Oktan sht nj hidrokarbon dhe nj alkane

me C8H18 formulen kimike, dhe formula

strukturore kondensuar CH3 (CH2) 6CH3.
Oktan ka shum izomert strukturore q
ndryshojn nga sasia dhe lokacioni i bronkial
n zinxhirin e karbonit. Nj prej ktyre
izomereve, 2,2,4-trimethylpentane (isooctane)
sht prdorur si nj nga vlerat standarde n
shkall rating oktan.
Alkant t njohura gjithashtu si vajra, jan
komponimet kimike q prbhen vetm prej
elementeve t karbonit c dhe hidrogjenit H , ku kto
atome jan t lidhur s bashku ekskluzivisht nga
vetm lidhje (jan komponime t ngopura) aciklike
do struktur (unazore) .
do atom i karbonit duhet t ket 4 lidhje qoft CH (t lidhet me atome t hidrogjenit ) apo lidhje CC (lidhje me atome tjera si sht karboni ) , dhe do
atom i hidrogjenit duhet t jet i lidhur ( bashkuar) pr
nj atom t karbonit .
Nj varg i atomeve t karbonit sht i njohur si
struktur karbonike.N prgjithsi, numri i atomeve t

karbonit prdoren shpesh pr t prcaktuar prmasat

e alkanve.
Hidrokarburet e ngopura kan formul t
prgjithshme CnHn+ kurse
pr
radikaltCnHn+ku atomet t karbonit jan
bashkuar n nj struktur. Hidrokarburet e ngopura
jan t ndar n alkane dhe cikloalkane , ata nuk
kan struktura t ngjajshme dhe n kuptim t gjr
cikloalkanet nuk jan alkane. Megjithat , ndonjher
cikloalkanet jan quajtur alkane ciklike , i cili mund t
jet konfuze sepse n t vrtet alkanet quhen
alkane aciklike .
Alkani m kryesor sht metani , CH4. Nuk ka asnj
kufizim pr numrin e atomeve t karbonit q mund t
jen t lidhura s bashku , i vetmi kufizim qen se
sht molekul aciklike , sht i ngopur , dhe sht
nj hidrokarbur . Hidrokarbur i ngopur dhe vajrat m
t mdha jan shembuj t alkanes ku numri i
atomeve t karbonit ka mund t jet m e madhe se
10 . Alkant nuk jan shum aktive pr reaksione
dhe kan pak aktivitet biologjike .

Izomeria e Alkanve dhe hidrokarburve n

prgjithsi ka t bj me struktur dhe veti (kimike,
fizike) t ndryshme n krahasim me alkanin
prkats.

Emrtimi-Nomenklatura
Emrtimi bhet n baz t numrave greko-latin duke u shtuar prapashtesn AN pr alkanet dhe IL
pr alkant radikal.

Emri greko-

latin

Alkant n =

Formula CnH2n + 2

Radikalt
e alkanve

n=

Formula CnH2n + 1

Meta

Metan

n = 1 CH4

Metil - radikal

n = 1 CH3

Eta

Etan

n = 2 C2H6

Etil - radikal

n = 2 C 2H 5

Propa

Propan n = 3 C3H8

Propil - radikal

n = 3 C 3H 7

Buta

Butan

n = 4 C4H10

Butil - radikal

n = 4 C 4H 9

Penta

Pentan n = 5 C5H12

Pentil - raikal

n = 5 C5H11

Heksa

n = 6 C6H14

Heksil - radikal

n = 6 C6H13

Hepta

Heptan n = 7 C7H16

Heptil - radikal

n = 7 C7H15

Heksa
n

Okta

Oktan

n = 8 C8H18

Oktil - radikal

n = 8 C8H17

Nona

Nonan n = 9 C9H20

Nonil - radikal

n = 9 C9H19

Deka

Dekan

1
0

n=
10

C10H22

Dekil - radikal

n=
10

C10H21