GRAMATIKA

Verbi riflessivi e pronominali

Povratni glagoli su oni koji uz sebe imaju povratnu zamenicu, npr. lavarsi prati se. Za
razliku od srpskog jezika koji za sva lica koristi istu povratnu zamenicu se (ja se perem,
on se pere, vi se perete...) u italijanskom jeziku svako lice ima poseban oblik povratne
zamenice (mi, ti, si, ci, vi, si) i na to treba obratiti posebnu panju. Njihova promena u
prezentu je ista kao i kod glagola koji nisu povratni s tim to uz sebe imaju povratnu
zamenicu, npr!
("o) Mi diverto molto con #mma. $nogo mi je zabavno sa #mom.
(%u) Ti diverti a scuola&' Zabavlja se u koli&'
((ui, (ei) Si diverte in vacanza. )n*)na se zabavlja na odmoru.
(Noi) Ci divertiamo +ui. Zabavljamo se ovde.
(,oi) Vi divertite con gli amici. Zabavljate se sa prijateljima.
((oro) Si divertono molto. $nogo se zabavljaju.
Povratni glagoli nastaju od prelaznih glagola, npr. lavare prati * lavarsi prati se- ili
postoje isklju.ivo kao povratni glagoli i tada se zovu verbi pronominali, npr. pentirsi
kajati se.
/loena vremena ovi glagoli grade uvek sa pomo0nim glagolom essere (obratite panju
na mesto povratne zamenice, ona stoji ispred pomo0nog glagola')!
$i sono lavato, 1a. )prao, 1la sam se.
%i sei lavato, 1a. )prao, 1la si se.
/i 2 lavato, 1a. )prao, 1la se.
3i siamo lavati, 1e. )prali, 1le smo se.
,i siete lavati, 1e. )prali, 1le ste se.
/i sono lavati, 1e. )prali, 1le su se.
4 srpskom jeziku ima povratnih glagola koji u italijanskom nisu povratni i obrnuto, npr!
bojati se temere, smejati se ridere, igrati se giocare, zakleti se giurare, vratiti se
tornare, zaspati addormentarsi, le0i coricarsi, ustati alzarsi itd.
4z modalne glagole (potere, volere, dovere) povratni glagoli mogu da se koriste na dva
na.ina!
5. Povratna zamenica moe da ostane uz in6initiv 7evo svegliarmi presto
u tom slu.aju u prolom vremenu se upotrebljava glagol avere kao pomo0ni
glagol 8o dovuto alzarmi presto.
9. Povratna zamenica moe da prethodi modalnom glagolu $i devo alzare presto
tada 0e u prolom vremenu pomo0ni glagol biti essere $i sono dovuto*a alzare
presto.
4 izrazima koji trae in6initiv zamenica ostaje obavezno uz in6initiv povratnog glagola i
uvek se slae sa subjektom!
Non ho il tempo di annoiarmi.
:bbiamo voglia di divertirci.
#lisa ha l;abitudine di truccarsi troppo.
Plurali Particolari Posebni oblici plurala
Neke imenice u italijanskom jeziku koje su u jednini mukog roda u mnoini menjaju
svoj rod!
un paio due paia par parovi
un uovo le uova jaje jaja
un centinaio le centinaia stotinak stotine
un migliaio le migliaia oko hiljadu 1 hiljade
un miglio le miglia milja milje
Postoje i imenice koje na dva na.ina grade plural. <edan je pravilan i tada imenice ostaju
mukog roda a drugi na.in je da promene rod tj. da pre=u iz mukog u enski. )bi.no
postoji promena u zna.enju u zavisnosti od oblika!
il labbro usna, ivica rane, ivica posude
le labbra usne * i labbri ivice rane, posude
il ciglio trepavica, rub puta
le ciglia trepavice * i cigli rubovi puta
il sopracciglio obrva
le sopracciglia obrve
il braccio ruka, krak, rukavac, naslon, krilo zgrade
le braccia ruke * i bracci kraci, rukavci, nasloni, krila zgrade
il ginocchio koleno
le ginocchia kolena
il dito prst
le dita prsti * i diti kao jedinica mere
Pronomi Diretti forme forti / tonice
7o sada smo se upoznali sa li.nim zamenicama koje imaju 6unkciju subjekta i to su!
io, tu, lui * lei, noi,voi, loro.
Pronomi diretti su akuzativne zamenice i imaju dva oblika naglaeni i nenaglaeni.
Naglaene akuzativne zamenice stoje iza glagola ili predloga, imaju sopstveni akcenat i
mogu stajati i samostalno kao odgovor na neko pitanje. )blici ovih zamenica su!
Me (mene) !oi (nas)
Te (tebe) Voi (vas)
"ui / "ei (njega*nju) "oro (njih)
$arco saluta me. $arko pozdravlja mene.
#nrico cerca te al tele6ono. #nriko trai tebe na tele6on.
#mma ha invitato lui alla 6esta. #ma je pozvala njega na zabavu.
" ragazzi aspettano noi. $omci .ekaju nas.
"l pro6essore ha salutato voi. Pro6esor je pozdravio vas.
"nvitano loro a cena. Pozivaju njih na ve.eru.
4z neke izraze, uzvike idu isklju.ivo ove naglaene akuzativne zamenice!
come me kao ja beato te blago tebi
+uanto te koliko ti ahim2
povera me jadna ja se io 6ossi te da sam ja ti
)ve zamenice se kombinuju sa predlozima di bi izrazile razne padeke odnose!
$arco parla a me. $arco pri.a meni.
%utti parlano di noi. /vi pri.aju o nama.
3onto su di te. >a.unam na tebe.
4sciamo con lei e non con lui. "zlazimo sa njom a ne sa njim.
Pronomi Diretti forme #eboli / atone
Nenaglaene akuzativne zamenice mogu da stoje ispred pojednih glagolskih oblika ili se
piu sastavljeno sa glagolskim oblicima kao to su in6initiv, particip proli, gerund, prilog
ecco i sa nekim oblicima imperativa. Nemaju akcenat, ne mogu da stoje samostalno i ne
koriste se iza predloga.
)blici ovih zamenica su!
Mi (me) Ci (nas)
Ti (te) Vi (vas)
"o / "a(ga*je) "i / "e (ih)
?li studenti mi ascoltano con attenzione. /tudenti me paljivo sluaju.
(uca le aspetta davanti al cinema. (uka ih .eka ispred bioskopa.
" ragazzi ci aspettano. $omci nas .ekaju.
"l pro6essore vi saluta. Pro6esor vas pozdravlja.
(i invitano a cena. Pozivaju ih na ve.eru.
:kuzativna zamenica lo, pored toga to se odnosi na osobu ili stvar mukog roda u
jednini (3onosci 3arlo& /@, lo conosco. * Auando compri il giornale& (o compro ogni
mattina.) moe imati i neutralnu vrednost i tada moe da se odnosi na .itav deo re.enice.
,rlo .esto se ne prevodi na srpski!
/iamo in ritardo. (o so.
(Basnimo. Znam (to).)
:nna mi ha detto che partirC stasera. (o ha detto anche a noi.
(:na mi je rekla da 0e krenuti ve.eras. " nama je rekla (to).)
/ignor >ossi dice che gli a66ari vanno bene, ma io non lo credo.
(?ospodin >osi kae da poslovi idu dobro, ali ja u to ne verujem.)
4z modalne glagole nenaglaena akuzativna zamenica moe da stoji i ispred i iza
modalnog glagola!
/ignore, voglio ringraziarla. * /ignore, (a voglio ringraziare.
?ospodine, elim da ,am se zahvalim.
Pronome Partitivo !$
Partitivna 6unkcija je osnovna odlika re.ce ne. 4 ovoj, partitivnoj 6unkciji, re.ca ne
upu0uje na deo celine to se najbolje moe videti iz primera!
Auante sigarette vuoi& (di un pacchetto) (e voglio tutte.
Auante sigarette vuoi& (di un pacchetto) Ne voglio una * cin+ue.
4 prvom primeru se moe videti da osoba eli sve cigarete iz paklice, dok u drugom
primeru to nije slu.aj i od cele paklice osoba eli samo jedan deo tj. jednu odnosno pet
cigareta.

4koliko uz imenicu stoji broj ili neki pridev onda taj pridev mora da se sloi u rodu i
broju sa imenicom koju zamenjuje re.ca ne!
8o alcune case. Ne ho alcune. ("mam nekoliko ku0a. "mam ih nekoliko.)
8o pochi amici. Ne ho pochi. ("mam malo prijatelja. "mam ih malo.)
8o molte #oman#e. Ne ho molte. ("mam mnogo pitanja. "mam ih mnogo.)
8o una si%aretta. Ne ho una. ("mam jednu cigaretu. "mam je jednu.)
Particella avverbiale #i luo%o CI & pronomi MI' TI' CI' VI
Priloka re.ca 3" moe da se kombinuje sa nenaglaenim akuzativnim zamenicama mi, ti,
ci i vi ( i za prvo i za drugo lice mnoine oblik 0e glasiti ," 3")!
Mi accompagni a casa& Mi ci accompagni subito& /@, ti ci accompagno, subito.
(8o0e me otpratiti ku0i& )tprati0e me (tamo) odmah& 7a, otprati0u te (tamo), odmah)
Non ci andremo da soli, vi ci accompagnano i genitori.
(Ne0emo i0i (tamo) sami, prati0e nas (tamo) roditelji)
Vi ci invitiamo volentieri.
(>ado 0emo vas pozvati (tamo).)
"z primera se vidi da se iz konteksta lako shvata da li se vi ci odnosi na prvo ili na drugo
lice mnoine.
Particella avverbiale CI & pronomi "(' "A' "I' "$ e partitivo !$
Prilikom spajanja priloke re.ce 3" sa nenaglaenim akuzativnim zamenicama lo, la, li, le
i re.ce ne dolazi do promene njenog oblika i glasi0e!
3# (), 3# (:, 3# (", 3# (#, 3# N#
Auando accompagni tuo padre dal dottore& Ce lo accompagno alle +uattro.
(Bada vodi tvog oca kod lekara& ,odim ga (tamo) u .etiri.)
Non puoi accompagnarcelo prima& No, non ce lo posso accompagnare prima.
(Ne moe da ga odvede ranije& Ne, ne mogu da ga odvedem ranije.)
Auante ragazze ci sono& Ce n;2 una. * Ce ne sono alcune. * Non ce n;2 nessuna.
(Boliko ima devojaka& "ma jedna. * "ma ih nekoliko. * Nema ni jedne.)
In#icativo Imperfetto
"ndikativ imper6ekta se gradi od osnove koja se dobija odbacivanjem karakteristi.nog
zavretka u in6initivu glagola (1are, 1ere, 1ire) i dodavanjem li.nih nastavaka!
" konjugacija :$:># (voleti)
(io) :$1AV( 7a bambina amavo passeggiare.
(tu) :$1AVI %u amavi guardare la tv.
(lui, lei):$1AVA 3arlo amava stare da solo.
(noi) :$1AVAM( 7a sempre amavamo viaggiare.
(voi) :$1AVAT$ ,oi amavate scherzare.
(loro) :$1AVA!( " miei genitori amavano andare al mare.
"" konjugacija (#??#># (.itati)
(io) (#??1$V( Prima leggevo molto di piD.
(tu) (#??1$VI %u leggevi a cin+ue anni&'
(lui, lei) (#??1$VA #mma leggeva un romanzo interessante ieri.
(noi) (#??1$VAM( (eggevamo il giornale +uando 2 arrivato $arco.
(voi) (#??1$VAT$ (eggevate +uando 2 andata via la luce&
(loro) (#??1$VA!( Auando erano bambini leggevano poco.
""" konjugacija 7)>$"># (spavati)
(io) 7)>$1IV( 7ormivo pro6ondamente +uando mi hai chiamato.
(tu) 7)>$1IVI 7ormivi +uando ti ho tele6onato&
(lui, lei)7)>$1IVA 7a bambino (uca dormiva molto di piD.
(noi) 7)>$1IVAM( 7ormivamo +uando ha s+uillato il tele6ono.
(voi) 7)>$1IVAT$ Auando eravate bambini dormivate meglio.
(loro) 7)>$1IVA!( " ragazzi dormivano +uando sono entrata.
Neki glagoli koriste svoje stare osnove (iz latinskog jezika) za gra=enje imper6ekta!
6are 6acevo... bere bevevo...
dire dicevo... dare davo...
tradurre traducevo... stare stavo...
?lagol essere ima posebnu promenu!
$ro a casa tutto il giorno.
$ri da solo +uando ti ho tele6onato&
(uca era con me.
$ravamo in vacanza +uando 2 successo tutto +uesto.
$ravate piD simpatici prima.
$rano in giardino +uando 2 arrivata :nna.
Nepravilni glagoli, modalni glagoli, glagoli E. konjugacije koji su ubacivali isc1 u
promeni u prezentu kao i glagol avere, u imper6ektu imaju potpuno pravilnu promenu!
dovere dovevo.... potere potevo... volere volevo...
sapere sapevo... andare andavo... venire venivo...
6inire 6inivo... spedire spedivo... avere avevo...
"ndikativ imper6ekta se koristi!
5. za opis doga=aja, stanja ili za izraavanje neprekinute radnje u prolosti!
#ra una bella giornata di sole. Fio je lep sun.an dan.
/tavo male. Filo mi je loe.
(ucia lavorava ancora. (u.ia je jo uvek radila.
9. za izraavanje dve nesvrene paralelne radnje u prolosti!
$entre mangiavo guardavo la tv. 7ok sam jela gledala sam tv.
Passeggiavano e parlavano. Getali su i pri.ali.
#ravamo stanchi e avevamo 6ame. Fili smo umorni i gladni.
E. za opis nesvrene radnje u prolosti koja je bila u toku kad je po.ela neka druga
radnja!
%utti dormivano +uando sono entrata. /vi su spavali kad sam ula.
/tudiavo +uando ha s+uillato il tele6ono. 4.io sam kada je zazvonio tele6on.
$entre mangiavamo 2 arrivata 3laudia. 7ok smo jeli stigla je Blaudija.
H. u slaganju vremena da izrazi istovremenost u prolosti!
%ua sorella mi ha detto che non eri a casa. %voja sestra mi je rekla da nisi kod
ku0e.
/i vedeva che era 6elice. ,idelo se da je sre0an.
>ipeteva che stava male. Ponavljao je da mu je loe.
I. za radnje koje su se ponavljale u prolosti (.esto se prevode potencijalom)!
"n vacanza ogni sera uscivo. Na odmoru sam izlazila svako ve.e.
Auando ero bambino non andavo a scuola volentieri. Bad sam bio dete nisam
rado iao u kolu.
)gni volta che lo incontrava non voleva salutarlo. /vaki put kad bi ga sreo nije
hteo da mu se javi.
J. za ublaavanje nekog zahteva, za molbu!
,olevo dirti una cosa. 8teo sam neto da ti kaem.
,olevo un etto di 6ormaggio. 8teo sam 5KKgr sira.
In#icativo Trapassato Prossimo
Pluskvamper6ekat je sloeno prolo vreme koje se gradi od imper6ekta indikativa
pomo0nog glagola i participa prolog glavnog glagola (o izboru pomo0nog glagola smo
govorili kad smo u.ili passato prossimo).
pomo0ni glagol avere
" konjugacija amare
(io) avevo amato ja sam bio voleo
(tu) avevi amato ti si bio voleo
(lui, lei) aveva amato on je bio voleo
(noi) avevamo amato mi smo bili voleli
(voi) avevate amato vi ste bili voleli
(loro) avevano amato oni su bili voleli
"" konjugacija leggere
(io) avevo letto ja sam bio .itao
(tu) avevi letto ti si bio .itao
(lui, lei) aveva letto on je bio .itao
(noi) avevamo letto mi smo bili .itali
(voi) avevate letto vi ste bili .itali
(loro) avevano letto oni su bili .itali
""" konjugacija dormire
(io) avevo dormito ja sam bio spavao
(tu) avevi dormito ti si bio spavao
(lui, lei) aveva dormito on je bio spavao
(noi) avevamo dormito mi smo bili spavali
(voi) avevate dormito vi ste bili spavali
(loro) avevano dormito oni su bili spavali
pomo0ni glagol essere
" konjugacija andare
(io) ero andato ja sam bio otiao
(tu) eri andato ti si bio otiao
(lui) era andato on je bio otiao
(noi) eravamo andati mi smo bili otili
(voi) eravate andati vi ste bili otili
(loro) erano andati oni su bili otili
"" konjugacija crescere
(io) ero cresciuto ja sam bio odrastao
(tu) eri cresciuto ti si bio odrastao
(lui) era cresciuto on je bio odrastao
(noi) eravamo cresciuti mi smo bili odrasli
(voi) eravate cresciuti vi ste bili odrasli
(loro) erano cresciuti oni su bili odrasli
""" konjugacija venire
(io) ero venuto ja sam bio doao
(tu) eri venuto ti si bio doao
(lui) era venuto on je bio doao
(noi) eravamo venuti mi smo bili doli
(voi) eravate venuti vi ste bili doli
(loro) erano venuti oni su bili doli
7a se podsetimo, particip proli sloenih vremena koja se grade sa pomo0nim glagolom
essere slae se u rodu i broju sa subjektom!
#mma era andata. #ma je bila otila.
Noi tre eravamo venute. Nas tri smo bile dole.
%u eri cresciuta in campagna. %i si bila odrasla na selu.
Pluskvamper6ekat (svreno prolo vreme) slui da izrazi radnju ili stanje koja prethodi
nekoj drugoj proloj radnji.
Auando ho acceso il televisore il 6ilm era giC cominciato. Bad sam upalio televizor 6ilm
je ve0 bio po.eo.
#ro stanco perchL avevo viaggiato da due giorni. Fio sam umoran jer sam putovao dva
dana.
Auando ho cominciato a vedere il 6ilm l;assassino aveva giC ucciso tre donne. Bad sam
po.eo da gledam 6ilm ubica je ve0 ubio tri ene.
Pronomi #iretti e )ne* con i tempi composti
4koliko nenaglaene akuzativne zamenice (o, (a, (i, (e i partitivna re.ca Ne prethode
glagolu u sloenom vremenu particip mora da se sloi u rodu i broju sa objektom.
Zamenice lo i la mogu da se skrate (elidiraju) pred pomo0nim glagolom a li i le se ne
skra0uju nikada.
8ai comprato il %iornale& No, non l;ho comprato.
8ai incontrato Maria& /@, l;ho incontrata.
:vete 6inito %li eserci+i& /@, li abbiamo 6initi.
8ai ricevuto le mie lettere& /@, le ho ricevute.
Auanti bi%lietti hai comprato& "i ho comprati tutti. * !e ho comprati due. * !e ho
comprato uno.
Nenaglaene akuzativne zamenice $i, %i, 3i i ,i ukoliko prethode glagolu u sloenim
vremenima mogu i ne moraju da vre slaganje.
PerchL non mi hai salutato ieri& /cusa, $aria, non ti avevo riconosciuto*a.
Mi ha visto*a e non mi ha salutato*a.
Ci hanno invitato*i tutti alla 6esta.
PerchL non ci hai salutato*i& /cusate, non vi avevo visto*i.
/tandardan red re.i u italijanskom jeziku je subjekat1predikat1objekat, ukoliko objekat
stoji ispred predikata onda posle objekta mora da stoji nenaglaena akuzativna zamenica
koja se slae sa tim objektom u rodu i broju.
Il film lo vedo stasera. Milm 0u gledati ve.eras.
"a borsa la tengo con me. %orbu 0u drati kod sebe.
:ko je vreme u re.enici sloeno onda se particip proli slae u rodu i broju sa pravim
objektom koji mu prethodi.
Il film l;ho visto dopo. Milm sam gledao kasnije.
"a borsa l;ho tenuta con me. %orbu sam drala kod sebe.
Con#i+ionale
Bondicional (pogodbeni na.in) izraava radnju .ije je ostvarenje neizvesno ili uslovljeno
odre=enim okolnostima.
Con#i+ionale presente semplice
Prezent kondicionala gradi se odbacivanjem karakteristi.nih nastavaka u in6initivu
glagola i dodavanjem li.nih nastavaka.
" i "" konjugacija
:$:># 3>#7#>#
(io) :$1#>#" ja bih voleo 3>#71#>#" ja bih verovao
(tu) :$1#>#/%" ti bi voleo 3>#71#>#/%" ti bi verovao
(lui, lei):$1#>#FF# on bi voleo 3>#71#>#FF# on bi verovao
(noi) :$1#>#$$) mi bismo voleli 3>#71#>#$$) mi bismo verovali
(voi) :$1#>#/%# vi biste voleli 3>#71#>#/%# vi biste verovali
(loro) :$1#>#FF#>) oni bi voleli 3>#71#>#FF#>) oni bi verovali
""" konjugacija 7)>$">#
(io) 7)>$1">#" ja bih spavao
(tu) 7)>$1">#/%" ti bi spavao
(lui, lei)7)>$1">#FF# on bib spavao
(noi) 7)>$1">#$$) mi bismo spavali
(voi) 7)>$1">#/%# vi biste spavali
(loro) 7)>$1">#FF#>) oni bi spavali
?lagol #//#>#! (io) /:>#" (noi) /:>#$$)
(tu) /:>#/%" (voi) /:>#/%#
(lui, lei) /:>#FF# (loro) /:>#FF#>)
?lagol :,#>#! (io) :,>#" (noi) :,>#$$)
(tu) :,>#/%" (voi) :,>#/%#
(lui, lei) :,>#FF# (loro) :,>#FF#>)
?lagoli koji su kontrahovani (skra0eni), inhoativni (sa isc1) i oni koji .uvaju izgovor
pomo0u 8, ponaaju se kao u 6uturu!
vedere vedrei... volere vorrei... stare starei... dare darei...
potere potrei... venire verrei... 6are 6arei... bere berrei...
dovere dovrei... dire direi... rimanere rimarrei...
Bondicional sadanji izraava radnju koja u trenutku govora moe biti ostvarena u
budu0nosti ukoliko se ispuni neki uslov za njenu realizaciju. )vaj kondicional odnosi se
na trenutak govorenja i nema dodirnih ta.aka sa prolo0u.
Bondicional sadanji izraava!
5. elju ili ublaeni zahtev!
,orrei girare il mondo. 8teo bih da putujem po svetu.
:vrei bisogno di un;in6ormazione. %rebala bi mi jedna in6ormacija.
,orrei 6are una domanda. 8teo bih da postavim jedno pitanje.
9. sumnju ili nesigurnost!
3osa dovrei 6are& Gta bi trebalo da uradim&
Morse potrei 6inire il lavoro oggi. $oda bih mogao da zavrim posao danas.
E. li.no miljenje!
/arebbe giusto invitarlo. Filo ni uredu pozvati ga.
7irei che le cose cambieranno. >ekao bih da 0e se stvari promeniti.
H. nepotvr=enu vest, nezvani.nu in6ormaciju!
(a polizia sarebbe sulle tracce dei malviventi. Policija je navodno na tragu
kriminalaca.
(o sciopero dei treni durerebbe tutta la settimana. Gtrajk vozova traja0e
navodno .itave nedelje.
Con#i+ionale passato composto
Bondicional proli je sloeno vreme, gradi se od prezenta kondicionala pomo0nog
glagola i participa prolog glavnog glagola.
(#??#>#
(io) avrei letto ja bih bio .itao
(tu) avresti letto ti bi bio .itao
(lui, lei) avrebbe letto on bi bio .itao
(noi) avremmo letto mi bismo bili .itali
(voi) avreste letto vi biste bili .itali
(loro) avrebbero letto oni bi bili .itali
:N7:>#
(io) sarei andato ja bih bio otiao
(tu) saresti andato ti bi bio otiao
(lui, lei) sarebbe andato on bi bio otiao
(noi) saremmo andati mi bismo bili otili
(voi) sareste andati vi biste bili otili
(loro) sarebbero andati oni bi bili otili
Bondicional proli se odnosi na prolost i nema dodirnih ta.aka s trenutkom govorenja.
4potrebljava se za izraavanje!
5. elje u prolosti!
Auella sera avrebbe voluto tanto stare con i suoi. %e ve.eri je jako eleo da bude
sa svojima.
9. sumnje u prolosti!
Non so proprio come sarei arrivata senza la macchina. Ne znam ba kako bih
(bila) stigla bez auta.
E. li.no miljenje u prolosti!
3hi lo avrebbe pensato& Bo bi to pomislio (tada)&
H. nepotvr=ene vesti u prolosti!
"l colpevole sarebbe stato arrestato. Brivac je navodno uhapen.
"pak, najbitnija upotreba kondicionala prolog je u slaganju vremena gde se Nbudu0nost u
prolostiO izraava upravo ovim kondicionalom.
8a pensato che sarebbe venuto. Pomislio je da 0e do0i.
4 srpskom danas postoje uglavnom samo oblici kondicionala sadanjeg dok italijanski
kondicional zahteva razlikovanje kondicionala sadanjeg i kondicionala prolog.
Bae da bi otiao na more. 7ice che andrebbe al mare. (otiao bi sada)
7ice che sarebbe andato al mare. (otiao bi ranije)
Imenice na ISTA
"menice sa su6iksom ista imaju zajedni.ki oblik za oba roda u jednini i posebne nastavke
za muki i enski rod u mnoini!
il * la dentista (zubar, 1ka) i dentisti (zubari) * le dentiste (zubarke)
l;artista (umetnik, 1ca) gli artisti (umetnici) * le artiste (umetnice)
il * la giornalista (novinar, ka) i giornalisti (novinari) * le giornaliste (novinarke)
Imenice mu,-o% ro#a na A
"menice mukog roda koje se zavravaju na a u pluralu dobijaju nastavak i!
l;aroma gli aromi aroma arome
il clima i climi klima klime
il pilota i piloti pilot piloti
il poeta i poeti pesnik pesnici
il problema i problemi problem problemi
il programma i programmi program programi
il dramma i drammi drama drame
il tema i temi tema teme
il papa i papi papa pape
Postoje i imenice mukog roda na a koje nemaju poseban oblik za mnoinu!
il boia i boia delat delati
il crocevia i crocevia raskrsnica raskrsnice
il pigiama i pigiama pidama pidame
il sosia i sosia dvojnik dvojnici
il koala i koala koala koaleP
il gorilla i gorilla gorila gorileP
P (i nazivi mukog roda drugih ivotinja koji se zavravaju na a nemaju poseban oblik
za mnoinu)
Pronomi In#iretti Dativi .forti o tonici/
Naglaene li.ne zamenice u 6unkciji dativa podudaraju se sa naglaenim akuzativnim
zamenicama ali im prethodi predlog a!
A M$ (meni) A !(I (nama)
A T$ (tebi) A V(I (vama)
A "0I, A "$I (njemu, njoj) A "(R( (njima)
)vim zamenicama obavetava se da je radnja glagola usmerena prema licu ozna.enom
nekom od njih!
(o danno a lui. 7aju ga njemu.
: chi pensi& Penso a te.
Na koga misli& $islim na tebe.
: chi piacciono le 6ragole& Piacciono a noi.
Bome se svi=aju jagode& /vi=aju se nama.
: chi regali +ueste rose& : 3arola& /@, le regalo a lei.
Bome poklanja ove rue& Baroli& 7a poklanjam ih njoj.
Naglaene dativne zamenice stoje uglavnom iza glagola, a ukoliko naglaavamo nepravi
objekat onda ove zamenice stoje ispred glagola!
A noi stanno bene. Nama dobro stoje.
A me non va di uscire. Nisam raspoloen za izlazak.
Pronimi In#iretti Dativi .#eboli o atoni/
Nenaglaene dativne zamenice su!
mi (meni) ci (nama)
ti (tebi) vi (vama)
%li (njemu) le (njoj) %li * loro(njima)
Mi danno i soldi. 7aju mi pare.
"e regalo un 6iore. Pokloni0u joj cvet.
"e lascio il mio numero di tele6ono, signor >ossi. )stavi0u ,am svoj broj tele6ona,
gospodine >osi.
Vi spedisco una cartolina. Posla0u vam razglednicu.
Gli chiediamo cosa 6are. Pitamo ih ta da se radi.P
3hiediamo loro cosa 6are. Pitamo ih ta da se radi.P
P %reba obratiti panju na poloaj nenaglaene dativne zamenice loro, ona stoji uvek iza
glagola i pie se odvojeno, mada u savremenom italijanskom gotovo da se ne
upotrebljava, .e0e su varijante sa nenaglaenom dativnom zamenicom %li koja se pie
ispred glagola.
)ve zamenice (osim loro) stoje neposredno ispred glagola u indikativu, konjuktivu i
kondicionalu!
Ti voglio bene. ,olim te.
Gli chiederebbero dei soldi. %raili bi im pare.
Q bene che ti diano l;aumento. 7obro je da ti daju poviicu.
:li stoje iza glagola u in6initivu, participu i gerundu kao i iza nekih oblika imperativa i
piu se sastavljeno sa njima (isto vai i za prilog ecco)!
Posso prestarti la moto. $ogu da ti pozajmim motor.
#ccovi i soldi' #vo vam pare'
7atomi la lettera 2 andato via. Poto mi je dao pismo, otiao je.
3hiedendomi il numero di tele6ono si 2 con6uso. 7ok mi je traio broj tele6ona zbunio
se.
Pronomi Accoppiati
Nenaglaene dativne zamenice i nenaglaene akuzativne zamenice (kao i re.ca ne) mogu
da stoje jedne pored drugih. (%akvi oblici postoje i u naem jeziku daju im je, donesi mi
ga...)
Bada iza nenaglaene dativne zamenice za 5. i 9. lice jednine ili mnoine (mi, ti, ci, vi)
stoji nenaglaena akuzativna zamenica za E. lice jednine i mnoine (lo, la, li, le) ili re.ca
ne dolazi do promene vokala i u vokal e u prvoj zamenici!
mi
ti
ci
vi
R
lo
la
li
le
ne
S
me
te
ce
ve
lo
la
li
le
ne
3arlo presta il vocabolario a me. 3arlo mi presta il vocabolario. 3arlo me lo presta.
Barlo pozajmljuje re.nik meni. Barlo mi pozajmljuje re.nik. Barlo mi ga pozajmljuje
>egalano una bella casa a te. Ti regalano una bella casa. Te la regalano.
Poklanjaju lepu ku0u tebi. Poklanjaju ti lepu ku0u. Poklanjaju ti je.
Portano i regali a noi. Ci portano i regali. Ce li portano.
7onose poklone nama. 7onose nam poklone. 7onose nam ih.
7anno le chiavi a voi. Vi danno le chiavi. Ve le danno.
7aju klju.eve vama. 7aju vam klju.eve. 7aju vam ih.
Portano a voi un po; di torta. Vi portano un po; di torta. Ve ne portano un po;.
7onose vama malo torte. 7onose vam malo torte. 7onose vam malo (od nje*torte).
Bada iza nenaglaene dativne zamenice za E. lice jednine i mnoine (gli, le, gli) stoji
nenaglaena akuzativna zamenica za E. lice jednine i mnoine (lo, la, li, le) ili re.ca ne
situacija je malo druga.ija jer dolazi do spajanja ovih zamenica i dativna zamenica ima u
tom slu.aju samo jedan oblik i za jedninu i za mnoinu pa to moe dovesti u nedoumicu
na koga se zamenica odnosi (ipak iz konteksta se shvata na koga se zamenica odnosi)!
%li
le
%li .loro/
R
lo
la
li
le
ne
S
%lielo
%liela
%lieli
%liele
%liene
7anno un consiglio a lui. Gli danno un consiglio. Glielo danno.
7aju savet njemu. 7aju mu savet. 7aju mu ga.
Prestano la macchina a lei. "e prestano la macchina. Gliela prestano.
Pozajmljuju kola njoj. Pozajmljuju joj kola. Pozajmljuju joj ih.
Manno una proposta a "ei, signor >ossi. "e 6anno una proposta, signor >ossi. Gliela
6anno, signor >ossi.
7aju predlog ,ama, gospodine >osi. 7aju ,am predlog, ?ospodine >osi. 7aju ,am
ga, gospodine >osi.
3arlo compra i libri a loro. 3arlo %li compra i libri. 3arlo %lieli compra.
Barlo kupuje knjige njima. Barlo im kupuje knjige. Barlo im ih kupuje.
Portano a lui un po; di torta. Gli portano un po; di torta. Gliene portano un po;.
7onose njemu malo torte. 7onose mu malo torte. 7onose mu malo (od nje*torte).
Zdrueni oblici nenaglaenih li.nih zamenica stoje ispred glagola u indikativu,
konjuktivu i kondicionalu!
Me lo presta. Pozajmi0e mi ga.
Penso che te lo abbia prestato. $islim da ti ga je pozajmio.
Glielo preseterei. Pozajmio bih mu ga.
:li stoje iza glagola u in6initivu, participu i gerundu kao i iza nekih oblika imperativa i
piu se sastavljeno sa njima (isto vai i za prilog ecco). %reba naglasiti da se u takvom
poloaju i same nenaglaene zamenice piu sastavljeno!
Posso prestarti la macchina. Posso prestartela.
$ogu da ti pozajmim kola. $ogu da ti ih pozajmim.
%rovami le chiavi. %rovamele.
Na=i mi klju.eve. Na=i mi ih.
#ccovi le chiavi. #ccovele.
#vo vam klju.eva. #vo vam ih.
3hiedendoci il numero di tele6ono, si 2 con6uso. 3hiedendocelo, si 2 con6uso.
7ok nam je traio broj tele6ona zbunio se. 7ok nam ga je traio, zbunio se.
P !ena%la,ena #ativna +amenica uve- sto1i ispre# nena%la,ene a-u+ativne +amenice
(isto je i u srpskom jeziku)'