Hidrokarburet dhe 

vetite e tyre

• Termi hidrokarbur i referohet një përbërjeje kimike organike që përbëhet

ekskluzivisht nga atome hidrogjeni dhe karboni. Hidrokarburet janë përgjithësisht
të pangjyrë dhe hidrofobe; aroma e tyre është zakonisht e zbehtë dhe mund të jetë
e ngjashme me atë të benzinës ose lëngut të çakmakut. Ato ndodhin në një gamë
të ndryshme strukturash dhe fazash molekulare: ato mund të jenë gaze (të tilla si
metani dhe propani), lëngje (si heksani dhe benzeni), lëndë të ngurta me shkrirje
të ulët (si dylli parafine dhe naftaleni) ose polimere (si p.s Ato janë shumë të
djegshme dhe prodhojnë dioksid karboni, ujë dhe nxehtësi kur digjen. Si të tilla,
hidrokarburet janë shumë efektive si burim karburanti.
Llojet e hidrokarbureve
• 1.Hidrokarburet aciklike të ngopura më herët janë emërtuar edhe si parafinë, ndërsa kohëve të fundit sipas
rekomandimeve të IUPAC-ut, quhen alkane. Pra, alkanet janë hidrokarbure aciklike, molekulat e të cilave
përbëhen prej vargjeve të tilla karbonike, ku të gjitha lidhjet kimike kovalente karbon-karbon janë njëfishe.
•  2. Hidrokarburet e pangopura aciklike në molekulat e tyre, përveç lidhjes kovalente njëfishe karbon-karbon,
përmbajnë edhe lidhje kovalente dyfishe ose trefishe. Sipas IUPC-ut të parat quhen alkene (më herët janë
quajtur olefine), ndërsa të dytat quhen alkine (më herët janë quajtur acetilene)
• 3.Hidrokarburet aromatike. Ky grup i hidrokarbureve është emërtuar kështu për shkak të erës (aromës) që
është karakteristikë e përfaqësuesve të parë të njohur. Më vonë është zbuluar që shumica e substancave që i
takon këtij grupi për nga struktura dhe vetitë kimike të tyre nuk kanë erë (aromë) por emri i tyre ka ngelur.
Perftimi I hidrokarbureve
• Alkani mund të prodhohet nga halogjenet alkilore kryesisht në dy mënyra:
• Alkanet mund të përgatiten nga halogjenët alkil (përveç fluorideve) përmes reduktimit me zink dhe acid klorhidrik të
holluar.
• CH3-Cl + H2 → CH4 + HCl
• 2. Përftimi i alkaneve me anë të sintezës së Vurcit
• Në tretësirën eterike të thatë, në trajtimin e halogjenëve alkil me metal natriumi, prodhimi i alkaneve është më i lartë. Me
këtë reagim, ne mund të arrijmë alkane më të larta me një numër çift atomesh karboni.
• CH3-Br + 2Na + BrCH3 → CH3-CH3 + 2NaBr 
• 3.Përgatitja e alkaneve nga acidet karboksilike kryesisht bëhet me dy mënyra:
• A) Alkanet mund të përgatiten nga acidi karboksilik nëpërmjet heqjes së dioksidit të karbonit. Ky proces njihet si
dekarboksilim. Ai prodhon alkan me një atom karboni më të vogël se ai i pranishëm në acidin karboksilik.

• B) Metoda elektrolitike e Kolbe: Në këtë proces, alkani prodhohet përmes elektrolizës së kripës së natriumit ose kaliumit
të acidit karboksilik.
• 2CH3COO–Na + 2H2O → CH3 – CH3 + 2CO2 + H2 + 2NaOH