Professional Documents
Culture Documents
S phin m - VOER
S phin m
TI LIU
Thch
Chia s
Tw eet
S phin m (Transcription)
Qu trnh tng hp phn t RNA t khun DNA c gi l qu trnh phin m (transcription).
Nhng thng tin di truyn c trong phn t DNA c s dng tng hp protein. Tuy nhin, phn t DNA
khng phi l cht lm khun tng hp protein, bi v, cc phn t DNA tp trung ch yu trong nhim sc
th,phn b trong nhn t bo, cn qu trnh tng hp protein li din ra trong t bo cht. Nh vy, phi c
mt cht trung gian lm nhim v chuyn thng tin di truyn t DNA trong nhn ra t bo cht v lm khun cho
qu trnh tng hp protein.
Nm 1957, sau khi khm ph ra cu trc phn t DNA, Francis Crick nu tng v mt cht trung gian
truyn thng tin di truyn cho qu trnh tng hp protein, v d on "ngi phin dch" trung gian l RNA.
D on ny c khng nh bng cc nghin cu chng minh RNA c cu to ha hc tng t nh DNA
v c tng hp trn khun ca DNA.
Nm 1960, c 3 nhm nghin cu c lp M chit tch c enzyme RNA-polymerase, enzyme ny c
kh nng tng hp phn t RNA t khun DNA.
Benjamin Hall v Sol Spiegelman (1961) tch v tinh sch RNA v DNA t thc khun th T2 . Ly DNA ca
T2 lm bin tnh tch thnh 2 si n. Khi cho cc si n DNA bt cp vi si n RNA th chng to thnh
dng phn t lai DNA/RNA. Tuy nhin, khi h ly DNA ca cc c th khc trn vi RNA ca T2 th chng khng
bt cp, ngha l khng to phn t lai. iu chng t rng, RNA ca T2 c tng hp trn khun DNA
ca n theo c ch b sung nn chng c th bt cp v to thnh phn t lai.
Nhng bng chng khc nh RNA tp trung ch yu t bo cht nhng chng cng c mt trong nhn t
bo. nhng loi t bo m s tng hp protein xy ra mnh m th hm lng RNA tp trung nhiu hn so
vi nhng t bo t tng hp protein.
Nh vy, RNA chnh l cht trung gian truyn thng tin di truyn tng hp protein. Mi quan h gia DNA,
RNA v protein c th hin nh sau
V sau, ngi ta cn pht hin qu trnh phin m ngc, ngha l, phn t DNA c tng hp trn khun ca
phn t RNA. Qu trnh phin m ngc c enzyme phin m ngc (reverse transcriptase) xc tc. Enzyme
ny c pht hin ln u tin khi nghin cu s sao chp b gen ca virus gy ung th (retrovirus). u tin,
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
1/13
1/22/2015
S phin m - VOER
enzyme phin m ngc s tng hp si DNA n (cDNA) trn khun ca phn t RNA, sau , enzyme DNApolymerase s tng hp mch b sung to thnh si DNA kp (cDNA kp). Qu trnh c th biu din qua s
sau:
S lng
C hc nng
' (beta)
160.000
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
2/13
1/22/2015
S phin m - VOER
(beta)
150.000
- ko di mch RNA
(alpha)
42.000
- cha r
(omega)
11.000
- cha r
(sigma)
70.000
(rho)
46.000
- kt thc phin m
Nus A
70.000
- ko di v kt thc
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
3/13
1/22/2015
S phin m - VOER
Giai on khi ng
Tiu n v ca enzyme RNA-polymerase nhn bit v gn enzyme vo promoter khi ng qu trnh
phin m. Promoter l on phn t DNA c cu trc c bit, gip enzyme RNA- polymerase nhn bit v tr bt
u ca s phin m.
Enzyme RNA-polymerase gn vo trnh t 35 ca ptomoter, trt dc theo phn t DNA n trnh t 10 th
m xon, lm l si lm khun, on m xon c di khong 1217 nucleotide, qu trnh phin m bt u
ti v tr xc nh.
Sau khi tng hp c on RNA ngn khong 810 nucleotide th nhn t tch khi enzyme li v si khun
DNA, kt thc giai on m u. Sau , nhn t c th kt hp vi mt enzyme li khc khi u mt s
phin m mi.
Giai on ko di
Sau khi nhn t tch khi phc hp, mt nhn t ko di l protein Nus A gn vo, enzyme DNA-polymerase
tip tc chuyn dch dc theo gen, lm gin xon si DNA v thc hin qu trnh polymer ha, ko di si RNA
mi. Si mRNA c tng hp theo nguyn tc b sung: A i din vi U, T i din vi A, G i din vi C v
C i din vi G, nh sau
Giai on ko di
Khi enzyme RNA-polymerase trt dc theo gen n u th s tho xon v tng hp mi c thc hin n
, cn on gen sau khi tho xon, phn t RNA-polymerase trt qua ri th c xon tr li cu trc
ban u.
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
4/13
1/22/2015
S phin m - VOER
Giai on kt thc
Trn si DNA khun c cha on m kt thc, c chc nng lm dng qu trnh phin m im qui nh. Ti
im kt thc, enzyme RNA- polymerase dng qu trnh ni cc nucleotide, gii phng phn t RNA mi tng
hp ra khi phc h enzyme v DNA khun, ng thi, enzyme cng tch khi si DNA c th n vi mt
trnh t khi ng mi.
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
5/13
1/22/2015
S phin m - VOER
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
6/13
1/22/2015
S phin m - VOER
t bo eucaryote c 3 loi enzyme RNA-polymerase, mi loi m nhn mt chc nng ring bit, RNApolymerase I chu trch nhim tng hp rRNA; RNA-polymerase II chu trch nhim tng hp mRNA v RNApolymerase III chu trch nhim tng hp cc loi RNA c kch thc nh nh tRNA, RNA 5S ribosome v cc
phn t RNA nh khc.
Cu trc ca cc RNA-polymerase sinh vt eucaryote rt phc tp, c trng lng phn t ln v cng c
hnh thnh t nhiu tiu n v nh enzyme RNA-polymerase sinh vt procaryote. S lng tiu n v cu
to thng khong 10.
Mi loi RNA-polymerase chu trch nhim chnh tng hp mt loi RNA, do vy, cc RNA-polymerase khc
nhau s c kh nng nhn bit promoter ca mnh khi u phin m ng v tr. Nhiu kt qu nghin cu
cho thy, eucaryote, trnh t on DNA promoter di hn so vi t bo procaryote, c bit l i khi cn c
s hin din ca nhm trnh t khuych i (enhancer), c tc dng lm tng biu hin gen.
Ngoi 3 loi RNA-polymerase ch yu k trn, trong t bo sinh vt eucaryote cn c cc RNA-polymerase ca
ty th v ca lp th. Cc enzyme ny chu trch nhim phin m cc gen nm trn DNA ty th v lp th.
Gn m (capping)
Phn t mRNA c tng hp theo hng t u 5P n u 3OH. Sau khi phn t tin mRNA hnh thnh
c mt on th u 5P c gn thm mt nucleotide l 7methylguanosine (Hnh 2-11). Vi chiu
ngc li to lin kt phosphodiester gia hai cacbon th 5 ca hai nucleotide. To mch lin kt 55 thng
c gi l m. Sau khi c gn m th u 5 ca phn t mRNA cng s c nhm 3OH t do gc
ng ging nh u 3. Tuy vy, nh nhm metyl (CH3) v tr nit th 7 ca baz guanosine c th phn
bit c u 5. Nh vy, sau khi gn m, u 5 khng cn nhm phosphat t do na. M gip cho
ribosome nhn bit v gn vo u 5 ca mRNA, khi u dch m ng v tr qui nh, ng thi, m bo v
mRNA khi b cc enzyme nuclease phn hu.
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
7/13
1/22/2015
S phin m - VOER
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
8/13
1/22/2015
S phin m - VOER
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
9/13
1/22/2015
S phin m - VOER
i vi cc gen c cha intron th sau khi hnh thnh bn phin m u tin phi tri qua giai on ct b intron
v ni cc exon to thnh phn t RNA trng thnh. Qu trnh ny xy ra theo hai bc chnh: Cc
endonuclease thc hin vt ct ranh gii gia intron v exon, tip theo l s ni cc exon li v loi b
intron.
Trong qu trnh loi b intron v ni cc exon c s tham gia ca cc phn t ghp ni (spliceosome) l
phc hp gia RNA c phn t lng nh giu uracil c mt trong nhn t bo vi mt s protein chuyn bit
trong nhn.
Sau khi cc intron c loi b, cc exon c ni li, phn t mRNA trng thnh lc ny c m chp u
5, ui poly-A u 3 v cc trnh t mang m cho protein. mRNA trng thnh s i qua l mng nhn vo t
bo cht kt hp vi ribosome thc hin qu trnh tng hp protein.
Tuy nhin, khng phi tt c cc gen trong t bo sinh vt eucaryote u c cha intron. C mt s gen khng
c intron, v d nh phn ln cc gen m ha cho cc protein histon. Trong trng hp ny, qu trnh phin m
to mRNA s khng c giai on splicing.
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
10/13
1/22/2015
S phin m - VOER
Tuy nhin, u 3 ca tRNA lun c b ba CCA cui cng, l ni axit amin gn vo. Nu ribonuclease D ct sai
v tr u 3 th enzyme c hiu CCA- nucleotidyltranferase s sa sai u 3 lun c b ba CCA. Mi loi
tRNA c hiu cho mt axit amin, do vy, c t nht l 20 loi tRNA.
t bo eucaryote, s lng gen m ha cho tRNA nhiu hn t bo vi khun. t bo nm men S.
Cerevisiae, ngi ta xc nh c 46 loi tRNA khc nhau, nhng c n khong 360 gen m ha cho cc
tRNA ny. Nh vy, tnh trung bnh, mi tRNA c khong 8 gen m ha ring bit. Tuy nhin, con s ny khng
th chia u nh vy m thng thng, nhng loi axit amin no c mt trong protein vi s lng ln th s
lng gen m ha cho tRNA vn chuyn axit amin s nhiu hn. Cc gen m ha cho mt loi tRNA thng
phn b trn cc nhim sc th khc nhau. Do , cc promoter ca cc gen ng vai tr quan trng trong s
kim sot qu trnh phin m.
vi khun E. Coli, mt gen thng m ha cho mt s phn t rRNA. V d 3 loi rRNA l 16S, 23S v 5S c
m ha trong mt gen. Khi phin m s to mt phn t tin rRNA chung cho c 3 loi rRNA trn, sau , cc
enzyme ribonuclease s thc hin qu trnh ct loi cc intron to 3 phn t rRNA hon thin. Cng c
trng hp, trong mt operon m ha cho rRNA c c phn m ha cho c tRNA .
Thch
Chia s
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
Tw eet
11/13
1/22/2015
S phin m - VOER
Quan Nguyen i Hc Y H Ni
Thanks.
Tr li Thch 8 Thng 8 2014 lc 2:34
Plugin x hi ca Facebook
(/user/reuse/m/a72951e7/1)
T I V
T I S DNG
Bi Ch Bu (/profile/229)
0 GIO TRNH (/PROFILE/229?TYPES=2)
18 TI LIU (/PROFILE/229?TYPES=1)
(/profile/229)
NH GI:
0 da trn 0 nh gi
Cng tc gi
S sao m (/m/su-sao-ma/70596231)
Lc s pht trin ca di truyn hc v k thut di truyn (/m/luoc-su-phat-trien-cua-di-truyen-hoc-va-ky-thuat-ditruyen/20e2f7d7)
Phng php gii trnh t ca axit nucleic (/m/phuong-phap-giai-trinh-tu-cua-axit-nucleic/fe6f8717)
C c phng php lai phn t (/m/cac-phuong-phap-lai-phan-tu/7b1d9e0f)
Dch m(Translation) (/m/dich-matranslation/2e55cf1e)
Bn cht ca vt cht di truyn (/m/ban-chat-cua-vat-chat-di-truyen/1f802bed)
C c Enzyme s dng trong cng ngh di truyn (/m/cac-enzyme-su-dung-trong-cong-nghe-di-truyen/0ee91ddc)
Phng php nhn bn (PC R) (/m/phuong-phap-nhan-ban-pcr/02bcb4b4)
Vt cht di truyn ca mt s nhm sinh vt (/m/vat-chat-di-truyen-cua-mot-so-nhom-sinh-vat/5003ab76)
Vector chuyn gen (/m/vector-chuyen-gen/7d602ed9)
TRC
TIP
Ni dung tng t
Qu trnh nhn ln (/m/qua-trinh-nhan-len/a31cc96e)
Qu trnh nhn ln ca virus (/m/qua-trinh-nhan-len-cua-virus/8f5aa0bf)
Gen l n v chc nng ca b my di truyn (/m/gen-la-don-vi-chuc-nang-cua-bo-may-di-truyen/1a0af523)
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
12/13
1/22/2015
S phin m - VOER
Th vin Hc liu M Vit Nam (VOER) c ti tr bi Vietnam Foundation (http://www.vnfoundation.org) v vn hnh trn
nn tng Hanoi Spring (http://www.hanoispring.com).
Cc ti liu u tun th giy php Creative Commons Attribution 3.0 tr khi ghi ch r ngoi l.
Facebook (https://www.facebook.com/voer.edu.vn)
https://voer.edu.vn/m/su-phien-ma/a72951e7
13/13