You are on page 1of 2

Ang talinghaga, talinhaga, o parabula ay isang maikling kuwentong may aral na kalimitang

hinahango mula sa Bibliya. Ang parabula ay nanggaling sa English word na parable na


nanggaling naman sa Greek word na parabole na ang ibig sabihin ay maiksing
sanaysay tungkol sa buhay na maaring mangyari o nangyayari na kung saan
nagtuturo tungkol sa ispiritwal o kagandahang asal na magiging gabay ng isang taong
nahaharap sa pangangailangang mamili o magdesisyon.

Isa itong maikling salaysay na maaaring nasa anyong patula o prosa na malimit
nangangaral o nagpapayo hinggil sa isang pangyayari, na kadalasang isinasalarawan
ang isang moral o relihiyosong aral. Taliwas sa pabula, ang parabula ay walang
inilalahok na tauhang hayop, halaman, bagay, at puwersa sa kalikasan na pawang
kumikilos at nagsasalita gaya ng tao. Isang katangian nito ang pagiging isang
kuwentong naglalahad o nagpapakita ng kung paanong katulad ng isang bagay ang
iba pang bagay. Karamihan sa mga talinghagang nasa Bibliya ay mga kuwentong
sinabi ni Hesus, na nagtuturo ng kung ano ang katangian ng Kaharian ng Diyos.


Ang parabula ay isang akdang pampanitikan na naglalahad ng mga kuwentong hango
sa Banal na Kasulatan o Bibliya.Ang mga halimbawa nito ay "Ang Mabuting
Samaritano" at "Ang Alibughang Anak".
Duplo
Ang duplo ay isang pamamaraan na ipinasok o isinama sa mga selebrasyon upang mabawasan ang
kalungkutan sa pagdadasal para sa mga namatay. Ito ay binubuo ng mga puns, biro at palaisipan sa
bernakular.
Kinalaunan, ang duplo ay naging isang madulaing debate sa pamamagitan ng berso.
Ang nakasanayang gawi ay ang ibang manlalaro ay magbibintang sa iba ng mga kathang krimen, at ang
mga akusado naman ay ipagtatanggol ang kanilang sarili. Ang usapan o dayalogo ay nagiging mas
masigla gamit ang mga kotasyon mula sa mga awit at corrido na ginagamit sa debate. Kapag ang isang
nakikipagtalo ay nagbigay ng maling sagot sa palaisipan na binigay sa kanya, siya ay kadalasang
pinaparusahan sa pamamagitan ng pagpilit sa kanya na magsabi ng isang dalit para sa namatay.
Ang mitolohiya ay koleksyon ng mga iba't-ibang kwentong mito na kadalasan ay tungkol sa
mga diyos at diyosa.

Ang mitolohiya ay isang halos magkakabit-kabit na kumpol ng mga tradisyonal na
kuwento o mito (Ingles: myth), mga kwento na binubuo ng isang partikular na
relihiyon o paniniwala. Karaniwang tinatalakay ng mga kwentong mito ang mga diyos
at nagbibigay ng mga paliwanag hinggil sa mga likas na kaganapan. Halimbawa na
ang kung paano nagkaroon ng hangin o mga karagatan. May kaugnayan ang
mitolohiya sa alamat at kwentong-bayan.
Ang awit ay isang uri ng tulang pasalaysay na binubuo ng tig-aapat na taludtod ang bawat saknong,
na ang bawat taludtod ay may lalabindalawahing pantig, at ang tradisyonal na dulong tugma ay
isahan (aaaa, bbbb, cccc, at iba pa).
Karaniwang paksa ng awit ang pakikipagsapalaran ng bayani, ngunit ang iba'y tumatalakay din sa
mga alamat at relihiyosong tula. Sa pag-aaral ng batikang mananaliksik Damiana L. Eugenio, ang
"awit" ay walang ikinaiba sa "korido", maliban lamang sa bilang ng pantig sa bawat taludtod. Ang
awit, gaya ng korido, ay nagtataglay ng tatlong elemento. Una, ang pag-iibigan. Ikalawa, ang
relihiyoso at pangangaral. At ikatlo, ang kahima-himala at kagila-gilalas.
Ito ay isang kuwentong bayan na kung saan ang mga tauhan ay mga hayop na nagsasalita at
kumikilos na parang tao,tulad ng kuwento ng pagong at matsing.
Ito ay bahagi ng ating matandang panitikan na mula pa sa panahon ng ating mga
ninuno at ito'y nagpalipat- lipat sa bibig ng mga salinlahi na nag-iiwan ng gintong aral
o kakintalan sa isipan ng mga mambabasa sa bawat wakas nito.
Ang bulong ay isang matandang katawagan sa orasyon ng mga sinaunang tao sa kapuluan
ng Pilipinas. Sa kasalukuyan, ang salitang ito ay may iba nang kahulugan sa wikang
Tagalog ngMaynila, subalit nanatili pa rin ang tunay na pakahulugan nito sa ilang mga
lalawigan sa Katagalugan, Kabisayaan at Kabikulan. Isang panalangin ang bulong
binuhay dahil sa pagnanais na makamtan ang isang pangyayari o pagbabago sa
hinaharap na mga pangyayari sa kapalaran. Mga halimbawa ng uri ng bulong na
nagtataboy ng masasamang diwa o maligno ay ang Xristac Ortac Aminatac at " umalayu
deketam e pesan a ore ni kamalotan de tabiang ni makedepat".
Ang maikling kuwento o maikling kwento ay isang maigsing salaysay hinggil sa isang mahalagang
pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o impresyon lamang. Si
Edgar Allan Poe ang tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento."
Ang alamat ay isang uri ng panitikan na nagkukuwento tungkol sa mga pinagmulan ng mga
bagay-bagay sa daigdig. Ito ay mga kwento ng mga mahiwagang pangyayari na
nagpasalin-salin sa bibig ng mga taong-bayan kaya't walang nagmamay-ari o
masasabing may akda ito.
Ang alamat ay kuwento na kathang isip lamang na kinasasangkutan ng
kababalaghan o 'di pagkaraniwang pangyayari na naganap noong unang panahon.

Ang alamat ay karaniwang tumatalakay sa mga katutubong kultura, kaugalian o
kapaligiran. Eto ay tumatalakay din sa mga katangiang maganda, tulad ng
pagiging matapat, matapang, matulungin, at sa mga katangiang hindi maganda
tulad ng pagiging mapaghiganti, masakim, o mapanumpa, Nguni't sa bandang huli
ang kuwento ay kinapupulutan ng aral para sa ikabubuti ng iba. Ito ay sumasalamin
sa kultura ng bayang pinagmulan nito.
Ang bugtong, pahulaan, o patuturan ay isang pangungusap o tanong na may doble o nakatagong
kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan (tinatawag ding palaisipan ang bugtong).
[1]
May dalawang
uri ang bugtong: mga talinghaga (o enigma, bagaman tinatawag ding enigma ang bugtong), mga
suliraning ipinapahayag sa isang metapora o ma-alegoryang wika na nangangailangan ng katalinuhan at
maingat na pagninilay-nilay para sa kalutasan, at mga palaisipan (o konumdrum), mga tanong na
umaaasa sa dulot ng patudyong gamit sa tanong o sa sagot.
Sa panitikang Pilipino, nilalarawan nito ang pag-uugali, kaisipan, pang-araw-araw na buhay at katutubong
paligid ng mga Pilipino. Bilang isang maikling tula, madalas itong nagiging isang palaisipan sa tuwing
naglalaro ang mga bata.

You might also like