MEME (MAMMA)

Gl. Mammaria
Yrd.Do.Dr.Mehtap NSAR
Anatomi ABD

MEME (MAMMA)
Gl. Mammaria
St bezleri meneini epidermisten alr.
Her iki cinste de embriyonal hayatn 2. aynda gvdenin yan
tarafnda olumaya balar. Erkeklerde tm hayat boyunca
gelimeden rudimenter durumda kalr.

Diilerde ise bulu ana kadar ok yava olarak byyen

memelerin, bulu anda ovaryumun salg yapmaya
balamasyla bymesi hzlanr.

Ancak hamilelik dneminde salglanan hormonlarn etkisiyle st

salglayacak duruma gelir.

Memeler gsn n tarafnda sal sollu bir ift bez olup yzeyel
fasyann iki yapra arasndadr.
fascia superficialis

fascia profunda

Yeri ve ekli ahslar ve rklar arasnda deitii gibi ayn ahsta

da deiik yalarda ekli ve bykl deiir.

puberte
ncesi

ergenlik
hemisferik

puberte

adolesan

ergenlik
konik

gebelik

laktasyon

menapoz

Meme genellikle yarm kre, ya da koni eklinde olup 3-5cm

yksekliinde, 10-12cm apnda olabilir.

Normal pozisyonda meme bezi 2.-6.(7.) kaburgalar hizasnda

bulunur. D kenar linea axillarise, i kenar da sternum
kenarna kadar uzanr. Yaklak 150-200 gr arlnda olan
meme laktasyon dneminde 400-500gr olur. Laktasyon dnemi
hari memenin nemli blmn ya dokusu oluturur.

5. costa

Memenin taban hafif konkav olup m. pectoralis major ve ksmen

de m. obliquus externus abdominis ve m. serratus anterior
zerine oturur. Bu kaslarla arasnda fascia profunda ve fascia
superficialisin lamina profundas bulunur.

m. pectoralis major

Yzeyel fasyann derin yapra, derin fasyaya gevek olarak

tutunduu iin meme rahatlkla yerinden oynar.
fascia superficialis

fascia profunda

sulcus intermammarius

ki meme arasndaki olua sulcus intermammarius (sulcus

mammarium: sinus mammarium) denilir. Memenin axillaya
doru uzanan st d ucuna processus lateralis (axillaris) denir.

processus lateralis

Memenin byk kitlesine corpus mammae denilir ve bunun

yzeyinin orta noktasndaki kntya papilla mammaria (meme
ba) denir. Normal konumda meme ba 4. intercostal aralkta
yer alr. Ancak ahslar arasnda ve hatta ayn ahsn farkl
yalarnda yeri deiir.

papilla mammaria

Meme bann etrafndaki koyu renkli sahaya areola mammae

denilir. Buras daha koyu renklidir. Gebelikte daha da koyulaan
papilla mammae ve areola mammae hibir zaman eski durumuna
dnmez. Areola mammaede gll. areolares (Montgomery bezleri)
denilen ya bezleri bulunur. Bu bezler gebelik ve laktasyon
dneminde byrler ve deride kk kabartlar oluturur. Bu
yaplara tubercula Montgomery denir.
areola mammae
tubercula Montgomery

Bu bezler yal salg yaparak bu blgeyi korur ve bebein

memeyi daha iyi kavrayarak hava emmesini nler. Papilla
mammaria ve areola mammae derisinin altnda ya dokusu
bulunmaz. Burada sirkler ve n tarznda uzanan dz kas lifleri
bulunur. Uyarldklar meme ban dikletirirler.

Yaps: Meme bez dokusu, ya

dokusu ve ba dokusu olmak zere
ksmdan oluur.
Bez dokusu: Meme bezleri alveolar
yapda ekzokrin bezlerdir. Salgy
hcre stoplazmasnn byk bir
ksm oluturur. Salg ynnden
apokrin tiptedir.

Lobi glandulae denilen 15-20 adet bezden oluur.

lobi glandulae

Bu loblar da kk bezlerden (lobuli glandulae mammariae)

olumutur.

lobuli glandulae mammariae

Memede bulunan 15-20 adet lobun her birinin ductus lactiferi

adn alan mstakil bir kanal vardr ve bu kanal meme bana
doru uzanr. Bu kanallar meme bana doru ilerlerken sinus
lactiferi denilen genilemeler yapar. Sinus lactiferide st
depolanr. Sinus lactiferiler yaklak olarak 5-8mm geniliinde
10-12mm uzunluundadr. Sinus lactiferiden sonra kanallar
tekrar daralarak papilla mammariann tepesinde daha dar olan
bir delikle (apertura ductuli lactiferi) dar alr.
apertura ductuli lactiferi

sinus lactiferi
ductus lactiferi

Ya dokusu: Meme bezlerinin aralarn ve etrafn bol miktarda

ya dokusu sarar. Memenin merkezi ksmnda bez dokusu,
periferinde ise ya dokusu hkimdir.

Ba dokusu: Meme bezi yzeyel fasya ile sarlmtr. Bu yap

bezin loblar arasna blmeler gnderir. Bu blmeler zellikle
memenin st yarsnda fascia superficialisin derin yapran
meme derisinin dermis (corium) tabakasna balayan bantlar
eklindedir. Bu bantlara ligamenta suspensoria mammaria
(Cooper ligamenti) denir.
ligamenta suspensoria mammaria

Bu balar sayesinde meme dik bir pozisyonda durur. Hamilelik ve

emzirmede meme ile birlikte bu balarda uzarlar ve bir daha eski
haline dnmezler. Bu balarn tutunduu yzeyel fasya ile derin
fasya arasnda bir fasyal aralk bulunur. Bu yzden memeler
rahatlkla oynar.
ligamenta suspensoria mammaria

Ba dokusunu tutan meme kanserlerinde bu asc balar

bzlerek tutunduu meme derisini ieri doru eker. Bu nedenle
meme derisi portakal kabuu manzarasn alr.

Memenin arterleri: Rr. mammari laterales (a. thoracica lateralis),

rr. mammarii laterales (2.-4. aa. intercostalis posterior) ve rr.
mammarii mediales (a. thoracica interna) den gelir.

a. thoracica lateralis

a. thoracica interna

Memenin venleri: Meme bann etrafnda daire eklinde bir ven

pleksusu (plexus venosus areolaris) olutururlar. Bu pleksustan
kan venler v. thoracica interna ve v. axillarise alrlar.

plexus venosus areolaris

Memenin sinirleri: 2-6. n. intercostalislerin r. cutaneus lateralis

ve anteriorlarndan ve n. supraclavicularisten gelir.

Memenin lenfleri: Loblar arasndaki ba dokusu ve st kanallar

duvarnda bulunan lenf a ile balar. Meme bezinin merkezi
blmnden gelen lenf damarlar, areola mammaedaki lenf a
ile balant kurar. Meme lenf akmnn yaklak %75'i axilladaki
nodi lymphatici axillares pectorales ile nodi lymphatici axillares
subscapularese geri kalan ise a. thoracica interna evresindeki
nodi lymphatici parasternales ve nodi lymphatici intercostalese
alrlar.

Klinik: Malign meme tmrleri kadnlarda en sk grlen malign

hastalktr. Meme bezinin lenflerinin %75i axilladaki lenf
nodllerine drene olduundan memenin malign tmrleri
axillaya metaztas yaparlar.

ntrauterin hayatn 6. haftasnda gvdenin n d yannda koltuk

altndan kask blgesine kadar uzanan bir bant biiminde ilkel
st izgileri oluur. Bu izgiye meme cristas (crista mammaria)
denir. Meme taslaklar bu izgi zerinde geliir.

nsanda bir ift olarak gelien meme dokusu baz

canllarda daha fazla sayda geliir.
Bu durum annenin bir seferde douraca yavru says
ile ilgilidir.
Ancak insanlarda da bazen st izgileri boyunca fazla
gelimemi memeler bulunabilir.
Birden fazla meme bulunmasna polimasti, birden fazla
meme ba bulunmasna ise politelia denir.
Bir veya iki memenin olmamas durumuna amastia,
meme bann olmamas durumuna ise athelia denir.

Erkeklerde meme dokusunun bymesine jinekomasti denir.