FAKULTET ZA EKONOMIJU

I INZENJERSKI MENADZMENT
Fimek Novi Sad

SEMINARSKI RAD
IZ
MENADZMENTA
Tema: Vodjenje

Profesor:
Lazar Ozegovic
Asistent:
Tatjana Vucurevic

Student: Nemanja Garabiljevic

Br. Indeksa: 31-12
Smer: Poslovna ek.i finansije

Sadrzaj:
1.Uvod.....................................................................................3
2.Ljudski faktor........................................................................4
3.Motivacija.............................................................................5
4.Komunikacije........................................................................6
5.Timski rad.............................................................................7
6.Zakljucak..............................................................................8
7.Literatura..............................................................................9

Uvod
Upravljanje i voenje se, vrlo esto, smatraju istom stavri. Iako je istina da su
najuinkvitiji menaderi gotovo uvijek i uspjene voe, pa je stoga, voenje osnovna
upravljaka funkcija, a upravljanje je ipak mnogo vie od samog voenja.
Voenje je proces i osobina.
Ako ga posmatramo kao proces, onda se definie kao upotreba utjecaja bez prisile,
odnosno, upotreba motivacije za ponaanje ljudi u ostvarenju bez prisile.
Ako se posmatra kao osobina, onda se definie kao skup individualnih karakteristika i
osobina ovjeka za voenje.
Voenje moemo definirati kao sposobnost i proces voenja radnika da bi se oni vie
mobilizirali u ostvarenju radnih zadataka i ciljeva poslovanja. Sutina voenja je
stavljanje voe na elo grupe, odjeljenja, sektora ili ukupnog preduzea kako bi svojim
primjerom vukao i podsticao radnike da se vie zalau i budu aktivniji u ostvarenju
ciljeva poslovanja.

1. LJUDSKI FAKTOR
Ljudi su jedini faktori u preduzeu koji razmilja i pokree ostale stvari. Zato su ljudi
najbitniji faktor svakog preduzea. Funkcijom voenja, menaderi pomau ljudima da
uvide da mogu zadovoljiti svoje vlastite potrebe i koristiti svoje potencijale uz
istovremeni doprinos ciljevima preduzea.
U ljudskom faktoru lei temeljni problem uspjenog ili neuspjenog rada. Ljudski faktor
u poslovanju preduzea se iskazuje kroz zaposlene, odnosno radnike.
Njihove karakteristike se mogu pratiti kroz:
- individualnu osobnost i
- ponaanje skupine.

1.1. Individualna osobnost

Za rukovoenje radnicima potrebno je shvatiti da svaki ovjek ima svoje individualne
osobnosti koje se izraavaju kroz razliitosti karaktera, odgovornosti prema poslu,
razliite ambicije, elje i sklonosti, kao i razliitu elji prema radu, razliito znanje,
razliite ope sklonosti i razliite umne i fizike sposobnosti.
Radnik je kao osoba vrlo sloena individua koju treba motivirati da uspjeno radi i
sarauje sa grupom na izvravanju svojih radnih zadataka.
Menaderi trebaju poznavati osobnosti svakog svog radnika kako bi mu mogao pomoi,
shvatiti ga i od njega izvlaiti maksimum zalaganja i njegovog znanja. Radnik dolaskom
na posao sa sobom donosi i sve svoje privatne probleme. Menader nemoe rijeiti sve
ljudske probleme, ali ih moe razumjeti i pravilnim postupkom uskladiti uz potivanje da
posao i radni zadaci imaju prioritet u odnosu naindividualne osobnosti I individualne
probleme.

1.2. Ponaanje skupine

Rad svih ljudi u preduzeu obino se obavalja u skupinama ili grupama koje su
predviene organizacijskom emom preduzea. Svaki pripadnik skupine ima odreenu
ulogu, odnosno radni zadatak.
Teorija smatra da veliina jedne skupine koja se moe uspjeno voditi I kontrolirati treba
iznositi izmeu 5-7 radnika ili vii menader treba da rukovodi I kontrolira 5-7 niih
menadera.
Menader mora obavljati svoje menaderske funkcije, traiti miljenje podinjenih,
sukobljavati interese I miljenja I uspjeno ih sinhronizirati kako razliitosti nebi dole u
sukobe I konflikte. Menaderi trebaju stvarati takve radne skupine koje e svoje
individualne ciljeve podrediti ciljevima skupine, odnosno ukupnog preduzea.
4

2. MOTIVACIJA
Pojam motivacija vezuje se za ljudske potrebe. Motivacije je skup djelovanja, akcija,
aktivnosti koje ljudi poduzimaju da bi se ponaali na odreeni nain (uiniti da ljudi rade
ono to elimo). Potreba se objanjava kao unutranje fiziko ili psihiko stanje
neravnotee, odnosno nedostatka neega. To neto moe da bude hrana, voda, odjea i
sl., ali i neka duhovna vrijednost, kao to je muzika, druenje i sl.
Motivacija kao odreeni podsticaj ljudi na neku aktivnost ima veoma iroko i sloeno
znaenje i veoma raznovrsnu primjenu. Npr. roditelji motiviu djecu obeanjima
ispunjenja njihovih elja da ue ili da budu posluna. Meutim, u upravljanju preduzeem
motivacija ima specifino znaenje, jer se njome obezbeuje poeljno ponaanje ljudi
radi postizanja ciljeva organizacije i zadovoljavanja njihovih sopstvenih potreba. Na taj
nain se integriu ciljevi organizacije i motivi ljudi koji su u njoj zaposleni. Polazei od
opte postavke o menadmentu kao o vjetini voenja poslova uz pomo ljudi, moe se
izvui zakljuak da je motivacija radnika na vee zalaganje jedan od bitnih zadataka
menadera. Openito menaderi smatraju da su tri kljuna faktora motivacije:
1) plaa,
2) duina radnog vremena i
3) radni uvjeti (temparatura, buka, istoa itd.).
U organizaciji vladaju razliiti interesi ljudi koji se na nju povezuju. Uspjenost
djelovanja organizacije zavisi od usklaenosti interesa pojedinih uesnika. Proces
podsticanja ovjekove aktivnosti, usmjeravanje njegove djelatnosti na odreeno
djelovanje sa ciljem, smislom itd. i korekciju tih djelatnosti za postizanje odreenih
ciljeva nazivamo motivacija. Motiv je dakle sve ono to izvana ili unutar ovjeka
podstie na njegovu akciju ili djelovanje. Srodni izrazi za motive mogu biti: impulsi,
inicijative, interesi, razlozi, sklonosti, nadraaji, ljubav, pobude, stimulansi za akciju i sl.
Sutina motiva je dakle motivacijska djelatnost.
Savremena tehnologija razlikuje dvije vrste motiva:
- Primarni - uroeni motivi su oni kod kojih je izvor prije svega fizioloki ili bioloki; u
njih prije svega ubrajamo: motiv prehrane, pia, seksualni motiv, materinski motiv, motiv
odbrane i druge; broj tih motiva je ogranien;
- Sekundarni - steeni motivi kod kojih je izvor prije svega drutveni; u njih prije svega
ubrajamo: motiv afirmacije ili samodokazivanja, motiv borbenosti, motiv bezbjednosti,
motiv sigurnosti i slino.

3. KOMUNIKACIJE
Izraz komunikacija znai razmjenjivati, usaglaavati misli, informacije, sporazumjevati
se, dok je komunikacija, sredstvo, koje omoguava razmjenu, usaglaavanje informacija
komunikacijsko sredstvo. Komunikacija nam, dakle, pomae da se sporazumjevamo
izmeu sebe, saoptavamo svoja ideje, ubjeujemo druge, prihvatamo izvetaje drugih.
Pomou komunikacije razmjenjujemo informacije i mousobno se sporazumjevamo.
Komunikacija je veoma osjetljuv ljudski odnos u kome esto nastaju sukobi, ali je to
takoe i djelotvorno sredstvo za njihovo rjeavanje. Nain na koji sluamo druge (svoje
sagovornike), vaan je preduslov za dobro meusobno razumjevanje. esto se deava da
u komunikaciji dvije ili vie osoba doe do sukoba iz same situacije koja nastaje u toku
razgovora. Razlog moe biti u tome to se osobe koje komuniciraju, zapravo nesluaju,
ne uju se, pa se zato i meusobno ne razumiju. Tada se razvijaju neprijatna osjeanja
kod te osobe koja nije sluana: ona moe da osjeti bijes, ljutnju, uvrijeenost, ali i
obeshrabrenost, nepravdu; moe da poeli i da prekine komunikaciju ili da krene u
tumaenje te situacije. Komunikacija je u stvari dvosmjeran proces razmjene
informacija, ideja i oseanja izmeu jedne osobe i druge, putem govora i na negovoran
nain (verbalna i neverbalna komunikacija). Postoje kanali, za prenos informacija koje
mnogi ne mogu ni da zamisle, pa stoga neznaju ni da ih koriste. Komunikacija se
ostvaruje na govoran i negovoran nain, pa tako poznajemo verbalne i neverbalne kanale
komunikacije:
- verbalni kanali: jezik, sa rijeima i gramatikim pravilima, govor i naglaavanje (brzina,
razgovjetnost, boja glasa, akcentovanje, dijalekt),
- neverbalni kanali: pogled (kontakt oima), mimika, grimase, pokreti lica, govor tijela,
dranje, blizina sagovornika, dodirivanje, oblaenje, okolina, okruenje.

3.1. Komunikacioni proces

Proces komunikacije nam omoguava uspostavljanje meusobnih kontakta, sticanje
znanja, razmjenjivanje stanovita, prenoenje iskustava i oblikovanje meusobnih
odnosa. U organizacijama tokom poslovnog procesa neprekidno tee komunikacija
izmeu unutranjih, a takoer i vanjskih uesnika. Ta komunikacija moe biti pisana,
usmena, telefonska, preko elektronske pote, faksa i slino. Meu zadacima voa,
komunikacija je jedna od najvanijih aktivnosti, koja im omoguava ostvarivanje
slijedeih ciljeva.
Informisanje zaposlenih znai prenoenje informacija, injenica, saznanja, zato da ih
razumiju, preoblikuju, prihvate ili odbace;
Utjecanje na ponaanje i aktivnosti saradnika radi se o utjecaju voe, koji rijeima,
svojim radom i ponaanjem, prenosi poruke;
6

4. TIMSKI RAD
Timski rad predstavlja sposobnost grupe da dobro rade zajedno. Timski rad je kljuna
komponenta produktivnosti, efektivnosti, zadovoljstva poslom i rezultata. To sve
predstavlja: nadahnuto vodstvo, posebni i mjerljivi ciljevi, potovanje, obvezivanje i
odanost, efektivna komunikacija, pobjednitvo, slobodoumlje, priznanje, razumjevanje za
timski rad. Tim sainjen od prosjenih pojedinaca je potencijalno jai od grupe
brilijantnih individualaca.

4.1. Tipvi linosti potrebnih timu

Postoje razliiti tipovi linosti koji ine najefikasniji tim:
- realizator: koncepte, ideje i planove pretvara u praktinu akciju. Planove ostvaruje
sistematino i efektno. Najee je voa tima - lider,
- koordinator: daje svoj peat i kontrolie nain na koji grupa pokuava da ostvari svoje
ciljeve. Sposoban je da uspjeno iskoristi kvalitete grupe,
- moderator: dri panju usmjerenu na odreivanje ciljeva i prioriteta, vodi grupnu
diskusiju i oblikuje rezultate grupnih aktivnosti,
- idejotvorac: predlae nove ideje i strategije, pojedinano obrauje najvanije probleme,
oko sebe stvara auru genija,
- istraiva: istrauje, analizira i zbira informacije o idejama, dostignuima i
djelatnostima van grupe,
- procjenitelj: zahvaljujui njemu grupa neprenagljuje i donosi dobro promiljene odluke,
- ovjek tima: podrava lanove grupe, sposoban je da izbjegne konflikt, stvara timski
duh,
- finier: usmjeren je na odreene akcije: privoenje zadataka kraju u okviru odreenog
roka i obezbijeivanje razultata najveeg kvaliteta.

4.2. Principi rada tima

Osnovni principi rada tima su:
- kreiranje klime u kojoj se ui,
- disciplinovana diskusija,
- pravila rada tima,

ZAKLJUAK
Menadment se definie kao vjetina voenja poslova s ljudima i uz pomo ljudi radi
ostvarivanja ciljeva organizacije. Iz toga proistie zakljuak da je funkcija voenja
usmjerena na sledee elemente:
- ciljeve organizacije,
- menadere,
- radnike,
- poslove.
Svi navedeni elementi funkcije voenja obuhvataju ljudsku stranu organizacije. To
podrazumjeva vostvo, motivaciju, komunikaciju i ponaanje. Ciljeve organizacije
utvruju menaderi, a ostvaruju ih radnici, obavljajui odgovarajue poslove na osnovu
podjele rada i uspostavljanje organizacione strukture preduzea. Ovakvo kombinovanje
elemenata voenja omoguuje donoenje planova u kojima se utvruju ciljevi
organizacije. Podsticanje radnika na zalaganje da se ostvare planirani zadaci, odnosno
ciljevi organizacije obezbeuje se autoritetom menadzera. To podrazumjeva iniciranje,
koordinaciju i kontrolu obavljanja poslova, kao i motivisanje odgovarajueg ponaanja
radnika. Funkcija voenja definie se kao aktivnost menadera usmjerena na efikasno
ostvarivanje ciljeva organizacije kroz meusobno vostvo, motivaciju, komunikaciju, i
saradnju radnika u obavljanju planiranih zadataka. Prema tome, funkcija voenja, zbog
naina na koji se ispoljava u procesu menadmenta, esto se u literaturi i u praksi, naziva
uticanje. Vodei preduzee, menaderi utjeu na radnike da efikasnije rade i da to vie
doprinose uspjehu organizacije kao cjeline. Iz ovako definisane funkcije voenja, mogu
se uoiti elementi ove aktivnosti, i to:
- Vostvo (autoritet i stil menadera),
- Motivacija radnika na zalaganje na poslu,
- Komuniciranje izmeu uesnika u poslovanju,
- Ponaanje pojedinaca, timova i grupa (saradnja)
Voenje nije nita drugo nego motivisanje. Voenje je sposobnost utjecanja, podsticanja i
usmjeravanja drugih da bi postigli postavljene ciljeve. Voenje se pojavljuje onog
trenutka kada neko utie na nekog drugog, odnosno kada lanovi grupe izaberu vou i
podreuju se njegovom voenju i ispunjavanju njegovih uputstava.
Uspene voe su oni koji se neprestano
razvijaju i sazrevaju, oni koji nastavljaju
da ue na svakom koraku puta kojim idu
R.Melot

LITERATURA
1. Mr. Mersud Omerdi, Menadment (skripta-predavanja), Univerzitet u Bihau,
Ekonomski fakultet u Bhau,
2. Mr. Slavka Goji, Menadment, Ljubljana, april 2003; korektura: januar 2005
3. Prof.dr. Hasan Muratovi, Menadment predavanja, Sarajevo 2003,
4. Prof.dr. Nikola Grabovac, Upravljanje trgovinskim preduzeima, Menadment
trgovinskih preduzea, Ekonomski fakultet u Sarajevu 1999
5. Internet :
www.bljesak.info
www.4study.info
www.efbihac.org