You are on page 1of 51

PRONUNCIACI DEL LLAT CLSSIC

1 pagina 6
a quoque 1 com Miquel 2 com qesti
b bilinguis 1 com guineu 2 com ambigitat
c habere 1 com home 2 com 'history' (en angls)
d quinque 1 com quinze 2 com terraqi
e cepa 1 com sabata 2 com cap
f amphora 1 com mfora 2 com ampolla
g regina 1 com gat 2 com ginesta
h exit 1 com xiulet 2 com taxi
i germanus 1 com golafre 2 com targeta
j ancilla 1 com lladre 2 com aquarella
LES DECLINACIONS*
* DECLINAR s canviar la terminaci d'un nom segons la FUNCI que fa a la frase
2 Excrcici 8 pagina 8
ComIeleu aquesla graeIIa
Cas Funci
Nominaliu
Vocaliu
C. Direcle, C. Circunsiancia|
Geniliu
C. Indirecle
AbIaliu
3 Excrcici 5 pagina 73
Indiqueu quin sinlagmes de Ies frases calaIanes eslarien en aquesls casos`
a) Dna men|ar aI gos. cn datiu?
b) Visc en un edifici de vuil Ianles. cn gcnitiu?
c) Les habilacions d'aquesl holeI sn aIegres i esaioses. cn nnminatiu?
d) In }oan ha regaIal a Ia erla una carlera de coIor vermeII. cn acusatiu?
e) II }uIi le una casa moIl gran aI cam. cn ab!atiu ?
f) Marc, lruca'm quan uguis. cn vncatiu ?
4 rcInr
ComIeleu Ies largeles amb eIs noms deIs casos: NOMINATIU, VOCATIU, ACUSATIU,
GINITIU, DATIU i ALATIU. Tol seguil, omIiu Ia graeIIa
5 Excrcici 7 pagina 8
Com acaba eI geniliu de cadascuna de Ies cinc decIinacions `
Primcra 5cgnna Tcrccra Quarta Cinqucna
6
usqueu aquesles arauIes aI diccionari i digueu de quin genere es cadascuna. Tol seguil,
indiqueu Ia decIinaci
1. caeIum, i
2. ons, onlis
3. arcus, us
4. dominus, i
5. gradus, us
6. grex, gregis
7. naula, ae
8. fIumen, fIuminis
9. hora, ae
10. saI, saIis
11. ignis, is
12. res, rei
LA PRIMERA DECLINACI
7
A I'exercici 6 hi ha dos mols de Ia IRIMIRA decIinaci. DecIineu-Ios.
singular plural singular plural
N. N.
V. V.
Ac. Ac.
G. G.
D. D.
Ab. Ab.
8 Ixercici 10 pag. 10
AnaIilzeu morfoIogicamenl aquesles arauIes
SINGULAR PLURAL
1.
pccunias N V Ac G D Ab
N V Ac G D Ab
2.
pacninsu!am
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
3.
vi!!ac
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
4.
undarum
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
5.
cn!nniis
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
6.
incn!am
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
7.
amica
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
8.
agricn!ac
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
9 Ixercici 11 pag. 10
Declineu els mots en... acusatiu singular genitiu plural acusatiu plural
domina, ae
oliva, ae
flamma, ae
nauta, ae
10 rcInr
Indiqueu Ia funci que fa eIs sinlagmes en negrela: su|jccic, inicrpc||acic, C. !irccic, C. !c| ncn, C.
|n!irccic i C. Circunsiancia|, i comIeleu amb eI nom agricn!a, ac m. ages
1. Anna saIuda e! pagcs | j Anna _______saIulal
2. Iyrra i ImiIia sn escIaves dc! pagcs Iyrra el AemiIia _______ anciIIae sunl.
3. E! pagcs | j lrebaIIa a Ia viIIa. _______ in viIIa Iaboral
4. Pagcs! | j On sn Ies eges` _______! Ubi equae sunl`
5. La dona canla amb c! pagcs | j Iemina cum _______ canlal.
6. Les noies orlen una carla a! pagcs| j IueIIae_______eisluIam orlanl
7. Les viIIes dc!s pagcsns | jsn boniques _______viIIae uIchrae sunl.
8. ImiIia orla oIives a!s pagcsns.| j AemiIia _______ oIivas orlal
9. E!s pagcsns | j IIauren Ia lerra _______ lerram aranl.
10. Les dones eslimen c!s pagcsns | j feminae _______ amanl.
11. Les noies assegen amb c!s pagcsns | j ueIIae cum ________ ambuIanl.
11 Ixercici 16 pag. 10
Iscriviu Ia forma IIalina deI verb sum aI coslal de Ia forma calaIana.
sou s
sn sc
ets som
12
pag. 10.c-19. j, j, pag. 21.c-7. a,n, pag. 21.c-8.c, n, i,|
AnaIilzeu i lraduu aquesles frases:
(a) In GaIIia sunl Iongae viae.
(b) In fabuIis sunl magnae hisloriae.
(c) Diana siIvarum dea esl
(d) Ranae incoIae aquarum sunl
(e) SiciIia el Sardinia insuIae sunl.
(f) Aviarum fabuIae anliquae sunl.
(g) Deae ara marmorea esl.
(h) Hisloria magislra vilae esl.
aniiqua oJj. aniic
aqua, ae f. aigua
aia, ae f. aliai
avia, ae f. avia
dea, ae f. deessa
Diana, ae f. Diana
ei conj. cop. i
fabula, ae f. compie
Gallia, ae f. Gallia
lisioiia, ae f. lisioiia
in prep.Jobl. a, en
incola, ae m. labiiani
insula, ae f. illa
longa oJj. llaig, llaiga
magisiia, ae f. mesiia
magna oJj. gian
maimoiea oJj.de maibie
iana, ae f. gianoia
Saidinia, ae f. Saidenya
Sicilia, ae f. Sicilia
silva, ae f. bosc
via, ae f. caiieieia
viia, ae f. vida
11 Ixercici 11 Ixercici 3 pag. 22- pag.25
A!guncs dccsscs rnmancs
Minerva ugnarum dea esl. Isl alrona eliam saienliae scienliaeque.
Minervae sacra esl noclua. Diana Lunae el beIIuarum domina esl. Vesla
ueIIarum el famiIiae dea esl. Iliam Vicloria el Iorluna sunl deae.
Slaluae Vicloriae aIas habenl (icncn). Musae oelarum alronae sunl. Musica
grala esl Musis.
ala : ae, f. : ala
bellua : ae, f. : besiia
dea : ae, f. :deessa
Diana : ae, f. : Diana
domina : ae, f. : senyoia
ei :conj.: i.
eiiam : oJv. : iambe, a mes;
familia : ae, f. : familia
Foiiuna ae, f. : Foiiuna
giaia oJj. agiadable
luna : ae, f. : lluna
Mineiva : ae, f. : Mineiva
Musa : ae, f. : Musa
musica, ae f. musica
nociua : ae, f. : oliba
paiiona : ae, f. : pioiecioia
poeia : ae, m. : poeia
puella : ae, f. : noia
pugna : ae, f. : baialla, combai
que conj. cop. i
sacia oJj. consagiai
sapieniia : ae, f. : inielligencia
scieniia : ae, f. : ciencia
siaiua : ae, f. : esiaiua
Vesia : ae, f. : Vesia
Vicioiia : ae, f. : Vicioiia
Ducs nnics a !'cscn!a rnmana
MarceIIa el CIodia Romanae ueIIae sunl, alque in schoIa Lalinam Iinguam discunl.
MarceIIa el CIodia eliam Iilleras Lalinas discunl. IIavia MarceIIae el CIodiae magislra
esl. IIavia disciuIis Lalinam Iinguam lradil. Saee IIavia MarceIIae
disciIinam Iaudal, nam MarceIIa sludere amal. IIavia aulem CIodiae
negIegenliam rerehendil, nam CIodia sludere non amal.
aique conj. i
auiem conj. en canvi
Clodia, ae f. Clodia
disciplina, ae f. dedicaci
discuni : apienen
discupulae, ae f. alumna
ei conj. i
eiiam adv. iambe
Flavia, ae f. Flavia
in prep. Jobl. a, en
Laiina oJj. llaiina
laudai : elogia, alaba
lingua, ae f. llengua
liiieia, ae f. lleiia
magisiia, ae f. mesiia
Maicella, ae f. Maicella
nam conj. ja que
neglegeniia, ae f. deixadesa
non adv. no
puella, ae f. noia
iepielendii : ciiiica
Romana oJj. iomana
saepe adv. sovini
sclola, ae f. escola
siudeie amai : li agiada esiudiai
iiadii : ensenya
12 Ixercici 5, frases: b, c, d, e, f, h, k, m pagina 26
AnaIilzeu i lraduu aquesles frases
b IueIIae oelarum fabuIas Iegunt.
c IroceIIas alque iralarum insidias naulae liment
d Avia ueIIis fabuIas narrat.
e IueIIae diIigenler aviae fabuIas audiunt.
f IueIIae rosis mensam ornant.
h Malronarum fiIias magislra rerehendil
k Magislra oelarum eisluIas Iegit.
m ruma muIlas Iuvias habet.
aique : conj. : i
audiuni : escolien
avia, ae f. : avia
biuma : ae, f. : livein
diligeniei : adv. : aieniameni
episiula, ae, f. : caiia
fabula, ae f. : llegenda, conie
filia : ae, f. : filla
labei : ocasiona
insidiae, aium f. pl. : emboscada
legii : llegeix
leguni : llegeixen
magisiia, ae f. mesiia
maiiona : ae, f. : maiiona
mensa, ae f. : iaula
mulia adj. molia, abundani
naiiani : naiien, expliquen
nauia, ae m. : maiinei
oinani : adoinen
piiaia : ae, m. : piiaia
pluvia, ae, f. : pluja
poeia, ae m. : poeia
piocella : ae, f. : iempesia
puella, ae f. : noia
iepielendii : ienya
iosa, ae f. : iosa
iimeni : iemen, ienen poi de
13 Ixercici 6 pag. 26
Lcs a!igucs i !cs scvcs prcscs
AquiIae magnas aIas habenl, raide voIilanl alque gaIIinas el ranas
inlerdum ralanl. Saee in siIvis aquiIa coIumbis aroinqual el
coIumbae fugilanl. Iliam ueIIae aquiIam limenl, si aquiIas videnl,
agricoIam vocanl.
agiicola, ae m. pages
ala, ae f. ala
appiopinquai : s'apiopa
aquila, ae f. aliga
aique conj. cop i
columba, ae f. colom
ei conj. cop. i
eiiam oJv. iambe
fugiiani : escapen
gallina, ae f. gallina
labeni : ienen
in prep. Jobl. a, en
inieidum adv. de vegades
magna oJj. gian
puella, ae f. noia
iana, ae f. gianoia
iapide adv. iapidameni
iapiani : capiuien
saepe oJv. sovini
si conJicionol si
silva, ae f. bosc
videni : veuen
vocani : ciiden
voliiani: voleiegen
14 Ixercici 3 pag. 45
ReIacioneu cada oraci amb la seva lraducci.
a AgricoIa cervam vuIneral. 1 IIs agricuIlors fereixen una cervoIa.
b AgricoIa cervas vuIneral. 2 L'agricuIlor fereix una cervoIa.
c AgricoIae cervam vuIneranl. 3 L'agricuIlor fereix unes cervoIes.
d AgricoIae cervas vuIneranl. 4 IIs agricuIlors fereixen unes cervoIes.
15 Ixercici 4 pag. 45
AnaIilzeu i lraduu aquesles frases.
a AquiIa aIis voIal alque unguIis raedam calal.
b Minerva haslam orlal, nam saee ugnal.
c Domina bonae ueIIae arvae ecuniam dal.
d GaIIiae naulae roceIIas non limenl.
e Ieminae insuIarum naulis ecuniam raebenl.
f IueIIae aras Dianae, deae Iunae el siIvarum, rosis ornanl.
g Malrona fiIiae nulias euIis ceIebral.
h Iarvae scinliIIae magnam fIammam excilanl.
i Lillerae gIoriam oelis danl.
| GaIIinas fiIiae agricoIae curanl.
k Domina rosis slaluam deae ornal.
I AgricoIa sagilla cervam vuIneral.
m Iavidae coIumbae sunl raeda aquiIarum.
n Cena esl grala agricoIae el agricoIa bonam fiIiam Iaudal.
agiicola, ae m. pages
ala, ae f. ala
aquila, ae f. aliga
aia, ae f. aliai
aique conj. cop i
bona adj. bona
capiai : capiuia
celebiai : celebia
cena, ae f. sopai
ceiva, ae f. ceivola
columba, ae f. colom
cuiani : cuien
dani : donen, piopoicionen
dai : dna, piopoiciona
dea, ae f. deessa
Diana, ae f. Diana
domina, ae f. senyoia
epula, ae f. banquei
ei conj. cop. i
exciiani : piovoquen
femina, ae f. dona
filia, ae f. filla
flamma, ae f. flamaiada
Gallia, ae f. Gallia
gallina, ae f. gallina
gloiia, ae f. gloiia
giaia adj. agiadable
lasia, ae f. llana
insula, ae f. illa
laudai : alaba
liiieia, ae f. lleiies
luna, ae f. lluna
magna adj. gian
maiiona, ae f. maiiona
Mineiva, ae f. Mineiva
nam conj. ja que
nauia, ae m. maiinei
nauia, ae m. maiinei
non adv. no
nupiia, ae f. noces
oinani: adoinen
oinai : adoina
paiva adj. peiiia
pavida adj. poiuga
pecunia, ae f. dineis
poeia, ae m. poeia
poiiai : poiia
piaebeni : piopoicionen
piaeda, ae f. piesa
piocella, ae f. iempesiai
puella, ae f. noia, nena
pugnai : lluiia
iosa, ae f. iosa
saepe adv. sovini
sagiiia, ae f. fleixa
sciniilla, ae f. espuina
silva, ae f. bosc
siaiua, ae f. esiaiua
iimeni: iemen, ienen poi de
ungula, ae f. uipa
volai : vola
vulneiai : feieix
VERB: EL PRESENT D'INDICATIU
1
Con|ugueu aquesls verbs
Iaboro, as, are 1 irc|a||ar habeo, es, ere 2 icnir
singuIar pIuraI singuIar pIuraI
ego nos ego nos
tu vos tu vos
iIIe iIIi iIIe iIIi
Iego, is, ere 3 ||cgir dormio, is, ire 4 !crnir
singuIar pIuraI singuIar pIuraI
ego nos ego nos
tu vos tu vos
iIIe iIIi iIIe iIIi
2
Traduu aquesls verbs aI calaIa
1 amo osfImnr : 7 mittitis onvInr :
2 portat orfnr : 8 petis domnnnr :
3 vocatis crIdnr : 9 scribo oscrIuro :
4 timent fomor : 10 veniunt vonIr :
5 tacemus cnIInr : 11 audit sonfIr :
6 moves mouro : 12 dormimus dormIr :
LA SEGONA DECLINACI
3
ComIeleu Ies frases IIalines amb eI mol cquus, i m. cavaII
a) El soldat observa el cavall
b) Jlia dna aigua al cavall
c) El cavall s magnfic
d) L'esclau porta el nen a cavall
e) Les orelles del cavall sn petites
f) Cavall, camina!
g) El nombre de cavalls s gran
h) Els cavalls estan al camp
i) Els soldats donen aigua als cavalls
j) Els gals porten les armes a cavalls
k) Els romans estimen els cavalls
A) Legionarius ________ observat
B) Iulia ________ aquam dat
C) ________ magnificus est.
D) Servus ________ puerum portat.
E) Auriculae ________ parvae sunt
F) ________! ambula!
G) Numerus ________ magnus est.
H) ________ in campo sunt
I) Legionarii ________ aquam dant.
J) Galli ________ arma portant
K) Romani ________ amant.
4 Exercici 14 i 15, pg.30
ComIeleu aquesles graeIIes
cas rosa, ae lupus, -i ager, agri telum, -i
S
I
N
G
U
L
A
R
Nominatiu
Vocatiu
Acusatiu
Genitiu
Datiu
Ablatiu
P
L
U
R
A
L
Nominatiu
Vocatiu
Acusatiu
Genitiu
Datiu
Ablatiu
Gnere Acusatiu singular Genitiu plural Acusatiu plural
ruga, ae
bellum, -i
puer, pueri
oculus, -i
5 rcInr
IncercIeu loles Ies ossibiIilals morfoIogiques deIs segenls noms
5INGULAR PLURAL
1. coIIum N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
2. somno N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
3. generi N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
4. anciIIis N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
5. sleIIae N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
6. vilio N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
7. ericuIa N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
8. deis N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
9. anciIIarum N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
10. insuIa N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
anciIIa, -ae (I) serva
coIIum, -i (n) coII
deus, -i (m) deu
gener, generi (m) gendre
insuIa, -ae (f) iIIa
ericuIum (n) eriII
somnus, -i (m) somni
sleIIa, -ae (f) esleI
vilium, -i (n) defecle
6
Exercici 22, pg 32
Irascs I
AnaIilzeu i lraduu aquesles frases
a Mcdici scrvnrum mnrbns sananl.
b 5crvi in siIva ccrvum videnl.
c Iuer magistrn rosam donal.
d Aurorae radii lenebras fuganl.
e In aIaeslra viri mcmbra exercilanl.
f Ioelae amanl siIvarum si!cntium.
g Agni er prata ad rivum aroinquanl.
h Vi!ici agrns curanl el pnma coIIigunl.
i Domina pucrns Iaudal.
ad prep. Joc. a, cap a
agei, agii m. camp
agnus, i m. xai
amo, as, aie i: esiimai
appiopinquo, as, aie i: apiopai-se
auioia, ae f. auioia
ceivus, i m. ceivol
colligo, is, eie : iecollii
cuio, as, aie i: ienii cuia de
domina, ae f. senyoia
dono, as, aie i: iegalai
ei conj. cop. i
exeiciio, as, aie i: exeiciiai
fugo, as, aie i: dissipai
in prep. Jobl. a, en
laudo, as, aie i: elogiai
magisiei, iii m. mesiie
medicus, i m. meige
membium, i n. membie
moibus, i m. malaliia
palaesiia, ae f. palesiia
pei pre. Joc. pei, a iiaves de
poeia, ae m. poeia
pomum, i n. poma, fiuii
piaium, i n. piai
puei, pueii m. noi, nen
iadius, ii m. iaig
iivus, i m. iieiol
iosa, ae f. iosa
sano, as, aie i: cuiai
seivus, i m. esclau
sileniium, i n. silenci
silva, ae f. bosc
ienebia, ae f. ienebies
video, es, eie :: veuie
vilicus, i m. giangei
vii, viii m. lome
7
Exercici 22, pg 32
Irascs II
AnaIilzeu i lraduu aquesles frases
| Ga!!i Irumcntum non habenl.
k In fabuIis !upus vitia saee significal.
I Cn!ubcr caprum mordel el necal.
m 5crvi dnmini viIIam defendunl.
n Pnpu!i hnrtum Marci ornanl.
Dnminus cibum el ecuniam scrvn dal.
s Sub vcspcrum pucri el ueIIae in hnrtn deambuIanl.
l Romani naviginrum carinas saee figuris exornanl.
u IncoIae nppidum muniunl el fossa cingunl.
capei, capii m. boc
caiina, ae f. quilla
cibus, i m. menjai
cingo, is, eie : iodejai
colubei, bii m. colobia
deambulo, as, aie i: passejai
defendo, is, eie : defensai
do, as, aie i: donai
dominus, i m. senyoi
ei conj. cop. i
exoino, as, aie i: adoinai
fabula, ae f. faula, compie
figuia, ae f. imaige
fossa, ae f. fossai
fiumenium, i n. blai
Galli, oium m.pl. els gals
labeo, es, eie :: ienii
loiius, i m. jaidi
incola, ae m. labiiani
lupus, i m. llop
Maicus, i m. Maic
moideo, es, eie :: mossegai
munio, is, iie (: foiiificai
navigium, ii n. nau, vaixell
neco, as, aie i: maiai
non oJv. no
oppidum, i n. ciuiai
oino, as, aie i: embellii
pecunia, ae f. dineis
populus, i f. pollancie
puella, ae f. noia, nena
puei, pueii m. noi, nen
Romani, oium m.pl. els iomans
saepe oJv. sovini
significo, as, aie i: peisonificai
sub prep. Joc. duiani
vespei, pii m. vespie
villa, ae f. gianja
viiium, ii n. vici, defecie
Una Gran|a Rnmana
ViIIa Ialam cuIinam el ceIIam vinariam habct. In cuIina anciIIae mensam parant alque
famiIia ccnat. In era cislerna cst, undc anciIIae aquam hauriunt. AgricoIae enim lerram
arant, gIebas Irangunt, scrunt, fossas Indiunt unde aqua I!uit. In horlo (a| jar!i) viIIica
vioIas ac rosas cn!it: muIlas in Ialea vcndit alque ecunia
corbulas vasasque cmit.
ac conj. cop i
agiicola, ae f. pages
ancilla, ae f. seivenia
aqua, ae f. aigua
aio, as, aie i: llauiai
aique conj. cop i
cella vinaiia, ae f. cellei
ceno, as, aie i: sopai
cisieina, ae f. cisieina
colo, is, eie : conieai
coibuia, ae f. cisiella
culina, ae f. cuina
emo, is, eie : compiai
enim conj. pei aliia banda
eia, ae f. eia
ei conj. cop. i
familia, ae f. familia
fluo, is, eie : iajai
fodio, is, iie i: cavai
fossa, ae f. pou
fiango, is, eie iiencai
gleba, ae f. ieiios
labeo, es, eie : ienii
lauiio, is,iie ( : iieuie
in prep. Jobl. a, en
laia oJj. ampla
mensa, ae f. iaula
mulia oJj. molies
paio, as, aie i: paiai
pecunia, ae f. dineis
plaiea, ae f. plaa
que conj. cop. i
iosa, ae f. iosa
seio, is, eie sembiai
ieiia, ae f. ieiia
unde conj. d'on
vasa, ae f. vaixella
vendo, is, eie : vendie
villa, ae f. gianja
villica, ae f. giangeia
viola, ae f. violeia
Les dues eugues del riu glaat
AgricoIa duas equas habel, ReguIam el Reginam. Iquae in viIIa agricoIae Iaboranl el
agricoIam iuvanl. Sed agricoIa orlam non cIaudil. Ilaque ReguIa ad
riam curril. Subilo geIu fragil el ReguIa in aquam frigidam cadil. Iqua
erlerrila esl. AgricoIa ReguIam in aqua vidil el cIamal: Veni, veni (suri, suri!), ReguIa, ex
aqua ! . Sed equa non venil ex aqua. AIleram equam Reginam ad riam slalim ducil. Ubi
ReguIa videl bonam amicam Reginam, esl Iaela. Ilaque ex aqua venil el saIva esl.
ad prep. Joc. cap a, fins a
agiicola, ae, m. : agiiculioi
alieia oJj. aliia
amica, ae, f. : amiga
aqua, ae, f. : aigua
bona oJj. bona
cado, is, eie : cauie
clamo, as, aie i : ciidai
claudo, is, eie : iancai
cuiio, is, eie : ciiei
duae : dues
duco, is, eie : dui, menai,
equa, ae, f. : euga
ei conj. i
ex prep d' obl. : de, foia de...
fiango, is, eie : iiencai-se
fiigida oJj. fieda
gelu : el gel
labeo, es, eie :: ienii
in : prep Jobl. a, cap a; prep Jobl. a, en
iiaque conj. finalmeni
iuvo, as, aie i : ajudai
laboio, as, aie i: iieballai
laeia oJj. alegie
non neg. no
peiieiiiia oJj. espaniada
poiia, ae, f. : poiia
Regina, ae f. Regina
Regula, ae f. Regula
iipa, ae, f. : iiba
salva oJj. sana i esialvia
sed conj. peio
siaiim oJv. de seguida,
subiio oJv. de sobie
ubi conj. quan
venio, is, iie (: soiiii
video, es, eie :: veuie
villa, ae, f. : gianja
Aurum, argenlum el ferrum melaIIa sunl. In lerra muIlae venae
auri, argenli el ferri sunl. Ierrum necessarium esl, al aurum el
argenlum rara el reliosa sunl. Anliqui ouIi aurum, argenlum,
ferrum el aIia melaIIa cognoscunl. MuIla simuIacra ex auro el argenlo deorum lemIa
ornanl: ex ferro muIla inslrumenla el arma sunl facla. Iabri in officinis melaIIa cudunl,
el cuIlros gIadiosque fabricanl.
Mercurius esl deorum nunlius el fabrorum alronus. Aurei anuIi el argenleae fibuIae
malronarum ornamenla sunl. IibuIae aurae saee dearum slaluas ornanl. Slalua
Minervae ex auro esl in Graecia. MuIli nummi ex aureo vel ex argenlo sunl: sunl eliam
nummi aenei. Argenlarii veI mensarii ecuniam cuslodiunl. MelaIIa reliosa saee
beIIorum causa sunl.
aeneus, a, um adj. : de bionze
alius, a, ud : aliie
aniiquus, a, um adj. : aniic, vell
anulus, i m. : anell
aigeniaiius, ii m. banquei
aigenieus, a, um adj. : de plaia
aigenium, i n. : plaia
aima, oium, n. : aimes
ai : conj. : peio
auieus, a, um adj. : d'oi
auium, i n. : oi
bellum, i n. : gueiia
causa, ae f. : causa, moiiu
cognosco, is eie: coneixei
cudo, is eie : colpejai
culiei : iii m. : ganivei
cusiodio, is iie ( : guaidai
dea, ae f. : dea, deessa
deus, i m. : deu
ei : conj. : i.
eiiam : adv. : iambe, a mes
ex : piep. d'abl. : de
fabei, bii m. : aiiesa, obiei
fabiico, as, aie i : fabiicai
facius, a, um adj. fei, feia
feiium, i n. : feiio
fibula, ae f. : fibula
gladius, i m. : espasa
Giaecia, ae f. : Giecia
in : piep. d'abl. : a, en
insiiumenium, i n. : eina
maiiona, ae f. : maiiona, dona
mensaiius, ii m. iiesoiei
Meicuiius, ii m. : Meicuii
meiallum, i n. : meiall
Mineiua, ae f. : Mineiva
mulius, a, um adj.: moli, nombis
necessaiius,a,um adj.:
indispensable
nummus, i m. : moneda, dineis
nuniius, ii m. : missaigei
officina, ae f. : iallei
oinamenium, i n: adoin, oinameni
oino, as, aie i : adoinai, embellii
paiionus, i m. : pioiecioi
pecunia, ae f. : dinei
populus, i m. : poble
pieiiosus, a, um adj. : valus
que conj. cop. i
iaius, a, um adj. : iai, poc fieqeni
saepe : adv. : sovini
simulacium, i n. : esiaiua
siaiua, ae f. : esiaiua
iemplum, i n. : iemple
ieiia, ae f. : ieiia, sol
uena, ae f. : veia (d'un mineial)
vel conj. o
Olium noslrum iucundum esl. Ilsi divilias magnas non habemus el raedium
noslrum exiguum esl, lamen salis commode vivimus. Nos enim magnificas viIIas
el marmorea avimenla conlemnimus. IIerumque circa horam rimam (ca a Ies 7
a.m.) evigiIamus, horlum noslrum ererramus, varias Ianlas disonimus.
AmbuIamus, veI er semilas incedimus. Saee in anlrum oacum inlramus el ibi
Iegimus aul scribimus. aInei cilo venil hora.
Deinde accubamus el randemus, dum servus
mensam minislral. Ioslea labeIIas oscimus el
scribimus. Si vicini adveniunl, in aerlo
sedemus el iucunda habemus coIIoquia.
Camos el saxa circumsicimus, dum rocuI viIIarum lecla iam fumanl.
accubo, as, aie i: esiendie's
advenio, is, iie (: venii
ambulo, as, aie i : passejai
aniium, i, n. : giuia, balma
aui : conj. : o, o be
balneum, ei, n. : banys
campus, i, m. : camp
ciica prep. Joc. al voliani de
ciicumspicio, is, eie : miiai
ciio, oJv. iapidameni
colloquium, ii, n. : conveisa
commode : oJv. : en bones
condicions
coniemnimus : no ens agiaden
deinde : adv. : ioi seguii
dispono, is, eie : disposai,
diviiiae : aium, f. : iiqueses
dum, conj. meniie
enim : conj. : en efecie
ei : conj. : i
eisi : conj. : encaia que, ioi i que
evigilo, as, aie i: despeiiai
exiguus, a, um oJj peiii, escas
fumo, as, aie i: fumejai
labeo, es, eie :: ienii
loia, ae, f. : loia
loiius, i, m. : jaidi
iam : oJv. : ja
ibi : oJv. : alla, li
in prep. Joc. a, cap a; prep. Jobl. a,
in apeiio : a l'exieiioi
incedo, is, eie : a caminai
iniio, as, aie i : eniiai
iucundus, a, um oJj agiadable
lego, is, eie : llegii
magnificus, a, um oJj sumpius
magnus, a, um oJj gian
maimoieus, a, um oJj de maibie
mensa, ae, f. : iaula
minisiio, as, aie i : seivii
non . neq. . no
nos : nosaliies
nosiei, iia, iium, oJj. nosiie
opacus, a, um oJj. ombiivol
oiium, ii, n. : descans
pavimenium, i, n. : pavimeni
pei prep. Joc. a iiaves de, pei
peieiio, as, aie i: ieciiei
plania, ae, f. : plania;
pleiumque . oJv. . sovini
posco, is, eie demanai
posiea, oJv. . de seguida, despies
piaedium, ii, n. : piopieiai
piandeo, es, eie : dinai
piimus, a, um oJj. piimei
piocul . oJv. . lluny, de lluny
saepe oJv sovini
saiis : oJv. : piou, ben be
saxum, i, n. : pedia, ioca;
sciibo, is, eie : esciiuie
sedeo, es, eie : : seuie
semiia, ae f. cami
seivus, i, m. : esclau, seiveni
si . conj. . si, sempie que
iabella, ae, f. : iauleia d'esciiuie
iamen . oJv. . aixi i ioi
iecium, i, n. : ieulada
uenio, is, iie (: aiiibai
vaiius, a, um oJj. vaiiai, diveis
vel conj. o
vicinus, -i m. vei
villa, ae, f. : gianja, villa
vivo, is, eie : viuie
1.- ComIeleu aquesls aradigmes amb I'ad|ecliu a!bus, a, um :
rosa, ae f. servus, i m. templum, i n.
singular plural singular plural singular plural
N.
.... .. . .|s ....- .- .- .- .|s .-.... .. .. .. .|s .-... .. . .|s .-.|.. .. .. .. .|s .-.|. .. . .|s
V.
.... .. . .|s ....- .- .- .- .|s .-..- -- - .|s .-... .. . .|s .-.|.. .. .. .. .|s .-.|. .. . .|s
Ac
..... .. .. .. .|s ..... .. .. .. .|s .-.... .. .. .. .|s .-.... .. .. .. .|s .-.|.. .. .. .. .|s .-.|. .. . .|s
G.
....- .- .- .- .|s ....... .... .... .... .|s .-... .. . .|s .-...... .... .... .... .|s .-.|. .. . .|s .-.|.... .... .... .... .|s
D.
....- .- .- .- .|s ..... .. .. .. .|s .-... .. . .|s .-.... .. .. .. .|s .-.|. .. . .|s .-.|.. .. .. .. .|s
Ab
.... .. . .|s ..... .. .. .. .|s .-... .. . .|s .-.... .. .. .. .|s .-.|. .. . .|s .-.|.. .. .. .. .|s
2.- AnaIilzeu i lraduu aquesles frases:
(1) AquiIa habel Iinguam carnosam.
(2) Magnae roceIIae lemIa marmorea vaslanl.
(3) Cancri rubri sunl.
(4) Ursus esl niger, coIumba esl aIba.
albus, a, um adj.: blanc
aquila, ae f. : guila
carnosus, a, um adj.: carns
columba, ae f. : colom
cancer, cri m. cranc
habeo, es, ere 2: tenir
lingua, ae f. : llengua
magnus, a, um adj.: gran
marmoreus, a, um, de marbre
niger, gra, grum adj.: negre
procella, ae f. : tempesta
ruber, bra, brum adj.: vermell
templum, i n. : temple
vasto, as, are 1: destruir
ursus, i m. : s
3.- Traduu eI lexl deixanl de banda Ies arauIes que hi ha enlre arenlesis.
Puer in silvam intrat:_________ (solus) est et ob _________ (altus) silentium loci
horret. Sed mox circumspectat et _________ (multus) bestiolas videt. Formicae in
latibula grana portant, tineae plantarum truncos mordent, per caelum papiliunculi volant.
Interea foliae vento leniter susurrant. Puer _________ (mirus) vitam naturae, velut
spectaculum _________ (divinus), observat.
Un cop tradut, busque el significat dels adjectius entre parntesis i completeu els sintagmes amb l'adjectiu
en el gnere, nombre i cas adequat.
alius, a, um oJj. :gian
besiiola, ae f. : animalei
caelum, i n. : cel, fiimameni
ciicumspecio, as, aie i : miiai al voliani
divinus, a, um adj. :dels deus, divi
ei : conj. : i.
folia, ae f. fulla
foimica, ae f. : foimiga
gianum, i n : gia, llavoi
loiieo, es, eie : : esgaiiifai-se
in prep. Joc : a; prep. Jobl. : a, en
inieiea oJv. : meniiesiani,
iniio, as, aie i: eniiai
laiibulum, i n. : amagaiall
leniiei oJv. : suaumeni
locus, i m. : lloc
miius, a, um adj. : meiavells
moideo, es, eie :: mossegai
mox : oJv. : despies
mulius, a, um oJj. :moli, nombis
naiuia, ae f. naiuia
ob prep. Joc : : pei, a causa de
obseivo, as, aie : obseivai
papiliunculus, i m. peiiia papallona
pei prep. Joc : a iiaves de, pei
plania, ae f. : plania
poiio, as, aie i: poiiai
puei, pueii m. : noi
sed : conj. : peio
sileniium, ii n. : silenci
silva, ae, f. : bosc
solus, a, um adj. : sol
speciaculum, i n. : especiacle
susuiio, as, aie i: xiuxiuejai
iinea, ae f. cuc
iiuncus, i m. : iionc
velui : com si fos
venius, i m. : veni,
video, es, eie :: veuie
viia, ae, f. : vida
volo, as, aie i : volai;
4.- ComIeleu aquesls aradigmes amb I'ad|ecliu aIbus, a, um : bIanc
nauta, ae m. pinus, i f.
singular plural singular plural
N. ..... .. . .|s .....- .- .- .- .|s .... .. .. .. .|s ... .. . .|s
V. ..... .. . .|s .....- .- .- .- .|s ..- -- - .|s ... .. . .|s
Ac ...... .. .. .. .|s ...... .. .. .. .|s .... .. .. .. .|s .... .. .. .. .|s
G. .....- .- .- .- .|s ........ .... .... .... .|s ... .. . .|s ...... .... .... .... .|s
D. .....- .- .- .- .|s ...... .. .. .. .|s ... .. . .|s .... .. .. .. .|s
Ab ..... .. . .|s ...... .. .. .. .|s ... .. . .|s .... .. .. .. .|s
5.- La concordana entre aquests noms i adjectius s incorrecta, corregiu-la. Haveu de fixar-vos en el
gnere dels noms
rosa alba morbus horrendus
auriga perita poeta timida
templum altus pinus fecundus
asinus nigrum bellum horrenda
usnus, n. uc
uugu, uc n. uugu
Icun, n. gucu
noIus, n. nuutu
nus, .
octu, uc n. octu
osu, uc . osu
tcnun, n. tcnc
6.- AnaIilzeu i lraduu aquesles frases:
(1) Marcus oelam Graecum audil.
(2) umbra fagi aIlae grala esl.
(3) TuIIia conversal cum agricoIa Romano.
(4) Naulae Hisani magnas roceIIas limenl.
Marcus, i, m. : Marc
poeta, ae m. : poeta
Graecus, a, um adj: grec
audio, is, ire 4: escoltar
umbra, ae f. : ombra
fagus, i f. faig
altus, a, um adj: alt
gratus, a, um adj: agradable
Tullia, ae f. : Tllia
conuerso, as, are 1: conversar
cum prep. d'abl. : amb
agricola, ae m.: pags
Romanus, a, um adj: rom
nauta, ae m. : mariner
Hispanus, a, um adj: hisp
magnus, a, um adj: gran
procella, ae f. tempesta
timeo, es, ere 2: tenir por de
7.- Analitzeu i traduu aquestes frases [pg. 67: e:3]
a Homerus poeta caecus est sed ad claram gloriam scriptis suis pervenit.
b Avia multas pulchras fabulas pueris legit.
c frondosa laurus erat grata Phoebo.
d Antiquorum Romanorum poetarum sententias audimus.
e In via longa puella misera lupum magnum aprosque asperos videt.
ad prep. d'ac.: a
antiquus, a, um adj: antic
aper, apri m. : senglar
asper, era, erum adj: aspre
audio, is, ire 4: escoltar
avia, ae f. : via
caecus, a, um adj: cec
fabula, ae f. : llegenda, conte
frondosus, a, um adj: fronds
gloria, ae f. : fama
gratus, a, um adj: grat
Homerus, i m. Homer
in : prep. d'abl. : a, en
laurus, i f. llorer
lego, is, ere 2: llegir
longus, a, um adj: llarg
lupus, i m. : llop
magnus, a, um adj: gran
miser, a, um adj: pobre
multus, a, um adj: molt,
pervenio, is, ire : aconseguir
Phoebus, i m.: Febus, Apollo
poeta, ae m. : poeta
poeta, ae m. : poeta
puella, ae f. : noia, nena
puer, eri m. : nen, noi
pulcher, chra, chrum adj: bonic
que conj. cop. i
Romanus, a, um adj. rom
scriptum, i n. llibre
sed : conj. : per
sempiternus, a, um adj: etern
sententia, ae f. : opini
suus, a, um adj: seu, seva
via, ae f. : cam
video, es, ere 2 : veure
1.- Con|ugueu aquesls verbs:
paro, as, are 1: preparar
PRLSLNT lMPLRlLT
singuIar pIuraI singuIar pIuraI
ego nos ego nos
tu vos tu vos
iIIe iIIi iIIe iIIi
habeo, es, ere 2: tenir
PRLSLNT lMPLRlLT
singuIar pIuraI singuIar pIuraI
ego nos ego nos
tu vos tu vos
iIIe iIIi iIIe iIIi
scribo, is, ere 3: escriure
PRLSLNT lMPLRlLT
singuIar pIuraI singuIar pIuraI
ego nos ego nos
tu vos tu vos
iIIe iIIi iIIe iIIi
venio, is, ire 4: venir
PRLSLNT lMPLRlLT
singuIar pIuraI singuIar pIuraI
ego nos ego nos
tu vos tu vos
iIIe iIIi iIIe iIIi
2.- Passeu a imperfet les formes de present segents:
1 tolerant :___________ 3 regit :___________ 5 legunt :___________
2 pervenis :___________ 4 recuperamus :___________ 6 continetis :___________
contineo, es, ere 2 lego, is, ere 3 pervenio, is, ire 4 recupero, as, are 1 rego, is, ere 3 tolero, as, are 1
3.- Lligueu aquestes frases llatines amb la seva traducci al catal.
1 puellae amant la noia estima.
puella amat les noies estimen.
puellae amabant la noia estimava.
puella amabat les noies estimaven.
2 pueri timebant el noi tem
puer timet els nois temen
puer timebat el noi temia
pueri timent els nois temien
Romanorum aedificia aucas
feneslras habenl. In medio leclo
magna Iacuna esl: ibi Iuvia
cadel in imIuvium. Anle
ianuam esl veslibuIum, osl
ianuam oslium cum ceIIa osliarii. Isl quoque magnum el Ialum alrium. Ibi
servi el amici mane saIulanl dominum. el
famiIia inlerdiu habilal. Alrium ornalum esl
avorum simuIacris. Circa alrium sila sunl
cubicuIa cum Ieclis, labIinum cum domini
labuIis el ecuniis, el lricIinia.
aedificium, ii n. : edifici
amicus, i m. : amic
anie pre. Joc. davani de
aiiium, i n. : aiii sal
avus, i m.: avanipassai
cado, is, eie : cauie
cella, ae f. : labiiaci
ciica pre. Joc: al voliani de
cubiculum, i n. : doimiioii
cum pre. Jobl: amb
dominus, i m. : senyoi
ei : conj. : i.
familia, ae f. : familia
fenesiia, ae f. : finesiia
labeo, es, eie : : ienii
labiio, as, aie i: esiai-se
ianua, ae f. : poiia
ibi : oJv. alla
impluuium, i n. : impluvi
in medio : al mig
in pie. d'ac.: a; pre. Jobl.: a, en
inieidiu . oJv.. de dia, duiani el dia
lacuna, ae f. : obeiiuia
laius : a, um oJj.. ample
lecius, i m. : llii
magnus, a, um oJj.: gian
mane : adv. : de maii
oinaius, a, um oJj.: adoinai amb
osiiaiius, ii m. poiiei
osiium, ii n. : eniiada
paucus, a, um adj. poc, escas
pecunia, ae f. : dinei
pluvia, ae f. : pluja
posi pre. Joc.: daiieie de
quoque oJv. iambe, a mes
Romani, oium m.pl. els iomans
saluio, as, aie i: saludai, visiiai
seiuus, i m. : esclau, seiveni
simulacium, i n. : imaige
siius, a, um oJj.: desai, diposiiai
iablinum, i n. despaix
iabula, ae f. : iauleia d'esciiuie, iegisiies de
compies
iecium, i n. : ieulada
iiiclinium, ii n. : iiiclini menjadoi
vesiibulum, i n. : vesiibul,
Agria cum Marci fiIio ambuIal. Gaius Agriae
monslral aIlas iros, maIos ramosas, cerasos
iucundas. Ioma dal amico. Ioslea in magnam siIvam
veniunl. Sunl in siIva ini rocerae, fagi aIlae, liIiae
oacae, sunl eliam ferae in siIva, nam siIva esl
domiciIium cervorum el arorum. Isl in siIva rivus. Riae rivi sunl amoenae er
umbram inorum aIlarum el Ialanorum oacarum. Tum ueri sub umbra fagi
aIlae sedenl. Deinde Agria amicum suum
inlerrogal: Ieraene sunl in siIva`Tum Gaius:
SiIva esl domiciIium ursorum el Iuorum el
arorum, Iena esl arorum. Subilo
magnum el ferum arum videnl. Tum Gaius excIamal: Icce aer!
Haudquaquam gaudel Agria, limel. sed nihiI resondel.
Agiippa, ae, m. : Agiipa
alius, a, um oJj. ali,
ambulo, a, aie i: passejai
amicus, i, m. : amic
amoenus, a, um oJj. agiadable
apei, apii, m. : senglai
ceiasus, i f. ciieiei
ceivus, i, m. : ceivol
cum prep. Joc. amb
deinde . oJv. . de seguida
do, das, daie i : donai
domicilium : i, n. : casa, esiaige
ecce : inv. . leus aci, vei aqui
ei conj. i.
eiiam oJv. iambe, fins i ioi
exclamo, as, aie : ciidai, fei ciiis
fagus, i f. faig
feia, ae, f. : besiia, feia
feius, a, um adj. feioige
filius, ii, m. : fill
Gaius, i, m. : Gai, fill de Maic
gaudeo, es, eie : : alegiai-se'n
laudquaquam . inv. . de cap
maneia
in prep. Joc. a; prep. Jobl. a, en
inieiiogo, as, aie i : pieguniai
iucundus, a, um oJj. agiadable
lupus, i, m. : llop
magnus, a, um oJj. gian
malus, i f. pomei
Maicus, i, m. : Maic
monsiio, as, aie : mosiiai,
nam . conj. . ja que
ne interreq.
nilil : ies
opacus, a, um oJj. ombiivol,
fionds
pei prep. Joc. pei, a causa de.
pinus, i, f. : pi
piius, i f. peiei
plaianus, i f. plaianei
plenus, a, um oJj. ple
pomum, i n. : fiuiia
posiea oJv. de seguida
pioceius, a, um oJj. ali
puei, pueii, m. : nen, noi
iamosus, a, um oJj. iamallui
iespondeo, es, eie, :: coniesiai
iipa, ae f. : iiba
iivus, i m. : iieiol, ioiieni
sed . conj. . peio
sedeo, es, eie :: seuie
silva, ae, f. : bosc
sub prep. Jobl. soia
subiio, inv. . de sobie
suus, a, um . oJj. . seu
iilia, ae f. iillei
iimeo, es, eie :: ienii poi
ium . oJv. . llavois, alesloies
umbia, ae f. : ombia; obac
uisus, i m. s
venio, is, iie (: venii, aiiibai,
video, es, eie : : veuie,
In Africa NiIus Aegyliis magnas
divilias dabal. NiIi enim aquae Iimo
camos Iaelificabanl. Ilaque
Aegyliorum lerra fecunda eral.
Aegylii Iaboriosam vilam agebanl.
sed magna cura lerram arabanl el
magnam coiam cibi habebanl. In
Aegylo muIli incoIae eranl, in camis roe NiIum vivebanl. Aegylii
servos eliam habebanl. Aegyliorum
servi in camis lerram arabanl el Ianlas
coIebanl, ilaque dominos adiuvabanl.
Aegyliorum servi muIlas aras deis
aedificabanl. Aegyliorum lerra cIara esl.
adiuvo, as, are 1: ajudar
aedifico, as, are 1: construir
Aegyptii, iorum m.pl. els egipcis
Aegyptus, i f. Egipte
Africa, ae f. frica
ago, is, ere 3 : portar
aqua, ae, f. : aigua
ara, ae, f. : altar, ara
aro, as, are 1: conrear
campus, i, m. : camp
cibus, i, m. : menjar, aliment
clarus, a, um adj.: fams
colo, is, ere 3 cultivar
copia, ae, f. : quantitat
cura, ae, f. : cura
deus, i, m. : du
diuitiae : arum, f.pl. : les riqueses
do, das, dare 1 : proporcionar
dominus, i, m. : senyor
enim : conj. : en efecte
et : conj. : i.
etiam : adv. tamb,
fecundus, a, um adj.: frtil
habeo, es, ere 3 : tenir
in prep. d'abl. a, en
incola, ae m.: habitant
itaque : conj. : per tant
laboriosus, a, um adj.: laboris
laetifico, as, are 1: fertilitzar
limus, i, m. : llim, fang, llot
magnus, a, um adj.: gran
Nilus, i m. Nil
planta, ae, f. : planta
prope pre. d'ac. a prop de
sed : conj. : per
seruus, i, m. : esclau
terra, ae f. : terra, sl
vita, ae, f. : vida, existncia
vivo, is, ere 3 : viure
OIim garruIa cicada in frondosa siIva canebal, Iaboriosa
formica aulem assidue Iaborabal. Cicada formicam videl el
suam induslriam ila vilueral: SluIla formica, cur vilam
luam in oera dissias` Igo, conlra, in umbra requiesco,
vilam Iaelam el sine curis ago. Al seduIa formica cicadae
igriliam conlemnil, nec insoIeliam cural. Sed in sua oera erseveral. Cum aulem hiems
venil roler rislinam induslriam formicae magnam coiam micarurn habel el cum
Iaelilia vivil, cicada, conlra, roler negIigenliam suam escas non habel el in miseria esl.
Tunc formicam imIoral: Da mihi (dona'm) aucas
micas, quia fameIica sum Sed imrovidae cicadae
formica resondel: Anlea canebas, nunc saIla!
ago, is, eie : poiiai
aniea, adv. : abans
assidue adv. sense pausa
ai : conj. : peio
auiem : conj. : peio,
cano, is, eie : caniai
cicada, ae, f. : cigala
coniemno, is, eie menysienii,
cieuie indigne
coniia, adv : , al coniiaii;
copia, ae, f. : quaniiiai
Cum i ( Piep. + abl.) amb;
:(conj. iempoial) quan
cui : adv. : pei que?
cuia, ae, f. : cuia, pieocupaci
cuio, as, aie i: ienii cuia, ocupai-se
dissipo, as, aie i: malbaiaiai
ego : jo
esca, ae, f. : alimeni
ei : conj. : i.
famelicus, a, um adj. amb fam
foimica, ae, f. : foimiga
fiondosus, a, um adj. fionds,
gaiiulus, a, um adj.: xeiiaiie
labeo, es, eie :: ienii,
liems : liemis, m. : livein
imploio, as, aie i: suplicai
impiovidus, a, um adj.:
despieocupai;
in : piep. (abl.) a, en
indusiiia, ae, f. : esfoi
insoleiia, ae f. insolencia,
iia, adv. : d'aquesia maneia;
laboiiosus, a, um adj.: iieballadoi
laboio, as, aie i: iieballai
laeiiiia, ae f. alegiia
laeius, a, um adj: alegie, agiadable
magnus, a, um adj.: gian
mica, ae f. molla (de pa)
miseiia, ae, f. : desgiacia
nec : i no
negligeniia, ae f. mandia, aciiiud
descuidada
non : neg. : no
nunc : adv. : aia
olim : adv. : fa iemps
opeia, ae, f. : iieball, feina;
paucus, a, um adj. poc
peiseueio, as, aie i: coniinuai
pigiiiia, ae, f. : mandia
piisiinus, a, um adj.: anieiioi
piopiei : piep d'ac: a causa de;
quia conj. : peique
iequiesco, is, eie : descansai
iespondeo, es, eie :: coniesiai
salia : balla !
sed : conj. : peio, sin
sedulus, a, um adj.: iieballadoi
silva, ae, f. : bosc, bosquei
sine piep. d'abl. sense
siulius, a, um adj.: ximple,
iunc : adv. : llavois
suus, a, um adj. : seu, seva
iuus, a, um adj.: ieu, ieva
venio, is, iie (: venii, aiiibai,
video, es, eie :: veuie; iiobai-se
viia, ae, f. : vida,
viiupeio, as, aie i: ciiiicai
vivo, is, eie : viuie,
umbia, ae f. ombia
liems : l'livein
acchus deus vini el vindemiae eral. acchum
IlaIici eliam Liberum aeIIabanl, quia vinum
animos Iiberal curis. acci caerimoniae semer
iucundae sunl. nonnumquam eliam effrenalae:
nola enim sunl orgia acchica. Ilaque muIli acchum desiciebanl neque
convenienler honorabanl, lum deus conlra sluIlos inimicos beIIa gerebal.
Iliam Indiae ouIi acchum coIebanl: aud Nysam deus cum Salyris
saee saIlabal. AgricoIae Asiae el Iuroae acchum Iaelo animo
ceIebrabanl: viri feminaeque lymana el laedas deslringebanl simuIque
saIlabanl.
agiicola, ae, m. : pages, agiiculioi
animus, i, m. : coi, espeiii
appello: as, aie i : anomenai
apud : prep Joc. . a
Asia, ae, f. : sia
Bacclicus, a, um oJj. . de Bacus
Bacclus, i, m. : Bacus
bellum : i, n. : gueiia
caeiimonia, ae, f. : veneiaci, culie
celebio, as, aie i : celebiai, fesiejai
colo, is, eie : lonoiai,
coniia piep d'ac. : coniia
cum prep. Jobl. . amb
cuia, ae, f. : cuia, pieocupaci
despicio, is, eie : menyspieai
desiiingo, is, eie : iieuie
deus, i, m. : deu
effienaius, a, um oJj: desenfienai
enim . conj. . en efecie, en veiiiai
ei : conj. : i.
eiiam : adv. :iambe,
Euiopa, ae, f. : Euiopa
femina, ae, f. : dona
geio, is, eie : fei, poiiai
lonoio, as, aie i : lonoiai, loniai
India, ae, f. : India
inimicus, i, m. : enemic, adveisaii
Iialici, oium m pl els iialians
iiaque . conj. . aixi doncs, pei iani
iucundus, a, um oJj. agiadable,
laeius, a, um oJj: alegie, agiadable
Libei, Libeii m. : Libei
libeio, as, aie i: allibeiai
mulius, a, um oJj: moli
neque : oJv. : ni, i no
nonnumquam : adv. : alguna vegada, a vegades
nosco, is, eie : coneixei; assabeniai-se de;
noius, a, um oJj: fams, celebie
Nysa, ae, f. : Nisa (munianya de l'Indus consagiada a
Bacus)
oigia, oium, n.pl. : oigies, misieiis de Bacus
populus, i, m. : poble
quia, conj. : peique
saepe : adv. : sovini
salio, as, aie i : ballai
Saiyius, i, m. : saiii (essei miiic mig luma mig boc)
sempei : adv. : sempie
simul : adv. : alloia, al maieix iemps
siulius, a, um adj.: esiupid
iaeda, ae, f. : ieia,
ium : adv. : llavois, alesloies,
iympanum : i, n. : iimbal fiigi (insiiumeni musical usai
en el culie de Cibele i en el de Bacus), pandeio
vindemia, ae, f. : veiema
vinum : i, n. : vi
vii , v iii, m. : lome
1. in oppidis magnis Italiae semper forum erat.
2. Forum erat locus iudiciorum et negotiorum.
3. Multa templa deorum forum ornant.
4. Statuis splendidis et ornamentis forum plenum erat.
5. Forum Romanum magnum et splendidum erat.
6. In foro Romano erant templa Vestae et Saturni.
7. Puellae in templo Vestae flammas sanctas servant.
8. In templo Saturni populus pecuniam publicam servat.
9. Tabernae, scholae, thermae forum ornant.
10. Viae fori Romani statuis multis plenae erant.
deus, i m. : deu
ei . conj. . i.
flamma, ae, f. : flama
foium, i n. foium
negoiium, ii n. : negoci
in : prep. Jobl. a, en
Iialia, ae, f. : Iialia
iudicium, ii n. : judici; iiibunal
locus, i m. : lloc;
magnus, a, um oJj. gian
mulius, a, um oJj. moli, nombis
oppidum, i n. : ciuiai
oinamenium, i n. : adoin, oinameni
oino, as, aie i: embellii
pecunia publica : el Tiesoi public
plenus, a, um oJj. : ple
populus, i m. : poble
puella, ae, f. : noia, nena
Romanus, a, um oJj. .ioma
sancius, a, um oJj. sagiai
Saiuinus, i m. : Saiuin
sclola, ae, f. : escola
sempei : oJv. : sempie
seiuo, as, aie i: guaidai
splendidus, a, um oJj. biillani, iesplendeni
siaiua, ae, f. : esiaiua
iabeina, ae, f. : boiiga
iemplum, i n. : iemple
ileima, aium, f. : ieimes
Vesia, ae, f. : Vesia
via, ae, f. : caiiei
1.- Indiqueu I'arreI d'aquesls noms de Ia lercera
1 dux ducis m : 9 maler malris f :
2 rex regis m : 10 arbor arboris f. :
3 iudex iudicis m : 11 Ieo Ieonis m :
4 rinces rinciis m : 12 nomen nominis n :
5 eques equilis m : 13 homo hominis m :
6 es edis m : 14 fIos fIoris f :
7 virlus virlulis f : 15 genus generis n :
8 consuI consuIis m : 16 Iumen Iuminis n :
2.- Trieu de I'exerci anlerior un nom mascuIi o femeni, i un nom neulre. Desres decIineu-Ios
escrivinl Ies seves desinencies en vermeII.
noms masculins i femenins noms neutres
singular plural singular plural
N. N.
V. V.
Ac. Ac.
G. G.
D. D.
Ab. Ab.
3.- AnaIilzeu aquesls noms
5INGULAR PLURAL
1.
aestatis
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
2.
lebetes
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
3.
capita
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
4.
floribus
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
5.
messorum
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
6.
arces
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
7.
rupibus
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
8.
liberatis
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
9.
vulnera
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
10.
militum
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
acsias, acsiaiis n. csiiu
arx, arcis j. ciuia!c||a
capui, -iiis n. cap
j|cs, j|cris j. j|cr
|c|cs, |c|ciis n. ca|!cr
|i|crias, |i|craiis j. ||i|criai
ncsscr, ncsscris n. scga!cr
ni|cs, iiis n. sc|!ai
rupcs, is j. cing|c, pcnqa-scgai
uu|nus, -cris n. jcri!a
Excrcici 6 Irascs: a, i, ! pagina 73
a Inilium aeslalis esl IuIius.
i In cuIinis sunl oIIae. alinae el Iebeles.
I Sacerdoles laurorum caila fIoribus ornanl.
aesias, aesiaiis m. esiiu.
capui iiis, n. . cap
culina, ae f. cuina
ei conj. i
flos oiis, m. floi
in prep Jobl. a, en
Iniiium, ii n. inici
Iulius, -i m. juliol
lebes, lebeiis m. caldei
olla ae, f. olla
oino as, aie adoinai, guainii
paiina ae, f. cassola
saceidos doiis, m. saceidoi
iauius i, m. ioio
Excrcici 7 Irascs: a, b, I, h pagina 73
a IaIces sunl inslrumenla messorum.
b Arces Ierumque sunl in monlibus el in ruibus.
f Leges sunl fundamenlum Iiberlalis el aequilalis.
h VuInera el cicalrices miIilum sunl signa forliludinis suae.
aequiias aiis, f. igualiai
aix aicis, f. ciuiadella
cicaiiix icis, f. cicaiiiu
falx falcis, f. fal
foiiiiudo inis, f. coiaige, valeniia
fundamenium i, n. fonameni, base
insiiumenium i, n. insiiumeni, eina
lex legis, f. llei,
libeiias aiis, f. llibeiiai
messoi, messoiis m. segadoi
miles iiis, m. soldai
mons moniis, m. munianya,
pleiumque adv. sovini
iupes is, f. cingle, penya-segai
signum i, n. maica, senyal
suus a, um adj. seu, seva
vulnus eiis, n. feiida
4.- DecIineu eIs noms arbnr, arbnris m. arbre i gramcn, graminis n. gesa
noms masculins i femenins noms neutres
singular plural singular plural
N. N.
V. V.
Ac. Ac.
G. G.
D. D.
Ab. Ab.
5.- AnaIilzeu aquesls noms
5INGULAR PLURAL
1.
vere
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
2.
pavonis
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
3.
Apollonis
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
4.
imperatori
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
5.
gramen
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
6.
arborum
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
7.
corpora
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
8.
vulturum
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
9.
nemoribus
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
10.
viatores
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
11.
solis
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
12.
ardore
N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
Apc||c, Apc||cnis n. Apc||c
ar|cr, cris, j. . ar|rc
ar!cr, -cris n. . jcc
ccrpus . cris, n. . ccs
grancn, -inis, n. . gcspa
inpcraicr, -cris, n. . cnpcra!cr
ncnus, -cris n. . |csc
patc, patcnis, n. . pac
sc|, sc|is n. . sc|
uiaicr, -cris n. . tianani
tcr, tcris, n. . prinatcra
tu|iur, -uris, n . tc|icr
Excrcici 10 Irascs: a, b, d, c, |, !, m, p pagina 74
a Vere arbores fIorenl, aeslale veI aulumno oma danl.
b India esl alria zingiberis, ieris el avonis.
d Diana. soror AoIIinis, eral dea venalionis.
e GaIba succedil imeralori Neroni.
| Gramen el foIia arborum sunl abuIum eIehanlorum.
I Corora inhumala sunl raeda vuIlurum.
m In nemoribus ex arborum ramis foIia decidebanl.
|...jvialores sub arboribus sedebanl,
nam arbores a soIis ardore vialores legunl.
a - ab piep. d'abl. de
aesias, -iaiis, f. esiiu
Apollo inis, m. Apollo
aiboi oiis, f. aibie
aidoi oiis, m. foc, aidoi,
auiumnus, i, m. iaidoi
coipus oiis, n. cos
dea ae, f. deessa
decido is, eie cauie
Diana ae, f. Diana, deessa de la caa
do, das, daie, donai
eleplanius i, m. elefani
ex piep d'abl. de, des de
floieo, es, eie floiii
folium ii, n. fulla
Galba ae, m. Galba
giamen inis, n. gespa, leibaige
impeiaioi oiis, m. empeiadoi
India ae, f. India
inlumaius a, um no enieiiai
nam conj. ja que;
nemus oiis, n. bosc
Neio onis, m. Nei
pabulum i, n. pasiuia, alimeni
paiiia ae, f. paiiia
pavo onis, m. pa
pipei eiis, n. pebie
pomum, i, n. fiuiia
piaeda ae, f. , piesa
iamus i, m. bianca
sedeo es, eie, seuie
sol solis, m. sol
soioi oiis, f. geimana
sub piep. d'abl. soia, al peu de
succedo is, eie succeii
iego is, eie pioiegii
vel conj. o
venaiio onis, f. caa
vei, veiis, n. piimaveia
viaioi oiis, m. vianani, viaigei
vuliui, vuliuiis, m volioi, ocell de iapinya
zingibei, zingibeiis m. ginebie
Polyplemus piinceps Cyc!opum eiai. Cyc!opcs pasioies eiani ei unum oculum in
media Ivontc labebani. In Sicilia loiiendam
speluncam Polyplemus labiiabai, ibique
capellas suas magna cum diiigeniia cusiodiebai.
Filius eiai Nepiuni, peiagi dei, sed iamen saevus
eiai ei homincs quoque, beluaium movc, laniabai voiabaique Cyclopes sacias !cgcs
hospitatitatis non seivabani deosque non colebani.
Activitat I8 pagina yy
Analiizeu les paiaules en negieia.
bc!ua, ac I. feia
capc!!a, ac I. cabia
co!o, is, cvc lonoiai
cum prep. Jobl. amb
custodio, is, ivc guaidai
Cyc!ops, Cyc!opis m. ciclop
dcus, i m. deu
di!igcntia, ac I. cuia, aienci
ct conj. cop. i
Ii!ius, -ii m. fill
Ivons, Ivontis I. fioni
habco, -cs, -cvc ienii
habito, as, avc viuie
homo. lominis m. lome
hovvcndus, a, um oJj. loiiipilani
hospitatitas, tatis I. lospiialiiai
ibi oJv. alla
in prep. Jobl. a, en
!anio, as, avc especejai, esqueixai
!cx. !cgis I. llei
magnus, a, um adj. gian
mcdius, a, um oJj. mig
mos, movis m. cosium, labiliiud
Ncptunus, i m. Nepiu
non oJv. no
ocu!us, i m. ull
pastov, pastovis m. pasioi
pc!agus, -i n. mai
Po!yphcmus, i m. Polifem
pvinccps, -cipis m. lidei, cabdill
quc conj. i
quoquc oJv. iambe
saccv, sacva, sacvum oJj. sagiai
sacvus, a, um oJv. ciuel
scd conj. peio
scvvo, as, avc complii
Sici!ia, ac I. Sicilia
spc!unca, ac I. cova
suus, a, um oJj. seu, seva
tamcn oJv. no obsiani aixo
unus, a, um adj. un unic
vovo, as, avc devoiai
ComIeleu aquesl lexl sobre eIs Inferns i lraduu-Io
pa|u!cn ncricn !ux iu!iccs
Posi __________ Meicuiius ad Infeios animas ducebai. Claion, infeioium
__________, animas in cumba pei Siygiam __________ iiansvelebai. Eacus,
Minos ei Rladamanilus, __________ seveii, animas iudicabani ei piobos in
Elysium, sceieiaios in Taiiaium miiiebani. Ceibeius Taiiaium cusiodiebai.
ad prep Joc. a
anima, ac I. anima
Ccvbcvus, -i m. Ceibei, gos infeinal
Chavon, Chavontis m. Caioni, baiquei dels
Infeins (gr. Xoov)
cumba, ac I. baica
custodio, is, ivc guaidai
duco, is, cvc menai, conduii
dux, ducis m. guia
Eacus, i m. ac, juige infeinal (gr. Aioio,)
E!ysium, -ii m. L'Elisi, nom giec del paiadis (gr.
H.iotov )
in prep Joc. a, cap a; prep. Jobl. a, en
InIcvi, -ovum m.p!. els Infeins
iudcx, iudicis m. juige
iudico, as, ave juijai
Mcvcuvius, -ii m. Meicuii
Minos, Minois m. Minos, juige infeinal
(gr.Mivo, )
mitto, is, cvc enviai
movs, movtis f. moii
pa!us, pa!udis f. llacuna
pcv prep. Joc. a
post pre. Joc. despies de
pvobi, -ovum m.p!. els dolenis
Rhadamanthus, -i m. Radamani, juige infeinal
(gr. 1oooov0u,)
scc!cvati, -ovum m.p!. els ciiminals
scvcv, scvcva, scvcvum oJj. implacable, sevei
Stygia, ac I. Esiix, llacuna (gr. `+uL )
Tavtavum, -i m. Taiiai, mn de les ienebies (gr.
To+oo, )
tvansvcho, is , cvc iianspoiiai, cieuai

Romanus miIes caput gaIea legebal. pcctus Iorica, crura ocreis. Sinislro
brachio sculum lenebal dexlraque ugnabal. Ideo dexlrum Ialus
aerlum aeIIabanl, quia scuti raesidio carebal. Cum non Ionge
ab adversariorum nrdinibus
adveniebanl, rimo in adversarios pi!a
haslasque millebanl: deinde magis
magisque aroinquabanl, oslremo
g!adiis roeIium commillebanl.
advcnio, is, ivc aiiibai
advcvsavius, ii m. enemic
apcvtus, a, um oJj. obeii
appc!!o, as, avc anomenai
appvopinquo, as, avc I apiopai-se
bvachium, ii n. bia
caput, capitis n. cap
cavco, cs, cvc : no ienii, mancai de
committo, is, cvc eniaulai
cvus, cvuvis n. cama
cum conj. temporol quan
dcindc oJv. despies
dcxtcv, -tva, -tvum adj. diei, dieia
dcxtva-quc : i amb la dieia
ga!ca, ac I. casc
g!adius, ii m. espasa
hasta, ac I. llana
in prep. Joc. coniia
!atus, !atcvis n. cosiai
!dco oJv. pei aixo
!ovica, ac I. cuiiassa
magis magisquc : oJv. moli mes
mi!cs, mi!itis m. soldai
mitto, is, cvc llanai
non !ongc ab prep. Jobl. no lluny de...
ocvca, ac I. gambeia
ovdo, ovdinis I. linia
pcctus, pcctovis n. pii
pi!um, i n. javelina
postvcmo oJv. finalmeni
pvacsidium, ii n. pioiecci
pvimo oJv. en piimei lloc
pvoc!ium, ii n. baialla
pugno, as, avc i lluiiai
-quc conj. cop. i
quia conj. cousol ja que
Romanus, a, um adj. ioma, -ana
scutus, i m. escui
sinistcv, - tva, -tvum adj. esquei
tcgo, is, cvc cobiii
tcnco, cs, cve : sosienii
Inilio Romani agricoIae eranl el ruda numina invocabanl. Invocabanl
enim Invcm, numen caeIi el Iu!minis, Marlem, dominum hicmis el
tcmpcstatis, Salurnum, auctnrcm scmcntis el agrorum, Terminum,
custndcm !imitum, SiIvanum, deum si!varum ncmnrumque. Ccrcrcm.
deam Irugum el hcrbarum,
Vcncrcm, dominam Irugum,
IaIem, roiliam pccnri
pastnribusque.
agcv, agvi m. camp (Je conrreu)
agvico!a, ac m. campeiol, pages
auctov, -tovis m. pioiecioi
cac!us, -i m. cel
Ccvcs, Ccvcvis I. Ceies
custos, custodis m. guaidia
dca, ac I. deessa
dcus, i m. deu
domina, ac I. senyoia
dominus, i m. senyoi
cnim conj. doncs, i
ct conj. cop. i
Ivos, I!ovis I. floi
Ivux, Ivugis I colliia
Iu!mcn, Iu!minis n. llampec
hcvba, ac I. loiialissa
hicms, hicmis m. livein
initio oJv. en els piimeis iemps
invoco, as, avc i invocai
Iovis viJe Iuppiiei
Iuppitcv, Iovis m. }upiiei
!imcs, !imitis m. fiia, moll
Mavs, Mavtis m. Maii
ncmus, ncmovis n. bosc
numcn, numinis m. diviniiai
Pa!cs, is I. Pales
pastov, pastovis m. pasioi
pccus, pccovis n. iamai
pvopitia, ac I. benefacioia
quc conj. cop. i
Romani, ovum m.p!. els Romans
vudus, a, um adj. del camp
Satuvnus, i m. Saiuin
scmcntis, -is I. sembia
si!va, ac I. selva
tcmpcstas, -tatis I. iempesiai
Tcvminus, i m. Teiminus
Vcnus, Vcncvis I. Venus
i. Caesai de moiibus Galloium aniiquoium naiiai.
:. In Gallia mulia geneia lominum suni.
. Piimum genus esi Diuidaium.
(. (Iniei Celias 'Diuida' esi nomen saceidoiis)
. Diuidae saciificia publica ei piivaia paiani.
6. Saceidoies magnum numeium pueioium educani.
y. Diuidae mulia ei sacia caimina memoiiae mandani.
S. Posi Diuidas secundum genus esi equiium.
q. Bellum equiiibus cuia esi, saciificia Diuidis cuiae suni.
io. Eiiam Diuidae in Biiiannia saceidoies ei inagisiii moium eiani.
antiquus, a, um oJj. aniic
bc!!um, i n. gueiia
Bvitannia, ac I. Biiiania, illa
Cacsav, avis m. Cesai, conqueiidoi de les
Gallies
cavmcn, cavminis n. can, poema
Cc!ta, ac m. celia
cuva, ac I. iesponsabiliiai
dc prep. Jobl. de, sobie
Dvuida, ac m. diuida
cduco, as, avc educai, insiiuii
cqucs, cquitis m. cavallei
ct conj. i
ctiam oJv. iambe
Ga!!i, ovum m.p!. els gals
Ga!!ia, ac I. Gallia, aciual Fiana
gcnus, gcncvis n. classe (social), casia
homo, hominis m. lome
in prep. Jobl a
magistcv, -tvi m. mesiie
magnus, a, um oJj. gian
mando, as, avc caniai
mcmoviac : de memoiia
mos, movis n. cosium
mu!tus, a, um oJj. moli
navvo, as, avc pailai
nomcn, nominis n. nom
numcvus, -i m. nombie
pavo, as, avc piepaiai
post prop. Joc. despies de, pei soia de...
pvimum oJv. en piimei lloc
pvivatus, a, um oJj. paiiiculai, piivai
pub!icus, a, um oJj. public
pucv, pucvi m. noi
saccv, sacva, sacvum oJj. sobie els deus
saccvdos, saccvdotis m. saceidoi
sacviIicium, -i n. saciifici
sccundus, a, um adj. segon
E!s Druidcs scgnns Ju!i Ccsar
Ara, d'aqueIIes dues cIasses esmenlades, I'una es Ia deIs druides, i I'aIlra Ia deIs cavaIIers. |4j IIs
rimers lenen aI seu carrec eI cuIle reIigis, oficien en eIs sacrificis ubIics i arlicuIars i reguIen
Ies racliques reIigioses, un gran nombre de |oves acudeix a eIIs er inslruir-se, i eIs lenen moIl de
resecle. |5j In efecle, eIIs sn eIs qui decideixen gairebe en
lols eIs confIicles ubIics i rivals, i, si hom comel aIgun
deIicle, si hi ha hagul aIguna morl, si es rodueix un Iel
er ra d'herencies o de arlicions, sn eIIs eIs qui
assenyaIen eIs drels i Ies obIigacions, |...j AI fronl de lols eIs
druides n'hi ha un de rinciaI, que le Ia surema aulorilal.
|9j Quan aquesl mor, si en sobresurl un enlre lols eI seu
resligi, Ii succeeix, ero, si n'hi ha mes d'un amb iguaIs
merils, Ia suremacia es resoI er volaci deIs aIlres
druides, i aIgunes vegades fins i lol er Ies
armes. |10j A una delerminada eoca de I'any lenen eIs seus coIIoquis en un indrel
sagral deI ais deIs carnuls, consideral com eI cenlre de lola Ia GaIIia. Aqui fan ca,
de lol arreu, eIs qui lenen desavinences, i s'alenen a Ies decisions i senlencies deIs
druides. |11j Hom creu que IIur saber aaregue a rilania, i que d'aqui assa a Ia
GaIIia, |12j i encara avui, eIs qui voIen esludiar-Io mes a fons, moIl sovinl van aIIa er
arendre'I .

Pannramix, un Iams druida

IANORAMIX, vici venerabiIis Druida, viscum secal el
oliones magicas miscel: imrimis olio , quae vires
incredibiIes lribuil.
impvimis sobre lol
incvcdibi!is, c increbIe
magicus, a, um ad|. magic
miscco, -cs, -cvc rearar
pntin, pntinnis I. oci
quac : que
scco, as, avc laIIar, recoIIir
lvibuo, -is, -cvc alribuir
vcncvabi!is ad|. venerabIe
vicus, -i m. aIdea
vis, vis I. fora
viscum, -i n. vesc
1.- DecIineu eIs noms nvis, nvis I. nvc!!a i rctc, rctis n. xarxa
noms masculins i femenins noms neutres
singular plural singular plural
N. N.
V. V.
Ac. Ac.
G. G.
D. D.
Ab. Ab.
2.- AnaIilzeu aquesls noms
5INGULAR PLURAL
1. acrc N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
2. a!vcari N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
3. nvi!i N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
4. ignis N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
5. apcs N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
6. cxcmp!aria N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
7. cancs N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
8. turribus N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
9. hnstium N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
10. hnstcs N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
11. puv!inaria N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
12. a!vcarc N V Ac G D Ab N V Ac G D Ab
acr, acris n. airc
a|tcarc, a|tcaris n. rusc
apis, apis j. a|c||a
canis, canis n. gcs
cxcnp|ar, cxcnp|aris n. cxcnp|c
ncsiis, ncsiis n. cncnic
ignis, ignis n. jcc
cti|c, cti|is n. c|c!a
pu|tinar, pu|tinaris n. pu|tinar
iurris, iurris j. icrrc
Excrcici 3 Irascs: a, b, c, d, I, i, |, k, m pagina 96
a In aere sunl aves, in mari sunl isces, in aIveari aes, in oviIi oves.
b Ignis esl causa caIoris.
c Aes el formicae sunl exemIaria seduIilalis.
d Canes saee in ilinere vialores comilanl.
f Nidi ciconiarum sunl in aIlis leclis el in lurribus.
i Inler rilannorum caslra el hoslium eral fIumen aIlum.
| Hosles scaIis vaIIum ascendenl.
k Nubes monlium cacumina saee occuanl.
m In lemIis Romanis uIvinaria eranl.
aei, aeiis, m. : aiie
alius, a, um : ali, piofund
alveaie, aiis n. iusc
apis, is, f. : abella
ascendo, is, eie, pujai, enfilai-se
avis, is, m. : ocell
Biiianni, oium m.pl. els biiions
cacumen, minis, n. : cim
caloi, oiis, m. : caloi
canis, is, m. : gos
casiia, oium n.pl. campameni
causa, ae, f. : causa
ciconia, ae, f. : cigonya
comiio, as, aie : acompanyai
ei conj. : i.
exemplai, -aiis n. exemple
flumen, inis, n. : iiu
foimica, ae, f. : foimiga
losiis, is, m. : enemic
ignis, is, m. : foc
in piep d'abl a, en
iniei piep. d'ac. : eniie
iiei, iiineiis, n. : cami
maie, is, n. : mai
mons, moniis m. munianya
nidus : i, m : niu
nubes, is, f. : nuvol
occupo, as, aie : cobiii
ovile, ovilis n. cleda
ovis, is, f. : ovella
piscis, is, m. : peix
pulvinai, naiis n. pulvinai
Romanus : a, um : ioma
saepe adv. sovini
scala, aium n.pl. escala
seduliias, -iaiis f. laboiiosiiai
iecium, i, n. : ieulada
iemplum, i, n. : iemple
iuiiis, is, f. : ioiie
vallum : i, n. : esiacada
viaioi, oiis, m. : vianani, viaigei;
Excrcici 8 Irascs: b, d, I, g, h, i pagina 98
b MuIlae aves ex Germania in caIidas Africae regiones migranl.
d Venli maria agilanl
I Sub meIIe imia venena Ialenl.
g AgricoIae ex agro ad urbem fruges in relibus orlabanl.
h Nox eral el er cunclas lerras animaIia somnus habebal.
i Imeralor magnum seclacuIum besliarum alque
gIadialorum ouIo Romano in amhilhealro IIavio dal.

ad prep. Joc. a, cap a,
Afiica, ae, f. : fiica
agei, agii, m. : camp
agiio, as, aie : bellugai, agiiai
agiicola, ae, m. : pages
ampliileaiium, i, n. : amfiieaiie
animal, alis, n. animal
aique conj. i
avis, is, m. : ocell
besiia, ae, f. : besiia, animal
calidus, a, um oJj. caleni, calid
cuncius, a, um oJj. ioi
do, das, daie : donai, ofeiii
ei : conj. : i.
ex prep. Jobl. : de, des de
Flavius, a, um oJj. Flavi
fiuges, um, f. pl. : gia, ceieals
Geimania, ae, f. : Geimania
gladiaioi, oiis, m. : gladiadoi
labeo, es, eie, posseii
impeiaioi, oiis, m. : empeiadoi
impius, a, um oJj. malefic
in prep. Joc.: a, cap a; prep.Jobl: a, en
laieo : es, eie, : esiai amagai
magnus, a, um oJj. gian
maie, is, n. : mai
mel, mellis, n. : mel, doloi
migio, as, aie : migiai
mulius, a, um oJj. moli
nox, nociis, f. : nii; foscoi
pei prep Joc. a iiaves de, pei
populus, i, m. : poble
poiio, as, aie : poiiai, iianspoiiai
iegio, onis, f. : iegi, coniiada
ieie, is, n. : xaixa
Romanus, a, um oJj. ioma
somnus, i, m. : son
speciaculum, i, n. : especiacle
sub prep Jobl. soia
ieiia, ae, f. : ieiia, pais
uenenum, i, n. : dioga, veii
uibs, uibis, f. : ciuiai
venius, i, m. : veni
CaeIum SiciIiae raro nubes el imbres foedanl. Laelae messes camos
ornanl. sed mons Aelna eruclal aelernos ignes, causam cIadis vicinarum
urbium. Monles el vaIIes SiciIiae sunl anliqua sedes CycIoum. CycIoes
habenl muIlos ovium greges. corora eIIibus vuIium ornanl. el in Iilore
maris magnis relibus sine Iinlribus calanl isces. famem sedanl Iacle
ovium el carne non soIum iscium, sed eliam hoslium.
aeieinus : a, um adj. eiein
Aeina : ae, f. : Eina (volca de Sicilia)
aniiquus : a, um adj. aniic, vell
caelum : i, n. : cel
campus : i, m. : camp, plana
capio : as, aie : capiuiai, pescai
caio : cainis, f. : cain
causa : ae, f. : causa, moiiu
clades : is, f. : calamiiai, desiiucci
coipus : oiis, n. : cos
Cyclops, opis, m. : ciclop (qeqonts omb un sol ull)
eiucio : as, aie : expulsai, vomiiai
ei : conj. : i
fames : is, f. : fam, gana
foedo : as, aie : enlleigii; esquinai, embiuiai
giex : giegis, m. : iamai
labeo : es, eie : ienii, posseii
losiis : is, m. : enemic
ignis : is, m. : foc
imbei : biis, m. : pluja
in : piep. d'abl. a, en
lac : laciis, n. : llei
laeius : a, um :, abundani
liniei : liniiis, m. : baica
liius : oiis, n. : plaija, cosia
magnus : a, um : gian
maie : is, n. : mai
messis : is, f. : colliia
mons : moniis, m. : munianya, moni;
mulius : a, um : moli, nombis
non solum... sed eiiam... no nomes...sin
iambe...:
nubes : is, f. : nuvol
oino : as, aie : adoinai; embellii
ovis : is, f. : ovella;
pellis : is, f. : pell; cuii
piscis : is, m. : peix
iaio : adv. : iaiameni
ieie : is, n. : xaixa
sed : conj. : peio, sin
sedes : is, f. : iesidencia, asseniameni
Sicilia : ae, f. : Sicilia
sine prep. Jobl. sense
uibs : uibis, f. : ciuiai
vulpes : is, m. : guineu
vallis : is, m. : vall
vicinus : a, um adj. piopei, pioxim;
Iaslores cum gregibus ovium in agris eranl, secundum fIuminis
rias. Inler greges Iaeli discurrebanl leneri agni haedique. el saee
a malribus discedebanl. Aesluosus aer eral, el aslores cum
canibus sub legminibus arborum
recubabanl, cum imroviso ex siIvis
roximis Iui veniunl. Ierae obreebanl ad
oves, maximeque ad agnos, sed canes non
faIIunl: enim mox canes in feras concurrunl. Iaslores cum bacuIis Iuos
uIsanl, alque ila ferae agnos haedosque non caiunl el in siIvas fugiunl.
a - ab prep Jobl. de
ad prep Joc. a, cap a
aei : aeiis, m. : aiie
aesiuosus : a, um oJj. calois
agei : agii, m. : camp
agnus : i, m. : anyell
aiboi : oiis, f. : aibie
aique conj. i
baculus, -i m. gaiioi
canis : is, m. : gos
capio : is, eie: agafai, piendie
concuiio : is, eie : ociiei
cum prep Jobl. amb
cum impioviso : quan de sobie...
discedo : is, eie : sepaiai-se, allunyai-se
discuiio : is, eie mouie's d'aci d'alla
enim : conj. : en efecie, en veiiiai
ei : conj. : i.
ex prep Jobl. de
fallo : is, eie: defiaudai, decebie
feia : ae, f. : besiia, feia
flumen : inis, n. : iiu
fugio : is, eie: fugii, escapai-se
giex : giegis, m. : iamai
laedus : i, m : cabiii
in prep. Jobl. a, en; prep. Joc. coniia
iniei prep. Joc. eniie
iia : oJv. : aixi, d'aquesia maneia
laeius : a, um oJj. alegie
lupus : i, m. : llop
maiei : iiis, f. : maie
maxime : oJv. : sobieioi
mox : oJv. : aviai;
non : neq. : no
obiepo : is, eie : apiopai-se
ovis : is, f. : ovella;
pasioi : oiis, m. : pasioi
pioximus : a, um oJj. piopei, pioxim
pulso : as, aie : colpejai
que conj. cop i
iecubo : as, aie : jeuie, esiai ajagui
iipa : ae, f. : iiba
saepe adv. sovini
secundum prep 'Ac. : al llaig de
sed : conj. : peio, sin
silva, ae f. bosc
sub piep d'abl. soia
iegmen : inis, n. : cobeii, pioiecci
ienei : eia, eium oJj. jove
venio : is, iie aiiibai, pieseniai-se
IouIus Romanus miIilia excedebal. Irgo lola Iuroa el magna ars Africae el
Asiae in oleslale Romanorum eral. MuIlas urbes magnas ossidebal imerium
Romanum: exemIi gralia: MedioIanum, NeaoIim, Tarenlum in IlaIia,
Syracusas in SiciIia, Alhenas el Corinlhum in Graecia, Ihesum Iergamumque
in Asia, Anliochiam in Syria, HierosoIyma in Iudaea, AIexandriam in Aegylo.
Roma muIla aedificia habebal -lemIa, fora, lhealra, amhilhealra, circos. In urbe
Roma habilabanl homines muIlarum nalionum: exemIi gralia: ex Hisania, e
GaIIia, e Germania. ex Arabia. ex India. e Iersia. e Libya. ex Armenia, e rilannia
(sed Hibernia Romanis lerra incognila eral). MuIlas el varias Iinguas malernas
habebanl, sed omnes unam Iinguam inleIIegebanl, Lalinam.
aedificium : ii, n. : edifici
Aegypius : i, f. : Egipie
Afiica : ae, f. : fiica
Alexandiia : ae, f. : Alexandiia
ampliileaiium : i, n. : amfiieaiie
Aniioclia : ae, f. : Aniioquia
Aiabia, ae f. Aiabia
Aimenia : ae, f. : Aimenia
Asia : ae, f. : sia
Ailena : aium, f. : Aienes
Biiiannia : ae, f. : Biiiania
ciicus : i, m. : ciic
Coiinilus : i, f. : Coiini (o Grcio)
e - ex : prep, Jobl. : de, des de
Eplesus : i, f. : Efes (o sio Minor)
eigo : conj. : pei iani;
ei : conj. . i.
Euiopa : ae, f. : Euiopa
excedo : is, eie : desiacai
exempli giaiia (e.g.) pei exemple
foium : i, n. : plaa majoi, foium
Gallia : ae, f. : Gallia
Geimania : ae, f. : Geimania
Giaecia : ae, f. : Giecia
labeo : es, eie,: ienii
labiio : as, aie : labiiai, viuie a
Hibeinia, ae f. Hibeinia, octuol
lrlonJo
Hieiosolyma, oium n.pl.
}eiusalem
Hispania : ae, f. : Hispania
lomo : minis, m. : lome
in : prep. Job. en, a; soia
incogniius : a, um : desconegui
India : ae, f. : India
iniellego : is, eie : compiendie
Iialia : ae, f. : Iialia
Iudaea : ae, f. : }udea
Laiina, ae f. llaii
Libya : ae, f. : Libia (fiica del
noid)
lingua : ae, f. : llengua
magnus : a, um : gian
maieinus : a, um : maieina
Mediolanum, i n. Mila
miliiia : ae, f. : gueiia, aimes
mulius : a, um : moli, nombis
naiio : onis, f. : naci, poble
Neapolis, is f. Napols
omnis : e : ioi
pais : paiiis, f. : paii
Peigamum : i, n. : Peigam (o lsio
Menor)
Peisia, ae f. Peisia
populus : i, m. : poble
possideo : es, eie : posseii
poiesias : aiis, f. : podei, auioiiiai
que conj. cop. i
Roma, ae f. Roma
Romani, oium m.pl. els iomans
Romanum impeiium : ii, n. :
l'Impeii Roma
Romanus : a, um : ioma
sed : conj. : peio, sin
Sicilia : ae, f. : Sicilia
Syiacusae : aium, f. pl. : Siiacusa
(ciutot Je Sicilio)
Syiia : ae, f. : Siiia
Taienium, i n. Taieni
iemplum : i, n. : iemple;
ieiia : ae, f. : ieiia, pais
ileaiium : i, n. : ieaiie,
ioius : a, um : ioi, sencei,
unus : a, um : un, un sol; el maieix
uibs : uibis, f. : ciuiai
vaiius : a, um adj. diveis
Arbores diis anliqui Romani sacras ulabanl: Iovi aescuIum, Iaurum
AoIIini. Minervae oIeam, myrlum Veneri, HercuIi ouIum, nam magna esl
arborum uliIilas: arboribus lecla aedificamus, bigas, naves, mensas, scamna
slruimus, scahis el navibus fIumina mariaque suIcamus, el ad Ionginquas
regiones accedimus. Anliquae genles ex Iigno deorum lemIa el simuIacra
faclilabanl. Nec arva commoda ex arbore erciil homo ad cororis
vaIeludinem: enim arborum suci vuInera sananl. denlium doIorem
imminuunl, surdilalem miliganl, somnum conciIianl el aIvum urganl.
accedo, is, eie aiiibai
ad piep. d'ac. cap a, fins a; pei a
aedifico, as, aie consiiuii, edificai
aesculus, i f. alzina
alvus, i, f. veniie, panxa, iniesiins
aniiquus, a, um adj. aniic, vell
Apollo, inis m. Apollo
aiboi, oiis f. aibie
biga, ae f. caiio
commodum, i, n. piofii
concilio, as, aie conciliai,
coipus, oiis, n. cos
dens, deniis, m. deni
deus, i, m. deu
doloi, oiis, m. doloi
enim conj. en efecie
ei conj. i.
ex piep d'abl. de,
faciiio, as, aie fei sovini, solei fei
flumen, inis n. iiu
gens, geniis f. naci, poble
Heicules, is m. Heicules
lomo, minis, m., lome
imminuo, is, eie disminuii, minvai
Iuppiiei, Iouis m. }upiiei
lauius, i f. lloiei
lignum, i, n. llenya
longinquus, a, um adj. disiani, llunya
magnus, a, um adj. gian
maie, is, n. mai
mensa, ae f. iaula
Mineiua, ae f. Mineiva
miiigo, as, aie, miiigai
myiius, i, m. muiia o muiiia
nam conj. a mes a mes, en efecie
navis, is f. nau, vaixell,
nec conj. ni, i no
olea, ae, f. oliveia
paivus, a, um adj. peiii
peicipio, is, eie, peicebie
populus, i f. pollancie
puigo, as, aie depuiai; puigai
puio, as, aie cieuie, pensai
iegio, onis, f. iegi, pais
Romani, oium m.pl. els iomans
sacei, cia, cium sagiai
sano, as, aie sanai
scamnum, i n. iamboiei
scapla, ae f. baica
simulacium, i, n. imaige esiaiua
somnus, i, m. son
sucus, i, m. suc, poci
sulco, as, aie solcai
suidiias, aiis f. soidesa
iecium, i n. edifici, casa
iemplum, i, n. iemple
uiiliias, aiis f. uiiliiai
valeiudo, dinis f., salui
Venus, neiis f. Venus
vulnus, eiis, n. feiida
1. Cives Romani oIim aucas naves habebanl.
2. Ioeni aulem Romanorum hosles eranl.
3. Tum Ioeni cum cIasse magna ad IlaIiam naviganl.
4. in cIasse Iunica muIlae naves Iongae eranl.
5. Iabri Romani naves novas ex navibus Iongis Ioenorum aranl.
6. in media nave Romani vaIidas lurres aedificabanl.
7. Naulae muIli in lurribus leIis el sagillis ugnabanl
8. Naulae in lranslris navem remis incilabanl.
9. Venlo secundo naulae remis el veIis navigabanl.
10. Romanae naves Iunicis cIassibus erniciosae eranl.
ad prep. Joc. a, cap a
aedifico, as, aie : consiiuii, basiii
auiem : conj. : peio
civis, is, m. : ciuiada
classis, is, f. : floia, esquadia
cum prep. Jobl. amb
ei : conj. : i.
ex : prep. Jobl. : de, a paiiii de
fabei, bii, m. : aiquiiecie
labeo, es, eie : ienii
losiis, is, m. : enemic
in prep. Jobl. a, en
inciio, as, aie : posai en movimeni
Iialia, ae, f. : Iialia
magnus, a, um oJj.: gian
medius, a, um oJj.: mig, ceniie
mulius, a, um oJj. moli
nauia, ae, m. : maiinei
navigo, as, aie i: navegai
navis, is, f. : nau, vaixell
navis longa, nau de gueiia
novus, a, um oJj.: nou
olim : oJv. : en aliie iemps
paio, as, aie : piepaiai
paucus, ae, a i : . poc, escas
peiniciosus, a, um oJj.: peinicis, funesi
Poeni, oium m.pl. els caiiaginesos
pugno, as, aie i : lluiiai
Punicus, a, um, punic, caiiagines
iemus, i, m. : iemo;
Romani, oium m.pl. els iomans
Romanus, a, um oJj.: ioma
sagiiia, ae, f. : fleixa
ielum, i, n. : piojeciil, daid,
iiansiium, i n. banc (de iemeis)
ium, oJv. : llavois, alesloies,
iuiiis, is, f. : ioiie
validus, a, um, solid
velum, i, n. : vela
venius secundus, veni favoiable
1.- Completeu aquests paradigmes amb l'adjectiu viridis, viride.
navis, navis f nau navis, navis f nau arbor, arboris f arbre arbor, arboris f arbre
singular singular plural plural singular singular plural plural
N-V N-V
navis virid naves virid
N-V N-V
arbor virid arbores virid
AC AC
navem virid naves virid
AC AC
arborem virid arbores virid
GEN GEN
navis virid navium virid
GEN GEN
arboris virid arborum virid
DAT DAT
navi virid navibus virid
DAT DAT
arbori virid arboribus virid
ABL ABL
nave virid navibus virid
ABL ABL
arbore virid arboribus virid
mare, maris n. mar mare, maris n. mar flumen, fluminis n. riu flumen, fluminis n. riu
singular singular plural plural singular singular plural plural
N N
mare virid maria virid
N N
flumen virid flumina virid
AC AC
mare virid maria virid
AC AC
flumen virid flumina virid
GEN GEN
maris virid marium virid
GEN GEN
fluminis virid fluminum virid
DAT DAT
mari virid maribus virid
DAT DAT
flumini virid fluminibus virid
ABL ABL
mari virid maribus virid
ABL ABL
flumine virid fluminibus virid
2.- Encercleu l'opci correcta
agrestis, e adj. agreste
audax adj. auda
brevis, e adj. breu
difficilis, e adj. difcil
horribilis, e adj. horrible
ingens adj. ingent
terribilis, e adj. terrible
viridis, e adj. verd
3.- Analitzeu i traduu aquestes frases
1. vita brevis est.
vita + brevis
2. navis levis et velox est
navis + levis - velox
3. velox cerva e leone fugit
cerva + velox
4. milites hastam levem tenebant
hastam + brevem
5. Caesar nuntios veloces a senatum misit
nuntios + veloces
6. servi audaces portam fregerunt
servi + audaces
7. vita audacis militis brevis est
militis + audacis
8. Caesar militi valenti praemium dedit.
militi + valenti
9. pueri de arboribus viridibus descendunt
arboribus + viridibus
10. puer de arbore viridi descendit
arbore + viridi
11. nautae mare terribile timent.
mare + terribile
12. puellae carmen dulce cantabant
carmen + dulce
13. milites periculum ingens vitant
periculum + ingens
14. servi onera gravia portabant
onera + gravia
15. dux noster vulnera gravia accepit
vulnera + gravia
a pvcp. d'acus. a
accipio is cvc M iebie
avbos, avbovis I. aibie
audax adj. aiievii
bvcvis, c adj. bieu
Cacsav, Cacsavis m. Cesai
canto I cantavi caniai
cavmcn, cavminis n. can
cc!cv, cc!cvis, cc!cvc oJj. iapid
ccvva, -ac I. ceivola
dc pvcp. d'ab! de
dcsccndo, is, cvc baixai
do, das, davc I :donai
du!cis, c adj. dol, agiadable
dux, ducis m. geneial
c pvcp. d'ab!. de
ct conj. cop. i
Iovtis, c oJj. foii
Ivango, is, cvc : iiencai
Iugio, is, cvc M fugii
gvavis, c adj. pesai, gieu.
hasta, -ac I. llana
ingcns adj. enoime
!co, !conis m. lle
!cvis, c adj. lleugei
mavc, mavis n. mai
mi!cs, mi!itis m. soldai
mitto, is, cvc : enviai
mons, montis m. moni
monstvum, i n. monsiie
nauta, -ac m. maiinei
navis, -is I. nau
nostcv, -tva, -tvum adj. nosiie
nuntius, ii m. missaigei
onus, oncvis n. caiiega
pcvicu!um, i n. peiill
povta, -ac I. poiia
povto, as, avc I : poiiai
pvacmium, -ii n. piemi
puc!!a, -ac I. noia
pucv, -i m. noi
saxum, i n. pedia
scnatus, us m. senai
scvvus, i m. esclau
tcnco, cs, cvc i : sosienii
tcvvibi!is, c adj. ieiiible
timco, cs, cvc i: iemei
tvistis, c oJj. iiisi
va!cns adj. valeni
vc!ox adj. velo
vcvbum, i n paiaula
vividis, c adj. veid
vita, ac I. vida
vito, as, avc I :eviiai
vu!nus, vu!ncvis n. feiida
1
Exercici 6, pg 119
Irascs I
a Somnus morli simi!is esl.
b OcuIi sunl rolundi el mnbi!cs.
c Tigris habel incrcdibi!cm veIocilalem.
d Hisania habel vina nnbi!ia.
e Iax nmnibus bonis nptabitis esl.
f AduIescenlibus raecela senum uti!ia sunl.
g Leones sunl robusli, audaccs, rapaccs el magnanimi.
h In cuIinis divilum el auerum sunl vasa el Iicti!ia.
i Regina aium celeris dissimi!is esl.
| Lignea aIvearia sunl domiciIium aium, oificum du!cis meIIis.
k Saliosa el aIla concIavia sunl sa!ubria.
I Fc!iccs homines diis simi!cs sunl.
adulescens, eniis m.: jove
alius, a, um oJj.: ali
alveaie, is n. iusc
apis, is, f. : abella
audax, acis oJj.: auda
bonus, i m. : lome lonesi
ceieii : ae, a pl. : els aliies
conclave, is, n. : cambia
culina, ae f. cuina
deus, i m. : deu
dissimi!is, c oJj. : difeieni
dives, iiis oJj. i sust.: iic
domicilium, i n. :llai
du!cis, c oJj. : dol
ei . conj. . i.
Ic!ix, icis oJj.: feli
Iicti!is, c oJj.: fei de ieiiissa
labeo, es, eie :: ienii
Hispania : ae f. : Hispania
lomo, minis, m. : lome
in pre. Job. a, en
incvcdibi!is, c oJj.: incieble
leo, onis, m.: lle
ligneus, a, um oJj.: de fusia
magnanimus, a, um oJj.: noble,
mel, mellis, n. : mel
mobi!is, c oJj.: movible
mois, moiiis, f. : moii
nobi!is, c oJj.: ieconegui
oculus, i m. : ull
omnis, c oJj.: ioi
opifex, ficis, m. : aiiifex
optabi!is, c oJj.: desiijable
paupei, eiis oJj. i sust.: pobie
pax, pacis, f.: pau
piaecepium, i n. : iecomanaci
vapax, acis oJj.: iapa
iegina, ae f. : ieina
iobusius, a, um oJj.: iobusi
ioiundus, a, um oJj.: iod
sa!ubcv, bvis, bvc oJj.: saludable
senex, senis, m. : vell, ancia
simi!is, c oJj. : semblani
somnus, i, m. : son
spaiiosus, a, um oJj.: espais
iigiis, is, m. : iigie
uti!is, c oJj. : uiil, piofiis
vas, vasis, n. : vas, goi
velociias : aiis, f. : velociiai
vinum, i n. : vi
2
Exercici 6, pg 119
Irascs II
m Iudicia muIliludinis creduIae sunl mutabi!ia.
n Avium rapacium roslra sunl adunca.
o Ianis rcccns non esl sa!ubcr.
Vctcribus GaIIis eranl lorques aurei.
q Leones sunl robusla el Icrncia animaIia.
r In muIlis Ieclis sunl mn!!ia cervicaIia.
s Gramen viridc esl mn!!c.
l Lumen cac!cstc esl fons nmnis vilae.
u Nomina muIlorum oelarum sunl i!!ustria.
aduncus, a, um oJj.. coibai
animal, alis n. : animal
auieus, a, um oJj.. d'oi
avis, is m. : ocell
cac!cstis, c oJj. . del cel
ceiuical, alis n. : coixi
ciedulus, a, um oJj.: ciedul
ei : conj. . i.
Icvox, ocis oJj.. feio
fons, foniis, m. : foni, oiigen
Galli, oium m.pl. els gals
giamen, inis n. : leiba
i!!ustvis, c oJj. : fams
in : prep. Jobl. a, en
iudicium, ii n. : opini
lecium, i n. : llii
leo, leonis m. : lle
lumen, inis, n. : llum,
mo!!is, c oJj. : iou
muliiiudo, dinis f. : muliiiud
mulius, a, um oJj.. moli, nombis
mutabi!is, c adj. : mudable, vaiiable
nomen, inis, n. : nom
non . neq. . no
omnis, c oJj. : ioi
panis, is m. : pa
poeia, ae m. : poeia
vapax, acis oJj.: iapinyaiie
vcccns, cntis oJj.: ieceni
iobusius, a, um oJj.: iobusi
iosiium, i n. : bec
sa!ubcv : bvis, bvc oJj.: saludable
ioiquis, is m. : collai
veius, veieiis oJj. aniic
viia, ae f. : vida
vividis, c oJj. : veid,
Anliqui oelae de rima aelale humani generis mira el
credibiIia scribunl. Tum enim neque lemeslales neque
marium fIuminumque imelum neque caeIi fuImina
homines cognoscebanl sed caeIum semer mile el saIubre
eral, quia ver erenne eral: lerra inarala coiosas fruges ferebal: arbores sonle duIcia
oma raebebanl: omni lemore viridia rala muIliludine
fragranlium fIorum eranl ornala. Inler animaIia muIlae eranl
inimiciliae: miles greges voracium Iuorum insidias non
limebanl, feroces Ieones cum limidis cervis cibum
communicabanl. Iariler homines concordes in ace vivebanl:
nondum alrocia sceIera nondum morlaIia arma nondum acria beIIa hominum menles
lerrebanl.
acer, acris, acre adj. cruel
aetas : atis, f. : temps, poca
animal : alis, n. :animal
antiquus, a, um adj. antic
arbor: oris, f. : arbre
arma, orum, n. : armes
atrox, ocis adj. espants
bellum, i, n. : guerra
caelum, i, n. : cel,
cervus, i, m. : crvol
cibus, i, m. : aliment
cognosco, is, ere 3: 1. conixer
communico, as, are 1: compartir
concors, concordis adj. unit
copiosus, a, um adj. abunds
credibilis, e adj. creble
cum prep. d'abl. amb
de : prep. d'abl. : sobre
dulcis, e adj. dol
enim : conj. : en efecte, en veritat
et : conj. : i.
fero : produir
ferox, ocis adj. ferotge, fero
flos, oris, m. : flor
flumen, inis, n. : riu
fragrans, -ntis adj. olors, osa
fruges, um, f. pl. : fruits, collites
fulmen, inis, n. : llamp
genus, eris, n. : raa; espcie
grex : gregis, m. : ramat
homo, minis, m. : home
humanus, a, um adj. hum
impetus, us, m. : embranzida
in prep.d'abl. a, en
inaratus, a, um adj. sense necessitat de
llaraur-la
inimicitia, ae, f. : enemistat
insidiae : arum, f. pl. : emboscada
inter : prep. d'ac. : entre
leo, onis, m. : lle
lupus, i, m. : llop
mare, is, n. : mar
mens, mentis, f. : esperit
mirus, a, um adj. meravells
mitis, e adj. tranquil; dcil
mortalis, e adj. homicida
multitudo, dinis, f. : multitud
multus, a, um adj. molt, nombrs
neque...neque... : ni...ni...
non : neg. : no
nondum : adv. : encara no
omnis, e adj. tot; cada; qualsevol
ornatus, a, um adj. entapissat amb
pariter : adv. : alhora
pax, pacis, f. : pau
perennis, e adj. que dura tot l'any
poeta, ae, m. : poeta
pomum : i, n. : fruita
praebeo, es, ere 2: proporcionar
pratum, i, n. : prat
primus, a, um adj. primer
que conj.cop. i
quia, conj. : perqu
saluber, bris, bre adj. saludable
scelus, eris, n. : crim
scribo, is, ere 3 : escriure
sed : conj. : per, sin
semper : adv. : sempre
sponte : espontniament
tempestas, atis, f. : tempesta
tempus, oris, n. : moment
terra, ae, f. : la terra
terreo, es, ere 2 : espantar, aterrir
timeo, es, ere 2 : tenir por; tmer
timidus, a, um adj. poruc, cautels
tum : adv. aleshores, en aquell temps
viridis, e adj. fresc
vorax, acis adj. vora
ver, veris, n. : primavera
vivo, is, ere 3: viure
Populus Romanus spectacula amabat. Et
senatores et plebs in theatris fabulas audiebant. in
amphitheatris pugnabant gladiatores et animalia.
Sed maximum spectaculum praebebat Circus
Maximus, ubi curros contendebant. Saepe duo,
saepe octo equi currus trahebant, sed saepissime quattuor. Religiosi erant Romani: ergo ante
cursus statuas Iovis. Iunonis, Martis. Apollinis et ceterorum
deorum magnorum per Circum portabant sacerdotes. Sed
multis spectatoribus taedio erat (era avorrit) pompam
deorum inspicere, nam equos. aurigas. curros videre
cupiebant. Victor pecuniam multam recipiebat, sed saepe
post cursum in harena equi et aurigae iacebant mortui.
amo, as, aie i: esiimai, agiadai-li
ampliileaiium, i n. : amfiieaiie
animal, alis, n. : animal
anie piep. d'ac. abans de
Apollo, inis, m. : Apollo
audio, is, iie (: seniii
auiiga, ae m. : conducioi de
caiios, auiiga
caiius, i m. : caiio
ceieius, a, um adj.: aliie
ciicus Maximus, i m: ciic Maxim
ciicus, i m ciic
coniendo, is, eie compeiii
cupio, is, eie M desiijai
cuisus, us, m. : cuisa
deus, i m. : deu
duo, ae, o num dos
equus, i m. : cavall
eigo conj. pei aixo
ei ... ei... : ... i ...
fabula, ae f. : pea ieaiial
gladiaioi, oiis, m. : gladiadoi
laiena, ae f. : aiena
iaceo, es, eie : : jeuie
in piep. d'ab. : a, en
inspicio, is, eie : miiai
Iuno, onis, f. : }uno
Iuppiiei, Iouis, m. : }upiiei
magnus, a, um adj. gian
Mais, Maiiis, m. : Maii
maximus, a, um : el majoi
moiiuus, a, um adj. moii
mulius, a, um adj. moli, nombis
nam : conj. : ja que
ocio num. vuii
pecunia, ae f. : dinei
pei : piep. d'ac. : a iiaves de, pei
plebs : plebis, f. : plebs
pompa, ae f. : piocess
populus, i m. : poble
poiio, as, aie i: poiiai
posi piep. d'acus.: despies de
piaebeo, es, eie :: ofeiii
pugno, as, aie i: combaiie
quaiiuoi num quaiie
iecipio, is, eie M : iebie
ieligiosus, a, um adj. ieligis
Romanus, a, um adj. ioma
saceidos : doiis, m. : saceidoi
saepe : adv: sovini
sed : conj. :sin
senaioi : oiis, m. : senadoi
speciaculum : i n. : especiacle
speciaioi : oiis, m. : especiadoi
siaiua, ae f. : esiaiua
ileaiium, i n. : ieaiie,
iialo, is, eie : iiiai
ubi conj. on
uideo, es, eie :: veuie
vicioi : oiis, m. : vencedoi
VaIidus alque egregius Iaris formosam
HeIenam rail. Slrenui Graeci muIierem
Iiberare el Troiam deIere consliluunl. Ilaque
muIlas naves Iongas arabanl, sed adversi venli Graecos
relinebanl. Suerbus Agamemnon augurem inlerrogal: deos
Iacare debemus`Augur resondel: Diana adversos venlos
movel nam lu divinam cervam vuIneravisli (has feril). Tuam
fiIiam inmoIare debes!. Magnus doIor firmum animum occual
sed facil imrobum Iaborem: Iocum idoneum aral el iIIic caram
fiIiam orlal. Al dea ro ueIIa rofanam cervam coIIocal. Ilaque
Agamemnon non Ifigeniam sed cervam inmoIal.
adueisus, a, um oJj.: desfavoiable
Agamemnon, onis, m. :
Agamemnon
animus, i, m. : coi, anim
ai . conj. . peio
aique . conj. . i
augui, uiis, m. : augui
caius, a, um adj:a esiimai, ada
ceiva, ae, f. : ceivola
colloco, as, aie i: collocai
consiiiuo, is, eie : decidii
dea, ae, f. : dea, deessa
debeo, es, eie : : deuie, lavei de...
deleo, es, eie :: desiiuii
deus, i, m. : deu
Diana, ae, f. : Diana
divinus, a, um oJj.. divi
doloi, oiis, m. : doloi, pena
egiegius, a, um oJj.. illusiie
ei . conj. . i
facio, is, eie M: poiiai a ieime
filia, ae, f. : filla
fiimus, a, um oJj: obsiinai, iossui
foimosus, a, um oJj. : bell
Giaeci, oium m.pl. els giecs
Helena, ae f. Helena
idoneus, a, um oJj.. apiopiai
Ifigenia, ae f. Ifigenia
illic . oJv. . alla, li
impiobus, a, um .oJj vil, innoble
inmolo, as, aie i: saciificai
inieiiogo, as, aie i : pieguniai
iiaque . conj. . pei iani
laboi , oiis, m. : acci
libeio, as, aie i: allibeiai
locus, i, m. : lloc
magnus, a, um oJj.. gian
moveo, es, eie : : aixecai
muliei, is, f. : dona
mulius, a, um oJj. : moli, nombis
nam . conj. . ja que
navis longa : nau de gueiia
non . neq. . no
occupo, as, aie i: apodeiai-se
Paiis : idis, m. : Paiis
paio, as, aie i: disposai
paio, as, aie i: piepaiai
placo, as, aie i: apaivagai, calmai
poiio, as, aie i: poiiai, dui
pio prep. Jobl. : en lloc de
piofanus, a, um oJj.. ciiminal
puella, ae, f. : noia, nena
iapio, is, eie : segiesiai
iespondeo, es, eie : : coniesiai
ieiineo, es, eie : : ieienii
sed . conj. . peio, sin
siienuus, a, um oJj.. valeis
supeibus, a, um oJj.. aiiogani
Tioia, ae, f. : Tioia
iu : iu
iuus, a, um oJj. pos. ieu, ieva
validus, a, um oJj. iniiepid
venius, i, m. : veni
Celeber est Achilles, filius Pelei regis et Tetidis deae. Achilles particeps belli apud
Troiam erat. Celebre est scutum, celebria sunt arma Achillis. Celebris est celeritas
Achillis. Celeritate incredibili et magno corporis robore Achilles Troianos terrebat.
Ira Achillis Graecis perniciosa quoque erat. Mors Patrocli Achilli dolores acres dat.
Propterea Achilles Hectorem ad pugnam provocat et virum tam fortem necat.
acer, acris, acre : adj. punyent
Achilles : is, m. : Aquilles
ad : prep. d'ac. a
apud prep. d'ac. a
arma, orum n.pl : armes
bellum, i, n. : guerra
celeber, bris, bre : fams
celeritas, tatis f. velocitat
corpus, oris, n. : cos
dea, ae, f. : deessa
do, das, dare 1: provocar
dolor, doloris f. dolor
et conj cop i.
filius, ii, m. : fill
fortis, e adj. : valent
Graeci, orum m.pl. els grecs
Hector, oris, m. : Hctor
incredibilis, e adj. : increble
ira, ae, f. : ira, clera
magnus, a, um adj. : gran
mors, mortis, f. : mort
neco, as, are 1: matar
particeps, ipitis m soldat
Patroclus, i m. Ptrocle
Peleus, i m. Peleu
perniciosus, a, um adj. : funest
propterea, adv. : per aquest motiu
provoco, as, are 1: desafiar
pugna, ae, f. : combat
quoque adv. tamb
rex : regis, m. : rei
robor, oris, n. : fora
scutus, i m. escut
tam : tan
terreo, es, ere 2: terroritzar
Tetis, Tetidos f. Tetis, deessa
Troia, ae f. Troia
Troiani, orum m.pl. els troians
vir : viri, m. : home
Cimbri et Teutones, feroces et rudes Germanorum gentes, nostras fines pervolabant et
omnia ferro ignique vastabant. Romani periculosas et vehementes hostium
inruptiones frustra continere studebant. Denique Marius, illustris et audax dux. cum
potenti agmine in Galliam contra Teutones properabat; sed barbari, ingenti corporum
magnitudine comaque inculta, militibus Romanis incredibilem terrorem movebant. In
gravi autem discrimine Marius acribus et firmis verbis Romanorum animos confirmat
acer, cris, cre adj. enrgic
agmen, inis, n. : exrcit
animus, i, m. : nim
audax, acis adj. atrevit
autem conj per
barbarus, a, um adj. : brbar
Cimbri, orum m.pl. : els cimbres
coma, ae, f. : cabells
confirmo, as, are 1: enfortir
contineo, es, ere 2: resistir
contra pre. d'ac.: contra
corpus, oris, n. : cos
cum prep. d'ac. amb
denique : adv. : finalment, per fi
discrimen, inis, n. : trngol
dux, ducis, m. : general
ferox, ocis : adj. violent
ferrum, i, n. : ferro
fines, ium f.pl. : territoris
firmus, a, um adj. : segur, ferm
frustra, adv. : debades, en va
Gallia, ae, f. : Gllia
gens, gentis, f. : naci, poble
Germani, orum m.pl. els germans
grauis, e adj. : :dur
hostis : is, m. : enemic
ignis, is, m. : foc
illustris, e adj. : clar, brillant
in : prep. d'ac. a; pre. d'abl. a, en
incredibilis, e adj. : increble
incultus, a, um adj. : sense tallar
ingens, entis adj. : enorme
magnitudo, dinis, f. : talla
Marius, i, m. : Mrius
miles, itis, m. : soldat
mostre, tra, trum adj. nostre
moveo, es, ere 2: provocar
omnis, e adj. : tot
periculosus, a, um adj. : perills
pervolo, as, are 1: . voler, desitjar
potens, entis adj. poders
propero, as, are 1: apressar-se
rudis, e adj. : primitiu
sed conj per, sin
studeo, es, ere 2: afanyar-se
terror, oris, m. : por, terror,
Teutones, um m.pl. els teutons
vasto, as, are 1 : devastar, assolar
vehemens, entis adj. violent, furis
verbum : i, n. : paraules
1. Tarlarus eral sedes lrislis hominum morluorum.
2. Slyx, fIumen Iugubre, sedes vivorum el morluorum searabal.
3. Animae orlam Tarlari er seIuncam immanem inlrabanl.
4. IIulo, deus crudeIis, incoIas lrislis regni gubernabal.
5. Mercurius. nunlius deorum. animas lenues ad fIumen Iugubre congregal.
6. In nave Iugubri Charon animas lrisles lrans fIumina orlabal.
7. Cerberus, canis hosliIis el immanis. regna lrislia serval.
8. Irimo in Iimine sunl duIces el graciIes infanles.
9. Iroe sedem infanlium sunl miserabiIes el deformes senes.
10. In uIlimis agris habilanl manes virorum iIIuslrium.
ad . pre. Joc. . a, fins a
agei : agii m. : ieiiiioii
anima, ae f. : anima
canis, is, m. : gos, ca
Ceibeius, i m. : Ceibei
Claion : oniis, m. : Caioni
congiego, as, aie i: aplegai
ciudelis, e oJj.: ciuel
defoimis, e oJj. coniiafei, lleig
deus, i m. : deu
dulcis, e oJj. . aiiaciiu
ei : conj. : i.
flumen, inis, n. : iiu
giacilis, e oJj. esveli
gubeino, as, aie : goveinai
labiio, as, aie i :viuie
lomo, minis, m. : lome
losiilis, e oJj : losiil
illusiiis, e oJj. : illusiie, disiingii
immanis, e oJj. : enoime, immens
in : prep. Jobl. a, en
incola, ae m. : labiiani
infans, aniis m : nen
iniio, as, aie i: eniiai
limen, liminis n. llindai
lugubiis, e oJj. : lugubie, ienebis
manes : ium, m.pl. els espeiiis
Meicuiius, ii m. : Meicuii
miseiabilis, e oJj. miseiables
moiiuus, i m. moii, difuni
navis : is, f. : nau
nuniius, ii m. : missaigei
pei . pre. Joc. . a iiaves de, pei
Pluio, Pluionis m. Plui
poiia, ae f. : poiia
poiio, as, aie i: poiiai, dui
piimo, oJv. : en piimei lloc
piope : pre. Joc. a piop de
iegnum : i n. : iegne, ieialme
sedes, is, f. : moiada
senex, senis, m. : vell, ancia
sepaio, as, aie i: sepaiai
seivo, as, aie i: guaidai
spelunca, ae f. giuia, cova
Siyx, Siygis f. Esiix
Taiiaius, i m. : Taiiai
ienuis, e oJj. pobie
iians : pre. Joc. a iiaves de,
iiisiis, e oJj. : sinisiie, afligii
uliimus, a, um oJj.: el mes llunya
vii, viii m. : lome
vivus, i m. : viu

You might also like