UNIVERSITETI I TIRANES

FAKULTETI I HISTORI-FILOLOGJIKUT.
DEGA:GJEOGRAFI.
LENDA:GJEOGRAFIA E POPULLSISE DHE
VENDBANIMEVE.

DETYRE KURSI
TEMA:PROBLEMET E ZHVILLIMIT TE
POPULLSISE TE NJESISE TUAJ
ADMINISTRATIVE.
PUNOI:DORIANA HOXHA

Prof.Dr.SOKOL AXHEMI

TIRANE 2015

Popullsia n Tiran n vitet 2001-2009

3 vite m par

Tirana sht nj ndr qytetet m t synuara pr banim nga

shqiptart. Ndr vite ajo ka qen mikpritse e shum t ardhurve nga rrethet, por edhe shum t
tjer jan larguar prej saj. Gjithsesi, ritmet e numrit t banorve n kryeqytet kan gjithmon
rritse.

Burimi

dhnave:

Bashkia

Tiran

Prpunimi dhe komentet: ODA

Vitet 2003-2005 kan shnuar rritjet m t larta, me 4.8%-6.1%. Vetm n vitin 2004 popullsia e
Tirans u rrit me rreth 33.000 banor dhe po aq gjat 2005-s. Pas ktyre viteve, duket se ka patur
nj normalizim t ardhjeve n Tiran dhe rritja e popullsis ishte mesatarisht 1.7% n vit. N nj
krahasim absolut, nga viti 2001 n vitin 2009, Tirana ka plot 148.000 banor m shum. Kjo
shifr sht prafrsisht sa popullsia e nj rrethi relativisht t madh, si pr shembull Vlora apo
Fieri. N baz t shifrave zyrtare, n vitin 2009, n Tiran banon rreth 20% e gjith popullsis s
Shqipris.

Studimi i banorve t ardhur dhe atyre t larguar n Tiran sht shum interesant. Periudha
2001-2005 ka shnuar shifrat m t larta t t ardhurve. Pr cdo vit ka pasur mbi 15.000 t
ardhur m shum se t larguar dhe n 2005-n kjo diferenc shnoi rekordin me 29.271 banor.
N fakt, prirja pr ardhjen drejt kryeqytetit sht shum natyrale. Por vmendjen e trheq fakti se
n vitin 2005 numri i t larguarve ishte mbi 42.000 banor, eksodi m i madh nga Tirana.

Burimi

dhnave:

Bashkia

Tiran

Prpunimi dhe komentet: ODA

Edhe viti 2006 shnoi shifra t larta t lvizjes s popullsis, por gjithsesi, q nga ky vit vihet re
nj stabilizim i popullsis kryeqytetase, fakt q reflektohet edhe nga rritja n masn 1.6% e
popullsis n vitin 2009, krahasuar me nj vit m par.

Popullsia sipas seksit dhe grupmoshave

Shpesh ka mbizotruar ideja se n bot ka m shum femra se sa meshkuj. N fakt, n nj

vshtrim t prgjithshm t prqindjes q zn femrat ndaj popullsis totale, rezulton se jan t
rralla shtetet q kan mbi 52% t prbrjes s tyre nga femrat (Zvicra, Armenia, Bjellorusia, etj).
Mesatarisht, n Bot, n vitin 2009, 49.59% e popullsis prbhej nga femra. Ndrsa n vendet e
BE-s, ky inidikator ishte 51.16%.
Edhe Shqipria sht luhatur rreth ktyre kufijve. N periudhn 1998-2010, raporti i femrave
ndaj popullsis totale ka variuar nga 49.8%-50.17%. Mesatarisht, n vendin ton, raporti sht
99.99 femra pr 100 meshkuj, pra pothuajse 1 me 1.

N 1998-n, kishte 12.246 meshkuj m shum se sa femra apo 0.8% m shum. Me kalimin e
viteve, raportet nisn t ndryshonin duke u rritur numri i femrave dhe n 2004-2005-n, diferenca

shkoi rreth 11.000. Pas ksaj periudhe, meshkujt kan mbizotruar pothuajse gjith kohs dhe n
2010-n, n Shqipri ka 16.400 meshkuj m shum se sa femra.
Interesant sht fakti se meshkujt mbizotrojn pr gjat gjith viteve n grupmoshat 0-24 vjec
dhe 50-69 vjec. Femrat jan m t shumta n numr n grupmoshat 25-49 vjec dhe mbi 70 vjec.
Ky fakt i fundit flet pr nj jetgjatsi mesatare m t lart t femrave se sa t meshkujve.
Studimi i grupmoshave merr rndsin e saj n analizn demografike t nj vendi. N shqyrtim
ODA ka marr tre grupmosha kryesore: 0-14 vjec, 15-64 vjec dhe mbi 65 vjec. Kjo ndarje bhet
duke u nisur krysisht nga mundsia pr t punuar.

Edhe nga grafiku vihet re nj lidhje e zhdrejt midis dy grupmoshave ekstreme. Prqindja q z
grupmosha 0-14 vjec ndaj totalit vjen cdo vit n ulje ndrkoh q katgoria mbi 65 vjec sht n
rritje. Ky fakt flet pr fenomenin q po shfaqet shum ngadal edhe n vendin ton, plakja e
popullsis. Ulja e nivelit t lindjeve pritet t japi efektet e saj gjithmon e m shum n brezat e
ardhshm.
Ndrkoh, rritja e numrit t popullsis mbi 65 vjec duhet t trheq vmendjen e shtetit pr
hartimin e politikave paraprijse sociale si dhe skema t kujdesshme pr pensionet.

Popullsia urbane dhe rurale n vitet 1950-2050

T dhnat mbi popullsin q jeton n zonat urbane dhe rurale bjn pjes n grupin e treguesve
t Zhvillimit Rural ose/dhe Urban. Prgjithsisht, vendet e zhvilluara tentojn t ken nj
popullsi m t lart n zonat urbane krahasuar me at rurale. Kjo e lehtson aksesin ndaj
shrbimeve baz, si sigurimi i ujit, kujdesi shndetsor apo arsimimi. Pr rrjedhoj, mund t
thuhet se sa m i lart raporti i popullsis urbane ndaj asaj rurale, aq m e lart edhe mirqnia e
banorve t nj shteti.
Shifrat flasin pr nj tendenc botrore t zhvendosjes s banorve t zonave rurale drejt zonave
urbane, trend ky q vlen edhe pr vendin ton.

Vitet 1950-1990 kan shnuar nj rritje me norma relativisht t larta t popullsis, mesatarisht

13%. Ky ritm rritjeje u reflektua edhe n treguesit e rritjes s popullsis s zonave rurale dhe
urbane. Megjithat, ritmi i rritjes s zonave urbane ishte n mnyr konstante m i lart se sa ai i
zonave rurale.

Vitet 1990-1995 shnuan zhvillime t rndsishme. N kt periudh popullsia totale u ul me

4.73%, norm kjo e ult krahasuar me vitet e mparshme, pr shkak t dy faktorve kryesor,
emigracionit dhe uljes s lindjeve. N t njjtn periudh, popullsia n zonat rurale, pr her t
par shnoi ritm rns, duke u ulur me 8.45%, ndrsa ajo urbane u rrit me vetm 1.76%.
Tashm njerzit ishin t lir t zgjidhnin nse dshironin t jetonin n qytet apo n fshat dhe
lvizja e tyre nuk isht m e kontrolluar. Mundisia pr nj jet m t rehatshme dhe akoma m
tej, mundesit m t larta pr pun, bn q popullsia n fshat t binte n mnyr t vazhdueshme
ndrsa numri i banorve t qytetit t ishte n rritje.
Edhe n projeksionet e t ardhmes, vihet re nj eksod nga zonat rurale dhe mbizotrim i
popullsis urbane. Duke filluar q nga viti 2010, struktura e popullsis rurale-urbane bhet 50%
me 50%. N 2020-n, raporti i popullsis urbane mendohet t jet 60% e popullsis totale dhe pas
2035-s, ky raport do t jet mbi 70%.