. Para hetuesve Dajti nuk ka pranuar t shpjegoj mnyrn e vrasjes

s katr punonjsve t policis, nse ka qlluar ai apo personat q kan qen n automjet. Prokuroria Prokuroria e Krimeve t Rnda deklaron se punonjsit e policis q ishin ngarkuar me detyrn pr arrestimin e Dritan Dajtit kan pasur shenja t Policis s Shtetit gjat operacionit. Megjithse me nj autovetur civile dhe me maska n kok, drejtuesi i operacionit, Festim Xhani, u ka br t qart personave q ndodheshin n Tuareg se ishte punonjs policie, duke deklaruar ndal, policia. Informacionet e prokuroris hedhin posht n mnyr

kategorike pretendimin e Dajtit, sipas t cilit punonjsit e policis me maska dhe t armatosur i ngjasonin me nj band kriminale. Akuza pohon se viktima Xhani kishte afr trupit dokumentin e policis, ndrsa punonjsit e tjer t policis, q mbetn t vdekur, kishin t shkruar n bluz policia. N lidhje me skenn e ngjarjes, prokuroria thot se sht pothuajse e zbardhur, pasi disponon prova se punonjsit e policis kan pasur mjetet identikuese t policis, duke rrzuar n kt mnyr alibin e personit q dyshohet se ka ekzekutuar pes persona n mesditn e 7 gushtit n qytetin e Durrsit.

Devijimi i linjs

Trak shqiptarsh nga Serbia n Itali

j rrjet i trakut t qenieve njerzore nga Shqipria n drejtim t Italis sht shkatrruar dy dit m par. Lajmi sht br i ditur nga media italiane, q i sht referuar gazets serbe Glas Javnosti. Sipas tyre, policia ka zbuluar kt rrjet q merrej me trakun e njerzve dhe n t ishin t prfshir shqiptar, serb dhe boshnjak. Ata bnin trakun e njerzve nga Ballkani n drejtim t Europs, nprmjet territorit t shtetit serb. Aksioni i policis msohet se sht br n Nova Varos, n rajonin e Sangiaato, n jug t Serbis. Sipas tyre, n nj makin jan ndaluar disa persona, katr shqiptar, prej t cilve tre minoren dhe pa asnj lloj dokumenti. Policia serbe ka br t ditur se klandestint kan deklaruar q ishin nisur n drejtim t Italis, duke kaluar nga Shqipria n Mal t Zi dhe m pas i kishin drguar n Serbi. Ata kishin deklaruar se do t shkonin te t afrmit e tyre. Por n Nova Varos jan bllokuar nga policia. Sipas medias, rruga e klandestinve q nis nga Shqipria vijon mes prmes Serbis, nprmjet lumit Drin, kalon n Bosnj, Kroaci, Slloveni, pr t prfunduar n Itali. Pr t kaluar n Itali msohet se klandestint paguajn shuma t mdha, q shkojn deri n 3500 euro pr person. Parat m pas ndahen mes t gjith antarve t grupit, q ndodhen n vende t ndryshme t Europs. B. G.

Parandalimi

Vazhdojn gjobat pr kundrvajtsit e rrugs

Pranga 18-vjearit Jeton Deliallisi, banues n Maminas t Durrsit

Tiran

Vdes kalimtari n autostrad, arrestohet autori i aksidentit

P
olicia e kryeqytetit arrestoi autorin e aksidentit t rnd t ndodhur mbrmjen e 12 shtatorit n autostradn Tiran-Durrs, ku nj person u godit llimisht nga nj motor e m pas nga dy automjete. Burime zyrtare nga policia than se sht arrestuar 18-vjeari Jeton Deliallisi, banues n Maminas, Durrs, pr shkak se m dat 12 shtator 2009, duke qarkulluar n autostradn Tiran-Vor, n afrsi t fshatit Yrshek, duke drejtuar motorin tip Gilera, pa targa, dyshohet se ka aksidentuar kmbsorin Saliko Rasim Kambolli, 70 vje, lindur n Kor dhe banues n Domje, Tiran. Fillimisht dyshohet se i aksidentuari sht prplasur nga ky motor dhe m pas sht goditur dhe nga dy automjete t tjera q po qarkullonin n autostradn Tiran-Durrs, tha policia. Sipas saj, automjeti tip Volsvagen Sharon, me targa TR3750P, me drejtues shtetasin Avdul Besnik Ze, 42 vje, banues n Sauk t Tirans, mjet i cili pasi ka goditur 70-vjearin, ka ndaluar n mesin e korsis e si pasoj sht goditur nga pas nga nj tjetr mjet, tip Opel, me targa TR0699P, q drejtohej nga shtetasi Orges Vasil ungo, 24 vje. Pr pasoj t ksaj prplasjeje ka gjetur vdekjen e menjhershme 70-vjeari Saliko Kambolli, si dhe jan dmtuar drejtuesi i motorit, Jeton Deliallisi, pasagjeri i motorit Leonard Bala, 18 vje, t cilt ndodhen n Spitalin Ushtarak Tiran jasht rrezikut pr jetn, si dhe sht dmtuar lehtsisht pasagjeri n automjetin tip Opel, 26-vjeari Alban Brovina. N vendin e ngjarjes, nga grupi i posam hetimor i prbr nga shrbimet e Policis Rrugore Tiran, si dhe nga Specialist t Hetimit t Aksidenteve, u kryen t gjitha veprimet hetimore dhe procedurale, ndrkoh q materialet i kaluan Prokuroris s Rrethit Gjyqsor Tiran, n ngarkim t shtetasit Jeton Besnik Deliallisi, pr veprn penale t Shkeljes s rregullave t qarkullimit rrugor, parashikuar nga neni 290/1 i Kodit Penal, ndrsa shtetasi Avdul Ze do t ndiqet n gjendje t lir, tha policia. B. G.

dhe dje kan vijuar masat e policis rrugore pr parandalimin e aksidenteve, ku jan shnuar gjithsej rreth 1436 gjoba. Shrbimet e Policis s Tirans nn drejtimin e drejtuesve t Policis s Tirans po vazhdojn me intensitet punn pr parandalimin e aksidenteve n rrug dhe n krijimin e lehtsirave pr lvizjen e lir t mjeteve, n prputhje me legjislacionin rrugor, me qllim parandalimin dhe uljen e aksidenteve rrugore. N kt kuadr, kontrolle t shumta po ushtrohen n drejtim t vendosjes s rripave t sigurimit, kasks mbrojtse, kontrollit t shpejtsis, prdorimit t alkoolit nga drejtuesit e mjeteve dhe parkimet e gabuara. Po ashtu, kontrolle t vazhdueshme do t ushtrohen kryesisht pr parkimet e gabuara, apo parkimet dyshe n akset e qytetit t Tirans. Kshtu, ditn e djeshme, n Qarkun e Tirans jan konstatuar dhe vendosur 1436 masa administrative me vler 1 milion e 378 mij lek. Policia e Tirans sheh si domosdoshmri mirkuptimin dhe mbshtetjen e opinionit publik duke ftuar t gjith prdoruesit e rrugs n ndrgjegjsimin pr t zbatuar me korrektsi normat e sjelljes gjat drejtimit t mjetit dhe rregullat e legjislacionit rrugor, t prcaktuar n Kodin Rrugor. Pr nj periudh njjavore, nga data 6 shtator deri m 11 shtator 2009, nga shrbimet e Komisariatit t Policis Rrugore Tiran, Patrullat e Prgjithshme dhe Shrbimet e Komisariatit t Policis Kavaj jan konstatuar dhe vendosur 8073 masa administrative, t cilat arrijn nj vler prej 4 milion e 777 mij lek. Sipas policis, nga analiza rezulton se gjobat m t shumta jan vendosur brenda qytetit, rreth 5684 gjoba, me vler 4 milion e 221 mij lek. Ndrsa jasht vijs s verdh jan vendosur 2389 gjoba, me vler 556 mij lek. Policia tha se gjat javs jan pezulluar edhe 36 leje drejtimi pr automjete. B. G.

emi sulmuar dhe jemi rrahur nga nj grup personash t veshur me ngjyr t gjelbr. Ky sht denoncimi i dy shtetasve shqiptar q punojn si kamerier n nj restorant mbrapa sheshit San Marko n Venecia. Episodi i ndodhur dy dit m par sht konrmuar dje nga Kuestura e Venecias, si dhe u njoftua nga kshilltari komunal i t gjelbrve, Beppe Caccia, pr t cilin ngjarja sht nj agresion i qart me motive raciste e vn n jet nga militant t Lega Nord. Dy kameriert q kan marr plag t rnda, por sipas mjekve jasht rrezikut pr jetn, jan shprehur se do t paraqesin padi bashk me pronarin e restorantit. Ata do dshmojn se kan pasur nj prplasje verbale me fjal pak para se t ndodhte agresioni zik. Nga t njjtat burime msohet se dy dit m par, rreth ors 11:40, n lokal hyri nj djalosh

Dhunohen dy kamerier: Na sulmuan se jemi shqiptar J

rreth t tridhjetave, i dehur, q kishte vjedhur nj bluz me sloganin e Partis Lega. Ai n llim nisi t godiste me grushte vitrinn e restorantit. N kt koh, nj prej kamerierve, me kombsi shqiptare, shkoi pr ta larguar. Pas krkess pr largim, nisn fyerjet. far dreqin doni, m jepni t shoh lejet e qndrimit tuaj. N at koh situata degjeneroi. Hyn m pas n restorant edhe 7-8 persona t veshur me t njjtat bluza dhe m pas nisi nj situat e frikshme, tregojn puntort. Ata hodhn posht shishet me birra, prmbysn e shkatrruan karrige e tavolina, duke shkaktuar nj rrmuj n gjysmn e lokalit. Kishim vrtet frik, tregojn dshmitart. Agresioni m pas kulmoi me goditjen me shishe t kamerierit shqiptar. M pas agresort u larguan dhe u prfshin n manifestimin q po mbante Partia e Lega-s n ato momente.

Itali

Sherri

I dmtuari rrahu me grushte autorin e moshuar

Konikti pr rrugicn, plagoset nj 26-vjear

lagoset nj 26-vjear me ifte, pasi rrahu nj t moshuar. Ngjarja ka ndodhur mesditn e djeshme n Tiran, ndrkoh q policia ka shoqruar autorin e ngjarjes. Sipas t dhnave policore, ngjarja ka ndodhur pr motive pronsie. Uniformat blu tregojn se dje n drek Genci Bolloshani, bashk me nj t afrm t tij, kan shkuar pr t sqaruar nj debat me Fatmir Doin, 65 vje. I moshuari kishte betonuar nj rrugic pran baness s tij dhe Bolloshanit, e pr kt Bolloshani ka krkuar sqarime pse nuk ishte pyetur. N konikt, Bolloshani 26-vjear ka goditur Doin disa her me grushte. M pas, 65-vjeari ka hyr n banes dhe ka marr iften q mbante me leje, duke qlluar ndaj t riut. 26-vjeari ka mbetur i plagosur, ndrkoh q policia, e cila ka mbrritur n vendin e ngjarjes, ka nisur punn pr sqarimin e plot t ksaj ngjarjeje. Ble. Gi.

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

24

SOCIALE
Shkurt
PRESIDENTI

REPORTAZH/ N shkollat e Tirans, n ditn kur nxnsit eln vitin e ri t msimeve 2009-2010

Dita e par e shkolls, ulen n banka 650 mij nxns

Lule t freskta pr msuesit, veshje me ngjyra, anta t mdha pr fmijt e vegjl
LORINA MIXHA

Topi uron hapjen e vitit t ri shkollor

residenti Bamir Topi, s bashku me Zonjn e Par, Teuta Topi, uroi dje nxnsit dhe msuesit n mbar Shqiprin dhe kudo ku msojn shqiptart me rastin e hapjes s vitit t ri shkollor 2009-2010. Kreu i shtetit shqiptar e bri kt urim duke u rikthyer n shkolln 9-vjeare Servete Mai, ku ka kryer arsimin fillor. N fjaln e tij, Topi tha se sot prjetojn emocione t veanta, sidomos ata q ulen pr her t par n bankat e shkolls. Ai theksoi se kjo dit sht jo vetm simbolike, por edhe shum motivuese, pr t gjith ne q festojm s bashku fillimin e mbar t vitit t ri akademik 2009-2010. Presidenti nuk i ka fshehur emocionet q ndodhej srish n oborrin e shkolls kur kishte luajtur, ka kaluar 8 vjet t jets s tij.

j mngjes plot me ngjyra, me zra fmijsh, me puthje dhe prqafime, por edhe me shum emocione. Dje, n rrugt e kryeqytetit, trafiku sht bllokuar kryesisht m pran shkollave, gjimnazeve apo n vendet ku kalonin fmijt. Probleme ka pasur edhe me trafikun njerzor. Edhe trotuaret kan qen t mbushura plot, ku fmijt t kapur pr dore nga prindrit kan rendur pr t gjetur klasn, msuesen, bankn ku do t ulen pr nj vit me radh. Veshje plot ngjyra, modele floksh t kapura me karfica, fjongo, kapse, rrath me ngjyra, fustane me flutura, xixa, lule e vajza q dukeshin si mafishe. N ditn e par t shkolls, prindrit ose kan shkuar me vones n pun, ose kan marr leje, vetm e vetm pr t uar fmijt e klasave t fillores n shkoll. Edhe pse kan qen t shoqruar nga prindrit, prsri, emocionet e fmijve q shkuan dje pr her t par n shkoll kan br q zemrat t rrihnin fort, pr kt hap t rndsishm. Kjo dit do t mbahet mend e do t vendoset n albumin e fotografive si nj nga ngjarjet m t bukura dhe t rndsishme n jet. Dita e par Dje, n ditn e par t eljes s vitit shkollor, Ministria e Arsimit ka njoftuar se numri zyrtar i nxnsve t arsimit parauniversitar, t cilt jan ulur n bank, sht 650 mij. Rreth 50 mij jan vetm voglush q jan ulur n bankat e klass s par. Kjo sht edhe

t gjith ata q nuk kan ditur ende t lexojn orn e dors apo t murit, pasi ende nuk ia kan marr dorn ktij msimi. M t liruar kan qen ata me orn elektronike n dor, pasi informacioni jepet i shpejt pr t gjith ata q pyesin: Sa sht ora?. N listn e fjalimeve pr urimin e dits s par t shkolls, pas ministrit t Arsimit, jan renditur edhe urimet e Presidentit t vendit, Bamir Topi, si dhe Kryeministrit Sali Berisha. Sakaq, pa dashur t prishim atmosfern e gzuar t ksaj dite, pr t gjith fmijt, nj problem i evidentuar edhe n ditn e par t shkolls, kan qen mungesa e librave. Nj pjes e librave nuk kan qen gati dhe ende nuk jan bler, pavarsisht se sot zyrtarisht mbaron festa e eljes s vitit akademik dhe nisin ort normale t msimit. Nj tjetr problem mbeten klasat e mbingarkuara me shum nxns.

URIMI

Topalli: Do t pajisim do nxns me kompjuter

ryetarja e Kuvendit ndau dje gzimin dhe emocionet e dits s par t shkolls m nxnsit e shkolls nnt vjeare Misto Mame, n Tiran. Duke takuar e prshndetur nxnsit dhe msuesit e ksaj shkolle ajo e cilsoi kt dit si m t rndsishmen, n jetn e nj t riu. Pr Kryetaren e Kuvendit msuesit meritojn vetm mirnjohje pr misionin e tyre fisnik n edukimin e brezave t rinj. Msuesi tha ajo, ka rrezen m t gjat t ndikimit dhe influencs n jetn e nj njeriu, ndikim i cili asnjri prej nesh nuk e di kur mbaron. N kt dit t par t shkolls Kryetarja e Kuvendit u bri nxnsve edhe nj premtim. Do t bjm t pamundurn, tha ajo, q brenda nj kohe t shkurtr, secili prej nxnsve do djal, do vajz t ket kompjuterin e vet personal.

Klasat, me pak nxns

Shkollat e reja n prvojn e msimdhnies

es luleve, gzimeve, lotve dhe urimeve pr nj vit t mbar shkollor ka nisur dje dita e para e shkolls pr shum nxns. M t qet dhe m pak t zhurmshme kan qen shkollat t cilat jan hapur prej pak vitesh. Vitin e kaluar, n kryeqytet, u hapn katr shkolla t reja, nj prej t cilave sht edhe At

Zef Pllumbi, e vendosur n zonn e Selits. E ndrtuar plotsisht sipas parametrave bashkkohor me ambiente t bollshme, 26 klasa dhe 11 laborator msimi, shkolla i ka uruar mirseardhjen 600 nxnsve t saj. Numri i nxnsve n klasa ktu nuk i kalon 28, ndrsa maksimumi sht 32. Edhe pse sht shkoll e

re, gjithka funksionon pr mrekulli. T 26 klasat jan t rregullta dhe t pajisura me t gjith bazn e nevojshme materiale. Po ashtu edhe 11 laboratort jan n funksionim t plot, thot drejtoresha e shkolls, Hyrije Xhafa. Dje, n bankat e shkolls u uln pr her t par 85 voglush.

Emocionet e fmijve q shkuan dje pr her t par n shkoll kan br q zemrat t rrihnin fort, pr kt hap t rndsishm
kategoria q e ka prjetuar m bukur ditn e par t shkolls, duke treguar te t afrmit pr bisedn me msuesen, pr shokun e banks, i cili qante se donte mamin, apo pr ambientin q do ti rrethoj pr nnt muajt e ardhshm. Ashtu si sht edhe rregulli, nxnsit jan rreshtuar sipas klasave dhe me radh, me msuesen n krye, jan futur n klas pr t nisur orn e par t msimit. Foto me msueset, me prindrit, me gjyshrit, me shokt dhe shoqet. Foto me fustanin dhe rrobat e reja, me kpuct dhe antat me personazhet m t dashur t filmave multiplikativ. Klasat fillore Zilja q bie do 45 minuta pr t njoftuar mbarimin e nj ore dhe fillimin e ors tjetr, njoftuesja pr pushimin e shkurtr dhe pushimet e gjata, por edhe zhurma q ajo bn, ishte nj nga risit q kan zbuluar klasat e para. Tringllima e saj i ka br t buzqeshin, madje edhe t kujtohen se n kt faz t jets do tu duhet t bjn m pak teka, sepse ka disa rregulla q duhen respektuar. N siklet kan qen

Kontributi

Zvendsambasadorja dhe diplomat amerikan, t pranishm n ceremonin e prurimit

Kuov, qeveria amerikane rikonstrukton shkolln 9-vjeare

ditn e par t fillimit t vitit t ri shkollor n qytetin e Kuovs sht pruruar rikonstruksioni i shkolls nntvjeare Dshmort e Kombit, i mundsuar fal nj donacioni t qeveris amerikane. Investimi prej 67000 dollarsh u realizua nn kujdesin e Forcave t Komands Ushtarake t Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Dje n mesdit, n prurimin e ktij investimi, kan marr pjes zvendsambasadorja e Shteteve t Bashkuara t Ameriks, Deborah Jones, nnkoloneli i Forcave t Bashkuara t Ameriks, Martin Perimen, drejtori i Departamentit t Ndihmave Humanitar n Komandn Amerikane pr Europn, Charles Brady, pushtetar lokal, msues, nxns dhe prindr. N fjaln e saj prshndetse, drejtoresha e shkolls, Klotilda Thomai, falnderoi qeverin amerikane pr ndihmn financiare, ndrsa, kryetari i bashkis, Artur Kurti,

PRSHNDETJA

u shpreh se investimi ndihmon n zhvillimin e arsimit 9-vjear, por sht dhe nj kontribut monumental pr nj nga lagjet m t populluara, si sht ajo 1 Maji. Duke e nisur fjaln e saj prshndetse n gjuhn shqipe,

prfaqsuesja e lart e shtetit amerikan, znj. Jones, theksoi se ky projekt prfaqson angazhimin e SHBA-s dhe t Forcave t Komands pr Europn, pr t mbshtetur dhe ndihmuar Shqiprin. Ajo vlersoi rn-

dsin q ka rikonstruksioni i ksaj shkolle n prmirsimin e cilsis s msimit, sikundr prmendi dhe ndrtimin e fushs s basketbollit nga grupi kontraktues, i cili do t bhet me shpenzimet e tij. Kolonel Martin Perimen cilsoi se krijimi i kushteve t mira n msimdhnien e fmijve lehtson msimin dhe i bn nxnsit m t zot pr t ardhmen e tyre. Rikonstruksioni i shkolls Dshmort e Kombit n Kuov sht kontribut i SHBAs pr popullin shqiptar, prmes bashkpunimit t Komands Europiane t SHBA-s dhe zyrs s mbrojtjes, ambasads amerikane Tiran. Shkolla Dshmort e Kombit sht ndrtuar rreth 15 vjet m par. Rikonstruksioni i saj ishte i domosdoshm, pasi godina ishte e amortizuar dhe n t nuk mund t kryhej msim n kushte normale. N kt shkoll msojn 260 nxns dhe japin msim 13 arsimtar. M.Haxhialiu

Berisha uron nxnsit nga Kavaja

ryeministri Berisha, ka zgjedhur shkolln e mesme profesionale 26 marsi n Kavaj pr t uruar ditn e par t vitit shkollor mbi 500 mij nxnsve n t gjith vendin. Kryeministri Berisha uroi t gjith fmijt dhe t rinjt shqiptar q dje u ulen n bankat e shkollave, nj vit t mbar dhe t suksesshm n rrugn e dijes. N prshndetjen drejtuar nxnsve, msuesve dhe prindrve t pranishm, kryeministri Berisha u shpreh se shkolla e mesme profesionale do t luaj nj rol shum t rndsishm n edukimin e t rejave dhe t rinjve t zons, duke iu dhn mundsin atyre t prshtaten me kushtet e tregut. Kryeministri tha se qeveria i ka kushtuar dhe do ti kushtoj nj rndsi kryesore reforms s arsimit dhe do t bj do prpjekje q fmijt shqiptar, t rejat dhe t rinjt e ktij vendi t shkollohen n kushtet m moderne.

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

25

Gripi i derrit, shkollat ende pa postera

Higjiena, n institucionet arsimore, uji vjen njsoj si n lagjet e Tirans, vetm tri her n dit
LORINA MIXHA

fati pr hapjen e shkollave m 14 u zbatua, ashtu si udhzuan autoritetet shndetsore n bashkpunim me autoritetet shndetsore. Nuk pati asnj shtyrje t dats zyrtare t hapjes s vitit t ri shkollor 2009-2010. Marrveshja pr t mos shtyr vitin shkollor u b n baz t dy pikave kryesore: situata e shprndarjes s virusit nuk paraqitej alarmante dhe masat kryesore mbrojtse do t ishin blindimi i shkollave me informacion sensibilizimi. Por n ditn e par t shkolls posterat informativ dhe fletpalosjet nuk kan qen gati. N muret e shkollave shkruheshin vetm mesazhe urimi si Mir se vini nxns t dashur, apo njoftime pr klasat dhe zhvillimin e msimit n ditt n vazhdim. Askund nuk dukeshin posterat ku prshkruheshin rregullat, udhzimet dhe t gjitha mesazhet sensibilizuese pr nxnsit lidhur me gripin e derrit AH1N1. Autoritetet shndetsore kan dhn siguri se do t afishohen s shpejti dhe fletpalosjet si dhe posterat ndodhen n periudh shumfishimi. Masat Ve udhzimeve, kshillave dhe direktivave, ajo q sht theksuar nga specialistt e Institutit t Shndetit Publik dhe q duhet t mbahet mend mir n rast se do t zbatojm rregullat pr t mos pasur nj shprthim epidemie, sht lidhur me higjienn dhe pastrtin n institucionet arsimore. Sipas direktivave, shkollat duhet t pastrohen dhe higjienizohen disa her n dit, higjiena personale dhe ajo vetjake duhet t jet kolona zanore gjat qndrimit t nxnsve n shkolla. Dezinfektimi i shkollave, larja e herpashershme e ambienteve t brendshme, higjiena personale e nxnsve si dhe mnyrat si t mbrohen nga prhapja e virusit AH1N1 jan masat e rekomanduara pr nj proces normal msimor dhe ruajtje nga shprthimi i epidemis. Higjiena personale dhe e ambientit duhet t jen n nj nivel t lart. Kur ka shenja klinike t gripit, mir sht q nxnsit t mos paraqiten n shkoll dhe t marrin nj kurim t kujdesshm n ambientet e shtpis, nn udhzimin e mjekut, sqaroi pak dit m par drejtori i Drejtoris s Shndetit Publik, n Ministris e Shndetsis Gazmend Bejtja. Uji, me orar Deri n afishimin e posterave dhe shprndarjen e fletpalosjeve, seancave kshillimore me mjekun e shkolls, nxnsve do t duhet t tregohen t kujdesshm vet pr higjienn vetjake, ndrkoh q prindrit duhet ti udhzojn ata pr t lar duart, pr t mbajtur peceta me vete, pr t mos pasur kontakte t afrta me fmijt e smur, si dhe pr tu paraqitur te mjeku n rast shqetsimesh shndetsore. Pr sa i takon sterilitetit n shkolla, direktiva e prcjell nga autoritetet shndetsore, ashtu si duket edhe n foton ilustruese, shprndarja e ujit n institucionet arsimore nuk sht 24 or por vetm 3 her n dit. Sanitaret mbushin ato pak en q ndodhen n banj. E m pas tualetin duhet ta prdorin dhjetra e qindra nxns. Kur ka uj tualetet mbahen hapur, n t kundrt ato mbyllen dhe mbahen me els deri n ardhjen e ujit. Uji, fshesa, shtupa jan t vetmet mjete me t cilat sanitaret do tu duhet t higjienizojn e sterilizojn ambientet msimore, korridoret e tualetet.

Takimet

Statistikat

Gjimnazistt, nj motiv m shum pr tu zbukuruar

r gjimnazistt, femra dhe meshkuj, dita e par e shkolls ka qen nj arsye m shum pr tu zbukuruar. Pr t bler gjra t reja, pr t lyer okt, pr t rregulluar thonjt apo edhe pr ta tepruar pak me lartsin e takave apo me ekstravagancn e rrobave. T paktn n ditn e par t shkoll, askush nga msueset nuk do t ket pasur vmendje pr t vendosur metrin pr t matur lartsin e takave, vizoren pr trashsin e vetullave, apo pr t kontrolluar nxnsit nse kan marr shami dhe kan prer thonjt. Dje n ditn e par t shkolls, nxnsit e shkollave t mesme kan prtuar nga rasti pr t pruruar veshjet e reja, ndoshta edhe pr t veshur rrobat m t bukura t ksaj vere. Modelet e okve kan qen t stiluara me kujdes, por edhe para pr t pir kafe, pr t ndezur ndonj cigare apo pr t shijuar ndonj mblsir ka pasur boll. Dje t afrmit nuk jan kursyer pr tu dhn nxnsve m shum para se kuota e zakonshme, me rastin e dits s par t shkolls. Pr m shum, tradita e kafeve pran shkolls, e muhabeteve, thashethemeve ka nisur sakaq... m t tensionuarit nisur edhe nga prgjegjsia q do t ken kt vit jan maturantt, t cilt m shum se nj vit shkollor do t ken pr t prballuar nj vit lufte...

N tre muaj, njmij raste me prostat t smur

Nj n dhjet shqiptar, probleme me impotencn

AH1N1

Deri m tani, vetm afishime t masave higjieno-sanitare

Fillimi i shkolls, pa masa konkrete pr gripin

I
nstitucionet arsimore jan t zbuluara prball prhapjes s virusit AH1N1, ose si njihet ndryshe gripi i derrit. Masat e marra deri m tani pr parandalimin e prhapjes s ksaj smundjeje kan mbetur vetm n letra, q do t thot nj udhzim i afishuar n letra t formatit A4 npr xhamat e dyerve kryesore t shkollave. Ndonse dje ishte dita e par e shkolls, nuk sht marr asnj mas konkrete dhe asnj inspektor nuk sht dukur npr shkolla. Kshtu n Fier, ndrsa n fund t muajit gusht, prfaqsues t Drejtoris s Shndetit Publik n bashkpunim me drejtues t Drejtoris Rajonale Arsimore kan kryer inspektim n shum shkolla, jo vetm q nuk kan mundur q t propagandojn pr plan masash kundr gripit t derrit, i kan gjetur shkollat, kopshtet dhe erdhet me nj munges t theksuar t kushteve higjieno-sanitare. Konfirmohet zyrtarisht si nga DRA-ja dhe nga DSHP-ja e Fierit se kontrolli i nisur n shkolla pr parandalimin e prhapjes s mundshme t virusit AH1N1 ka shnuar kyjen e dhjet institucioneve arsimore, vetm pr faktin e mungess s kushteve minimale higjieno-sanitare. Ndrsa n t gjitha shkollat e ktij rrethi, drejtues t tyre si dhe stafet pedagogjike jan shprehur se asnj mas nuk sht marr pr ti br ball ktij virusi q sot po krcnon mbar globin, e q prej ardhjes s tij n Shqipri ka prekur afro 40 persona. E njjta situat ka qen dhe n qarqe t tjera t vendit. Drejtues t Shndetit Publik n Kuks kan pohuar se pr disa jav do t vijojn fushatn e sensibilizimit pr higjienn, si dhe gripin e derrit me fletpalosje dhe me biseda t organizuara. Ndrsa n qytetin e Vlors, Drejtoria e Shndetit Publik ka pohuar se kontrollet pr virusin e rrezikshm do t nisin nga dita e mart. Kreu i ktij institucioni, Bruna Ndreu, ka pohuar se sensibilizimi do t konsistoj n shprndarjen e disa fletpalosjeve pr masat e gripit. Nse vrtetohet se nj nxns rezulton t jet pozitiv ndaj virusit AIHN1, ne si drejtori do t vendosim mbylljen e shkolls, ku nxnsi ka qen mbarts i virusit, ka pohuar Ndreu. Ndrsa n Elbasan dhe Berat, fakti se deri m tani nuk sht shnuar asnj rast me virusin A1HN1 ka br q situata t mos shihet si alarmante. N takimet me drejtort e shkollave t mesme dhe nntvjeare, prpos problemeve t fillimit t vitit t ri shkollor, kemi krkuar nga drejtuesit e shkollave nj informacion paraprak pr gripin e derrit, por gjithka e shkruar ka qen e bardh dhe nuk prbn problem gripi, ka pohuar Mimoza Matraxhiu, drejtoresh rajonale e Arsimit pr Qarkun e Elbasanit.

Bulqiz

Trmeti, 40 nxns mbeten pa msim T

paktn 40 fmij n zonn e prekur nga trmeti i s diels s kaluar, nuk kan pasur fatin t nisin vitin e ri shkollor 2009-2010, si t gjith bashkmoshatart. Trmeti shkatrrues prve dmtimit t qindra shtpive, ka shkatrruar edhe dy shkolla dhe nj qendr shndetsore, thot kryetari i komuns Gjoric, Xhelal Mera. Bhet fjal pr dy shkolla, ajo nntvjeare n fshatin Lubolesh dhe shkolla e ciklit t ult n erenecin e Poshtm, t cilat rezultojn t dmtuara dhe t pasigurta pr nisjen e msimit. Prparim Balla, banor i fshatit Lubolesh, thot se fmijt nuk i ka drguar n shkoll pasi ajo sht e shkatrruar plotsisht. Por, probleme n nisjen e vitit t ri shkollor kan pasur edhe gjasht fshatrat e tjer t komuns Gjoric. Madje edhe n Gjoric, qendr e ksaj komune, banort pohojn pr Shqip se fmijt e tyre nuk i jan gzuar dits s par t shkolls, si gjith t tjert. Ku ti bjm gati fmijt pr shkoll, n adra apo jasht n natyr. Ja shikoni, kemi ardhur pran komuns pr t siguruar nj adr pr t futur kokn dhe t blejm libra pr fmijt, por edhe librat nuk kemi ku ti blejm se pika e shitjes s tyre nuk sht hapur ende edhe pse msimi ka filluar, thon ata. Hy.Li.

Ditn Botrore t Prostats, mjekt shqiptar, ndr t tjera, kan nnvizuar dy probleme kryesore q kan meshkujt n vend: neglizhencn pr tu ekzaminuar dhe turpin pr t krkuar ndihm te mjeku n raste problemesh me gjndrn e prostats apo n rast disfunksioni ereksioni. T dyja kto probleme sjellin probleme n ift, n gjendjen psikologjike t meshkujve njkohsisht edhe rrezik pr probleme m t theksuara shndetsore si sht kanceri i prostats. Dje, shrbimi i urologjis pran qendrs spitalore universitare Nn Tereza ka referuar lidhur me problemet e meshkujve shqiptar lidhur me prostatn dhe impotencn. Sipas t dhnave t ktij shrbimi, brenda tre muajve jan paraqitur n kt shrbim rreth njmij raste t reja me probleme t prostats, ndrkoh q mes tyre nuk prjashtohen rastet e smundjeve t prsritura. Pr sa i takon shifrave t impotencs, 1 n 10 meshkuj kryesisht mbi moshn 50 vje kan probleme me impotencn. Ndrsa prostatikt kan probleme me neglizhencn n marrjen e informacionit dhe ekzaminimin, impotentt kan probleme pr t folur me mjekun dhe pr tu trajtuar. N rastin m t keq, kryesisht meshkujt e nivelit mbi mesatar jan n dijeni se mjeku q merret me problemet e impotencs quhet androlog dhe jo gjinekolog. Prostata Prostata sht nj gjndr tek meshkujt, q fillon t zmadhohet pas moshs 40-50 vje dhe shtyp kanalin e urins, duke dhn rregullime n urinim. Sipas mjekve t shrbimit t urologjis, kanceri i prostats mund t parandalohet nse pacientt ekzaminohen n koh. N Javn Europiane t Urologjis, specialistt shqiptar kan ngritur si shqetsim faktin se t smurt me kancer t prostats n vendin ton drejtohen shum von tek mjeku. Sipas referimeve t mjekve urolog, shum pak prej pacientve ekzaminohen kur kan kto rregullime, ndrkoh q, sipas t dhnave, vetm 10% e tyre i nnshtrohen trajtimit kirurgjikal. Tek ne pacientt vijn kur kan metastaza kryesisht n kocka, apo me dhembje n shtylln kurrizore q sht alarmi pr metastaza n kock, n mushkri. do burr mbi moshn 50 vje duhet t bj nj PSA, nj antigen q prodhohet nga prostata dhe prcaktohet n gjak, tha Mustafa Xhani, shefi i Shrbimit t Urologjis. Kanceri i prostats z vendin e dyt n Europ, pas atij t mushkrive, pr sa i takon vdekshmris tek meshkujt. Ai sht i shpesht pas dekads s 7, pas moshs 70-80-90 vje. Impotenca Referuar disfunksionit t ereksionit, sipas statistikave europiane, 1 n 10 meshkuj vuan nga impotenca seksuale, q mund t shfaqet me shenja t ndryshme. Shqetsues sht fakti se 80 pr qind e atyre q vuajn nga rregullimet e ereksionit nuk krkojn ndihm, kjo edhe n vende t zhvilluara t Europs, sqaroi Xhani. Mjeku nnvizoi se n vendin ton jan t pakt personat e moshave t reja q krkojn ndihmn mjeksore n kt drejtim. Problemet impotencs mund t shfaqen q hert t ndikuara nga nj sr faktorsh si t brendshm dhe t jashtm, stresi, konsumi i alkoolit dhe i duhanit ashtu edhe probleme t tjera shndetsore q lidhen me to. Mjekt u bjn apel meshkujve ti drejtohen andrologut q n shenjat e para pasi ekzistojn medikamente q prmirsojn gjendjen shndetsore, duke ndikuar edhe zgjidhjen e nj sr konfliktesh n marrdhnien n ift q vijn si pasoj e impotencs. L.Mixha

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

PERSONAZH
Fillimisht e nisa punn n nj kthin t vogl t marr me qira. Vendi ishte i ngusht. Me koh e dalngadal krijova klienteln time. Ne zanatinjt themi: puna e mir e bn vet pazarin

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

27

Artizani

Shteti duhet q ta parandaloj vrshimin e t ashtuquajturave prodhime artizanati t ardhura nga Kina me kontejner. Ato i shkatrrojn zejet tradicionale shqiptare

Usta ai

Fundi apo llimi i artizanatit?

N punishten e drugdhendjes, n kurin e Gjirokastrs s vjetr me t ren
ENGJLL SERJANI

sta ai sht nj mjeshtr i vrtet i drugdhendjes, q pr m shum se 25 vjet e ushtron kt profesion t lasht t vendosur midis artit dhe zanatit. Usta ai, 49 vje, emri i vrtet i t cilit sht Anastas Petridhi, zotron nj punishte t vogl t vendosur n katin prdhes t nj pallati t ngritur n kurin midis dy zonave q prfaqsojn dy qytetrime t ndryshme tashm t njohura t Gjirokastrs. Midis zons historike muzeore dhe pjess s re t qytetit me ndrtime t reja dhe arkitektur t ndryshme nga pjesa e vjetr. Ai punon bashk me t vllan, Plutonin 33 vje, por edhe i ndihmuar nga e shoqja Vasilika me djalin e tij 16 vje, Jorgon. N gjuhn e sotme mund t quhet pa frik nj biznes familjar, n krye t t cilit qndron Usta ai me mjeshtrin e tij. Ai ndrton modelet, realizon format artistike, gdhend pjest e vshtira q krkojn m shum mjeshtri, ndrsa t tjert pastrojn modelet me letr smerili, lyejn punt e prfunduara kur ato krkojn llak, sistemojn punt e prfunduara, komunikojn me klientt. Ustai punon e drejton, t tjert ndihmojn dhe n t njjtn koh msojn edhe zanatin e drugdhendsit. Kur hyn n punishten e Usta ait t duket sikur ke hyr n nj galeri t vrtet arti. N t gjitha muret dhe raftet e dhomave t saj gjen me dhjetra punime artistike t punuara dhe t prfunduara, ose n proces. Kur shikon kt mjeshtr midis artistit dhe zanatiut, me punishte vendosur n ku t dy qytetrimeve, vetvetiu t lindin mendime pr artizanatin, kt veprimtari tradicionale n zhdukje e sipr. A sht Usta ai i fundmi i zanatinjve drugdhends gjirokastrit, apo sht i pari n ringjalljen e artizanatit gjirokastrit? Nga zanati te biznesi N fakt Anastasi, ky artist i lindur i punimit t drurit, nuk ka mbaruar ndonj shkoll artistike. Ai ka mbaruar shkolln pr gjeologji-miniera n Prrenjas. Nse e pyet se ku lidhen dy profesionet, gjeologu me drugdhendsin, ustai qesh dhe thot: T dy kan si mjet pune ekiin, pavarsisht nga mnyra dhe qllimi pr t cilin prdoren. N vitet e fundit t regjimit komunist, kur pretendimet pr industri t rnd nisn t rrudhen e tkurren, n munges t nj vendi pune n profesionin e gjeologut, ai nisi profesionin e ri t gdhendsit t drurit, n ish-ndrmarrjen artistike. Pas ndryshimeve politike t viteve 1990, si shum ndrmarrje t tjera edhe artistikja u mbyll dhe pjesa m e madhe e mjeshtrve emigruan n Greqi dhe nuk u kthyen m n Gjirokastr. Nj pjes tjetr e tyre tjetr ndrroi zanat, nga drugdhends n marangoz t thjesht. Nuk kishte krkesa brenda vendit pr punime artistike druri se njerzit ishin ende t varfr, ndrsa n tregun e jashtm prodhimet nga Shqipria i krkonin jashtzakonisht lir. Edhe un u nisa llimisht n Greqi ku punova pr afro 11 vjet. Por kur pash se n Shqipri kishte nisur t rritej krkesa pr punime artistike druri u riktheva 7 vjet m par dhe ngrita kt punishte t vogl. Punojm familjarisht dhe jetojm disi, thot usta ai.

Rikthimi te zanati sht mjaft i vshtir, vazhdon rrmin e tij ustai. - Fillimisht e nisa punn n nj kthin t vogl t marr me qira. Vendi ku punoja ishte i ngusht. Me koh e dalngadal krijova klienteln time. Ne zanatinjt themi puna e mir e bn vet pazarin. Tregun dhe krkesat nuk i njihja, por kur dola me pun n disa panaire t artizanatit u orientova m mir. Tregu Ndrsa dgjojm mjeshtrin, q tregon dhe punon mbi nj rozet tavani t zbukuruar me motive floreale, hedhim nj vshtrim t shpejt mbi ekspozitn q na rrethon nga t gjitha ant. Diku disa rozeta, knde tavani t zbukuruara, korniza fotogrash, kuti t formave dhe madhsive t ndryshme pr mbajtjen e stolive, dhjetra ikona me motive biblike dhe portrete shenjtorsh etj. Cilat jan krkesat e tregut? i them ustait. Nga m t ndryshmet. Ndonjher m habisin me fantazin q kan klientt. Jan

Kshilla pr ringjalljen e tradits

ipas Usta ait, ngritja e nj qendre pr nxitjen e artizanatit n zonn muzeore pran Qafs s Pazarit, qysh n maj 2007 nga Organizata pr Ruajtjen dhe Zhvillimin e Gjirokastrs Historike n bashkpunim me Konfederatn e Artizanatit Shqiptar (KASH) sht nj iniciativ e mir, por pr mbrojtjen dhe zhvillimin e traditave lokale t arti-

zanatit dhe zejtaris duhen m shum projekte dhe iniciativa: Pr kurse msimi t zanateve t vjetra e t humbura, eljen e ekspozitave dhe panaireve pr demonstrime, praktika dhe njohuri t marketingut t antikuarve dhe artikujve artistike, shkmbim t prvojs, dhnien e kredive t buta, organizimin e konkurseve etj.

Historia

Gjirokastra, si dshmi e artit dhe zanatit tradicional

jektet e hershme t kultit, si n ikonostaset e kishave t Labovs s Kryqit, Sopikut, Saraqinishts, manastiret e Pepelit, Dhuvjanit dhe Ravens, teqen e Melanit dhe Zallit etj. Jan me qindra tavane, sergjene, dollap, oxhak, musndara, dyer, dritare, porta, shkall t punuara me mjeshtri nga artizant gjirokastrit, emrat e shum prej tyre mbahen mend ende dhe kujtohen m respekt edhe sot. Dikur kta artist t talentuar popullor nuk quheshin asi sot artizan, por thjesht usta, mjeshtr, kallajxhi, kova, bakrxhi, pavarsisht se ata mbartnin njkohsisht edhe art edhe zanat. Ndr m t hershmit kujtohen Idriz Guri, Mane Xhaxhiu, Koo Beruka, Kristaq Jerani, Dhimo Bashari, Tata dhe Ramo Shehu, Koo Bashari, Note abeli, Taqo Bashari. Edhe sot befasohesh nga kto dshmi t prkryera t artit t prpunimit t drurit. Fotograt, vizatimet dhe pikturat e tavaneve t gdhendura e zbukuruara n banesat e familjeve tradicionale t Zekateve, Hadratve, Skndulatve, Angonatve, Pumove, Kikinove, Topullarajve, Kokobobove, Babaramove, Babametove, Karagjozatve t prfshira n guida, albume dhe studime t ekspertve, tashm kan br xhiron e bots. Pas vitit 1990 shum nga kto tavane u shkatrruan, u vodhn rozetat, kndet e abazhurt, kanatet e dollapve e dritareve t gdhendura aq mjeshtrisht n dru. Nga pikpamja historike, mjeshtrit dhe zanatinjt gjirokastrit, deri n mesin e shekullit t shkuar, ushtronin zejet e tyre natyrshm, pa pretendimin se bnin ndonj art t madh. Mbijetesa e artizanatit dhe zejtaris funksiononte si nevoj dhe mbi logjikn e njeriut t thjesht pr t mbijetuar; zanati st l kurr pa buk, kur je zanati, t krkon puna regjimit komunist, pr shkak t reformave t imponuara, fati i artizanatit kaloi n dy faza, n llim erdhi zhdukja graduale e dyqaneve dhe iniciativave t artizanve privat dhe faza tjetr e kooperativizimit dhe ngritjes s ndrmarrjeve artistike q prodhonin kryesisht pr eksport. Tani n dyqanet e dikurshme t rrobaqepsve, argjendarve, marangozve, kovave, zejtarve dhe zanatinjve, t kthyera n tregtore t zakonshme, gjen lloj-lloj mallrash e shrbimesh t kohs, mandej n ndonj rast edhe punime artistike n dru me motive e tema shqiptare plotsisht t industrializuara n Kin, por vetm n dytri dyqane t vogla mund t gjesh qilima, qndisje dhe punime artistike origjinale. E.Serjani

kryesisht njerz t kamur dhe me kultur. Sidoqoft, pjesa m e madhe e krkesave jan kto pjes zbukuruese t qendrs dhe anve t tavaneve, rozeta, korniza trekndore tavanesh, thjesht zbukurime pr shtpit e reja q ndrtohen. Ndr m t krkuarat jan edhe ikonat e ndryshme, sht periudh e ringjalljes shpirtrore dhe njerzit i duan ti ken n shtpi kto shenja t Perndis. Por kam edhe krkesa pr ikona edhe nga Greqia, natyrisht bhet fjal pr objekte q vendosen n kisha e manastire, thot Anastasi. Sipas tij, me rritjen e numrit t turistve sht rritur edhe krkesa pr punime t thjeshta, me motive vendase, por mimi q vjen nga kjo klientel sht ende i ult dhe pa interes t madh. Kjo klientel krkon q sa m par n pazarin karakteristik t qytetit n rrugn q t shpie n kala t ngrihet nj bllok dyqanesh artizanati, t organizohet nga bashkia nj rregullore pr pazarin q aty t ket sa m shum dyqane t antikuarve dhe punimeve t artizanatit vendas, kshtu t shkputur dhe t shprndar nuk do t mund t ringjallet tregu i zanatinjve, thot ai. Ndonse disa nga punimet artistike t tij jan t ekspozuara n nj dyqan t elur nga fondacioni Gjirokastra dhe Konfederata e Artizanatit t vendosur n pazarin karakteristik t qytetit t gurt, por, sipas tij, kjo sht shum pak dhe nuk mund t bhet fjal pr nj treg t mirllt pr turistt. Ashtu si shum artizan t tjer t tradits gjirokastrite, ai krkon nj treg m t gjer dhe m t prqendruar pr shitje, jo vetm t punimeve t drurit, por edhe t zejeve t tjera t prpunimit artistik si t gurit, qeramiks, kashts, leshit, thuprave t shelgut, xhefks s misrit, qndisjes, produkte q jan fryt i prpunimit me dor, si sixhade, qilima, artikuj, zbukurimi prej hekuri dhe bronzi, t cilat t shiten n tregun vendas me etiketn Made in Albania. Konkurrenca Kto lloj mallrash duhet t prqendrohen n ato pika ku lvizja e turistve sht m e madhe, sepse ato, si themi ne zanatinjt, shesin njra-tjetrn. Por shteti duhet q t parandaloj vrshimin e t ashtuquajtura prodhime artizanati t ardhura nga Kina me kontejner, sepse ato shkatrrojn zejet tradicionale shqiptare, thot me shqetsim Anastasi. Ndonse ai dhe dhjetra artizant e tjer kan nisur t prpiqen t krijojn dika t veant pr t ringjallur traditn e venitur, shitja n tregun shqiptar t disa modeleve t shpifura kineze jo vetm q nuk ka asnj lidhje me traditn, historin dhe kulturn shqiptare, por ato ulin vlerat kulturore t shqiptarve n syt e turistve dhe vizitorve t huaj t interesuar pr prodhimet artizanale shqiptare. T ndodhur pr disa or n shoqrin e nj njeriu, q me punn e talentin e tij n gdhendjen artistike t drurit, pas ksaj historie t shkurtr dhe jetsore t nj artisti t vrtet duke dal nga punishtja Usta ait, aty n kurin mes Gjirokastrs s vjetr dhe asaj t re, ende na shqetson mdyshja e llimit a sht Usta ai i fundmi i zanatinjve drugdhends gjirokastrit, apo sht i pari n nj proces ringjalljeje t artizanatit gjirokastrit?

jirokastra, e njohur pr vlerat e saj arkitekturore dhe artizanale, ka qen dikur qyteti i skalitjes, punimit dhe zbukurimit t gurit, hekurit, leshit, drurit dhe materialeve t tjera tradicionale. Dshmi t hershme t artizanatit tradicional gjirokastrit i gjen aneknd qytetit, brenda dhe jatsht mureve t shtpive monumentale. Tavane t dekoruar, oxhaqe t zbukuruar, dhipato t gdhendura, harkade, qoshe dhe sprethe guri, qndisma, dantella, qilima, sixhade, kangjella hekuri dhe orendi bronzi e bakri, bastun, djepe, orendi e produkte t duarve dhe talentit t mjeshtrve artizan gjirokastrit. Dshmit m t rralla dhe m autentike jan punimet prej druri t artizanve, q n dialektin gjirokastrit quheshin marjanak q zbukurojn ambientet e brendshme t banesave monumentale gjirokastrite. N kto mjedise tradicionale gjen punime dekorative befasuese me motive dhe dekoracione orale, faune, simbole religjioze dhe historike, produkt i duarve t arta e mendjeve t ndritura, q pr shekuj dhe dekada t tra i kan dhn jet baness monumentale gjirokastrite. Veanrisht punimet n dru paraqesin vlera t padiskutueshme t talentit t artizanve gjirokastrit. Dshmit m t hershme t prpunimit artistik t drurit i gjen n ob-

shqip
28

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

KULTURE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Bajroni
ARJOLA HEKURANI

Sot paradite do t mbahet konferenca kombtare Bajroni dhe Ballkani, e cila i kushtohet 200-vjetorit t vizits s poetit anglez n tokn shqiptare. Marrin pjes t ftuar e studiues nga vende t ndryshme t bots, mes t cilve edhe shkrimtarja holandeze Tessa de Loo, e cila sht edhe autorja e vllimit Miq te Ali Pasha. Ndrkaq, n kujtim t vizits s Bajronit, pritet t shfaqet n Tiran edhe dokumentari Aventurat skandaloze t Lord Bajronit me protagonist aktorin e njohur Rupert Everett
botim q e bri Shqiprin t njohur n t gjith botn e qytetruar. Po aq sa e bri t njohur edhe kostumi tradicional shqiptar, t cilin e mori gjat vizits s tij n Shqiprin e Jugut. Pikrisht fal bukuris dhe veantis s ktij kostumi, n vern e vitit 1813, pas kthimit n vendlindje, piktori Tomas Filips realizoi portretin e famshm t Lord Bajronit veshur me kostumin shqiptar. Portreti titullohet Portrait of a Nobleman in the dress of an Albanian (Portret i nj sniku me veshje shqiptare) dhe paraqet Bajronin me nj veshje ku ndrthuren e purpurta dhe e arta e jelekut me vizat gri e blu t nj turbani q i prngjan m shum nj shalli; e bardha e kmishs dhe e fustanells me t zezn e kadifenjt t nj xhakete. Ai mban n duar nj jatagan, i cili ka nj kllf t purpurt e t argjendt. Kam disa petka shqiptare madhshtore, e vetmja plak e shtrenjt n kt vend, vijon m tej Bajroni n letrn drejtuar nns. Dhe m tej, n shnimet e tij shkruan pr shqiptart nga sa kam par me syt e mi nuk mund vese t as mir pr ta. Dhe Bijt e shqipes kan zgjedhur t mos e kalojn n heshtje kt 200-vjetor t vizits s ktij dashamirsi n Shqipri. E po me kt rast, kto koh pritet t shfaqet edhe dokumentari The scandalous adventures of Lord Byron, (Aventurat skandaloze t Lord Bajronit) i prodhuar nga televizioni anglez Channel 4 me pjesmarrjen e aktorit t mirnjohur Rupert Everett. Pr t prkujtuar 200-vjetorin e udhtimeve legjendare t Lord Bajronit rreth Europs dhe Mesdheut, Rupert Everett ka ndjekur gjurmt e tij. Duke qen se ky lord anglez ka qen edhe n vendin ton, ekipi realizues i dokumentarit ka vizituar edhe Shqiprin. Jan gjurmt e poetit romantik n nj prpjekje pr t kuptuar njeriun, t cilin jeta rebele seksuale, talenti i madh letrar dhe pamja mjaft e hijshme, e bn figurn e par dhe njeriun m t famshm e modern t Britanis. Shqipria z nj vend t rndsishm n kt dokumentar. N kt aventur aktori anglez pati prkrahjen e studiuesit Auron Tare. Dokumentari, i cili ndjek gjurmt e Lord Bajronit, u shfaq premier n Angli n muajin korrik.

Shqipri mbrriti plot 200 vite m par. Ai ishte Lord Bajroni, asokohe 21 vje. Nga Anglia e largt n vitin 1809 nisi nj udhtim q e solli deri n viset shqiptare. Sot paradite, mes t ftuarve, studiuesve t shumt, do t mbahet nj konferenc ndrkombtare n kujtim t poetit britanik. Bajroni dhe Ballkani organizohet nga shoqata shqiptare e bajronistve n bashkpunim me Ministrin e Turizmit, Kulturs, Rinis dhe Sporteve n ambientet e hotel Tirana International. Mes t ftuarve nga vende t ndryshme t bots vjen edhe shkrimtarja holandeze Tessa de Loo, e cila sht edhe autorja e vllimit Miq te Ali Pasha (sjell n shqip nga shtpia botuese Scanderbeg Books, libri do t promovohet m 17 shtator), nj rrfim udhtimi n t cilin prmendet padyshim edhe qndrimi i Lord Bajronit. E pikrisht pr kt tem do t referoj shkrimtarja holandeze, pr miqsin mes pashait t Janins dhe poetit Lord Gordon Bajron. Takimi i sotm i kushtohet pikrisht vizits s par t Bajronit n Shqipri, kohs kur ai djaloshi q binte n sy pr gzimin, vrullin shpirtror dhe temperamentin e zjarrt, vizitoi dhe njohu shqiptart. Aq u mahnit ai pas toks shqiptare, sa n letrat q i drgonte nns nga Preveza, shkruante: Nna ime e dashur, ka ca koh q ndodhem n Turqi: ky qytet sht n bregdet, por kam udhtuar thell n principatn e Shqipris pr t vizituar pashan. Lash Maltn

Ali Pasha i pat thn ta shihte si baba dhe se ai vet e quante birin e tij. Mikpritja dhe dashamirsia e shqiptarve nuk kishte si t mos i bnte prshtypje t riut anglez. Prej ktij udhtimi interesant dhe t vlefshm pr t, ai ngjizi edhe ditarin e famshm n vargje, t cilin e titulloi Shtegtimi i ajld Haroldit

200 vjet nga vizita n Shqipri

n luftanijen Spider m 21 shtator dhe brenda tet ditsh arrita n Prevez. S ktejmi kam udhtuar nja 150 milje gjer n Tepelen, n pallatin veror t Naltsis s tij, ku qndrova tri dit. Emri i Pashait sht Ali dhe e mbajn pr burr me zotsi t rralla: sht sundimtar i gjith Iliris s mome, i Epirit dhe i nj pjese t Maqedonis. I biri, Veli Pasha, pr t cilin m kan dhn letra, qeveris Moren dhe ka ndikim t madh n Egjipt. Me nj fjal sht nj nga burrat m t fuqishm n Perandorin Otomane. Kur arrita n Janin, n kryeqytetin e tij, pas nj udhtimi prej tri ditsh npr male, t nj vendi me bukuri nga m piktoresket, mora vesh se Ali Pasha gjendej me ushtrin e tij n Iliri.... M tej ai vijon duke i shkruar nns se kurr nuk ka pr ta harruar pamjen e mrekullueshme me t hyr n Tepelen n orn 5 ndajnather kur po perndonte dielli. Shqiptart me petkun e tyre (me m t bukurin n bot; me fustanell t gjat t bardh, tallagan t qndisur me ar me anteri e jelek kadifeje t kuqe t qndisura me oje t arta), me jatagan e pisqoll t srmt, tartart me feste t gjata, turqit me qyrk t madh e turban, ushtart togje-togje n qoshkun e madh t hapur n ball t pallatit dhe skllevrit arap n galeri t madhe, t gjat me kuaj t vendosur n nj qilar prposht, dyqind atllar t shiluar dhe gati t sulen n do moment, kalors duke sjell e duke shpn lajmet e ndryshme, daullet e mujezint q thrrasin izan nga minaret e xhamive.... Ali Pasha i pat thn ta shihte si baba dhe se ai vet e quante birin e tij. Mikpritja dhe dashamirsia e shqiptarve nuk kishte si t mos i bnte prshtypje t riut anglez. Prej ktij udhtimi interesant dhe t vlefshm pr t, ai ngjizi edhe ditarin e famshm n vargje, t cilin e titulloi Shtegtimi i ajld Haroldit, nj

Helidon Xhixha, I leht si eliku Duke shtyr nj elefant n Kolumbi

r tisti shqiptar, Helidon Xhixha, do t ket nj takim t dyfisht n Itali. Nga data 17 deri m 21 shtator ai do t jet pjesmarrs n Artverona, ekspozit e artit modern dhe bashkkohor, ku do t paraqitet n galerin Spiralemiliane me veprn e titulluar Artetuvu, q sht nj dhom ku ekspozohen pun t artistit. Ndrkaq, nga data 19 shtator deri m 16 tetor artisti do t propozoj pr dashamirsit e artit ekspozitn e titulluar I leht si nj elik, ku do t paraqitet me rreth 50 punime t shoqruara me katalogun prkats. N Verona, Xhixha do t ket vendin e nderit. Ai do t ekspozoj krah artistve me emr si Vedova, Rotella,

Ekspozita

Artisti shqiptar, takim t dysht me dashamirsit e artit n Itali

Veprimtaria

Fani Zguro paraqitet me nj ekspozit personale n Taller Siete

Spoerri, Warhol, Bonalumi. Ndrsa n ekspozitn e dyt, ai do t paraqitet me punime t dy viteve t fundit. Artisti Helidon Xhixha lindi n Durrs n vitin 1970. Pasi transferohet n Itali, n vitin 1998, ai fiton nj burs studimi, fal s cils frekuenton pr tre muaj Universitetin Kingston t Londrs, duke prmirsuar kshtu teknikn e tij n skulptur dhe fotografi. N vitin 1999, diplomohet n Akademin e Arteve t Bukura n Brera, Milano. I njohur pr stilin e tij, ai eksperimenton duke realizuar vepra n xham dhe skulptura n elik inoks, nj teknik e re n kt gjini. Veprat e tij kan nj rol t rndsishm n arenn ndrkombtare.

aller Siete prezanton m 17 shtator 2009 ekspozitn personale Duke shtyr nj elefant t artistit shqiptar Fani Zguro, e cila do t elet n Taller Siete n Kolumbi n datn 17 shtator. Zguro do t paraqitet n kt ekspozit me disa punime, mes t cilave Zoti Dosti, q sht nj prmbledhje tekstesh t ndryshme si poezi, tregime, artikuj pr artin bashkkohor, shnime, refleksione, projekte kuratoriale, pjes t shkputura nga autor t ndryshm, prkthime etj. Kto tekste, t cilat nisin n vitin 1995, jan korrektuar dhe prshtatur n nj vllim t vetm m 2006-n. Autoportret sht edhe nj nga videot e para t Fani Zguros. N kt

video ai krkon t imitoj periudhn e fundit t Rembrandtit, gjat s cils piktori holandez n munges modelesh krijoi vetm nj cikl t gjat autoportretesh. Duke shtyr nj elefant sht xhiruar gjat nj udhtimi natn me makin. Prgjat gjith kohs telekamera prpiqet t fokusoj makinat e shumta, por n errsir dhe n lvizje t vazhdueshme objektivi arrin t fokusoj vetm dritat e makinave, t cilat duket sikur vallzojn. Elefanti nuk ekziston realisht n video. Po ashtu, do t shfaqet n kt ekspozit edhe Fije q priten, q sht manipulimi i filmit shqiptar me t njjtin titull nga regjisori Muharrem Fejzo.

shqip
29

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

KULTURE

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

BEKTESHI
Pa tabu pr familjet shterpe
OLIVERTA LILA

Kushtrim

iktor Zhusti ka qen aktori i fundit i ardhur pr t kompletuar kastin. Kush ka frik nga Virxhinia Ulf po punohet n salln e provave t Teatrit Kombtar. Regjisori i ri, Kushtrim Bekteshi, ka nisur punn n t parin bashkpunim me Teatrin Kombtar. Fillimisht trheqja e aktores Luiza Xhuvani pr shkak t angazhimeve t saj politike e m pas e Ndriim Xheps, shkaktoi pak pshtjellim n ditt e para q duhet t fillonte puna. N vend t Xhuvanit ka ardhur nga Austria Eva Alikaj, e cila duket se kt her ka zgjedhur prfundimisht Tirann, ndrsa n vend t Xheps, Viktor Zhusti, q shnon nj interpretim t dyt pak koh pas ftess s regjisorit Gzim Kame n komedin T gjith me huqe. Pr Bekteshin, Kush ka frik nga Virxhinia Ulf e Eduart Olbit (Edward Albee) sht nj nga dramat m t mira t shekullit XX. Nj dram pr familjen e pr gruan, pr pozitat e saj, pr konfliktet dhe iluzionet. E vn n shum skena t bots, kjo pjes, prvese voluminoze, dallohet pr karakteret specifike t saj. Regjisori Bektashi shprehet se e ka zgjedhur pr ta ngjitur n sken pr aktualitetin q ajo rrezaton edhe sot e ksaj dite n shoqrit tona, ku temat q shtjellon, shpesh t konsideruara tema tabu, prekin thelbin e shoqris: familjen, e cila nga shqetsimet e kohs sht br aq e brisht dhe shterpe. Nxns i Unkovskit, Bekteshi deri m tani ka vn tet shfaqje n sken. Tre prej tyre, Akuariumi nga Refet Abazi (2006), Labirinthet e kujtess nga Avni Halimi (2007) dhe Vojceku nga Georg Byhner (2008), jan realizuar me Teatrin e Shkupit. Figaro divorcohet nga Odon von Horvath (2008) ka shnuar bashkpunimin e tij me Teatrin Popullor Maqedonas, ndrsa ka realizuar edhe nj produksion me Subcult, n skenn e Teatrit t Kumanovs, Kurthi i vdekjes nga Ira Levin (2009). E shqipruar nga Gjergj Pei, drama do t vihet n sken javn e par t nntorit. Prej pak ditsh ndodheni n Tiran pr t punuar pr premiern e pjess Kush ka frik nga Virxhinia Ulf e Eduart Ol-

N FOTO: Aktorja Eva Alikaj n pjesn Lola Blau Posht Regjisori Kushtrim Bekteshi dhe aktori Viktor Zhusti

Kasti i aktorve sht plotsuar dhe puna ka nisur. Regjisori i ri nga Maqedonia, Kushtrim Bekteshi, shnon t parin bashkpunim me Teatrin Kombtar. Kush ka frik nga Virxhinia Ulf do t interpretohet nga Eva Alikaj, Viktor Zhusti, Eftiola Laka dhe Helidon Fino. Premiera pritet javn e par t nntorit

bit. Pse keni zgjedhur pikrisht kt pjes voluminoze dhe me karaktere specifike? Kjo sht nj ndr pjest m t mira t ktij autori dhe njkohsisht t dramaturgjis botrore t shekullit XX. Aktualiteti i saj ndjehet fuqishm edhe n ditt tona dhe jo rastsisht vihet e rivihet n skenat e teatrove m prestigjioze npr bot. Pikrisht aktualiteti i ksaj vepre ka qen nxitsi kryesor n kt przgjedhje. Temat q shtjellon kjo pjes, shpesh t konsideruara tema tabu, prekin thelbin e shoqris: familjen, e cila nga shqetsimet e kohs sht br aq e brisht dhe shterpe. Vepra, nj trajtim i pozitave

femrore sht vn n skenat e shum teatrove botror. Cili sht koncepti juaj regjisorial, cils linj do ti mshohet? N kt pjes m s shumti m intrigon bota iluzive t ciln e krijojn protagonistt pr t mbushur boshllkun e realitetit q i rrethon, iluzion q merr prmasa gati mendurie, ku komunikimi kalon gati n nj stad absurditeti, sepse iluzioni llon t perceptohet si m real se vet realiteti. Keni pasur pak probleme me kastin e aktorve. Fillimisht largimi i Luiza Xhuvanit e pastaj edhe i Ndriim Xheps... Tani ekipi sht kompletuar. Do t luajn Eva Alikaj, Viktor

Zhusti, Helidon Fino dhe Eftiola Laka. Kjo shfaqje shnon pr ju bashkpunimin e par me Teatrin Kombtar e po ashtu me aktort tan. far keni par te secili prej tyre? Nga aktort q kam przgjedhur, prve prvojs s tyre, talentit dhe sukseseve (pavarsisht se ndonjri ka pasur ndonj shkputje koh pas kohe nga skena), kam vrejtur edhe nj pasion t madh n pun, elasticitet, kreativitet, diapazon t gjer njohurish dhe gatishmri pr nj bashkpunim shum t hapur e pa paragjykime. Kto gjra i moj shum tek ata dhe kjo m bn t besoj se procesi i puns do t jet shum i mir dhe shum produktiv. A shihni tek emri i tyre nj siguri pr at ka do t jet produkt prfundimtar n sken? Nga ajo q thash m lart, rrjedhimisht vjen edhe konkluzioni im se padyshim q ndjej siguri. far ju udhheq n zgjedhjen e nj vepre, pr ta shndrruar m pas n shfaqje teatrale? P rc a k t u e s p r m u a n przgjedhje sht aktualiteti i veprs. Kur nj vepr plotson

nevojn time pr t thn dika pr ndonj aspekt t rndsishm t kohs q jetojm, ajo vepr bhet motiv i fuqishm pr ta shndrruar n shfaqje teatrale. M interesojn vepra t cilat kan lngun e duhur pr t diagnostikuar gjendjen e shoqris n kohn q po jetojm. Ju jeni nj regjisor i ri n prvoj dhe i pari shqiptar q punoi n Teatrin Popullor Maqedonas. Sa hapsir ka nj artist i ri pr tu prsosur profesionalisht? A ka mohime q vijn pr shkak t kombsis? Hapsira pr tu prsosur nj artist i ri n kt koh sht tejet e ngushtuar, jo vetm pr shkak t nancave t vogla q u ndahen projekteve me karakter kulturor, n kt rast teatrit, por edhe pr shkak t mungess s godinave teatrore, t cilat fatkeqsisht jan shum t pakta. Megjithat, deri n kt faz t zhvillimit tim si regjisor, un kam pasur fatin ti kem mundsit pr t realizuar disa shfaqje. Me mohime pr shkak t kombsis nuk jam hasur deri m tani. Edhe po ndodhn n t ardhmen, nuk m shqetsojn aq sa do t m shqetsonin mohimet pr shkak t botkuptimeve t mia pr

teatrin, przgjedhjes s bashkpuntorve n realizimin e shfaqjes, botkuptimeve t mia ideore dhe gjithkaje tjetr t ksaj natyre. Keni qen nxns i Slobodan Unkovskit, nj emr i njohur i teatrit. far keni prftuar prej tij? Nga profesori im kam prtuar shum. Mund t them me plot bindje se po mos t bja shkolln tek ai, nuk do t arrija ktu ku jam tani. Gjrat q kam prtuar nga ai gjithmon do ti kem mbshtetje t fort n realizimin tim profesional. A ju motivon situata artistike kur sapo e keni nisur karriern? Situata artistike nuk m motivon edhe aq shum, t mos them me demotivon, sepse shum gjra kan dal nga ekuilibri. Puna e artistve, prvese q nuk shprblehet sa duhet, fatkeqsisht edhe nuk mohet sa duhet. Por un motivin kryesor e marr nga pasioni im i madh q kam pr teatrin. Kjo m bn q t mos ndalem dhe t jem optimist se gjrat do t ndryshojn n t ardhmen. Fundja, jemi ne gjenerata e re q duhet ti ndryshoj gjrat.

shqip

E MARTE, 15 SHTATOR 2009

30

Vllaznia, Fushaj prgatit gjobat

Penalizime individuale pr lojtart. Lika nuk lviz, pavarsisht paknaqsive
ERALD KODHELI

SPORT

Shkurt
LEGJIONART

Altin Haxhi pritet t debutoj n Champions

y humbje n tri javt e para t Kategoris Superiore jan rezultate q nuk i shkojn aspak pr shtat nj skuadre pretendente pr titullin. Pas disfats s fundjavs n fushn e Kastriotit, drejtuesit e Vllaznis kan prgatitur masat ndshkimore pr lojtart. Sipas burimeve pran klubit shkodran, presidenti Valter Fushaj sht i paknaqur nga pjesa m e madhe e titullarve dhe po mendon ti gjobis. Por, ndryshe nga hert e tjera, shifra q do tu mbahet futbollistve nga rroga do t jet individuale: duke marr si referenc paraqitjen n takimin e humbur n Kruj. I pari n listn e atyre q do t penalizohen nanciarisht sht kapiteni Vioresin Sinani, i cili nuk ishte n nivelet e zakonshme. N tri javt e para, drejtuesit jan mjaft t zhgnjyer nga skuadra. Humbja n Kavaj u cilsua si nj aksident q edhe mund t ndodh, pasi ishte java e par e kampionatit dhe grupi kishte ende nevoj t prmirsohej, duke par edhe lvizjet e merkatos s vers. M pas erdhi fitorja e vshtir me Apolonin, ku tri pikt bn q

Rrogat

Edhe pse kt jav duhej t dorzoheshin rrogat, klubi ka vendosur t paguaj vetm Grimn, Beqirin, Mrvaljevic dhe Nallbanin. Pr t gjith t tjert do t vendoset pas sds s fundjavs me Dinamon

loja jo e knaqshme e Vllaznis t lihej disi n harres. Por humbja me Kastriotin tregoi se kuqeblut kan nevoj pr nj shkundje. Nj ekip q synon t jet n garn pr titullin, nuk mund tia lejoj vetes t humbas n do dy ndeshje, pohuan burimet kondenciale.

Gjobat pr paraqitjet e dobta shihen nga Fushaj si mnyra e vetme me t ciln skuadra do t ndryshoj sjelljen n fushn e lojs. Mbi t gjitha pr faktin se n Shkodr kjo sht java kur lojtart do t paguhen. Bhet e ditur se nga lojtart q u aktivizuan t shtunn,

zemrimit t drejtuesve i kan shptuar vetm katr lojtar: portieri Grima, i cili ishte m i miri pr Vllaznin, mbrojtsit Elvin Beqiri dhe Mrvaljevic dhe mesfushori Nallbani. Ata do t paguhen normalisht prpara super-sds s fundjavs me Dinamon. Ndrsa pr pjesn tjetr t ekipit u mendua q rrogat t shprndahen vetm pas takimit me blut. N baz t rezultatit t ksaj sde, do t prcaktohet prfundimisht shifra e sakt e gjobave pr secilin nga lojtart, ose nse klubi do t mbyll nj sy. N t gjith kt situat, natyrisht q nuk mund t prjashtohej edhe trajneri. N Loro Borii ka edhe mjaft paknaqsi pr punn e Hasan Liks. Ky i fundit mori prsipr prgjegjsit e tij pas humbjes n Kruj, madje deklaroi se jam i gatshm t prballem me do vendim t klubit, por situata q po kalojm duhet analizuar n trsi. Gjithsesi, tekniku nuk rrezikon t largohet, t paktn deri n fundjav, ku duhet me patjetr t toj prball Dinamos kryesuese. Kjo edhe sepse ndryshimi i stolit prpara nj ndeshjeje kaq t rndsishme mund t prish edhe m shum ekuilibrat delikat brenda grupit.

ltin Haxhi pritet t bj sot debutimin n fazn e grupeve n Champions League, kur Apoel Nikosia do t luaj n Vincente Kalderon kundr vendasve t Atletiko Madrid. N fakt, Apoel Nikosia nuk ka ndonj bilanc t mir n kompeticionet europiane: 30 tore n 102 takime, ku 50 prej tyre jan humbje e 22 barazime. Klubi qipriot merr pjes pr her t par n fazn nale t ktij kompeticioni, ndrsa nj vit m par e kishte thyer kt tabu Anorthosis Famagusta i Arjan Beqajt. Trajneri i portierve t Apoelit sht Foto Strakosha. Pr sa u prket lojtarve shqiptar, t cilt jan aktivizuar n fazn e grupeve t Champions League, kta jan vetm pes: Lorik Cana (Olimpik Marsej, 2 gola), Besart Berisha (Hamburg, 1 gol), Besnik Hasi (Anderleht), Arjan Beqaj (Anorthosis Famagusta) dhe Kliton Bozgo (Maribor 1 gol). A. M. SHPRBLIMI

Kombtarja, miratohet premio 40 mij euro

Premier League

Trajneri i Sandrlendit kshillon kapitenin t kontrolloj instinktet luftarake

Brus i bn thirrje Cans t qetsohet

rej kohsh kishte theksuar se mnyra e tij e lojs ishte adapte pr Premier League, por m n fund ndrrn e tij ka mundur ta realizoj vetm n meriton e vers, kur u transferua te Sandrlendi pr 5.8 milion euro. Bhet fjal pr Lorik Cann, futbollistin e Kombtares kuqezi, i cili vazhdon t bj jehon n kampionatin anglez n kt fillim sezoni me paraqitjet shum t mira n 5 ndeshjet. Thuajse n t gjitha takimet ai ka qen nj ndr m t mirt n fush pr skuadrn e tij. N lojn e tij dominon grinta, por edhe agresiviteti n shkatrrimin e aksioneve t kundrshtarve. sht pikrisht ky i fundit, ai q duket se po i kthehet n nj problem i cili mund ti kushtoj, pasi n 5 takime sht ndshkuar me tre karton t verdh (me 5 karton mbush numrin e skualifikimit). Pr kt arsye, trajneri i Sandrlendit, Stiv Brus, kshillon mesfushorin shqiptar t frenoj instinktet agresive, nse dshiron tu shptoj pezullimeve gjat ktij sezoni. Futbollisti i Kombtares s Shqipris, pas kalimit t tij nga nnkampionia e Francs, Marseja pr te Sandrlendi, brenda nj kohe shum t shkurtr sht shndrruar tashm n nj idhull n Stadiumin e Drits (stadiumi i skuadrs s tij t re), shkruante dje faqja n internet e Sky Sports. Mesfushori 26-vjear ka demonstruar nj performanc t shklqyer dhe plot grint n t gjitha ndeshjet, duke u shndrruar kshtu n lojtarin m t preferuar nga tifozt e Maceve t Zeza, dhe pikrisht pr kt arsye i sht dhn

edhe shiriti i kapitenit t ksaj skuadre. Megjithat, loja e tij shum luftarake e ka br t pashmangshm ndshkimin e tij me tre karton t verdh n 5 takimet e para t Premier Leagues, prandaj trajneri mendon se kapiteni shqiptar do t duhet ti frenoj instinktet e tij agresive, me qllim q t shmang kartont dhe pr rrjedhoj pezullimet e shumta. Ky sht kartoni i tij i tret i verdh, paralajmron tekniku Brus pas ndeshjes s fituar t shtunn me rezultatin 4-1 ndaj Hull Sitit. Duhet t kujtojm se sht vetm fillimi i sezonit dhe me shum gjasa ai do t kthehet n nj shtje pr ne. Do t ishte

e kot t thosha se ai prpiqet t jap gjithnj m t mirn n fush. Nuk e kam br kot kapiten t skuadrs. Sigurisht q ai duhet t prpiqet t frenoj instinktet agresive. Un e di q ai sht thjesht i mbushur me entuziazm dhe prpiqet t bj m t mir, pasi luan n Premier League. T gjith i kan treguar se sa e vshtir sht t luash n Angli, dhe ai vazhdon ta prballoj me sukses nj gj t till. Ai ka nj mnyr t mir loje. I duhet t kujdeset m shum pr kartont e verdh, por un ju siguroj q ai ktu do t jet nj idhull pr t gjith, prfundon trajneri i Sandrlendit. A. Manallari

shtu sikurse u b e ditur menjher pas barazimit me Danimarkn, FSHF vendosi t shprblej Kombtaren shqiptare pr pikn e marr me kryesuesit e grupit 1 eliminator. Komiteti Ekzekutiv miratoi propozimin pr premion me vler rreth 40 mij euro. Fillimisht shuma q do tu shprndahej lojtarve kuqezi dhe stat teknik mendohej se do t ishte 30 mij euro, ashtu si parashikohej n projektin e shprblimeve pr rezultate. Por, duke par shkalln e lart t vshtirsis s ksaj ndeshjeje, paraqitjen shum t mir t skuadrs n pjesn e dyt dhe faktin se rezultati pozitiv i shrben klasifikimit europian dhe qndrimit n vazon 4 pr shortin e Euro 2012, federata hapi thesin. KE miratoi gjithashtu edhe 10 mij euro shprblim pr prfaqsuesen Under-21, pas tores 1:0 me Azerbajxhanin. e. k. AUSTRI

Salihi: Sa keq q nuk shnova golin e tret

a luajtur vetm 45 minuta me skuadrn e tij t re, por ka br t as pr i gjith opinioni sportiv austriak. Hamdi Salihi bri t dieln debutimin te Rapidi n pjesn e dyt dhe ishte protagonisti kryesor i barazimit 2-2 me Salzburgun. Tani t gjith pyesin se a u harrua vrtet Majerhofer (njeriu q shnoi 34 gola n sezonin e kaluar)? Dizavantazhi 0-2 ndaj Salzburgut ishte nj situat m se e rnd, mendon vet Salihi. Por ne treguam karakter dhe mund t kishim tuar 3:2, nse do t kisha shnuar edhe golin tjetr, por topi u prplas n shtyll. Pr rastin e minuts s fundit shprehet edhe trajneri Peter Pakult: Nse Zoti i futbollit do ta kishte par, ai do ta kishte devijuar vet topin drejt rrjets, tha trajneri, i cili nuk i kurseu komplimentet pr Salihin. A. M.

E drejta TV

Vetm Dinamo mbetet jasht marrveshjes me UFA Sports, por blut ende mund t prfitojn

FSHF miraton 300 mij euro kontribut shtes pr elitn

P
asi sht arritur marrveshja ndrmjet kompanis gjermane UFA Sports me 11 klube t Kategoris Superiore pr shitjen e t drejtave televizive, Federata Shqiptare e Futbollit ka br nj tjetr dhurat pr klubet. N mbledhjen e djeshme t Komitetit Ekzekutiv u miratua shprndarja e fondit me vler 300 mij euro, i cili do t jet nj kontribut shtes i institucionit q drejton futbollin, pr projektin e skems s re t menaxhimit t t drejtave TV dhe t reklamave. S bashku me fondin 300 mij euro, t ln n form garancie nga kompania
SHIFRA N vitin e par t marrveshjes pr shitjen e t drejtave TV, tashm klubet e Kategoris Superiore do t prtojn 600 mij euro: 300 nga UFA Sports dhe 300 nga FSHF

UFA Sports, n vitin e par skuadrat elitare do t prfitojn nj shifr t prgjithshme me vler 600 mij euro. Kto para do t prfitohen sipas skems s shprndarjes, t miratuar nga vet klubet e Superiores. E vetmja skuadr q ka mbetur jasht projektit ishte Dinamo, e cila nuk ka pranuar t firmos. Kryeqytetasit nuk ndryshuan qndrim ndaj UFA Sports, pavarsisht se mbeten pa mbshtetjen e Vllaznis, Tirans e Bess, t cilat ishin mes klubeve q ngritn zrin pr prmirsime n kushtet e kontrats. Gjithsesi, burime

pran FSHF-s kan sqaruar se shifra q do tu takonte dinamovitve do t mbetet e paprekur. N t ardhmen, nse drejtuesit e ktij klubi pranojn t bhen pjes e pakets pr shitjen e t drejtave televizive, kjo shum do tu shtohet arkave t bluve. Vonesat dhe burokracit kan br q t rrezikohet transmetimi i ndeshjeve t aktivitetit m t rndsishm n vend q prej ksaj fundjave. Gjithsesi, n federat kan deklaruar: Pas dy javve, pra takimet e javs s pest t Superiores, do t transmetohen me 100 pr qind. e. kodheli

shqip
E MARTE, 15 SHTATOR 2009

SPORT
Sipas nj studimi, klubet spanjolle kan tuar m shum nga ky kompeticion. N klasikimin special ndjekin Italia dhe Anglia

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

31

Sponsorizimi m i pasur n histori

Liverpuli

Pr sa u prket t ardhurave t secilit klub n veanti, kryesojn elsi me 184 milion, Man. UTD (171), Arsenali (156), Lioni (139)

Reali i dnuar ta fitoj Champions-in

Rumenige

lubi i Liverpulit njoftoi dje kontratn sponsorizuese m t pasur n historin e tij: nga sezoni i ardhshm, pr 4 vite, mbi bluzat e Reds do t vihet marka e institutit bankar amerikan Standard Chartered Bank. Drejtuesit e Liverpulit nuk kan dashur ta zbulojn shifrn ekonomike, por flitet se n arkat e klubit t Anfield Road do t hyjn pak m pak se 90 milion euro.

Starton Champions League, nis gjuetia e thesarit

N 6 vite jan shprndar m shum se 3 miliard euro
gjasht pjesmarrje, prpara anglezve t Liverpulit me upa me vesh t mdhenj po bhet gjithnj 131 milion n pes pjesmarrje. Mes skuadrave italiane edhe m trheqse. Por parat q shprndakryeson Milani, i shtati n klasikimin e prgjithshm me hen nga kompeticioni m i madh europian 130 milion euro n pes prezenca; Interi pr klube jan gjithnj e m t shumta. sht i teti me 126 milion n 6 sezone; N fakt, Champions League n gjasht Roma sht n kuotn 97 milion n 4 sezonet e fundit (ato me formatin aktual), edicione, Juventusi n kuotn 71 milion, ka shprndar n total nj shum q i pr shkak t mungess n dy sezone nga kalon 3 miliard eurot. Por jo t gjitha 2006-a deri n 2008-n. jan ndar n mnyr homogjene. Kjo, Pr t mdhenjt dhe t vegjlit. Pr pasi pasuria sht prhapur m shum kampiont e debutuesit. N Olimpin e n Spanj se sa n Itali dhe n nj mnyr quajtur Champions League numrohet krejtsisht m t prqendruar n Angli. Sinumri m i madh i yjeve n dhjet vitet pas analizave t StageUp-Sport&Leisure e fundit. Por edhe nj numr surprizues Business mbi 70 klube futbolli q kan outsider-sh dhe debutuesish. N fazn marr pjes deri tani n fazn nale t n grupe do t marrin pjes 32 skuadra, 18 kompeticionit, kan qen plot dhjet klube kampione n fuqi n kampionatet ekipe spanjolle, t cilat kan arktuar t kombtare dhe 8 debutuese. Kusuri sht ardhura mesatare prej 43 milion eurosh. spektakl. Q kur Kupa e Kampioneve N kt klasifikim special, Italia pozisht shndrruar n Champions League cionohet e dyta me shtat skuadra (Milan, (nga 1999), Manester Junajtid dhe Porto Inter, Roma, Juventus, Lacio, Fiorentina mbajn rekordin e numrit m t madh t e Udineze) dhe ka prtuar t ardhura prezencave: 15 her, prfshi edhe sezonin mesatare prej 68 milion eurosh. Ndjekin e lluar prej m pak se nj muaji. BarceGjermania dhe Franca me nga gjasht lona, kampione n fuqi dhe Real Madridi klube pr kok dhe me t ardhura mesapak m mbrapa, me 14 pjesmarrje. Italianet: Milan 13 tare 53 e 51 milion. Skuadrat angleze jan vetm katr PREZENCA her, Juve 12, Inter 9, Fiorentina 3. Secila nga 32 skuadrat (elsi, Manester Junajtid, Arsenal e Liverpul), por me nj Rihapet Champions t ardhur mesatare rekord prej m shum se 160 milion League me numrin m do t prtoj nj bonus pjesmarrjeje prej 3.8 milion eurosh, gati katr her m e lart se sa ato spanjolle dhe t madh t yjeve n 10 eurosh plus 550 000 pr do ndeshje t luajtur. Ka bonuse vitet e fundit n komedhe n lidhje me paraqitjet, 800 000 pr do tore dhe dy her m superiore se sa ato italiane. N klasikimin pr sa u prket t ardhurave totale pr peticionin m t madh 400 000 pr do barazim n fazn n grupe. kontinental. Manester Himni i Champions-it sht i paprekshm. Por kishte klube, mbizotron elsi: klubi i Abramoviit, n kuotn e Junajtid dhe Porto, 184 milion eurove, ka qen gjithnj prezent n gjasht skuadrat q kan m nj boshllk: mungonte ai i Europa League. U tha, u b: UEFA ka miratuar himnin e ri. N pranver orkestra e edicionet e fundit, ashtu sikurse edhe skuadrat e tjera shum prezenca n Opers s Parisit ka regjistruar nj pjes unike, nn dreangleze, Manester Junajtid dhe Arsenal, respektivisht Champions, q kur n vendin e dyt me 171 milion dhe t tret me 156 mil- ndryshoi emri i Kups jtimin e kompozitorit Johan Zvajg. Tashm ajo muzik s Kampioneve sht himn, kshtu q askush nuk mund t qahet. ion. Ndjekin francezt e Lionit me 139 milion euro n

residenti i Bajernit t Mynihut, Karl-Hainc Rumenige, deklaroi se Reali i Madridit sht i dnuar q t triumfoj n Champions. sht normale q tifozt n Madrid t pretendojn trofeun m prestigjioz pr klube pas milionave t shpenzuara. Ata duhet t reagojn pas dominimit absolut t Bars gjat sezonit t kaluar, por edhe sepse nalja luhet n Bernabeu, tha ai.

Bekham bn nj tjetr menduri

Incidenti

Objektivi i elsit? Arritja n finale

Aneloti

j tjetr menduri e Dejvid Bekhamit, i cili duket se e ka humbur kontrollin, q kurse ka mbrritur n kampionatin amerikan. Ylli anglez ka qen protagonist i nj sherri n fundin e ndeshjes s humbur 6-3 nga Los Anxhelos Galaksy kundr Dallas. N momentin q kundrshtari Daniel Hernandez po bnte shum nte, Bekham ka ndrhyr brutalisht, duke e mbrthyer at me t dy duart pr fyti.

elsi ka prcaktuar objektivin minimal pr edicionin e ri t Ligs s Kampioneve: arritja deri n nalen e ktij trofeu. Trajneri Karlo Aneloti shpjegoi: Synimi yn sht q t jemi n finalen e ktij sezoni. E kemi t qart se nuk do t jet aspak e leht, por skuadra e ka kualitetin e duhur. Sot blut do t luajn takimin e par n Grupin D kundr portugezve t Portos.

CHAMPIONS LEAGUE

Maradona driblon federatn e tij

Mbledhja

SOT, ORA 20.45

Grupi A Juventus-Bordo Makabi H.-Bajern Mynih Grupi B Beshiktash-Manester UTD Volfsburg-CSKA e Moskws Grupi C Marsej-Milan Zyrih-Real Madrid Grupi D Atletiko Madrid-APOEL Nikos. elsi-Porto

Kuqezinjt

Juventusi

Milan muskuloz n Marsej Ronaldinjo e Sedorf n stol

ilani do t luaj sot ndeshjen e par sezonale n Lign e Kampioneve, kundr Olimpik Marsejs. Pas barazimit zhgnjyes me Livornon n kampionat, trajneri Leonardo ka vendosur q t lr jasht formacionit titullar Ronaldinjon dhe Sedorf. Drejtuesi i stolit kuqezi ka hequr dor nga fantazia e dy numrave 10, duke preferuar q n stadiumin Velodrom t hedh n fush nj skuadr muskuloze: Pirlo do t luaj pas shpins s dy sulmuesve, Inzagi dhe Pato, ndrsa treshja e mesfushs prbhet nga Gatuzo, Flamini dhe Ambrozini. Me rreshtimin 4-3-1-2 synohet t paktn marrja e 1 pike n sdn e par. Ndrkoh, Adriano Galiani ka dal n mbrojtje t Ronaldinjos duke thn: Problemet e Milanit n kt llimsezoni nuk kan ardhur vetm prej forms jo t mir t Dinjos. Tani do t luajm n Champions, q sht habitati yn natyral. T presim rezultatin e ndeshjes, por jam i sigurt se ekipi do t bj nj paraqitje t mir.

iro Ferrara krkon fitore n debutim: Nuk duhet t gabojm

iro Ferrara do t zhvilloj ndeshjen e par si trajner n Lign e Kampioneve. Drejtuesi i stolit t Juventusit shprehet se skuadra sht gati pr prballjen me Bordon. Mund t them se ndeshja me Bordon sht mjaft delikate pr shum arsye, tha ai. sht jetike pr ne q t mos gabojm n takimin e par n grupe. Kundrshtart tan kan nj skuadr mjaft cilsore, me lojtar q e qarkullojn shpejt topin dhe t fort n goditjet standarde. Duhet t jemi t vmendshm gjat gjith kohs. Bardhezinjt do t jen pa Diegon e dmtuar, i cili do t qndroj vetm nj jav larg fushave. Juve prezantohet n Champions pas tri toreve radhazi n kampionat dhe portieri Xhixhi Bufon duket entuziast: Te kjo skuadr m plqen fakti q nuk dorzohemi asnjher, pavarsisht vshtirsive dhe beson deri n fund te torja. Diego? sht nj lojtar shum i rndsishm, por nj ekip i madh nuk duhet t varet vetm te nj element.

iego Armando Maradona driblon mbledhjen e parashikuar me Julio Grondonn dhe fluturon drejt Europs. Trajneri i Argjentins, n syrin e ciklonit pas dy humbjeve me Brazilin e Paraguain, duhej t takonte dje presidentin e federats argjentinase dhe sekretarin teknik Karlos Bilardo. Por ai ka udhtuar drejt Europs, pr tu takuar me disa lojtar t kombtares. Tani sht n prag t shkarkimit.

NESR, ORA 20.45

Grupi E Liverpul-Debrecen Lion-Fiorentina Grupi F Dinamo Kiev-Rubin Kazan Inter-Barcelona Grupi G Sevilja-Unirea Urziceni Shtutgart-Rejnxhrs Grupi H Olimpiakos Pire-AZ Alkmar Standard Liezh-Arsenal

Ibrahimovi

Anglezt

Frshllimat? Nuk m interesojn

M
e transferimin te Barcelona, Zlatan Ibrahimovi duket nj lojtar i shndrruar: t paktn n fushn e lojs. Luan me nj takim, e mban topin vetm nse sht e nevojshme, madje ka shnuar dy gola n dy ndeshjet e para (kt nuk kishte arritur ta bnte n Serin A). sulmuesi suedez et pr prballjen me Interin n Champions dhe pritjes q do ti rezervohet nga tifozt n Meaca. Do t jet nj ndeshje e vshtir, por edhe zbavitse. Ruaj kujtime t shklqyera nga Milano, por jam i lumtur q kthehem ktu si kundrshtar. Pritja nga tifozt? Nuk e di nse do t m frshllejn apo do m duartrokasin, por kjo nuk m intereson. Nuk sht aq e rndsishme, tha Ibra.

Manester Junajtid, n ferrin turk

anester Junajtid luan sot n fushn e vshtir t Beshiktashit. N stadiumin Inonu, skuadra e drejtuar nga Sr Aleks Ferguson duhet t bj llogarit me tifozerin e zjarrt, q arrin deri n fanatizm. Rreth tifozeris fanatike duhet vlersuar nj fakt, tha Ferguson. N ditt kur luhen ndeshje, stadiumi mbushet q prej ors 12.00 t mesdits. Trajneri skocez duhet t zgjedh nj formacion q do tu jap Djajve tri pikt e para n grupe, por gjithashtu t mendoj edhe pr derbin e s diels n kampionat, me kushrinjt-rival t Manester Sitit. N ann tjetr, Beshiktashi humbi 3:0 n derbin e par t Superligs turke, t shtunn prball Gallatasarait.