11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

8.1 PENGENALAN FUNGSI KAWALAN

8.2 JENIS KAWALAN
a. Kawalan Awalan
b. Kawalan Semasa
c. Kawalan Selepas
8.3 PROSES KAWALAN
a. Langkah-langkah dalam proses kawalan
8.4 ALAT-ALAT KAWALAN
a. Belanjawan
b. Carta Gantt
c. Carta Pert/CPM
d. Analisis Titik Pulang Modal (TPM)
e. Pusat Tanggungjawab

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

OBJEKTIF
1. Memahami definisi dan kepentingan
kawalan dalam organisasi
2. Memahami jenis-jenis kawalan
3. Mengaplikasi langkah-langkah dalam
proses kawalan
4. Memahami alat-alat kawalan

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

8.1 PENGENALAN FUNGSI KAWALAN

DEFINISI - Proses memantau prestasi dan

pengambilan tindakan untuk memastikan hasil
tercapai seperti yang dijangkakan.
(David A Holt, Management Principles & Practices)

DEFINISI - Proses untuk menentukan atau

menjamin supaya kegiatan organisasi terarah
kepada pencapaian matlamat yang telah
ditetapkan.
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

KEPENTINGAN KAWALAN DALAM ORGANISASI

1.
2.
3.
4.

Pastikan objektif tercapai

Mengukur prestasi pengurus dan pekerja
Organisasi mempunyai kelebihan bersaing
Mengukur prestasi perniagaan dengan melihat kepada
piawai/standard yang telah ditetapkan
5. Jaminan kualiti produk dengan mengawasi, memeriksa dan
meningkatkan mutu kawalan.
6. Mengenalpasti peluang dan ancaman terutamanya dalam bidang
persekitaran luaran seperti persaingan, perubahan teknologi,
politik dan undang-undang, ekonomi, dan lain-lain.
7. Bersedia menghadapi perubahan.
Organisasi sentiasa berdepan dengan persekitaran yang
dinamik (sentiasa berubah)
Organisasi perlu bersedia dan peka dengan perubahan yang
akan berlaku terutamanya apabila ia melibatkan perubahan
citarasa dan keperluan pengguna
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

8.2 - JENIS-JENIS KAWALAN

KAWALAN AWALAN

KAWALAN SELEPAS

KAWALAN SEMASA
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

KAWALAN AWALAN
DEFINISI - Merupakan kawalan yang dibuat terhadap
input untuk memastikan input yang digunakan semasa
proses transformasi telah memenuhi standard
(piawaian) yang ditetapkan.
DEFINISI Kawalan yang difokuskan kepada manusia,
bahan (material) dan kewangan yang akan digunakan di
dalam organisasi. ( Richard L. Daft, Management 6th. Edition )

Input yang perlu dikawal mutu dan standardnya adalah

seperti tenaga kerja, bahan mentah, mesin dan
kewangan.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

TUJUAN KAWALAN AWALAN

Input perlu dipastikan mutunya untuk mengelakkan
berlakunya kerosakan atau kecacatan yang serius
kepada proses transformasi dan juga kepada output
yang dihasilkan.
Kawalan dilakukan untuk mengenalpasti dan
mencegah daripada berlakunya kecacatan sebelum
ianya terjadi.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

INPUT
MANUSIA

BAHAN MENTAH

MESIN

KEWANGAN
11/10/2014

ASPEK KAWALAN
kemahiran
kelayakan
ujian bebas dadah
kualiti
masa penghantaran
penyelenggaraan
keupayaan
penyelenggaraan
kenalpasti risiko
dokumen lengkap mudah dapat
pembiayaan
Disediakan oleh En. Zaini B Mat

KAWALAN SEMASA
DEFINISI - Kawalan yang dilakukan untuk memantau
aktiviti-aktiviti yang sedang dilakukan agar
mematuhi/memenuhi standard yang telah ditetapkan
(Richard L. Daft, Management 6th. Edition )
DEFINISI - Merupakan kawalan yang dilakukan semasa
(serentak) proses tranformasi input kepada output berlaku.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

10

KAWALAN SEMASA

Pengurus perlu kenalpasti masalah-masalah yang timbul

semasa aktiviti transformasi yang boleh memberi kesan
kepada aktiviti pengeluaran.
Melibatkan kawalan ke atas manusia dan proses kerja.
Peraturan dan undang-undang disediakan sebagai panduan
kepada pekerja
Semua aktiviti kerja dimantau dan dikawal supaya
menepati/menyamai piawaian yang disediakan
Pembetulan/pembaikan akan dilakukan jika terdapat manamana aktiviti yang tidak mencapai piawaian.
Teknologi digunakan bagi memudahkan proses kawalan
contoh : Syarikat pengangkut Schneider National and
Covenant menggunakan komputer untuk mengesan
kedudukan trak pengangkut dan status penghantaran.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

11

TUJUAN KAWALAN SEMASA

1.
2.
3.

Mempastikan semua proses kerja dilaksanakan

menepati piawaian meminimumkan kos
kerosakan atau pengubahsuaian produk
Dapat mengenalpasti dengan tepat bahagian atau
proses yang perlu dibaiki dan tindakan pembetulan
dapat dilaksanakan dengan segera
Memantau prestasi pekerja dalam melaksanakan
tugasnya.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

12

CONTOH KAWALAN SEMASA

JABATAN/BAHAGIAN

CONTOH KAWALAN

Juruwang di pasaraya

Penggunaan perisian pengurusan rekod

tunai yang dapat mengelakkan penipuan
oleh juruwang.

Bahagian
Pengangkutan

Penggunaan komputer untuk mengesan

kedudukan treler dan status penghantaran

Bahagian Pengeluaran Pekerja meneliti mesin pengukur tahap

keasidan air agar pH air menepati tahap
yang dikehendaki

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

13

KAWALAN SELEPAS
DEFINISI - Kawalan yang difokuskan kepada output
organisasi. (Richard L. Daft, Management 6th. Edition )

Dilakukan untuk memastikan bahawa output yang

dihasilkan telah memenuhi standard yang telah
ditetapkan oleh organisasi.

Sebarang kesilapan yang berlaku atau yang tidak

memenuhi standard yang ditetapkan boleh dikenalpasti
untuk dibuat pembetulan.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

14

TUJUAN KAWALAN SELEPAS

1.
2.

3.
4.

MENGUBAH POLISI JIKA TERDAPAT RUNGUTAN

PELANGGAN TERHADAP PRODUK SYARIKAT
MELIHAT PRESTASI SYARIKAT SECARA
KESELURUHAN
MEMPASTIKAN PRODUK MENCAPAI PIAWAIAN
SEBAGAI MAKLUMBALAS JIKA PERLU PIAWAIAN
(STANDARD) ATAU PENCAPAIAN (PERFORMANCE)
PERLU DIUBAHSUAI

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

15

CONTOH KAWALAN SELEPAS

JABATAN/BAHAGIAN

CONTOH KAWALAN

BAHAGIAN PENGELUARAN

PEMERIKSAAN AKHIR PRODUK,

PASTIKAN TIADA KECACATAN

BAHAGIAN KEWANGAN

MENELITI BELANJAWAN UNTUK

MENELITI ADAKAH SEMUA
PERANCANGAN KEWANGAN
TELAH DILAKSANAKAN
MENGIKUT JADUAL

JABATAN PEMASARAN

MEMBUAT SOAL SELIDIK

PASARAN BAGI MENILAI TAHAP
KEPUASAN PENGGUNA
TERHADAP PRODUK SYARIKAT

PENGETUA SEKOLAH

MENELITI LAPORAN PRESTASI

PELAJAR AKHIR TAHUN UNTUK
MEMBENTUK STRATEGI BARU

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

16

Kaedah kawalan dalam proses pengeluaran

INPUT

KAWALAN AWALAN
Pastikan input
menepati piawaian
yang ditetapkan

11/10/2014

TRANSFORMASI

KAWALAN SEMASA
Pastikan hanya
tindakan yang betul
dilaksanakan

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

OUTPUT

KAWALAN SELEPAS
Pastikan output
menepati piawaian
yang ditetapkan
dan menepati
kehendak pengguna
17

8.3 - PROSES KAWALAN

DEFINISI Langkah-langkah yang perlu dilakukan

untuk mengawal, melibatkan penetapan piawai,
mengukur prestasi sebenar, membuat perbandingan
antara prestasi dan piawai dan melakukan tindakan
pembaikan supaya objektif yang dirancang tercapai.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

18

PROSES KAWALAN
1. MENETAPKAN PIAWAI

2. MENILAI PRESTASI SEMASA

3. MEMBANDINGKAN PRESTASI TIDAK

DENGAN PIAWAIAN
YA

4. MEMBUAT TINDAKAN
PEMBETULAN
DAN PEMBAIKAN
YA

TERUSKAN
11/10/2014
Disediakan oleh En. Zaini B Mat
Sumber: Griffin, Business, International Edition

19

LANGKAH-LANGKAH DALAM PROSES KAWALAN

1. MENETAPKAN PIAWAI
DEFINISI - Piawaian merujuk kepada kriteria yang ditetapkan untuk
menilai ciri-ciri kualitatif dan kuantitatif bagi sesuatu yang hendak
diukur. (Hellriegel, Jackson & Slocum Management 8th. Edition)

Proses kawalan bermula dengan membentuk objektif dan piawaian

(standard) yang ingin dicapai bagi semua aktiviti dan melibatkan
keseluruhan pekerja di dalam organisasi.

Piawaian yang hendak dicapai ini perlulah:

dinyatakan dengan jelas
boleh diukur
Realistik
Mempunyai ciri-ciri dapat memotivasikan pekerja untuk
mencapainya

Contoh: Menetapkan setiap kotak mancis ada 50 batang anak mancis

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

20

LANGKAH-LANGKAH DALAM PROSES KAWALAN

2. MENGUKUR PRESTASI SEMASA
Pencapaian sebenar aktiviti-aktiviti kerja semasa akan dimantau dan
diukur.
Pengukuran boleh dilakukan secara kuantitatif dan juga kualitatif.
Semasa mengukur, beberapa perkara perlu diambilkira:
Aktiviti yang ingin diukur
Bagaimana proses pengukuran akan dilakukan secara manual atau
menggunakan mesin automatik
Kekerapan pengukuran dilakukan melibatkan semua aktiviti atau
menggunakan sampel
Contoh mengambil sampel sekotak mancis dan membilang
kandungan batang mancis.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

21

LANGKAH-LANGKAH DALAM PROSES KAWALAN

3. MEMBANDINGKAN ANTARA PIAWAIAN DAN PRESTASI SEBENAR
Pengurus perlu membuat perbandingan di antara piawaian yang ditetapkan
dengan prestasi sebenar yang dicapai.
Tujuan perbandingan - mengenalpasti perbezaan di antara maklumat yang
telah dikumpulkan daripada penilaian prestasi sebenar dengan piawaian
yang telah ditetapkan
Untuk membuat perbandingan, lazimnya pengurus akan bergantung
kepada laporan yang diserahkan kepadanya oleh staf bawahan yang
merekodkan hasil keputusan kemajuan prestasi sebenar.
Dalam Proses Kawalan Statistikal (SPC) carta kawalan digunakan.
Pencapaian dikira mencapai prestasi jika berada di dalam julat (range)
yang ditetapkan
Contoh membandingkan bilangan batang mancis adakah sama dengan
piawaian. Ada 2 kemungkinan iaitu mengikut piawaian (50 batang mancis),
menyimpang daripada piawaian kurang atau lebih daripada 50 batang
mancis
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

22

LANGKAH-LANGKAH DALAM PROSES KAWALAN

4. TINDAKAN PEMBETULAN DAN PEMBAIKAN
Proses ini dilakukan sekiranya terdapat penyimpangan (prestasi sebenar
lebih rendah daripada piawaian yang telah ditetapkan)
Tindakan pembetulan /pembaikan dilakukan ke atas tahap-tahap operasi
tertentu yang dikenalpasti menyebabkan penyimpangan
Pengurus juga perlu mengumpul maklumat yang cukup dari berbagai
sumber sebelum mengambil tindakan pembetulan supaya langkah yang
tepat dapat diambil.
Jika didapati semua faktor yang dinilai tidak mencapai piawai, piawaian
perlu diubahsuai mungkin piawaian terlalu tinggi
Jika tiada penyimpangan, aktiviti akan diteruskan dan dikatakan
mencapai piawaian dan tindakan susulan akan dilaksanakan
Contoh: Kotak mancis yang mengandungi kurang dan lebih daripada 50
batang mancis dikeluarkan dan diisi semula supaya menepati piawaian
(50 batang mancis).
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

23

8.4 - ALAT-ALAT KAWALAN

BELANJAWAN

CARTA GANTT

11/10/2014

PUSAT
TANGGUNGJAWAB

CARTA
PERT/CPM

TITIK PULANG
MODAL

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

24

BELANJAWAN
(ALAT KAWALAN)

DEFINISI BELANJAWAN suatu penyata kuantitatif yang dinyatakan

dalam nilai wang yang menghuraikan rancangan pihak pengurusan
untuk mencapai objektif tertentu secara komprehensif dan terperinci
untuk suatu siri tempoh yang ditetapkan di masa akan datang

KAWALAN BELANJAWAN proses menetapkan sasaran perbelanjaan

organisasi, memantau keputusan dan membandingkannya dengan
belanjawan serta membuat perubahan jika perlu. (Richard L. Daft)

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

25

TUJUAN BELANJAWAN
1. MEMBANTU MENYEDIAKAN PERANCANGAN
AKTIVITI DENGAN LEBIH EFEKTIF

2. MEMBANTU MENGAGIHKAN SUMBER DENGAN

BERKESAN
3. MEMBANTU DALAM MENGAWAL DAN MEMANTAU
PENGGUNAAN SUMBER SEMASA DALAM TEMPOH
BELANJAWAN

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

26

CONTOH ALAT BELANJAWAN

JENIS
BELANJAWAN

KEGUNAAN

ASPEK KAWALAN

BELANJAWAN
HASIL

Meramal perolehan jualan

bulanan

Menentukan jualan dan

hasil adalah seperti
diramalkan

BELANJAWAN
BAHAN

Jangkaan belian, berbeza

bagi setiap tempoh
bergantung kepada variasi

Supaya masa dan volum

belian tepat, pengeluaran
tidak tergendala

BELANJAWAN
MODAL

Jangkaan peruntukan bagi

Pemilihan yang tepat,
belian aset seperti bangunan, meminimumkan kos,
kilang, peralatan
memaksimumkan
keuntungan, cepat pulang
modal

BELANJAWAN
TUNAI

Jangkaan penerimaan dan

perbelanjaan tunai bagi siri
tempoh tertentu

11/10/2014

Mengawal aliran tunai

keluar, menentukan
keperluan tunai sentiasa
Disediakan oleh En. Zaini B Mat dipenuhi
27

CARTA GANTT
(ALAT KAWALAN)

DEFINISI Carta berbentuk bar yang menunjukkan susunan

langkah-langkah/aktiviti di dalam suatu projek dan masa yang
diperuntukkan bagi menyelesaikan setiap langkah/aktiviti tersebut.

satu kaedah perancangan dan kawalan grafik

yang membolehkan pengurus menentukan tarikh-tarikh bermula
dan berakhirnya sesuatu aktiviti atau projek.
Jadual keseluruhan dibentuk dengan menetapkan masa
permulaan dan masa siap setiap kegiatan yang perlu
disempurnakan mengikut turutan sehingga tamatnya projek
berkenaan.
Carta Gantt digunakan untuk mengawal atau memastikan
aktiviti perniagaan dilaksanakan seperti masa yang ditetapkan.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

28

AKTIVITI PROJEK MENGUBAHSUAI BILIK DARJAH

AKTIVITI

MASA

A Dapatkan kelulusan kewangan

13 April 20 April

B Keluarkan kerusi meja dari bilik darjah

20 April 24 April

C Beli jubin baru

20 April 11 Mei

D Hantar kerusi meja ke bengkel perabot

24 April 27 April

E Tanggalkan jubin lama dari lantai bilik darjah

24 April 8 Mei

F Pasang jubin baru di lantai bilik darjah

11 Mei 25 Mei

G Baiki kerusi meja yang rosak

27 April 8 Jun

H Ambil kerusi meja dari bengkel perabot

8 Jun 12 Jun

I Susun semula kerusi meja di dalam bilik darjah

12 Jun 19 Jun

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

29

CARTA GANTT PROJEK MENGUBAHSUAI BILIK DARJAH

A
B
C
D

E
F
G
H
I
AKTIVITI

20/4

MASA 13/4
11/10/2014

AKTIVITI SIAP

4/5
27/4

18/5
11/5

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

1/6
25/5

AKTIVITI BELUM SIAP

15/6
8/6

22/6
30

CIRI-CIRI CARTA GANTT

1.
2.

3.
4.
5.

DAPAT MENUNJUKKAN DENGAN JELAS AKTIVITI

YANG SIAP DAN BELUM SIAP
KAWALAN MUDAH DILAKUKAN KERANA SEMUA
AKTIVITI DISENARAIKAN SECARA TERSUSUN
MASA MULA DAN SIAP SESUATU AKTIVITI
DITUNJUKKAN.
MUDAH DIGUNAKAN DAN MENARIK.
CARTA INI BOLEH DIUBAHSUAI JIKA MASA ASAL
AKTIVITI PROJEK PERLU DIPINDA KERANA
SESUATU SEBAB YANG TIDAK DAPAT DIELAKKAN.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

31

CARTA PERT/CPM
(ALAT KAWALAN)

DEFINISI - Rajah yang menggunakan garisan bagi mewakili turutan

aktiviti-aktiviti dan masa yang diperuntukkan di dalam menyiapkan
sesuatu projek di mana melaluinya masa terpanjang (laluan
genting) projek dapat disiapkan boleh diketahui.

PERT/CPM menggunakan pendekatan grafik untuk menguruskan

sesuatu projek.

Alat atau teknik yang digunakan oleh pengurus untuk

mengenalpasti dan mengawal tindakan berasingan yang dilakukan
untuk menyiapkan sesuatu projek.

Jaringan atau gambarajah menunjukkan hubungan serta turutan

berlakunya setiap kegiatan-kegiatan dalam projek tersebut.
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

32

AKTIVITI PROJEK MENGUBAHSUAI BILIK DARJAH

AKTIVITI

MASA

A Dapatkan kelulusan kewangan

13 April 20 April

B Keluarkan kerusi meja dari bilik darjah

20 April 24 April

C Beli jubin baru

20 April 11 Mei

D Hantar kerusi meja ke bengkel perabot

24 April 27 April

E Tanggalkan jubin lama dari lantai bilik darjah

24 April 8 Mei

F Pasang jubin baru di lantai bilik darjah

11 Mei 25 Mei

G Baiki kerusi meja yang rosak

27 April 8 Jun

H Ambil kerusi meja dari bengkel perabot

8 Jun 12 Jun

I Susun semula kerusi meja di dalam bilik darjah

12 Jun 19 Jun

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

33

PROJEK PENGUBAHSUAIAN BILIK DARJAH

Aktiviti

Aktiviti Sebelum

Masa
(Hari)

A
B
C
D
E
F
G
H
I

A
A
B
B
C, E
D
F,G
H

7
4
21
3
14
14
42
4
7

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

34

CARTA PERT/CPM
D
4

2
B
Mula

A
7

14

4
C

G
42

F
14

21

H
4

H
4

I
7

Tmt.

I
7

Tmt.

ATAU
D
4

2
B
Mula

A
7

14

4
C
21

42
3

F
14

LALUAN
11/10/2014
Disediakan oleh En. Zaini
B Mat
Sumber: Griffin, Business, International Edition

GENTING (CRITICAL35PATH)

LALUAN PROJEK
LALUAN A,B,D,G,H,I = 7+4+4+42+4+7 = 66 HARI
LALUAN A,B,E,F,H,I = 7+4+14+14+4+7 = 50 HARI
LALUAN A,C,F,H,I = 7+21+14+4+7
= 53 HARI

LALUAN A,B,D,G,H,I DIKENALI SEBAGAI LALUAN

GENTING (CRITICAL PATH)

MASA PROJEK DIJANGKA SIAP IALAH 66 HARI

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

36

CIRI-CIRI CARTA PERT/CPM

MENUNJUKKAN DENGAN JELAS AKTIVITI-AKTIVITI
YANG TIDAK BOLEH DILEWATKAN (CRITICAL PATH)
MENUNJUKKAN AKTIVITI-AKTIVITI YANG BOLEH
DIPANJANGKAN (DELAY) TETAPI TIDAK
MENJEJASKAN MASA SIAP PROJEK
MENUNJUKKAN DENGAN JELAS HUBUNGAN ANTARA
AKTIVITI-AKTIVITI (SEPERTI AKTIVITI DIJALANKAN
SERENTAK, AKTIVITI SEBELUM YANG PERLU
DISIAPKAN SEBELUM MEMULAKAN AKTIVITI BARU)

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

37

ANALISIS TITIK PULANG MODAL

(ALAT KAWALAN)

DEFINISI Analisis yang digunakan untuk mengkaji hubungan antara

jualan (hasil) dengan kos untuk menentukan titik di mana jumlah hasil
akan menyamai jumlah kos dan pada titik tersebut pulangan modal
berlaku.
DEFINISI Kuantiti produk yang perlu dijual sebelum penjual dapat
melepasi kos berubah dan kos tetap dan membuat keuntungan
(Ricky W. Griffin, Business 4th. Edition)
Titik pulang modal tercapai bila Jumlah Hasil = Jumlah Kos

Jika harga jualan setiap unit meningkat, jumlah produk yang perlu
dijual semakin rendah bagi mencapai pulangan modal
Jika bilangan produk yang dijual semakin meningkat, harga jualan
seunit produk semakin rendah bagi mencapai pulangan modal
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

38

TUJUAN ANALISIS TITIK PULANG MODAL

1. Syarikat dapat menentukan bilangan unit produk yang
perlu dijual supaya semua kos tetap dan kos berubah
dapat ditampung dan syarikat mula dapat keuntungan.
2. Dapat menentukan harga minimum yang perlu
diletakkan bagi setiap produk bagi mencapai pulang
modal.
3. Syarikat dapat menentukan masa untuk mendapat
pulang modal dengan menentukan harga dan bilangan
produk yang perlu dijual.
4. Menentukan sama ada syarikat mampu bersaing dan
mendapat keuntungan dengan menawarkan produk
pada tingkat harga tertentu

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

39

Katakan syarikat membeli CD dengan harga RM10 dan ingin menjual semula
di pasaran dengan harga RM25 setiap satu. Berapakah kuantiti yang perlu
dijual setahun supaya syarikat dapat menampung semua kos (kos tetap dan
kos berubah) dan mencapai pulang modal. Kos tetap termasuk sewa
bangunan, insurans dan gaji adalah berjumlah RM150,000 setahun.
Kos/hasil
(RM)

TPM tercapai apabila:

JH=HK
25Q=150,000+10Q
Q=10,000 unit

Jumlah hasil (JH)

25Q

Jumlah kos (JK)

150000+10Q
Kos tetap

150,000

10,000
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

Kuantiti(Q)
40

RUMUS TITIK PULANG MODAL

Titik Pulang Modal tercapai apabila:
Jumlah Hasil =Jumlah Kos
pQ=F+vQ
pQ-vQ=F
Q(p-v)=F
Q=F/(p-v)

Di mana: p= harga
Q= kuantiti TPM
v=kos berubah seunit
F=kos tetap
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

41

PUSAT TANGGUNGJAWAB (RESPONSIBILITY CENTER)

DEFINISI - Kumpulan kerja, jabatan atau bahagian di
dalam syarikat yang dibentuk dan bertanggungjawab
untuk mengawal aktiviti-aktiviti yang melibatkan
kewangan masing-masing supaya selaras dengan
belanjawan syarikat.
(David H. Holt, Management Principles & Practices)

Untuk mengawal aktiviti pada setiap fungsi atau jabatan

dalam organisasi, setiap fungsi dijadikan sebagai pusat
tanggungjawab yang bertanggungjawab terhadap
belanjawan syarikat.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

42

PUSAT
KOS

PUSAT
UNTUNG

PUSAT
TANGGUNGJAWAB

PUSAT
HASIL

PUSAT
PELABURAN
11/10/2014
Disediakan oleh En. Zaini B Mat
Sumber: David H. Holt, Management Principles and Practices

43

PUSAT HASIL (REVENUE CENTERS)

Pusat ini bertanggungjawab untuk menilai kemampuan syarikat untuk

menjana keuntungan menerusi hasil jualan dan operasi.
Semua jabatan jualan merupakan pusat hasil.
Pusat ini memfokuskan tanggungjawab untuk meningkatkan hasil jualan
dan bukan mengawal kos jualan.
Pusat hasil akan membandingkan pencapaian hasil jualan dengan
ramalan jualan yang disediakan di dalam belanjawan hasil.
Jika hasil jualan sebenar lebih rendah daripada belanjawan, siasatan
akan dibuat untuk mengenalpasti punca dan langkah akan diambil untuk
mengatasinya dengan segera.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

44

PUSAT KOS (COST CENTERS)

Dikenali juga sebagai pusat perbelanjaan.
Pusat ini hanya bertanggungjawab mengawal perbelanjaan dan kos
yang dijanakan melalui aktiviti-aktiviti kerja dan lazimnya pusat tidak
bertanggungjawab secara langsung terhadap pendapatan.
Biasanya Jabatan Pengeluaran/Operasi, Jabatan Pentadbiran, Jabatan
Pemasaran dan Unit Pembelian adalah pusat kos.
Pusat kos akan membuat penilaian terhadap segala perbelanjaan yang
dapat di kawal dengan membuat perbandingan dengan belanjawan
perbelanjaan (expense budget) termasuklah belanjawan tunai.
Belanjawan perbelanjaan akan menunjukkan semua perbelanjaan yang
terlibat di dalam aktiviti utama syarikat.
Perbezaan antara perbelanjaan sebenar dan ramalan perbelanjaan
dalan belanjawan akan memberi isyarat kepada pengurus untuk
mengenalpasti punca dan cuba untuk mengatasinya dengan segera.
Terlebih atau terkurang belanja akan memberi kesan kepada
pencapaian syarikat secara keseluruhan.
11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

45

PUSAT UNTUNG (PROFIT CENTERS)

Pusat untung bertanggungjawab kepada kos dan juga hasil.
Pencapaian dinilai dengan melihat perbezaan antara jumlah hasil dan
juga jumlah perbelanjaan bagi mengetahui kedudukan keuntungan.
Contoh - Jabatan Pemasaran mempunyai pusat hasil (pejabat jualan)
dan pusat kos (meneliti kos dari aktiviti pengiklanan, kajian pasaran,
perkhidmatan pelanggan dan sebagainya). Dengan itu Pengurus
Pemasaran bertanggungjawab untuk meneliti kedudukan keuntungan
hasil daripada kombinasi operasi pusat hasil dan pusat kos tersebut.
Pusat untung akan melaporkan kedudukan sebenar sama ada untung
atau rugi.
Maklumat akan dikongsi bersama dengan bahagian lain seperti
Jabatan Pengeluaran bagi membolehkan tindakan pembetulan
dijalankan jika terdapat mana-mana aktiviti yang bermasalah
seterusnya dapat meningkatkan keuntungan di masa depan.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

46

PUSAT PELABURAN (INVESTMENT CENTERS)

Merupakan unit di dalam organisasi di mana pengurus

bertanggungjawab ke atas perbelanjaan modal dan struktur
pelaburan.
Mengukur prestasi berdasarkan kepada pengurusan aset modal yang
efektif. Ia termasuk kriteria hasil, perbelanjaan dan pelaburan yang
akan mengukur keberkesanan penggunaan aset.
Pengurus akan menggunakan belanjawan modal sebagai panduan
untuk membuat penilaian ke atas ketepatan perbelanjaan modal.
Kawalan bukan sahaja memantau perbelanjaan modal tetapi juga
membuat penilaian ke atas keputusan yang diambil terhadap sesuatu
pelaburan melalui analisis kewangan berkaitan seperti pulangan
pelaburan, nilai bersih dan sebagainya.

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

47

11/10/2014

Disediakan oleh En. Zaini B Mat

48