14-15

E HN 2 QERSHOR 2008

Trupi & shndeti

PATOLOGJIA E SHTYLLS KURRIZORE

DHIMBJA E MESIT Q NUK VJEN NGA DISKOPATIT HERNIE DISKORE
Palc kurrizore Nerv kurrizor Hernie diskore Qepje kunorore Spondilit tuberkuloz Kocka ballore Brtham pulpore Unaz fijore Vertebr Tumor i shtylls kurrizore Tumor i kocks n shpin Osteoartrit, q sjell osteofite Tumor i kocks s krbishtit ose kocks apokore Tumor En t bllokuara Osteoartrit n kockn e legenit Kocka pykore Kockat e hunds Qepje luspake Spondilit ankilopoetike Vrima e syrit Kocka tmthore (pjesa ansore e koks) A) Nj ilustrim q tregon drejtimet e ndryshme q indi diskor mund t marr (para, pas, lart apo posht). B) Hernia diskore n piktur shtrngon rrnjn brenda hapsirs s ngusht ku sht futur. Hernia gjithmon ndodh n nj disk q m par sht ndryshuar nga nj proces degjenerues q ka modifikuar strukturat e brendshme t brthams pulpore dhe t unazs fijore. KIFOZ LORDOZ

Kocka e zverkut
KIFOZA Kifoza apo gunga kurrizore konsiston n nj zmadhim t konveksitetit t rruazave t Proces thimthak shpins. Mund t shkaktohet nga (i kocks tmblore) nj bashkim i pjesshm i rruazave kurrizore, shtypje ose shtrngim Rruaza e par vertebral dhe/ose munges t rruazave vertebrale. e shtylls

Black

Ky ilustrim tregon shkaqet e dhimbjes, t cilt doktort duhet t'i din pr t identifikuar n diagnozat e tyre diferenciale, t cilat nuk vin nga diskopatit (patologji t diskoideve).

Harku mollzor

Yellow

DISKU NDRVERTEBROR
Zgjatim i trthort

Nofulla e siprme

kurrizore Rruaza e dyt e shtylls kurrizore Zgjatim stiloid

Magenta

Nofulla e poshtme Trupi Presion Brthama pulpore

LORDOZA Lordoza apo shtrembrimi i shtylls kurrizore nga prpara konsiston n nj zmadhim t lugtis s rruazave t mesit. I njohur gjithashtu me emrin "kurrizgrop", problemi sht tipik pr grat shtatzna.

Cyan

Trupi

Pjesa e ngritur LAKORET N SHTREMBRIMET ANSORE T SHTYLLS KURRIZORE Rruaza e VII e qafs Zgjatimi i siprm i gjymtyrve dhe pjess s prparme Skolioza (shtrembrimi ansor i shtylls kurrizore) sht deviacioni ansor i shtylls vertebrale, me rrotullim t rruazave kurrizore. Lakoret bhen n t majt dhe n t djatht, sipas drejtimit t konveksitetit. Asimetria n

Unaza fijore

Unaza fijore Disk Brthama pulsore sht nj faktor i rndsishm n dinamikn e rruazave kurrizore. Pr shkak t prmbajtjes s lart t ujit, ajo sillet si mas e lngt q modifikon formn kur ushtrohet presion n prkulje, shtrirje apo gjat lvizjeve ansore. Elasticiteti i unazave fijore bn t mundur shprndarjen e forcave t ushtruara nga siprfaqet e rruazave q ndodhen pran, n mnyr q disku t thith tronditjet pr tensionet q vazhdimisht ushtrohen n shtylln kurrizore. Rruaza e I shpinore

i gjymtyrve dhe pjess s prparme

deviacioni ansor i shtylls vertebrale, me rrotullim t rruazave kurrizore. Lakoret bhen n t majt dhe n t djatht, sipas drejtimit t konveksitetit. Asimetria n trekndshin e belit duhet t kontrollohet n secilin rast. Lakore 70 n t djatht tek rruazat e kraharorit Trekndshi i mesit

Pjesa e siprme e gjymtyrve

Lakore 70 n t djatht tek rruazat e kraharorit dhe t mesit Trekndshi i mesit

PRBRSIT KIMIK T DISKUT NDRVERTEBRAL

Elementt kimik prbrs Uj: 80 pr qind n qendr t diskut dhe 70 pr qind n unazat fijore Proteoglikan: mes 30 dhe 60 pr qind n qendr t diskut Kolagjeni n trsi (tipi I dhe II) Kolagjen (tipi I): mes 40 dhe 60 pr qind n periferi t diskut Kolagjen: (tipi II): mes 10 dhe 25 pr qind n qendr t diskut Rruaza e XII shpinore Rruaza e I e mesit

Rruazat kurrizore

Skolioza e kraharorit dhe e mesit, maja e t cils gjendet tek D11D12, sht m e zakonshme, edhe pse me pak shqetsime n funksion. Ndodh tek adoleshentt, derisa arrijn moshn e pjekuris.

Skolioza e kraharorit fillon n moshn e hershme dhe mund t bhet mjaft serioze. Nuk sht estetike dhe nse sht e rnd, mund t komplikohet me rregullime kardiake dhe probleme n frymmarrje.

E dala kockore

- Lakore e dyfisht 70 n t djatht tek rruazat e kraharorit dhe n t majt tek rruazat e mesit
- Lakore 70 n t majt tek rruazat e mesit, me anim t legenit - SHENJA E ADAMIT Konsiston n nj manovr q aftson zbulimin e hershm t deformimeve t shpins. sht shum e vlefshme kur kontrollohen grupe t mdha njerzish (n shkolla, klube, ushtri etj.).

Rruaza brinjore Disku intervertebral

DREJTIMI I RRITJES S PRQENDRIMIT

Peshat relative t prmendura m sipr (prve ujit) jan marr duke matur peshn e nj disku t dehidratuar. Prqindjet n diagram variojn sipas moshs.

Dhmbzimet e pasme vertebrale

Rruaza e V-t e mesit

RRUAZAT KURRIZORE
Hapsira peripalcore Grshetim venoz Cip e fort e shtylls Periost Rrnja e pasme e nervit t shtylls Rrnja e nervit lvizs Kock e krbishtit Cip merimangore Meningje (cipa t palcs kurrizore) Palc kurrizore

Shenjat e para dalin hert dhe tregojn lakime t dukshme, t cilat balancohen dhe nuk mund t vihen re tek nj person i veshur.

Ky sht tipi m i parrezikshm dhe sht ai q balancohet m dendur. Mund t mos vihet re pr shum vite.

Kur trungu prkulet prpara, boshllku i formuar nga brinjt n konveksitetin e skoliozs shpinore bhet m i dukshm.

OSTEOPOROZA
Rrallimi i indit t kocks Kthesa krbishtore

Black

Cip e but

Arterie vertebrale

Ven vertebrale

Trup vertebral

Nerv i shtylls Grumbuj qelizash kurrizore nervore

Ky ilustrim tregon porozitetin ose rrallimin e indit si rrjet t kocks dhe nj reduktim t kornizs t kores s kocks me zgjerim t kanaleve. Ata njerz q vuajn nga osteoporoza jan m t prirur ndaj frakturave, veanrisht n legen. Kur osteoporoza prek segmentin e mesit, rruazat bhen rruazat marrin form t lugt dhe disqet njten. Frakturat e prkuljes ndodhin n kalimin e shpins dhe t mesit dhe rruazat ahen. Frakturat spontane t krcellit dhe t pllaks jan t zakonshme.

Yellow Magenta Cyan