6 SGMA

Sadece resmi bir program veya disiplinden ok; 6 sigma, herkes (mteriler, hissedarlar, alanlar ve
tedarikiler) tarafndan yararl bir ekilde paylalan iletim felsefesidir. Temel olarak; 6 sigma ziyan azaltan,
kalite seviyesini artran, basamaklar amak iin organizasyonlarn finansal ve zaman performanslarn gelitiren
mteri odakl metodolojidir.
6 sigmann mkemmellik hedefi, bir rnn tasarm ve retimi veya mteri merkezli hizmet sreci ile
ilgili olarak kusur, hata ve yanllar milyonda 3,4 ten daha aza indirmeyi baarmaktr. Bu hedeften dolay 6
sigma adyla kmtr. Genellikle Yunan alfabesinde bulunan kk sigma () olarak yazlr. Sigma standart
sapmay veya bir sreteki deiim lmn belirtmek iin kullanlan semboldr.
Az deiimli bir srete, ortalama sapma veya srecin merkezi ile en yakn belirtme snr, yksek
deiimli bir sreten daha fazla uyma eiliminde olacaktr. Tanmlanan sigma says arttka kusurlar azalr.
Deiken azaldka maliyet de azalr. Sigmalarn says arttka iyi bir rn veya mteri hizmetinin iletilme
sreci daha tutarl olur. 6 sigma performans dzeyi, sre merkezi ile belirtilen en yakn snr arasndaki 6
ortalama sapma veya sigmay uygun hale getirebileceimiz anlamna gelir (ekil 1).

ou organizasyon, ilemlerinin ou iin 3 sigma seviyesini veya milyonda 66.000 kusurlu seviyesini
kullanrlar (DPMO) ve 4 veya 5 sigma seviyesini baz ok kritik ilemler iin uygularlar. Sigma seviyelerinin,
kazan/verim/baar (yield) ve bunlar karlayan kusur kyaslamalar tablo 1de verilmektedir.

[3]
Mteri odakllk
6 sigma, mteri ihtiyalarn, grevlerin birbirini nasl etkileyeceine dayanarak onlar bler ve her biri
iin en uygun belirtmeleri tanmlar. Uygulanacak srece bal olarak, izlenecek aamalar, alanlarn
profesyonel geliimleri kadar rnlerin ve mteri hizmetlerinin kalitesinde de gl bir etkiye sahip olabilir.
6 sigma nasl alr? Basite, mterinin isteklerini srecin terimlerine evirir ve iyi yaplmas gereken
kritik ilemleri ve grevleri tanmlar. Analiz ve bunu takip eden gelimelere dayanarak 6 sigma giriim
(breakthrough) seviyeleri iin rnn, servisin ve ilemin performansn belirler. Giriimler proje yaklamn
kullanarak baarlr.
Modern kalite hareketinin ve giriim ileminin babas olarak dnlen Dr. Jurann belirttii gibi
Btn gelimeler hibir yoldan deil, projeden projeye yer alr. 6 sigma birok yoldan sonu retir:

evrim zamanlarn, kalite ve maliyet performansn gelitirir

srecin etkinliini ve geerliliini e-ticaret de dahil olmak zere gelitirir
iyi satacak rn ve hizmetleri tasarlar
kronik ziyan veya dk kalite maliyetini (Cost of Poor Quality (COPQ)) azaltr
maliyeti azaltarak ve geliri gelitirerek kazanc arttrr

Ksacas, 6 sigma finansal olarak dllendirir. Yatrmn geri dnleri (Returns on investment (ROI))
10:1 den 100:1 ler seviyesine doru deiir.
6 sigmaya artan ilgi
6 sigma hareketine ayn zamanda salk, finans, hukuk, mhendislik, pazarlama ve dier alanlarda da
ilgi artmaktadr. Buna ek olarak, retim envanteri, teslim ve yineleme srecine byk yararlar salamak zere 6
sigma disiplini, bir faturann tamamlanmas, bir kontratn yazlmas ve hava yollar, bankaclk, hastaneler,
hkmet ve dier servis organizasyonlarn ieren ilemler vb. gibi alanlara doru da yol almaktadr.

Btn bunlar:
-

malzeme kullanmnn iyiletirilmesi,

daha az iade veya hata olmas,
mteri aratrmalar iin cevap zamannn ksaltlmas,
muayene, bakm, envanter ve destek zinciri masraflarnn azaltlmas anlamna gelir.

Stratejik olarak yerine getirildiinde 6 sigma ayn zamanda:

- iletme sermayesinin daha abuk geri dnmesine yardm eder
- anapara harcamasn azaltr
- varolan kapasiteyi uygun kullanr ve yeni kapasite ihtiyacn gereksiz hale getirir
- alanlar motive eden bir evre oluturur
- morali, takm almas ve kariyer potansiyelini gelitirir.

6 sigmann mekanizmas
Ilem, tutumdaki bir giriimle balar. irketin veya organizasyonun liderlii stratejik, finansal ve
ilemsel amalarn hzlca baarlmas iin srekli geliimin artk etkili olamayaca fark edilmelidir. Giriim
geliiminin kronik zarar kesin olarak azaltmaya ihtiyac vardr (ekil 2). Dr. Juran bu kronik ziyann maliyetine
dk kalite maliyeti (Cost of Poor Quality (COPQ)) demektedir. Birok irkette bu yllk satlarn %25 i
kadardr.

[2]
Bu ziyann byk bir ksm gizlidir; nk geleneksel hesaplama sistemi onlar yeterli olarak
lmemektedir. Grlen ve hesaplanabilen, buzdann sadece tepesidir. (ekil 3)

Projeden projeye geliim yaklam, COPQ buzdann seilen blmlerini kltmek amacyla 6
sigmann uygulanmas iin kullanlr. Yntembilim 5 faz kapsar: Define, Measure, Analyse, Improve, Control
(DMAIC) = Tanmlama, lme, Analiz, Gelitirme, Denetim (Kontrol).

 Tanmlama (Define) projeyi tanmlar, deerlendiri ve seer; grevi hazrlar ve takm seer ve
balatr.
lme (Measure) problemin bykln ler, ilemi belgeler, anahtar mteri ihtiyalarn
belirler, anahtar rn karakteristiklerine ve ilem deikenlerine karar verir, muhtemel hata durumlarn ve
etkilerini belgeler; performans teoriye dker
Analiz (Analyse) veri toplamay planlar, analiz eder ve performansn hayati birka kararn onaylar
ve kurar.
Gelitirme (Improve) tasarm ve deneyleri gerekletirmek iin matematiksel neden sonu
ilikisine karar verir ve sreci iyiletirir
Denetim (Control) denetimleri tasarlar, gelitirir, nakil eder ve grntler.
Yeni rn, hizmet veya srecin tasarm ve gelitirilmesi iin baka bir yntembilim vardr: 6 sigma iin
tasarm, DMADV evrimini takip eder. DMADV, DMAICten birok ynde farkldr:
Tanmlama (Define) takm imtiyaznn geliimiyle talimatlar belirler
lme (Measure) mteri tarafndan kalitede kritik olarak grlen eitli mteri ihtiyalarn
CTQlara evirir. Tipik olarak, DMAIC, eldeki problemle ilgili olan CTQya odaklanr.
Analiz (Analyse) alternatif tasarm kavramlarn belirler ve yksek dzey tasarmdaki bir veya daha
fazla tasarm kavramn gelitirir. DMAIC bir problemin ana nedenlerini tanmlamaya odaklanr
Tasarm (Design) birleik tasarm elemanlar ile detaylandrlm bir dizayn gelitirir ve ilem
deikenleri iin kritikleri tanmlar.
Dorula (Verify) denemeyi yrtr, tm lmleri hazrlar ve kontrol mekanizmasn yerine koyar.

[3]
Asl ilem, kdemli mdrlere mahsus bir grubun, metodolojiyle ilgili iki gnlk ders almalaryla
balar ve Champions=ampiyon olurlar. Bu grup projeyi seer, tm ilemlere yn verir ve destekler.
Bir kere kriterler yerine oturunca ve birim mdrleri ve ampiyonlar belirlenince, muhtemel giriim
geliimine gre projeler seilir. Bu, stratejik ilgi, ilemsel etkinlik, mteri memnuniyeti veya honutsuzluu ile
ilgili rn ve servis kalitesi iin frsatlar deerlendirme demektir.
6 sigma proje takmlar, her i biriminin championunun liderliiyle desteklenirler. Idarenin sz
geen yelerinin aada belirtilen yollarla uygulamay, ilemin kabul edilirliini ve geliimini ilerletmesi
beklenir:
- proje seimi
- liderlik eletirileri
- proje destei
- kaynak tahsisat
- kariyer geliimi
Her proje takmnn yesi olan alanlar, once yeil kuak olarak ileme girerler. Bu
geliim emberi iinde drtten sekiz gne kadar antreman gerektirir. Bylece grafiksel analiz tekniklerinde nem
verilen destek personeli olurlar. Bu takmlar, siyah kuak denen dier alanlarn liderliinde hareket ederler.
Siyah kuaklar, 6 sigma srecinde tam eitim alm alanlardr.

Birkez seilince, siyah kuak adaylar metodoloji konusunda 5 ay ve DMAIC geliim emberiyle ilgili 4
haftalk zenli bir eitime tabi tutulurlar. Snfta geen her haftay pratik uygulamalarn yer ald 4-5 hafta taki
eder.
Dzgn olarak seildii takdirde, balang projeleri, nemli alt-seviye kazanlar retecek ve
umumiyetle btn eitim yatrmlarndan daha fazla geri dndrecektir. Her proje en azndan 100.000 dolar
kazandrmak amacndadr(kazandrmay hedeflemitir.)
- Atelyedeki (workshop) her 20 katlmc ile 2 milyon dolardan fazlasn kazanmak
beklenebilir.Sertifikasyondan (belgelendirme) sonra Siyah Kemerlilerin, 6 sigmann ROIsn daha fazla
arttracak ekilde yllk -alt proje ynetmesi beklenir. Adaylarn, Siyah Kemerliler gibi sertifikal olmalar iin
yapmas gerekenler: Szl ve yazl snavlar tamamlamak
- Organizasyonun finansal performansna nemli katkda bulunacak iki ya da daha
fazla projeyi baaryla hayata geirmek
- Her yl, llebilir sonular ispat etmek(demonstrate) iin bir veya daha fazla
projeyi ynetmek.
Siyah Kemer eitimi tamamlandnda, alanlar:
- apraz-fonksiyonlu takmlara liderlik edebilecek, onlar eitebilecek ve
gelitirebilecekler
- Projelerin balatm, planlama ve nceliklerinin ynetilmesi konusunda tavsiyede
bulunabilecek ve klavuzluk edebileceklerdir
- Takm yelerine ara ve yntemleri yayabileceklerdir
- Finansal performansn pozitif yararlar ile irketin i stratejilerini aktran
sonular baarabileceklerdir.
Dnya apnda 6 sigmayla eitilen toplam alan says imdi hundreds of thousands olmal. Samsung, GE
gibi birok irket bu alanlar iin mdriyet seviyelerinin mertebelerini ykseltmeyi planlayorlar. Sonu
olarak, bu srele elde edilen sonulardaki baarlar st ynetime, zellikle onlarn temsil edilmeyen rolleri
iin sorumluluk kabul eden CEOlara dayanr.
Ynetim sorumluluklar
Dr. Juran der ki; baar, CEOnun, temsil edilmeyen grevleri iin sorumluluklarn kabul etmesine
baldr:
Olutur ve 6 sigma ynetim kurulunda
Amalar belirle
Alm srecini ynet
Gerekli kaynaklar dzenle
Tekrar ve lm iin soromluluklar tayin et
alanlarn kabul trenlerini idare et
irketin dl sistemini yenile
Direktiflerin tekliliine kar koyabilen her irkette st dzey ynetim kuvvetli basklara galip gelir.
Cevap, bir organizasyondaki btn fonksiyonlara uyan 6 sigma gibi evrensel bir sreci bulmaktr.
6 sigma, tamamlanmas zaman alan olduka salkl ve retken bir kltrel deiimdir. Bedava deildir.
Kaynaklar ve eitim gerektirir fakat mteri memnuniyeti, kaliteli rnler ve hizmetler ve yksek derecede
rekabeti giriim, yatrmda nemli bir dnm salar. Btn alanlardaki menuniyet kazanan takm ve
bu tip bir irketin paras olmann gururundan gelir.

Baar iin yol haritas

Insanlar, irketler, endstriler, ekonomiler ve milletler liderliklerini ve rekabetle ilgili snrlarn sadece
aralarnda mutabakat olan aklc tutumlarla ve yeni, satabilir rnler ve hizmetler retmek iin daha etkili yollara

sahipseler srdrrler. Sonunda insan, dk maliyette yksek seviyede inanlmaz kaliteyi baarabilmeye dayal
bir disiplin yaratmann teknolojik gelimesinin avantajn elde ediyor.
6 sigma baarya giden bir yol haritasndan daha fazlasdr. Rotas karl bymedir. 6 sigma, irketlere
prodktivite kazanlaryla, yaral klnan malla, snrlarn genilemesiyle ve yksek gelir artyla rekabeti
olarak kalmalarnda yardm eder. Devam eden bir strateji; kazanm, rn yenilii, kalite dzeylerinin bakm,
piyasaya nfus etme, daha yksek gelir ve ykselmi kazanlarda olduu gibi genileme yoluyla bymek iin
bu kazanmlar kullanmaktr. [1]
Kaynaka:
1. www.juran.com/research/articles/ Productivity%20DigestChua.pdf
2. www.juran.com/research/articles/ EQ8.3_juran%201MK%20071701.pdf
3. http://www.engineering.ucsb.edu/~woodford/
Alt Sigma ve Toplam Kalite Ynetimi
Gnde yaklak 1000 uan indii byk bir hava alannda her yl bir uan inite kazaya uramas
kabul edilebilir bir risk midir? Ya, her gn be uan inite kazaya uramas?
Gnde 50 ameliyatn yapld bir hastane de on alt ylda sadece bir kez ameliyatta hastann iinde
yabanc madde unutulmas kabul edilebilir mi? Ya, her gnde bir ayn hatann yaplmas?
Annelerin yana gelene kadar ocuklarn gnde ortalama beer kez kucana ald varsaymyla,
er ocuklu 100 ailenin yaad bir mahallede, yana gelene kadar sadece be ocuun annesinin
kucandan yere dmesi kabul edilebilir mi? Ya, her ocuun her ay bir kez annesinin kucandan yere
dmesi?
Bu rnekte ortak nokta, ilk belirtilen alternatifin alt sigma, ikinci alternatifin ise drt sigma
seviyesindeki kalite dzeyini ifade etmesidir.
irketlerimizdeki birok faaliyette gerekleen hata oranlar drt sigma seviyesinin ok stndedir.
Gnmzde popleritesi artmaya balayan ve srelerin standart sapma oranlarn alt sigma seviyesine
getirmeye alan tekniklerle, toplam kalite ynetimi arasnda ne gibi bir iliki vardr?
Toplam kalite ynetimi mkemmellii, yani "sfr hata" dzeyinde bir ideali hedefleyen bir ynetim
felsefesidir. Bu hedefin ulalamazl, toplam kalite ynetiminin srekli gelimeyi salayan sonsuz bir
yolculuk olmasnn nedenidir.
Alt sigma ise, toplam kalite ynetiminin nemli odak noktalarndan biri olan srelerin kalitesinin
lm ve iyiletirilmesinde, kullanlabilen bir yntem, bir metodolojidir. Hedefi hata oranlarnn milyonda 3.4
seviyesine drmektir.
1985 ylnda Motorola tarafndan uygulanmaya balayan alt sigma, bugn ABB, Texas Instruments,
General Electric, Whirlpool, Boeing, Sony, Allied Signal gibi uluslararas kurulular tarafndan yaygn olarak
kullanlmaktadr.
statistiksel bir lm teknii olan alt sigma, rnlerin, hizmetlerin ve srelerin ne kadar iyi olduu
hakknda saysal bir gstergedir. Srecin sfr hatal konumdan ne kadar saptn gsterir. Bir srecin alt sigma
kalite dzeyinde olmas demek, elde edilen rn veya hizmette 1 milyonda 3.4 adet hataya rastlanmas demektir.
Temel ama sreteki deiimlerin kaynan izleyip, ortadan kaldrarak kalite seviyesini alt sigma
dzeyine karmaktr.
Alt sigma dzeyindeki firmalar snflarnn en iyisi olarak kabul edilmektedir. Bugn firmalarn ou
3 veya 4 sigma dzeyindedir. Bu srelerdeki hata oranlarnn milyonda 6210 ile 66800 arasnda olduunu
gsterir. Bu firmalarda hurda ve tamirlerden kaynaklanan baarszlk maliyetleri satlarn %10-15'i
dzeyindedir. Alt sigma irketlerinde bu oran sfra yakndr. irketlerin ortalama %10 karllkla altn
dnrsek, 3-4 sigma dzeyindeki irketlerin alt sigma irketleri karsnda ayakta kalma ans olduka azdr.
Alt sigmann tm srelerde bir lm yntemi olarak ele alnmas, etkin ve youn bir eitimle tm
alanlarn bu yntemi planl ve sistemli bir ekilde uygulamas, alt sigmay bir ynetim arac haline
getirmektedir.
Alt sigma, toplam kalite ynetiminin nemli aralarndan biri olan "kyaslama" kavramna etkinlik
kazandrmaktadr. nk, kuruluun kalite dzeyinin dier kurulularla karlatrlmasnn somut verilere ve
gstergelere dayandrlmasn salamaktadr.
Alt sigma aralar, toplam kalite ynetiminin temel kavramlar olan sre ynetiminine, srekli
iyiletirmeye, takm almasna metodolojik bir yaklam, bir zm nerisi getirmektedir.
Alt sigmann getirdii metodolojik yaklam toplam kalite ynetimindeki nemli kriterlerden stratejik
hedefler belirlemede, kilit srelerin belirlenmesinde, sre iyiletirmelerde kullanlabilir. Yine alt sigmann
getirdii hiyerarik yap, yneticilerin srekli iyiletirme faaliyetlerine katlm, alanlarn katlm,
performansn somut kriterlere gre deerlendirilmesi konularnda etkin bir yaklam sunmaktadr.

Ancak, alt sigma seviyesindeki hata oranlarn hedefleyen bir irketin, ynetim kalitesi asndan
nemli aamalar gemi olmas gereklidir. Yaplan almann adn alt sigma koymak, sonularn alt sigma
seviyesinde olamasn garanti etmez.
Alt sigma yaklam, ynetim kalitesi asndan belli seviyelere ulaan irketlerde tepe ynetim
tarafndan balatlmaldr.
rnein, GE'de alt sigma uygulamas 1995 ylnda Jack Welch tarafndan balatlm, bizzat kendisi
tarafndan irketin strateji ve hedeflerine entegre edilmitir. 1997 ylnda alt sigma konusundaki eitimlere 400
milyon dolar harcanm, karlnda (alt sigma projeleri sonucu) 600 milyon dolar getiri elde edilmitir. GE'nin
bu ie balad 1995 ylnda 3 sigma olan kalite dzeyi, 22 ayda 3.5 sigma seviyesine kmtr. GE'nin
bugnk dzeyi 5.6 sigmadr.
GE'de 1998 ylndan itibaren alanlarn performans deerlendirmesi de alt sigma uygulamalarna
balanmtr. Alt sigma eitimi almam bir alan, kdemi veya yeterlilikleri ne olursa olsun herhangi kdem
art veya ynetim kademesine ykseltilme gibi deerlendirmelere tabi tutulmamaktadr. Bunun yannda
yneticilere verilen yllk primlerin %40' alt sigma konusundaki baarlarna balanmtr.
Alt sigma ile elde edilen baarlar GE ile snrl deildir. Alt sigmay 1980 ylndan beri uygulayan
Motorola'nn 19 ylda elde ettii getiri 11 milyar dolar civarndadr. Motorola dnya apnda verimliliini 3
katna karmtr. Alt sigmaya 1991 ylnda balayan 14 milyar dolar ciroya sahip Allied Signal Inc.'nn 8
ylda elde ettii getiri 800 milyon dolar amtr. Bu miktar toplam cironun %6's civarndadr.
zet olarak, alt sigma yaklam,toplam kalite ynetimine alternatif deil, toplam kalite felsefesinin
ileri seviyede uygulanmasna yardmc olacak bir aratr.
Toplam kalite anlayn alt sigma seviyesinde uygulayabilen irketlerin rekabet gc, yaznn banda
belirtilen rneklerdeki farkllklar kadar, arpc bir farkllk gstermektedir.
Vizyoner Almlar Toplam Kalite Ynetimi ve Alt Sigma Bulumas
Sigma, Yunan alfabesindeki bir harfin addr. Byk harf sigma genellikle toplam simgesi olarak ()
nldr. Kk harf olarak da (s) zellikle istatistikte ve istatistiksel sre kontrolunda ok nemli bir lt
olan, standart sapmann simgesidir.
Standart sapma istatistiksel olarak bir dalma, yaylma, sapma, farkllama(heterogenlik) ltdr.
Belirli koullarda oluan deerler arasndaki farkllama ne kadar bykse, standart sapmas da o denli byk bir
deer olarak hesaplanm olur. Tersine benzeiklik(homogenlik) dzeyi arttka, yani farkllklar azaldka,
bunlarn ls olan standart sapma da klr. ok ileri ve iddal bir hedef, sfr sapmal(sapmasz) sistemlere,
srelere sahip olabilmektir. Bu zlemin kalite dnyasndaki karl sfr kusur ve sfr tolerans
kavramlardr. Yani retim sistemimiz ve dolasyla srelerimiz hedef deerlere uygun olarak ayarlanabilecek
ve rnlerimiz de hep sapmasz olarak bu deerlere sahip olacak.
Kusurlu orannn sfr olmasn gvenceye alacak ya da retimi sfr toleransla gerekletirecek sistem
oluturmak ok yksek bir hedeftir. Bunu biraz gereki olarak seelim dersek, nce u sorular yantlamamz
gerekir:

Kullandmz teknoloji ne kadar sapmayla almaya uygundur?

Uymak zorunda olduumuz ulusal ya da uluslararas standartlara gre zorunlu toleranslar en az ne

kadardr?

Kullandm girdiler ne denli sapmasz olabilecektir ?

Uyguladm yntemler ne denli sapmaldr?

alanlarn bilgi, deneyim, beceri, motivasyon dzeyi ne denli sapmaszla uygundur?

Ynetim sistemimiz katlmcl, bireysel gelimeyi ne lde salayabilmektedir ?

yiletirme-gelitirme- aratrma kltr ne lde gelimitir ve kusursuzluk / sapmaszlk araynda

katks ne olacaktr ?

Gelien ve deien bilgi kaynaklar ile ne denli buluabiliyoruz ve bunun gelimemize katksn ne lde
gvenceye alabiliyoruz ?.

Bakalarndan, daha iyi olanlardan ne denli renebiliyoruz ?

Yukardaki sorularn olumlu sonu verecek ekilde yantlanmasn gvenceye alacak sistemin toplam
kalite ynetimi olacan tartmak bile yersiz ve gereksizdir.
Bu sorulara, kendi gereklerimize uygun olarak vereceimiz yantlar sonunda standart sapmamzn
(sigmamzn) ne kadar byk olabileceini, dolaysyla ne oranda kusurluya raz olmamz gerekeceini
belirleyebileceiz.
Benzer ekilde 4.5-Sigma ya da 5-Sigma olanaklar da gndeme gelebilecektir.
Sonu olarak vurgulamak zorundayz ki,
1. Kusurlu orann milyonda 3.4 dzeyine drmenin sihirli forml

6-Sigma deil, iletme koullarnn, 6-Sigmay uygulayabilecek bir standart sapma dzeyine gelebilmi
olmasdr.
2. Standart sapmas (sigma) yeterli dzeyde kk olmayan iletmelerde
6-Sigma yaklamnn anlaml olarak uygulanamayaca aktr. Uygulamanzn adn 6-sigma koyabilirsiniz,
ama aldnz sonular buna uygun olamayacaktr.
3.Alt sigma uygulanabilecek iletme koullarn oluturmann, gvenilirlii kantlanm, yolu Toplam
Kalite Ynetimidir.
4. Toplam Kalite ynetimi ara ve yaklamlarn, yeni olduunu sandmz yntemlerin iine
yerletirerek, toplam kalite ynetimine seenek retme arayn artk terk etmeliyiz. Yakn gemite de
Reengineering, Taguchi yntemi gibi aralar neredeyse toplam kalite ynetimine seenek olarak sunulmaya
alld.
5. letme baars iin nemli olan, iyilemeyi /gelimeyi srekli hale getirebilmektir. Dolaysyla, bu
amaca hizmet edecek yeni aralar toplam kalite ynetimi ile buluturmalyz. Bu balamda, Alt sigma
yaklam da bir Toplam Kalite Ynetimi arac olarak benimsenmelidir. Toplam kalite ynetimi ile koullar
uygun hale getirilmi iletmelerde 6-Sigma uygulanmas zaten kanlmaz ekilde gndeme gelecektir ve
gelmelidir.
Tasarm Srecinde Alt Sigma Alt Sigma Metodunun Toplam Kalite Ynetimi ve Tasarm
Srelerindeki Yeri
Sigma seviyesi, proseslerin yeterlilii ifade eden bir lttr. Proseslerin sigma seviyelerinin artmas
demek, deikenliin azalmas ve hata oranlarnda parabolik iyiletirmeler anlamna gelmektedir.
Artk globalleen dnya ekonomisinde mteriler, tedarikilerinden ok daha yksek kalite seviyesi
beklemektedir. % 99 yeterli bir proses 3.8 sigma anlamna gelmektedir. rnein elektrik enerjisi retilen bir
tesisde, proseslerin %99 iyi olmas demek, bir ay iinde 7,2 saat elektrik kesintisi olabileceini ifade etmektedir.
Alt sigma pro-seslerinde ise bu sre sadece 8,8 saniye dolaylarndadr.
Kurumlarn sigma seviyeleri ile kalite maliyetleri arasnda kuvvetli bir iliki bulunmaktadr.
ki sigma seviyesindeki kurulularda toplam haslatn ortalamada %35'i kalitesizlik maliyeti olarak boa
harcanmaktadr. sigma seviyesinde kaynak sraf oran %25 dolaylarna derken, Alt Sigma seviyesinde
%10'un altna inmektedir. Her sigma seviyesi arttrmak demek, iletme karllnda %10-5 art anlamna
gelmektedir.
Alt Sigma Metodolojisinde de ama, srelerimizde sfr hata oranlarna yani mkemmellik modeline
ulamaktr. Bu dorultuda Alt Sigma metodu kesinlikle TKY'ne alternatif bir model deil, aksine TKY'ni
btnlyen bir metodolojidir. Alt Sigma metodolojisi, mkemmellik modeli iin, neler yapmamz gerektiinden
ok, nasl yapabileceimizin yntemlerini tariflemekte, bu amala veri bilimi (istatistik) teknikleri, kolay ve
uygulanabilir aralar olarak sre iyiletirmelerinde kullanmaktadr.
Alt Sigma metodolojisinin temel admlar;
lm ve Tanmlama Aamas - Mevcut sre doru llyor mu? llyorsa yeterlilii
nedir?
Analiz Aamas - Hatalar nerede ve ne zaman oluur?
yiletirme Aamas - Sre yeterlilii nasl Alt Sigma olabilir? nemli az etmenler nelerdir?
Kontrol Aamas - Kazancn srekli olmas iin nasl bir kontrol salanmaldr?
Herhangi bir eyi iyiletirmek iin, nce lebiliyor olmanz gerekir. lemediiniz hi bir sorununuzu
iyiletiremezsiniz. Oysaki, lmeden, analiz etmeden yapacamz iyiletirmeler, problemlerin kk nedenini
giderici iyiletirmeden ok, yangn sndrme davranlardr. Yangn sndrldkten bir mddet sonra ayn
problem, ok daha rahatsz edici boyutlarda yeniden ortaya kabilmektedir.
Deikenlik
Alt Sigmann en nemli kavramlarndan biri deikenliktir. nk deikenlikler rn veya
proseslerimizde hata olumasna neden olmaktadr. Buna karn maalesef deikenliin olmad bir proses
dnlemez. Her proseste deikenlik vardr, nemli olan ise deikenin nitelii ve bykldr.
Proseslerimizin yeterliliini ifade etmek iin sadece proses ortalamalarn deil, ortalama ve deikenlii birlikte
kullanmamz gereklidir.
Bir tasarmc, mteri beklentisi dorultusunda tasarm llerini belirtmektedir. Fakat proseslerde
deikenlik olacan dnerek, deikenlikleri snrlandrmak amac ile tasarm lsne alt ve st limitler
belirlemektedir. Hatalar ise bu alt ve st limitlerin dnda kalan retimler ile olumaktadr. Amacmz
deikenlikleri kk, ortalamalar ise hedefte olan prosesleri gelitirebilmektir. Fakat deikenlikleri azaltmak
hi de kolay deildir.
Son rnmzde oluan deikenlikler hatal rnlere neden olmaktadr. Amacmz ise son rndeki
hataya neden olan deikenlikleri azaltmaktr. Bu amala son rnmze hi bir ey yapamayacamz iin,

prosesimizin nemli girdileri ile oynayarak, son rndeki deikenliimizi azaltmaya alrz. Girdi
deikenliklerimizi klterek kt rnmzdeki hatalar yok etmeyi hedefleriz. Bu nemli az girdileri doru
belirlememiz halinde, kt deikenliimizi girdilerimiz cinsinden ifade eden bir matematiksel model
oluturabiliriz. Bu model her zaman iin %100 doru bir denklem olmamasna karn, istatistik sayesinde elde
edilen, iimizi daha iyi yapmamz temin edecek faydal bir denklem olacaktr. Hatalar azaltmak iin
retimcilerden beklediimiz ey, bu model dorultusunda deikenlikleri azaltmaktr.
Tasarm ve Alt Sigma
Kurulularn baars, rettikleri rn ve hizmetlerin, zamannda, en dk maliyetle ve fonksiyonunu
yerine getirme yeterlilii ile dorudan balantldr. rn maliyetinin %75'i tasarm aamasnda
belirlenmektedir. Dolaysyla tasarmda yapacamz iyiletirmeler rakiplerinize kar nemli stnlkler
salayacaktr. Alt Sigma metodundu baar ile uygulayan firmalarn en nemli kazanlar 'Design For Six
Sigma' (Tasarm Srelerinde Alt Sigma) uygulamalarndan elde edilmektedir.
a) Tasarm Toleranslar : Tasarmclar nominal tasarm llerine retim srelerinde oluabilecek
deikenlikleri snrlandrmak amac ile toleranslar belirlemektedir. Genellikle bir tasarmc olabilecek en kt
durumu dikkate alarak, kendilerini gvenceye alacak minimum toleranslar kullanmaktadr. Oysaki dar tolerans
demek, yksek rn maliyetidir. yi bir tasarmc, tasarm toleranslarn belirlerken, gerekten mteri
beklentilerini iyi analiz ederek, bu dorultuda deikenlikleri snrlandrmaldr. Mterinin nemsemedii
llere dar toleranslar belirlemek yerine, gerekten nemli llerde dk deikenlik talep etmelidir. Oysaki
retim srelerinde tasarmda belirlenen bu dar toleranslar dahilinde retim yapabilmek iin oluan hurdalar,
yeni yatrmlar ve kontrolleri dnecek olursanz maliyetlerin ve kaynak israflarnn boyutlarn doru tahmin
edebilirsiniz.
b) rn Karmakl : retimin proseslerinde rn retimi iin kullanlan para adetleri ve ara proses
saylar retimin karmakln belirlemektedir. Eer rn karmaklnz ne kadar az ise o kadar az hata yapma
olaslnz bulunmaktadr. Dolays ile tasarmclar, yeni bir rn tasarlarken, mevcut durumdaki rnden daha
az sayda para ve prosesle tasarmlarn yapmaldr. Bu durumda retimin mevcut deikenlikleri ile
uramadan, Toplam Sre Verimliliinde nemli artlar elde edilecektir.
Alt Sigma metodolojisi, iimizi daha iyi yapabilmemiz iin neler yapmamz gerektiinden ok, nasl
yapabileceimizin yntemlerini tariflemektedir. Bu amala veri bilimi (istatistik) teknikleri, kolay ve
uygulanabilir aralar olarak bizlere sunulmaktadr. Bir eyi iyiletirebilmek iin lebiliyor olmamz gerekir,
lemediimiz bir sreci iyiletiremeyiz. lme sonucu elde ettiimiz kymetli datalar, anlaml bilgiler haline
dntrebilmemiz iin istatistiksel aralar kullanmalyz. Bu sayede ktlarmz nemli proses girdileri ile
ifade edebiliriz. ktmz en iyi duruma getirmek iin ise, Deney Tasarm ile girdilerimizin optimizasyonunu
yapmalyz.
Alt Sigma Nerede? Trkiye Alt Sigma'nn Neresinde?
Alt sigma, gnlk dilde u kavramlar anlatmak iin kullanlabiliyor:
Deikenliin istatistiksel ls
Hata seviyesi ls
Kalite Teknikleri seti
Bir ynetim metodolojisinin ad
1990'larn ortasndan itibaren sonuncu anlamda kullanlmasyla -daha dorusu bu ekilde formle
edilmesiyle- dikkat ekti. ncelikle ABD'deki Allied Signal, Motorola, GE'de kullanld; Welch ile poplerlik
kazand. Daha sonra bu irketlerle ibirlii yapan baz uzakdou irketleri bu metodolojiyle byk gelimeler
saladlar, salamaya devam ediyorlar. Bizim de bu "sonuncu" anlamyla ilgilenmemiz daha yerinde olacaktr.
Alt Sigma Toplam Kalitenin Neresinde?
Alt Sigma' y Toplam Kalite Ynetiminde, mteri odakl bir yaklamla belirlenen i hedeflerine en
etkin ekilde ulamay olanakl klan bir ynetim metodolojisi olarak yorumlamak doru olur. Ynetim
metodolojisi derken, buna mteri odakl olarak SMART hedefler belirleme, hedefleri sahiplendirerek yayma,
hedefleri gerekletirmek iin projeler oluturma, projeleri ynetme, projelerin ve yelerinin performanslarn
izleme ve deerlendirme, sonulara gre proje ynetenleri (karakuak veya uzman karakuaklar) dllendirme
veya uyarma. gibi birok bileeni olan bir sistemi kastediyorum.
Alt Sigma bu ekliyle, TKY'nin yllardr daha "yumuak" sylemlerde ve "felsefi" kald (ne ise
yaryor ki tipindeki) eletirilere kar olumlu ve somut bir k olmutur. Ama, dikkat edilirse, kimi
danmanlarn satmaya altklar gibi, TKY=Alt Sigma deildir. Venn diyagram izseydik, Alt Sigma' yi
TKY' nin bir alt kmesi olarak gsterebilirdik.

Bu program srekli klan, eitimleri yapan, proje liderlerini ve yelerini yetitiren kiilerin de belli yeterliliklere
ulamalaryla edindikleri mertebeler bu "kuaklar" ile anlatlyor. Bunun uluslararas kabul grm bir standard
yok; ama ana hatlar birbirine benzeyen, baz ayrntlarda farkllaan bir yetitirme program ile bu mertebe ve
unvanlar belli kurulular veya irketler verebiliyor. ASQ gibi kendini ok ciddi sistematikle kantlam yerler ise
uluslararas geerlilii ve tannrl daha kolayca salanan belgeler sunmakta.
(ISO 9001 ve 14001 belgesi veren yerlerin bile belge veri kriterleri (ya da yourt yiyileri) farkl
Oysa, bu belge veren kurulular ayrca "akredite" olmaktalar; yani kendilerini de belli standartlara gre
denetleyen, izleyen bamsz kurulular var. Alt Sigma Uzman Karakuak, karakuak, yeil kuak (baz firmalar
sar kuak da ekliyor) yetitirme programlarnda byle bir akreditasyon - belgelendirme sistemi yok).
Yetimi insan gc bu progamlarn nemli bir bileeni. Ama daha nemlisi ve zor olan, "ynetim
modelinin" bu dzene uydurulmas. Ve bunu halletmek iin eitim gerekli ama yeterli deil. Bu konuda eitimli
kuaklarn ilerin bana gelmesi gerekiyor. "lerin bana gelme" ile irketlerdeki pozisyonlarn yansra devlet
ynetimini de kastediyorum.
Baarl irketler, kendi eitim ve belgelendirme sistemlerini oluturmak durumundalar. nk;
Baarnn "sreklilii" ve olgunun "kurum kltr" haline dnmesi
Eitimlerin kuruluun "gerek" rnekleriyle desteklenmesi
Eitimlerin yansra; karakuak ve uzman karakuak olabilmek iin, kurulu iinde nemli
byklkte ve belirli sayda (2-4) proje tamamlanmas
iin bu sistem olumak zorunda. D destek ve danmanlk ise programn temellerini atmak ve sistemi kurmak
iin alnmaldr. selleemeyen bir program, alt sigmann kuruluta bir kalite teknikleri seti olarak
alglanmasn, daha zararls "biz zaten bunu biliyorduk" , "zaten uyguluyoruz" gibi szlerle abalarn
rselenmesini getirecektir.
Alt Sigma QFD ilikisi
Alt Sigma, kritik kalite parametrelerini (CTQ: critical to quality) mteri iin en kritik olanlar diye
tanmlar. "Hata" da Alt Sigma dilinde "mteri isteklerinin karlanamad durum" dur. Bu nedenle, mterinin
kim olduu, neler bekleyebilecei ve neler istedii en batan belirlenirse, i hem daha ksa srede hem de en
tatmin edici ekilde sonulanacaktr. Bu da rn/hizmet ve onu salayacak srelerin mteri odakl olarak
tasarlanmasn gerektirir. QFD (quality function deployment), bu nedenle alt sigma programlaryla el ele gitmesi
gereken bir metodolojidir.
Trkiyede irketler neler yapyor?
Trkiyede ilk uygulamalardan birisi TEI'de (Tusas Uak Motoru fab. - GE tedarikisi) yaplmt.
Orada yetimi karakuak arkadalar vard. 1999'da Arelik'te retim ile ilgili srelerde balad. Bu yl Borusan
Holding ve irketlerinden Borelik bu program uygulamaya balad. 2002 ylnda Arelik'te Alt Sigma'y
retim-d srelere de yayma politikas var. QFD'yi Alt Sigma'ya entegre etme abalar sryor.
Trkiyede Alt Sigma'y uygulayan firmalardan bazlar:
Arelik, imta (S.P.A.C. Mterisi), Teba (S.P.A.C. Mterisi), BOS (S.P.A.C. Mterisi), EGO
(S.P.A.C. Mterisi), Vitra (S.P.A.C. Mterisi), TEI, Sasa, Borusan, Ford Otosan, BSH Profilo
Dnyada Alt Sigma'y uygulayan firmalardan bazlar:
GE, Motorola, Ford, GM, Dow Chemical, Texas Instruments, Citibank, American Express, Boeing,
SeaGate, Xerox, 3M, Johnson & Johnson, Pfizer, Whirlpool, Sun Microsystems, Silicon Graphics, Quantum,
Sears, Pirelli, TRW, Cisco Systems, Lockheed Martin, Honeywell, Westinghouse, JPMorgan Chase, NCR,
Starwoods Hotels, Bombardier, NBC, VT Aerospace, Continental, Lucas Aerospace, Zurich Financial, Fiat, Ford
Motor, Whirlpool, Nokia, Volvo, ABB, Siemens, Dupont, Jaguar, Shell, Agfa, Marconi, Arelik, imta, Teba,
BOS, EGO, Vitra, TEI, Sasa, Borusan, Ford Otosan, BSH Profilo, Kodak, Sony, LG, Hyundai, Hitachi,
Sumitomo, NEC, Ericsson, Samsung, Toshiba, Honda
Trkiye Alt Sigma' nin neresinde?
Alt Sigma'y proje baznda uygularkenki temel admlar: Tanmla - l - Analiz et - Gelitir - Kontrol et
(kontrol altna al)
lke ynetim sistemi ve firma ynetim sistemlerinin ne denli birbirlerini etkilediklerini de yakndan
hem dnyadaki hem Trkiye'deki rnekleriyle biliyoruz. O nedenle, Alt Sigma ve benzeri yaklamlarn
kesinlikle her kesimde uygulanmasna ihtiya var. Bu gelimeleri ve iyilemeleri ivmelendirecektir. Firma
dzeyinde, alt sigma dzeyi ile verimsizlii "kalitesizlik maliyetleri" cinsinden karlatran almalardan birisi
unlar sylyor:
3 Sigma Kalitesizlik maliyeti Cironun %25' i kadar

10

4 Sigma Kalitesizlik maliyeti Cironun %15' i

5 Sigma Kalitesizlik maliyeti Cironun %10' u
6 Sigma Kalitesizlik maliyeti Cironun %5.0' i
7 Sigma Kalitesizlik maliyeti Cironun %2.5' u
"Kalitesizlik maliyetini" basite "doru ileri doru yapmamann toplam maliyeti" ya da pe giden
para diye dnebilirsiniz. Yukardaki rnei Trkiyenin ulusal geliri zerinden ya da fert bana den milli
gelir zerinden dnsek. lkemizin sistemlerin genelde 3 Sigma seviyesinin ok ok altlarnda altn
sylemek herhalde kehanet deildir. Yani ok basite, Trkiyenin ek hi bir yatrm yapmadan, alt sigma gibi
yaklamlar (EM zmleri) kullanarak srelerindeki verimsizlikleri ve hata kaynaklarn yok ederek, gelirini
tahminen %75-100 artrmas mmkndr.
GE'de Alt Sigma
Motorola, Texas Instruments, Allied Signal'dan sonra GE 1995te 6sigma prosesini balatt hedef kalite
seviyesini ykselterek mteri tatminini ve verimlilii arttrmakt.
Balangta Motorola ve Texas Ins.'la 6 sigma konusundaki deneyimleri paylald. Tm tepe
yneticilere 2 gnlk bilgilendirme (awarness) eitimleri verildi. Tm birimlerine 6 s tantc dkman ve filmler
gnderilerek alanlarn temel bilgilendirilmeleri saland. Bunlara paralel olarak farkl merkezlerde 2 er
haftalk Green Belt eitimleri balatld.
6 sigmaya organizasyon kuruldu Green Belt eitimine ilave olarak 2 haftalk eitimlerle Black Belt ve
Master Black Belt ler yetitirildi bunlar fulltime 6 s projelerinde grevlendirildiler. Belgelendirme GE
ierisinde yapld Green Belt veya Black Belt projelerini tamamlayanlar sertifika aldlar.
2000 yllarna gelindiinde alanlarn tamam Green Belt eitimlerini tamamlamlard. Performans
deerlendirilmelerinde 6 s'ya yaplan katk temel kriter olmutu.
Bunun yannda ana tedarikiler de bu eitimlere dahil edildiler ve ortak projelere katldlar.
6 sigmann GE'ye salad temel faydalar; zellikle retime ynelik projelerle yksek verimlilik art,
mteriye ynelik, ticari faaliyetlerde faturalama, ykleme vs. oluan hatalarn azaltlmas, tm organizasyonu
hareketlendirerek, ortak hedefe yneltme, alanlarn motivasyonunu ykseltme.
Bu konuda nderlik eden firmalarnn Trkiye'de retimlerinin olmamas. 6 sigmann Trkiye'de yeteri
kadar gndeme gelmemesinin ana nedeni.
Bir firmann 6 sigma konusunda alma balatabilmesi iin en bata st ynetimin ii sahiplenmesi ve
atelemesi gerekiyor. Bunun yannda yksek eitim btesi ayrlmas ve uygun eleman profili olmas art .
Alt Sigma
Alt Sigma, 1970lerde almalar balam ve 1980lerde Motorola firmas tarafndan yaynlanm
Sramal yiletirme Stratejisidir. Alt Sigma, temel sre bilgilerinin ilenmesiyle hatalar yok etmeyi
amalayan bir i yapma filozofisidir. Girdiler ve ktlar arasndaki balantlar yardmyla, sreleri inceleyerek,
gerekli iyiletirme noktalarn tespit etmemize yarayan, zellikle Amerikada ok yaygn olarak kullanlan,
faydalar grldke dnyann dier yerlerine de hzla yaylan bir metodolojidir.
Alt Sigma Metodu ile alanlarn i yapma memnuniyeti yksek olacaktr. Gerek teknik, gerekse
bilimsel analiz aralarn kullanabilme yetenekleri artarken, alanlar, sahip olduklar srelerin
iyiletirilmesinde katma deer yaratacak projeleri kolaylkla tamamlayabileceklerdir. Bylece kaliteli insan
kaynana harcadnz maliyetler ok ksa bir sre ierisinde kat kat fazlasyla iletme kar olarak geri dnecek
ve bu karllk somut olarak izlenebilecektir.
Kelime anlam olarak sigma, mteri beklentilerini karlayacak mkemmellikten srecimizin ne kadar
uzakta olduunu gsteren istatistiksel bir terimdir. Bu dorultuda Alt Sigma bir milyon rn retiminde, geri
planda sadece milyonda 3,4 adet toplam hata olasln ifade etmektedir. Alt Sigma Operasyonel Mkemmellik
Modeli, mteri beklentileri dorultusunda, kalite ve maliyet kriterlerini birletirerek, iyiletirme faaliyetlerinin
nceliklendirilmesini salar. Dnyada birok irket, Alt Sigma yntemlerini uygulayarak ok ksa srelerde
inanlmaz sonular elde etmitir. Etkin bir ekilde Alt Sigma Stratejisini kullanarak byk kazanlar salayan
baz firmalarn sonular yanda gsterilmitir:

11

irket Kazanlar (US $)

Motorola
ABB
TI
AlliedSignal
GE
Nokia
Siebe PLC
Sony

2.6 yl
1 yl
1.8 yl
2 yl
4 yl
2 yl
9 ay
1 yl

2.2 Milyar
900 Milyon
600 Milyon
1.2 Milyar
2.2 Milyar
300 Milyon
100 Milyon
100 Milyon

Bir firmann performans srelerindeki Sigma dzeyi ile llr. Geleneksel firmalar 3 ila 4 sigma
dzeyini yeterli olarak almaktadrlar. Fakat aadaki tablolar incelendiinde gerek hayatta bu dzeylerin nelere
mal olaca grlmektedir.

Hata Oranlarnn Gerek Hayata yansmas:

RNEK

% 99 yi ( 3.8 Sigma)

10.000 alanda kayp iilik saati

100 adam-gn

% 99.999966
( 6 Sigma)
49 dakika

Bir gnde kirli su ime zaman

14.4 dakika

0.3 saniye

Aylk elektrik kesintisi

7.2 saat

8.8 saniye

6 saatlik uuta ciddi hava boluu tehlikesi

3.6 dakika

0.1 saniye

1,000,000 $ Yatrmdaki kayp

10,000 $

3.4 $

Baz durumlarda mteriler daha yksek kalite seviyesi isterler Kelime anlam olarak sigma, mteri
beklentilerini karlayacak mkemmellikten srecimizin ne kadar uzakta olduunu gsteren istatistiksel bir
terimdir. Bu dorultuda Alt Sigma bir milyon rn retiminde, geri planda sadece milyonda 3,4 adet toplam
hata olasln ifade etmektedir. Alt Sigma Operasyonel Mkemmellik Modeli, mteri beklentileri
dorultusunda, kalite ve maliyet kriterlerini birletirerek, iyiletirme faaliyetlerinin nceliklendirilmesini salar.
Alt Sigma uygulayan irketlerde verimsizlik yaratan ve sigma seviyesinin dmesini salayan
problemler projeleri tetiklemektedir. Bu projeler de karakuaklar nderliindeki takmlar tarafndan hedeflerine
ulatrlmaktadr. Hedefine ulaan projeler arttka iletmenin toplam verimsizlikleri azalmakta, dolaysyla
sigma seviyeleri artmaktadr.Kurumlarn sigma seviyeleri ile kalite maliyetleri arasnda kuvvetli bir iliki
bulunmaktadr.

12

Kalitesizlik Maliyeti
Satlarn 30-40%
Satlarn 20-30%
Satlarn 15-20%
Satlarn 10-15%
Satlarn <10%

PPM
308.537
66.807
6210
233
3.4

Sigma
2
3
4
5
6

Her sigma derecesi atlamak demek, irket karllnda %5-10'luk net kar art anlamna gelmektedir.
Alt Sigma metodunu uygulamaya balamanz halinde, karllnzn hzla arttn greceksiniz.

Sigma seviyelerini ykseltmek iin ok ciddi sramal iyiletirmeler gerekmektedir. Sigma seviyesini
2'den 3'e karmak belki daha basit aralarla mmknken, daha yksek sigma seviyelerine ulamak iin daha
ciddi aralarn belirli bir sistematik dahilinde kullanlmas gerekmektedir.Alt Sigma stratejisi retim, tasarm,
sat, pazarlama, servis gibi tm i alanlarnda kolaylkla uygulanabilir. Alt Sigma alanlar tarafndan iyi bir
ekilde uygulandnda;
rn maliyeti %10-25 indirilir,
retim maliyetleri % 10-40% drlr,
retim ve rn kalitesi artar,
Mteri beklentileri daha iyi belirlenir,
Pazar pay arttrlr,
Datm ve Kalite performans arttrlr,
Daha gl ve salam tasarmlar yaplr,
Tm srelerde kayplar en aza indirilir,
Kompleks tasarmlar basit hale dntrlr

13

Alt Sigma Savalar

Yeil kuakllar : Kara kuakllarn projelerinde, irketteki dier ilerini yaparken yar zamanl olarak
alrlar. Kara kuak projesi biter bitmez, ekip yelerinden dzenli ilerinin bir paras olarak 6 sigma aralarn
kullanmay srdrmeleri beklenir.
Kara kuakllar : Ekiplere nclk eden ve 6 sigma aralarn ok iyi bilen, sonular ampiyonlara raporlayan
tam zamanl kalite yneticileridir. Bu ekip liderleri mteri tatminini ya da verimlilik artn etkileyen kilit
sreleri lme, zmleme, gelitirme ve kontrol etmeden sorumludur.
Usta kara kuakllar : Tam zamanl retmenlerdir. Kara kuakllar gzden geirerek onlara rehberlik
ederler. retmek ve rehberlik etmek iin zel bir eitime tabi tutulurlar.
ampiyonlar : Projeleri saptayan kdemli yneticilerdir. Bu kdemli ynetim liderleri 6 sigma almalarnn
baarsndan sorumludur. Projeleri onaylar, onlara kaynak salar ve aksaklklar zmlerler. ampiyonlar kalite
programnda tam zamanl almak zorunda deillerdir fakat programn baars iin yeterli zaman ayrmalar
gerekmektedir.
Kuakllar 6 sigmann karmak istatistik eitiminden gemi yneticilerdir. letme srelerinde
kalite gelitirmeye 6 sigma yaklam, proje ekiplerinin kurulmasn gerektirir. AGK denen drt amal srele
6 sigma doruluk dzeyini baarmay amalar:
lm Aamas : Bu aamada, Kritik Kalite Karakteristikleri (CTQ) etkileyen i sre belirlenerek, ortaya
kan hatalar llyor. CTQ tolerans dnda kalanlar, hatal olarak saptanyor. Kara kuakl, CTQy etkileyen
kilit sre nedeniyle ortaya kan hatalar baaryla lnce bu aamann sonuna geliniyor.
Analiz : Bu aamann amac, hatalarn neden ortaya ktn anlamaktr. Kusurlulara neden olan kilit
deikenleri belirlemek iin, beyin frtnas, istatistik aralar vb. kullanlyor. Bu aamann sonucunda, srecin
deiimini en ok etkilemesi olanakl deikenlerin aklanmaktadr.
Gelitirme : Kilit deikenler dorulanarak CTQ zerindeki etkisi rakamlatrlr. Kilit deikenlerin kabul
edilebilir en yksek araln belirlenir. l sistemlerinin kilit deikenlerdeki deiimi lme kabiliyetini
snamak ve sreci kabul edilebilir limitler iinde kalacak ekilde deitirmektir.
Kontrol : Bu aamada ama: statistiksel Proses Kontrol ya da basit iaretleme listeleri gibi aralar
kullanarak, deitirilmi srecin imdi kilit deikenlerin en yksek kabul edilebilir limitler ierisinde kalmasna
olanak salayacan garanti etmektir.
Kaynaklar :
1. SLATER, Robert, Jack Welch ve General Electric'in Yolu, Literatr Kitabevi, stanbul 2000
2. ZKAN, Mehmet, 6 Sigma, www.danismend.com
3. LZE, Tuba, Alt Sigma Sistemi'nde Hedef; Mkemmellik, Fikirleri, Dnya Yaynclk A.., stanbul,
Temmuz-Eyll 2002
4. www.kalder.org
5. http://sistem.ie.metu.edu.tr/alti_sigma_nerede.htm
6. http://www.ge.com/sixsigma/
7. http://www.spac.com.tr/altisigmamain.html

14