BUDAYA DALAM PEMBELAJARAN UNIT 1 ( Pembinaan Persekitaran Bilik Darjah yan Mesra B!

"aya#

$in%&sis Modul ini bertujuan untuk memberi pendedahan kepada pelajar tentang beberapa tajuk yang berkaitan dengan pembinaan bilik darjah yang mesra budaya. Ini merangkumi tajuk yang terdiri daripada pengurusan fizikal dan sosio-emosi bilik darjah yang mesra budaya. Di samping itu, pelajar diberi pendedahan mengenai interaksi dan cara hubungan yang sesuai antara pelajar dalam bilik darjah yang terdiri daripada pelajar berbagai kelompok etnik. Tajuk tentang pengurusan pengajaran dan pembelajaran yang sesuai untuk mengajar pelajar pelbagai budaya. Di samping itu, unit ini juga membincangkan pedagogi relevan budaya dan kepelbagaian budaya serta kelas bercantum yang sering terdapat di ka asan yang terpencil atau pedalaman. !spekaspek sosiolinguistik juga dibincangkan untuk menyesuaikan pelajar kepada situasi tertentu. !khirnya, pelajar diberi pendedahan mengenai penilaian berasaskan budaya supaya pelajar dapat melengkapkan diri untuk berdepan dengan pelajar pelbagai budaya. "erbekalkan pengetahuan sedemikian, pelajar akan lebih bersedia me ujudkan satu persekitaran pembelajaran yang mesra budaya 'asil Pembelajaran #. Mentakrif konsep, tujuan dan komponen-komponen fizikal dalam pengurusan persekitaran fizikal untuk me ujudkan bilik darjah yang mesra budaya $. Menerangkan peranan dan tanggungja ab guru dalam me ujudkan bilik darjah yang mesra budaya %. Melakar pelan lantai fizikal bilik darjah yang mesra budaya &. Menjelaskan konsep, kepentingan, perkembanagan dan strategi pengurusan sosio-emosi dalam bilik darjah pelbagai budaya '. Menjelaskan kepentingan memahami hubungan etnik dan mencadangkan caracara yang sesuai dalam me ujudkan hubungan yang baik dalam kalangan pelbagai etnik (. Mengenalpasti konsep dan ciri-ciri pengurusan pengajaran dan pembelajaran yang berkesan

). Menjelaskan pembelajaran

aspek-aspek

penting

dalam

pengurusan

pengajaran

dan

*. Mengenalpasti konsep, tujuan dan ciri-ciri pedagogi relevan budaya +. Membincangkan kaedah dan teknik yang boleh digunakan dalam pedagogi relevan budaya #,. Menerangkan latar belakang, konsep, ciri-ciri dan kepentingan kelas bercantum ##. Mengelola ,menguruskan dan melaksanakan kelas bercantum yang memenuhi hasrat dan tujuan kelas bercantum #$. Mentakrifkan maksud penilaian berasaskan budaya #%. Menghuraikan ciri-ciri dan berasaskan budaya aspek-aspek diambil kira dalam penilaian

T(PI) 1

)(N$EP DAN TUJUAN PER$E)ITARAN *I+I)AL BILI) DARJA' YAN, ME$RA BUDAYA

-ebelum kita bermula, fikirkan tentang persekitaran fizikal bilik darjah. Mengapa guru perlu menyusunkan bilik darjah sebegitu rupa. !pakah aspek-aspek yang perlu diambil kira apabila ingin me ujudkkan membincangkan menyusunkan bilik darjah anda. ciri-ciri fizikal yang "agaimana anda dapat sebuah bilik darjah yang mesra budaya. Mari kita sama sama dalam me ujudkan

perlu diberi perhatian

suasana bilik darjah yang mesra budaya. 1-1 )%nse& "an T!j!an Pen !r!san Persekitaran *i.ikal Bilik Darjah

/onsep pengurusan persekitaran fizikal bilik darjah yang mesra budaya adalah amat penting dalam pengajaran dan pembejaran dalam abad yang mencabar ini dan lebihlebih lagi melibatkan murid-murid dari pelbagai latar belakang etnik. /onsep pengurusan fizikal harus mele ati bukan hanya dari aspek kemudahan prasarana serta kemudahan fizikal sahaja namun hasil dari pengurusan persekitaran fizikal dapat me ujudkan satu suasana serta iklim pembelajaran yang kondusif dengan perspektif dari pelbagai latar belakang budaya dan sosial. 0engurusan persekitaran fizikal bilik darjah telah di rumuskan oleh 1red -teele2#+)%3 sedemikian the effects of physical setting in a classroom is a setting for social mengambil kira keunikan

interaction, symbolic identification, growth, security,shelter and pleasure. /enyataan yang diutarakan oleh -teele 2#+)%3 disokong oleh 4ambert 2#++&3 yang menyatakan baha a aspek persekitaran fizikal seperti dengan siapa dan di mana pelajar duduk dapat membantu dalam interaksi antara mrurid dari latar belakang lingustik dan kebudayaan yang berbeza. /riteria-kriteria 1izikal 5mum 5ntuk Me ujudkan 0ersekitaran "ilik Darjah yang Mesra "udaya #3 !spek 1izikal 6 Terdapat meja dan kerusi yang sesuai dengan murid dan boleh diubah suai mengikut keperluan aktiviti. Mempunyai pencayaan dan pengudaraan yang baik. Mengecat dinding dengan arna Memasang langsir dengan arni yang ceria dan lembut.

arna yang ceria, terang dan lembut.

Melukis mural dis ekitar kelas. /eselamatan yang terjamin seperti pelan kebakaran dan pemadam api.

$3 -udut--udut 0embelajaran6Dalam bilik darjah, terdapat pelbagai sudut pembelajaran dan aktiviti yang dapat membantu perkembangan intelek murid seperti sudut boneka, kognitif, kinestetik serta sudut kreativiti dan sebagainya. Di samping itu, terrdapat sudut-sudut bacaan seperti buku cerita dan majalah pendidikan dan sudut multimedia seperti komputer, televisyen dan multimedia. 1-/ )riteria0kriteria *i.ikal $&esi1ik Unt!k Me2!j!"kan Persekitaran Bilik Darjah yan Mesra B!"aya #3 !spek 1izikal6 Menyusun atur tempat duduk semula murid-murid dalam bilik darjah supaya terdapat kesamarataan taburan di antara murid-murid dari pelbagai kumpulan etnik dan tidak hanya satu kumpulan etnik dikelompokkan dalam satu kumpulan. !pabila ada perbincangan kumpulan atau aktiviti-aktiviti kumpulan ahli-ahli kumpulan akan terdiri dari pelbagai kaum etnik. -ecara tidak langsung

kepelbagaian kumpulan etnik dalam satu-satu kumpulan secara tidak langsung dapat me ujudkan serta memupuk satu suasana mesra budaya secara tidak langsung. !ktiviti mengecat dinding dengan melukis mural -mural biasanya dilakukan oleh guru kelas sendiri atau beberapa murid yang menjadi pembantunya. !dalah sesuai sekiranya tema lukisan mural berkisar mengenai perayaan-perayaan serta kebudayaan perihal pelbagai kaum etnik di negara ini. !ktiviti sedemikian juga merupakan salah satu aktiviti yang sesuai yang boleh dilakukan oleh muridmurid dari pelbagai latar belakang kumpulan etnik supaya dapat memupuk perasaan kekitaan dalam kalangan mereka. 0erbincangan serta persediaan untuk lukisan mural secara tidak langsung akan dapat memupuk nilai serta belajar untuk bertoleransi dan bekerjasama. -ecara tidak langsung guru telah berjaya secara tidak langsung untuk memujudkan persekitaran mesra budaya. 7uang untuk bekerja adalah penting untuk memupuk nilai kerjasama dan tolong menolong antara murid dari pelbagai latarbelakng dan budaya. Tugasan yang di berikan oleh guru dapat di bincang diruang ini8 di mana secara tidak langsung !li, /umar serta /im Moi dapat berbincang untuk mendapatkan ja apan atau fakta untuk tugasan mereka. /eberkesanan konsep ruang bekerja atau 9work space: ini disokong oleh ;oolfolk 2$,,#3 yang menyatakan sedemikian baha a 9 the physical environment of the classroom such as use of space, classroom setting and cocial dimensions interact to shape classroom culture: $3 -udut--udut 0embelajaran dan "acaan6-elain daripada sudut-sudut yang biasa guru juga boleh me ujudkan sudut baru seperi sudut budaya, sudut sejarah dan sudut patriotik. -udut-sudut ini dapat mendedahkan murid-murid kepada pelbagai agama, adat resam, kebudayaan serta kepercayaan dari pelbagai kaum etnik di negara ini. -ecara tidak langsung murid-murid dapat memupuk nilai-nilai murni seperti sabar, toleransi serta hormat-menghormati yang merupakan komponen penting untuk me ujudkan perpaduan kaum . <uru juga boleh menyediakan pelabagai aktiviti - aktivti multimedia atau interaktif di setiap sudut pembelajaran tersebut untuk menarik minat murid-murid. =ontohnya di sudut budaya ini !li dapat mengetahui tentang kebudayaan serta agama -amy dan sebaliknya agar terdapat satu pemahaman

yang jelas dan tidak prasangka agar tidak menyentuh isu-isu sensitif serta menjaga sensitiviti sesuatu kaum etnik. "egitu juga dengan murid-murid dari -abah dan -ara ak. Tindakan me ujudkan sudut-sudut pembelajaran disokong oleh Morro dan ;einstein 2#+*$3 yang menyatakan sedemikian 9keep in mind to include a literacy center in your classroom to allow pupils to explore, investigate and discover knowledge:. <uru juga harus me ujudkan sudut-sudut sejarah dan patriotik8 di mana sudutsudut ini akan meyedarkan murid-murid betapa pentingnya perpaduan antara kaum-kaum dari pelbagai latar belakang etnik untuk me ujudkan sebuah negara yang aman dan makmur. -ecara tidak langsung ini akan me ujudkan satu suasana mesra budaya dalam bilik darjah. -elain daripada sudut-sudut pembelajaran, guru juga boleh menyediakan sudut bacaan di mana bahan bacaan adalah terdiri dari buku-buku atau risalah-risalah dari -abah dan -ara ak atau sebaliknya yang mengandungi informasi mengenai sesuatu kaum atau kumpulan etnik. -udut pembelajaran elektronik adalah penting8 di mana murid dari pelabagi latar belakang etnik dapat menggunakan perisian software yang di sediakan oleh guru seperti aktiviti interaktif dan multimedia untuk dapat melaksanakan tugasan dalam kumpulan. -emasa membuat tugasan murid-murid dapat memupuk serta menghayati nilai-nilai seperti bekerjasama, tolong menolong serta toleransi. 1-3 Peranan !r! seba ai 4Physical Enviroment Designer-ekiranya anda hadapi murid anda daripada pelbagai budaya, nescaya anda perlu mengambil perhatian terhadap kepelbagaian > perbezaan individu dalam bilik. !pakah ciri-ciri yang perlu ada pada seorang guru yang berperanan sebagai ?Physical Enviromet Designer agar dapat me ujudkan satu persekitaran yang mesra budaya. !ntara ciri-ciri yang perlu diambil perhatian termasuk6 0erlu mengetahui latar belakang murid terlebih dahulu 0erlu faham dengan mendalam perasaan setiap murid Mengkikis pra sangka 0erlu mengetahui latar belakang kebudayaan, agama dan adat setiap murid dengan mendalam.

1-5

R!m!san 0engurusan fizikal harus mengambil kira bukan sahaja kemudahan prasarana serta kemudahan fizikal tetapi hasil dari pengurusan persekitaran fizikal dapat me ujudkan satu suasana serta iklim pembelajaran yang kondusif dengan mengambil kira keunikan perspektif dari pelbagai latar belakang budaya dan sosial. -usunatur bilik darjah harus memberi perhatian kepada cara susunan tempat duduk pelajar harus samarata dari segi kumpulan etnik -udut @sudut pembelajaran dan bacaan dalam bilik darjah perlu mengambil kira bahan bacaan pelbagai kumpulan etnik, mural sesuai dengan semua bangsa dalam kelas. <uru perlu berperanan dalam mengetahui latar belakang pelajar, dan kepelbagaian perbezaan individu pelajar budaya apabila mengatur dan melakarkan

pelan bilik darjah serta letaknya sudut-sudut pembelajaran supaya mesra

T(PI) /

PEN,URU$AN $($I(0EM($I

0ernahkah anda fikir tentang suasana sosio-emosi sesebuah bilik darjah. Mengapa seorang guru perlu memberi perhatian kepada suasana pengalaman anda, pastinya anda dapat merenung bilik darjah. Dengan bagaimana anda dapat

me ujudkan suasana sosio emosi yang baik untuk murid-murid anda. !spek sosioemosi amat penting untuk me ujudkan suatu keadaan yang harmonis dan pengajaran dan pembelajaran dapat dilaksanakan dengan berkesannya. Austeru ini, topik ini akan membincangkan beberapa aspek dalam sosio-emosi yang perlu diambil kira oleh guru dalam mengurus bilik darjah. /-1 )%nse& Dan T!j!an Pen !r!san $%si%0Em%si 0erkataan sosioemosi terdiri daripada dua perkataan iaitu sosial dan emosi,Menurut /amus 0elajar Bdisi /etiga sosial ditakrif sebagai segala yang berkaitan dengan masyarakat, perihal masyarakat dan kemasyarakatan. 0erkembangan sosial pula adalah satu proses apabila kanak-kanak belajar berhubung dengan orang lain mengikut cara yang dapat diterima oleh masyarakat dan budayanya. 0erkembangan sosial kanak-kanak terdiri daripada kemahiran berinteraksi dengan orang lain, pembentukan kendiri, penghargaan kendiri dan ka alan kendiri. Identiti sosial dan kefahaman kendiri kanak-kanak berkembang dalam dua peringkat, iaitu ke ujudan kendiri dan kategori kendiri 24e is, #++'8 4e is C "ooks-<unn, #+)+3. 0erkataan emosi berasal daripada perkataan <reek iaitu 9 emovere: yang memba a maksud 9untuk keluar:. Dleh itu, emosi adalah satu perasaan afektif yang dialami oleh seseorang individu dalam sesuatu keadaan yang memberi makna kepada dirinya. Bmosi juga boleh ditakrifkan sebagai tindak balas atau kebangkitan yang ditonjol keluar sebagai rangsangan kepada perasaan emosi. !hli psikologi dan fisiologi berpendapat baha a emosi melibatkan perasaan, gerak hati, tindak balas fisiologi dan pernyataan emosi. Bmosi boleh dibahagikan kepada dua iaitu emosi positif seperti gembira, teruja dan emosi negatif pula adalah seperti marah,

kece a dan lain-lain. Dleh itu, sosioemosi dalam kalangan kanak-kanak ditakrifkan sebagai satu proses berinteraksi dan mengadaptasi diri dalam masyarakat. /-/ Perkemban an "an Pen !r!san $%si%0em%si Di Dalam Bilik Darjah 0erkembangan emosi dan sosial yang sihat sangat penting dalam kehidupan seseorang. !spek ini akan mempengaruhi pembelajaran murid dan membolehkan murid belajar menga al emosi, pemikiran dan tindakan supaya dapat menyesuaikan diri dalam bilik darjah. 0erkembangan -osioemosi bermula dengan kebolehan murid memahami dan menguruskan emosi sendiri dan membolehkan murid memahami keperluan, emosi dan pandangan orang lain untuk membina kemahiran sosial di dalam kelas yang mempunyai latar belakang majmuk yang mesra dan harmoni. 0eranan guru sangat penting dalam pengurusan sosioemosi dengan memberi penekanan kepada kebolehan dan keyakinan murid untuk berinteraksi dengan rakan di dalam kelas terutamanya bagi sebuah kelas yang mempunyai murid yang berbeza budaya dan latar belakang . Te%ri0te%ri Pen !r!san $%si%0em%si6 "andura berpendapat baha a perkembangan emosi kanak-kanak diperoleh dengan cara peniruan. "eliau berpendapat kanak-kanak meniru tingkah laku emosi yang diperhatikannya dan melakukan gerak balas yang tidak pernah dibuatnya dahulu. =ara kanak-kanak menyatakan emosinya bergantung kepada apa yang telah dipelajarinya mengenai penerimaan oleh masyarakat, cara yang paling mendatangkan kepuasan dan yang telah dipelajarinya untuk mendapatkan sesuatu dengan paling mudah dan cepat. Teori Brik Brikson pula menekankan kepentingan hubungan sosial dengan individuindividu di persekitaran kanak-kanak. Menurut Brikson, personaliti seseorang kanakkanak dibentuk hasil daripada perkembangan psikososial ini.. /ejayaan atau kegagalan mencapai matlamat atau menyelesaikan krisis perkembangan akan memba a akibat kepada imej kendiri seseorang individu.

/-3 $trrate i Pen ajaran Dalam Pen !r!san $%si%0em%si Belajar Melal!i Bermain6 Tahukah 9"elajar melalui bermain: adalah salah satu strategi pengajaran yang dapat memberi perhatian kepada sosio-emosi pelajar dalam kelas pelbagai budaya. "elajar melalui bermain adalah pendekatan yang terancang dan berstruktur bagi memberi peluang kepada murid belajar dalam suasana yang menggembirakan dan bermakna. 0endekatan belajar melalui bermain diberi penekanan khusus dalam proses pengajaran dan pembelajaran kerana bermain adalah fitrah kanak-kanak. Melalui bermain mereka gembira dan senang hati membuat penerokaan, penemuan pembinaan melalui pengalaman langsung secara semula jadi.: EFuraian /urikulum 0rasekolah /ebangsaan, $,,%G "elajar Melalui "ermain adalah antara strategi yang boleh digunakan oleh seorang guru untuk menggalakkan interaksi sosial dan menga al emosi murid secara semula jadi. "ermain adalah proses spontan yang dapat menghasilkan pengalaman, pembelajaran dan kemahiran. "ermain membenarkan kanak-kanak melakukan aktiviti yang kreatif. "agi kanak-kanak yang sedang membesar, bermain adalah satu keperluan. Melalui bermain kanak-kanak dapat belajar pelbagai perkara dan ia dikenali sebagai pembelajaran tidak formal. 1roebel 2#)*$ @ #*'$3 pernah me ujudkan program kindergarten # di Aerman untuk kanak-kanak yang berumur & hingga ' tahun berkonsepkan ?bermain sambil belajarH. "eliau percaya proses pembelajaran yang paling berkesan adalah sesuatu aktiviti yang menggembirakan. "ermain adalah salah satu aktiviti yang menggembirakan. Dengan bermain kanak-kanak dapat meningkatkan kemahiran.Manakala De ey 2#*'$ @ #*'+3 pula menggalakkan proses pembelajaran melalui prinsip belajar melalui bermain di mana aspek keseronokan merupakan hak bagi setiap kanak-kanak.

/-5 )e&entin an Pen !r!san $%si%0em%si <uru perlu mengurus sosio-emosi murid-muridnya secara berkesan kerana kegagalan guru berbuat demikian akan memberi impak kepada pencapaian murid. !ntara aspek akan berlaku dalam pengurusan sosio-emosi terdiri daripada berikut6 a3 0roses pengajaran dan pembelajaran akan terganggu. b3 Iklim bilik darjah tidak kondusif akan memberi kesan yang buruk terhadap prestasi kesuluruhan c3 Memberi tekanan mental kepada murid dan guru d3 Murid rasa tergangggu dan tidak selesa e3 Murid sukar memberi tumpuan kepada pengajaran dan pembelajaran /-7 R!m!san Topik ini membincangkan mengenai pengurusan sosio-emosi pelajar dan

kepentingannya seseorang guru dapat menguruskan sosio-emosi pelajar dalam bilik darjah yang terdiri daripada masyarakat majmuk. !ntara aspek @aspek penting adalah berikut6 -osioemosi dalam kalangan kanak-kanak ditakrifkan sebagai satu proses berinteraksi dan mengadaptasi diri dalam masyarakat. 0eranan guru sangat penting dalam pengurusan sosioemosi dengan memberi penekanan kepada kebolehan dan keyakinan murid untuk berinteraksi dengan rakan di dalam kelas pelbagai budaya "elajar Melalui "ermain adalah antara strategi yang boleh digunakan oleh seorang guru untuk menggalakkan interaksi sosial dan menga al emosi murid secara semula jadi. Ia amat bermakna dalam membantu mengeratkan hubungan antara murid pelbagai latar belakang 0engajaran dan pembelajaran akan terganggu dan tekanan mental akan dihadapi pelajar jika keadaan sosio-emosi tidak diurus dengan baik oleh guru.

10

T(PI) 3

PER'UBUN,AN ANTARA )EL(MP() ETNI)

Dalam topik ini, anda akan diberi pendedahan tentang hubungan etnik di Malaysia. !spek-aspek dan ciri-ciri hubungan etnik dai Malaysia akan diketengahkan dan implikasinya terhadap perhubungan dalam bilik darjah. 3-1 '!b!n an etnik Malaysia merupakan sebuah negara yang mempunyai penduduk yang berbilang kaum. Aangan kita lupa baha a negara kita pernah menghadapi konflik etnik yang menyebabkan berlakunya pelbagai masalah. -ebagai rakyat Malaysia sudah semestinya kita perlu mengambil iktibar daripada peristi a #% Mei #+(+. 0erlu kita sedar baha a pengalaman pahit tersebut telah menyedarkan kita baha a6 #. /emajuan ekonomi sahaja tidak lengkap sekiranya tidak disertai kestabilan politik $. /estabilan politik sahaja tidak memadai tanpa pembangunan ekonomi yang seimbang %. 0embangunan ekonomi dan kestabilan politik perlu seiring dan seimbang supaya tidak timbul kepincangan dalam masyarakat sehingga menimbulkan konflik. !dalah penting untuk kita memahami apa yang dimaksudkan dengan keseimbangan. Dalam konteks negara kita Malaysia keseimbangan melibatkan agihan habuan ekonomi yang saksama dan perkongsian pemerintahan yang matang. 0ersoalannya ialah6 !pakah faktor yang dapat me ujudkan keseimbangan. !pakah perkara yang perlu dipertahan atau dipelihara untuk menjamin keseimbangan yang berterusan. Mudah sahaja iaitu usaha yang berterusan dalam memupuk dan mengekalkan hubungan etnik yang harmonis.

11

3-/ )e&entin an Memahami '!b!n an Etnik !pakah kepentingan memahami hubungan etnik. Mari kita meneliti betapa pentingnya setiap individu memahami kepentingan termasuk6 etnik Fubungan etnik berkait rapat dengan6 0 0 0 0 seluruh struktur sosial masyarakat dan memberi pemahaman tentang darjah pluralisme sosial dan kebudayaan , punca konflik serta sejauhmana struktur masyarakat bersifat kolonial etnik menggambarkan perkembangan sejarah negara dan Malaysia merupakan sebuah negara pel. kaum yg pernah menghadapi konflik tentang hubungan etnik dalam negara kita. !ntara

Fubungan

kemampuan sosioekonomi negara kita. Fubungan etnik dapat mencerminkan darjah dan sumber ketegangan sosial. Melalui hubungan etnik, akan dapat kita fahami isu prasangka dan diskriminasi yang berlaku serta gambaran tentang peranan faktor personaliti dalam menentukan tatalaku anggota masyarakat. Fubungan etnik dapat membantu dalam memahami kesan perindustrian dan perubahan sosial. Fubungan etnik mempengaruhi dasar sosial dan perancangan sosial negara.

!dalah perlu kita fahami baha a keharmonian hubungan etnik di negara kita tidak bergantung sepenuhnya kepada keadaan berbaik-baik antara kaum tetapi juga antara kumpulan kelas sosial yang berbeza. Fubungan etnik yang ujud pada masa kini telah mencorakkan sistem sosial di ujudnya keharmonian dalam hubungan

Malaysia. -ejauhmana tahap perpaduan nasional di negara kita masih sukar diukur. Iamun demikian negara luar melihat baha a etnik di Malaysia. Ini telah memberi perindustrian, perdagangan dan lain-lain. etnik yang seimbang dan stabil. impak kepada sektor-sektor pelancongan, Masyarakat luar dapat melihat kestabilan ujud hasil daripada hubungan

politik dan ekonomi di sini. Inilah antara kesan yang

12

3-3 R!m!san Topik ini membincangkan mengenai hubungan etnik di Malaysia dan kepentingannya setiap daripada rakyat Malaysia memahami tentang hubungan etnik dalam negara kita. !ntara aspek @aspek penting adalah berikut6 Malaysia merupakan sebuah negara pelbagai kaum yang pernah menghadapi konflik etnik Fubungan etnik berkait rapat dengan seluruh struktur sosial masyarakat dan memberi pemahaman tentang darjah pluralisme sosial dan kebudayaan, punca konflik serta sejauhmana struktur masyarakat bersifat kolonial Fubungan etnik menggambarkan perkembangan sejarah negara dan kemampuan sosioekonomi negara kita Fubungan etnik dapat membantu dalam memahami kesan perindustrian dan perubahan sosial. Fubungan etnik mempengaruhi dasar sosial dan perancangan sosial negara.

13

T(PI) 5

PEN,URU$AN PEN,AJARAN DAN PEMBELAJARAN

-ebagai guru

berpengalaman,

imbas balik 9 !pakah yang anda faham dengan

pengajaran dan pembelajaran.: !pakah aspek-aspek yang perlu anda ambil perhatian sebelum, semasa dan selepas proses pengajaran dan pembelajaran. 0ernahkah anda berfikir cara terbaik untuk menguruskan pengajaran dan pembelajaran yang baik dalam bilik darjah yang mesra budaya. Topik ini akan membincangkan pengurusan pengajaran dan pembelajaran dengan fokus kepada konsep, dan peranan guru dalam mengurus pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah. 5-1 )%nse& Pen ajaran Dan Pembelajaran 90engajaran: atau 9pedagogi: bermaksud bagaimana seseorang guru menyampaikan pelajaran atau ilmu pengetahuan kepada pelajar-pelajarnya. Ia merupakan satu proses daripada persediaan untuk mengajar, melakukan pengajaran, menilai kembali apa yang telah diajar serta melakukan tindakan susulan bagi menyempurnakan proses pengajaran itu. 0engajaran juga adalah rancangan guru yang sistematik untuk membimbing pelajar menjalankan aktiviti pembelajaran 0engajaran juga boleh didefinisikan sebagai rancangan guru yang sistematik untuk membimbing pelajar menjalankan aktiviti pembelajaran. -antrock A.; dalam bukunya Educational Psychology! " #ool for Effective #eaching menyatakan baha a pengajaran berkesan bergantung kepada $ faktor utama iaitu 6 pengetahuan profesional guru dan komitmen guru yang berupaya merancang pengajaran tersusun dengan cemerlang 2excellent instructional planning$. 0embelajaran ialah proses perubahan struktur mental yang membina keupayaan tingkah laku yang berbeza. Dari sudut kognitif, pembelajaran boleh berlaku tanpa 0roses perubahan tingkah laku yang segera. 0erubahan struktur mental yang berlaku melibatkan perubahan skema, kepercayaan, jangkaan dan matlamat. pembelajaran yang berlaku secara berterusan akan memba a perubahan tingkah laku. =ontohnya, seseorang murid akan mula menguasai kemahiran membaca setelah proses pembelajaran berlaku secara berulang-ulang dan berterusan. 0enguasaan dan

14

pemahaman terhadap sesuatu fakta akan mudah dikuasai apabila proses pembelajaran dibantu dengan pelbagai bahan bantu mengajar sebagai bahan rangsangan seperti gambarajah, jadual, carta, gambar dan lain-lain alat bantu yang memudahkan muridmurid menghubungkaitkan maklumat. 5-/ 8iri09iri ,!r! Berkesan -alhah !bdullah 2$,,(3 dalam bukunya <uru -ebagai 1asillitator menegaskan baha a :guru sebagai fasilitator berperanan sebagai perancang, pengurus dan pelaksana perlu berpandukan prinsip pengurusan yang sistematik. 0rinsip perancangan perlu tepat diikuti dengan prinsip penyampaian yang sesuai dan disusuli dengan prinsip tindakan yang tepat : 2 p.&%3. Effective teachers have good command of their sub%ect matter and a solid core of teaching skills. #hey have excellent instructional strategies supported by methods of goal setting, instructional planning, and classroom management. #hey know how to motivate, communicate, and work effectively with students who have different levels of skills and come fromculturally diverse backgrounds. Effective teachers also understand how to use appropriate levels of technology in the classroom. 9 2-antrock, $,,(3 Matlamat pengajaran pula adalah seperti berikut6 5ntuk menyampaikan maklumat berbentuk ilmu pengetahuan Membolehkan pelajar menguasai kemahiran kogintif, afektif dan psikomotor. Membantu pelajar memiliki nilai dan sikap yang sihat. Menggalakkan pelajar berfikir secara kritis dan kreatif. Membantu pelajar supaya boleh berdikari

5-3 )%nse& Pembelajaran 5-5 Pen !r!san Pen ajaran "an Pembelajaran 0engurusan membuat melibatkan proses-proses seperti merancang, melaksana, menilai dan susulan termasuk penambahbaikan. Manakala pengurusan

tindakan

pengajaran dan pembelajaran adalah berkaitan aspek-aspek berikut6

15

Merancang

pengajaran

dan pembelajaran

dengan

berkesan

dengan

mengambilkira latar belakang murid yang berbeza Melaksana pengajaran dan pengajaran seperti yang telah dirancang dan membuat pengubahsuaian semasa jika perlu Menilai keberkesanan pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran Membuat tindakan susulan berdasarkan penilaian yang telah dibuat termasuk membuat penambahbaikan 5-7 Pen !r!s Pen ajaran "an &embelajaran Dalam )elas &elba ai b!"aya6 -eorang guru yang mengurus pengajaran dan pembelajaran juga boleh digelar ?pengurusH. =iri-ciri seorang pengurus pengajaran dan pembelajaran yang cekap dan berkesan termasuk 6 0rihatin dan peka terhadap situasi sekeliling -istematik dalam merancang dan menilai 0enyabar menghadapi kerenah murid pelbagai latar belakang "ijak mengurus masa "erpandangan jauh "ersedia untuk berubah dan fleksibel "erkomuknikasi dengan berkesan

5-: Perin kat0&erin kat &en !r!san &en ajaran "an &embelajaran Dalam konteks pengurusan pengajaran dan pembelajaran, peringkat-peringkat

pengurusan pengajaran dan pembelajaran adalah berkaitan persediaan guru 6 i3 ii3 iii3 -ebelum proses pengajaran dan pembelajaran -emasa proses pengajaran dan pembelajaran -elepas proses pengajaran dan pembelajaran

16

Rajah 16 PEN,URU$AN PEN,AJARAN DAN PEMBELAJARAN

Sebelum Pengajaran

GURU

- BA'AN
PERAN8AN,AN PEN,AJARAN ; PEMBELAJARAN 0 $UMBER 0 $TRATE,I
Semasa Pengajaran

PR($E$ PEN,AJARAN DAN PEMBELAJARAN

Tidak Berkesan

PENILAIAN ; PEN,U)URAN

PENAMBA'BAI)AN PEMULI'AN PEN,AYAAN

Selepas Pengajaran

Berkesan

'A$IL PEMBELAJARAN TER8APAI

17

$ebel!m &r%ses &en ajaran "an &embelajaran -ebagai seorang guru yang berhadapan dengan murid-murid pelbagai budaya, guru perlu membuat persediaan rapi sebelum memulakan sesi pengjaran dan pembelajaran. 0ersediaan sebelum pengajaran dan pembelajaran termasuk merancang pelaksanaan pengajaran melalui penulisan 7ancangan 0engajaran Farian meliputi aspek-aspek 6 Fasil pembelajaran yang tepat /aedah pengajaran yang sesuai dengan kepelbagaian budaya murid -umber pengajaran yang mencukupi "ahan bantu mengajar yang berkesan 4angkah-langkah proses pengajaran yang jelas !naan Bahan Bant! Men ajar perancangan dan

(a# Pen

0engurusan pengajaran dan pembelajaran bermula dengan

penyediaan bahan bantu mengajar yang sesuai. 0enggunaan alat bantu mengajar yang sesuai dan berkesan sangat penting untuk membantu guru menerangkan konsep abstrak yang sukar kepada para pelajar. : Mengguna alat bantu mengajar 2!"M3 dapat membantu menerangkan sesuatu konsep: 2Fiebert, ;eame C Taber, #++#8 /ozma, #++#3. =ontoh-contoh bahan bantu mengajar seperti bahan maujud, gambar, pengursan grafik, peta minda, gambarajah, radio, komputer, video, kad imbasan, gambarajah, akhbar, majalah, audio visual, model, prototaip atau bahan-bahan sejarah. =iri-ciri bahan pengajaran efektif pula berbentuk maujud, praktikal, selamat digunakan dan guru dapat menggunakan bahan tersebut untuk menerangkan konsep abstrak yang sukar difahami dengan berkesan. -eorang guru yang kreatif akan menyesuaikan bahan bantu mengajar dengan isi pelajaran agar murid mudah menguasai konsep abstrak yang kompleks. Ini diakui oleh Mayer C <allini, 2#++,38 9 <uru perlu menerangkan dengan jelas dan memberi contohcontoh yang berkaitan untuk meningkatkan keberkesanan pengajaran 9. Manakala -lavin 2#++&3 menyarankan 9guru perlu menyediakan pengajaran yang boleh menarik minat dan menyeronokkan pelajar dengan mempelbagaikan kaedah pengajaran dan alat bantu mengajar 2!"M3.

18

(b# Pemilihan $!mber Pen ajaran <uru yang bersedia dengan maklumat dari pelbagai sumber bukan sahaja berjaya memberi penerangan yang jelas kepada pelajarnya tetapi juga mampu membuat perkaitan antara idea-idea, mencadangkan pemikiran baru dan mencabar pelajar untuk berfikir pada aras tinggi . -umber- sumber pembelajaran yang boleh digunakan seperti buku teks, buku rujukan, internet, maklumat akhbar, majalah, rancangan radio dan televisyen, jurnal , prospektus, phamplets and brochures, laporan penyelidikan, statistik rasmi, !kta, !rahan 0erbendaharaan termasuk sumber hasil temubual dan soal selidik. -umber yang tepat, sesuai, dan mencukupi mampu mencabar minda pelajar seterusnya menarik minat mereka untuk memahami isi pelajaran dengan lebih berkesan. -emasa merancang pengajaran, saya mendapatkan seberapa banyak input daripada pelbagai sumber sebelum memulakan setiap sesi pengajaran . $emasa Pr%ses Pen ajaran "an Pembelajaran (a# $trate i Pen ajaran Rele<en Pelba ai B!"aya 0emilihan strategi pengajaran yang tepat juga mampu membuatkan penyampaian maklumat dan pelaksanaan pengajaran menjadi lebih berkesan terutama aktiviti yang melibatkan interaksi belakang. -emasa guru melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran guru perlu memastikan melaksanakan pengajaran seperti yang dirancang mengenalpasti prosedur penilaian pembelajaran murid yang sesuai menerapkan nilai-nilai kepelbagaian budaya dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran menyediakan suasana bilik darjah yang kondusif dari segi psikososial dan fizikal untuk murid-murid yang mempunyai latar belakang berbeza mengurus disiplin murid dengan mengambilkira kepelbagaian kelompok murid mengendalikan aktiviti pemulihan dan pengayaan aktif murid yang terdiri daripada pelbagai budaya dan latar

19

$ele&as Pr%ses Pen ajaran "an Pembelajaran -eterusnya proses penilaian dan pengukuran perlu dilaksanakan oleh guru untuk mengetahui keberkesanan pengajaran. 0enilaian prestasi merupakan satu proses meliputi aktiviti mengumpul maklumat tentang strategi, aktiviti, hasil dan impak pengajaran dan pembelajaran bagi membuat analisis untuk memastikan pelajar telah menguasai kemahiran yang disampaikan oleh guru. <uru juga dapat merancang aktivti selanjutnya dengan cara yang lebih berkesan dan mengambil tindakan susulan . Menurut D. -tufflebeam dalam bukunya Educational Evaluation and Decision &aking , beliau telah mentakrifkan penilaian sebagai satu proses menentukan, mendapatkan serta memberikan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbangan yang selanjutnya. <ay 2#+*'3 pula berpendapat baha a penilaian ialah satu proses sistematik mengumpul dan menganalisis data bagi menentukan sama ada sesuatu objektif yang telah ditetapkan itu telah tercapai. /eberkesanan sesuatu proses pengajaran tidak dapat dipastikan tanpa proses penilaian oleh guru semasa dan selepas pengajaran berlaku. 0enilaian dilaksanakan berperanan untuk6 Mengesan perkembangan penguasaan murid dan mengenal pasti kekuatan dan kelemahan murid dalam pembelajaran untuk merancang aktiviti pengayaan dan pemulihan Mengenal pasti keberkesanan pengajaran guru supaya membolehkan guru memperbaiki pengajaran selanjutnya Mengambil tindakan susulan untuk mengatasi kelemahan C meningkatkan lagi proses pengajaran dan pembelajaran meningkatkan keberkesanan pengajaran . /eputusan peperiksaan penilaian formatif semester dapat menilai pencapaian pula yang dilaksanakan selepas tamat 0enilaian prestasi pelajar juga

sesuatu tajuk dan penilaian sumatif yang dilaksanakan secara holistik pada hujung pelajar. membolehkan guru menilai semula strategi pengajaran dan membuat penambahbaikan. 0enilaian menyeluruh pelajar dapat dilakukan melalui data-data pengukuran kuantitatif dan kuanlitatif.

20

0engukuran merupakan satu proses sistematik untuk mendapatkan maklumat secara kuantitatif untuk menentukan pencapaian murid. Tujuan utama pengukuran adalah untuk membuat pengelasan bagi pencapaian akademik murid dalam pembelajaran dan membuat penambahbaikan kepada kaedah pengajaran guru. !lat pengukuran dalam proses pengajaran dan pembelajaran adalah seperti data kuantitatif hasil daripada ujian bulanan, kuiz, peperiksaan, temubual murid>rakan sekerja, soal selidik, senarai semak, rekod anekdot, skala kadar, sosiogram, data pemerhatian dan kajian tindakan. !lat pengukuran yang tepat dalam proses penilaian mampu memberi maklumat berharga kepada guru untuk mengukur pembelajaran pelajar dan menilai keberkesanan pengajaran guru . !pabila guru memberikan ujian kepada pelajarnya, guru sebenarnya bukan sahaja sedang mengukur pencapaian pelajarnya tetapi juga mengukur keberkesanan strategi pengajarannya sendiri. 0enambahbaikan perlu dilakukan oleh guru setelah melaksanakan penilaian dan pengukuran. 0endekatan 0engajaran Masteri contohnya amat menekankan baha a guru perlu memastikan murid telah dapat menguasai sesuatu kemahiran sebelum kemahiran yang baru disampaikan. 0enambahbaikan berbentuk pemulihan, pengayaan dan penilaian semula kesemua elemen-elemen yang terlibat semasa merancang dan semasa proses pengajaran dan pembelajaran berlaku perlu diambilkira oleh seorang guru yang proaktif dan berkesan -etelah guru selesai menyempurnakan proses pengajaran dan pembelajaran, guru perlu memperuntukkan masa membuat refleksi terhadap pelaksanaan pengajarannya. 4angkah ini adalah penting untuk mengkaji keberkesanan pengajaran guru dalam aspek pemilihan strategi pengajaran, penggunaan bahan bantu mengajar, maklumat dan sumber pengajaran, tahap pencapaian murid dan keberkesanan komunikasi gurumurid..

21

R!m!san /ita sudah sampai ke penghujung topik. Mari kita membuat rumusan.tentang apa yang telah dipelajari. 0edagogi atau pengajaran merupakan satu proses daripada persediaan untuk mengajar, melakukan pengajaran, menilai kembali apa yang telah diajar serta melakukan tindakan susulan bagi menyempurnakan proses pengajaran itu. 0embelajaran ialah proses perubahan struktur mental yang membina keupayaan tingkah laku yang berbeza 0engurusan pengajaran dan pembelajaran melibatkan proses-proses seperti merancang, melaksana, menilai dan membuat tindakan susulan termasuk penambahbaikan terhadap pengajaran dan pembelajaran dengan mengambil kira latarbelakang pelajar, dan kepelbagaian perbezaan dari segi kognitif, sosial, emosi dan fizikal pelajar. =iri-ciri seorang pengurus pengajaran dan pembelajaran berkesan termasuk prihatin dan peka terhadap situasi sekeliling8 sistematik dalam merancang dan menilai8 penyabar menghadapi kerenah murid pelbagai latar belakang, mengurus masa dengan baik dan mempunyai kemahiran abad ke $#. <uru perlu mengambil kira semua aspek kepelbagaian budaya apabila mengurus pengajaran dan pembelajaran dalam semua peringkat pengajaran.

22

T(PI) 7

Pe"a % i Rele<an B!"aya "an )e&elba aian kel%m&%k (Cultural and Indigeneous relevant pedagogy)

Topik ini membincangkan pedagogi relevan budaya di mana strategi @strategi yang sesuai diguna dalam pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah pelbagai budaya. Tambahan pula, peranan guru dalam menangani cabaran dalam memilih pedagogi relevan budaya untuk pelbagai kelompok etnik dalam bilik darjah turut diketengahkan. 7-1 )%nse& Pe"a % i Rele<an B!"aya -ebagai seorang guru berkesan dalam abab ke $# ini, adalah penting kita sebagai pendidik untuk memahami konsep kepelbagaian pelajar 2perbezaan individu3. /esedaran dan kefahaman kosep kepelbagaian pelajar ini harus mele ati bukan hanya mengenal dan mentafsir konsep sahaja tetapi boleh mencerakin serta mengambil kira keunikan perspektif budaya dan sosial. Malaysia sebuah negara pelbagai budaya, guru perlu peka kepada pengajaran seperti dinyatakan <ay 2$,,,3 culturally responsive teaching as using the cultural knowledge, prior experiences, and performance styles of diverse students to make learning more appropriate and effective for them' it teaches to and through the strengths of these students. 5lasan yang utarakan <ay memberitahu baha a kita perlu ambil perhatian guru-guru bagi menghadapi murid-murid berlatarkan pelbagai budaya. 7asionalnya supaya suasana pengajaran dan pembelajaran lebih optima dan berkesan bagi semua murid. 7-/ T!j!an Pe"a % i Rele<an B!"aya <uru seperti kita perlu memahami hakikat baha a perlaksanaan pedagogi mereka dalam bilik darjah murid pelbagai budaya memerlukan mereka hadapi situasi pengajaran dengan keperihatinan sosial budaya. <uru perlu beri perhatian terhadap konsep ini dengan pertimbangan bijak supaya pengelolaan, pengurusan dan pengajaran mereka mengambil kira sensiviti budaya.

23

<uru yang peka dan pandai mengolah pengajaran dan pembelajaran pelbagai budaya harus berinteraksi dengan lebih positif dapat memupuk kebangaan budaya masingmasing bagi memangkin kematangan intelek. 9=ulturally relevant pedagogy calls for instruction to be made relevant to the student by finding an intersection bet een 2a3 the studentHs kno ledge and skills and 2b3 schoolHs kno ledge and skills by engaging the student in active investigations so she can discover the connections bet een kno s and hat teachers hat she ant her to kno : 24ee #++$3. 0engajaran relevan budaya

membantu kesefahaman dan permuafakatan antara guru dan murid supaya kesepaduan perolehan ilmu, kemahiran dan sikap yang holistik boleh mencapai hasrat dikehendaki oleh 1alsafah 0endidikan /ebangsaan dan 7ukunegara. De1inisi 6 5ntuk memahami pedagogi relevan budaya, terminologi ini mula diambil perhatian oleh <loria 4adson-"illings 2#++&3 menyatakannya sebagai 9a pedagogy that empo ers students intellectually, socially, emotionally, and politically by using cultural referents to impart kno ledge, skills, and attitudes.:# !pabila kita bertugas di sekolah yang ada murid daripada latar belakang budaya yang berbeza, guru seperti anda seharusnya menjadi pengantara persekitaran sekolah dan rumah murid. <uru yang mengajar dalam situasi budaya berbeza harus mengunakan ciri-ciri perbezaan budaya, latar belakang, pengetahuan dan pengalaman pelajar untuk mengukuhkan pengajaran dan pembelajaran. 7-3 8iri09iri Pe"a % i Rele<an B!"aya -elepas kita telah dan fahami konsep dan tujuan pedagogi relevan budaya, cuba anda bincang dengan rakan anda mengenai soalan 9!pakah ciri-ciri pedagogi relevan budaya .: -elepas berbincang, sila senarai ciri @ ciri pedagogi relevan budaya. "andingkan ciri-ciri yang anda berikan dengan pernyataan yang diberikan oleh <uittierez 2#++&3 dan 4adson-"illings 2#++&3 yang diberikan 6

24

#. 0embelajaran lebih berkesan apabila murid menyebati pengetahuan, konsep, procedur, kemahiran dan strategi yang mereka pelajari daripada situasi pelbagai budaya ke dalam kesepaduan ilmu dan nilai tanpa prejudis budaya lagi. $. Ia adalah mustahak bagi murid memahami latar belakang mereka yang alaupun belajar

berlainan budaya, proses aktif pembelajaran rentasi budaya

dalam kepelbagaian tetapi ia menyatupadukan ilmu pengetahuan.. %. -elain daripada membantu pelajar perolehi pengetahuan, pedagogi relevan budaya beri motivasi murid belajar secara konstektual, iaitu mengambilkira pengalaman murid yang berbeza. 7-5 $trate i &en el%laan Pe"a % i Rele<an B!"aya-ekiranya anda hadapi murid daripada pelbagai budaya, nescaya anda perlu

mengambil perhatian terhadap kepelbagaian > perbezaan individu dalam bilik. <uru perlu merancang seterus mengelola pengajaran dengan mengambil kira aspek berikut 6 )ae"ah "an Teknik Pen ajaran "an Pembelajaran <uru yang mengelolakan pedagogi dalam bilik darjah pelbagai budaya harus melihat pengajaran sebagai 9an art rather than a science: supaya guru seperti anda berfikiran kreatif dan boleh menyesuaikan diri dengan murid pelbagi budaya. <uru juga mempunyai pandangan baha a semua murid boleh belajar dan mencapai kejayaan. !nda juga boleh berhubung dan berkomunikasi dengan ibu bapa murid berlainan budaya. Mempunyai sifat mudah mesra dengan murid dan sentiasa bersedia berkongsi maklumat, pengetahuan, kemahiran dengan murid pelbagai budaya. !nda yang mengajar kelas yang terdapat murid pelbagai budaya perlu mempelbagaikan kaedah dan teknik pengajaran anda dengan mengambil kira konsep perbezaan individu. -ebagai contoh guru digalakkan gunakan kaedah dan teknik berikut6 #. /aedah pembelajaran kolaboratif dan koperatif <uru yang mengunakan strategi pemusatan murid ini, mengalakkan murid berbincang dan sesi buzz melibatkan ahli-ahli kumpulan pelbagai budaya. =ontohnya dalam kumpulan perbincangan ahli kumpulan terdiri daripada !hmad, -eng Jan dan /umaran. Murid digalakkan berinteraksi dan bekerjasama dalam

25

suasana

hormat-menghormati.

-esi

pembentangan

perlu

mempamirkan

kejayaan semangat pasukan dan setiaka an. <uru perlu memudahcara letusan idea ahli kumpulan, memberi penghargaan secara kolektif melambangkan harmoni sesuatu kumpulan pelbagai budaya. /olaboratif dan koperatif perlu dipupuk diperingkat sekolah rendah lagi bagi mendapat persekitaran pembelajaran yang sihat dan boleh menyatu-padukan murid pelbagai budaya dalam kelas $. 0enemuan <uru merancang pengajaran melalui penemuan, contohnya bagi Tajuk 6 "udaya masyarakat majmuk. 7usnah dan 1auziah diberi tajuk 6 "udaya Drang =hina, !h -eng dan !h Fai diberi tajuk 6 "udaya Drang India dan -arojini dan -elvarani diberi tajuk 6 "udaya Drang Melayu. -trategi rentas budaya mengkehendaki pelajar meneroka dan membina pengetahuan serta pengalaman supaya faham budaya orang lain, -esi pembentangan mereka dikukuhkan dengan terdapat perkongsian maklumat dengan murid lain dari pelbagai budaya memberi maklumat, hurai atau memperbaiki persepsi budaya masing-masing %. 0rojek /aedah ini memerlukan pembinaan kumpulan yang terdiri daripada murid pelbagai kaum dan budaya. Tajuk yang sesuai dan melambangkan kepelbagaian budaya diberi keutamaan. =ontohnya murid diberi tajuk6 !dat 0erkah inan. !hli kumpulan terdiri daripada bangsa berbeza supaya mereka boleh kongsi pengalaman dan buat kerja lapangan di komuniti yang berbeza. Murid boleh mendapat sumber pengetahuan terus daripada kaum yang mengamalkan budaya yang berbeza. !pa yang selalu kita perhatikan murid kaum tertentu hanya akan buat projek berkaitan dengan bangsa sendiri tanpa ada rentasan budaya. Penggunaan Bahan Bacaan Bagi Pedagogi Relevan Budaya <uru seperti anda harus menerima konsep perbezaan individu dan menterjemahnya semasa pengajaran dan pembelajaran. -ebagai contoh semasa mengajar kemahiran bacaan terdapat guru yang tidak perihatin terhadap bahan bacaan yang tidak mesra

26

budaya. "ahan bacaan yang merujuk sesuatu budaya secara berat sebelah 2bias3 boleh memba a konflik permikiran murid. -esuatu program bacaan yang berkesan harus rapatkan perbezaan budaya dan memberi murid ruang berfikir secara positif perbezaan budaya. !nda sebagai guru yang menji ai pedagogi pelbagai budaya harus 6 Memilih bahan bacaan yang boleh dikaitkan dengan pengalaman setiap murid dalam bilik darjah anda. Menguasai pelbagai strategi pengajaran pembelajaran. /etahui dan memahami perkataan > ayat yang boleh menyinggung budaya murid. ;ujudkan atau cari bahan bacaan sesuai dengan budaya setiap murid. <alakkan murid membaca dan memahami bahan rentas budaya. !dakah anda berfikiran terbuka dan positif melaksanakan pengajaran di bilik darjah dengan mengambil perhatian terhadap perkara-perkara tersebut . Pembelajaran berasaskan 9%m&!ter berasaskan &e"a % i rele<an b!"aya 0erkembangan teknologi mempengaruhi pengajaran dan pembelajaran, Integrasi teknologi maklumat ke dalam pengajaran dan pembelajaran juga harus mengambil kira perbezaan individu terutama dari segi sosial dan budaya.Teknologi amat membantu pengajaran dan pembelajaran, guru peka terhadap pengajaran berasaskan komputer sesuai dengan budaya pelajar. 0embelajaran berasaskan komputer perlu memaparkan persekitaran budaya pelajar secara mesra. !nda perlu beri fokus kepada perkara tersebut6 2a3 0erkembangan teknologi manfaatkan guru dan murid, ia telah mengubah corak pengajaran dan pembelajaran, guru yang berkesan akan gunakan teknologi membantu pengajaran. "ahan berasaskan computer perlu sesuai dengan budaya pelajar. 2b3 positif. -emua murid perlu diberi peluang dan ruang untuk meneroka alam siber secara luas tetapi guru perlu menerapkan perbezaan individu dan budaya secara

27

!nda perlu menguasai teknologi untuk membolehkan teknologi membantu anda menguruskan perbezaan demi memanfaatkan pembelajaran murid. -ebagai contoh apabila anda ba a masuk perisian pembelajaran ke dalam bilik darjah perlu semak kandungan perisian tersebut supaya tidak menjejaskan budaya seseorang murid. !spek terakhir yang perlu anda beri perhatian dalam konsep pedagogi relevan budaya ialah komunikasi guru yang berkesan. =uba anda bincang dengan rakan dan senaraikan perkataan atau ayat yang tidak sesuai bagi sesuatu kaum. "il /umpulan Btnik 0erkataan atau !yat yang kurang sesuai digunakan semasa 0engajaran C 0embelajaran

-ecara umumnya guru perlu guna bahasa yang mudah difahami oleh semua murid. <uru harus beri ruang dan peluang bagi murid kemukakan idea daan pendapat. <uru perbetulkan dan menyebut kembali sebut yang salah>pelat. <uru tidak mengajuk> menterta a murid pelat sebutan yang melambangkan etnik tertentu. <uru juga perlu berusaha mempelajari dan memahami bahasa ibunda murid yang berlainan etnik.

28

R!m!san /ita sudah sampai ke penghujung topik. Mari kita membuat rumusan.tentang apa yang telah dipelajari. 0edagogi relevan budaya merujuk kepada 9a pedagogy that empo ers students intellectually, socially, emotionally, and politically by using cultural referents to impart kno ledge, skills, and attitudes: -alah satu ciri pembelajaran berkesan ialah penyebatian pengetahuan, konsep, procedur, kemahiran dan strategi yang mereka pelajari daripada situasi pelbagai budaya ke dalam kesepaduan ilmu dan nilai tanpa prejudis budaya lagi !ntara kaedah>teknik pengajaran yang sesuai untuk pedagogi relevan

budaya termasuk kaedah koperatif, penemuan dan projek. Integrasi teknologi maklumat ke dalam pengajaran dan pembelajaran juga harus mengambil kira perbezaan individu terutama dari segi sosial dan budaya.

29

T(PI) :

PEDA,(,I )ELA$ BER8ANTUM

1ikirkan tentang pengalaman peribadi yang pernah anda melalui mengenai keperluan untuk merancang bagi mengajar sebuah kelas bercantum. =ontohnya, merancang untuk mengajar satu pelajaran kelas bercantum. !pakah ciri-ciri biasa yang terkandung dalam pedagogi kelas bercantum. -ekarang kita akan meneliti cara bagaimana mengelolakan sesi pengajaran untuk kelas bercantum :-1 $ejarah "an )%nse& )elas Ber9ant!m -etiap murid di negara ini perlu diberikan peluang untuk memperoleh pendidikan

selaras dengan pendemokrasian pendidikan. Dleh sebab terdapat banyak sekolah kurang murid di pedalaman, kelas bercantum diadakan. Di samping itu, bilangan guru di sekolah-sekolah tersebut juga adalah sedikit dan dengan itu, perlu mengajar lebih daripada satu kelas pada masa-masa tertentu. -ejarah kelas bercantum telah bermula sejak penjajahan "ritish di negara ini di mana ia dikenali sebagai Multiple =lass Teaching. Multiple =lass Teaching dijalankan di 4o er 0rimary -chool ketika itu oleh sebab keadaan bilangan guru yang sangat minima dan kemudahan asas seperti bilik darjah dan papan tulis tidak mencukupi. )%nse& )elas Ber9ant!m /onsep kelas bercantum merujuk kepada kelas-kelas di sekolah rendah yang mengandungi murid-murid yang umurnya hampir sebaya8 misalnya tahun satu dan dua, tahun tiga dan empat serta tahun lima dan enam. /elas bercantum 9sebagai satu bentuk pengajaran yang mana seorang guru mengajar murid-murid terdiri daripada beberapa gred atau lebih daripada satu gred di dalam sebuah bilik darjah.: 25IB-=D, #+**3.

30

"erasaskan pernyataan di ba ah, cuba bincang dengan rakan anda bagaimana boleh berlaku. a. b. c. d. murid. e. tiga. :-/ 8iri09iri )elas Ber9ant!m /elas ini ujud di sekolah rendah sahaja. 5mur murid-murid dalam satu kelas bercantum perlulah hampir sama dan dari tahap yang sama, misalnya darjah satu dan dua atau darjah dua dan /alau enrolmen tahun > darjah berkenaan ada #, orang murid atau lebih, kelas tidak perlu dicantum. /alau bilangan guru mencukupi, kelas tidak perlu dicantum. /alau bilangan guru tidak mencukupi dan bilangan murid adalah #, orang atau kurang, kelas perlu dicantum. -eelok-eloknya satu kelas bercantum tidak melebihi $, orang

Murid-murid berbeza peringkat umur dan tahun persekolahan "ilangan murid kurang daripada #, orang dan dengan itu, tidak membolehkan satu kelas biasa dibuka. <uru mengajar lebih daripada satu tahun persekolahan kerana peruntukan guru mengikut bilangan kelas. -trategi pengajaran dan pembelajaran berbeza daripada kelas biasa. !nda perlu ketahui baha a tugas mengelola kelas-kelas bercantum banyak

memerlukan persediaan dan pendekatan yang mahir daripada pihak guru. /emahiran 9multi task atau keterampilan guru diperlukan supaya dapat menimbulkan suasana pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. :-3 Pe"a % i )elas Ber9ant!m Dalam situasi pengajaran secara kelas, konsep kepelbagaian murid perlu diambil kira kerana setiap murid mempunyai daya tanggapan, imaginasi, minat dan konsentrasi yang berbeza-beza alaupun mereka dalam kumpulan umur yang sebaya. Dleh itu muridmurid di ba ah jagaannya lebih sesuai dibahagikan kepada kumpulan-kumpulan kecil. 0rinsip-prinsip pecahan kepada kumpulan adalah seperti berikut 6

31

)!m&!lan $ama )eb%lehan

i. Kumpulan mengikut kebolehan

Cantuman kelas Tahun 2 dan 3

Lambat

Sederhana

Cerdas

/umpulan yang sama kebolehan ini dikenali sebagai kumpulan akademik. 0elajaran seperti matematik dan bahasa amatlah sesuai diajar mengikut kumpulan ini. <uru memerhati dan mencatat pencapaian murid-murid dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran dan kemudian secara berhati-hati membahagikan murid-murid pada kumpulan-kumpulan tertentu. 0embahagian murid-murid kepada kumpulan-kumpulan yang lemah. =ara pembahagian begini akan lebih cenderung memba a kepada bilangan murid-murid dalam kumpulan sederhana adalah lebih ramai daripada muridmurid dalam kumpulan cerdas dan lemah. <uru hendaklah lebih menitikberatkan keperluan kumpulan yang lemah ini.

32

CANTUMAN KELAS

CANTUMAN TA!UN 2 "AN 3

KAE"A! KUM#ULAN SAMA KE$%LE!AN

#A#AN TUL&S
M Gu eja ru

SU"UT #EM$ELA'A(AN

SU"UT #EM$ELA'A(AN

SU"UT $ACAAN

SU"UT #AME(AN

PETUNJUK:TA!UN 2 TA!UN 3

KUMPULAN A Tahun 2 dan 3 yang lambat KUMPULAN B Tahun 2 dan 3 yang sederhana KUMPULAN C Tahun 2 dan 3 yang cerdas

33

)!m&!lan Pelba ai )eb%lehan

K u m p u la n p e lb a g a i k e b o le h a n

C a n tu m a n

Tahun 2 dan 3

la m b a t s e d e rh a n a ) e rd a s

la m b a t s e d e rh a n a ) e rd a s

la m b a t s e d e rh a n a ) e rd a s

/umpulan ini terdiri daripada murid-murid yang pelbagai kebolehan. /alau murid-murid dibahagikan mengikut kumpulan ini, dalam tiap-tiap kumpulan itu nanti terdiri daripada murid-murid yang berkebolehan dalam pelbagai aktiviti, ada yang pandai membaca, ada yang pandai melukis, ada penulis dan ada juga yang aktif dalam kerja-kerja praktikal. Murid yang cerdas dapat membantu murid yang lambat. "iasanya kumpulan ini dibentuk untuk menjalankan satu-satu projek. Dleh itu kumpulan yang mempunyai pelbagai kebolehan dapat menghasilkan kerja projek yang berjaya. 4embaran kerja pula disediakan mengikut kebolehan individu. )!m&!lan Tah!n Persek%lahan <uru mengajar satu tahun tertentu, manakala masa yang sama kumpulan tahun persekolahan lain melakukan kerja sendiri. -esuai bagi kemahiran yang berbeza. -etiap darjah ada kumpulan6 lambat sederhana cerdas

34

<uru mengajar mengikut darjah secara bergilir. -ediakan lembaran kerja untuk semua kumpulan.

# e n g e n d a lia n s K e la s s e e ) ) a a rr a a K K a a e e d d a a h h " a r +a h ,, T T a a h h u u n n # e r s e k o la h a n

* U ( U
! r ! m s e 9 a r a e n a ja r b e r ilir

T A ! U N

T A ! U N

k u m

p u la n

k u m

p u la n

35

)!m&!lan $%sial

#engendalian Kelas $er)antum Kaedah "ar+ah , Tahun #ersekolahan

&a&an t!lis Meja !r! &a&an t!lis 7uang pameran hasil kerja murid

A B 8
7uang pembelajaran
Catatan

A B 8
Ruang pembelajaran

Ruang bacaan
#etun+uk

-. Murid mengikut kumpulan. 2. "ua papan tulis. 3. Sekatan antara kelas digunakan sebagai ruang pameran hasil ker+a murid.

A . Kumpulan lambat $ . Kumpulan sederhana C . Kumpulan )erdas

Tahun Tahun 2

/umpulan ini berbeza dengan /umpulan !ktiviti dan /umpulan 0elbagai /ebolehan kerana kumpulan ini dibentuk berdasarkan kepada penyesuaian kanak-kanak itu sendiri. Di sini kanak-kanak diberi peluang memilih kumpulan-kumpulannya sendiri. Aenis-jenis aktiviti yang dibuat biasanya termasuklah permainan, pelajaran muzik, drama atau pelajaran bercorak rekreasi dan kerehatan. )!m&!lan In"i<i"!

36

/aedah ini boleh digunakan setelah semua kumpulan murid telah melibatkan diri dalam aktiviti pembelajaran. <uru mengambil kesempatan untuk membimbing secara individu.

K u m p u la n p e lb a g a i k e b o le h a n

C a n tu m a n

Tahun 2 dan 3

la m b a t s e d e rh a n a ) e rd a s

la m b a t s e d e rh a n a ) e rd a s

la m b a t s e d e rh a n a ) e rd a s

37

:-5 Ran9an an Pen ajaran )elas Ber9ant!m Pen !bahs!aian $!katan Pelajaran "an '!raian $!katan Pelajaran<uru-guru yang terlibat dalam kelas bercantum perlu sedar sukatan pelajaran yang disediakan oleh 00/ adalah untuk kegunaan kelas biasa. -ukatan 0elajaran tersebut perlu diubahsuai supaya selaras dengan kehendak murid-murid dalam kelas bercantum. <uru yang mengajar kelas bercantum Tahun & dan ' perlu meneliti isi kandungan sukatan pelajaran bagi kedua-dua tahun tersebut dan membuat penyesuaian bagi setiap mata pelajaran supaya dapat diajar serentak. 2rujuk 7ancangan 0engajaran Farian3 Mata pelajaran dan tajuk yang sama boleh diajar serentak mengikut prinsip-prinsip kelas bercantum. <uru perlu mengubahsuai jadual aktu supaya mata pelajaran berkenaan dapat diajar dengan serentak. Iamun jika dua tajuk berlainan terpaksa diajar pada satu masa, kaedah pengajaran kumpulan perlu dititikberatkan.

GABUNGAN KEMAHIRAN DALAM MATEMATIK

KEMAHI RAN NOMBOR YANG SAMA Bil. 1 2 Tahun 1 Nombor 11-10 Tahun 2 Nombor kurang 300 Tahun 3 Nombor kurang 700

38

PEN,,UNAAN MA$A )AEDA' DARJA' ? TA'UN PER$E)(LA'AN MA$A 17 minit 17 minit TA'UN / ,!r! Men ajar )erja sen"iri TA'UN 3 )erja sen"iri ,!r! Men ajar

8atatan 6 )ae"ah ini ses!ai "i&raktikkan a&abila 9ant!man kemahiran ti"ak "a&at "i9ant!mkan

5-/ R!m!san Diambil "ari&a"a 6 M%"!l BP,(/==>#- )elas Ber9ant!m-

C o n to h

#EN*U(USAN M ASA K A E"A! KELAS M A SA TA!UN 2 TA ! U N 3

2 0 m in it

G u r u m e n g a ja r

4 0 m in it

M u r id m e m b u a t a k t iv it i S e t 1 , 2 , 3 ...

a ta ta n

! " # a e d a h in i s e s u a i d i$ r a k t ik k a n k e b % le h a n m u rid d ik e t a h u i " & $ a b ila k e m a h ira n

s e b e lu m

y a n g s a m a d ia j a r .

Penye"iaan Ran9an an Pen ajaran 'arian )elas Ber9ant!m

39

7ancangan 0engajaran Farian merupakan satu rekod yang sangat penting bagi guru berdasarkan surat pekeliling /.0 "il.$'(>#+(#. 7ancangan 0engajaran Farian sangat penting kerana a3 ia sebagai satu rujukan persediaan pelajaran harian. b3 ia dapat menentukan kemajuan sesuatu kelas dalam pelbagai mata pelajaran. c3 ia sebagai panduan berkenaan kemajuan dan prestasi sesorang murid. d3 dapat menyemak tugasan-tugasan yang sudah atau belum selesai dalam rancangan untuk setahun. e3 sebagai panduan dan membantu guru-guru lain yang mengambil alih mengajar sesuatu darjah. 7ancangan 0engajaran Farian terus dianggap sebagai rujukan penyediaan pelajaran harian tetapi lebih menekankan kepada pendekatan yang menyeluruh dan saling berkaitan bagi kedua kelas yang dicantumkan. Mari kita membuat ringkasan isi penting dalam topik ini.6 /elas bercantum merujuk kepada kelas-kelas di sekolah rendah yang mengandungi murid-murid yang umurnya hampir sebaya8 misalnya tahun satu dan dua, tahun tiga dan empat serta tahun lima dan enam. !ntara ciri-ciri kelas bercantum adalah kelas ini ujud di sekolah rendah sahaja, murid-murid berbeza peringkat umur dan tahun persekolahan8 bilangan murid kurang daripada #, orang dan dengan itu, tidak membolehkan satu kelas biasa dibuka, guru mengajar lebih daripada satu tahun persekolahan kerana peruntukan guru mengikut bilangan kelas dan strategi pengajaran dan pembelajaran berbeza daripada kelas biasa. 0rinsip-prinsip pecahan kepada kumpulan adalah seperti berikut 6 kumpulan -ama /ebolehan8 kumpulan 0elbagai /ebolehan8 kumpulan Tahun 0ersekolahan8 kumpulan sosial8 kumpulan individu 7ancangan 0engajaran Farian merupakan satu rekod yang sangat penting bagi guru kerana merupakan rujukan untuk persediaan harian dan pendekatan yang menyeluruh dan saling berkaitan bagi kedua kelas yang dicantumkan

40

T(PI) >

$($I(LIN,UI$TI)

Dalam topik ini, anda akan diberi pendedahan

mengenai peranan

bahasa

dalam

pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah serta masyarakat. Tambahan pula, topik ini juga ketengahkan kepelbagaian bahasa yang sedia ada di Malaysia serta peranan guru dalam menyatukan pelajar yang terdiri daripada pelbagai budaya dan bahasa. >-1 Peranan Bahasa "alam Masyarakat Pelba ai B!"aya <uru menggunakan bahasa untuk menyampaikan pengajarannya. <uru juga

menggunakan bahasa untuk membimbing dan menasihati murid-muridnya. Malaysia merupakan sebuah Iegara yang mempunyai rakyat yang terdiri daripada pelbagai etnik, sehubungan dengan itu, guru-guru perlu memahami latar belakang murid yang diajar terutama faktor budaya yang mempengaruhi perlakuan muridnya samaada perlakuan berbahasa atau perlakuan bukan bahasa. dibesarkan dan menjalani kehidupannya. "ahasa yang dipertutur oleh manusia adalah suatu anugerah Tuhan kepada manusia kerana dengan bahasa manusia menyampaikan hasrat, meluahkan rasa dan mengemukakan pandangan. "ahasa merupakan alat perhubungan manusia dalam Maka, keupayaan manusia manusia bahasa sebagai alat penting kepada kehidupan sosialnya sejak manusia dicipta oleh Tuhan. berbahasa perlu disyukuri kerana 0enggunaan bahasa sangat berkait rapat dengan latar belakang murid terutama budaya di mana murid itu

sehingga manusia mampu menjalani kehidupan bermasyarakat dengan sempurna. "ahasa menyampaikan makna dalam kehidupan sosial dan apabila digunakan dalam konteks komunikasi, bahasa dikaitkan dengan budaya yang pelbagai dan kompleks. Manusia mengungkap kata-kata berdasarkan pengalamannya yang menyampaikan fakta, idea dan peristi a yang merujuk kepada pengetahuan mereka tentang dunia yang dikongsi bersama. /ata-kata yang diungkapkan menggambarkan sikap, kepercayaan, fahaman, dan pandangan dan sekali gus bahasa sebenarnya suatu realiti budaya. Manusia menggunakan bahasa bukan sekadar untuk membuktikan pengalaman yang dilalui, sebaliknya bahasa yang dipertutur mencipta pengalaman yang baharu apabila bahasa mampu menjadi medium perhubungan antara manusia.

41

0enerangan di atas telah menjelaskan kepada anda peranan bahasa dalam kehidupan masyarakat. Aadi, apakah yang anda faham tentang sosiolinguistik. /ebanyakan tokoh bahasa di dalam dan di luar Iegara bersetuju baha a ilmu sosiolinguistik ialah bidang pengkajian hubungan manusia dengan bahasa. Dalam konteks Malaysia yang terdiri daripada pelbagai kaum, bahasa Melayu merupakan bahasa rasmi yang tuturkan oleh rakyat Malaysia, namun begitu, Malaysia mempunyai pelbagai jenis bahasa etnik yang masing-masing memba a identiti budaya yang tersendiri. ;alau pun bahasa Melayu merupakan bahasa rasmi yang menjadi bahasa pengantar rakyat pelbagai kaum di Malaysia, namun pelbagai etnik Malaysia dibenarkan bertutur dalam bahasa masingmasing tanpa sebarang sekatan. >-/ )e&entin an Pen !naan $at! Bahasa Pen antar

/ita telah mengetahui baha a Malaysia memiliki pelbagai etnik, pelbagai bahasa serta pelbagai budaya dan hal ini merupakan cabaran terbesar kepada Iegara dalam membina rakyat bersatu padu. -ehubungan dengan itu, pemimpin Iegara sejak zaman sebelum mencapai kemerdekaan lagi telah nampak isu bahasa dan etnik ini dan oleh kerana itu sekiranya anda mengkaji 4aporan-4aporan berhubung 0endidikan anda akan ketahui baha a kesemua 4aporan menekankan aspek penggunaan bahasa kepada rakyat Tanah Melayu. Fal ini menunjukkan baha a sosiolinguistik di Malaysia bukanlah perkara mudah dan tidak perlu diberi perhatian se ajarnya, sebaliknya, sosiolingistik merupakan bidang yang sangat penting dalam menentukan tahap keharmonian dan keamanan Iegara. !pakah pentingnya penggunaan satu bahasa sebagai bahasa pengantar kepada sebuah Iegara seperti Malaysia. Dalam laporan =heesman 2#+&(3 didapati baha a di dalam satu kelas di sebuah kelas sekolah Inggeris, terdapat murid-murid pelbagai etnik yang menuturkan hampir sebelas jenis bahasa. -eandainya, murid-murid ini tidak menguasai satu bahasa yang sama sebagai bahasa pengantar, maka pasti guru berhadapan dengan masalah untuk menyampaikan pengajarannya dan murid tidak akan memperoleh ilmu, apa lagi untuk menyatupadukan mereka.

42

-edarkah anda baha a perbezaan bahasa memba a kepada perbezaan budaya dan perbezaan budaya yang ketara tidak akan memba a perpaduan antara kaum atau etnik. -ehubungan dengan itu, 4aporan "arnes pada tahun #+', mencadangkan penggunaan bahasa Inggeris dan bahasa Melayu sahaja di semua sekolah kebangsaan. "arnes juga mencadangkan pemansuhan sekolah vernacular =ina dan Tamil tetapi ditentang kuat terutama oleh kaum =ina kerana khuatir penutupan sekolah =ina sedia ada. 7entetan tersebut berterusan dengan 4aporan 1enn-;u #+'# dan seterusnya pada #+'( 4aporan 7azak yang menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di sekolah. Drdinan 0elajaran #+') diluluskan bagi melaksanakan usul 4aporan 7azak di mana perancangan pendidikan dirangka meliputi semua kaum di Tanah Melayu dan ini merupakan asas perkembangan pendidikan seterusnya di Malaysia. -eterusnya dalam 4aporan 7ahman Talib #+(, adalah bukti betapa kerajaan bersungguh-sungguh membentuk satu sistem pendidikan yang bersifat kebangsaan sebagai usaha menyatupadukan rakyat Malaysia. -eterusnya dalam !kta #+(# termaktab Dasar 0endidikan /ebangsaan yang menggariskan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama untuk semua peringkat pendidikan dengan mengguna pakai kurikulum dan peperiksaan yang sama untuk semua murid. >-3 Peranan ,!r! "alam As&ek $%si%lin !istik <uru memainkan peranan yang sangat penting untuk membentuk jati diri murid yang menghayati bahasa rasmi dan budaya nasional di samping menerap nilai-nilai menghormati perbezaan bahasa dan budaya menurut etnik. "agaimanakah guru mampu memainkan peranan dalam memartabatkan bahasa /ebangsaan dengan membentuk rakyat yang mempunyai jati diri sebagai rakyat Malaysia dan pada aktu yang sama mengekalkan pelbagai arisan budaya etnik.

!ntara peranan yang dimainkan oleh guru ialah mengadakan pelbagai aktiviti bahasa, sastera dan budaya dalam kalangan murid-muridnya. !ktiviti yang memartabatkan bahasa /ebangsaan boleh dilakukan di dalam bilik darjah atau di luar bilik darjah. -elain aktiviti pengajaran dan pembelajaran, kegiatan kokurikulum adalah saluran terbaik untuk memartabatkan "ahasa kebangsaan melalui kepelbagaian aktiviti dan projek yang kreatif, menyeronokkan serta memanfaatkan murid. "agi mengekalkan arisan budaya dan bahasa kepelbagaian etnik di Malaysia, guru boleh menyelitkan

43

unsur-unsur

arisan budaya etnik-etnik lain dengan menggunakannya sebagai sumber

pengajaran dan pembelajaran, contohnya, menggunakan cerita rakyat etnik Iban dalam pengajaran "ahasa Melayu, menggunakan lagu etnik /adazandusun dalam pengajaran dan pembelajaran muzik, pendekatan 9<ames menggunakan tarian India dalam 0endidikan Aasmani. learning: dalam pengajaran dan pembelajaran. Malahan pelbagai permainan tradisional milik etnik-etnik ini dapat digunakan sebagai based 0enggunaan sumber 0C0 dengan menggunakan kepelbagaian unsur budaya bukan sahaja memupuk kesefahaman kalangan murid yang tediri daripada pelbagai etnik, malahan ruang tersebut akan mendorong murid memahami dan menguasai kosa kata bahasa etnik rakan-rakan mereka. -ekiranya guru mampu meneruskan dan mentadbirkan hal ini dengan berkesan, setiap etnik tidak berasa tersisih, sebaliknya menjadikan Malaysia kaya dengan variasi bahasa dan budaya.

R!m!san Topik ini membincangkan mengenai aspek @aspek penting adalah berikut6 Malaysia merupakan sebuah negara pelbagai kaum yang mempunyai pelbagai bahasa Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum dan bahasa Melayu merupakan bahasa rasmi yang tuturkan oleh rakyat Malaysia Demi menyatupadukan rakyat Malaysia, beberapa dasar digariskan antaranya !kta #+(# yang termaktub Dasar 0endidikan /ebangsaan di mana bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama untuk semua peringkat pendidikan dengan mengguna pakai kurikulum dan peperiksaan yang sama untuk semua murid. <uru perlu memainkan peranan dengan mengadakan pelbagai aktiviti bahasa, sastera dan budaya dalam kalangan murid-muridnya. !ktiviti yang memartabatkan bahasa /ebangsaan boleh dilakukan di dalam bilik darjah atau di luar bilik darjah. aspek sosiolinguistik di Malaysia dan . !ntara

44

T(PI) @

PENILAIAN BERA$A$)AN BUDAYA

1ikirkan pengalaman anda sebagai guru di sebuah sekolah pelbagai budaya. !dakah anda pernah merancang penilaian untuk kelas yang terdiri daripada pelbagai kumpulan etnik. !pakah aspek-aspek yang perlu anda ambil kira semasa menyediakan ujian untuk kelas anda. Topik ini akan membincangkan mengenai perancangan yang diperlukan untuk melaksanakan penilaian yang berasaskan budaya. Ini termasuklah konsep penilaian berasaskan budaya, ciri-ciri ujian berasaskan budaya, prinsip-prinsip yang perlu diambil kira serta strategi penilaian yang sesuai untuk kelas pelbagai budaya. >-1 )%nse& "an T!j!an Penilaian Berasaskan B!"aya )%nse& Penilaian Berasaskan B!"aya 0enilaian merujuk kepada satu proses mendapatkan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbangan tentang tindakan selanjutnya. Dalam perkataan lain, penilaian adalah satu proses sistematik untuk mendapatkan maklumat dalam membuat keputusan bagi tindakan yang akan diambil kelak. Manakala mengikut Fall 2#+'+3, budaya merupakan satu set pola yang dialami oleh individu-individu sebagai cara bertindak, merasa, dan melakukan sesuatu. !mat jelas adalah pandangan Brickson 2#++)3 di mana atribut penting budaya berkait dengan pendidikan merupakan suatu yang eksplisit 2seperti tabiat manusia3 dan implisit 2seperti nilai, andaian dan kepercayaan3. Maka penilaian berasaskan budaya memba a maksud baha a dilaksanakan oleh guru untuk mengumpul maklumat penilaian yang

dalam membuat keputusan

seharusnya mengambil kira aspek kepelbagaian budaya murid semasa menyedia atau memilih instrumen untuk memperoleh maklumat supaya keputusan yang dibuat adalah sah dan boleh dipercayai. 0enilaian berasaskan budaya kian memainkan peranan penting dalam bidang pendidikan. 0engumpulan data tentang pengetahuan dan kemahiran pelajar dengan menggunakan alat>teknik penilaian yang sesuai amat mustahak . /esahan dalam keputusan penilaian merupakan isu utama kerana keputusan-keputusan ini digunakan untuk memaklumkan keputusan terhadap pembelajaran pelajar. Maka keputusan yang

45

sah

dipengaruhi oleh pemilihan alat penilaian yang telah disahkan

berasaskan

sampelan populasi tertentu. Auga, jika suatu alat diterjemahkan, kepastian perlu dibuat terhadap kesahan dan integriti dalam proses terjemahan. T!j!an Penilaian Berasaskan B!"aya 0enilaian yang disediakan untuk pelajar daripada pelbagai budaya perlu mengambil kira faktor pelajar seperti sejarah imigrasi atau perpindahan, status sosio-ekonomi, latar belakang pelajar. !spek-aspek ini akan akan membantu dalam membekalkan maklumat kepada guru apabila memilih alat-alat penilaian yang sesuai untuk proses peinilaian. 5ntuk guru yang menyediakan penilaian, pentaksiran berasaskan budaya memerlukan integrasi kepekaan dari segi sikap, pengetahuan, kemahiran menyoal atau menemubual, strategi-strategi intervensi dan amalan-amalan penilaian. 0enilaian ini bertujuan untuk menentukan teknik dan strategi penilaian yang sesuai untuk memperoleh data mengenai pelajar. 1okus mendiskriminasikan sesiapa seharusnya dapat kemajuan pelajar selain dapat mengenai penilaian yang tidak membuat keputusan tentang

mengenal pasti atau mengklasifikasikan pelajar. Di

samping itu, penilaian ini bertujuan untuk memberi maklum balas tentang kelemahan dan kekuatan pengajaran @ pembelajaran, dan seterusnya pembangunan program pendidikan. -ecara keseluruhannya, penilaian berasaskan budaya bertujuan untuk 6 2a3 mengumpul maklumat untuk kemajuan, diagnosis dan tindakan selanjutnya 2b3 menilai dengan menggunakan prosedur autentik dan alternatif 2c3 memperoleh data tentang peluang pembelajaran untuk semua murid 2d3 mengumpul maklumat sama ada ianya mengambil kira faktor linguistik dan kerelevanan budaya 2e3 menentukan keperluan bahasa yang sesuai untuk penilaian formal 2f3 mengurangkan bias dalam amalan-amalan penilaian tradisional

46

>-/ Peranan ,!r! "alam menye"iakan &enilaian berasaskan b!"aya <uru perlu mempunyai kebolehan untuk menggunakan pelbagai kemahiran penilaian dan alat dalam pengajaran yang dapat memberi peluang pelajar menunjukkan kompetensi mereka dalam pelbagai cara berasaskan keadaan tempatan, termasuklah pengetahuan dan kemahiran berkait dengan pemahaman amalan budaya tradisional. Tambahan pula, guru perlu mengambil kira pelbagai kemahiran penyelesaian masalah dalam menilai potensi pembelajaran pelajar di ba ah jagaan mereka dan menyediakan peluang yang sesuai untuk pelajar meningkatkan diri. "udaya sama ada dapat dilihat atau terselindung harus diutarakan dalam prosesproses dan kandungan pengajaran oleh guru. "udaya membentuk dan dibentuk dalam proses pengajaran dan pembelajaran yang berlaku dalam persekitaran pembelajaran sepanjang hidup manusia, keluarga, bilik darjah , komuniti dan tempat kerja. Maka guru berperanan untuk menangani isu-isu budaya setiap kali mereka mengajar dan membina alat penilaian. Dleh demikian, boleh dikatakan baha a budaya bukan sahaja melibatkan amalan- amalan harian 2 pola tingkah laku, tradisi, tabiat atau adat resam3 tetapi juga cara murid memahami idea dan membina makna terhadapnya setiap hari. 0erkara ini amat penting untuk guru sebagai landasan untuk prosespengajaran dan pembelajaran serta penilaian. >-3 Prinsi&0 Prinsi& Penilaian berasaskan b!"aya 0enilaian autentik berbandingkan penilaian tradisional iaitu ujian kertas dan pensil didapati memberi peluang kepada semua murid pelbagai budaya untuk melibatkan diri dalam aktiviti>tugasan penilaian berasaskan situasi sebenar. Ini amat relevan dan bermakna kepada murid kerana mengkaitkan situasi sebenar dalam mata pelajaran. !ntara prinsip-prinsip yang perlu diambil kira oleh guru dalam penilaian berasaskan budaya termasuk6 2a3 0enilaian harus berasaskan pemahaman tentang bagaimana murid belajar. Ia harus memainkan peranan positif dalam membentuk pengalaman pembelajaran murid 2b3 0enilaian harus mengambil kira perbezaan individu murid dalam pembelajaran. Ia harus berasaskan objektif@objektif dan membolehkan murid

47

mendemonstrasikan pencapaian hasil pembelajaran dalam pelbagai cara. Dalam konteks ini, pengubahsuaian kandungan harus dilakukan dan kandungan seharusnya melambangkan budaya murid, latar belakang murid, bahasa utama, keluarga dan komuniti. 0engetahuan kandungan dan kemahiran perlu diintegrasikan dan merentasi semua mata pelajaran sepanjang masa. Dalam hal ini, tugasan>aktiviti berasaskan inkuiri. 2c3 0enilaian harus bercorak adil kepada semua murid. !malan penilaian harus merangkumi prinsip-prinsip inklusif dan menyokong ekuiti. !malan-amalan ini harus dapat memenuhi !dalah kepelbagaian sama ada secara individu atau pelbagai bentuk kumpulan murid. penting untuk menggunakan terdiri daripada jenis koperatif, aktif dan

penilaian. Auga, bahasa inklusif perlu digunakan untuk mengelakkan bias dari segi gender, perkauman, budaya atau bahasa.

>-5 8iri08iri Pentin Dalam Penilaian Berasaskan B!"aya /ita harus sedar baha a guru yang paling berpengetahuan dalam kandungan mata pelajaran mungkin tidak begitu cekap dari segi mengenal pasti pengaruh-pengaruh relevan budaya secara kontektual, cekap dalam mengenal pasti strategi-strategi pengajaran yang sesuai atau pun membina prosedur penilaian yang mesra budaya. 0ada a alnya, usaha membina alat penilaian dibuat secara kolaboratif, namum guru dalam bilik darjah perlu belajar bagaimana memodeli dan memurnikan alat-alat ini jika ingin me ujudkan pembelajaran berkualiti dengan positifnya. 0enilaian yang menyokong pembelajaran merupakan jenis-jenis penilaian yang tersirat dalam kerangka kurikulum 2<ordon,#++(3. 0enilaian yang terangkum dalam kurikulum secara formatif adalah penting untuk mencapai hasil pembelajaran spesifik yang mana murid diberi pendedahan. Dleh yang demikian, alat-alat penilaian direka bentuk untuk satu- satu pengajaran yang akan membekalkan maklumat untuk membuat keputusan bilik darjah berkait dengan penempatan, diagnosis, pemantauan, dan pencapaian murid. 0enilaian yang terangkum dalam kurikulum dan aktiviti-aktiviti pengajaran merupakan komponen yang berkait rapat untuk memudahcara pembelajaran.

48

0enilaian yang terangkum dalam kurikulum berbeza dari segi format dan gaya. "entuk penilaian terdiri daripada jenis formal, tidak formal, ujian kertas dan pensil atau aktiviti berasaskan prestasi>perlakuan. Dalam konteks penilaian mesra budaya, penilaian formatif yang direka atau bina akan berkisar kepada konteks yang sama seperti dalam pengajaran dan pembelajaran untuk pengajaran. Mengikut <ordon 2#++(3, proses penilaian yang dilaksanakan perlu menyokong pengalaman pembelajaran pelbagai, pelbagai konteks, dan item ujian lebih 9 processsensitive:. "entuk penilaian perlu distrukturkan untuk memberi sokongan kepada aktiviti pengajaran dan terdiri daripada kepelbagaian dalam jenis item untuk menilai objektif secara berkesan. <uru perlu berkebolehan memadankan kehendak ujian dan aktiviti-aktiviti pengajaran demi meningkatkan kerelevanan kurikulum dan menghasilkan maklumat yang tepat. "entuk format penilaian gabungan antara pelbagai jenis item dapat mengukur kemahiran- kemahiran pemerosesan kognitif yang berlainan dan ini dikatakan dapat menunjukkan pelbagai tahap atau jenis pembelajaran. Tambahan pula, beberapa objektif atau komponen pengajaran dan pembelajaran boleh diukur dengan menggunakan pelbagai format item yang berbeza untuk memperoleh maklumat yang dapat menilai pencapaian murid. !spek penting yang perlu diambil kira semasa membina ujian bilik darjah termasuk bahasa yang digunakan, jenis item ujian, -alah satu ciri penting yang boleh mempengaruhi prestasi murid ialah bahasa yang digunakan dalam penilaian prestasi seperti sains. 0erkataan mempengaruhi cara murid bertindak balas terhadap tugasan. Aika sesorang tidak dapat memahami satu perkataan or dia memahami perkataan tersebut pada perspektif lain kerana latar belakang memba a makna yang tepat budaya dan linguistik, prestasinya mungkin tidak mengenai pengetahuan dan kemahirannya. Dleh kerana atau linguistik perbandingan. bahasa begitu penting dalam sesetengah alat penilaian, guru yang akan gagal menghasilkan penilaian yang adil serta boleh dibuat mengumpul data bagi menilai keberkesanan

mengadaptasi ujian dari populasi normal untuk kegunaan kumpulan pelbagai budaya

49

>-7 Jenis0Jenis Penilaian Berasaskan B!"aya Dalam bilik darjah yang mesra budaya, guru perlu menggunakan penilaian berterusan dan sistematik Maklumat untuk menilai kebolehan, minat, sikap dan kemahiran sosial murid. akan menyediakan asas untuk membuat keputusan yang dikumpul

pengajaran dan memberi pengertian kepada apa yang perlu diajar dan bagaimana hendak mengajar. Tambahan pula, terdapat tekanan terhadap penglibatan murid dalam proses penilaian. !pabila murid diberi peluang untuk melibatkan diri dalam penilaian, mereka boleh membuat refleksi terhadap kemajuan mereka dan memberi pemahaman baru yang tidak dapat diberi oleh orang de asa. =ontoh-contoh penilaian mesra budaya merangkumi yang berikut6 Pemerhatian harian tin kah lak! &embelajaran "an s%sial m!ri" "alam sit!asi bilik "arjah0emerhatian boleh dibuat melalui senarai semak, catatan, atau kad fail untuk membolehkan guru merumuskan pemerhatian tingkah laku murid secara yang tekal dan bermakna. -ebagai contoh, guru boleh gunakan senarai nama kelas merupakan cara mudah untuk merekodkan pemerhatian harian. <uru boleh me ujudkan lajur untuk mengenal pasti projek, aktiviti atau tingkah laku yang ingin diperhatikan. Penilaian P%rt1%li Murid dan guru boleh memilih sampel tugasan yang menggambarkan kepelbagaian keperluan dan kebolehan murid untuk dinilai. <uru, murid dan ahli-ahli keluarga boleh membuat refleksi terhadap apa yang murid telah laksanakan, tahap kebolehan mereka dan bidang manakah yang perlu ditambah baik. Pen!lisan J!rnal 0enulisan jurnal memberi peluang kepada murid berkongsi pemahaman peribadi

mengenai perkara seperti sastera dalam pelbagai konteks budaya untuk memaklum, memperjelas dan menerangkan tentang masyarakat majmuk. =ontohnya, guru boleh menilai tentang jurnal pembelajaran di mana murid mencatat kaitan peribadi dengan atak- atak dalam sastera yang mereka baca. Mereka boleh membina pengertian

50

terhadap

atak dan ini memberi mereka kebebasan untuk menulis tentang

atak dan

berkongsi dengan rakan. Pr%jek 0rojek memberi peluang murid menyumbang idea mengikut kebolehan mereka. 0rojek sebegini baik untuk murid dari pelbagai budaya dan berbeza secara individu kerana mereka melakukan tugasan mengikut masa dan tahap kesediaan mereka. Mereka boleh meneroka topik yang diminati berasaskan bacaan topik pelbagai budaya. Mereka boleh pilih menulis laporan atau menyediakan satu persembahan lisan atau mencipta lukisan untuk menggambarkan konsep utama terselindung dalam topik mereka. -alah satu contoh projek termasuk rekacipta artifak yang me akili patung kumpulan etnik dan murid boleh menulis cerita atau puisi tentang artifak untuk tujuan penilaian projek. Ujian b!atan !r! yan berkait ra&at "en an &r% ram &en ajaran 0erhatian utama harus diberi kepada gaya kognitif dan kemahiran akademik semua murid. =ontohnya, guru boleh mereka bentuk ujian dengan menggubal item soalan sesuai untuk menilai pengetahuan atau prestasi murid dalam bidang kandungan tertentu dalam kurikulum yang mesra budaya. Dalam lain perkataan, ujian harus : culturally loaded: dengan mengambil kira budaya semua kumpulan murid. "ahasa yang digunakan harus difahami semua dan tidak bias kepada kumpulan murid yang dominan. !rahan ujian perlu mengambil kira asas budaya dan faktor linguistik sedia ada murid dan murid perlu merasai baha a bahasa dan budayanya adalah aset bukan liabiliti dalam penilaian. Penilaian ken"iri m!ri" Murid boleh memberi tindak balas kepada soalan mengenai pembelajaran mereka secara berkala dalam konferens guru>murid. 0ortfolio boleh digunakan semasa konferens. -ebagai contoh, murid ditunjukkan kerja> tugasan mereka, membincang hasil kerja dengan guru dan menilai kemajuan sendiri. Penilaian ken"iri !r! 0enilaian kendiri merupakan bahagian penting keberkesanan pengajaran guru. <uru perlu menyoal diri sendiri tentang pilihan mengenai tingkah laku dan strategi-strategi

51

pengajaran, keberkesanan dan kerelevanan budaya dalam pelajaran mereka serta reaksi dan tindak balas mereka terhadap kepelbagaian budaya dalam bilik darjah mereka yang boleh menyumbang kepada perkembangan berterusan dalam pengajaran dan pembelajaran. R!m!san Topik di atas membincangkan aspek-aspek penting seperti berikut6 =abaran yang dihadapi penilaian tidak seberat berbandingkan isu-isu

mengenai strategi-strategi pengajaran sesuai dan perkembangan guru. 0enilaian mesra budaya yang dibincangkan di atas merupakan cara-cara yang boleh digunakan untuk menilai murid tanpa menjejaskan kesahan dan kebolehpercayaan semasa membuat keputusan. Aenis-jenis penilaian yang dikemukakan dapat mengurangkan bias terhadap kumpulan etnik tertentu dan pertimbangan yang ditimbulkan perlu diambil kira oleh guru semasa menyediakan penilaian sama ada formal atau tidak formal. -ekiranya kurikulum adalah mesra budaya dengan mengambil kira kandungan yang sesuai untuk murid, maka tidak akan menimbulkan banyak masalah semasa membina alat penilaian untuk murid. /ita akan berjaya jika kita menggunakan semua resos dan tenaga untuk melakukan yang terbaik untuk anak kita yang berisiko jika kita tidak laku adil kepada mereka dengan tidak mengambil kira kepelbagaian budaya. -eperti mana (eight )*++,$ maintains! -.o one else can retrieve our values and salvage our people better than we can- )p. /0$.

52